Google This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct to make the world's books discoverablc onlinc. It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc publishcr to a library and fmally to you. Usage guidelines Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we liave taken stcps to prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing tcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. Wc also ask that you: + Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for personal, non-commercial purposes. + Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laigc amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offcr guidancc on whclhcr any speciflc usc of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie. About Google Book Search Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb at |http : //books . qooqle . com/| K *1 I J EEGESTA DOCUMENTORUM EEGNI CROATIAE, DALMATIAE ET SLAVONIAE SAECOLI XIII. COLLBOIT £T DIQBSSIT \. KUKULJEVIC DE 8ACCIS. I / (OpuB poathumuin.) ZAGRABIAE. TYPI8 OFFICINAE 80CIETATIS TYPOGRAPHICAE. 1896. « • (Preitampano iz nStarina" jugoslaven^e akademije znanosti i umjetnosti XX/., XXII^ XXJII, XXIV., XXVL, XXVII. i XXV IIL) I. Gaihari, 3. Januarii 1200. LcipiiiaB Lupanae, Manros Jacobi Leocae, Ursacins Simeonia, Euticius Michapag, Paschalis Dragus, Bille Dobrazza, Kicolaus Graban cum populo ciyitatis Cathari et domino .... archidiacono Micha cum buo capitnlo ibi existentes, recolentes, quod cum sub tempore co- mitis Benesae, veniente legato a curia romana Gualterio, totus populus ciyi- tatis reclamaret coram eo de superfluitate laboris, quem sine misericordia exigebat (idem comes) a suis debitoribus. Decretum igitur fuit, ut pro decem annis de labore non possit plus quaerere exactor nisi duplicatos solidos ad rationem de quinque ad sex, quoniam in antiquo tempore idem fuit usus ci- yitatis. Hoc igitur decretum communitas Cathari confirmayit Actum sub tem- pore domini regis Yelcani, et comitatum regente Desimiro. ^ Farlaii: lUyricum sacrum, T. F/. p, 436. ^ n. Romae. Laterani, 4. Jantiarii 1200, Innocentius m. papa scribit fide- libus christi in Ragusana proyincia constitutis, quia maior instat neceasitas quam unquam, ut terrae sanctae celeriter succuratur, et de succursu speratur , «alor quam unquam proyenerat utilitas proyentura; recepit enim litteras ab ^]SMitioGheno et Jerosolomitano patrlarchis, archiepiscopis item et episcopis ^utriusque proyintiae^ sicut et a carissimis filiis suis A. Jerosolimi et L. Ar- .r^enici regibusj similiter et a magistris Jerosolomitarum hospitalium et militiae ' vtdiB^li, quibus ei exposuerunt necessitates et miserias Terrae sanctae, asse- rNrentes inter alia, quod cnm hactenus dominus per discordiam Saracenorum, qui se ipeos impugnant, orientali proyinciae pepercisset et iam nunc inter eos de pace tractetur, si prins quam redeant ad concordiam congruum subsidium mitleretar, sperent pro certo quod facile posset hoc tempore orientalis pro- yincia liberari. Si autem prius redierint ad concordiam quam subsidium de- venerit, timent quod residuum terrae Saraceni de facili yaleant obtinere, cum peregrinifl ad propria iam reversis terra remanserit et yiris et yiribus destituta. Monet igitur eos papa, ut cnicem et arma aripiant et ad succursum Terrae sanctae yeniant, communicat in fine quod decimam partem proventuum et redituum suorum ad subsidium Terrae sanctae duxerit deputandam. Ex tnmBumpto bullarum et inatrumentarum archivi publiei de Ragusa M8C, pag. 426, In mea collectione. Farlati t&ui. p, 87, Idem scribit archie- piecopo ragusino et a^ffraganeis. Ibid, p, 84, Monum, hist, Diplom. XT, 205^ 1 \ ' 3 I. KVKmjJwnd, in. Romae. Laterani, 25. Januarii 1200, Innocentius m. papa confirmat magistro et fratribus militiae templi in Slavonia constitutis confinium compo- sitionem cum monasterio SS. Cosmae et Damiani anno 1194. initam. Theiner: Monumenta Slavorum meridionalium. L p. 11. lY. Romae Laterani, 2. martii 1200. Innocentius papa recomendat ca- pitulo et sufiraganeis ecclessiae Spalatensis suum in Hungariam mJBaum le- gatum G(regorium) sanctae Mariae in Aquiro diaconum cardinalem, virum literatum et de nobilioribus Bomanis oriundum, quem praecipit honorifice tractari et ipsius monita firmiter teneri ac servari. Carrara: Archivio capittdare di Spalato, p. 8. y. Spalati, 13 Julii 1200. Bernardus archiepiscopus Spalatensis notificat Chazae abbatissae S. Benedicti, quod intellecto plenius instrumento Grubessae b. m. comitis, ex consensu majoris partis nobilium Spalatensium confectO; de his quae fuerant in controversia actitata inter abbatissam s. Benedicti et Vulci- nam filium Biti Nasitorti super territorio quod est in Dilato super Viperam, quod vocitatur Lugoperscina et est in curia spalatensi constitutum, quod territorium datum fuit jure haereditario ecclessiae s. Benedicti et traditum ei in perpetuum a rege Suinimiro, sicut per publicum instrumentum eius apparet. Constituto in praesencia sua advocato abbatissae Borislavo filio Nicolai co- mitis Cacich et Vulcina adversario sine aliquo advocato, controversia hoc modo decisa est, quod Vulcinae judiciali sententia silentium impositum et ei prohibitum monasterium in posterum ullatenus molestare. Metae fiierunt: a Vipera quomodo vadit Predel s. Domnii usque ad viam supra mare, qua itur Tragurium, deinde ad occidentem usque ad terras Messagalinae et sursum sicut vadit potoc superius ad montem, quem potoc assignavit viUicus regis in praesentia nobilium Srecae Bogdani, Xalendae Nicola, Cassari Eadae, Pisuale Sabatii com. notarii et pristaldi archiepiscopalis Vulcasii. Farlati: lllyr. 8acr. T. 111., p, 233. Orig. in archivo monialium S. Mariae Jaderae. VI. Romae. Laterani, 11. octobris 1200. Innocentius III. papa significat Henrico regi Hungariae; quas poenas in haereticos constituerit, mandatque ut Patarenos, quos spalatensis archiepiscopus de Spalatensi et Traguriensi civi- tatibus expulerat, Culinus autem banus Bosnae iUis non solum tutum latibulum sed et praesidium contulit, una cum bano a regno expellat; contra Nicolaum vero Farensem episcopum in metropolim jadertinam intrusum procedat. Theiner: Mon. Slav. merid. I. p. 12. Vn. Romae. Laterani, 14. Octobris 1200, Innocentius lU. papa iniungit archiepiscopo Spalatensi (Bemardo) ut Nicolaum quondam farensis ecclesiae episcopum, qui duos necdum in minoribus ordinibus constitutos, in provincia spalatensi episcopos eligi fecerat, et in Jadertina provintia post latam in eum Buspensionis sententiam quosdam ad ordines non erubuit promovere, una cum sufiraganeis suis singulis diebus dominicis et festivis per universam Spa- latensem provinciam excommunicatum publice nuntiet, ordinatos ab eo cle- ricoB ab officio et beneficio suspendat, et per Jadertinam provinciam faciat idem publice nuntiari; quod nisi resipuerit infra mensem, non soium a digni- tate verum etiam ab ordinibus deponendus sit Theiner: Vet. Mon. Slauorum merid. L p. 13. RBOB8TA. 6 VHI. 15. Octobris 1200, Andreas, Dalmatiae, Croatiae Chulmaeque dux attendena seryitii fidelitatem, quam iUi Baranns zagrab. decanuB exhibuit, dedit illi in recompensationem servitii terram, quae fuit Jerosae hominis, haeredum omnino carentis, et cum talium haereditates ad ius ducatus devolvi debent, ius idem in Baranum totaliter transferri decrevit lobagiones qua testes sub- Bcripti: Mog comes, Nicolaus banus, Dominicus episcopus zagr., Nicolaus archielectus zadertinus, Ata comes, Cristol comes, Crasun comes, Isep comes, Cersen comes et caeteri complures. Metae autem terrae fuerunt: £x una parte fluvius qui vocatur Dulus, ex alia parte villa Pete et Vete, ex tertia an- tiqua regia strata, et protenditur usque ad pontem, ubi terminatur. Datum per Jacobum praepositum magistrum ducis et cancellarium. Tkal6i6: Mon. episcopatua eagrab, L p, 9, IX. Romae. Laterani, 21. Novembris 1200, Innocentius III. papa iniungit B(emardo) archiepiscopo Spalatensi et Johanni capellano suo, cum in terra Cnlini bani quonmdam hominum multitudo moretur, qui de Catharorum hae- resi sunt suspecti, ut ad terram praefati Cullini accedant, de fide ac conver- satione tam ipsius quam uxoris et hominum terrae suae inquirant, si quos haereticos invenerint ad fidem reducant, contra renitentes autem secundum edictum adversus haereticos procedant Una communicat, quod Henrico regi Hung. scripserit contra illos. Idem rex Culinum arguens et obiurgans prae- cepit, ut huiusmodi homines de tota terra sibi subiecta proscriberet, bonis eorum omnibus confiscatis. Culinus tamen semetipsum excusavit, quod eos homines non haereticos sed catholicos esse credebat, paratus quosdam ad sedem apostolicem destinare. Theiner: Mon, Slav, tnerid, T. /., p, 15, X. Romae. Laterani, 5, Decemhris 1200. InnocentiuB III. papa significat (Joanni) antibarensi archiepiscopo, quod ad audientiam eius ex litteris Vulcani Diocliae regis et eiusdem archiepisci perveDerit, quod Dominicus quondam sua- cenflis episcopus, qui coram capellano S. subdiacono et legato sedis apost. de homicidio accusatus fuerat et in concilio apud Antivarum pontificalem resigna- verat dignitatem, ad praesentiam ejus (pontificiB) accessisset et rediens quasdam litteras archiepiscopo praepentavit, quibus sibi asBerebat a pontifice episcopale officium restitutum, quibus visis ille eum in ipsa ecclesia restituiti electum vero episcopum svaciensem G. ab eadem ecciesia removit. Sed praefatus rex non credens litteras papales emanasse, tam ipsum Dominicum, quam electum epis- copum praecepit pontificis conspectui praesentari, petens edoceri, quid duceret papa de ipso negotio statuendum. Praefato Dominico fugam arripiente in Hungariam attulit solus episcopus mentionatas litteras, quas Bomae pro falsis agnoverunt, quodrca mandat pontifex, ut episcopum G. in officium restituat, Dominicum vero, si rediverit, in quoddam monasterium includat. Theiner: Mon. Slav. merid. /., 13, XI. A. 1200. Andreas dux Dabnatiae, Croatiae et Slavoniae intrans civi- tatem Traguriensem, ubi una a clero et uniuerso populo in honore et gaudio receptns laudes hymnidicas recepit, confirmat civitati privilegia ei ab anteces- soribuB suis concessa. Lucius: De regno Dalmatiae et Croatiae Schwandtner, T 111, p. 119. 4 I. KUKurersolvant, praeterea neque banus neque curialis comes, neque aliquis alter, iUos exactione, sive ad regem sive ad ipsos spectante, audeant ulterius aliquatenus aggravare. F^er: Codex dipl B, H, T, IL. p, 414. XL. Anagniaei 5, Novenibris 1203, Innocentius HI. papa compositionem inter Andream dueem Slavoniae et Emericum regem Ungariae in G. tituli s. Vitalis presbyteri cardinalis, tunc apost sedis legati manibus versatam et ab eo postmodum conf rmatam, sicut ab utraque parte sponte recepta est, auctori- tate apostolica confirmat Katona: Eistoria Hung, T, IV., p, 690, F^er l c P, 412, XLI. Anagniae, 5, Novembria 1203. Innocentius IH. pontifex promittit duci Sclavoniae Andreae, cum voto peregrinationis emisso proposuerit in terrae sanctae Bubsidium proficisci, eius personam cum omnibus suis bonis sub beati Petri et suam protectionem suscipere. Disponit quoque, ut si dominus interim masculum ei dare dignaretur haeredem, in eius ducatu succedat, et donec ad legitimam aetatem pervenerit, apoBtolicae sedis praesidio speciaUuB foveatur. In vaticana bibliotheca descripsit Josephua Oarasupi. Katona l, c. 669, Fejer l, c, 415, XLII. A, 1203. HemeriouB rex nuntiat pontifici BomanOi quod cum Jo- hannes ejus capellanus, qui de terra Culini bani duos principaliores ex hae- reticis secum in praesentiam regis adduxisset, rex inspectis articuliB, quos susceperant, eadem capitida sub suo sigillo contenta memorato Culino, qui tunc apud eum erat, dedit districte praecipiendo, ut ea et alia, si qua Eo- mana sedes transmittere decreverit, ab omnibus in terra faciat observari. Qui se in manu regis et archiepiscopi Colocensis obligavit, quod si de caetero haereticos in terra sua manutenere praesumpserit, mille marcas argenti per- solvet^ quarum una medietas pontifici, alia vero fisco regio obveniet Hli prae- terea duo priores, qui cum legato venerant, jurarunt, quod constitutiones dictas firmiter observaturi sint Theiner: Mon, 8lav, merid, L, 22, RiaBBTA. 18 LXin. ATt«t0Ti<^^ 25, FebrtMrii 1204, Innocentius III. papa hortatur Ve- netos ad reflipiscendum et poenitentiam agendam de facinorei quod adversua Jaderam commiserant cum exercitu Gallorum crucesignatorum ; commemorat inauper qualiter Hemericus rex et Andreaa dux, frater ejua, assumpserant sig- num crucis, in Terrae sanctae subsidium proposuerant transfretare, quorum profectus Yenetis impendientibus hactenus est dilatus. Theiner: Mon, Slaiv, merid, L, 22, XLIV. RoiBae, 15, SepUmbris 1204, Innocentiua in. papa notificat legato suo Leoni inter caetera: significavimus quoque tibi, ut apnd Jaderam, quae hactenus cum tota provincia sua snbiecta fuit patriarche Gradensi, faceres electionem canonicam de persona idonea celebrari, et electum ad nos con- secrandum et palleandum dirigeres, ut sic indperemus punire superbiam Ve- netomm. Theiner: Man. Slav. merid. Ly p. 37, XLY. Romae, 1. Octobris 1204, Innocentius m. papa scribit regi Eme- rico, quod ad apostolicam sedem venerint monachi s. Egidii de Ungaria (in Simigio) lacrimabiliter conquerentes, quod eorum abbate defuncto alium sibi secundum antiquum morem elegerint; quod hactenus tam abbates quam monachi ' consueverint habere Latinos, sed rex electioni huic noluit praebere consensum, afBrmans, quod in alium, quam Ungarum, minime consentiret; frater autem B(emarduR) spalatensis archiepiscopus hoc attendens, monaste- rium ipsum a rege velociter impetravit De quo pontifex valde miratur, quia licet professione sit monachua et natione Latinus, quum tamen pontificis gerat officium, abbatis non debuit ministerium usurpare, praeaertim in aliena dioe- ceai, et per laicam potestatem idem episcopus, in merito thesauri ecclesiae, opportunitate capta in monachos armata manu irruit violenter, et quosdam ex ipsis manu propria flagellavit; quosdam vero coniecit in vincula monachos- que Ungaros, pro sua voluntate, instituit. Quia vero nec novum est, nec ab- . surdum, ut in regno regis diversarum nationum conventus uni domino, sub regulari habitu, famulentur, licet unum sit ibi Latinorum coenobium, quum tamen ibidem sint multa Graecorum, rogat et monet regem, ut non impediat monachos, ut sibi eligant abbatem. Archiepiscopo autem spalatensi minatur cum excommimicatione. Fioer: Codex dipl. T, II., p. 446. XLYI. Jaderae, 8, Novembria 1204. Tempore Hemerici regis et Domaldi comitisy Michael filius Dobre Carbonis una cum filio suo Dobre commutat cum Domine filio Martini allodium suum, in platea s. Mariae positum, iuxta domum, quae fuit Andrae filii Gurone, cum omnibus suis terris, terminis et pertinentiis, suscipiens vice veraa illiua terram, quae eat inter vallem Plichuli et vallem Dragaani. Teatante: Vitali plebano a. Petri veteria, Coaaae Gre- gorii, Nicolai Lampridii et Bogdani filii Martinl Scripait Camaaiua a. Ana- stasiae diaconus et Jadrensis notarius. OrigincUe in mea ant. coll XLVn. Venetiia, o. 1204. Henricus Dandulus dux Venetiarum excusat se pontifici Bomano: Quod cum crucem asaumpaerat et tranameandi gratia iter arriperet, necesaitate temporis hiemalis ingruente opportuit eum cimi stolio 14 I. KOKxjijjwid, Buo et perigrinonitn apud Jaderam hiemare, quae cum esset rebellifl ei et Yenetiis longo tempore, de civitate et civibus, secundum quod moris est in- vicem se inimicantium, iuste sumpserit ultionem. Propter quod sententiam ex- communicatias contra eum et Venetos placuit pontifici promulgare, quam patienter sustulit, usque dum per cardinalem s. Marcelli legatum suum me- ruit absolutionem. Theiner: Mon. 8lav, merid. /., 38. XLVIII. VenetiiB| a. 1204, Pactum inter Jadrenses et Dominium Venetia- rum. Primo volunt eligere archiepiscopum de Venetia, eiusque electionem patri- archae Gradensi pro confirmatione representare, qui etiam fidelitatem duci jorabit. 2. Archiepiscopus habebit antiquum jus de Dahnatinis episcopis, et omnes introitus, quos et antea, et insuper a conmiuni Jadrae omni anno in kalendis martii unum miliarium et dimidium cunicularum. 3. Clerus bis in anno cantabit laudes domino duci et patriarchae, archiepiscopo et communi- tati in maiori ecdesia. 4. Comitem eligent . Jadratini semper de Venetia, et representabunt electionem duci. Comes jurabit etiam fidelitatem duci. Habebit omnes redditus et honorificentias, quas habere solebant de insula Pagi et in- super Scherdam insulam. 5. Omnes homines comitatus a 14 annis et supra jurabunt fidelitatem duci. 6. Si contigerit ducem aut nuntios suos applicare Jaderam, suscipient eos honorifice. Dux potest hospitari in domo archiepisco- pali aut in alia domo honorabili. 7. Quoties fecerint Veneti exercitum usque Bagusium et infra, facient et Jadratiiii secundum numerum suorum virorum. Si vero fecerit exercitum a XXX galeis et supra, quae dabent transire Ra- gusium, facient inde Jadratini tricessimam partem. 8. Jadratini debunt domino Michaeli, qui factus erat comes Pagi et aliarum insularum, 1350 libras in qua- tuor annis in singulis kalendis Martii. 9. Jadratini toUent de omnibus navibus extraneorum, quae illuc applicuerint ad portum, illam dationem, quam Venetia tollit ab extraneis navibus, dividentque illas in tres partes: unam archiepis- copo, aliam comiti, tertiam communitati. 9. Omnes amicos Venetorum habe- bunt pro suis amicis sicut et inimicos pro inimicis. 10. De muris civitatis ruinandis vel non, nihii concludant sine voluntate ducis. 11. Omni anno da- bunt communi Venetiarum perperos centum et quinquaginta, calendis Martii, aut tria miliaria bonarum cunicularum. 12. Jadratini restituent omnes illos, qui exiverunt e civitate propter discordiam cum Venetis. 13. Pro obsidibus dabunt Jadratini triginta et infra, qui stabunt semper in Venetia, ad expen. dium Jadrae. 14. Come^ quisque debet habere suam domum Jadrae pro ha- bitatione. 15. Pro conservatione pacti jurabunt omnes Jadratini. Ljubid: Monumenta hiat Slav, merid. /., p. 21. XUX. Circa a. 1204. Benedictus gradensis patriarcha et Dalmatiae primas ad petitionem Dominici abbatis s. Damiani de Monte et ejus conventus, ec- clesiam s. Dimitrii martyris in Jadertina civitate positam monasterio ab uni- verso clero et populo collatam, confirmat V. nr. XXIX. Farlati: Illyr. sacr. T. F, p, 70. L. Anagniae , 4, Februarii 1205. Innocentius III. papa ad petitionem abbatis et conventus b. Grisogoni Jadertinensis, personas et monasterium ipso- rum cum omnibus bonis, quae possidet, aut in futurum adipisci poterit, sub b. Petri et sua protectione suscipit. Specialiter autem: ecclesias s. Petri de BBGBSTA. 15 Diculo, s. Jacobi, s. Martini, s. Michelis de Brauzo (Obroyac), s. Georgii de Oameniani, s. Johannis de TilagOi ss. Oosmae et Damiani de Berbin, s. Mi> chaelis de Pusimano (Pasman), s. Laurentii de Locorano, cnm pertinentiis earundem, insulam Mauni, terram de Berda, terram de Sihovarra et terram de Oeperlan& Originale in pergam. in arehivo guibemii Jadertini, nro, IL, masso A,, eape, 1. LL Jaderae, 11. Februarii 1205. Tempore Petri Ziani ducis Venetiarum, Leonardi jadrensis archiepiscopi et Vitalis Danduli civitatis eiusdem comitis, Maniredus clericus ez donatione capituli jadrensis et assensu fandatorum, suscipit ecclesiam s. Damiani, quae est iuxta forum, suo studio regendam. Cum assensu et consilio subscriptonim yirorum permutavit postea idem Man- fredus cum Stana filia Sekire, yidna dictae ecclesiae quinque passus terrae eiusdem capellae cum decem passibus terrae eiusdem Stanae. Praesentibus et aasentientibus Marino s. Mariae, Prodicio s. Stephani, Johanne s. Michaelis plebanis et Luca de Augusto ac Orisogono presbyteris. Scripsit: Vitalis s. Petri veteris plebanus et jadrensis notarius. Orig. in mea ant. coll. Ln. Venetiis, 3. Aprilia 1205. Petrus Ziani dux Venetiarum significat, quod venientes in praesentiam ejus haeredes quondam nobilis Bogerii Mau- roceni conquesti sint super nobilem Joannem Sisindolum comitem Arbi et eiusdem communitatem, ostendentes unum privilegium continens in feudum eis concessum castrum Ohissae cum pertinentiis, quod violenter molestatur ab Arbensibus. Unde praedictus comes arbensis pro predicta communitate osten- dit rationem, videlicet privilegia antiqua, quae facta fuerunt tempore Ore- simiri reglB Oroatiae. Quibus auditis privilegia arbensia confirmavit, alia vero repudiavit. Xucttis: De regno Dalm. et Croat Lib. IV., cap. VIIL UH. ArbaB; mensis Madii 1205. Prodanus arbensis episcopus, Joannes Sisinulus loci rector cum suis judicibus Duimo et Philippo et nobilibus civi- tatis Madio Tiane, Sergio Oarine et Marino Dimigne Blasii ac universa communitate arbensi, Terrinus Fr, templariorum segniensium dominator, Ori- vosia segniensis setnicus, Laisnic curiae dvomicus, Brifani Vertiglavi, Moyses judex, Sribren Oumaviz, Orasiz filius Rastinne, Radoslaus Prestiz, et multi alii, qui negotii hujus causam tractandam Arbam venerunt, fecerunt quamdam recordationis et constitutionis cartam, (quam Farlatus, ad historiam ecclesiasti- cam non pertinentem, non reproduxit). Farlati: IUyr. sacr. T. V., p. 239. LTV. 1. augusti 1205. Andreas 11. rex Hungariae Oroatiae etc. ad supplica- tionem civium nonensium designat et confinnat metaa eorundem civitatis una cum eorundem antiquis Hbertatibus et consvetudinibus. Et quidem, quod pos- sint in perpetuum omni tempore eligere comitem sibi undecunque voluerint, qui comes et non alter habet potestatem judicandi eos. Item quod nullus dux, banns vel vicebanus ipsos dves possit ad suum iudicium vocare, neque audet aliquod servitium vel exactiones quascunque a civibus petere, nisi tantum semel pro anno, si eum pervenire contigerit in civitatem Nonae pro regiis aut 16 T. Knxuuiivi^, >: regni negotits, expensam pro triginta persoois QniU0 prandti sfve coenae; -^ neque audent snpradicti dux, banua vel vice banufl cum maiori numero per* sonarum introire ciyitatem contra voluntatem civium. Item si aliquis de regno cives nonenses in aliquo otffenderit> snbjaceat idem offensor iudido co- mitia sicuti alii cives. Item quod nullus dux, banus, vicebanus possit in civl- tate Nona, regio vel suo nomine, munitionem quamcumque conBtruere, vel . constructam in suam vel regiam custodiam postulare sed tpsi cives civitatem ad suam custodiant voluntatem. Item a dandis obsidibus perpetuo sint exempti, suisque iuribus et consvetudinibus antiquis uti libere valeant, et eas sicut eis viaum fuerit in melius commutare. Tenentur autem laudes regio nomini, sicut est consvetudo fidelium de maritimis, pro honorificentia regia consvetis diebus observare, et per suum clerum et populum deprecare; neque audent uUo infideli vel rebeUi regis dare quodcunque auxilium. Regem si ad partes maritimas veniret et civitatem intrare vellet, cives pro posse suo in portis civitatis excipere et decentius quod fuerit hospitium eidem exigere de- bent. Oaeteri vero qui in regis fuerint comitiva, nullum possunt occupare vel recipere hospitium intra muros civitatis, nisi suis propriis expensis et eum civium voluntate. — Metas civitatis fecit rex designari per comite (Li) Obe- rinum in hunc modum: indpit a capite insolae vocatae Vir, deinde per litus maris ad s. Andream, deinde in quendam locum protensum in mare, qui dici- tur Dnigozay, deinde in Dida, deinde in locum Orux parva, deinde in pallu- dem Ougnacovoblato, deinde in parte australi ad Brischiane, deinde ad rivum Potoch, in quodam nemus Iblan et per vallem Budisgna usque ad Ohemicsa, versus Boream in Oazinagoriza ad quandam Quitivimi^am ad austrum ad vocatas Quinque vias, versus boream ad vallem Bomogiaza ad locum Badogn ; deinde ad vallem Veprina usque ad lapidem apud mare, super quem est crux descripta. Excepta tamen possessione castri Lubae, quae est hospitalis sancti Johannis. Item pascua in loco Tribras versus occidentem usque ad locum equus (konj) et usque ad cacumen magni montis. Datum per manus Qot- iredi otochiensia eccleaiae praepositi aulae regiae cancellarii; existente inter caeteros Oalano Quinque ecclesiensi episcopo decto, Qotardo zagrab. epo., Mitrario bano et comite simigiensii. Idem privileginm confirmavit Bela IV. rex 7 kal. aept. a 1244 deputans ad pristaldum nonensibus Dioniaium ducem totius Sclavoniae. Copia mea ex archivo archiepisc. jadremia, Habet quoque Fejer cod, dipl, Hung. T. VII, vol 5., p. 166, LV. A. 1205, Zelloveiius dd et ducis Venetiarum gratia comes ragusensis . scribit Velcinno spalatenai potestati et traguriensi comiti et nobilibus eius- dem civitatis : quoniam Judas olim ragusensis comes nec illis, nec suis dvibus justitiam facere voluit, et ideo dissensio inter eos in dies creacebat, nunc au- tem, quia civitas ragusensis de confinibus Venetiamm habet (comitem), volunt ut mala omnia quae uaque nunc acta sunt, extirpentur et plena justitia invi- cem administretur, ut inter fratres et amicos convenit. Carrara: Arehivio capitulare di Spalato. J?. 73. LVI. A. 1206. Andreas rex contulit pro anima sua et dei intuitu terram Gora cum omnibus suis pertinentiia, eo jure et ea libertate, qua eam tempore ducatoa sui tenebatnr, cum omnibns honmiibus, servis et liberiSy beatae M^ riae, ad abbatiam constmendam de domo C^eyaUenfli ordinie cyaterdensifl. TkaldU: Mon, eppiac »a§r,j L, p. 17. LYII. Ferentini, 16. Junii 1206. Innocentius III. pontifez confirmat con- ventionem amicabilem inter archiepiscopiun et dericos et canonicos ecclesiae Bpalatensifl de assensu et voluntate utriusque partia ^ELCtam. In archivo aulico viennensi. SpaltUeneia, *- Carrara: Archiv. eapU. di Spalaio p. 71. LVin. Ferentini, 5. Augusti 1206. Innocentius III. papa corripiens nuo- tiofl Venetorum, reprehendit de novo ducem et populum Venetorum propter mvasionem Jadertmam, et super multis et magnis offensis, quas non solum in deum et Bomanam ecdesia verum etiam in populum christianum ac pro- ximoB suos nequiter commiserunt, praesertim in Jadertinae dvitatis excidio et de multis iniquis operibus apud Constantinopolim perpetratis. Preces iUorum, quas pro palho destinando abbati s. Felids, quem Jadertinum dectum appel- larunt, per praefatos nuntios porrexerunt, admittendas non duxit, quia ex iis, quae per eos acta sunt contra Jaderam nimis contra eos scandalizatus est po- pulus christianus. Theiner: Man. Slav, merid, /., 42. LIX. Venetiifl, mense Septembri. 1206. Rogerius Premarins de confinio 8. Pauli et Petrus Michael de confinio s. Sophiae faciunt plenam securitatem dud Venetiarum Petro Ziani, et communi Venetorum de eo, quod continetur in una concessionis et dationis charta facta a. 1203. mense Julio, Rivoalti, quam Bainerius Dandulo, filius quondam Henrid ducis, qua eius yices gerens cimi suis iudicibus dedit pro eo, quod a Jadertinis capti et rebus spoliati cum irent qua legati ad imperatorem Constantinopolim, per quam potestatem dedit illis de proprietatibus terrarum et casarum positis infra ciyitatem Arbensem yd de yineis et terns insulae Jadertinorum in yalore nongentarum librarum Veneticarum ad arbitrium curiae Arbisanae. I4ubi6: Monumenta hist. 8lav. merid. L, 20. LX. A. 1206. Bertoldus dd gratia dux Dahnalaae et marchio Istriae eon- finnat beneficia per parentem suum Cartusiae Beitzensi coUata. Fejer: Codex dipl Bung. T. VIIL, v. L, p. 189. LXI. ui. 1206. Treguanus episcopus Traguriensis jurat fidelitatem beato Domnio et Bemardo archiepiscopo spalatensi et onmibus eius successoribus secnndum omnia quae continentur in canone de forma fidelitati& Farlati: lUyr. sacr. T. IV., p. 335. LXIL Jaderae, 21. Martii 1207. Bartholomaens episcopus Scardonensis exaudiens postulationem Donunid abbatie s. Damiani de Monte ecdesiam s. Petri de Bubniano, quae yoiuntate et assensu fundatorum eius, eidem abbati et einB monaflterio cum omnibus pertinentiis tradita est, confirmat donationem. Statuit autem et compleyit haec traditione Sloyiniae filii Boricii et Grubessae fratriB ejus, Badoslavi et Dragoslay filiorum Btephani, Yrace Binboli filii Tol- Udi, Jungii fili Badofld, Nikole et Prodanizi fiUorum Dominici QuBsikiorum, 2 18 I. kukuubvk), praedictae ecclesiae iiiDdatonim. Praesentibus Mirgo et DeBsidrago, Stojano, NegoBso, DragoTano, presbyteris; Duymo Mogoroviko, Tataro Chlevnanino, Ohodimiro Caciclo, JutroBso etc Scripta sunt haec a Vitale s. Petri veteris plebano et Jadertino notario. Farlati: Hlyr, sacr. /F., jp. 14. LXm. A, 1207. Andreas II. rex manifestum facit, quod tempore sui ducatus in Slayonia pro salute animae suae et progenitorum suorum contulerit septem villas domui s. Sepulchri et in manus praepositi Nicolai, qui tunc temporis eidem domui tam in Polonia quam in regno Ungariae praeerat, per pristaldum suum Oser de villa Pagh fecit assignari. Postmodum in regni solium subli- matus coUationem suam confirmavit. Harum septem yillarum erant tres super Glogonicam, yidelicet: yilla Cosmae, Poren et Vysumer. In Strazila duae, Bcilicet yilla ProMancza et Sidovina et ibi prope est yilla Durbe. Super Ba- Bzinam fluyium est septima yilla Druse. Metae sunt hae : de territorio Cosmae prima in monte cumulus de terra, qui incipit diyi^ere a territorio templario- rum, procedit usque ad fluyim Glogonicza. £x alia parte diyidit territorium Pridanczy a dicto monte. Ascendendo per montem descendit ad riyulum Bri- din ac yenit ad lacum ranarum et descendit iterum ad Bridin; inde ad mon- tem occurit a parte yillae ducissae, descendit in yallem Kusinte et a cumulo descendit in Glogoyniczam et ad riyulum Szumech usque ad montem Lippa gora et descendit ad Glogoniczam, deinde ad montem Grades usque terminos Zadrec et ad minorem Glogoniczam, in quem cadit riyulus Strassila, prooedit ad montem yinearum et inter yineas per montem ad alium riyulum StrassUa, transeundo iuxta Alamnii cumulos usque in Bazinam; deinde usque ad ter- ram Vranis, et incipit terra de Dolsa eundo per yiam usque ad terram Prio- danko, descendit a l fluyium Quopumicey ad montem ubi est cumulus, a quo incipit terra templariorum usque ad terminos Cosmae. Bex concedit etiam populo yillarum eadem gaudere libertate, qua fayentur yillae templariorum et hospitalariorum, praeterea domui donat praerogatiyam, ut nullus tributario- rum eam aliquo exactionis genere audeat aggrayare, neque de rebus et yineis exigere tributum aut aliam pensionem. Domum quoque eiusdem dominici sepulchri in Marchia simili privilegio duxit muniri, quod ei etiam condam frater eius (rex £mericu8) contulerat Datum per manus Boberti albensiB praepositi et aulae cancellarii. Inter subscriptos: Calanus quinqueeclesiensis episcopus, Gotardus zagr., Petrus sirmiensis episcopus, Chepanus filius Michal banuB et simegiensis comes. E transumpto capituU chasmensis de anno 1375 et comitis Siffismundi Er- d6dy hani de anno 1629, Orig, perg. in mea collectione; nune in acad. Slav. merid. LXrV. A. 1207. Andreas n. rex confert Almissanis simile priyilegium sicuti aliae ciyitates Dalmatiae possidebant Luciua. Schwandtner: acriptor. rer. Hung. Ill.f p. 257, LXV. A, 1207, Andreas 11. rex ad preces patris Bemardi archiepiscopi spalatensis confirmat jura spalatensis ecxdesiae, et omnes ecclesiasticas seu rerum saecularium poBsesiones, jurisdictiones quoque episcopatuum et quarum- libet ecclesiarum. Subjioit illi ad instar priyilegii romanae ecdesiae nominatim S i*K ^ RBOBBTA. 19 * gegmensem, noDensem, scardonensem, traguriensem, corbayiensem, tumiengem, farenflem et bosenenaem episcopatua; item ecdesias s. Moysi et s. Stephani ^ de Salona, cum omnibus pertinentiis. Yillas etiam Srenine et Oethe et mon- tem Crassum, villam s. Gkorgii et Ostrohe. Item eodesiam s. Stephani ante Spalatam, s. fiartholomaei de Tini, villam Coriza et Lavena et totum regale ^ praediam Byacce et totum territorium s. Vitalis, quod ad idem praedium spectat, Don obstante privilegio, per falsi sugestionem impetrato, quod dedit Tragu- "* nnis, quando gerebat ducalia. Item onmia molendina in Salona fluvio sint bbera ab omni exactione tributi; et omnes sextarios farinae, qui septem ana- liter pertinebant ad banum, confert ad usnm ecdesiae spalat. Item Ziminam ^^ et Cetiiinam, Clevnam et totum Masarum. — Inter magnates subscripti: Ca- lanus episcopus quinquecd., Oo&ardus zagr., Stephanus filius Mic banus et » comes SimegiensiSi Chuz comes Posonien. Farlati: Illyr. saer, III, 2S7, LXVI. A. 1207. Andreas U. rex jurat spalatensibus super sanctam cru- cem firmam pacem et libertatem; regi, filio ejus aut successoribus ejus tri- « bntarii non aint Episcopum et comitem, quem clerus et populus elegerit, confirmabit Lege antiquitus constituta cum eorum judice eos uti permittit» ^ praeter quam introitus portus dvitatis de extrands duae partes rex habeat, tertiam vero comes dvitatis. In dvitate eorum neminem Ungarorum vel alie- nigenanun habitare permissurus, nisi quem voluntas dvium expetierit. Cum ^ antem ad eos coronandus aut regni negotia pertracturus cum eis venerit, ne- mini dvium vis inferetur domorum suarum, judicem extra dvitatem proficisci non concedet Omnibus dvibus terra marique et per totum regnum negotia exercere liberum sit, neque ex commerdo debitum aliquod nec regi nec ho- ^ mini regio persolvant Obsides ab eis nullo modo redpiet, sed in curia servire Tolentibns morandi et discedendi facultatem obtineant Cuivis e civitate et " regno cum uxore et regno emigrare lidtum sit Datum per manus cancellarii ^ Roberti praepositi albensis. Existentibus inter caeteros Calano quinqeeccles., Qottardo zagr. episcopis, Chefiano filio Michae bano et saguriensi comite. £ti^ti(;md: Jura regni I, 40, Fejer: Codex diph Hung, T, ILj p, 118. Sig' natum buUa aurea. Liber pactorum reip. venet. LXVn. A. 1207. Andreas 11. rex jurat super s. crucem Ahnisanis firmam pacem et libertatem. Ei aut filio suo et successoribus eorum tributarii non » mt Episcopum et comitem, quem clerus et populus elegerit, confirmabit et lege antiquitus constituta cum eorum judice eos uti permittet In civitate eo- ^ rom neminem Hungarorum aut alienigenarum habitare permittet, nisi quem voluntaa eorum expetierit Cum ad eos coronandus aut cum eis negotia regni pertracturus venerit, nemini civium vis inferetur domorum suarum nis; quem ^ 8oIi ausceperint Judicem inter eos et extraneos a se constitutum in civitate i^ednlo morari permittet Si quis eorum per ejus regnum terra marique ne- ^ gotia exercnerit, regi aut alicui ejus hominum ex proprio commercio nullum persolvet debitum. Obsides ab illis nullo modo redpiet, sed in curia eius ser- ^ vire ToIentibiiB rogam impendet, et morandi sive discedendi ad suum velle f^nltatem optinebit nullaque eis super hoc molestia inferatur. Si dominium Kgis aliquem aggravare videbitur, et ex ejus urbe exire voluerit, secure cum ^ ^ 20 I. KUKULJBVK!!, nxore et filiifl et familia et omnibiis bonis suis qaocnnqae sibi placnerit eat. Haec omnia sine fraude et ingenio obserrabit Wencsel: Mon, Hung, historica, Codex ArpadianttB, /., p, 93. Signatum aurea bfdta. Ex Hbro privikgiorum eommunitatii aimiseanae, M8C. ^ LXVni. A, 1208.f 21, Martii, Tempore perturbationis et diebus malo- rum, in quibus dvitas Jadertina solotenus prostrata est, necessitate cogente ad capeUam S. Petri apostoli fundatam in loco Bubiani, quae quondam fuit -v monasterii 6. Dimitriii in quo parvus grex (monialium) Deo famulabatur, con- fugerunt Dragasa, Girda, Premilla et Dabrosa moniales et quaedam aliae, quae '^ jam camis viam ingressae sunt, volentes in eodem loco Christo servitium ezhibere, sed propter instans schisma, quod ortum est inter potentea Slavo* niae, multa et gravia incommoda ab omnibns quotidie perpessae fuerunt. ^ Erant tunc sine rectore, et usque ad unum non erat, qui eis faceret bonum. Accesserunt tunc ad patrem Dominicum abbatem S. Damiani de Monte et ^ iratres eiusdem monasterii, rogantes nt eis subvenvret, qui habito fratriun consilio soscepit iUas in consortium fratemitatis soae, poUicens eis, tam in ^ victualibus quam et indumentis et omnibus necessariis, prout sororibus suis, providere ; ideoque de communi voluntate fundatomm ejusdem ecclesiae s. Petri, scilicet Sloviniae et Grabessae filiorum Boricii, Badoslavi et Dragoslavi iilio- ram Stephani, Grace Binboli filii Polissi, Jurgii filii Badosti, Nicolae et Pro- danizi filiorum Dominici tradiderunt ipsam ecdesiam s. Petri monasterio ^ s. Damiani in perpetuum. Praesentibus : Bartholomaeo episcopo scardonensi, Mirco, Desidrugo, Stoyano, Negoso, Dragovano praesbTteris, Duymo Mogoro- vikiOy Tartaro Chlevniano, Chodimiro Cacicli, Sutroso, et Slavomiro Lisnicikig, Privoso et Trebeso Virevikig, StroycOi Dahnozaymo, et Uste Cuddomirikio ; scriptum a Yitale s. Petri veteris plebano et jadrensi notario. Farlati: Illyr. 8acr, T. V, p, 70. Cf, supra nr. LXII. LXIX. Rivoalti, mense martio 1208. Roberto, Petro, Johanni atque Andreae filiomm Kogerii Maiu*oceno, quondam comitis absarensis, conceditur a dominio ^ Venetiarum carta concessionis de comitatu Absari cnm insula Leporaria et Auriola et Seracana, cum omnibus redditibus et honorificentiis ad dictum comitatum pertinentibus. £ converso obligant se Bobertus et Petras, comita- tum et insulas regere, conservare et defensare ad utiUtatem dominii Venetici sine eius auxilio, contra omnes, exceptis coronatis personis et eoram exercitu ^ manifesto. Insuper solvent omni anno communi Venetiarum libras denariomm veneticomm 400 Ad haec observanda praestitit pro tunc sacramentum Petrua, donec frater eius Bobertus venerit in Sclavoniam vel in Venetiam infira tres menses de custodia, qua tenetur. Cum duo juniores fratreB Johannes et Andreas non habuerant adhuc legitimam aetatem, receperunt comitatum solum- modo dicti duo seniores. Petrus Mauroceno cum scribere nesciret, pro se scribi et signum facere rogavit. Testes : Joannes JuUani et Stebhanus Enzo. 4 Ljubi6: Mon. hist Slav, I, p, 24. LXX. Moliieti, mense maio 1208. Cives Molficti civitatis concordamnt mutuam dilectionem et consanguineitatem cum ciyibus Ragnsii ; et statuemnt, quod nec Ragusini in Molficta plazam tribuerent vel scalaticam, nec Molfic- tenses Ragusu plazam vel scalaticum, et famiUam vel ancoraticum. Priyilegium &8as9rA. 21 ^ hoc, ante 60 aimoB redproce factam, renoYanmt Aecamus epiflcopus molficten- flia cnm omnibus ciTibua. ^ LfubU: Mon. Msi. 8lav. mer. L p. 26. LXXE. Ay^fpif^, 11. Junii 1208, InnocentiuB m papa mandat archi- episcopo ragusiensi et archidiacono traguriensi, ut sententiam excomunicationis ^ in episcopum Nonensem latam, irritam denuntienti cum fratres militiae templi ^ de Vrana (Urania) ei aignificaverint, quod cum ad episcopum tinniensem contra nonensem papales litteras impetrassent, idem nonensis amicabiliter super iis, de ^ quibuB inter ipsoa quaestio yertebatur, composuit cum eisdem; tinniensis autem episcopna praefatum nonensem, contra quem rancorem conceperat, eiadem ^ Aratribus nescientibus propriae voluntatis arbitrio excommunicayit. Theiner: Mon. Slav, merid. L, p. 44. ^ LXXn. Almiasae, 20 junii 1208. Sebenna comes Almissae una cum fra- tribuB et propinquis suis, cupiens reformare . . . (pacem?), transmisit Sincam * fratrem sunm nobili yiro L. Querino ragusino comiti, qui S. coram eo pro eis pacem babere juravit, et quae Venetis citra festum s. Lucae ablata forent, reddere conatituit. Misit etiam farensem episcopum qua legatum ad ducem ^ Venetiarum Petrum Zianum, ut ea, quae acta fuerant cum dicto comite, ei notificaret et ipse confirmaret, quod ille etiam fecit. Placuit ad haec duci supra- c> dicto mittere ad ieum Suauum plebanum s. Joannis ev. qua nuntium, ut pacem com eo statueret et confirmaret, quem laete auacepit, volena eiua voluntati ^ porere cum voluntate omnium suorum propinquorum et totiua populi aui do- miniL £t hoc flrmant ipae comes Sebenna et Desislaus, Radoa, Dragan, Bog- danus et Sinca comites. Savinus, Maurus, Sifante, Damianus, Gervasius, Mathaeus ^ RaguBaeua, Chodina, Qardogna, Braynech, Tulcus, Poelad, Drasizoto, Mathaeus Oatarinus, et jurant firmam pacem et amicitiam semper observare, promit- ' tentes quod nunquam velint Venetos per mare moleatare a Samsico usque Venetias et a Fano etiam usque Venetias. Huic tostes praesentes : dictus epia> ^ copus farensis, presbjter Otto venetus, Nichola jadertinus presbyter, Stancius, ^ diaconus Dragogna, Mathaeus Marinus, omnes tres de Kerso, et multi alii. Hormayr: Oeschiehte Tyroh L Th, p, 212. Fitjer Cod. DipL Hung. T. VIL • w/. 6. p. 172. •^ LXXni. 1208. 3 julii. Georgius rex Diocleae etc. et BladinuB frater eius et Stranco et Petruslav consobrini ejus, jurant Petro Ziani duci Venetiarum, (juod terram, quam nunc habent, et illam, quam acquirent in antea, tenebunt ^ per eundem ducem et suos auccessorea; et quod in omni districtu eorum homineB dominii Venetiarum erunt aecuri in perBonia et rebua. £t ai Deme- ' trius se non converterit ad fidelitatem ducia, ai a duce aolicitati erunt, prae- stabont ei contra illum arixilium Amicos autem et inimicos Venetiarum pro ''sais amids et inimicis habebunt. ^ Idubid: Monumenta hist. 8lav. merid. /., p. 27. *- LXXIV. Jaderae, mense Septembri 1208, Viola monialis s. Mariae, quondam abatissa B. Dimitrii, post desolationem civitatis Jadertinae, cum non esset ali- ^' <)ais, qui de voluntate ducis Venetiarnm in ea quiesceret habitare, relicto parvo 22 I. KuicuLjjm6, OTili 8U0 diTertit ad civitatem arbensem, ubi in monasterio s. Andreae per- manait; sorores autem illius confugerunt, bonis omnibus expoliatae, ad eccleaiam 8. Petri in Bubiano, capellam Bui monaBterii, et ibi miaeram vitam ducentes per aliquod tempus nuinserunt Cumque Deua Jadertinis facultatem reddeundi ad loca propria tribuerit, et sorores propter fervens schisma, quod inter nobiles Slavoniae ortum fuerat, diurnis et noctumis efficerentur incommodis, et nullaro . reddeundi facultatem ad ecclesiam s. Dimitrii haberent, quae a quibusdam Jadertinis habitabatur, iUustriBsimus vir Domaldus comes, capituli et populi conailio habito, optulerunt eam monasterio 8. Damiani de monte habendam in perpetuum^ cui etiam sorores illiuB cum praedicta capella sua sponte se sub- didemnt Gaeterum cum civitas praedicta de die in diem in melius cresceret et dicta V iola multis indigereti rediit et illa ; et cum quaereret ecclesiam suam pro Yoluntate capituli et Vitalia Danduli comitia et totius communitatis ne- j quiyit illam habere, cum Benedictus patriarcha gradensis eam monasterio s. Damiani tradidisset, Yiola autem benigne et misericorditer a Talia s. Mariac abbatissa, cum sororibus snscepta, cum ibidem maneret ad exhortationem capi- tuli et communitatiSy Dominicus abbas s. Damiani ad sustentationem illius tribuit ei XX perperos et pro illis, quas illa secum eduxerat e monasterio s. Dimitrii. Ideoque ipsum monasterium in perpetuum reddit securum, nuUam- que loquellam yel rixam contra eum et fratres ipsius excitaturam. Actum in.^ praesentia Mathaei presbyteri s. Mariae majoris, praedicti S. Stephani, Man- fredi s. Michaelis plebani, Crisogoni presbyteri s. Anastasiae, Camosii diaconi, CoBsae Grisogoni, Michae Pecenegi, Dessae de Pezze, Yitaza Petrizii, Nicolai de Lampredio, Leonardi de Ossinico, et aliorum multorum. Scripait Vitalis 8. Petri yeteris plebanus et jadrensis notarius. Farlati: Ittyr. saer. T, F., p. 71. LXXV. Jaderae, 21 Marti 1209. Temporibus Petri Ziani ducis Venetia- rum, Leonardi jadrensis archiepiscopi ac Petri Michaelis comitis Coscia Grc- "] gorii, commissarius Bonae filiae Madii, consanguineae suae et eius haeredum, una cum Gabriele Quirino yiro Inglese genero ejus, post multas contentiones, quas habuerunt cum Drasce Balbo et cum ejus sororibus, Agape et Dabrizza, , de terris de Jimano, yenerunt ad conyenientiam pacis in himc modum: quod medietatem Dragae Bona et alias (partes) Drasce et sororea suae habeant et possideant. Actum in praesentia Cosce, Crisogoni Dimine, Martini Lampridii de Valentino et Dimine Scidani. Scribit Vitalis s. Petri yeteris plebanus, jade- rensis notarius. In collectione mea antiqua. Privil. Bibh aead. Slav. mer. Zaffrabiae. LXXVI. A. 1209. Andreas II rex considerans fidele seryitium hospitutu in yilla Varasd commorantiiun, quod ei fideliter, dum in Eene detineretur in carcere, exhibuerant, eis ad petitionem Poch palatini et comitis musuniensi^ perpetuo jure contulit statum libertatis, ac terram circumdatam undique metis* praecepit eis assignare. Libertas autem haec est : quod comes yel suus come^ curialis non habeat potestatem eos judicandi, sed inter se quemcumque yoluiit judicem constituant, quem ricthardum solent appellare. NuIIus burgensis tri- butum aut tricesimam soluere teneatur, nisi qui yadit in Teutoniam cum suis mercimoniis de quolibet curru ponderato solyet tres denarios; de singuli^s RBQBSTA. 23 equis venalibas daos denarios, a daobus bobus 1 denariom; de tribus porcis 1 denarium. In porta Dravae de qaolibet carra 1 denariam. Si qais haerede oarens decesserit^ libere disponat possessionem saam, sive ecclesiae sive cai- libet saorom cognatonim. Si qais Yolaerit de villa di&cedere, venditis onuubas aedificiis libere possit abire. Quicumqae per aliquem extraneum in rebus suis damnum pateretur; et idem malefactor ab eodem burgensi in villa sua reco- gnosoeretur, rictharus eiusdem loci inter eos faciat iustitiam. Metarum autem prima terrae Iwancz incipit ab oriente et tendit versus meridiem et arborem nyarfa, et procedit nsque ad aquam Plinz infra capellam s. Petri; in occi- dente venit ad rivulum Blizna, vertitur ad meridiem ad quamdam vallem et ascendit ad magnam viam, per quam itur ad Thoplich, ubi tenet metas cum 2ielko et cum terra Thoplich ; inde tendit ad montem, qui dicitur Pechyze, ubi Bont cavemae in eodem monte; progreditur versus ocddentem usque viam levatam, ubi tenet metas cum Wekozlau et cnm Burdon in quodam loco aqueo ; ad aquilonem pertransit pontem mturatum et duos lacus, contenmnatur villae episcopi, et tenet metas in ea in quodam lacu, versus meridiem cadit ad fluvium Plinz, exit ad viam levatam, et per eandem cadit in aquam Breznicze, ad occidentem conterminatur viUae Berac; inde ad caput aquae, ubi cum Bado- mer tenet metas; in aquilone cadit ad aquam Plinez, conterminatur villae Domse; deinde tendit ad magnam viaia, per quam itur ad terram crucifero- ram; in aquilone itur ad dunrum Comli; inde ad magnam viam, per quam itnr ad Teutoniam; inde ad metam arboream, ubi est conunetaneus Iner jo- bagio castri; deinde ad portiun Dravae, per quem fluvium magnum circuit insulam, quae dicitur Zrepiczar, quam nunquam aqua separare possit ab hos- pitibus ; per maiorem cursum fluvii magni venit ad praedictam villam Iwancz, in qua gradiens conterminatur primae metae. Prestaldi rcgis : Gurdon de castro Grebin et Zelko terrigena de villa Pliticze. Datum per manus magistri Thomae aulae canoellariL Existente Stephano episcopo zagrabiensi, Zacharia comite varasdiensi. Kerchelieh: Not. Praeh p. 188. Mea: Jura regni L p. 41. Monum, Hung. hiht. VI, 125. LXXyn. A. 1209. Andreas I. rez. recordans, quod comes Wratislaus tempore, quo ducatus fruebatur dignitate, quando inter eum et fratrem He- mericum regem discordia vertebatur, ob fidele servitium, quod ei exhibuit, non modicam jacturam tam domus suae combustae, quam rerum caeterarum, praecepto dicti fratris et regis, passus fuisset; denique susceptis regni guber- naculis ad praesentiam regiam accessit, rogitans ut patrimonium suum et firatmm suorum cum omnibus praediis et possessionibus suis sub tenore pri- vilegii corroboraret, praebens auditum petitionibus dedit in mandatis Bank bano, ut terram et possessiones Wratislai diligenter inspiceret. Qui banus per regium pristaldum et suum capellanum Gyprianum de meta ad metam pos- sessioneB inspicere curavit, praesentibus pluribus castrensibus et canonicis zagrabiensibus, nuUo prohibente aut contradicente. Bexque possessum confir- mat, concedens ei libertatem, quod nuUus banus, nuUus comes, sive quilibet alius, super illam terram, nisi ex bona voluntate possessoris, descendere prae- sumat Metae autem hae sunt: Prima meta praedii Dobra incipit a Sava et tendit ad lapideum portum, inde per varias metas arboreas ad cacumen montis, S4 I. KUKULJSV16, «bt metatur cum terra eccleaiae uigrabieDflis et yertitiir ad locum Oalz, inde ad riTum ; inde ad ecclesiam omnium sanctoram; inde ad rivum Studenz, inde ad SaTam; ab ecdesia 00. bs. dividit WratislaT terram suam, quam absque conoangTineia poesidet Ibi etiam habet praedium pro »e, ubi eat ecdesia S. Martini, cujua praedii meta incipit a SaTa, et tendit uBque ad Crapina, deinde ad Qypka; inde ad Terticem montifl Zelemen. Praedii Poloniza, ubi Vratislaua comes. aedificaTit ecdesiam s. Nicolai, prima meta est Tersus occi- dentem aqua Crapina, inde ad riTum Ded potoka, qui descendit de monte Urai (MedTed), ubi diTiditur a terra fratrum suorum. Frater Petus babet prae- dium nomine Lubenic infra metas s. Kicolai; Dobucha Tero et BerisIaT fratres oomitis habent praedium Bistra, cujus meta incipit penes Orapina et tendit uaque ad riTum Jerana, inde aaoendit ad montem Ursi. Vratislaufl habet etiam praedium iuxta Orapina nomine Ohemiz, cuius meta est iuxta aquam et tendit ad riTum Kamna, inde ad magnam Tiam, quae Tenit de calida aqua, et Tadit ad Pritiskam. Aliud praedium Vratislai Ztubiza, ubi aedificaTit ecdesiam s. Georgii, cuiuB meta, quam ostendit metarius Nesdist pristaldo, indpit ad arborem abietis, et Tadit ad riTum Oladnik ; deinde ad Topliza ; inde ad montem ; inde meta arborea, quam ostendit metarius Nisk, et alia quam monstrarit Nomoy ; inde ad metam Martini; inde ad locum Hobn; inde ad magnam Tiam, qnae didtur Torda (tTida) Tia, inde ad caput riri Oassina; inde ad locum Planina» inde ad locum Dubiza: abhinc ad caput Vidak, et reTertitur ad primam metam. Aliud prae- dium Bistricza habet Vratislaus, cujus metas monstrarit Petku, incipit ubi Sitomeria cadit in Orapinam; inde iuxta aquam ad riTum Zdeed; inde ad locum Olaz; abhinc ad Globouecz; et per montem, Tineas et metas arboreas ascendit ad magnam Tiam, deinde Tadit Bystrizam, ubi est magna meta, et transiens aquam ad Tineam et caput riri ad cacumen montis, deinde rcTerti- tur ad domum Martini; Tadit ad capnt riri Lubenik, et ubi idem cadit in alium riTum, Tadit ad locum Oalze, et ad locum ubi riTus cadit in Orapinam. Oosina autem frater Vratislai habet terram et praedium Pihina in loco, ubi dictus riTus cadit in Orapina, quam metam monstraTit Nemog et Tadit ad locum ZaTej, et per Tarias metas ad aquam Pichina; inde ad montem, ubi coniungitur metis Vratislai, quanun fuit metarius Ouplen. Vratislaus habet quoque praedium HorsoTCz, cujus meta incipit ad riTum Zelnik, quam mon- straTit Boyia metarius, et Tadit ad caput Zebiik, ubi fuit metarius QerizlaT; et porro arboreae metae, quarum metarius fuit Bolarin, Tadit ad riTum Lucilnica ad metam domus Orisan et cadit in Orapinam. Aliud praedium Vratislai PlesiTiza incipit ad caput JaToroz, et tendit ad LipoTZ, deinde ad Drenez et ad capiit Brigana, et rcTertitur ad primam. Habet VratislaT et praodium Horonguza inter ZaTam et Ohemiz, quod est commune fra- tribus, cujus meta indpit apud Drenec, metarius fuit Baran, inde ad ZaTam. Vransa etiam cognatus W(rati9lai) est particeps praedii, Toma Tero et Pelarus fratres Wratislai habent praedium Otok, metarius Zobola, meta Tadit ad riTum Biztua, inde ad riTiun Pioisa, inde ad Mlacam et SaTam. me- tarius Orisan. Troceil frater Wratislai habet praedium OrehoTCz iuxta SaTum. Stephanus habet praedium Poiatna, metarii sunt Uresc, BerisiaT et Posdis. Strizmer habet praedium Lipouz; metarius Martinus, BerislaT et Drascy. Datum per manus Thomae t. cancellarii. Bertholdo colooensi decto. Oalano RBOB6TA. 25 Qoinqueecd. Gothardo Kagrabienai, Bank bano, Moche posonienai, Ochax supronienaL Tkaiai: Mon. eptseopatua sagrab, I, p. 17. LXXVni. A, 1209, Andreas II rex agnoacens, quod Bela rex pater ejus Bartholomeo comiti (de Yeglia) terram in Banatu tali libertate contulerit pos- aidendam, ut eam, ai filio caruerit, cuicunque de conaangvineia auis reiinquere poaait, modo eadem liberalitate admittit ad petitionem ejusdem Bartholomei, ut eandem terram nepoti suo comlti Guidoni de Vegla iure perpetuo poesi- dendam tradere poaait. Datnm per manus Boberti aulae cancellarii ; subBcripti inter caeteros : Oalanus episcopus QuinqueeccleB, Guthardns zagrabienais, Banco banaa, Ochuz supruniensiB comea. WencMel: Cod, dipUm, arpadiatiua XI, 95. Ori^nale pridem in archivo regnic, gagrab. nune PesUni. LXXIX. A, 1209. Andreaa n rex agnoscenSy quod regia celaitudo hiia po- potiBflimum opera miBericordiae propenaiori cura debet impendere, qui et crucem aalutiferam et sepulcrum dominicum contra paganoB effusione sanguiniB con- fovent, consideranB igitur milidae templi religiosam devotionem et aBaiduos laborea contra Ghristi hosteB, duxit omnea templarios, qui infra regni termi- nos, et tam in Dalmatia quam in Chroatia, et onmia eorum bona mobilia et immobilia contra quemlibet hominem protegere. GonBtituitque, ut nulluB banus yel banilus vel aliquis alius descensum vel aliquod tributum, vel collectam, ▼el liberos denarioB, sive marturinas, vel denarios ponderis, vel exacdonem aliquam, sive aliquod onus, a fratribuB templi et eorum jobagionibus ac homi- nibos pro quibuslibet rebus exigere praesumat. Confirmat quoque omnia illis a praedeceflsoribus suis coUata privilegia, sicut illa et rex Hemericus frater eiua confirmaverat; scilicet villam Pisana in comitatu Gore; cujus meta prima vadit usque Belox et deinde in Cuthinam usque ad pontem Chaoval, postea ad Jamitha, dcut via regis esty ad Banc et de Banc usque ad Noac, et sicut est via, qnae ducit ad fontem iuxta Gustunt Terrae vero de Cuthina meta est: per rivulum de Wolchenis ad montem usque ad magnam viam. lobagio- nea etiam et omnes homines, quos habebant tempore magistri Gaufridi, Marcel et Kalani bani, tam in Dalmatia quam in Croatia, sicut Bela rex eis conces- serat» confirmat ViUam quoque Cupam, quam ex conoessione Belae regis comes Wolchis erogavit; pro qua villa ex parte regis fuit priataldus Petrus frater Georgii Moici eo tempore vice regis indicis, et Jurk de Brichina pristaldus dicti comitis. Hi sunt testes super hoc donum: Michen pater Wolchete de Belina et Bramtho de Boniche et Brisano centenarius. Insuper confirmat quod- dam praedium Haco, quod illia dedit comes Gutimerus, qui erat comes Gorre, et ex concessione regis Stephani, qui eodem tempore regnavit. Pristaldua fuit Johannes de Drawa et comes Burili de Gorice. Forum etiam, quod eis pater Bela rex pro luminari ecclesiae b. Mariae dedit, confirmat. Insuper quamdam terram dvilium in comitatu de Gora cum suis hominibua confert, cujua metae : prima publica strata, quae via exercitua dicitur, tendit ad Treztenic ; deinde ad viam antiquam cementario opere superefFusam ; deinde usque ad Cepeni et ad fluviiun Glina cnm utraque eiusdem ripa. Adjungitur deinde terrae Bris, tendit ad Ldpechena et revertitur ad dictam muratam viam. Hominum nomina aunt : 26 I. KUKULnovid, Oche, Badil, frater ejas Slanem, Drasila, Wasete, Wolche; qui nolli serrire teDentor nisi fratribus, et immanefl sint omnium exactionum et collectionum, quae per Blayoniam habentur, sive pro necesaitate ducatus imponentur. Dat quoque villam CressenOi quam pater eis contulerat, et Yillam de Tresina, cuius metae: flumen Cremekysa, vadit usque ad Cupam, exalia parte magna via regis, quae vadit Zagrabiam; ex parte Boniche usque ad Oupam, superius mons, inde ad locum Selath« Oivitatem vero Scen, quam illis rex Bela contulit, cum pertinentiis et ecclesia s. Georgii in eiusdem civitatis territorio, quam Petrus archiepiscopus Saloniae dedit, confirmat. Villam quoque Glogonice, quam Prodanua zagrabiensis episcopus sua pecunia emit, et rex Bella con- cessit, etiam rex concedit, cujus meta incipit de rivulo Zelina, qui fluit in aquam Glogoniza, et ducit ad metam Cuthe et per silvam ad metam cuiusdam proceris Vinislav et ad viam, quae ducit ad locum Crisiensem ; inde vadit ad Zopoc per silvas et fluit aqua, quae vadit in aliam aquam Vertilena et transiens montes ad viam Bostinaz, inde ad minorem Vertilenausque ad viam, quae ducitadKemyheth, et per montes et valles itur ad terram Veysa, ad aquam Zehia, et terras Batha, Bocko et Cramca quas rex Hemericus dederat fratribus. Quarum metae prima prope Dumbovach (Dubovac) inde in Glonice aquam ad terram Logdon, per montem descendit in Grazenam aquam ; a latere montis ad pothoc Liscoviche et descendit ad Copronice et per montes et varias metas ad terram, quae dividit tcrras templi et sepulchri, per viam ad foveam, quae slavonice Kalicha nuncupatur. Villam quoque Esdel (Zdelja), quam banus Boricich de Bosna pro remedio animae suae domui miliciae templi e concessione Stephani regis et munimine Belae regis contulit Terram etiam quam ejusdem Boricii nepotes domui dederant. Terram etiam s. Martini a castro zagrabiense exemptam in puram dedit elemosTuam. Templariis, licet eandem terram Crakoni Valpo, cum adhuc fidelis existeret, donasset, versa autem fide et caput et omnia propria infami fraude perdidit Hujus terrae prima meta est: Prelistia per rivum Oriconox descendendo ad Licoos, deinde ad Cuchia, hinc ad Schemet magnam, usque dum cadit in Polica, de Polica in magnam Scher- net et inde in Zelina, ubi est terra episcopalis, inde ad parvam Chemet, ad Terbensapole, inde ad Choren; dein ad Lupoglave, ad siccam Loignam iuxta terram Petconis, de sicca in magnam Loignam, et iuxta terram Phi- lippi usque ad magnam viam, quae ducit Zagrabiam; deinde iuxta terram Hertconis ad Babina gora; inde ubi Bogorod cadit in Zelinam; inde per medium Clenoyze vadit ad Dumbro, deinde ad Chemichina et cadit in Glo- vice et in Chemecz; per silvam protenditur in Cassina. His metis circum- scriptis iubet illos rex in possessionem induci per comitem Vanleginum con- turbenarium Banconis bani. Praeterea ad petitionem fratris Cononis dictae domui templi dat servitium duorum homimmi liberorum de Gora, quos a communi servitio sex generationum exdpit, videlicet Velizlaum et Chudislavum, ut servitium pro rege vel bano teneantur. Caeterum sicut rex Bela templariis per totum regnum dedit singularem libertatem, ut a nullis invadantur hospi- tibus, nec banus, nec aliquis alius in illis praesumat hospitari, ita et ille con- firmat Hoc privilegium communit rex aurea bulla. Datum per Thomam prae- positum albensem et aulae cancellarium ; subscriptis inter caeteros Calano epis- copo quinqueecclesiensi, Gothardo zagrabiensi, Bank bano, Ochiuz suproniensi. Tkaliic: Monumenia epp. zagrab, I, 20. 1 / j RBGIBffrA. 27 LXXX. A, 1209. Andreas II rex nobilibuB Croatiae: AlbuB (Bela) Slavo- gost comiti de Corbavia et Dragoelayo concedit priYileginm sub bulla aurea 8ui patris regis Belae, qui pro ezimiis seryitiis dedit illis terras Possedaria, Suerdlac, Sevellata, BriSDiza, Jamma, Loqua, Budalia, Mircha, Zachlum, Noya, Bletchyane, Jutra. Testes: Thomas banus, Nicolaus filius, Borch palatinus. Ex originali dominorum de Posaedaria, Bulletino di archeologia e storia Dalmata (Notae Joannis Lucii) anno V. N» 2, Febrajo 1882. LXXXI. A, 1210. Andreas 11 rex commendat memoriae laudabilem fide- litatem Domaldi comitis de Subenig, filii Saraceni comitiB, quia cum quidam principes Hungariae adyersuB eum machinantea conBilium in Qraeciam ad Geychae cartaa et nuntioB transmisiBBent, ut et illos in Hungariam yenientes, eorum consilio et auzilio adiuti, regnum usurparent, Domaldus cognitae per- fidae legationiB tenore, ipsos nuntioB cum iam Spalatum peryenissent, coepit et ad regem una cum cartis suis compeditos adduxit Ideoque terram Zetinam et Tril cum omnibus pertinentiis eidem Domaldo et haeredibus in perpetuum donat Cnius terrae metae: ab oriente Chrisoya, Cameniza et Ymot, Sutozel, inde yersus mare ad Wrulas; inde ad Zemounizam; inde ad Stilpez (Stlpec), inde ad Zer usque ad Stiber puz (put?); inde currit ad Prel, ad Jaxun, ad Laeten, a Crabonala Cameniza, ad Zayalam usque ad Beloy. N, R. A^ archiv. regnic, eagr, fasc 483, Nr. 31, Nune Peetini, LXXXn. Au 1210, Andreas H rex agnoscens multiplicia et diyersa ser- yitia Domaldi comitis de Scibenik, filii Saracheni; donat eidem Domaldo et suis haeredibus terram Chetyne et Tryl cum omnibus suis pertinentiiB, eundem- que per pristaldos suos Uhricum Teutonicum et Scloyignam introduci facit. KukuljeiM: Jura regni CD8, 1, 44, LXXXm. A, 1210. Andreas 11 rex considerans sacrae militiae templi reli- giosam deyotionem et assiduos labores, quos ab hostibus crucis Christi inces- santer perferunt, terram Lesnissa de comitatu de Posega exceptam, quam Chepano Bachiensi et palatino comiti primitus contulerat, et ipse regio consensu militiae templi in testamento erogayerat; eidem militiae concedit et confirmat Prima meta terrae incipit a loco Starsa et tendit ad fluyium Dobrareka usque dum cadit in fluyium Lesnissa et usque quo ea cadit in Zoyam; Zoya yero inferius descendit usque ad Tortina; in aquilone yadit usque ad torrentem Wieperyell, protenditur usque ad yiam Ban ; deinde ad coUem magnum Pizun, inde ad collem Scelemen, unde reyertitur ad Starsa. Sicuti comiti palatino Chepano concesBerat, quod omnes homines super eandem terram habitantes, reg^ siye bano in marturinis yel aliis fiscalibus accionibus solyere tenentur, sibi soli et post eum suis haeredibus solyere annuatim, ita pro remissione suorum peccatorum concedit rex nunc militiae templi. Super hanc donationem dedit rex duo priyilegia cera et auro bullata; sed cum fratres templi mittere yoluissent ei priyilegia pro confirmatione, priyilegium auro bullatum non inye- nerunt, ideo prodamat rex idem priyilegium in futuro pro omnibus yanum et superfluum. Contulit etiam rex templariis sicut et Chepano adiunctam terram EacesBam Petri filii Thatar, cujus meta incipit penes aquam Lesnica (sic), ubi CBt yia Ducanta, quae descendit de Potus et ducit Budmam, et in cacumine montis Zoym ad tres fontes, per locum £ruk ad album fagum, et yadit ad tres dumos et ad locum, ubi dum ducatum regeret (rex Andreas), aprum 28 I. KUKUUBVK), interfecit ac propriis mambuB cracem in arbore incidit, iuxta quem locum sunt tres metae filii Marii, et ducont ad fontem, cnius riyulus Baconicha vocator. Concessit etiam illis rex terram, qoam Odolla nepos Borichii bani cum eccle- sia 8. Mariae ibi fundata iratribus domus templi donavit. Terram qaoque Wodicha quam templariis Stephanus condam comes de Goriza donavit Terram quoque, quam eis Damaldus comes in comitatu de Goriza pro remedio animae donaverat. Concedit etiam rex ad pretium fratris Cononis magistri servitium hominum Velislai et Chudislai, qui regi et soli bano a progenitoribus suls servire tenebantur. Wernel: Codex dipl Arpad. T, Xl, p. 105. LXXXrV. Romae. Laterani, 22. Januarii 1211. Innocentius ni papa ad petitionem Pontii magistri et fratrum militiae templi in Ungaria praebet assen- Bum, ut commutationem inter eos et (Gothardum) episcopum zagrabiensem super quibusdam decimis et aliis rebus inire possint. Katona: Hist crit Y, 123. Fejer: Cod. Dipl. II^ p. lOi. LXXXY. Vigiliis, 6. Junii 1211. Vita nauclerus civis ragusinus, coram B. episcopo vigiliensi et imperiali secretario comparens, deponit quaerelam contra aliquos cives vigilienses, qui astrinxerunt eum solvere de anchoratico, arboraticho ac plateaticho, dicens, iam ex antiquo cives Bagusii applicantes litora civitatis vigiliensis nihil solvisse de dictis tributis aut mercibus emptis aut venditis, sicut nec vigilienses solvisse Kagusii. Pro conservatione bonorum monmi introductorum tempore Friderici regis et suorum praedecesBorum, cum revera extet pactum cum Ragusio, declararunt judices supradicti liberum esse Vitam et quoscumque cives ragusinos venientes Vigilias ab omni exactione. Propterea ordinatum est Bartolomaeo notario communis, ut istam resolutionem ponat in scriptis. Ljubid: Mon, hist. Slav. tnerid. /., p. 27. LXXXVI. 1211, Andreas U rex manifestando probata in eum creatoris benignitatem, cujus misericordia a tot et tantis fuit periculis liberatus et de exilio ad regnum, de carcere ad solium, mirabillter sublimatuB, devotionis voto inductus, monasterium ad honorem beatae dei genitricis Mariae in To- plica duxit construendum, fratribusque clarevallensis domus, ordinis cyster- densis, idem monasterium cum omnibus possessionibus et libertatibus, quibus illud dotavit, contulit Dedit vero ei in dotem totimi comitatum gorensem (de Gora) cum omnibus pertinentiis, praeter pertinentias templariorum et praeter sex generationes cum tenutis, quas ad iurisdictionem castri voluit pertinere. Statuit porro ut ecclesia 6. V. M. de Toplica omnia iura comitatus de Gora possideat, quae duces Slavoniae seu comites de Gk>ra antea possederunt. No- mina piacaturarum haec sunt: Uovenie, Bratchovycha, Lubin, Vustiloygne, Chemeth, Terdeche, Bukovia. Principalea autem metae: Toplica, Golina, Bo- uicha et Podegas ultra fluvium Cuppam, ab eo loco ubi fluvius Crauazcha cadit in Cuppam usque ad terminos Pescenyce, quae est villa fratrum hospi- talis, dein Hothina, Strysov, Dossice, Maladece, Brestet, Crastevyze super Savam, Moschenyze et terra Strepiz, Bachus quoque, Peche, Stanko, terra Bodilo, quae est super Glinam, Obet cum suis metis, terra Mogon, Berkis et Chultych, Melinoga, Stresyche, Visoka, terra Bados et Graduner (Gradimir), Jalsevniza, Murta, Brebroviza, Ozelsko, Gradissa, terra Proviuja, Chavche, omnes cum 1 / RIOB8TA. 29 floia metiB; in Veraycia et Cherniha et teira Slavoygna et Copadiia, inaola Bogdan et terra Holdiee et Zelobeth et Delym, Gk)zna et Chaya, Roiske et Cndina et terra Crete, Slaven, Katen, super fluyium Gliniza, terra Qodimeri et Stebencha, terra quoque Goztove et fratrum suorum et Riwkova et Lea- kova et Verkouyla ; terra Veychenich et Gaigna, terra Myzeloygna et Vulkan super Vustymaie et Gracheniza scilicet Boylenie^ terra de Brochina, ubi sita est prima Grangia de Toplica; insuper Slatygnich, Tersa, Stresigna, terra Cranko filii Hlapoygna, Lochoviza, terra scilicet Musconis, Chemech, quae fiut Lesconis cum portu super Savam. Principaliores redditus, quos rex tem- pore ducatuB sui percipiebat: pro marturinis unaquaeque mansio 24 frisaticos solvere tenetur annuatim. De his exempti sunt saltem quinque: Breminer (Branimir) in Bouicha, Vulkan, Verkis, Bogdan et Goztove. Hi quinque Joba- giones cum nepotibua suis teneantur ecclesiae de Toplica annuatim tres pensas et descensum dare. Porcos regios debet eeclesia de tota terra colligere. Cae- teras nominatim adductas praestationes solvant sicut prius dnci solvebani Monasterium hoc regale declaratnm est immune et libemm ab omni alia iuris- dictione praeter regis iudicis. Abbas vero habet plenariam et irreiragabilem potestatem universum populum suum vel per se vel per suum comitem curia- lem judicandi, sicnt comites de Gora antea judicabant. Existentibus Calano Quinqueecclesiensi, Gothardo zagrabiensi episcopis, Bertoldo colocensi archi- episcopo et bano Bancone bichoriensi qui et curialis eat comea reginae. Ochuz anpraniensi etc. Tkaldid: Monumenta epp, gagr, L, 25, LXXXVn. A. 1211, Andreaa H rex declarat, quod cum Simon banus, frater Michaelis bani, novo et inaudito genere iniquitatis et nequitiae, adin- ventionibus detestabilibus cradeliter ac enormiter armatua, una cum suis com- plicibua, mortis bonae memoriae Gertradis reginae, consortis regis particeps extitiaset, habito communi iilioram et episcoporam ac omnium banorum con- ailio, universas eiusdem possessiones decrevit confiscandas. F^er: Codea dipl Eung. IIL p. 152. LXXXVin. ArbsAy 3. Januarii 1212. Temporibus Petri Ziani ducis Vene- tianun,. Prodani episcopi arbensis, nec non Marci Mauroceni comitis arbensia. In palatio episeopi arbensis congregato cum episcopo et capitulo ejus, vir nobilis Albertua quondam Mathaei Gauzigna (Gozinid) tamquam senior stirpis cnm omnibus propinquia domus suae exposuit suam magnam erga s. Stepha- num devotionem, et orat cspitulum facultatem supra Turrim ad eos spectantem et existentem supra Catribum aedificandi unam ecdesiam ad honorem prae- dicti sancti. Item ut ipse et progeniea aexus masculini habeant in eamdem eccleaiam iuspatronatus cum facultate eligendi capellanum per episcopum con- firmandom. £piacopn8 et capitulum conaentit petitioni sub conditionibus 1. ut ecdesia ait congrae dotata; 2. ai capellanus non eligatur intra sex mensea, eleetio ad epiacopum intelligatur devoluta. Farlati: Hlyr. Saer. T. V.y p, 239. LXXXIX. A. 1212. Tempore Beraardi archiepiscopi, Domaldi comitis, Drago nepotia Danne vicarii, Madiua filius Jorre, cum Stoje longo et uxore aua, lieunt cambinm? (ganbitnm) et more paterao aaaignat in Hilco eia de terra 30 I. KUKuiijsYn), sna tres barcos per loDgam et latum, et insuper addit XX romanatoB aari pro finito precio. lUi aatem dant ei quandam vineam de XX vretenis ibidem in Hilco posaidendam. Testes : Rade Pisaule, Bracco peliparis. Scripsit Saba- tius communis juratus notarius. Orig. in arehivo moiuuterii 8. Mariae Jaderae. XC. Romae. Laterani, 19. Martii 1213, Innocentius III papa significat yeglensi episcopo, quod causa, quae inter eum et clericos castri Musculi ver- tebatur, per exmissos abbatem de Melta, plebanum s. Mariae majoris Jader- tinae et archidiaconum Teglensem composita sit, qui dictos clericos ad omnia petita exolTcnda ei sentialiter condemnanmt Theinerz Mon. 8lav, merid. /., 46. XCI. RiToalti, menae Maio 1213, Petrus Ziani dux Venetiarum facit ple- nam et irrevocabilem securitatem Johanni veglensi comiti et suis haeredibus de omnibus, quae ei dare tenebat anno transacto ad festum s. Michaelis, tam pro regaliis quam pro comitatu Veglae et insulae totius atque pro insula de Perviki, secundum cartam promissionis, quam fecerat Bivoalti Henricus Dan- dulo anno 1199. mense aprilis. Si autem unquam contra hanc cartam tentaret componere aliquid, dux promitit comiti Johanni et suis haeredibus solvere quinque libras auri. Testes: Joannes Vituri, et Henricus Polani, Michael Bo- nifacius plebanus s. Mariae Jubianici notarius complevit et roboravit Ljubic: Monumenta spectantia historiam Slavorum meridionalium Ip, 28, XCII. A. 1213, Andreas II rex affirmat, quod licet omnia monasteria ds- terdenais ordinis specialiter diligat, monasterio tamen de Toplica, quod de proprio suo fundavit regni sui anno primo, ampliori dilectionis praerogativa teneatur, eo quod clarevallenses firatres inibi convocaverat Hlis itaque contulit totum comitatum de Gora, sicut illum ipse possedit, dum dux fxiisset ultra Dravam. Bepetit ex suo privilegio illius monasterii libertates et immunitates ac solutiones et praestationes populi. Inter Jobagiones, qui annuatim tres pensas frisaticorum solvebant nominat Gostve cum parentela sua, Breminer cum parentela, Berkis cum parentela, Vratislav cum parentela, Petrus filius Murta cum parentela et Bogdan cum parentela. Insula solvet edam tres pensas, Holdi cimi parentela, Vlchota cum parentela, Zrepic cum parentela, Berglez cum fratribus ultra Culpam, Zlobez cum parentela, Dilin cam parentela, Ne- stursa cum parentela, Vicho cum parentela, Hemelcho cum parentela. — Gostve et Petro de Murta, quia abbati Theobaldo legitime servierunt, con- cesait rex libertatem, ut de suis praediis saltem terciam partem marturinarum solvant Praedia Gostue: Maya et Stebenche. Praedia Petri: lelsevnenica, Semo et Celna, Hospites de Toplica singulo anno decem pensas frisaticorum solvere habebant, praeter marturinas, quas solvunt sicut alii. In foro Templa- riorum de Gora habebant fratres de Toplica medietatem tributi, praeter pisces et peccora et primum denarium. — Existentibus : Bertoldo archiepiscopo colo- censi et vojvoda Transil. Kalano quinqueeclesiensi, Gothardo zagrabiensi epis- copis, Banc palatino, Martino bano, Alexandro sumuniensi. TkaW6: Mon. epp, sagr, L, p, 28. XCin. Albonae, 24. Februarii 1214. Temporibus Petri iupani, Pervogna filiua Joannis, et Joannes filius Kegom et Sabnic Slavogost cum aliis nobilibus RBaiSTA. 31 iurayenmt tenere pacem et concordiam hominibus de Arba ita, quod sint salyi et securi in partibns eorum, tam in personis quam in rebus, dehinc ad annos 20 sub poena Bizantiorum 20. Et si aliquis eorum habuerit aliquam inqui- sitionem contra Albonenses vel hi contra Arbenses, deponant quaerimoniam ante sapientes suos. Et si aliqua pars contra iusiurandum ire temptaverit, aut sacramentum corruperit, yel per yim, siye furto aut per pignorationem, com- ponat aliam partem cum supradicta poena, et pax firma remaneat Jurant: Petrus yicecomes, iupanus Petrus supradictus, cum ambobus iudicibus Mathaeo filio Slayogost; Bogesila filio Biticha, lyanaz filius Sedeslai plebanus. Insuper rogant Albonenses, ut si piratae Cazichi eos praedayerint et bona eorum ab- ducerent yel personas, arbenses si possunt redimant eas, per bonam concor- diam. Si autem noluerint, ut eos emant, dimitant eos abire. Et si aliquis ex partibus Albonae eos pignorayerit aut ceciderit in manus eorum, debeant eos tenere et bona, quae ablata fuerunt et mittere eis nuntium infra quindecim dies. Gonsunile fadent eis et Albonenses. Lucius: Memorie di Trau. p, 61 in additamento. XCIV. Cirea a. 1214. Andreas 11 rex mandat omnibus comitibus in Slayo- Dia, quatenus monasterium suum de Toplica custodiant, et a malefactoribus et raptoribus deffendant, quia qui male fecerit monasterio, erit quasi qui teti- gerit pupillam eius oculi. Tkdl6i6: Monumenta epp. zagrab, L p. 33. XCV. Circa a. 1214, Andreas II rex abbati de Toplica (Theobaldo) licen- tiam concessit forum faciendi in Bachusa. IkaUid: Monumenta epp. Bagrab, p, J, 34, XCYI. A, 1214, Tempore Bemardi archiepiscopi, Domaldi comitiF, Thomae nepotis Messagalinae yicariL Stephanus Ustinna et Drasil, olim filii Buzione de Hilco, vendiderunt cuidam Duimo terram, quae fuit sub ecdesia s. Johannis de Hilco iuxta yineam eius, pro duobus romanatis et medium pro fine. Testes : MichaduSy Lucarus Stresi et Barbatua. Scripsit Sabatius communis juratus notarius. Orig. tn archivo mon, 8, Mariae Jaderae, XCVn. A. 1214, Andreas n rex donat Barano decano zagrabiensis eccle- siae in recompensationem fidelis sui senritii terram Cehna (Chehlinec yel Culinec) et Wereck castrensium castri zagrabiensis perpetuo iure possidendam sibi et suis successoribus. In possessionem idem introducitur per Martinum banum, qui tunc temporis in illis partibus banatus fungebatur dignitate. Prima meta fuit yilla Scepnicha praedii eiusdem Barani decani; deinde yersus aqui- lonem yenit ad quandam publicam stratam, quae in illis partibus yia regis yocatur, usque dum eadem yia intrat in quandam aquam nomine Tomua (Tmaya), et per eandem yiam deriyatur, donec Tomua defluit in Zawam; yersus australem partem eadem Zawa circuit omnes alias terras eiusdem Barani. Indulget etiam rex Barano et suis haeredibus perpetuo marturinas centum mansionum de parte, quae regem contigerat, ita ut nullus homo bani ad colligendas marturinas transmissus, super praedictas. C. mansiones de populo dicti decani descendere, aut coUectam marturinarum exigere praesumat. Datum per manuB Thomae aulae regiae canceUarii et albensis praepositi. Inter pro- 32 I. KUKULJSTI6, cerea: Kalanus episcopua qQinqueeeclesieiisis, Gothardus zagrabienais. — Ochuz banus et comes syinigiensiB. TkaiiU: Jldiittm. episc Mogr, I, 35, XCVni. 1214—1217. Stephanus magnue iupanus (Basciae) cum filiis suis iurat comiti Bagusii Johanni Dandulo et toti communi ragusinae civitatis, quod futurus sit eorum amicus et eius filiii donec ei recti fuerint ; et si aliquis eorum inimicus fugerit ad eius terram, tradet eum iis; si coeperit eos molestare de terra eius. Tribuit eis libertatem yeniendi cum mercimoniis et vendendl et comparendi libere. Slavus non audeat comprehendere ragusaeum sine judicio et si fuerit aliqua causa inter dvitatem Bagusii et terram eius, ponentur iudi- ceS; uti est consvetudo, et iudicent. I^uhid: man. hiat 8lav. mer. J, 31. XGIX. A. 1215. Andreas II rex confirmat perennalem fassionem Villermi quoad terram olim reginalem Dravae et Murae interjacentem, sibi per regem colla- tam et comiti Buzad venditam. Aeta mixta in archivo regni Croatiaef fase. 516, nr. 45. C. Cathari, mense Augusto 1215. Cum pro quodam debito fuissent datae aptagiae (pignora) super presbyterum Michaelem comiti Tupzae, et postquam hoc factum nuntiatum fuisset archidiacono Sergio^ qui tunc primatum ecdesiae catarensis tenebat, venit in curiam coram judicibus Drago Potifl Basilii cum Petro Potis Triphonis atque Simeonis Junii, coram quorum judicio convince- runt comitem Tupzam. Et iudicatum, quod comes non audeat recipere apta- gias super ullum clericum, nisi episcopus vel archidiaconns. Scripsit Junius communis notarius. Farlati Illyr. eaer. T. VI. p. 436. CI. A. 1215. Bertholdns archiepiscopus colocensis ad petitionem N. electi episcopi zagrabiensis et canonicorum eiusdem ecclesia, confirmat privilegium Stephani episeopi zagrabiensis, in quo ecclesiae et capitulo zagrabiensi confert praedia Sciteh (Sisek) et Odra, Pribisev et Drencina, sicut in magno privUegio Hemerici regis habebatur, non obstante eo, quod eadem praedia in dicto pri- legio inter bona episcopalia computentur. Existente Joanne bano Sclavoniae. Tkal6i6: Mon. epis. eagr. I, p. 36, CII. Sibenici, 12 Octobris 1216. Temporibus Petri Ziani ducis Venetiarum, Venantii arbensis episcopi et Marci Mastropetri comitis Domaldus spalatenais et sibenicensis comes pro se suisque hominibus de Sebenico et Marcus comes arbensis cum tota communitate instrumentum pacis et concordiae perpetualiter habendum fieri jubent, tali modo, quod quidquid ofiensionis ex utraque parte huiusque extitit, ex toto penitus remittatur, praeter quod homines de Sebenico Marco comiti et communitati arbensi hinc ad festum bb. apostolorum Petri et Pauli primitus venturum centum perperos aureos bonos justi ponderis pro damno ab ipsis facto dare teneantur* Farlati: Illyr. sacr, T. F., p. 239. CIII. Cirea 1216. Comes Bachater in lecto aegritudinis constitutus, tale statnit testamentum coram fratribus minoribua de Gorbonuk, videlicet fratre Nicolao, fratre Cosma et fratre Blasio, nec non Georgio aacerdote ecclesiae RBG1EBTA. 33 ecclesiae s. Adriani, Tiba comite, magistro Endrey, magistro Herrico filio MikoT, ac consorte sua. Imprimis ob remedium animae suae, fratribur de Gorbonok, apud quos requiem suam elegit» legavit unum equum palefridnm zug (?) coloris, 16 cabulos tritici et 32 cabulos vini. Item possessionis suae Alazta legavit filiae suae dilectae medietatem, aliam vero partem consorti suae karissimae pro dote sua. Item possessionem suam s. Dominicum in Zegeria iuxta Scelniche sitam reliquit filiae et consorti suae. Item possessionem magnam Zaragad, quam pro fidelibus servitiis rex Bela ei contulerat, »Ladislao ac Andrea regibus, privilegiorum suorum munimine firmantibus«. Porro terram Crokay et partem de Bnicha, Conzka vocatam, porro terram Poloncha. Omnes terras reliquit filiae et consorti suae. Item terram Luky Zarakad, quae a Ste- phano filio Ochuz, obligata erat in pignore, legavit Andreae filio Petrus filio sororis suae. Item equum zug coloris legavit filiae una cum sua sella et abena pro vestitu, et alium equum zug coloris legavit pro die Bubaracionis suae; soceri sponsi sui in die nuptiarum filiae suae reliquit galeam suam et gladium suum. Item diversos equos pey, rufi et zeu coloris reliquit filiae, consorti et zombot servienti. Item cyphum argeuteum et dngulum argenteum legavit filiae suae. Item quandam ancillam suam Elenam ob remedium animae suae per- mittit libertati. Totam vero familiam suam in serviH famulatu obUgatam reli- quit filiae et uxori suae; et quidem relictam Bodolo nomine, Zorcam cum suis filiabus, Dragelka et Kuna cum 5 filiis, scilicet: Cyce, Buden, Budivoy, Qeorgio et Wlohoyk, filiam quoque Dragelkae nomine Parva; item Denisam cum filio Stephano; item duas ancillas Cywtna (Cvitna) et Cruppa, nec non Mikov fratrem eorundem pariter cum matre Dragna ; Malsam, Johannem et Ivan filios Damasa; item Elisabeth filiam Almand; item Zvanimer cum con- juge sua Zuwaycha, et cum tribus filiis Paulo, Zordilo et Danimer; item Zombot et Wolk cum fratre, item Jurk cum filia et Mersa. Pridem in arehivo regni Croatiae Zagrabiae (n, r, a. /. 1S75 nr, 1.) nutw in arehivo Pestini, CrV. Axiagniae, 25 Maii 1217. Honorius in papa veglensi et traguriensi episcopis significando, quod N. subdiaconus et canonicus spalatensifl, apud sedem apostolicam constitutus magistro G. capellano suo proposuerit, cum in episcopum nonensem fuisset electus, quod archiepiscopus spalatensis Q. archi- presbiterum spalatensem non electum a clero vel a populo expetitum, pro sua voluntate praesumpserit in episcopum nonensem consecrare, et licet tam con- secranti quam consecrato a praedecessore suo (Innocentio IH) mandatum fuerit, ut se apostolico conspectui praesentarent, quia tamen illi constituti Bomae tempore generaUs concilii, de praefata re mentione non habita, recedere prae- sumpserunty mandat, ut eundem episcopum nonensem se conspectui apostolico praeeentandum compellant. Theiner: Mon. Slav. merid. l, p. 70. CY. Gatharii meme Octobris 1217, Blasius catharensis episcopns una cum Buo clero et communitate tempore regis Badoslavi facit breve Matthaeo de Bovali propter bonum servitium, quod adduxerint capnt beati Tryphonis, pa- troni civitatis, donat ei agrum de s. Theodoro, et concedit, ut ex omni col- lectione, quae fuerit in civitate, de magna aive minima, una cum filiis suis et haeredibus sint absoluti ab* omni datione communis in perpetuum. Ad hoc juxant: Trj^on archidiaconus cum archipreflbjrtero, presbytero Jacobo et pres- 3 34 I. KOKutjavid, bytero Junio communis notario et multis aliis presbyteris, cum Triphone Bolixae et Milesa Dino juratis judicibus ciy. Testes : 8erga Ludinua, Andreas cath. Marinus MoschaCy Joannes Eurici, Joannes, Jacobus et Petrus filius Joannis Dubionis, Junius presb. not. scripsit FarUUi: lUyr. sacr. T. VL, p. 439. CVI. meme Septembris 1217. Tempore Slavici archiepiscopi spalatensis electi. Domaldi comitis, Mengazae nepotis, Maraveunae vicarii, Micatius notum facit, quod de controversiay quae illi erat cum coenobio s. Stephani et abbate Deo- dato arbitris, episcopo Tragurii et abbate Crana, ita conyenerit, ut ille omne jus dimitteret, quod habere posset in yinea supra Calametum, quam 8tana uxor Joannis donavit s. Stephano; item in praediis insulae Soltae, quae sunt apud Cemovam; abbas autem quod ei dederit duodecim perperos. Testes: Dragov filius Nicolai, Qregorius Michudus, Debiana DesazC; et Murga. Scripsit presbyter Sabatius, notarius communis. Farlati: lllyr. Sacr. T. IIL, p. 243. CVII. A. 1217. Andreas U rex, cum esset in susceptae peregrinationis ad terram sanctam praecinctus, ad petitlonem Ciriaci praepositi ecclesiae zagrab. cum canonicis suis, confirmat omnia privilegiai signanter autem metas terrarum et possessionum ecclesiae zagrabiensis. Metae autem fuerunt haec: Prima meta terrae, quam iUis rex Bela, pater Andreae donavit, incipit ab oriente juxta quam est aqua Corusca, et ibidem est meta crisiensis. Inde protenditur ad occidentem supra montem, ad metam, sub qua est via, per quam tendit ad aquilonem versus terram Nicolai, deinde ad occidentem ad aquam Camesnice, per illam superius ad metam clavigerorum ad finem montis in aquam Siprach; deinde ad Camesnica, ubi iungitur cum aqua Celnik (Cehiic) usque ad fenum Bogdani ; inde ultra siccum Celnic ad rivulum Ozchorch ; inde superius versus Malinam, inde ad montem et piros iuxta terram Isani; inde per viam usque Bresnicam, et ad sinistram ad locum Yinodoli; inde ad magnam stratam et versus occidentem in vallem et supra ad villam sacerdotis (Popovec?) et ad inde supra viam iuxta vineas VitaUsi ad occidentem et ultra magnum montem ad castrum Gregorii (Gregurovec), et iterum ad montem, ubi est forma seUae ; inde ad vallem Peregasce (Pegker), et per quandam viam ad finem montis, qui vocatur dorsiun Caprae (kozji hrbet); deinde ad orientem per viam Vorosd supra pontem, et ad vallem ultra rivulum Camescam ad oacumen ; inde ultra magnam vallem ad Las et ad viam Petku et ultra sylvam ad vallem, ubi minor Corusca exit ; inde ad maiorem Coruscam et per montem versus orien- tem ad vallem Brestoua et inferius ad Glogonicam, deinde ad piscinam cruci- ferorum, deinde ad Calissam (Tkalec) et ultra viam per vallem et supra mon- tem ad Sabia loca (^abja lokva) usque ad metam templariorum et per montem ad rivulum Copronich usque ad metam crisiensem, ubi terminatur cum priori meta. Item terrae, quam nobilis Catar (Tatar) contulit ecclesiae est meta: a porta lapidea versus occidentem ad rivulum Bogaceua, inde per viam ad montem Pescenic, inde ultra sylvam ad rivulum Lubesiza, et per viam sub monte Lubel, super eundem montem tendit ad montem dorsum Caprae, et per viam redeundo ad locum Pethce, ubi terminatur. Meta terrae Topliza, quam Alexius quondam banus contulit, incipit a rivo Globociza et participat metas Qum terra Mutimeri comitis; inde ad montem Wlcomerii, ubi protenditur per RKB8TA. 35 viun et per dorsum montis deflcendit ad vallem, ad >nasum eiusdem montis< ; deinde ascendit montem, ubi est via, et ascendendo et descedendo venit ad viam, ubi junguntur metae cum varasdiniensibus et per illam (metam) itur ad magnam viam, et descendit ad acquam Bigne, super ripam Prognibrod, et iungitur metis zagrabiensibue. Terrae Babuch, quam rex Bela, pater Andreae, contolit ecclesiae zagrab., prima meta incipit a cacumine montis, ubi est fons, ibi solent viatores quiescere, hinc in dorso montis per viam ad Bela Bokonia, inde ad Oalissam, inde ad montem Ingelowcz, inde per montem de- scendit ad rivum Prodani, inde ad montem Gremla, et montem Adumoli, et descendit in campum ad rubum in medio viae per mediam sylvam ad Lomka, inde per medium flumen in insulam ad sambucum, et juxta sylvam ad Zavam ; deinde ad metam Waratizlai juxta viam ad ecclesiam, protenditur per viam usqne Qoli verh et per cacumen montis ad priorem metam. Terrae Qremla, quam contulit nobilis Petrus, meta incipit versus orientem et dividit terram cum populo regis transiens magnam stratam et dividit terras cum populo regis et centurione Petro mons Pantelouth versus orientem. Terrae Zawarsia, quam Joannes praepositi C(iriaci) avunculus contulit, meta inscipit a terra filiorum Nicolai iuxta viam per montem ad terram castrensium. Terrae Opor, quam contulii^ Blasius quondam abbas s. Martini, meta incipit versus orientem in via regia, deinde ad terram civis Oihene, et versus occidentem ad ecclesiam 8. Mariae; versus septentrionem ad magnam viam, quae venit de Suseria et vadit Zagrabiam, inde ad fluvium Johan potoka, superius ad terram episcopi, per montem ad viam, a qua descendit ad metam terrae comitis Egidii; per vallem et montem ad fluvium Jelseuch et descendit ad viam. Terrae Oasina, quam quidam Wtha cum suis fratribus contulit, prima meta incipit a magna strata per fluvium Oasina, ad viam quae ducit in Quinam, quae est meta inter terram Oasina et terram templariorum ; deinde per magnam sylvam versus montem, qui est iuxta ripam Zavae ; inde ad fluvium Johan, ad terram cano- nicomm, et in regressu ad viam exercitualem, quae fiiit prima meta casina; per eandem tendit versus occidentem ad quadrivium, inde per eandem viam septentrionem versus per vallem ad viam et versus orientem usque ad qua- drivium; in septentrione transit rivum Zepnica ascedendo usque ad viam, quae ducit ad aliam viam, qua itur ad Wgram et inde ad magnam stratam. Pod- goriensis praedii, quod Martinus banus contulit, incipit meta a rivo Trstenik potok, qui currit in aquam Qradna, tendit ad locum Qradez; deinde iuxta ecdesiam ad magnam stratam, et per illam ad rivum Qosseva, et per medium campum versus meridiem ad magnam viam ad priorem metam. Terra, quam quidam Zomar filius Dozlai contulit, incipit a fluvio Wlica, ascendit sursum in viam Ponmeu usque ad metam Egidii comitis. Terra, quam Vladislaus con- tulit, indpit a rivo Oosniza, de quo exit Mlaca, inde iuxta portum filiorum Ohuale ad magnam viem, quae ducit ad Monoslov, ad metam Scopiza et Selin, ubi sunt sex metae Terra Blata, incipit de fluvio Ocrogluc, qui tendit ad paludem Blato versus orientem, et inde ad terram Oupal, deinde juxta sylvam ad paludem Qluboca Mlaca, et sylva dividit terram Zechi a Blata, quae sylva Wlci log dicitur; inde ad aquam Wlachun; inde ad pontem, in quo pedites transeunt; Brestua Mlaca dividit Blatam a terra Narad, ettendit ad viam Eonhod, inde ad aquam Petoisa. Sunt porro terrae, quas Baranus decanufl contnlit: Besnik, Scepnica, Brest, Siheneki Werecht et Tamowa cum 36 I. KUKUUBVldy terra Cccam et quam Nues bachiensis praepositus ecclesiae contulit, cum insula Preulaca et tribus clausuris piscaturae a Barano decano coUatis. In his onmibus praecepto regio procuratorem egit Buzad comes. Insuper episcopus zagrabiensis Stephanus contulit ecclesiae terras Pribisceu, Drencina, Odra, Scisech. Befert praeterea rex Andreas: »Cum ecclesiam zagrabiensem, quod iam dudum de- sideravimus, dedicari fecimus, et eam in majori dotare non possemus, compa- cientes suis necessitatibus, et maximCi quod sita sit in regni nostri confinio, has illi libertates concessimus: quatenus universi populi ad eam pertinentes nec bano, nec vice-bano, nec alicui in victualibus vel descensibus, in marturi- nis, yel in iudiciis vel uUa unquam occasione rei respondere teneantur.* Insuper memoratus Ciriacus praepositus terras suas et suorum fratrorum Quinciani et Bocani Casina cum Blagusa et insula iuxta fluvium Zawa cum terra Tupal (seu Cupal), quam rex eis dedit, et cum praedio Dolsiza cum territorio Bcelich capitulo zagrabiensi contulit. Metae autem terrae Casina sunt: ab occidente a fluvio Liseu, deinde a vertice montis ad quercum, quae est supra ecclesiam 8. Petri, deinde terra Budiz, inde descendit in Casinam, et per transitum ascendit ad vineas praepositi ; inde descendit in Blagusa et per viam ad mon- tem, ubi iungitur cum meta Bozir; inde per verticem montiB ad fagum, et descendit ad fluvium JasenouiZi qui cadit in fluvium Qlavniza, per illam de- scendit ad magnam viam, ubi est pons, et per eandem revertitur ad primam metam. Meta insulae et terrae Cupal incipit a Zawa et per certas metas de villa Sechi (Cehi) usque ad Narad ad metas Blata; abhinc ad metas Jaroslai et per viam vadit ad Vedridol et terram Wechezlai et cadit in Zawa. Meta in Dolaiza cum sylva incipit versus orientem ab Odra, vadit per Lihciniche (Lekenik?), deinde per sylvam directe ad paludem Obed. Confirmat etiam donationem Egidii (comitis) et annihilat privilegium, si quod in his terris haberet Banco (banus) vel Ochuz (Okid) comes. Datum per canceUarium Ugrinum. Inter praelatos et magnates Stephanus zagrabiensis episcopus; Ochuz curialis comes, Banco banus. Idem privUegium confirmatum per Henricum III papam 1227 et per regem Stephanum IV. a 1272. Transumptum per capitulum chasmensem a. 1657. per capitulum zagrabiense a. 1767. in archivo capituH zagr. acta antiqua. fasc I. nr. 38. iasc. 55, nr. 1. Theiner: Mon. vet. hist Slav. 1, p. 73. — Tkaliid: Mon. eagr. II, p, 44. CVin. A 1217. Andreas n rex, ad petitionem Desiderii episcopi chana- diensis et Ciriaci praepositi zagrabiensis, donat cuidam Egidio, qui a primo- genitoribus suis ad banatus dignitatem servitio pertinebat, perpetuam Uberta- tem, ita, ut tam ipse quam eius successores nec bano nec cuiquam hominum ratione pristinae conditionis respondere teneatur, sed cum omnibus haeredibus inter servientes regis computabiUs habeatur. Praedia etiam iUius confirmat, et quidem: Insula, Crasteniza, Prevlaca, SeUn, Chemelec, Bucha, Quiquinik. Metae autem Insulae sunt: a rivo Ztrugna, et desinit in viam, quae ducit in campum Surina, et transit in magnam sUvam, et venit ad rivum Mlaca et desinit in pontem Zavnca (Savica), et finitur in magna Sava. Meta terrae Cre- steniza incipit in rivo Mertunice et vadit iuxta rivum Zovichka glava, et transit aUum rivum Dulga mlaca, et tendit in Savam, ubi finitur. Terrae Prevlaca meta incipit in oriente in ipsa Sava in loco, qui vocatur transitus leprosorom, RTCBgTA. 37 ducit in riyam Mertayicay deinde ad riyum Obonin, et per varias metas arbo- reas ad rivnm Coatniza et siccam Costnizam, et ad rivum Mlacai et ad ripam Ztmgoa nsque ad Savam. Terrae Selin prima meta a fonte Zlatonsti ioxta eccleaiam s. Joannis Babtiatae, vadit ad rivum Odra, venit ad rivum secundum dicti fontis Zlatousti et finitur in capite ipsius. Terrae Chemelec prima meta in magna arbore fagi iuxta rivum Jelseuc pcr montem ad vallem et in viam in cacumine montis, ad magnum homum et per varias metas arboreas iteram ad rivum Jelschevec. Terrae Bucha meta contermina est terrae Munuzlov, sci- licet filiorum Macharei comitis, inde ad Zavam, inde in Lachinam, inde per silvam ad primam metam. Terrae Quiquinik meta descendit a loco in Lomni- zam, ascendit ad fluvium Ses, ascendit ad bivium Pomnev, inde in Bevicam fluvium, inde per vallem redit in Cabiucz. Datum per manus Hugrini can- cellarii, Bertoldo colocensi, Calano quinqueecclesiensi, Stephano zagrabiensi episcopis, Bancone bano, Ochuz curiali comite. TkalHd: Man. epis» $agr. I^ p. 36. CIX. A. 1217. Andreas II rex, cum esset in exequendo itinere assumptae cmcis ad sanctam terram proficiscens, venit Zagrabiam et ad monasterium zagrabiense a s. Ladislao rege constructum, qui terram Sclavoniae sive Ba- natum ab errore idololatriae ad cbristianitatem convertit et coronae Hungariae subiugavit, qui etiam in eodem Banatu episcopatum instituit et monasterium B. Stephani regis construxity snpplicationibus episcopi et capituli zagrabiensis, nt omnia privilegia super praediis, possessionibus et libertatibus» tam a s. La- dislao rege, primo fundatore, quam etiam a praedecessoribus suis, praesertim a fratre et rege Hemerico ecclesiae zagraUensi collata, secretioris et solem- nioris sui sigilli, videlicet aureae bulae munimine, confirmaret, grato volens accurrere assensu, habito consilio omnium magnatum suorum, onmia privilegia ecclesiae per cancellarium Ugolinum coram multitudine perlegi fecit, et aureo sigillo suo confirmaviti adjungens porroi ut nullus banus, sive* sit de regali progenie sive de magnatibus, praesumat populos ecclesiae coram se in iudi- dum trahere, aut descensum petere, aut marturinas seu quamcumquae col- lectam exigere, iniungens bano seu duci pro tempore constituto, quod decimas marturinamm omnium collectarum episcopo plenarie persolvat ; decimam etiam omninm tributomm forensium, seu decimas proventus portuum, solvere com- pellat Statuit porro, ut populus ecclesiae in nullius foro tributum solvere cogatur. Disponit etiam, >quod licet nunquam moneta regalis in regno Banatus seu ducatus facta fuerit ab aliquo rege<, tamen si a successoribus suis fieri contigerit, quod rex non credit, populus ecclesiae mercimonia sua emendo vel vendendo dare non compeUatur pro eadem, nec etiam monetamm aliquod forum episcopi causa exercendae monetae accedere aliquo modo praesumant ; si inventi fuerinty in carcere detineantur et omnes res suas ammittant. Datum per manus magistri Ugolini aulae r. canceUarii. Inter subscriptos Calanus 5-eccles. et Stephanus episcopus zagrabiensis, Banko banus, Ochus curialis comes. Idem privilegium confirmamnt: Rex Bela IV a 1269 aurea bulla; rex Ste- phanus IV a, 1272; Carolus Robertua a. 1318, Stephanus dux 1363; rex La- dislaus IV a. 1492. TkdUU: Mon. epieeopatua Bograb, L p. 44. 88 I. KnKUijavid, CX. A. 1217. Andreas n rex, zagrabiensis dioecesis monasteriam per 8. Ladifllaum regem fundatum, huius largitionis stipendio dotayit: quatenus salinarii super Marisium fluvium constituti de salibus aquaticis eiusdem eccle- siae canonids nec non episcopo, valens 50 marcas de salibus in loco, qui vo- tur Zegedin annuatim ante festum s. Stephani persolvere teneantur, ac iam dictis canonicis usque Zagrabiam absque omni tributo deportandis, et si eis expedierit venditioni exponendis. Tkal6i6: Mantm. episc. gagr. I, 46. CXI. A. 1217. Cum tempore praeincepti itineris ad libertationem terrae sanstae et ad componendam discordiam et controversiam pro Jadertina terra rex Ungariae Andreas II legatos suos P. priorem domus hospitalis totius Hungariae et Alexandrum praepositum transilvanae ecclesiae Venetias ad ducem Petrum Ziani misisset, factum est sequens inter eos pactum : Dominus rex debet dare privilegium securitatis et finis, buUa aurea insignitum, domino duci et communitati Venetiarum, quod contentiones habitae de civitute Jadra et ejus pertinentiis perpetuum finem habeant Insuper debet renunciare cano- nieo vel legali et utroque juri reali et personali super Jadram civ. Idem privilegium debet insuper auctoritate apostolica muniri. Haec omnia confir- mat praepositus et legatus regius sacramento. P. autem prior in habitu suae religionis. Praeterea stabilivit dux cum legatis, quod homines ambarum partium in veniendo et redeundo liberi sint ab omnibus solutionibus, salvo illo quod de rebus suis octuagesimum tam in Yenetia, quam in Ungaria, solvere teneantur. Petierunt insuper legati, ut regi concederentur naves ad transportandum, quod dux annuit ea radonei quod navis, quae erit miliarorum 500, debet habere marinarios 50, caeterae autem naves habebunt competentes marinarios plures vd paudores, secundum rationem magnitudinis vel parvitatis earum; et rex debeat solvere pro navibus 500 miliarium 550 marchas argenti monetae Ve- netiarum ; si navis maior fuerit, plus solvetur, si minor minus ; sed nuUa tamen erit minor, quam trecentorum miliarium. Naves debent esse paratae usque ad festum beati Jacobi et ibunt Spalatum recepturae dictimi regem et suos cum rebus suis et equites, ad portandum eum ultra mare. I^ubid: Man. hist. 8lav. tnerid, L, p. 29. CXU. A. 1217. Andreas II rex concedit Ubertatcm Tragurinis, ut in nuUa causa debeant respondere, nec Domaldo (comiti spalat.) nec suo filio, nec alicui alteri personae. Praecipit insimul dicto Domaldo et suo filio et eorum hominibus, ne in iuturum molestent praedictos cives, nisi velint incurrere regis indignationem. Comendat etiam magistro domus templi, ut cives defendat contra praedictos comites. Datum per manus Ugrini aulae canceUarii. Lucius: Memorie di Traii. p. 29. CXin, A. 1217. Frater Pontius de cruce, humiUs magiater miUtiae tempU per Ungariam et Slavoniam, et locumtenens regius in Croatia et Dalmatia, notificat, quod cum in causa, quae vertebatur inter comitem Domaldum et civitatem traguriensem, evocasset una cum aliis nobiUbus Croatis ambas partes in praesentiam suam ad domum suam (miUtiae tempU) in s. Petro de Boischie, positam in terreno inter Jaderam et Vranam, miserit Domaldus hominem buum et Tragurienses Desaam de Luca, qui produxerunt Utteraa regias, in quibus iUos rex Uberavit a judicio tam Domaldi quam ejus fiUi et eorum BBGSSTA. 39 hominum, praecipiendo dictis comitibas, ne audeant molestare praedictos civea. Praefatos igitur Pontius de cruce, agnoscens cum consilio multorum nobilium Croatorum ibi praesentium dictum privilegium regium, confirmat Tragurinis possessionem omnium terrarum et privilegia illorum. Praesentes : Joannes epis- copus nonensis, comes Bodemir, comes Gregorius cum suis fratribus, comes Georgius Desivoy de Lika, Bratko et multi alii. Fuerunt quoque ibi frater G. capellanus, frater Jacobus de Pecoraria, frater Paulus de Oriol et Madius judex de Spalato. Lueius: Memarie di Trau. p. 30, GXIY. Spalati, 24. Nav. 1217. Tempore Slavici (Slavizo) electi archiepis- copi spalatensis, Domaldi comitis et Mengazza nepote Maravennae, Talia uxor DragOYani dat praedium Deodato abbati s. Stephani sub conditione, ut sibi e coenobio alimenta suppeditarentur, filium autem suum monachi educandum atque emdiendnm susdperent Farlati: Illyr. sacr. T. IIL^ p. 244. OXy. A. 1217. Andreas 11 rex notificat, quod cum esset in spalatensis ciYitatis portu ad implendum votum assumptae crueis, supplicarint eum cano- nici spalatenses, ut eis terram, non amplius quam murus destructae et antiquae civitatis Salonarum circuit, libenti animo conferret, quam illis rex pro remis- sione peccatorum suorum gratuite contulit et per Martinum comitem tradidit poseidendam. Datum per manus magistri Ugiini aulae cancellarii, existente inter caeteros Oalano quinqueecclesiensi, Stephano zagrabiensi episcopis, Ban- cone bano, Ochuz curiali comite etc. Farlati: Hlyr. 8aer. T. IZI, p. 243. CXVI. Cirea 1217^1219. Andreas II rex notificat ciyitati traguriensi et populo siccensi, quod super quaestionibus s. Petri de Olobiczo, territorio Biachio et B. yitalis, pro quibus electua archiepiscopus spalatensis et episcopus parati erant litigarOi omnis quaestio sopita sit, et ut territorium sicut hactenus ita a modo pacifice possideant. FarlaH: Blyr. taer. T. III. p. 246. OXyn. 13, Januarii 1218. Oum ecclesia spalatensis archiepiscopo careret, Treguanus episcopus traguriensis a Grupcio archidiacono et canonicis ecclesiae spalatensis nec non a Deodato abbate et monachis s. Stephani accersitus fuit, ut initiaret primum lapidem subjiciendum fundamentis ecclesiae s. Nicolai de Saranda, quam aere suo aedificandam statuerat Racca, civis Spalati cum £li- sabetha ejus conjuge, et ab illis percontatis, quid et quantum in dotem et administrationem ejusdem ecclesiae contribuere vellent, uterque respondit corum clericis et laids utriusque sexus, qui sane frequentiBsimi convenerant, sibi in animo ease locum illum et quidquid agri circa erat ofierre et tradere pro expiatione animae suae et suorum parentum ; Deodato abbati et monachis 8. Stephani praeterea terras, quas possidebant in Mamano, cum quatuor bo- yibus ad excollendas terras omnes fmgiferas, cum grege ducentorum ovium ac decem apiariis. Decrevemnt etiam cisternam ibi fodere, et haec omnia se facturos poUiciti sunt sub ea conditione, ut monachi tres clericos aut minimum duos constitnerent, qui perpetuo eidem ecclesiae custodiendae praeessent et diyinis mysteriis operam darent Quibus auditis episcopus lapidem coDsecravit. Testes: Andreas et Petras diaconus. Farlati: Illyr. sacr. T. IV., p. 336. 40 I. KUKUUBVld, CXyin. Romae, Lateraiii, 29, Januarii 1228. Honorius m papa confirmat 8. Baailii coenobiarchae znulta monasteria et possessiones tam in Asia quam in Europa, inter caet«ra: apud Ungariam monasterium s. Demetrii juxta flumen Bayi, cum omnibus rationibus et libertatibus suis a Bela rege eis indultis — cum conducta aquae fluminis Sayae cum piscaria, nemoribus, iure passagii et omnibus aliis pertinentiis suis. — Item ecclesiam s. Mariae de Corosca, cum casali santofola, cimbris, terris et pertinentiis suis. Theiner: Monum. Hungar. /, 9. CXIX. A, 1218. Andreas II rex considerans constantem fidelitatem et strenua multifaria servitia Baboneg et Stephani comitum de Vodicha, fiUorum quondam conutis Stephani de Goricha, quos veriloquax praeconii fama de originali domo et stirpe generosa Ursinorum romanae urbis senatorum pro- pagatos testatur, enumerat illorum merita, inter caetera, quod, cum in terram sanctam profectus fuisset comes Stephanus frater • Baboneg cum suis et fratris sui prozimis familiaribusque, satis honesto coetu et oongruo armis con- decenter fulcito, equitibus ducentis et quinquaginta, suis propriis expensis per iter continuum in aditu et reditu cum rege procedere, diuturna et noctuma custodia persistere, gravesque labores suferre non dubitavit. Ob quorum fide- litatem praedictos fratres et corum haeredes in praefato eorum dominio Vo- dicha, quod frater ejus Henricus rex de conunissione regis Belae patris sui pro fidelibus servitiis eis contulerat, novae donationis nomine sicuti et in caeteris eorum possessionibus confirmat, comitesque liberos eos nominat, exi- miam quoque gratiam eis largiendo, ut a judicio et jurisdictione ducis Sla- voniae, atque hani aliorumque iudicum regni et iustitiariorum, praeter solum- modo regiae majestatis, prorsus sint exempti. Praeterea liberat eos a col- lectione mardurinalium per ducem, banum aut alios officialea exigi solita, prohibetque in eorum dominio et comitatu ducem, banum, praelatos, barones et iustitiarios descendere, aut generales congregationes celebrare. Datum per manus magistri Ugrini aulae cancellarii, existentibus inter alios magnates Calano quinqueecclesiensi, Stephano sagrabiensi episcopis, Bankone bano, Ochus cnriae reginalis comite. Walvojfor; Ehre d, Herg, Krain L, XII, p, 37. CXX. A, 1218. Tempore Slavici electi archiepiscopi spalatensis, Domaldo comite, Mengaza nepote, Maravini vicario etc legitima possessio cuiusdam mo- litrinae, quam olim Lapsicus coenobio s. Stephani donaverat, testificatione juridica firmatur. Farlati: Illyr, aacr. T. III., p. 24i. CXXI. Spalati, mense Martio 1219. Tempore Slavici electi archiepiscopi spalatensis, Domaldi comitis, Marini nepotis, Palubellae vicarii^ quaedam praedia donata coenobio s. Stephani. Farlati: Illyr. sacr. III, 244. CXXn. Romae, 25. Mai 1219. Honorius III papa mandat archidiacono et capitulo jadertino, nisi velint consentire, ut patriarcha gradensis confirmet et consecret electum jadertinum, ad curiam procuratores suos nuttant. Theiner: Mon. Slav. merid. p. 71. RKB8TA. 41 CXXin. Viterbiii 12. Novmbria 1219, Honoriua III papa concedit patri- archae gradensii ut iure suo in confinnando et consecrando electo jadertino utator. Theiner: Mon. Slav* merid, I^ 71. CXXIV. Apad urbem v6terem, 28. Julii 1220. Papa Honorius IH capi- tulo spalatensi terras, quas Andreas rex Hungariae infra muros civitatiB Sa- lonae ei donaidt, auctoritate apostolica confirmat Farlati: Blyr. sacr. T. III, p. 248. CXXy. Apnd nrbem yeterem, 29. Julii 1220. Honorius III papa scribit capitulo spalatensi: Licet in dilectum fratrem (Guncellum), hospitalis s. regis Stephani de ordine cruciferorum, ecclesia spalatensis viduata pastore, contu- lerint vota sua et electiones fratrum huiusmodi sedes apostolica non admittat electioque de eodem fratre contra formam fuerit concLlii generalis attemptata, quia tamen iam e sex electis nullus illorum, propter nimiam paupertatem eiusdem, suscipere Voluit eius ecclesiae curam, duxit septimam electionem tole- randam, si electio ecclesiae videatur expedire. Dedit tamen F. Rudolpho, epis- copo wesprimiensi in mandatis, ut inquirat, an sit electus idoneus pro dicta dignitate. Farlati: Ittyr. sacr. III, p. 24:7. CXXVI. A. 1220. Honorius lU papa, precibus clcri et capituli spalaiensis praebet suum assensum quod, rege Andrea, dum prolicisceretur in terrae sanctae subsidium, per civitatem spalatensem transitum faciente, comes et populuB civitatis collectam facientes pro exhibenda digna honorificentia regi, petierunty ut tam haereditatum capituli quam ecclesiasticorum proventuum contingentem tribuerent in collecta portiones, cui petitioni idem capitulum aaaenserat Farlati: T. III, p. 248. CXXVn. A. 1220. Andreas H rex ad petitionem uxoris suae reginae Toles contulit terram Vidhor ad sexaginta aratra, in comitatu de Wolkov sitam, cuidam puellae Ahalyz ex ingenui sanguinis parentibus oriundae, quam ipsa regina de Franciee partibus pro suis servitiis in Hungariam adduxit> et postea nobili viro Borez in uxorem tradidit. Ipsa enim reginaci antequam ex Graecia ad regem adduceretur, innumerabilia tam in mari quam in terra ex- hibuerat fidelia servitia, et etiam indefesdam circa filium regis Andream sedu- litatem demonstravit In terram ipsam fecit rex eam per Ochiucz tunc tem- poris Bclavoniae banum introduci. Metae ipsius terrae: Prima de aqua Boza, scilicet de orto Wrachulla ; item in exitu sylvae, communem habet metam cum comite Michaele; inde ad arborem piri, ubi fuit congregatio puerorum in octavis pasce, et ibi incipit meta cruciferorum , et meta Ludex, post- modum jungitur terrae Holmos usque ad terram Georgii ad magnam viam, ubi jungitur terrae Jardan, et per mediam sylvam vadit ad Mlaka et praedium Qeorgii, usque ad Boza apud ortum Milova. Datum per manus Cleti aulae r. cancellarii et agriensis praepositL Existentibus inter caeteros Stephano episcopo zagrabiensi. Ochiuz curiali comite reginae, bano et comite Woro- fltienzi, Borez comite musuniensi. N. B. A. Fase. 1501. N. 4. Ex aciii per hanum c. Khuen-Htdervdry e regni archivo Bsstinum missia. 42 I. KUKUUBVld, CXXyni. A, 1220, Martinus episcopas corbaviensis notificat, quod cum ordini consecraret ecdesiam s. Stephani in Yernice recognitiun sit de hominibus abbatis de Toplica, qui eandem ecclesiam per conoessionem suam construxe- rant, quod praedictus abbas et raonachi Toplicae habeant eandem iurisdictio- nem in dicta ecclesia, quam debet habere dominus vel patronus in ecclesia fundata in terra sua. Tkalii6: Monumenta epp. gagrab. I, 48, CXXIX. Cirea 1220, Andreas II rex jubet Malducco duci Kachetorum totiquae suae cognationi, quod a latrociniis in insulis duabus maritimis et Zernovniza se abstineant, piratas et patarenos ejiciant, aliter cum robore regni et filiis duobus, B(ela) et C(olomano), in persona eum castigabit. Lucim: De regno Dalm, et Croat, Lib, IV,^ cap, IV. CXXX. A, 1220—1224, Stephanus I Serbiae rex monasterio s. Mariae donat in insula Melita locum Babinopolje, in insula Corcyra (Corzula) ecclesias s. Viti, Stephani et Georgii, in Stagno ecclesiam s. Nicolai. Mikloeich: Monum, serb. p. 8, CXXXI. A 1220-1224. Stephanus I rex Serbiae confert Ragusinis Uber- tatem mercandi in regno suo, et constituit 2upam, in qua si mercatori damnum inferatur, debet aut damnificatores tradere aut damnum compensare. Miklosich: Mon. serbicay p, 16, CXXXII. A, 1220—1224, Stephanus I rex Serbiae confert Ragusinis liber- tatem mercandi, et quod possint sine ulla molestia visitare eius regnum et loca eiusdem, controversias autem inter Ragusinos et Serbos se ipsum diremptu- rum esse constitDit Miklosich: Monum, serbica, p, 16, CXXXm. A 1220—1224, Stephanus I rex Serbiae constituit posse Ra- gusinos vinum merum et mel cum datio (v Vi|tNlk) in Brskovo venderei vinum vero mixtum et mel sine datio (np€3h viitNk) deprehendendum esse. Miklosich: Monum, serb. p, 17, CXXXIV. Romae; Laierani, 2. Januarii 1221. Honorius m papa scribit abbati de Curc (Zircz) in Bokan vesprimiensis dioeceais et strigoniensi praeposito, quomodo olim inter abbatem s. Martini de Pannonia et episcopum et cano- nicos zagrabienses quaestio suborta fuisset super decimis quarundam posses- sionum in comitatu simigiensi existentium. Praedecessor suus Innocentius papa dedit super hoc in mandatis, ut contestata causa illam ad concilium remitterent generalem. Pars zagrabiensis malitiose declinans examen, recessit contumaciter ab eisdem. Demum abbate s. Martini et procuratore adversae partis in praesentia G. s. Theodori diaconi cardinalis constitutis, idem abbas omnes decimas comitatus simigiensis, quae est ultra fluvium Dravum, sicut ipsius partis cingitur limitibus comitatus, nec non decimas capellarum s. Bar- nabae, s. crucis et s. Trinitatis ex parte castri simigiensis in dioecesi wespri- mensi existentium, cum fructibus perceptis ex eis, quibus fuerant, ut diceba- tur, per eundem episcopum spoliati, sibi restitui postulavit, producens privi- legium s. Stephani regia et confirmationea Alexandrii Urbani et Clementis pontificiun. Procurator autem ex adverso proposuit, episeopum dictas decimas inconcusse diutius possedisse, asserens nihilominuS| quod dicta pars, quae BMIBTA. 43 oltra DraYain existit, tempore dati priyeligii de comitatu non faiBset eodem; et quod praedictae capeUae, quae circa Dravam erant, cum parochianis suis BMent in ugrabiensi dioecesi constitutae. Innocentius papa cauflam episcopo vaciensi et coUegia suia commiait fine debito terminandam. Verum cum propter obitum mandatoria et alias circumatantias negotinm procedere non potuisaet, mandavit papa ad instantiam abbatis praepositis vesprimiensi et albensi, ut super hoc negotio procedani Sed illi in hac re minime procedentes ipsam causam ad sedem apostolicam remiserunt. Mandat itaque papa, supradictis soia mandatariis in hls litteris, ut dictam causam quo otius ad finem perducant. WenMel: Codex dipl. Arpad, T. 1, p. IIB. CXXXY. Spalati, 25. martii 1221. Temporibus Guncelli archiepiscopi spa- latensis, Buisseni comitis, Michae filii Cosmae, Zulae (ZadaU) vicarii, Spala- tensea, Tragurienses et CUssenses jurant firmam pacem Sibenicensibus et pro- mittunt fratemam amicitiam, si sibenicenses pyraticam non exercuerint Scripsit presbyter Sabatius juratus notarius communis de praecepto judicum et osmium nobiUum. LuciuB: Memarie di Trait. p. 31. CXXXVI. Romae, Laterani, 29. Martii 1229. Honorius III papa con- firmat nobiUbus viris H. et S. comitibus de Vegla donationom regis An- dreae quatuor insularum inter Spalatum et IJhnes aitarum, videUcet: Faram, Braczam, Corzuram et Laugustam. Theineri ifon. Hung. 1. p. 27. Krielid: Not. praelim. p. 208. Katona: Hiet. crit. F, 349. Fejer: Cod. Dipl. in, p. 306. CXXXVn. Romae, Latera&i, 13. Aprilis 1221. Honorius lU papa scribit comiti et populo spalatenai, ae audivisse quomodo novi contra Christum hostes, proditorie insurgentes, iegem ejus dissipare nitantur, quia quidam Sclavi et Dalmatiani, quamvis censeantur nomine christiano, crucesignatos transfretantes in terrae sanctae subsidium et aUos Christianos piratica rabie spoUant, capiunt et occidunt et veluti vulpes, habentes proprias foveas, latitant capta praeda. Bogat igitur universitatem eorum, ut manu vaUda studeant hos insurgentes a snis finibus profligare. Misit etiam magistrum Acontium subdiaconum et capel- lanum suum ad partea eorum, cui vult ut pareant, sententiam autem quam idem tuleritre in beUes seu etiam contemptores ratam habebunt et facient invio- labiUter observare. Farlati: lUyr. 8acr. T. III. p, 249. Katona: Hist. crit. V. 357. Fejtr: cod. dipl. IIL 1. p. 307. CXXXVm. Cathari, 15. Septembris 1221. Tempore regis Radoslavi et comitia de SoU, episcopi vero Blasii Leo(ms) stabiUt civitas catarensis, ut in antea nuUa carta de lege scribatur, nisi in curia coram iudicibus ; et quicunque Yoluerit facere aUquam cartam (credatizam) alicui homiDi de aUquo negotio, non posait facere nisi praesentibus ambabus partibus, et testes et iudices de- beant adesse. Mos de venditione haereditatum conseruetur sicut in antiquo tempore. Ex eollectione D. Papafavae vendita exc. d. episeopo Strosmai/er. Habet quoque. Bad jugosl. akademije I p. 129. i 44 I KUKULJBVld, CXXXIX. Romae, Lateram, 3. Dtcembris 1221. HoBorius m papa comma- nicat magistro Acontio subdiacono, capellano et legato suo, quod, cum audiverit quod in partibus Bosniae tamquam in cubilibus structionum haretici receptati, velut lamiae nudatis mammis catulos suos ]actent, dogmatizando palam suae pravitatis errores, volens pestilentes huiusmodi effugare, regi Ungariae et uni- versis archiepiscopis et episcopis illius regni direzerit scripta, ut cum ab illo (legato) fuerint requisiti, ad profligandos illos procedant viriliter et potenter. Theiner: Mon, Vet Hung. I. p, 81. Fejir: eod dipl, IIL, 1, p. 350, CXXXX. Romae, Lateraid, 4, Decemhris 1221 Honorius IH papa notificat Guncello electo archiepiscopo spalatensi, quod, cum Vulcasius canonicus spala- tensis nuncius ejus ad sedem apostolicam accedens supplicasset, ut pallium pontificale ei concedere dignaretur, in eiusdem instantium assenserit, et pallium miserit, episcopo autem vesprimiensi commiserit, ut ab eo suscipiat jura- mentum et cum pallio consecrationem. Farlati: lUyr, 8acr, T, III 251, Theiner, Mon, Slav. I 72. Fej^: cod. dipl, IILy 1 p. 348. CXXXXI. Romae, Laterani, 4. Decemhris 1221. Honorius UI papa scribit vesprimiensi episcopo, quod illi dederit olim in mandatis, ut electionem de G(uncello), fratre hospitalis s. Stephani regis a spalatensi capitulo celebratam examinet, et si personam invenerit idoneam, eum confirmet, quod eum fecisse nuper intimavit. Cum nunc ipse electus pallium a sede petierit, misit illum per canonicum spalatensem Wlcasinum, mandatque episcopo ut nunc ab eo juramentem recipiat. Theiner: Mon, Vet. Hung, L 31, Farlati: Hlyr, sacr, III, 251. CXXXXII. A. 1221. Andrnas U rex testificat, quod Ochuz banus, con- sentiente rege, Thomae oomiti fiiio Macharei terram Horestuncha (Hrastovica), quam haereditario jure possidebat, dederit in concambium terrarum Duruichs, Lasna Pola et Eussa, quas ipsi comiti Thomae rex per bullam auream con- tulerat. Hex confirmans cambium dedit dictam rerram Horostuncha metis circumscribi per Boko N. fratrem Ciriaci praepositum zagrabiensis £cclesiae. Huius terrae prima meta incipit a fluvio Sava et vadit ad locum Maho ; inde per mediam villam ante domum Joannis pastoris; inde per viam ad caput aquae Chladniche ; inde ad Lanham usque ad locum, ubi fluvius Prepo . . cadit in dictum Lanha; inde ad fluvium Sepchina, qui cadit in fluvium Sava. Datum per manus cancellarii Cleti praepositi Agriensis. Subscripti : Stephanus episcopus zagrabiensis. Ochuz banus, Laurentius filius Ochuz de Kewe (comes). Thomas de Wolkov, Ladislaus marescaleus et comes de Poaegua. Codex Dipl. patrius t, VIL p, 8. CXXXXni A. 1221, Acontius apostoUcae sedis legatus dedarat, spala- tensibus in nuUum praejudicium imputandum, quod illi benevole eidem pro secura navigatione Jaderam ligna sua paraverint propter instantem necessi- tatem gverrae nefandorum Cazethorum (Ka6i6), qui pro ipsorum posse legato insidias ad nocendum parabant. Farlati: Illyr. sacr. IIL 250. CXXXXIV. A. 1221. Andreas II rex considerans, quod firater Pontius de g(r)uce (cruce) per Hungariam et Slavonium domorum militiae templi magister ob regis securitatem tam eundo ultra mare, quam redeundo per Gretiam de KBOS8TA. 46 bonia domus magna ei seridtia fecerit, per cujaa consilium et auxilium, post Deom, sicut credidit, ad propria remeavit. Laborea quoque assiduos, quoa cam eo et propter conjugem quoque reginam Y(olantam) sustinuit, prae oculis habenSy ad petitionem reginae et pro salute tam corporum, quam et animarum auaram, terram quandam in Croatia terrae castri de Scen et terrae de Modrus et de Bozane contiguam, Gazke nomine, cum omnibus pertinentiis in recom- pensationem expensarum et laborum, quos dictus magister sustinuit sacrae militiae templi, ita libere sicut caeteras elemosynam, quas in regno posaident, nnllo obstante privilegio supra predicta terra prius aut posterius forsitan im- petrato, in perpetuum contulit, inhibendo, quod nullus banus, nuUuscomes, nnllua baiulus, sive quilibet alius, super populum in dicta terra commorantem, absque litentia fratrum templi audeat descendere, vel ezactione alicuius col- lectae molestare. Introduci fecit fratres domus templi per jobagionem regium Dodomerinm comitem. Prima meta terrae iuxta rivulum Gemovize, inde ad locum Cedelov usque ad Wrata; hinc tendit versus Busan usque Bame (Ba- nove?) Camenice, quae est divisio inter Busan et Gvesche, ubi lapis est fixus; ibique est area triturandi. Protenditur usque ad Crastino, ubi est ecclesia s. Georgii et s. Marci, inde ad aquam iuxta Vatenic ad mont^m Malecenic in Ghesche (Gesche) et Vinador (Vinodol) versus occidentem; inde vadit ad Je- cenige (Jesenice) et protenditur ad Chemiche versus orientem; inde versus diyifliones de Gvechke et Modrus ad lapidem, qui vocatur Pes Ursi; inde ad montem Plaz; inde dividitur in montem Plaz et Gvechke, tenditque ad Ger- nevize (Cemevice). Datum per manus IJgrini aulae Cancellarii et collocensia archielecti, existente inter caeteros 8tephano episcopo zagrabiensi, Neccka Tojvoda etc. Confirmatum est hoc privUegium per Honorium III papam 4-o Maii 1226. Theiner: Mon. hist Hung. resp. T. /. p, 68. CXXXXV. A. 1221. Andreas 11. rex ad instantiam Ochuz bani terram Kemesnice sub Keymuk (Kahiik, Kamnik), quam pater ejus rex Bela a maiore Ochuz, patre videlicet Ochuz bani, abstulerat et zagrabiensi ecclesiae contu- lerat posaidendam, maxime quia in ducentis marcis persolvendis, quas ei (regi) de ultramarinis partibus remeanti accomodaverat, sibi tenebatur, eodem iure, quo ecdesia eam possidebat, restituiti scilicet, ut nec marturinas sive alias exacciones, quae sunt, vel quae forte in Banatu emerserinti nec victualia banatui nec vicebano, incolae earundem terrarum solvere teneantur. In pos- seaaionem fecit illum rex introduci per Beinolt, filium Pertolt. Ecclesiae autem zagr. dedit rex in concambium de suis propriis terris : Rodos, Vidusa, Cupuc et Braten a castro zagr. exceptas. Metas quoque idem Reinolt circumscripsit, et aunt hae : Terra Rodoa egreditur de Sava et venit ad fossatam Mlaca usque viam, et tendit in longam Mlacam et per varias metas arboreas ad terminos Girymla, quae est terra ecclesiae ab antiquo, a dextra terra populorum regis a einistria ecdesiae et iterum per varias metas intrat Savum. Terrae Cupuc et Viduae incipit iuxta metas episcopi, inde ad puteum Lubavod, inde per viam ad caeumen magni montis, et in vertice vadit ad Jazanovc, descendit ad puteum, inde iutrat aquam Blizna, ascendit montem Sterma pec, descendit ad Blizna potok, exit ad viam Strascogoy, vadit ad aquam Zucher et finitur. Terrae Bratonis meta vadit per varias metas, ubi cooterminatur terrae Banconis, 46 I. KjjKXnjwfitj ad aquam Jelsoye et per montem, iode ad yiam ad Hodud, inde ad Orava- yelg et in Hodud, ubi terminatur. Per manus Gleti cancellarii et praepositi agriensis. Elxistentibus Stephano zagr. Bartholomaeo quinqueecclesiensi epis- copis Ochuz bano, Bancone curiali comite regis et comite albensi, Laurencio filio Ochuz magistro pincemarum. (Confirmatum est hoc priy. per Hono- rinm UI, papam. A. 1227.) Tkal6i6: Mon. episc, eoffr, T, p. 49, Theiner: Mon. Hung. I, p. 77. Tran- sumptum in Bulla Honorii papae de A, 1227 in archivo Capituli eagr, CXXXXVI. Catari. A, 1221 Memoriae commendatur, quod ecdesia s. Mariae de Flumine et ecclesia s. Johannis de Portello semper iuermt sub regimine horum haereditariorum, yidelicet de comite Johanne, et de Dersa cum his, qui sunt de Bisacca, quas ecclesias rezerunt ipsi per plurimos annos ; denique yeniente in yetustate ipsa ecclesia erat opus reedificandi eam, tum successores de dictis propagationibus cupientes renoyare ecclesiam s. Mariae, diruerunt yeterem, et in loco eius fabricayerunt aliam, quae post multa an- norum curricula, hoc ess anno 1221 mense octobris in yigilia s. Lucae, sub tempore d. regis Eadoslayi et d. Blasii catharensis episcopi, completa fuit. HomineSy qui de illorum progenie egressi fuerunt, studuerunt dedicare eccle- siam s. Mariae yirgini, adiungentes etiam ecclesiam s. Joannis de Perzano. Homines autem, qui ecclesiam dedicayerunt, de superiorum yeterum origine, fuerunt: Liprimis praesbyter Jacobus, abbas eiusdem ecclesiae s. Mariae, qui originem ducebat de iis de Bisacca, et presbyter Angelus cum iratre suo Calenda filio Tryphonis, Nichiforus et Draghihna cum Leonardo, qui proces- serunt de comite Johanne, cum Martholo filio Dobrazae, et ejus fratribus et Tryphon Ratislayae cum Prodano Sclepi, genero Marini Batislayae, et filii Marta cum filiis Marcellae et filiis Sabadazi, qui exorti sunt de iis de Dersa, et presbyter Marinus Taponi cum fratribus suis, et Simon Odalae et Marga- rithus natus ex filia Grubinae cum Georgio filio Vitae. Bello et Johanne. Et DonatUB de Rys et Petrus natus de filia de Palmicae de Bys, cum filiis Men- gazae de Bys et Matoyona Draghi, et Georgius cum Bogdano diacono nepote archipresbyteri et filii Veturi eum filiis Marci de Stephano. Et filia Andreae Zaponi, et fiiii Bomani cum filia Ursacii de Stephano. Suprascripti igitur liae- reditarii s. Mariae considerantes bonum adiutorium Georgii Simeonis, qui in ipsa ecclesia misit Strabinum cumque coniuge sua Baislaya, concesserunt ipsis dedicare ecclesiam cum ipsis abbatibus s. Georgii et s. Petri Budyensi. Pres- byter Michael Paschae, testis archipresbyter chatarensis copiayit, fuitque testis M. archidiac. cathedralis, presbyter M. Stoici testis. Ex collectione d. Papafavae. Exemplar litterae repertae per d. Antonium episcopum catTuzrensem in altari s. Mariae Fluminis a. 1420 mense octobri, CXXXXVn. Anagniae, 12. Martii 1222. Honorius HI papa capitulo ecclesiae ragusinac. Considerans, quod inhabitatores castri almisiensis eam in christianos immunitatem exerceant, ut non ecclesiis aut personis earum, yiduis, pupillis et senibus, nec cuilibent parcant sexui et aetati, sed paganorum more uniyersa yastantes in perditione rerum et hominum gloriantur, ex compassione his malis occurrere desiderat ; audiens porro, quod yicini castro praedicto, ex partibus de Bossina, ubi haeretici quidam dogmatizando pallam suae prayi- tatis errores sacrosanctam orthodoxam ecclesiam exterminant, ecclesia autem BBQWrA. 47 raguflina pastore vacet, moDety quatenus ad electloDem arcliiepiflcopi procedat et contra haereticos et almiflseDses magistro A(concio) subdiacono et capellaoo suo apoBt sedis legato aasistat Farlaii: Hlyr. 8acr. T. VI, p. 92. CXXXXVm. Jaderae, 22. Mai 1222. Temporibus Petri Ziani, duds Ve- nedarum et Joamiis Venerii jadrensis archiepiscopi ac Petri Michaelis comitis, Joannes Oardiaza promotus ad sollicitudinem ecclesiae jadertinae, cum ex ofBcio suo multum in eadem ecclesia ob diutissimam pastoris absentiam inve- niaset evellenda et plantanda, comperit ecclesiam s. Dimitrii a clero et populo jadertino monasterio s. Damiani de monte collatam esse, quam collationem ad preces Boberti abbatis et ejus conveDtus, confirmat. Testes: AcoDcius papae subdiacouus et capellauus atque sedis ap. legatus, Treguanus tragur. episcopus ChraDus s. JoaDnip ejusdem dioecesis abbas, Damianus abbas s. Gri- sogoni jadrensis, Manfredus archidiaconus, Camasius archipresbyter s. Petri ▼eteris plebanus, Dobre s. Stephani, Marinus s. Petri novi, Zancius s. Mi- chaelis, plebani jadertini ; ac nobiles viri Laurentius de Joseph, Coscia Gregorii et Deaa Pisiza advocatus praedicti monastcrii, Vitalis s. Mariae miQoris ple- banus et iuratus notarius jadrensis scripsit Fairlati: lUyricum aacrum^ T, V. jp. 73. CXXXXIX. Cathari, menae Junio 1222, Coram juratis judicibus Joanne Jacobi et Desa, Biasius catharensis episcopus mittit quaerimouiam super uau- cleros navium, praetendeDS reditum tam de maioribua quam de miDoribus navibus, ad quam quaestionem respoudit ADdreas Catenae, se dod scire quod episcoqo uuquam aliquid datum fuisset de miDoribus barcellis ; ad quod Simeou nauclerus testificatus est, quod ille dederit episcopo reditum. Idem teatificarunt et alii homines: Lampridius Zizae cum Vitalio Faronis et Martino Moscae, ad quod judices cum couseDSu aliquorum Dobilium judicaruDt, ut deiuceps tam maiores Daves quam barcellae dareut reditum episcopo; et quidem de uno arbore medium modium et de duobus uuum modium. FarlaiH: Hlyr. saer. T. VI., 436. CL.Romae, Lateraiii, 7 Julii 1222. Houorius III papa ad petitioaem Yolae re- ginae Huug. persoDam eius cum omuibus bouis suis suscepit sub b. Petri protec- tioDe, specialiter bauatum cum omuibus pertiueDtiis suis, (utpote) coDiitatum de Warasdio cum pertineutiis, comitatum sumugieDsem ; comitatum de Zala, comi- tatum de Berem, et alia que vir eius (rex Andraeas) in dotalitium ei concessit F^er: Cod. dipl T. III, p. 388., Theiner: Mon. Hung. L, 35. CU. Ragosii, menae Octobris 1222. Acontius d. papae subdiaconus et capellanos et sedis apostolicae legatus, residens in aula ragusina, fert senten- tiam pro Jordano abbate et pro monasterio lacromensi, ut vineas Juppanae et eamm pertinentias, quae olim Savini Pincioli fuerunt, iu perpetuum habeaut et nunquam a se alineare queant. Testes : Dandulus comes, Matthaeus Balli- fllayae, Lucarius Naimeri, Matthaeus Budatiae judez juratus et presbyter Ga- taldus communis notarius, qui scripsit. FarUUi: Illyr. Saer. T. VI, p. 95. CLIL A. 1222. Jocelinus archiepiscopus spalatensia notificat, quod Gnepa quondam uzor Armos, confessa sit, quod filius ejua Timpor, qui etiam Be- 48 I. KUKUiaBVld, rengerius, filius eiusdem Armos, dedit b. v. Mariae et domui de Toplica in morte sua totam suam terram, quae fuit patris sut Armos, sicut est iu priyi* legio, quod contulit eidem Armos rex Andreas, et hoc pro remedio animae suae et patris sui. Teates: Gostve et AzariaS) Toycelaus et Zyth, Henricus teutonicus et plures alii. TkaUid: Monumenta epp. eagrdb, J, 52, CLIII. A. 1222, Bela rex junior et dux totius Slavoniae donat terram Pzer (Psarjevo) de castro zagrabiensi exemptam Stephano episcopo zagrabiensi, cuius discretione procurrente prae caeteris regni primatibus discordia inter patrem ejus Andream et iUum olim exorta et ad inextimabile regni detrimen- tum succrescens, est ad concordiam revocata, et universa gens variis pertur- bationum procellis fluctuans in pace collocata. Metae terrae sunt : Prima divi- dit terram Petri, filii Gurch super montem, et terra, quae dividit terram populorum castri ; inde vadit ad magnam viam et a capite ejusdem viae vadit super verticem montis et per alium montem ad vallem, quae licet sit pastus ferarum tamen cst mcta; et per metas arboreas ad fluvium Biztricha, et inferius ad fluvium Breszovica, ubi uterque in unum conveniunt, superius ad magnam viam, inde versus meridiem per magnam viam usque ad locum Predolia; inde descendit ad fines terrae Zelinae prope s. Johannem, ubi con- terminatur terrae propriae episcopi (BiSkupec?). Praesentibus iobagionibus ; Jula palatino et budrugiensi comite, Petro de Crapuna, Screcmerio de Zala, Cosma de Wolcov comitibus, Vaievoda camerario. Pristaldus metam assignans et metas erigens Bissenus de Hotvon nomine Eochobnr, magister Hemo oancellarius. TkaWc: Mon. eppisc, zagr.j /., p. 50. CLIV. Ragasae, 1221^1223. Zellovellus ducis Venetiarum gratia comes ragusiensis scribit nobili viro VelcinnOi eadem gratia potestati spalatensi et comiti traguriensi, et communitatibns earundem civitatiun, quomodo non sit occultum, quod Judas, olim ragusiensis comes, nec iUis, nec suis civibus iusti- tiam facere voluit, et ideo dissensio et pignora inter eos et Bagusinos de die in die crescebant; nunc autem sub dominio Venetiarum positi vellent Bagu- saei, ut mala omnia extirpentur, et parati sunt onmibus iustitiam plenam facere ut fratribus et amicis. Carrara: Archivio capitolare di Spalato, p, 73. — LjubiL Mon. Slav. merid. /., 31. CLV. in Planio, 2. Julii 1223. Conradus portuensis episcopus et in par* tibuB Galliae apostolicae sedis legatus, scribens Bothomagensi archiepiscopo et ejus suflraganeis episcopis implorat illorum auxilium contra quemdam haere- siarcham, quem haeretici albigenses papam suum appellant, habitantem in finibus Bulgariae, Croatiae et Dalmatiae iuxta Hungarorum nationem ; ad eum namque confluunt haeretici albigenses, ut ad eorum consulta respondeat. Etenim de Carosano oriundus, vices illius antipapae gerens, Bartholomaeus haereticorum episcopus, exhibendo ei reverentiam, sedem et locum concessit in villa Porlos et se ipsum transtulit in partes Tolosanas; ipse etiam Bartho- lomaeus creat episcopos et ecclesias perfide ordinare contendit; rogat itaque, ut veniant Senonam octavis Petri et Pauli proxime futuri, ubi et alii praelati Franciae congregabuntur, et consilium praestabnnt snper negotio albigensi. Fejer: Codex dipl. Hung. T. VII. b,p. 231. Wencnl: Cod. dipl Arpad. XI, 173. BsoasTA. 49 CLVI. Spalatii mense Martio 1223. ExiBtente Goncelo archiepiscopo spa- latensi, Buyseno comite, Gregorio nepote, Yangigo (VanleginoT) vicario, Bte- phanus Cazzetta vicecomes, iudices Drago de Pinosa, Lucarus Stresi, consules Bauclius Jomae, Lucarus Michaelis, Duimus Peccetae cum toto populo sacra- mentum perpetuo conservari firmarunt, quod a modo nullus civis vel eztra- neus vinum Spaletum, nec per mare neque per terram, apportet; e contrafa- dentibus solvet eztraneus communi de uno centenario decem yperperos, civis autem bannom duodecim romanatorum; in vindemiis nullus partem sui socii ematy suam partem afferat et partem aocii derelinquat; similiter qui frumen- tum attulerit, hic vendat et extra non portet, qui aliter fecerit solvat banum 12 romanatofl. Presbiter Sobanus notarius scripsit LuciuB: Memorie di Trau. p 191. CLVn. Signiaei 10. Julii 1223. Honorius III papa Primogenito subdiacono et praeposito zagrabiensi, exusta ecclesia cathedrali et propter exiles eius pro- ventus oblatum a georiensi (jauriensi?) episcopo canonicatum acceptandi fa- cultatem largitur. Katona: Hisior. erit. F, 410. Fejer: Ood. diplom. III, p. 416, CLVm. Signiae, 11. Julii 1223. Honorius IH papa accepto nuntio a magistro Primogenito subdiacono suo et praeposito zagrabiensi ac capitulo de Chesma, quod zagrabiensis episcopus (Stephanus) ecclesiam ipsam incendio devastaBset, homicidium perpetrasset, et pro iniectione manuum in quosdam ipaius ecclesiae canonicos violenta, vinculo excommunicationis astrictns, divina temere celebraverit, absolutionis beneficio non obtento, multisque aliis crimi- nibus irretituB, committit abbatibus s. Egidii, b. Jacobi et s. Petri (de Posega) vesprimiensis et quinqueecclesiensis dioecesis super praemissis inqui- fidtionem. Sed sicut dictus praepositus nuper exposuit, licet praefati abbates in negotio diligenter processerint, referentes fideliter sedi apostolicae, quae invenerunt, praefigentes partibus terminum, quo se conspectui pontificis praesentare debuissent; accedente praeposito cum quibusdam suis concano- nicia ad sedem apostolicam, memoratus tamen episcopuB, utpote sibi conscius nec venit nec misit aliquem responsaiem; mandat igitur dictis abbatibus, ut ipsum episcopum cogant, ut in festo nativitatis dominicae proxime futuro per se vel per idoneiun responsalem suo se conspectui praesentet KaUma l e. p. 408. Fejeri Codex dipl. III, p. 416. Farlati: Illyr. saer. V, 362, CLIX. Signiae, 27. JuUi 1223. Honorius m papa Guncello archiepiscopo mandat, ut abbatem monasterii s. Stephani de Spalato ex eo, quod illo apud sedem apostolicam constituto, per capitulum ejus confirmationem electionis obtinuerat et per suffraganeos ecclesiae spalatensis munus benedictionis acce- perit non molestet, quia id in contemptum eius factum non extitit Farlatti: Illyr. sacr. T. III, p. 254. CLX. Sigsiae, 27. Julii 1223. Honorius m papa notificat magistro Acontio capellano et legato suo, quod per Guncellum electum olim spalatensem per scripta Bua mandaverit, ut ei, quem restituta sibi gratia sua, remisit ad eccle- siam spalatensem, pallium dudum transmissiuu sine mora tradat, una cum bulla pontificali, et juramentum fidelitatis ab eo recipiat. Farlati: Blyr. sacr. T. III, 254. 4 50 I. KUKVhJEVld, CLXI. A. 1223. Andreas 11 rex, cognita infidelitate jobagionis sui Do- maldi de Chroacia, quam contra regiam coronam perpetrayerat, consilio omnium jobagionium Buorumj quandam possesionem suam, quae incipit ab aqua Cerca, descendena ad mare et venit usque Zadur, fidelibus comitibus Gregorio et Btephano (de Bribir) et fratribus eorundem propter indeciduae fidelitatis ob- sequia, maxime autem, quia dictus Domaldus praenominatorum fidelium ter- ram, viribus exterorum regnonun requisitis, adducto ezercitu devastavit, in recompensationem tantorum meritorum ipsis perpetuo contulit possidendam; quam terram nominatus Domaldus et cognati eiusdem ab avo suo caeco Zo- loyna obtinuerunt. Introducti sunt iidem fratres per Georgium filium Jaduch in praedictam possessionem. Datum per manus Cleti cancellarii et agriensis praepositi, existente Stephano zagrabiensi episcopo, Salamone bano. Wenzel: Cod. dipl. Arpadianus. T. F/, p. 419. CLXII. 1223» Andreas II rex donat Gvidoni, comiti de Vegla, et ejus hae- redibus totam terram pertinentem infra ducatum Slavoniae, Yinodol et Modrus vocatam, cum omnibus pertinentiis et redditibus; una confirmat donationem praedictae terrae Modrus per regem Belam III factam. Ex transumpto Mathiae regia de a. 1458. in actis pridem arehivi regnic. croatici. N. R. A. Fasc. 371. nr. 34. Nunc Pestini. Fej^r: cod. dipl. Hung. III, p. 403. CLXIII. A. 1223. Andreas II rex confcrt fratribus s. sepulchri de Polonia terram Laga (Tkalec) in Slavonia in pertinentiis castri Kriss cum designatione meta- rum, quas Jonas filius Pauh de villa Gyog in parochia sumugiensi consigna- vit £t quidem incipit prima meta iuxta ffuvium Kamasnicha; et procedens per magnam viam, quae ducit versus Zagrabiam, venit ad arborem Gertayn, exinde ad fluvium Velyka, qui separat terram Gozthouch; deinde ad locum, ubi fluvius Wogircza incidit in fluvium Velika, et separatur a terra comitis Petko; deinde per fluvium Wogirzka superius ad terram subulcorum regis et ad Zopoth potoka; exinde auper montem et viam, versus orientem ad vaHem transit nemus Kamasniccha et cadit in fluvium Kamasnicha et per eundem ad primam metam redeundo. Datum per manus Cleti aulae cancellarii ecclesiae vaciensis praepositi. Existentibus : Stephano episcopo zagrabiensi, Salamone bano, Bothez curiali comite. Fx transumpto capitali chasmensis de a. 1641. In arehivo regni Croatiae : acta Jesuitarum eagrabiensium. Fasc. VIII, nr. 1. CLXIV. Circa 1223. Philippus Palatinus comes de Scepus exactionem dimidiorum fertonum Johanni filio Uz et Lucachio filio Petri servientibus ma- gistri Thomae proximi et castellani sui de Scepus relaxare petit universos exactores, quia ipsi servientes cum eo in Croatia in praesenti exercitu ei in buis seruitiis exstiterunt laborantes. Fejer: Codex diph T. III. vol. II, p. 480. CLXV. 9. kal. Januarii 1224, Bela junior rex Hungariae ad preces Radus et fratrum suorum de Klokoch, videUcet Zonyan, Damiani, Cristani, Simeonis, Zlabech, Vrancho, Vlcaz, Friedrich, Dobrogost et Wlchan una cum omnibus fratribus suis, qui de filiis jobagionum s. regis de Goricza oriundi fuerant, ob fidelitatem ei et patri ejus praestitam donat praerogativam libertatis et terram de Klokoch ; ita quod abhinc ad castrum (Goricha) nullum habeant respectum. *- BBOsarA. 51 Metft prima inter Gforizam et Q&j est Glave, inde ad campom Brezopolje, inde saper caput fontis IUavecz, ad caput rivi Enezepotok, ad rivum Koranna, inde ad pedem montis Ozlycze, inde per cacumen montis descendit ad rivum Ivanpotok, et per viam ad campum Chietepole et ad dumum Velike greche, inde per viam ad Glinam ad caput rivi Pestenoga, inde per viam ad locum Polachyschay ubi antiquitus fuit ecdesia; inde ad montem Vtokanerch, ad locum, ubi rivus Tolstipotok cadit in Ooraniza ; inde ascendit montem Sucho, venit ad livulum Gkrstina et ad salicem super Glinam, et inde supra caput rivi Skopechna ad viam, quae venit de Sejne; et per viam supra silvam Krote Bnchovia ad primam metam Glave. Porro constituit rex, quod ad exer- citum quindecim loricatos et centum pedites vemaculos expedire debeant. Terram autem per pristaldum Petrum filium Jorcho de Zagrabia assignari fadt. Testes: Chak comes bodrogiensis, Alladar magister, Martinus banus, Bachia comes zagrabiensis , Andreas magister terrae indigenae Guncellus archiepiscopus spalatensis, Martinus episcopus corbaviensis, Michus episcopus tiniensis, Herebertus abbas Toplicae, Boncelaus comes goricensis. Datum per Mathiam praepositum zagrabiensem aulae regiae cancellarium. Hoc privilegium confirmatum est a rege Ludovico I a. 1381, Sigism. 1412, Ferd. I a. 1550. Orig. in arehivo comitum Wojkfi. CLXYI. Venetiis, 15. Martii 1224. Marcus Contarenus de confinio s. Sil- vestri Btat plegius et pagator domino duci ad partem communis Venetiarum pro Stepacia et Zunio de Kagusia et de eorum duobus platis, qui fuerunt ad ripam ipsius Marci, sub pena 1000 librarum veneciarum. LjuhiS: Mon. hiat Slav. mer. I. p. 32. CLXVII. Veneciia, menae aprili 1224. Dux Venetiarum facit recordatio> nem cum suo consiiio de eo, quod, sicut dicit Leonardus Semitecolo de s. Vito, cum jam dudum transiisset in quadam barca Ancona versus Piscairam, homines de Spalato, et homineSi qui dicuntur ease Cacicii, existentes in uno barcoso in mari supra montem Anconae, agressi et persecuti sint eum, sa- gittando et proeliando usque in terram, et tunc dimissa barca fugit in terram et ipsi Spalatini et Cacicii coeperunt barcam et negociationem dicti Leonardi et Dominici Valerii de s. Raphaele. Inter drapum et ferrum et ramum fuerunt res in valore 1600 librarum veneticarum. Dux mandaverat per litteras Mafeo Feriolo capitaneo gallearum inquirere in Spalato de pracdictis rebus ablatis; sed quid postea super praemissis factum ignorat ; Leonardus autem dicit, quod Mafeus nuUam inde potuerit consequi vel habere racionem. Ljubi6: Monumenta hist. Slav. merid. L, p. 33. CLVin. Toplichae (Topu8ko\ 26 Mai 1224. Domaldus comes notificat, quod in praesentia regis Belae et B(elus) bani (aut potius Banco bani) et Julae comitis et multorum nobilium Hungarorum, fratres Toplicae conquaesti sint, quod iUe quandam terram dederit templariis, nomine Mogos in comitatu Gorae, quae in privilegio dictorum fratrum continetur. Interrogatus coram rege et nobilibus testatus est, iUum nunquam aliquam terram in Gora possedisse vel templariis dedisse; et si templarii aliquo modo litteras impetraverunt, litteras falsas esse, et per fraudem impetratas declarat. TkalHd: Mon. epis. gagr, I, p. 52. 52 I. KUKULJByid, CLXIX. VenetiiB, 28. Maii 1224, Dux yenedarum cum sno consilio ordinat; quod infrascripti homines de Arbe per sacramentum teneantur venire ante praesentiam suam^ eius mandatis parituri die 20 intrante mense Junio et quidem Doimo filius de Zofolino, Gualcina Zamoga, Gambe Grosfle, Filippus judex, Filiol, Marinus Papamilio, BertaJdus filius de Grade, Petriza de Mace Bobe CristoforuB de Malo Dener, Madiua de Alberto, Galzegna, Petrus Pelenga, Nicola de Bufaldo, Flascon, Vizeni de Gotopalgna, Zorzi filius Mathaei de Candi, Madius Bertaldoi P. de Perina, Calenda, P. Bozola. I^ubid: Mon. hist 8lav. merid. /., p. 33. CLXX. VenetiiB, 16. Julii 1224. Johannes Verero de Kagusia promittit duci Venetiarum et communitati sub paena totius heris eius et suae personae, quod in viatico, quod facturus est cum suo panzono, in terram Alexandriae vel Egipti iturus non sit, et ita jurat per s. evangelia. Idem sacramentum fecerunt et Petrus Novelo nauclerus dicti patizoni, qui Petrus Venetus est, ac Paulus et Dominicus de Eagusio. Loubi6: Mon. Slav. mer. I, p. 33. CLXXI. In monasterio 8. Stephani, 26. Mai 1224, M. sancti 8tephani, D. sancti Petri abbates et J. canonicus traguriensis suscepta delegationis aucto- ritate a pontifice in cuiusdam terrae causa, quae inter canonicos s. Domnii (Spalatenses) et conventum monasterii s. Benedicti vertebatur, curarunt audire allegationes utriusque partis. Canonici proponebant, quod quaedam domina Btrija, olim Gaudii Kalendae relicta legavit terram canonicis et hoc testamen- tum publico instrumento firmavit, quod canonici ostendebant. Moniales respon- debant hanc terram monasterio prius a viro ipsius Strijae esse legatam et hoc testimonio quarumdam feminarum probare conabantur. Demum cum Strija iterum ad exitum propinquasset, ab abbatissa monachalem habitum postulabat Abbatissa vero minime concedebat, nisi monasterio conferret ipsam terram, quam a suo viro collatam asserebant. Super hoc introducebant testes pres- byterum Sabe Calixti, et Petrum Ruffum. Legati pronuntiarunt hanc senten- tiam : Cum mulieres secundum antiquam civitatis consuetudinem in conficien- dis testamentis ad testimonium admitti non possint, maxime in civitate, ubi clerici vel fideles laici possent vocari, alii autem testes ad irritandum instru- mentum canonicorum non sufficiunt, praesertim cum Petrus Kuffus nota furti infamatus sit, adjudicatur ipsa terra canonicis perpetue possidenda. Pars adversa appellavit ad sedem apostolicam. Testes: Apollinaris CacanfoUi, Mathaeus Maurutae, et quam plures clerici et monachi ejusdem monasterii s. Stephani. Ex archivo aulico vindobonensi. Acta spalatensia. Carrara: Archivio capit. p. 11. habet quoque Wenczel: Cod dipl arpeidianus. I, p. 206. CLXXII. Venetils, 11. Aprilie 1225. Joannes Contareni filius Marci Con- tareni stat plegius et pagator domino duci pro Desa de Prodanello, de Jadra, sub poena librarum C. videlicet quod ipse Desa monstraturus sit in Jadra coram M Dandulo aut ejus Joanne suo vicario homines, qui sibi vendiderunt ceram, de qua erat quaestio inter eum et Stephanum Babilonium, quae erat de navi et quae, ut dicitur, rapta fuit in partibus Sibenici. LQubi6: Mon Slav. mer. l, p. 34. RMGaSTA. 63 CLXXin. Tiborae, 15. Maii 1225. HonoriDs III papa scribit Ugrino archiepiflcopo coloceDsi, gratum se accepisse, quod cal^olicae fidei ductufl amore, ad profligandos baereticos de Bozna, Soy (Sol) et Vssora; ubi tamquam lamiae nudatis mammis publicae catulos auos lactant, ad exhortationem bonae memoriae Acontii legati et aliorum virorum yiriliter se accinxerit Farlati: Illyr. aaer, T, IV., p. 48. Theiner: Monum. Hungar. hiat. I, p. 55. GLXXIV. Crapinae, 2 Junii 1225. Quncellus archiepiscopus spalatensis et Martinus episcopus corbayienBis attestantur, quod terra Mogos, quam comes Domaldus ignorans et incaute contnlerat templariis, quod idem etiam ipse comes Domaldus afOrmavit et confessus est, esset castrensium comitatus de Gora et in nullo sibi aut cognatis pertineret Actum in praesentia d. regis in loco Crapinae in festo beatorum Marcellini et Petri in capella domlni regis. Pristaldo Medilo existente. Tkal6i6: Mon. episcapatua gagrab. I. p. 54. CLXXV. Venetiis, 3. Julii 1225. Bartholomaeus Barocius de confinio s. Mariae Formosae stat plegius d. duci ad partem communis Veneciarum pro Miroslavo de Jadra sub poena librarum mille ven., quod ipse Mirus intra zxx dies aut in propria persona rediturus sit Venetias pro obside aut vero mittet filium Bogdani de Xigla de Jadra. — Item Bartholomaeus de Canale stat plegius pro Simone Desa Zotto de Jadra sub poena librarum 500 ven. et Joannes Badoaro stat pro Marino de Bertholdo de Jadra sub poena 1500 librarum ven. scilicet 1000 pro Marino et 500 librarum pro Simone — qui potest mandare pro obside nepotem suum Petrignam, Marinus vero filiimi Michae de Picenigo de Jadra. Item Andreas Georgio stat plegius et pagator pro Johanne Zavata de Jadra sub poena mille libr. ven. — Joannes de Jadra de confinio s. Mariae novae recipit a duce obsidem filium Dese de Picega de Jadra. — Idem Desa dimittit filium suum pro plegio pro eo in manu Joannis de Jadra de confinio s. Mariae Formosae. I^ubid: Mon. Slav. mer. I, p. 35. CLXXVI. VenetiiB, 3. Julii 1225. Marinus Michael de s. Sophia stat plegius et pagator d. duci ad partem communis Veneciarum pro Martino de Melgaca de Jadra sub poena mille Ubrarum veneticarum, videlicet quod intra XXX dies ipse Martinus rediturus sit in virtute domini ducis pro obside in Ve- netias vel unum filiorum ejus mittet. — Eodem die stat plegius d. duci L. Gra> denigo de confinio s. Silurii pro Stefano de Picega de Jadra sub poena libra- rum 1000 veneticarum, quod intra xxx dies in propria persona rediturus sit pro obside Venetias, aut mandabit suo loco Prestem filium Michae de Jadra. LJubid: Mon. Slav. mer. I, p. 34. CLXXVIL Venetiis, mense Augusto 1225. Per ducem Venetiarum et minus consilium ordinatum, quod Arbenses pro questione GoUi et Arte solvant pro duobus annis, qui elapsi erant, libras ccc. et a mense 1. Augusti usque vi annos dictae insulae inter comitem M. arbensem et arbenses communes rema- neant secundum datum eis factum a d. duce. I4ubi6: Mon. 8lav, merid. I, p. 36. 54 I. KUKnuBvn), OLXXVIII. A. 1225, Bela rex janior primogenituB regis Andreae conside- rans moltitudineni servitioram Budunae et fratrum suomm Iwan et Leucha, uec Don cognatorum auorum Georgii, Iwan filii Ladizlai, Birbizlai, Nicolai, Dobche, Miluani, BoduB, Tole, Roscoe et aliorum iuxta eiusdem generationia lineam descedentium, eximit eos ab obligatoria senritute caatri zagrabiensis, yolena ut in futurum honesta societate servientium regis gaudeant, et libertatis nobilitas in totam successionis posteritatem transfimdatur. Datum per manus Mathiae praepositi zagrabiensis aulae canceliarii; existentibus Stephano epis- copo zagrabiensi, Alader totius Slavoniae, Vonic de maritimis banis. F^Vr; Cod. dipl T. IIT, v IL, p, 481. CLXXIX. A, 1225. Bela rex junior, ecclesiae b. M. V. de Topulcha cister- ciensis ordinis, a patre rege Andrea fiindatae, pro salute matris suae Ger- trudis confert in usus fratrum et pauperum sustentationem, marturinas sex generationum comitatus de Gora, et quidem Pribislai de Bojna et fratrum, Alpreth, Martini fiUi Brochonis, Batae, Bislai et Trucha et fratrum et cogna- torum suorum; donat etiam xx marcas, quas annuatim iidem jobagiones solvere debebant. Testes: Guchulinus (sic) archiepiscopus spalatensis, Micha tiniensis, Martinus corbaviensis episcopi, N. marchio Istriae avunculus ac rector regis, nec non comes mosoniensis, Chak bodrugiensis, Pousa castri ferrei, Michael STmigiensis, Wakiam zagrabiensis, Aladanus tayemicorum mag. Andreas dapiferoram, Bagamerius pincema, Mathias zagrabiensis ecclesiae praepositus et aulae cancellarius, Stephanus electus episcopus zagrabiensis. Tkdlii6: Monumenta epp. zagrab, L p. 54, GLXXX. A 1225, Bela rex junior concedit hospitibus de Pemia (Perina) hanc libertatem: ut per septem annos in nullo ei teneantur, nec forum quod ibi celebratur per septennium tributum persolvat; transactis vero his annis, annuatim centum pensas regi persolvant, vel dexterarium tot pensis valentem ; tributi autem tertia pars maiori eiusdem viUae spectet jurisdictioni, residuas autem partes regi debeant administrari, nec aliquis eos praeter defensorem ipsorum, a rege statutum, audeat iudicare, appcllatio autem causae fiat ad regem. Si Banus eis ad valorem unius marcae dampnum fecerit, in centuplo restituere debet, bano non aliud quam domos suas occasione descensus dare teneantur, pro aliis necessitatibus praecium recipiunt; bona sua quilibet cui- libet testandi habeat facultatem ; si prolibus camerit, domum suam vendere et emigrare cuiquam licilum. Sacerdotem, quemcumque voluerint, recipere pos- sunt. Praeterea assignat illis montem Grachie nec non terram Zalac pro plan- tandis vineis. Terramm autem termini hi sunt : ab oriente, ubi minor Cheme- nica cadit in magnam Pernia ; exinde minor Pemica, dirigitur versus occi- dentem per viam, quae ad cruciferos vadit; ubi ipsa via et Prichlisnica et Pema simul veniunt, ibi est meta: Prichlisnica autem ascendit ad caput ipsius fontis, ibi est meta ; iuxta semitam dextrorsum vadit ad caput aquae Jelesnicha ; aqua autem ista confluit iuxta villam Drasen, cadit in viam, quae venit de foro regis; et villa ascendit iuxta minorem Chememicha et coniungitur cum prima meta. Pristaldi : Petms come» pilisiensis, et Mirizlaus de Goricha terri- gena. Datum per manus Mathiae praepositi zagrabiensis aulae cancellarii. Existentibus Ugrino colocensi, Gnnzulino spalatensi archiepiscopis, Stephano zagrabiensi, Martino corbayiensii Micus piseciensi (tinniniensi) episcopis, Chak RIIGBSTA. 56 budragieDsi, Pol bachiensi, Bozad ferrei castri, Grecha zaladiensi, Mikka simi- ^ensi, Paulo taTemico, Andrea dapiferorum, Bogomilo Pincemarum, Johanne agazonum magistaris. Ex tranaumpto capituU gagrabiensis de a, 1362 N, B. A. fasc. 1631. N. 2. Ftr banum Kkuen-Hedervdry ex archivo regni Festinum transmissum. CLXXXI. A. 1225. Bela rex primogenitus regis Hungariae notificat, quod cum Motmims quandam terram suam circa Toplica canonicorum zagrabiensium via iudicii contra Chiistianum perdidisset, tunc mater ejusdem Motmiri de iniuria et verecundia sibi iUata graviter impetebat. £st quoque ad duellum adiudicatum et compositio in praesentia regis tali modo facta: ut duas partes terrae dictus Christianus matri M. restituat; mater autem M. eandem terram capitulo zagrabiensi pro remedio animae suae assignet retentis proventibus yita durante. Rex habito consilio jobagionum tam Ungarorum quam Sclavo- rum annuit hanc dispositionem. Metae terrae: A Bedna usque rivulum Co- cosinec cadentem in illam, inde sursum per rivulum ad caput ejusdem, et ibidem est meta, quae dividit terram crisiensis castrii inde ad latus montis Lubel, usque semitam pastoralem; inde versus orientem ad viam magnam Coziherbet, qui de Cris ducit in Worosd ; inde descendit in vallem et ascendit in StudenCi inde a via magna divertit ad sinistmm et vadit, ubi Camieniza et Yelsavec oriuntur, et conjungitur terrae Petconis (Petkovec), per montem venit ad Cerovoberdo et descendit ad metam Osl, protenditur ad ulmum, ubi oritur rivulus Slatynic, per quem vertitur in Bedna. Pristaldus super his Petco comes crisiensis, cancellariua Mathias praepositus, banus Aladar. TkaUi6: Monumenta epp. eagrab. I, 53. CLXXXn. VenetiiB, initio mense Aprilis 1226. Petrus Ziani dux Vene- tiarum scribit Joanni Dandulo propinquo suo et comiti ragusiensi et toti populo ragusino, quod litteras eorum per missos acceperit magna cum displi- centia, cum ex iisdem litteris et missis intellexerit, quod de obsidibus et cae- teris, quae fieri et transmitti expetivit, nihil adimplere velint; at cum missi eorum assererent, quod illi parati sint obsides destinare et inimicos venetos verius et non ficte pro suis inimicis habere ; et contra Cacicios totum id facere, quod Zadra et caeterae insulae Venetomm facerent, ragusinae civitati a gra- vedine eius retraxerint manus. Qua de causa mandat, quatenus quae dicta sunt adimplere studiosus satagant. Si autem infrascriptos obsides non mise- rint, solvent de omnibus rebus, quas Venecias adduxerint, quadragesimum, et quae de aliis partibus adduxerint, illa facient aufferi. Nomina obsidum sunt haec: Nicoliza filius Jacobi de Corvo, Grobissa de Balisclava, Grai filius comitis Zudae (Judae), gener de Bubbagna Susinus, Stefanus filius comitis Luccari, filius Laurencii de Pisino, filius de Damiano de Gondola, filius de Domegna de Ragno, filius Nicolae de Morexa, filius de Damiano de Bucego, filius Todori Grosso, filius Mathaei de Bodaza, filius de Baglaza, Kalendus de Cemeca, filius de Benzola de Bodaza, unus ex illis de Gaglopa, unus de Ostiglia, filius de Damitro de Busfis, Blasius gener de Jacobo, de Cerva, filius Petri de Morexa. Mandat dux insuper, ut omnes suas ballistas dirigant Venetias ; in terram inimicorum veneticomm non pergant et cum inimicis non faciant mercatum. Ijubid: Mon. Slav. merid. /, p. 37. 56 I. KUKULJKyi<), CLXXXin. Yenetiis, 2b Aprilis 1226, Per ducem VeDetiarum et consi- lium minus et maia ordinatum est, quod nullus Venetus, neque forinsecua, per se yel ejus nuntium audeat comparare de rebus yel mercibus Ragusiensium, neque de illis, quae fuerunt in nayisollis Ragusiae, quae noviter venerunt in Zadra, vel contritis illis, videlicet de Zadra intra et qnicumque repertus fuerit habere vel comparasse de mercibus ipsorum de iUis, quae fuerunt de Slavonia, solyet quadragesimom. Idubid: Mon, Slav. mer, I, p, 37. CLXXXrV. Phari, 30, Aprilis 1226, Existente Micha episcopo pharensi, Pribislavo comite, Desislavo jupano et Kicolao judice. Idem Deaislavus jupa- nus cum iudice et omni populo pharensi donat monasterio s. Silveatri de Busi quemdam locum, tali tenore, ut frater praedicti monasterii tempore hyemia usque ad camiprivium, vel si aliquando humor extiterit, nullatenus vetet ada- quare bestias pharensinm. Testes: jupanus Antomirae filius, et Dragoslaus, Petroa filiua jupani de Slavogostis, Chepema Chranco filius Nicolai, Stanoje filius BobiB, Vladimirua filiua Veleche, Draaemur Chranotta filius Cepcone, BemarduB notarius. Bhc arUiquo manuseripto prof. 8im, I^ubi6, CLXXXV. YenetiiBy 29, Mai 1226, Petms Ziani dux Venetiarum concedit mercatoribus ex regno Ungariae, qui Venetias venire vellent; quod secure veniant et recedant in personis et rebus, ita tamen, ut fisco persolvant ad rationem cujusquam centenarii zxx libras venetas. iQubid: Mon, Slav, mir, I, p, 38, CLXXXVI. Romae Laterani, 11, Juni 1226, Honorius ni papa acceptis litteris archiepiscopi spalatensis et eius anfTraganeomm intellexit, quod Ca- cedii Ahniaaiani piratae ad eorum praedicationia inatantiam promiserint ae piraticam tirannidem de caetero dimiaauroa, dummodo ecclesiae romanae gra- tiam valeant rehabere, ac per eam poaaint aedea patrimoniorum auomm a rege recipere, quibua ab eo ae aaserunt apoliatoa ; mandat ergo praefatis, quatenua Cacicloa pmdenter inducant, ut ceaaent a mal0| quia mater eccleaia poeniten- tibns veniam tribuit Theiner: Mon, Slav, merid. /., 73. CLXXXVU. Spalati, 1, AugusH 1226. Colomanua Buthenomm rex et dux Dalmatiae atque Croatiae, cum ad partea maritimaa deacendisaet, postulavit eum Treguanus epiacopus tragurienaia, ut ob aalutem animae auae et ob requiem matria auae Gertmdae reginae locum Drid ecclesiae traguriensi intuitu elemoaynae donet, cujua poatulationi assenaum praebens dictum Drid cum omnibua pertinentiia fato episcopo et ecclesiae in perpetuum donati reducens in irritum omnem actionem et jurisdictionemi quam Ulcinna Tragurii quondam comes in eum locum ex commissione patrui sui Henrici quondam regis, vel Petms de Chelmo ex concesaione fratria aui Belae regia, aeu alii quicumque dignoacuntur habuiaae. Metae autem aunt: ab oriente maria, ab occidente Stelpona, ab aquilone terrae Tragurii quae Mezlime appellantur, ab auatro vero terrae monaaterii tragurienaia. Hanc autem donationem contulit dux epia- copo per Stephanum comitem. Acta iu praeaentia Quncelli archiepiacopi apa- latenaia, Mikuasi episcopi tiniensis, Nicolai scardonensis, Valegini bani| Sala- &aa«BTjL. 57 monis Dimici comitiB, Joamiis comitis, Pauli comitis, Yladislai comitis, Gre- goiii comitis de Breberio. Scriptum m archiepiscopali palatio per manus ma- gistri Bamabae aulae regiae vicecancellariL FarhUi: Hlyr. saer. T. IV., p. 337. CLXXXVin. Po8t 1. Augwti 1226—1242. Bela rex, ad petitionem Treguani episcopi traguriensis, Gheme rectoris et omnium civium Tragurii confirmat privilegium Golomani regis et ducis totius Slavoniae a. 1226 extradatum super praedio Drid ciyitati Tragurii coUato et etiam per regem Andream confirmato ; extinguit quoque omnem iurisdictionem, quam comes Budislauus aut alii usur- pamnt Eandem terram facit rex Bela restitui per comitem Petrum filium Gil, magistrum tavemiooram filii sui ducis Stephani, Golomanus autem ex largi- tate gloriosi patris sui Andreae regis dux Dalmatiae atque Groatiae contulit dictam terram cum ad partes maritimas descendisset, pro salute animae suae et matris suae Gertmdae, reducens in irritum omnem iurisdictionem, quam Volcinna traguriensis quondam comes, ex commissione re^s q. Henrici, vel Petrus de Ghehno ex concessione regis Belae dignoscuntur habuisse. Testes privilegii Golomani regis erant : Gunzello archiepiscopus spalatensis, Michussa episcopus tinniniensis, Nicolaus episcopus scard., Valeginnus banus, Salamon banns, Dimitria comes, Michael comes, Paulus comea, Vidislav comes, Gregorius comes de Berberio, Bamabas vicecancellarius ducis. Privilegium Belae regis fiiit consignatum aurea buUa pendente. Gancella- rius Benedictus electus archiepiscopus colocensis. Dionisius banus totius Scla- voniae et Maritimamm. Ex transumpto Joannis eanceUarii tragur. a. 1323. In tnea eollectione. GLXXXIX. Yenetiis, 8. Augusti 1226. Joannes archiepiscopus Jadrae iurat in praesentia ducis et Jacobi de Molino, M. Storlati, P. Barbi, S. Ma- riglioni et Petri Barbi consiliomm suorum, quod per ullum ingenium per se vel ejus nuntium nec aliquam personam hujus mundi aliquam conventionem vel conspirationem cnm hominibus aliqnibus Jadrae vel alterius partis non fecerit, nec fieri fecit, nec consensit, quae aliquo modo esse possint in damnum et detiimentum Venetiarum aut Jadrae ; item nec in futurum facturum aliquid contra damnnm dominationis venetae. ZjuhU: Mon. Slav. mer, I, p. 39. GXO. Yenetiis, 9. Oetobris 1226. Andreas Marino stat plegius et pagator d. ducis et communis Venetiarum sub poena librarum 50. ven. pro Johanne filio Mathaei de Gherso, qui venerat Venetias cum obsidibus Ghersi, videlicet qnod idem Johannes sine mandato d. ducis et consilii de Veneciis non sit exituras et qnando quaesitus fuerit se presentabit Sequuntur et alii obsides chersani: 1. Prema de Gherso. — 2 Geprian nepos Mathaei Marini de Gherso, qui venerat pro obside occasione cmdelis mortis nobilis viri comitis N. 8. Dominicus Mathaei Marini de Gherso, qui venerat pro obside eadem occasione. I^uhic: Mon, Slav. mer. I, p. 39. GXGL Yenetiis, 10, Octohria 1226. Obsides Bagusii, quos dux et consilium VenetiiB petiit sibi dari: Unus ex fratribus Baisclavae, unus filius Jacobi de Cema, unus filius de Martinuso, unus ex fratribus de G^Iopis, unus filiomm 58 I. KUKUUEVld, Todori de CroBse, iinas filiorum et fratrum de Naimerio, unas de Raigna unas de Roaigna, anus de Dobranica, unus de Gondola et de Morra, unus filiufl Damiani vel Junii de Gleia, unas de Bucignola nominei filiua Damjani ; praeterea Nicolaus de Moresa et Petrua eius frater, unus de Stiglo et Slaba de Lampo, unus de Bonaza, Mathaeus vel Mencola, unus de Vitali JVasso et de Camixei unus de Madno, unus filiorum de Lampi et de Stopacha, unus filiorum de Pecoraro (Ovdarevi<5) et de Rastij, Nicolaus de Pecenico cum fra- tribus dent unum ez filiis, unus de Manduca vicina et de Zars-Zers. I^ubie: Mon Slav, mir. I, p, 40, CXCn. VenetiiB, 29, Oetobria 1226. Per ducem Venetiarum et suiun con- silium ordinatum et stridatum est publice super scalaa Rivoalti: quod nuUus homo Venetiarumi nec forensis, audeat in antea per se vel suum nuntium per aliquod ingenium recipere in sua domo aliquem Ragusinum, nec aliqua mercimonia Ragusanorum nisi in prima vel seeunda die fecerit hoc notum vicedomino Venetiarum sub poena librarum xxx et solidorum xu et duplum quantum solverit Ragusinus. lijubid: Mon, Slav, mer, /, p, 41, CXCIIL YenetiiSi 29, Novembris 122e, Ordinatum fuit, quod nullus Ve- netus aut forensis audeat comparare aut facere comparare in Jadra nec a Jadra infra mercimonia deducta in Venetias in poena xxx libr. ven. et solidos xn, Ljubi6: Mon, Slav. merid, I, p, 41, CXCIV. A, 1226. Colomanus rex Rutheniae nec non Croatiae Dalmatiaeque dux confert ecclesiae s. Laurentii de Hoy (Hdj), quam avia ejus construxit, portum qui dicitur Paul pro remedio animae defunctae matris suae Gertrudis. concedente patre ejus rege Andrea. Ftijer: Cod, dipl, T, F/, vol, 2, p. 363, CXCV. A. 1226. Bela rex junior, cum quidam Egidius propter privationem oculorum sui fratris per Muterinum filium Moterini ad judicium regis petiisset, judicavit illos rex cum consilio suorum jobagionum ad examen duelli exe- quendum. Et quia dictus Muterinus ad dictum terminum non venit» nec misit, ipsum in CC marcis tam pro privacione oculorum quam in factis damnis con- demnavit Sed quia magistro Stephano episcopo zagrabiensi attinebat, ad pe- titionem ipsius commisit, ut inter eos pacem laeviorem reformaret, et ut dictus Muterinns adversario CL. marcas persolvat ; sed quia non habuit unde posset persolvere, praefatum episcopum coram pristaldo regis Chete comite et coram multis aliis rogavit, ut ipse pro toto suo praedio, quod inter Dravam et Muram habebat, praefatam pecuniam adversario suo solveret, tali conditione, ut si usque ad nativitatem domini proxime venturum non redderet, tunc et totum praedium perderet et contra episcopum reclamationem non haberet. Et quia dictam pecuniam nec usque dictum terminum, nec ad prolongatum usque pascham solvere voluit, habito consilio omnium magnatum regis et consensu dictum Muterini praedium Bistric et Otok Sciget, rex episcopo in perpetuum adiudicavit Pristaldo comite Chete, et cancellario Mathia praeposito zagrab. Tkai6i6: Monumenta epp, zagrab, I, 57. RXaBSTA. 59 CXGVI. A» 1226, Stephanus episcopus zagrabiensis concedit craciferis s. sepulchri decimas de villa eorundem Caluch (Thalec) dicta, cum omnibus suia pertinentiis. JE^ actis 8oc. Jem Mogr, in arMvo sagr. fase. VIII, N. 2. CXCVn. A, 1224—1226. Andreas 11 rex jobagionibus suia Wegeslov filiis Welcheta, filiis BerioVi et Dachun filio Vislov, et filiis Mortunus in Banatu existentibus, eo quod coronae regiae in solita fidelitate eos perseverasse com- pererit, illos quadraginta duos fresaticos, quos pro denariis marturinalibus de populis suis de singulis mansionibus fisco debebant, liberalitate regia ellevat et disponit, ut in posterum duodecim tantummodo frisaticos de qualibet man- sione populorum suorum sicut tempore regis Colomani consvetum fuerat usui regio dare teneantur. Subscripti : Thomas strigoniensiSi Ugrinus calocensis archiepiscopus, inter episcopos Stephanus zagrabiensis. Salamon banus et comes saladiensis. Datum per manus magistri Stephani, d. papae subdiaconi et aulae canceUarii. Confirmatum per Karolum regem a. 1326. OrigincUe in mea colleetione. CXCVUI. 11. Januarii 1227. Honorius in papa adjudicat Ugrino archi- episcopo et capitulo colocensi castrum Posega cnm suis pertinentiis, specialiter pro haereticis de finibus illis penitus profligandis, consentientibus rege Unga- riae et Bela ejus primogenito. Tkaldid: Monum. episc. sagr. I, 57. CXCIX. Venetiis, 9. Febrtiarii 1227. Consilium venetum facit recordatio- nem, quod Andreas II rex Ungariae per litteras significaverit, ablationem rerum mercatorum Venetorum in illius terra ignorari, dedit tamen in mandatis, ut per episcopum georiensem illos, per quos danma sunt illata, plenius mtiment Jjjulnd: Mon. 8lav, merid, I, p, 42, CC. Romae, Laterani, 15. Januarii 1227, Honorius IH papa monet Joannem (nlterioris Sirmii dominnm) et natum Margaritae quondam impera- tricis constantinopolitanae, ad implementum voti expeditionem sacram contra haereticos de Bosna suscipiendi, cum ab archiepiscopo colocensi ducentas marcas receperit eo fine, ut se crucis signaculo insignet; sed ab eo pluries requisitus, contra haerettcos procedere non curavit Mandat insimul praepo- sito et magistro Ypolito, canonicis albensibus, vesprimiensis dioecesis, ut eum ad complendum promissum per censuram ecclesiasticam compellant. FtQer: Cod, dipl, Hung, t. III, voh II, p. 101. Theiner: Mon.Hung. I, 72. CCI. Venetiis, mense Martio 1227. Petrus Ziani dux Venetiarum cum suo consilio, ad petitionem legatorum jadrensium Ceme de Carboro et Joanne Bagni ex parte comitis et communis Jadrae, concedit, quod Jadra possit dare a tribus usque sex obsides romano imperatori, si evenerit, quod ipse faceret eos per suos nuntios requiri pro facto guerrae Caciciorum. Ljubid: Mon, Slav. merid. I, p. 42. CCIL Spalati, 14. Aprilis 1227. Temporibus Guncelli archiepiscopi spa- latensis, Qregorii illustrissimi comitis, Michae Zadali vicarii, Petrus filius quondam zupani Ursici recognoscit, quod a Qregorio comite et tota commu- 60 I. KnKUUsyi6, nitate nobilium populoque spalatenai reoeperit castellum de CliBsa pro con- servatione ad honorem coronae regni Hungariae et ad salutem ciyitatum Spa- lati et Tragurii, promittens se conservare velle idem castellum contra quemlibet hominum. Pro majori autem cautella et securitate deposuerunt titulo pignoris quidam nobiles mille perperos ; et quidem Madius civiB spal. socer dicti Petri 150, Micha frater ejus 50, Stepo cognatuB ejuB 50, Cuzeta 50» Dessa Michaelis 50, Cusan 50, Leonardus Michae 50, Stire Mager 50, Martinus Luccari 50, Yul- cinna Desazzae 50, BucaBain 50, Theodoaius nepos Drimi 50, Petrua de Camercio 50, Stanicca Jancii 50, Jacobus Leonardi 50, Forminus TeBsae 50, JacobuB traguriensiB 50. Hi omneB juraverunt quoque in praesentia Gregorii dicti comitifl, Stephani et Michae iudicum, Dragonis de Pinsa, Qeorgii Mattaei de Grute, Dirmi Formini, Dragonis Nicolae, Gregorii Lucae, Murgia et aliorum. De Tragurio : Desa de Luca, Casotti Milae etc Scripsit Thomas clericus juratus notarius communitatis de Spalato. LtieitM: Memorie di Traii, p, 34. CCin. Romae, Laiarani, a. 1227. Honorius IH papa ad petitionem magiBtri et fratrum templi in Ungaria grato concurrens assensu, domum de Luz cum portu et piscariis buis, Bassan et Ear, piscariam Soroud, Vesice, Licenica, Odohila et Wodicha villas cum pertinentiis, apostolica auctoritate confirmat. Wensel: Codex dipl Arpad. T. XI., p, 201. CCIV. Spalati, It Mai 1227. Gregorius comes spalatensis et Guncellus archiepiscopus spalatensis terminant causam inter fratres domus militiae templi de Urana et Forminum nepotem Petri Strisii et alios patronos ecclesiae circa posseBsionem ecclesiae s. Petri de Bada. Praesentibus Stephano et Micha judicibus, Drago Primore, Lucaro Stresii, Duimo Formino et aliis. Farlati: Illyr, aacr. T. III., p. 255. CCV. Anagniae, 25. Junii 1227. Gregorius IX papa confirmat episcopo et capitulo zagrabiensi ad petitionem illorum privilegia collata ecclesiae za- grabiensi per reges Hungariae et Croatiae, per duces et alios fideles, in specie privilegium Emerid regis de a. 1201, Andreae regis de a. 1217, et Belae ducis de a. 1222. Theiner: Mon. 8lav. merid. I, 79. CCVI. Anagniae, 9. Julii 1227. Gregorius IX papa confirmat capitulo zagrabiensi omnia privilegia et donationes possessionum, coUata ei a regibus et aliis et in spede a Hemerico et Andrea rege (a. 1199 et 1217). Theiner: Monum. Hung. /, 73. TkalHd: Mon. episc. zagr. /, p. 59. CCVn. Anagniae, 10. Julii 1227. Gregorius IX papa confirmat episcopo zagrabiensi privilegia et donationes, collata ei per reges Hemericum, Andream II, et Belam regem juniorem. Theiner l. c. 79. Tkal6i6: Mon. episc. eagr. I, 60. CCyni. Anagniae, 18 Julii 1227. Gregorius IX papa edoctus, quod clarae memoriae Ladialaus rex Ungariae populum de Dumbroa cum terra et silva RMWTA. 6 1 ecclesiae zagrabiensi coutulerit, cum eadem ailya fuisset per quemdam Sn- degnam eccleaiae subtracta, bonae memoriae Felicianus archiepiscopus strigo- niensis, causa sibi super hoc regia auctoritate eommissa, per sententiam eccle- siae restituit Super qua processu temporis Adilbreth frater Kaladini comitis symegiensis et quidam alii moverunt contra dictam ecclesiam coram dicto archiepiscopo quaestionem. Qui pro ecclesia sententiam promulgayit. Hanc sententiam factam a 1134 approbat nunc papa. Tkaldic: Mon, epise, zagr. /, p, 61, Theiner: Mon. Hung, /, p. 85, GCIX. Anagniae, 24. Julii 1227. Gregorius IX papa annuens postulatio- nibus Aringerii archiepiscopi ragusini, ad exemplum praedecessorum suorum Innocentii, Anastasii, Adriani, Alexandri et Urbani pontificum suscipit iUum sub b. Petri et suam protectionem, possessiones ecclesiae eius confirmat, uti et omnes parochias ad eam pertinentes, sciltcet regnum Zachulmiae, regnum Seryiliae, quod est Bosna, et regnum Tribuniae, ciyitatem quoque catarinensem seu Bosae, budyanensem, antiyarensem, liciniatensem, scodriensem, driyasti- nensem et polatensem cum abbatiis, ecclesiis et parochiis suis, ratas habet et confirmat; pallii quoque usum ultro quoque concedit. Subscripserunt cum Gregorio pontifice Gelagius albanensis episcopus, Conradus portnensis et 8. rufiensis epipcopus, Gridus praenestinensis episcopus, Oliyenis sabinensis epiflcopus, Stephanus basilicae 12 apostolorum presb. cardinaUsy Thomas B. Sabinae presb. cardin., Octayius ss. Sergii et Bacchi dioec. card., Etaineriufl B. Mariae in Cosmidin diac card., Stephanus s. Adriani diac. card., Petrus 8. Gteorgii ad yelum aoreum diac. card. Per manus magistri Sinibaldi s. rom. eccl. yicecancellarii. FarhUi: llhfr, saer, F/, 96, Ex transumpio hullarum archiffi ragusini, M8G. p. 8. in mea eolleetione, CCX. Reate, 30. Julii 1227. Gregoriua IX papa accepta quaerimonia a magistro et fratribus militiae templi in Hungaria et Slayonia, quod ipsi domibus, yiUis, possessionibus et rebus aliis a Colomano rege et duce Slayo- niae fuerfht spoUati, mandat Bartholomaeo episcopo et praeposito, ac abbati cisterciensis ordinis, dioecesis quinqueecclesiensis, ut ipsi factam jam pridem inter ambas partes compositionem, remota appeUatione, per censuram eccle- siasticam faciant firmiter obseryari. Fejer: Codex dipl. Hung. 111., vol II^ p. 112. CCXI. 20. AugmU 1227. Magister Nicolaus fiUus Petri de Ludbregh, yolens saluli animae saae et proximorum suorum proyidere, donat suam pos- sesaionem empticiam VrazUaz in districtu zagrabiensi de comitatu Morocha ecclesiae beati regis Stephani, et hanc offert in festo eiusdem, maioris missae officio existente. Si autem capitulnm processu temporis yoluerit hanc terram dare alicui, praediaU more, non possit dare alteri, quam aUcui de eius haere- dibus; castra yero sua et suorum haeredum Zelna et Bistricha cum suis per- tinencus non possint aUquo colore per detentores eiusdem possessionis in aUquo offendi yel turbari. TkaUi6: Mon. epiac. $agr, I, p, 57. 62 1. KUKULJS7l6, CCXII. VenetiiB, 29, Septembris 1227, Ordinatam est per ducem et con- Bilium veDetumy ut P. Manrocenus qua legatus ducis eat ad Chersum pro facto comitis N. Quirini. Pro qua legatione recepit CL libras pro tribus mensibus. Ljubid: Mon. 8lav tnerid. L, p, 4i. CCXnL Venetiis, 9. Octobris 1227. Petrus Ziani dux Venetiarum cum suo consilio facit recordationemi quod J. Dauro, M. Donato et Filipus Julia- nus confessi sint, quod, quando ipsi de mandato consilii iverunt ad comitatum abserensem pro facto crudeiis mortis N. Quirini, audiverint Marinum vice- comitem ab ore podzupani Permanae de Cherso, quod ante mortem dicti comitis fuerint interfecti boves et vaccae CXL ab hominibus de Cafisolo, comitis peccora cum lacte 80, multoni 184, agnelli 80, caprae 143, bici 38, caureoli 38 Ab archidiacono autem et a Mathaeo Marino vicecomite intelle- xerunt, quod 22 jumenta sint in insula, quae fuerunt comitis et quae sunt in custodia communis. Ab ore Draxicae podzupani de Absero audiverunt, quod ipse habeat dicti comitis peccora 930 sine fructu huius anni. Et Drubagus fuit confessus, quod habuerit bestias 400 minus 6 a comite. I(jubi6: Monumenia Slavorum meridionalium. I. p. 44. CCXrV. Cathari, mense Octohri 1227. Blaaius catharensis episcopus una cum omni catharensi clero et communitate, sub tempore regis Radoslavi, faciunt breve Mathaeo de Bovali propter bonum servitium, quod gessit ecde- siae et civitati adducens caput sanctissimi Triphonis, patroni et protectoris sui, propter quod donant ei agrnm de s. Theodoro. Absolvunt eum et hae- redes suos ab omni datione communis in perpetuum. Et dum gesta de hac tranalatione ecribere facient, ipsum in eisdem commemorabunt Haec omnia jurarunt : Notarius capitularis Tryphon archidiaconus cum presbytero Jacobo, archipresbytero et presbytero Junio communis notario et multis aliis pres- bTteris et Triphone Bolizae et Milessa Dino judicibus juratis in civitate eo tempore. Testes : Serga Zudinus, Andreas catharensis, Marinus Moschae, Joan- nes Eutici, Joannes Jacobus, Petrus filius Joannis Dabronis. Farlati: Illyr. Sacr. T, VI., p. 439. Trans. ex coUectione D. Papafavae. MSC. CCXV. VenetiiB, 16. Novembrie 1227. Yvanus zupanus et Andreas de Petrizo de Jadra legati stant plegii d. duci et communi Venetiarum pro Do- maldo de Volcina de Jadra et Petro Pogano filio Laurentii de Jadra sub poena yperpeponun auri 500 pro unaquoque ipsorum, si contigerit eos facere aliquid contra honorem ducis vel comitis Jadrae aut ejus filii. Ljubi6: Mon. Slav. merid, I, p. 45. CCXVI. A. 1221, Andreas U rex confirmat donationem Colomani ducis filii sui factam episcopo et ecclesiae traguriensi de praedio et terra Drid prope civitatem Tragnrii, cassans omnem jurisdictionem, quam vel Vulcinna quon- dam traguriensis comes, vel Budislaus Gregorii comitis consobrinus, vel alius quispiam in eundem locum dignoscitur habuisse. Farlati: lUyr, sacr. T. IV., p. 337. CCXVII. A, 1227, Stephanus episcopus zagrabiensis proventus decimarum suarum, cultelli scilicet zagrabiensis parochiae provenientes, exceptis eis quae RBQSBTA. 63 ad cellarium eius aolent deputari, scillcet frumento, avena, cera, melle, lino, fabis, agnis et nucibus, nec non fertone cancellarii et una marca pincemae, concessit capitulo zagrabienai pro cappis suis mnguliH annis renovandis. Deci- mas quoque de Gercha (Gverche, Gorica?), exceptis supradictis accessoriis, et ducentos porcos et ducentos cubulos vini de cellario zagrabiensi eis contulit. Praeterea, cum canonici non habuerint habitacula communiai in qua conve- nientes ad divina officia in domo domini expedicius possint concurrere, curiam saam et omnes domoa in eadem existentes eiadem perpetuo contulit inhabi- tandas, ut in unum convenientes valeant salubriter cotidianum ofQcium de- cantare. Tkal6i6: Mon. episc. sagr, T, p. 58 CCXVIII. 1225 — 1228, Cum nonnuUi ex iis fratribus praedicatorum, qui ad terram sanctam destiuati fuerant, Bagusium appulissent, Arringerius Bomanus archiepiscopus et Nicolaus de Sorrento rector seu comea Baguaii ditinuerunt illos in civitate, et tradiderunt illis quoddam sacellum ad moenia civitatis 8. Jacobo apostolo sacratum, domosque, quae circum erant, pro conventu de- stinaverunt Cum autem numerua fratrum in brevi usque ad 40 crevit, donavit llliB a. 1228 nobilis civis de Palmota ecclesiam b. virginis in coelos assumptae et domum et hortum extra muros civitatis iuxta sacellum s. Jacobi. Farlati: Hlyr. aacr. T, VL p. 95, CCXIX. Braoiae, 21 Martii 1228, Temporibus regis Andreae II, Drasinae comitis Braciae, Dragoslav jupani, et Parvoslov et Gregorii Dragosii judicum, comparuit ante curiam in Nerezi Ivan Bloy et praesentavit pecuniam prout in fludbina, pro vinea viverinae, et licentiatus fuit Bamabas archipresbiter juratus scriba communitatis scripsit. Cicarelli: Osserveuiioni sulla Isolla di Brasea^ p, 106, CCXX. 27, Augusti 1228, Capitulum zagrabiense attestatur, quod Vol- cheta nobili viro, una cum fratribus suis Szida et Merga filiis Mezten ab una parte, et Boberto comite fUii Abel personaliter conatitutis, idem Volcheta cum fratribus confeaai aint, quod ipai vinculum proximitatia cum ipao comite Bo- berto contrahere volentea, per filiam praefati Volcheta nomine Dragozt, poa- aeasionem suam culpateum cum omnibus pertinentiis contulerint eidem Bo- berto. Pro maiori cautela exmiserunt magiatrum Dragozlaum pro inapiciendia metis. Cui commiasioni astiterunt etiam proximl Vlchetae comitis et fratmm suorum, scilicet: Cocurina et Volchetk filii Mestina, Gerdimer et Vranesco filii Criaan, Volk et Nork filii Noraa, Junosa filiua Kobeda, Predizlaus cum fratribua et proximis, Orcun, Dragos, Ertesa, Chemeht, Odola, Zorislav filii Chuchuk, Volkouoy et Volk filii Stoislai, qui donationem ratificamnt. Metarum prima incipit ubi quidam alveus Szavae Struzeht vocatus cadit in Savam, per quem venit ad unum Cheret, a quo vadit ad fiuvium Cerita; inde venit ad quoddam ium (?) inde ad locum Pyavichna per unum fluvium ad silvam Meg- nakea, inde ad fluvium Cherenchina, per viam vadit per unum Siget bona longitudine et venit ad viam antiquam versus aeptemtrionem, per quam pro- cedit nimia longitudine a ainistra parte terra abbatia de Toplica, a dextra terra Boberti comitis. Per eandem viam ad rivum Szlepeht et per eundem cadit in fluvium Moschenicha, per quem cadit in Culpam, hinc per eandem 64 I. KUKULJlBVld, Gulpam exit directe inter Bakov et Goricha, venit ad locum Vruit et per qnandam viam versus Sciteht et ad rivulum Cozopor cadit in Culpam, et in eodem fluvio deacendit et pervenit ad eum locum, ubi Sava et Culpa coniun- guntur Beu commiscentur ; per Savam in magno spatio venit ad lacum Lokov et per medium lacum in magna longitudine venit ad lacum Crepche, et per medium vadit ad arborem Dobri dub — per terram Loca in fluvium Scep- cina, ubi limites nobilium Domonoslav a metis Roberti comitis separantur ; hinc per Scepcina, ubi nobiles de Blina commetantur, per quem fluvium cadit in Savam, et per magnum spatium iterum ad alveum Struzeht (Stru2ec). Tkal6i6: Mon. epise. eagr, I, p. 61, CCXXL Peruaii, 9, Julii 1228, Gregorius IX papa mandat omnibus praelatis ecclesiarum per Istriam, Dahnatiam et Slavoniam, quatenus devotio- nem fidelium ad venerationem beati Francisci institutoris fratnmi minorum excitantes festivitatem eidem 4 nonis Octobris annis singulis excolant et pro- nuntient. Fabianich: Storia dei frati minori in Dalmatia e Bosna. I^ 407. CCXXII. YenetiiBy 25. Deeembris 1228, Ordinatum est per ducem et consi- lium venetnm, minus et maius, et stridatum publice Rivoalti in scalis, quod nuUuB Venetus a modo in antea usque ad s. Petrum proximum in Junio in persona vel per suum missum audeat ire aut mandare per terram vel per aquam a Jadra supra, nec a civitati Firmi nec in Ancona. I^ubid: Mon. 8lav. merid. i, p. 45, CCXXIIL A. 1228. Andreas 11 rex notificaty quod comes Marcellns filius Petri filii comitis de Pukur (Pakrac) et de genere Tecun, una cum Mychaele et Benedicto fratribus suis quaerulando supplicarinty ut cam idem comes Marcellus in regiis servitiis ultra mare cum rege fuisset, quidam vicini posses- sionis ipsorum Oziagh metas eiusdem in multis locis destruxissCnty Bupplicarunt itaque regem ut easdem veras et antiquas metas de novo drcumdari facere dignaretur. Bex confirmando eis possessionem praefatam, misit hominem suum cum homine capituli quinqueecdesiensis, qui dictas metas reambularunt et segregarunt. Prima itaque meta incipit in littore Dravae a parte septentrionaliy in vicinitate possessionis nobihum de Baholka, Bogonov vocatae, in fine cuius- dam silvae ihcam Tulherdeu nuncupatae ; ab occidente vadit ad plagam meri- dionalem per lacus et per prata ad dumos viminum, Bequitye (Rakitje) die- torum; inde ad unum portum penes terras possessionis Bogonov et Ozyagh; ibi transit magnam viam in meridie ; inde tendit ad stagnum Stoysentherith ad magnam viam, per quam itur de Ozyagh ad villam Wyllow : inde ad puteum Hvalen et silvam Saas (Sa§), et tendit in parte meridionali in lacum Ivahon malakya, et intrat ad unam viam magnam, pcr quam itur de Ozyagh in Willow, deinde ad silvam Slosye. Tendit ad terras minor Palana dictas, et venit ad lacum Ragtonicha. In magno spatio cadit in fluvium Crasow, transit ad lacum et fluvium Clocochuch et de ipso ad lacum Rezna et ad alium lacum Pezye mlaka; inde prope magnam viam, per quam itur ab Raholcha ad Ozyak. Eundo prope lacum Cheruch vadit ad maiorem et minorem Dragoztryuch et iuxta pontem Scurubuch hyda, cadit ad fluvium Pezchyna; et ad alium fluvium Wlchyche procedendo ad fluvium Lokancch, ubi terrae nobilium de Raholcha KBG88TA. 65 terminaDtnr. Incipit tenere cam Matuchyna, in parte septentrionaU venit ad lacam Eogtouioha et silvam memorosam Kanachyn, cadit in fluvium Mathu- chyna et per unam silvam ad magnam viam in qua itur ad Ozyagh. In bono spatio cadit in oriente ad fluyium Fluniz bekoyk et per fluvium Bakoyk tenet metam cum Nekche (NaSice) et cadit in magno spacio in fluvium Nekche. Venit in oriente ad lacum Byztra et ad alium lacum Machlyn. Deinde ad lacum Kathkona et cadit in fluvium Brezthnyche. Incipit tenere cum terra Kos et cadit ad fluvium Wlchyche. Intrat ad aquam Medves, tenet comme- taneitatem cum cruciferis de dicto Crassov et intrat ad fluvium Crassoy ubi meta cruciferorum terminatur. In magno spatio venit ad metam terrae Serech usque ad unum monticulum, sub quo est magna via per quam itur de Ozyagh ad Serech (Serec?). Intrat in stagnum Martyna. Inde ad duas magnas arbores iiucta fluvium Dravae cadit in ipsum fluvium et contra cursum eiusdem nimis longe pergit in suo abyssu et pervenit ad priores metas in littore Dravae ineoatas, ubi terminantur. Datum per manus Alberti aulae can- ceUarii praepositi orodiensis. Existentibus Stephano episcopo zagrabiensi, Jula bano et comite supruniensi, Ocys (Ochich) curiaU comite r^inae. Fejer: Cod. dipL Hung. Illy t;o2. I/, p. 134. CCXXIV. A, 1228, Dionisius comes palatinus manifestat, quod inter Bu- binum fiUum comitis Job de genere Woyk et ejus generationem ab una parte, ab altera comitem Petrum filium MarceUi de genere Thethen (Tecun ?) et totam generationem suam, fomes discordiae per longum tempus pro terra inter fluvios Puxker (Pakra) et Thopolcha (TopUca) adiacente et aUis rebus ac damnis processisset, tandem ad regem fuit deducta, quum rex, vice suai eidem conunisit audiendam et fine debito terminandam, Bnbinus aUcgavit quod dicta terra per comitem Fetrum sit vi occupata, {»roduxitque instrumenta authen- tica Stephani et Belae Belyn regum condam Hungariaei quae comes Petrus improbare conabatur. Sed quia nuUum privilegium ad juris sui defensionem produxiti nec proceres inter Dravum et Savum commorantes pro parte ipsius quidquam responderunt, sua improbacio locum habere non potuit. AppeUavit ergo Petrus iteratim ad regem et astiterunt ambae partes in praesencia domini regis et exposita fuerunt instrumenta fiUorum Woyk, quorum vigore spanatum sive knezatum iam in fata terra tenueranti altereantibus ambobus partibus inventus fuit comes Petrus tamquam calumniatori rex tamen ei poenam remisiti et ambas partes ad concordiam revocavit. Comes crgo Petrus partem prae- dictae terrae, supra quara viUa Keresztor ad generationem Woyk pertinens extitit fundatai cum omnibus pertinentiis Rubino concessit, aliam vera partem terrae, supra quam villa Megeriwch (Medjuredje) exatitit fundata, cum omnibus pertinentiis Bubinus comiti Petro annuit. Litteras quoque mortuas et innanes proclamarunt. Ad revidendas metas terrarum comes Zochud exmissus. Et quidem incipit prima meta terrae Woykonis in fluvio TopUchai ubi aqua Mech- chencha cadit in eandem et per longum spatium pervenit ad locumi ubi rivulus Zuha Mechencha cadit in Mechencham et per variasmetas ad viam magnami quae venit de Pukuri et per vallem nemorosam in aquam pluvialem Werbnicha- pothok et iterum in Toplicha. Consensum quoque praebuerunt: Woyna fiUus WoynaCi Johannes filius Fabianii Zazlan et Mark filii Buzaj filii comitis Job o 66 I. KUKncijBvi6, de generatione Woyk. Item Arnoldus f. Feterd, Leulmg f. Deschan, de gene- ratione comitis Petri et Stephanus et Ivan de genere Tholonygh. Feyer: Croatiae et Slavoniae. p. 128 WencgeL Cod. arpad. F/, p, 457. CCXXV. A. 1228. UgrinuB archiepiscopus colocensis suscipiens delegatam a rege causam cognoscendam inter abbatem s. Martini de Pannonia et abba- tem s. Demetrii de Sirmia super quadam piscina sita juxta Knesa, quae vul- gariter Miruth vocatur. Cum enim ventum esset ad processum negotii, abbas de Pannonia piscacionem in dicta piscina violenter esse factam a jobbagioni- bus abbatis s. Demetrii ad damnum marcarum XVI et hoc testimonio pro- vincialium comprobavit, as^erens per autenticum (privilegium) s. Ladislai se probaturum, quod piscina sit monasterii s. Martini, abbas tamen s. Demetrii et ejus populi reclamarunt et dixemnt, quod eadem piscina esset jus eorum ecclesiae, et quod hoc demonstrare velint privilegio, quod haberent apud epis- copum quinqueecclesiensem et comitem Cletum. Statuto termino abbas de Pannonia exemplar sui privilegii praesentavit, paratus etiam autenticum prae- sentare, altera parte nullo innitente instrumento. Terminus abbati s. Demetrii prolongatus fuit usque ad pascha. Usus tamen piscinae relictus abbati s. Mar- tini. Damnum et judicium persolvere habuit abbas s. Demetrii. Hanc senten- tiam confirmavit et rex Andreas 11 pro Urio seu Urosio abbate s. Martini. Weneeel: Codex dipl. Arpad, T. L, p. 248. CCXXYI. Circa 1228. Treguanus episcopus traguriensis scribit Guncello archiepiscopo spalatensi : cum propter valetudinem corporis lecto aflQxus Spa- latum adire non posset, et cum audiverit eum curiam romanam visitare velle, sed cumpluresecclesiaespalatensis archiepiscopatus suo pastore vacent, opportet extendere sollicitudinem ad subrogationem eamm, dat ei propterea consilium, ut per nuntios et litteras studeat efficere, ut ad vacantem sedem nullus eligatnr absque sua conscientia et capituli spalatensis. Farlati: Illyr. aaer. T. /F., p. 338. CCXXVn. Circa 1228. Treguanus episcopus traguriensis scribit C. archi- diacono spalatensi et capitulo, rogans propensius, quatenus suorum obsequi- orum intuitu Prodanum servientem suum et concanonicum in jnre beneficiorum sibi ab illis collatorum manutenere dignarentur. Farlati: lllyr. Sacr. T. IV., p. 338. CCXXVm. Circa 1228. Colomanus rex Ruthenorum et dux totius Sla- voniae statnit primo Laurentium filium Ompud in comitem de Gerha (Gora?); sed cum nihil boni, multa tamen mala fecisset, abstulit ab eo eumdem comi- tatum, inferens ei poenam ut meruit Postmodum ad preces fratrum eiusdem Dionisii palatini et Michaelis magistri recepit illum in gratiam suam et con- tulit ei comitatum Maris de Podogola (Podolja?). Sed ille non oblitus nequiciarum 24 villas ad idem castrum pertinentes personaliter combussit, ac duas ecclesias, putans pecunlam in ea invenire, destruxit. Ad hoc statuit dux, licet de eo sibi satisfacere potuisset, ipsum coram patre suo rege Andrea ac omnium jobagionum suorum judicio tradere. Quem pater suus et omnes fere barones regni reum proclamarunt et ad ammissionem omnium suarum posses- sionum condemnarunt Ad multas tamen preces, maxime patris sui, pepercit illi dux et de possessionibus eius solummodo praedium Lipow (Lipovac), cum RROB8TA. 67 idem Laarentins et pater ducis et alii infltantes rogassenty accepit Quod prae- dium Demetrio magistro alienatum fuit cum aggravatione patris eiusdem. Vendidit ergo iUud dux pro mille marcis. Wetuel: CotL dipl. Arpad. I, p. 256. CCXXIX. A. 1228. Bda rex junior confert Stephano episcopo zagrabiensi ad recompensationem ejusdem servitiorum villam Vertus cum suis cohabita- toribus a castro symegiensi ezceptam, et fecit illum per comitem Iseph filium Joanis introduci. Datum per manus Mathiae praepositi zagrabiensis aulae cancellarii. Ex arehivo arehiepiseopi tagrabiefme. Libtr privileg. p, 39. Tkalii^: Mon. epise. Mogr, p. 56 ad a. 1226. CCXXX. Jaderae, drea 1228. Q. archiepiscopus spalatensis promittit se firmiter stare ad omnia, quae inter eum et capitulum dus frater Gvarinus cum suia fratribns decreverit ordinandunL Libros autem, quos apud se habet, pro- mittit firmiter, quod absque omni lite usque ad festum s. Martini ecclesiae restiturus sit, scilicet : . . epistolare, ordinarium sermocinale, institutiones et tape- tem. Praesentibus procurantibus causam capituli Vita primicerio, Petro et Desa diaconibus, Thoma subdiacono testimonio Bartholi nonensis et Nicolai scardo- nensis, Kicolai et Jacomini fratrum minorum et abbatis Chranae, laicorum vero Grubae spalatensis et Cemae carL civis jadrensis. Ex archivo aulieo viennensi. Aet. epal. eap. Carrara: Arehiv. eapiL p. 11. CCXXXI. Perosii, 20, Januarii 1229, Gregorius IX papa concedit Ugrino archiepiscopo colociensi facultatem novam sedem episcopalem in monasterio Cuchet (Ku, Kow, Ko) statuendi authoritate apostolica. Farlati: lUyr. sacr, T. VIL, p. 544. 7%einer: Mon, Hung. I^ 88. CCXXXn. Arbi, S, Februarii 1229. Temporibus Jacobi Teupolo ducis Venedarum, et Jordani episcopi arbensis et Fetri comitis, dictus episcopus Bcriptum recordationis fieri jubet de terris et vineis et aliis jurisdictionibus episcopatus arbensis ct cum penitus ignorentur jura episcopatus et ecdesiae, fedt jurare tres clericos et tres laicos, quorum nomina sunt : Ursus quondam abbas s. Petri, Designa archipresbyter, Btephanus presbyter, Philippus filius quondam Fusd judex, Julianus atque Designa filius quondam Micali, ut se- cundum suum scire jura ei probarent et demonstrarent. Inprimis Designa archipresbyter juravit, quod locus Salbinus iuxta montem s. Damiani, cum loco Potueto et Pulveraria tota usque ad Lapisum, et vinea, quam tenet po- testas Andreas prope fontem Bonifacii et totus mons de Sciro, et locdlus Catilla et totum Pluginum usque ad Drinduli et campus de Pino et terra de Vallicella et terra de Pertamo et terra Sassi sint et extiterint ecdesiae s. Mariae. Item vinea, quam tenet Ugolus frater quondam Prodani episcopi de Lauro, ac quondam episcopus Andreas eam tenebat. Et vallis plana et vinea iixoris Lampridii qu. de Bagnolo et Gurgum quondam Catalella de Marano, et monticellus de Cupellago, quem tenet Marius Gissani. Designa dixit, quod cum esset quartarius episcopi Prodani, vendidit terram, in qua presbyter Drasimerus habet vineam in Sabuno, vinea Marinae Ger- dnssae et vinea quondam Fanfognae et vineae Bivaldi, Petri Buzolae, Cipriani veglensis, Joannis Fligulini, Locavae, filiorum Maltravae, Nicolae Mignorelli, Joannis presbyteri de Bencina et Drasignae Stannae .... et vendidit locum, 68 I. KUKULJBVI6, quem tenet Ragaza ciun episcopo ADdrea et cum Brugnolo quondam quartario et vineae Madii Bertaldi et Calendae et pastinum orient et vinea Designae Vilzi et filiorum Lampridii Gostizzae, quae omnea sunt in Galbano et luerunt in terris ecclesiae s. Mariae. PhilippuB judex juravit, se a patre suo audivisse, quod a via, qua venitur a monte s. Damiani usque ad viam publicam et eundo versus austrum usque ad vineam s. Petri et Cotopagnae, totum fuit de quarto et vinea Vezoli et vinea uxoris Lampridii et Gurgium Vazatricbi, quod tenet Vitus Zadolini, erant ecclesiae s. Mariae. Item Salinae in capite Comorcarii et molendinum prope monasterium s. Petri et terra in Marano. Testis Stephanus archi- diaconus etc. Farlati: lUyr. saer. F. 246. CCXXXIII. Peraaii, 3» Martii 1229. Gregorius IX papa scribit legato suo Egidio subdiacono et capellano, quomodo colocensis archiepiscopus in sub prae- sentia feccrit recitari, quod nobilis mulier . . soror regis Ungariae acquisiverit ter- ram ulteriorem Sirmiam, ratione partis Ungariae quae citerior Sirmia nuncupatur, quae ad nutum dictae sororis regis regitur adeo, quod quidam de clericia archiepiscopo ipsi subjectis, per eam in maiori ecciesia, quam terrae illius homines episcopalem nominant, provisor sit deputatus ad tempus, donec de ipsa, quae Graecorum ritum tenet et nondum sedi apostolicae obediuit, ipsa sedes disponet. Quare archiepiscopus supplicavit, ut cum praefata ecclesia colocensis vicinior et conterminata esse noscatur, ipsam novo episcopatui, qui de licentia pontificis in citeriori Sirmia debet creari, per ipsum annectere dignaretur. Cum ad honorem apostolicae sedis pertineat, ut Sclavi et Graeci, qui terram illam inhabitant, ad latinorum ritum et obedientiam romanae eccle- siae, si fieri potest, convertantur ; mandat legato, si in ecclesia illa sit episcopus et sub obedientia ecclesiae romanae esse voluerit, eum recipiat, si autem non sit episcopus, vel si noluerit obedire Romae, dicto novo episco- patui adjiciat ecclesias. Theiner: Mon. Hung. I. p. 88. Farlati: op. cit. VII, 545. CCXXXIV. Venetiis, 6. Martii 1229. Jacobus Teupolo dux Venetiarum poat suam electionem et introitum statuit, quod debeat habere qua dux annua- tim 2800 denariorum venetorum quousque in ducatu steterit, et 350 romanatos de redditu comitatus Vcgloe et pro regaliis eiusdem comitatus romanatos 60 eo tempore annuatim, quo continetur in promissionibus illis, quas Joannes, Vido et Henricus comites Veglae fecerunt praedecessori suo Henrico Dandulo — et habere debet inter caetera regalia tam Chersi et Auseri quam de comitatu Arbae, Kagusii et Sansegi. Ljubid: Mon. Slav. mer. /, p. 46. CCXXXV. Jaderae, 8. Augusti 1229. Tempore Jacobi Theupuli ducia Ve- netiarum, Johannis archiepiscopi jadrensis, Marini Danduli comitis, Qaja abba- tissa monasterii s. Nicholai una cum monialibus Marina, Dobrica, Donza, Stana, Dessa, Velcilla, Honorata, Procha, Duna, Fumia et Honorata affirmat, se accepisse a Jurcone pro libertate Milae disti monasterii formulae emptae pro perperia sex, uxoria vero eiusdem Jurconis perperos duodecira, nec ait illis licitum eandem pro servitio repeterc. Praeaentibua abbate s. Chriaogoni, preabitero Michaele s. F^liae, Deaa preabitero dicti monasterii s. Nicolai, pres- RROBtiTA. 69 bitero Bartholomaeo, laicis Bubeo, Mendino, Draidmir. Scripsit Filippus filiua Jacobi Petri mortui, interfuit Rainerius, jadrensia notarins. Ex mea colleetione. CCXXXVT. Menae Septembria 1229. Quncellus archiepiscopus commemorat qualiter sit processum in cauaa, quae inter templarios ex una parte et Bo- bertum abbatem de Bogova ex parte altera levata fuit Quouiam cum nuper in curia d. Colomani regia et Julae bani ejusdem multa controversia super quibusdam possessionibus ad Rogovam pertinentibus inter templarios et B. abbatem orta fuisset, pro bono pacis ambae partes, videlicet magister Banardus argentarius et Johannes de . . . cum iratribus suis, et Stephanus comes Tra- gurii procurator ejusdem abbatia solemniter compositum scripserunt; ni- mirum: quod in festo nativitatis b. M. virginis magistro et fratribus domus militiae templi ex parte una et abbati et monachis s. Cosmae et Damiani in Dahnatia ex altera super quibusdam possessionibus de Bogova, pro quibus inter partes coram Jula bano totius Sclavoniae questio vertebatur, tandem magister domus templi stante pro parte sna ac Stephano de Breberio comiti, Tragurii procuratore stante pro abbate et monachis eoram archiepiscopo spa- latenai de forma pacis in hunc modum extitit ordinatum : quod dictus magister venerit ad partes maritimas in Vranam, convocatis praefato archiepiscopo nec non aliis tam spiritualibuB et ecclesiasticis personis quam saecularibus bonia viria, quoa partes voluerunt communiter evocare. Si de plano potuerit fieri compositio de sexaginta romanatis aureis, quos dictus comes S. pro liberatione bonorum monasterii ex parte bani confiscatorum eidem bano solvere promisit, dicti magister et fratrea templarii sive partem sive totum cum ratione praevia abbati et monachis reddere teneantur. Quod si autem causa amieabiliter non potuerit terminari, electi sunt arbitri : dictus archiepiscopus, B. uonensis epis- copus cum fratre monacho de Thopliza et alio fratre domua hospitalis, nec non duobus fratribus praedicatorum et duobus fratribus minoribus, a quorum judicio appelata ultro non permittitur; juraverunt namque ambae partes judicio arbitrorum penitus se subjicere velle; annotatur etiam, quod electus Stephanus comes nomine etiam fratris sui Gregorii comitis spalatensis et nomine fratrum et cognatorum suorum manu firmiter promisit, quod de posseaaionibus ad Albam maritimam desolatam spectantibus, quae civitas ad fratres templarios pertinere dignoscitur, in subsidium seu patrociniiun abbatis et monachorum contra templarios non opponent. Templariis tamen non comparentibus ad iudicium, lata est sententia per arbitros in favorem monachorum. Farlati: lllyr, eacr. T. ///., p. 257. VyXXXn. Cathari, 1/. Octobris 1229. Blaaius episcopus catharensis cum Triphone archidiacono et reliquis clericis cum judicibua et nobilibua civitatia inatituunt decretum, ut in antea nullua homo ex ciuitate praeaumat credere aliquam causam abbati Matthaeo s. Georgii, nec ipsius monachis super causis 8. Georgii. Nec ullus homo audeat emere terras aut vineas de s. Georgio ab illis, nec credere illia aliquam pecuniam super paramentis monasterii. Qui contra fecerit, perdat pretium illis datum et aubiaceat poenae excommunicationis. Farlati: Tllyr. eacr. T. VI, p. 439. CCXXXVin. A. 1229. Andreas II rex donat servienti suo Michaeli filio Abrahe, qui a primis suae pueritiae temporibus tum in regno, tum extra 70 I. KUKnuBTid, regniun et maxime in expeditione Rasciae, rege personaliter ibidem existente, indefesse perservisBent, et totiens se suaque mortis exposoisset pericnloy terram Chokol, vacantem incolis et a castro albensi exemptam. Tkalii6: Man, epise. sagr. /., p. 64. CCXXXIX. Spalati, 1229, Michael farensis episcopus, Tregaanus epis- copus traguriensis et Cataldns electus archidiaconus spalatensis cum Yita primi- cerio et cum toto capitulo, electi per Guncellum archiepiscopum spalatensem, ad consecrationem Nicolai electi scardonensis , consulunt ei et suggerunt modis omnibus, ipsum qua episcopum tertium, absque dubio procedere posse consecrationem. Et hoc fecenmt ex consensu omnium suffiraganeorum, qui consultationi interesse non potuerant, propter Slavos totam Dalmatiam de- struentes. Farlati: IUyf. 8aer. T. m. p. 256. CCXXXX. A. 1229. Andreas 11 rex accedente ad suam curiam et in con- spectum suorum etiam jobagionum Stephano episcopo zagrabiensi, qui a rege positulayit, ut aut secundum instituta veteris testamenti totam suam dioecesim iustas decimas omnium frugum, aut secundum antiquam consvetudinem Unga- riae singula pondera pro singulis capedis persolvi faceret Rex autem statuit, licet hoc episcopo grave videbatur, habito consilio jobagionum, ut iustas deci- mas omnium irugum in specie, aut pro duabus capeciis unum pondus per- solvatur. Ita tamen, ut quicunque solvere noluerit, excommunicari possit. Per Bulchu gevriensem praepositum et aulae cancellarium ; existentibus Stephano zagrabiensi episcopo, Ochuz curiali comite reginae etc. Tkal(H6: Mon, epise- zagr. i, p, 63, CCXXXXI. 6, Deeembris 1229, Capitulum chasmensis ecclesiae commen- dat memoriae, quod comes Qermanus a parte una, ab altera autem Pauhis et Gregorius filii Hij coram constituti, idem comes Germanus quandam terram in Kamacha (Kamarcha) prope ecclesiam b. Virginis iuxta aquamKa- marha, ad ipsum ex parte dicti Pauli pro 25 marcis titulo pignoris devolutam, quam Paulus in termino non redemerat, amore cognationis reliquit eidem Paulo, relaxatis quinque marcis; pro residuis 20 marcis iidem fratres Paulus et Gregorius confessi sunt terram ad quinque aratra cum sessione Hija patris eorum in monte et fundo unius molendini pignori obligasse Dominico filio comitis Garmani. Wefuel: Cod. dipl. arpad, VI, p. 479, CCXXXXII. A. 1229. Colomanus Haliciae rex ac dux Slavoniae noti- ficat, quod terram quandam exceptam de villa Thomae, ad quatuor aratra, quam Dominicus quondam comes filius Bugas, Don et Mathiae contulerat, ab eis non abstulerit verum cognita fidelitate eorum, eis possidendam et suis hae- redibus contulit, assignatis metis per pristaldum Polen. Wenzel: Cod, dipl. arpad. VI, p, 477. CCXXXXIII. Circa 1229, Colomanus dux Croatiae et Dalmatiae mandat comiti et communitati spalatensis civitatis, ut cum omnibus suis navibus, tam parvis quam magnis, decenter apparati, dum nuntium ad eos miserit contra Domaldum inimicum regis in auxilium occurrant et de rebus eiusdem Domaldi nihil in suam custodiiUn redpere praesumant. Ex archivo aulico vindobonnenH, Acta apal, XTI/124. Carrara: Archiv. capit di Spdlato p. 73. RIOS8TA. 71 CCXXXXIV. A. 1229. Magnus inpanus (Basciae) Stephanus cum suis filiis iurat comiti Baguaii Johanni Dandulo et toti communi ragusinae civitatis, quod eorum amicua cum suis filiia futurus sit donec ei recti fuerint Si aliquis eorum inimicus ad eius terram fugerit et de illa ceperit eos molestare, dabit illum eis. Homines cum merdmoniis possunt Yenire sine ullo timore, quod est mercatorum consvetudo, dabunt ei. £t Slavus non apprehendet Baguseum sine iudido. 6i factum fuerit iniustum, inter dvitatem ragusinam et terram eins pofliti erunt judices, ubi est consvetudo et judicabunt Ex orMvo atUico vindotHmensL Ragusa rub. serb, 163/5. CCXXXXV. Oirca 1230, (?) Zellovellus gratia Venetiarum ducis comes ra- gusiensis, scribit nobili viro, eadem gratia spalatensi potestati Velciuno et traguriensi comiti et nobilibus eiusdem dvitatis: cum Judas olim ragusiensis comes nec suis nec illorum civibus justitiam facere voluerit, et ideo dissensio et pignora inter eos et Baguseos de die in diem crescebant, nunc autem quia civitas ragasensis gratia dd de confinibus Venetianun habetur, volunt ut mala omnia cessent et pax firma perduret In arehivo auliea viennensi inier aeta ragusina. Carrara: Arehiv. eapit. di Spalato p. 73. CCXXXXVI. 9. Fd)ruarii 1230. Farcasius praepositus quinqueecdesiensis et totum capitulum notificat, quod Abraam comes filius Marcelli, homo ma- gistri File praepositi zagrabiensis et cancellarii Colomani regis, coram illis fuerit protestatus, quod terras ipsius Donat et Drauch, quas habuit iuxta Buch (Bovi§<5e?) emptitias et terram ex altera parte Buch nominatam Cudumred, regi Colomanno, duci totius Sclavoniae in commutationem terrarum Pucruch ab eodem rege receptarum, predicto magistro File eo tenore remisisset, ut ipse comes Abraam praedictum magistrum File auper terris iam praefatis, si aliquis eas impetere praesumeret, ab eius vexatione eximere et liberare teneatur. N. R. A. Fasc. 1501. N. 8. ex a^tia archivi regni per banum Khuen- Hedervary deportatis. CCXXXXVn. Colocae, m. mt^o 1230. Ugrinus archiepiscopus colocensis, cum inter Stephanum episcopum zagrabiensem et eius ecclesiae capitulum ex una parte, ex altera autem inter magistrum et firatres domus militiae templi per regnum Ungariae et Slavoniae super qnadam terra Basecha coram Colo- mano rege (et duce) quaestio diutius verteretur, tandem amicabiliter ita com- posuit: Quod dicti ma^ster et fratres totam illam terram, quam habent ultra Dravam versus Slavoniam, terrae dicti episcopi, quae Vasca didtur, contiguam, quam Benedictus quondam banus dictae domui templi pro salute animae suae contulit, zagrabiensi ecclesiae dimiserint, tali conditione, quod dictus episcopus zagrabiensis et capitulum bona fide promiserint, quod super Basecha perma- nente templariis nihil de caetero reclamabunt. Sub paena 200 marcarum illius partis, quae a composicione recederet. TkalHd: Mon. ep. zagrab. I. p. 65. Farlati: Blyr. aacr. T. F, p. 363. CCXXXXVm. In Arascia, 15. Juli 1230. Badoslaus rex Serbiae et ma- ntimi una cum fratribus suis Vla islavo et Urosio, attendentes servitia nobi- lium de Catharo, quae patri eorum Stephano primo coronato regi et avo eorum s. Simeoni Nemagnae praestiterunt et ipsis nunc praestant, confirmat eis pri- vileginm regis Qeorgii de dato 15 Augusti a. 1215. super coUatione terrae 72 I. KUKlTLJRVld, Prevlacha cum concessione reaedificationis eccleaiae s. Archangeli et donatione locoruzn Lustiza et Pasiglav et cum tota planitie usque ad confinium de Gaaral. Bad. akad.jugosl. I, p. 130. Nani: De duobm nummis regis Basaiaef p. XLV, CCXXXXIX. A, 12B0, NemlluB vicebanus et comes zagrabiensisteatatur, quod oum venisBet ad eum jobagio Teraa cum litterls Colomani, ut praeceptum adimpleret, venit ad terram Zhitenich (Slatini<5?) ad perambulandam eam. monachi autem prohibuerunt ei terram illam perambulare dicentes, quod eaaet data ecclesiae de ToplicA per privilegium regis Andreae, quod etiam osten- derunt. Quo perlecto coram Martino corbaviensi episcopo et coram sex ge- nerationibus, invenit vicebanus dictam terram Terse in privilegio monachorum ; Martinus tamen episcopus affirmavit, quod dicta terra esset castrensium. Habito consilio cum jobagionibus adiudicata est terra monachis. Ad hoc no- minati sunt duo pristaldi, unus terrigena Yaresclav et alter Ungarus nomine Kesseu. TkalHd: Man. epise. eagr. I, p. 68. CCL. A. 1230. Capitulum ecclesine zagrabiensis notificat, quomodo Zibi- sclaus filius Cojan cum suo fratre Marco et cum parentibus suis agnovisset, quod terram Slatennic, ad monasterium de Toplica pertinentem, per aliquod tempus indebite occupasset Impetente vero ipsum abbate, recognoscentes praefati terram non sui juris esse, coram capitulo dicto abbati resignassent. Metae terrae sunt: prima ubi Dramonin cadit in Glinam, inde descendit ad caput rivuli et vadit ad fossas Crenichischa, deinde ad rivulum Vulchi, inde supra domum Torse ad locum Caliche, inde ad locum Zlobinocancep, inde per viam in monte, quae vadit a Bayne a Bachuse, inde per eandem viam ad locum Prohod, inde supra magnam vineam ecclesiae toplicensis ad montem Vruit, inde ad arborem clenik, ubi terminatur. Existentibus : Andrea rege Belae filio eius regnum Hungariae gubemante, Colomanno totius Sclavoniae ducatum tenente, Stephano secundo episcopo zagrabiensi, Mathia praeposito, Pugrino cantore, Gabriele custode, Simeone decano et caeteris. Tkal6i6: Mon. ep. sagr. I, p. 66. CCLI. Mense Maio aut Junio 1231. Colomanus Ruthenorum rex et Sla* voniae dux considerans fratrum militiae templi religiosam devotionem et assi- duos labores quos ab hostibus crucis Christi incessanter perferunt, dignum duxit omnes templarios, qui iufra ducatum Slavoniae sunt, et omnes eorum terminos tam in Dahnatia quam in Croatia et omnia eorum bona mobilia et immobilia contra quemlibet hominem protegere. Concedens illis insignia privi- legia et libertates. Tkeiner : Mon. Hung. vetera /, p. 97. Ex cmfirmatoriis litteris Oregorii IX papae. CCLH. Reate, 8. Julii 1231. Gregorius IX papa ad petitionem firatrum militiae tempb' confirmat compositionem inter eos ex una parte et Colomanum Ruthenorum regem ex altera super quibusdam villis, domibus, possesrionibus, animalibus et rebus aliis, quibus illi ab ipso causabantur, factam amicabiliter eodem anno 1231 In productis Columanni regis et Slavoniae ducis litteris commemorat idem, quod considerans fratrum militiae templi religiosam devo- HKOKSTA. 73 tionem et assiduos labores, necessarium duxerit omnes templarios, qui infra dacatum suum Slavoniae sunt et terminos eorum tam in Dalmatia quam in Croatia et omnia eorundem bona mobilia et inmiobilia contra quemlibet homi- nem ubique protegere, ut regali gratia securi tranquiUa pace Christo deser- viant. Constituit itaque, ut nullus dux, nullus banus, nullus comes vel baiulus nec aliquis aHus in ducatu Slavoniae, descensum, vel tributum, collectam, vel liberos denarios sive marturinas, vel denarios ponderis, vel hominum com- patum vel exactionem aliquam, a fratribus vel eius jobagionibus praesumat exigere. Confirmat illis omnes collationes praedecessorum suorum regum sive dacum Slavoniae. Insuper cum iidem fratres litteras apostolicas ad V. archi- episcopum colocenses, Bartholomaeum quinqueecclesiensem et S(tephanum) zagra- biensem episcopos obtinuissent, qui eum ad ablatas possessiones restituendas coercere debuissent, ille pacem litibus praeponens, eis onmia ablata in integrum restitui decrevit. Datum per manus Farcasii agriensis praepositi et aulae suae cancellarii. Theiner: Mon, hist. Hung, vet T. I, p, 97, CCLIII.* Ragosii, 15, Novetnbria 1231, In ordinata curia, cum sonitu cam- pauaei in praesentia d. Joannis Danduli militis Eagusii comitis, et coram sub- scriptiB testibus comes Helias filius Grubessae, quondam comitis, concordavit cam communi Ragusii de omnibus suis causis et suonim hominum, quas talerunt in Corcira. Testes sunt: comes Draganus de Almisso, Borco judex de Clissa, Joannes Gundulae, Gervasius Marini, Andreas Dabranae et Babona Petri, jurati judices et Petrus Ballislavae et Damianus Bocinolli et Thomas Pezane, consiliarii et Petrus Zicla, et presbiter paschaiis juratus notarius qua scriptor. Ex arehivo aulieo vienensi, Acta raguaana nr. 962, Ljiibic: Mon Slavor, merid, I, 46. CCLIV. Spalati, 15 Octobris 1231, (?) Temporibus Guncelli archiepiscopi apalatensis, Gregorii (de Briberio) comitis, Stephani curiae vicarii, .... inna relicta Gaudii concessit filiae suae Chatenae monachae tenere burnum in vita saa, post mortcm autem eius vadit in proprietatem ambarum sororum eius, Marae et Slavae. Praesentes: praesbiter Ivan, Jurra, Mathias et alii. Scripsit notarius comitis Choas(?). Ex archivo monialium 8, Mariae Jaderae. CCLV. A 1231, Colomanus rex et dux totius Sclavoniae concedit hospi- tibus juxta castrum Volkow, Teutonicis videlicet Saxonibus, Hungaris et Sclavis, talem libertatem, ut omnem causam, praeter effusionem sanguinis, major villae eorum, quem ipsimet exposuerint, iudicare teneatur, effusionem aatem sanguinis cum janitore castri possit judicare. Porro, quod de qualibet porta dimidium fertonem dare teneantur. Item si quis sine haeredibus decedere contigerit, pecuniam suam cuicumque vellet possit disponere Item, quod nullus ab.^que serie judicii de villa eorum ligatum aut vinctum possit quempiam ex- trahere; item contulit illis rex terram T. et libertatem piscaadi in Danubio et flavio Walkow, conceditque jus liberae emigrationis. Praesentibus jobagioni- bas: Jula bano, filioque ejus altero Jula, magistro tavemicorum suorum, Ni- colao de Zala, Opoi de Simig, Petro de Walkow, Georgio de Barana, comi- tatus tenentibus. Per manus magistri File notarii. F^er: III, 237, ' 74 I. KUZXJLJKVldf CCLVI. A. 1231. Bela rcx (junior) primogenitus regis, cum per divinae dispositionis gratiam voluntate et auctoritate patris et maturo principum suo- rum consilio praesente suo Colomano rege et duce totius Slavoniae causam perpetuitatum discutereti in detrimentum regiae coronae donationes terrarum factas revocans, Thomas quondam banus, Macharei comitis filius, super hae- reditatibus, pascuis et terris titulo emptionis, possessionis priyilegia ei exhibuit, in quibus continebantur merita sua et fidelitatis obsequia, Tuhierum in hostili conflicto receptorum, sanguinis efiusio etc. Rex ergo communicato fratris sui et principum terrae consilo, omnia eius instrumenta et possessiones confir- mat Datum per manus Mathiae praepositi zagrabiensis aulae cancellarii. Weneel: Cod, dipl Arpadianus. T. XIj p. 234, CCLVn. A. 1231, Andreas 11 rex considerans indeciduum et indesinens meritorum obsequium, quod Thomas comes filius Macharei comitis a primaevis iuventutis suae temporibus semper exhibuit, et maxime propter eximia opera, quibus semper claruit et cum inter eum et Hemericum regem multiplices adversi- tatum fluctuationes emergerent, nec carceris erumnas pro eodem Andrea sustinere expavit, nec minas, nec vulnera, nec aliquod genus mortis, aut laborem et viarum tedia trepidavit, et demum cum rex ultra mare in subsidium sanctae terrae profectus Aiisset et postea de ultramarinis partibus domum reversus, quam plurimis regnum hostiliter affligentibus Thomam comitem in solita fide- litatc constanter perseverasse invenit. Propter quod confert ei primo terram Souncha in bachiensi comitatu, quae fuit terra Vros sine haerede defimcti, item terram et piscinam Sowala in comitatu volcoyensi, iuxta Danubium; item terram cum silva, quae fxiit piscatorum de Zagrabia, cujus meta indpit in Odra, ubi cadit Kybnicha in Odram et venit ad Timenera Mlaca, dein in Zavam et descendit inferius, ubi exit de Zawa Netusla Mlaca et vadit in Chyr- nich et ubi exit Golina Mlaca et ad Caminam, ubi eadem Mlaca cadit in Zavam et super Zavam ubi exit Mortincastrug et ad Ruscam et ubi Rusca venit in Odram. Haec sunt nomina camporum: Pola, Dumye, Lysnic, Rufla, Pala, Polana, Crisna. Rex quoque facit per Petcu de villa Barasuha omnes poBsessiones Thomae comitis et fratrum et consangvineorum circumscribere. p]t est in Syrma terra Solt, ubi stetit ecclesia s. Laurentii, alias tres partea donarunt fratres Nicolaus Stephanus et Egidius monasteriis s. Spiritus et s. Crucis. (Thomas nominatur in textu ct banus.) Ultra vero Dravam in loco Monislov Thomas comes habet quartam partem, cnjus prima meta est a con- finio montis Garig, qui vocatur Rusych et vadit usque ad locum Chasma Berke iuxta domum Dragos, et per quandam viam ad fluviiun Lakauch, super quem sedet Didislav et per viam in fine Las ad Chasma uaque ad Johannem Scelpe ; item tcrra Thola, cuius meta est iuxta Chasmam locus Protisca subtus Dragos fenery et inde usquc ad caput Zidriach, ad locum Galgeia et ad locum Cheret, et in domiun Cresse, item ad unam Mlacam, quae intrat in Golgovam. Porro praedium Cheresnew, quod vocatur Vni; item quarta pars in Nuach, quae est iuxta Dravam et villam Michaelis et villam Scelku. Aliam partem habet Johannes filius sororis Thomae Cheva, qui vendidit villam Dragun et Gongay comiti Thomae. Tertia soror est Jecha. Occurunt in metis villa Ve- retne, terra Lakavcy, praedium Bosol iuxta aquam Olma, villa Nigosloy et RBQB8TA. 75 Blasejy fluviuB ZogoTca, viUa Pelesev et Varatie, vicus Mort et vallis Slatiuik et portus Nuach et terra episcopi zagrabiensis. Wenad: Ood. diph Arpad. T. XI, p, 218. CCLVin. Ragiurii, 13. Januarii et Venetiis, tneme Maio 1232. Cum Binzola Bobatiae et Gkrvasius Naimerii, viri nobiles et nuntii dvitatis Ragusii ad prae- sentiam ducis Jacobi Teupoli venissent, petentes concordiam et reconciliationem et oBtendentes commissionem quam habuerunt super hoc de dato 13 januarii a. c. quam illis dederant jurati judices civitatis ragusinae: Joannes Gundula, G^ervasius Marini, Andreas Dabranae, Mathaeus Bobatiae, Bubanna Petri et consiliarii Damianus Bocinoli, Balatia Gervasii, Petrus Balislavae, Thomas Pezzanae, Joannes Lampri et totus populus ragusinus, dux et commune Ve- netiarum assenserunt in concordiam et pactum ad tres annos et tantum plus quantum dux voluerit Inprimis subdunt se Ragusini veneto dominio et petierunt, ut possint eligere comitem de Venetis, Bagusani eligent semper et archiepiscopum ex Venetis, parati sunt etiam cum assensu sedis apostolicae confirmationem expetere a patriarcha gradensi, archiepiscopus jurabit fldelita- tem dominio veneto, clerus ter in anno duci laudes cantabit Omnes homines a tredecim annis et supra jurabunt etiam fidelitatem duci et comiti per Ve- netos posito. Dux habebit liberum in Bagusa descensum et hospitium. Exer- citum usque Durachium et infira usque Brundusium et infra augent Bagusini secundum numerum virorum suorum. Si Veneti facient exercitum cum 30 lignis armatis, Ragusini facient tricesimam partem. Daciam de navibus extraneorum tollent in Bagusio eandem, quam et Veneti in Venetia, amicos et inimicos habebunt communes. Si Venetia miserit contra Caciclios et Dalmeaanios (AI- missanos), galleas, Bagusini debent mittere lignum cum 50 hominibus decenter armatis. Pro regaliis dabunt duci omni anno in festo oo. sanctorum yper- peros 12, et conmiuni Venetiarum yperperos aureos 100 et comiti yperperos 400. Obsides dabunt 12 de 12 nobilibus parentatibus, e quibus morabuntur Venetiis semper 6 cum cambio omni medio anno. Si aliquis moreretur aut fugerit dabunt alium in loco ejus. De mercibus romanis apportatis Venetias dabunt Bagusini quinque pro centenario. De mercibus ultramarinis et terris Egipti, Tonissi et Barbariae dabunt quintum, de mercibus Sclavoniae in Ve neciis nihil solvere debent Tantum cum quatvor navigialis debent Bagusini venire per annum et si aliter venerint, solvent quintum de omnibus mercibus Romaniae. Tempore guerrae et pacis licitum est Bagusinis ire ad mercandum a Culfo Coranti infra. In aliis partibuB vetitia non audent ire, niai secundum quod fecerint Veneti. Venetiis non audent facere mercatum cum foristeriis. I4ubi6i Mon, Slav. mer* I, p. 46. In variis exemplartbus varie. Suspectum. CCLIX. Reate, 20. Martii 1232. Gregorius IX papa in litteria ad Ugrinum archiepiscopum colocensem datis miratur non modicum, quod cum ex mona- sterio de Cuchet suae dioecesis eccleaiam erexerit cathedralem, episcopum ad titulum eiusdem ecclesiae in epiacopum (Innocentium) consecrando archidia- conus sirmiensis (Oliverius) in tantam proruperit temeritatia audaciam, ut in eundem episcopum et ecdesiam suam iurisdictionem exercere praeaumat. Cum igitor idem episcopus supplicaverit, ut super hoc sibi providere dignaretur, mandat archiepiscopo, quatenus praefato archidiacono, ue in eum et ecdesiam iuris- 76 I. KUKULJ«\'l6, dictionem aliquam exercere praesumat, ex parte rom. poDtificis districte studeat inhibere. Farlati: Hlyr. sacr, T. VIL p. 548. Theiner: Man. vet Hung. 1, p. 103. CCLX. Jaderae, 14. Aprilis 1232» Temporibus ducis Venetiarum Joannis Theupolo, archiepiscopi jadrensis Johannis et comitis . . . Petrus de sancto Georgio, habens commissionem a Bonsegno percipiendi ab Andrea de Petrizo quandam pecuniariam summam pro eodem Bonsegno, aut cartam securitatis, fatetur, quod acceperit a dicto Andrea libras denariorum veneticorum quadra- ginta, unam minus, denarios decem et octo, et confirmat hoc cum carta securitatis. Praesentibus testibus Michaele Gastaldo et Negoy proprio nepote, Dumnus Martini examinator subscribit, Rainerius jadrensis notarius cartam scribit et signo consveto roborat. Ex mea colkctione. CCLXI. Tragurii 20. Aprilis 1232. Tempore Treguani episcopi, Stephani comitis, Casotto et Luca Theodosii judicibus, Stana uxor Petrissae cum filiifl fluis profitetur, se percepisse a domino episcopo 20 perperos pro domo, quae fuit viri sui. Sita est domus iuxta illam, quam Venna obtulit beato Lauren- tio. Testes: Urso archidiaconus , Innocentius presbyter, Theodorus Rugia et ]']lias filius Mathaei, Joannes juratus notarius traguriensis et canonicus s. Laurentii. Farlati: Illyr. sacr. IV, 338. CCLXII. QainqaeeccleBiis, menae Aprili 12S2. Garinus praepositus et totum capitulum quinqueecclesiense notificat, quod Ivanka fillus Abraham de genere Sudan ex una parte, et Mortun et Wolko filius Gordassa, Christofol filius Kyris et Laurycz fiiius Mycola ex altera confessi sint, quod quatvor poHtremi iam dicti sub testimonio et voluntate colocensis archiepiscopi tcrram Bedech et Terpycz, quae ad 30 aratra protenditur, Ivanka filio Abraham pro 50 marcis vendiderint. Meta incipit in Zelemen et subtus est puteus, qui vocatur Kenez kuta et inde iuxta terram Drusko ad locum, ubi rivulus Pa- pugh cadit in Cirkonik a parte orientis sub Fenes berek et pervenit ad rivulum, qui cadit in Cirkonik et ibi terra Druako finitur et commetatur Abraham jobagionis castri. — Per varias metas pervenit in occidente ad Pales potoka, venit ad siccam vallem et in magno spatio ad Zelemen et iterum in magno spatio cadit in magnum potok ct in Pukur et iuxta montem Suoysam in aqui- lone ad magnum Zelemen, ubi commetatur terrae magistri Julae et ad primam metam. Subscripti: Georgius cantor, Lyka custos, Pethe decanus et Thomas lector quinqueecclesiensis. Weneel: Cod. dipl. Arpad. VI, p. 512. CCLXIII. Laterani, 30. Maii 1232, Gregorius IX papa mandat Jacobo prencHtino electo, apostolicae sedis legato, ut episcopum de Bosna, qui, prout ex proceHsu inquisitionis eiusdem legati didicit, legem Christi damnabiliter praevaricavit, a regimine ecclesiae amoveat, et tam in eadem ecclesia quam in locis aliis bosnensis dioecesis, quae ut dicitur non modicum est difiusa, duos vel tres aut quatuor, prout viderit expediens, doctos in lege domini, studeat in episcopos ordinare, eidem iniungendo, ut cum habitatores illius terrae dicantur in facultatibus tenues et in malititia locupletes, qui pro magna parte sunt infecti haeretica pravitate, eos ab errore exemplo boni operis et docu- mento sermonis revocet. Theiner: Mon. Hung. I, p. 113. RRQRSTA. 77 CCLXIV. Spoleti, 5, Junii 1232. Gregorius IX papa scribit archiepiacopo colocensiy episcopo zagrabiensi et praeposito s. Laurentii coloceusis dioecesis: Cum graves et enormes episcopi de Bosna excessus et maculas non potuisset obaudire ; idem enim, utpote litteralis expers scientiae ac haereticorum publicus defensator, per quemdam haereticum simonie vitio in episcopum procuravit assummi, item nuUum in ecclesia sua celebrat divinum officium, nec ministrat ecclesiasticum sacramentum, adeoque factus esse dieitur ecclesiasticis officiis alienus, quod baptismi ferme penitus sit ignarus, et sicut asseritur in quadam villa moretur et fratrem suum camalem manifestum haeresiarcam in suo ore foveat et defendat. Idcirco mandat, ut super hanc rem inquirant, et verita- tem diligenter referat. WenMel: Cod. diph Arpad. I, p. 298, CCLXV. A, 1232. Jula banus totius Slavoniae, comes curiae regiae, de- clarat, quod cum coram eo inter comites Marcelium et Abraham de Pukur et totam cognationem eornm, ex una parte, et inter Dursan, comitem Martinum, Devcher et Wlchie, filios Radovan, ac comitem Hodos et eorum cognationem ex alt«ra parte, causa super terra Topolovec in Pukur habita, fuisset venti- lata, cum consensu eiusdem bani ad pacem pervenerunt tali conditione : Quod si altera pars iterato litem moveret, 200 penzas aliae parti persolveret, terram autem comiti Dursan et fratribus suis in pace dimiserunt possidendam. Meta terrae incipit in monticulo Babina Gorycha, inde versus meridiem transeundo viam descendit ad silvam Baven, inde ad aquam Pukur, inde per cursum ipsius ad aquam Mlakam et iterum in Pukur et per eius meatum in commetatione terrae Toide et Ketzlan venit, ubi fluvius Zdenichnik cadit iu Pukur. Tendit contra Zdenichnik et venit in bono spatio ubi fluvius Kakovez cadit in ipsum, inde in caput eiusdem ad metam terream in magna siiva Eaven et per multas metas arboreas ad siccam Mechenicam ad fluvium Gradinovecz et per campum in quandam vallem ad fluvim Bucovecz, per cuius decursum intrat in aquam Mechenicza et eundo superius venit ubi fluvius Dobovecz cadit in ipsam aquam et sursum usque ad vadum Bigi brod, inde per viam in oriente supra montem in bono spatio venit ad fluvium Radmis et transiens eum venit per viam ad vallem et tendit ad caput alterius vallis Clopetnik et per viam magnam ad priorem metam. Pristaldus bani Daniel, pristaldus nobilium Cacanus comes terrigena de Cus. Wenzel: Cod, dipl Arpad. 77, p. 507. CCLXVI. Reate, 23. Julii 1232. Gregorius IX papa abbatibus de Bo- chon et de Tichon et archidiaconis de Roba vesprimiensis et jauriensis dioe- cesis scribit, quod tempore Innocentii III papae praedecessoris sui abbas 8. Martini de Pannonia pro se ac suo coventu petierit ab episcopo et canonicia zagrabiensis ecclesiae, quorum procurator ad hoc in judicio comparebal, deci- mas omnium frugum et aliarum rerum partis comitatus simigiensis, quae eat ultra Dravam, nec non et capellarum s. Barnabaej s. Crucis et s. Trinitatia existentium in vesprimiensi dioecesi citra Dravam, producens privilegium 8. Stephani regis et confirmationes Alexandri, Ilrbani et Clementis pontificum. Procurator partis adversae respondit in contrarium. Post longi temporis tractum, post diversa reacripta a pontificibus obtenta, tandem ad apoatolicae aedia examen deventum eat, cui finalem aententiam dare non potuit eo, quod litis 78 I. KOKULJBVK). coDtestationem legitimam acta judicii non haberent Tandem partefi concordi tractatu inter se habito ad compositionem pervenerunt: Abbas videlicet pro ae et monasterio suo dedmas et onmia alia, quae comprehendere poterat eius petitio, ultra fluvium Dravam, infra zagrabienaem dioecesim versus Slavoniam episcopo et ecclesiae zagrabiensi ex toto pacifice dimisit. Episcopus vero pro se et Bua ecclesia decimas quatuor capellarum scilicet s. Mariae, s. Trinitatis, & Bamabae et s. Grucis versus Hungariam et quidquid juris in iis capellis habebat abbati et monasterio praedicto dimisit pacifice et quiete. Caeterum pro quibusdam fructibus et expensis 500 marcas argenti ad pondus Hungariae bonorum et electorum frisaticorum vendentium et ementium abbati ae pro- misit episcopus soluturum. Mikoigy: Hist banorum. FarlaHi: Tllyr. aacr. T. V, p. 366. TKeineri Mon. Hung. I, p. 105. TkalH6: Mon. episc. zagr. I, 73. CCLXVII. Anagniae, 22. Augmti 1232. Gregoriua IX papa inclinatos pre- cibus nobilis mulieris Helenae uxoris Julae bani indulget illi, ut cum generale interdictum terrae fiierit, liceat ei andire divina in ecclesiis, monasteriis seu capellis, quibus est eo tempore ex pontificum permissione concessum divina officia celebrarey dummodo causam non dederit interdicto. JFVjer: Codex dipl. Hung. III, vol 11, p. 303. Theiner: Mon, Hung. 7, 106. CCLXVni. Gircal232. Gregorius spalatensis et sibenicensis comes cum judi- cibus et universo populo, scribit Joanni Dandulo comiti et communi ragusinae civitatis, cum inter eos antiqua amicitia et societas stabilita sit, oportet etiara ut inter eos justitia fiat, ut dum fuerunt in guerra cum suo communi inimico comite Petro, dederunt omnes eorum res de illius insuUs et eius districtibus ragusinis, et restituerunt omues res ragusinas, sed ragusini non ita fecerunt, nec restituerunt, quae ab iUis ablata fuerunt, idcirco miserunt Bagusium Johannem judicem cum domino Cazetta, cui sunt res ablatae et rogant ut eas restituant Gaudent, si reaistere poterint inimico regi, qui et illis insidiatur. Ex archivo aulico viennenai acta raguaana. Ljubi6: Mon. Slav. 2, p. 55. CCLXIX. A. 1232. Colomanus rex Buthenorum et dux totius Sclavoniae ad petitionem Dragani et filii eius Draguech adolescentis jobagionibus castri sui de Boicha (Rovi&^e), qui magnum illi servitium cum effusione sanguinia tempore ilio, dum frater eius Andreas dux a quibusdam vesano ductus con- silio, in regnum eius Sclavoniae violenter irruisset, praebuerunt, donat terram* quamdam Eonzka vocatam in comitatu de Boicha consilio omnium jobagionum, praesertim Julae bani, Julae magistri tavemicorum, Demetrii magistri dapi- ferorum, Nicolai comitls de Zala, Opoy comitis de Symigio, Fetri comitis de Wlkow, Gkorgii comitis de Barana, per cancellarium Farcassium praepositum agriensiem (sic). Krdelid: Not. Prael. p. 497. Hietoria Illyrici Mec. CCLXX. In ponte KeMd, 1232, Universi servientes regis citra et ultra Zalam constituti notificant, quod dum in partibus suis multa mala, iniuriae, damna et gravamina perpetrabantur et multi potentiores opprimebantur, qui ius suum prosequi non poterant propter distanciam judicum et multa alia impedimenta, petierint a rege licentiam judicandi, quomm preces rex ex- RBGBSTA. 79 aadiyit Obtenta licentia dum inter se diBcutere malefacta cepissent, Bartho- lomaeus episcopus yesprimiensis, Ochuz banum, qui unus erat ex eis, traxit in causam coram eis, quia quamdam terram ecclesiae vesprimiensis nomine Weamech a prima fundatrice ecclesiae suae regina Gysla donatam; quae est inter Dravam et Muram citra portum Worosd, iniuste occupasset et detineret. Ochuz autem banus respondit, quod eadem terra esset sua haereditaria. Evo- catus banus ad praestandam comprobationem, ad iudicium non comparnit nec testes produxit, episcopus autem produxit testes pro parte sua, inter quos fummt: capitulunl zagrabiense, Buzad banus et Michael frater eius Wulchuk, Marcus de genere Gordon, Georgius filius comitis Lucae, Jacobus major exer- citus zaladiensis etc. Cum antem ipsi judices misissent pristaldum Ondomuch de Opatb et duos socios suos ad introductionem episcopi in possessionem, ipsi manu violentia per Ochuz banum prohibiti sunt. Et sic banus in nullo penitua sententiam judicum observavit contra suum juramentum. Wemel: Cod. diph Arpad XI, p, 249. Fejer: C. d. III, vol II, p. 315. CCLXXI. A. 1232. Stephanus II episcopus zagrabiensis licet inter sil- vestres et indomitas gentes positus, in primo introitu suo, quaedam bonae spei principia incipiens inchoare, nolens terrori supradicti populi cederc, »quos licet per multoa labores Christi fides iam auscepit diligendosc, construxit eccle- siam B. Spiritus in nova Chasma, in villa per eum congregata, ubi creavit et stabilivit praeposituram et capitulum ex duodecim canonicis. Pro sustenta- tione praepositurae annectit ei archidiaconatum de Gesse cnm quarta omnium proventuum, item praedium Byenig cum omnibus suis redditibus, capitulo autem confert terram de veteri Chasma cum omnibus redditibus, pertinenciis et marturinis. Hujus metae sunt: a ponte auper fluvium Morovcha per viam ad B. Elisabety inde per eundem fluvium et rivulum Pothoc inter dumos avel- lanorum veraus ocddentem ad fluvium Bavenn, inde versus ecclesiam s. Crucis inferius ad Pothoc, qui dicitur Botha potocha, deinde per fluvios Scebia et Morovcha iterum ad pontem jam dictum. Praeterea donat terram Badicha de s. Martino pro concambio terrae de Easna, cujus metae vadunt per pontem Buper Dobnichizam per magnam viam, quae ducit in Garig, usque terram Dursan, inde versus novam Chaamam et versus septentrionem cadit in fluvium Baquitnicam parvam, ad quemdam fluvium, qui cadit in Dobnichizam ad dictam partem. Confert etiam immunitates populo capituli. Liberat eum ab exactione et descensu suo et banorum et omnium aliorum. Tribuit capitulo omnes decimas, omnia judicia spiritualia, item omnes decimas de Monoslov simul cum tributo, qui pohisna dicitur, decimas de Sabnicha; item tres vineaa: Jalsova, Dobnicha et terciam super veteri Chasma ; item quamdam clausuram piscium in Chasma, quae Scelep dicitur ; item molendinum in Grabronca juxta magnam viam, praeterea quaedam mancipia una cum suis haeredibus et suc- cessoribus et quidem Dragilo, Malca, Stanka, Precana, Cakan, Cacumera, Danco, Quoislav, Brathovan, Stoislav, Stoidrag, Banko, Dragona, Zoimera, Cupivoy, Pervech, Lubna, Goden, Godislav, Pethco, Gudislava, Pethna, Do- minco, Stanislava, Curisa, Demenca, Stanko, Deslov, Dreghna, Svethina, Dra- gonica, Suoyha ; item confert pulsatores, quorum nomina : Eufus et fiilius eius Stojan, Pelesch et filius Halapnta, Wlchina, Ceme et frater eiua Seinarc; item 80 I. KUKULJF.7I6, duas capellas s. Joannis Batt et s. Martini, praeterea ecclesiam s. Crucis de Kyriz confert cantoriae. Ex archivo archiepiscopatus zagrabiensis inter fundationalia et archiv, capit dasm, Transumptum de a 1644. Fasc. I, nr, 1. Tkal6i6: Mon. epiae. eagr» J, 68. CCLXXU. Jaderae, i. Decembris 1232, Temporibus Jacobi Theupoli ducis Venetiarum, Joannis archiepiscopi jadrensis, Joannis Michaelis comitis jadren- sis, pertractata est in curia comitis civitatis, praesentibus judicibus Bogdano de Zloradi, G^orgio fratre Jurlslavi, et aliis nobilibus causa inter Duimum de Ragia et Pellegrinum de Valle super facto cuiusdam muri sedilis positi inter casamatum dicti Duimi et Pellegrini, quem mediante sententia pro comuni ambarum partium declararunt communiter reparare et sustentare velle 8ub- scripti cum signo crucis Joannes Michael dei gratia comes jadrensis et Qre- gorius judeXy Bainerius jadrensis notarius scripsit In mea coUectione, CCLXXm. VenetiiB, mense Decembri 1232, Johannes, Gvido et Henricus comites veglenses, consanguinitatis yinculo connexi, citati per ducem Vene- ciarum et eius consilium, et coram eis personaliter astantes ad componendas inter se discordias et litigia, convenerunt in hoc pacto: I. quod regimen totius comitatus Veglae taliter regatur per eos, quod unus eorum regat civitatem a kalendis mensis Januarii proxime yenturi usque ad festum ss. apostolorum Petri et Pauli primo venturum, et alius castellum Muscumi Dobregna, Verbe- nicum et Besca, tertius autem insulam Parviki, et qui rexerit eandem insulam regat et civitatem. II. Hoc tenentur observare usque ad sex annos. UI. Si aliquis eorum absens fuerit, vel aegritudine aut aliquo negotio praepeditus, liceat ei vel eis vicem suam committere uxori, sorori, filio vel filiis, filiae vel filiabus, fratri, nepoti, genero, sive consanguineo germano. IV. Quilibet in regimine tenetur facere justicias et rationes de suis hominibus terrae secundum consvetudinem ejusdem, exceptis hominibus propriae familiae et iis qui aluntur eorum pane et vino Hi debent judicari per tres homines ad hoc ordinatos per eos, quorum unum quilibet per se eligere debet, sententia autem secundum consvetudinem terrae enuntiabitur per comitem. V. Electione omnes debent fieri justae VI Redditus et proventus comitatus communiter sine fraude inter eos dividetur. VII. Inter duos litigantes habet tercius jus judicandi usque ad 50 Bizantios valoris ; quod fuerit supra, liceat appellare ad curiam ducis. VIU. Kemittunt sibi omnes ofiensas et injurias factas vicissim et omnibus hominibus cjusdem terrae, salvis sententiis quondam latis. IX. Si vero aliqua quaestio inter eos orta fuerit, tam in faciendo pacem vel guerram, quam in faciendis bannis supra terra alterius, et in mutandis rebus ipsius terrae, illam senten- tiam, quam Martinucius firater comitis Johannis tulerit supra praemissis, firmam et ratam habebunt. Si autem ille noUuerit aut praepeditus esset, alium eli- gere infra unum mensem debent Ad haec omnia juraverunt sub poena lOCX) librarum veneticorum. Subscripti testes venetici. Ljubic: Mon. Slav, merid. /, p. 49. CCLXXIV. fiacb, 28. Januarii 1232. Colomanus »dei gratia rex et dux totius Slavoniae* manifeatat^ ae yidisse litteras Andreae regis patris sui, et notasse capitula singula super compositione habita inter Fatrem Jacobum Praenestinum electum apost. sedis legatum ex una parte et praedictum An- dream regem ex altera, super negotiis ecclesiarum Hungariae, et iurat, quod onmia in compositione adducta, quae illum tangunt, et in futurum observa- tnrus sit ; quae autem tangunt regem Ungariae, dabit operam rogando et con- snlendo, ut ab eo observentur. F^er: Cod. diplom. Hungar. IIL vol. II, p. 350. CCLXXV. 28. Januarii 1233. Jula magister tavemicorum, Demetrius ma- gister dapiferorum et Opoy de Rasinja de STmigh promittunt, quod omnia capitula deducta in compositione, facta inter Jacobum Praenestinum dectum et legatum apostolicum et Andream regem, quae illos tangimt, observare velint. Ibid. t. III. vol. 11., p. 352. CCLXXYI. In Pesth, 14. Februarii 1233 Buzad, quondam banus, nunc ordinis praedicatorum frater significat, quod praedium suum Szobor filio maiori Buzad tradiderit. Ibid. t 111. vol. II^ p. 334. CPLXXVn Tragnrii, 17. Junii 1233. Existente Treguano episcopo trs- guriensiy Stephano comite, judicibus Casotto et Saladino. Ptaesentes in judicio Silco, Draginna et Bulcus, fatentur, sfe a Nicolao Cacicio accepisse vineam suam, quam ille plantare coepit in terra sua apud Eesinicum, ad plantandum propriis viribus pro medietate vindemiae. Testes Stephanus Cernottae, Desa. Usi^, Mica de Grado, et Desa Cernottae Scripsit Joannes notarius Traguriensis, Ex mea collectione. CCLXXVm. 22. Julii 1233, Qregorius IX papa confirmat pactum con- cordiae (factum 23. julii 1232) quoad decimas comitatus Simegiensis citra et ultra Dravam. Tkaldic: Monumenta epiacop. zcLgrab. p. 73 — 4. 5a 82 I. KUKUUEVlO, CCLXXIX. 22, SepUmbris 1233, Colomanus, rex et diix totius Sclavoniae, confirmat litteras patris sui^egis Andreae super compositione habita inter ^atrem Jacobum electum episcopum Praenestinensem et legatum apostolicum ex una, et regem Andream ex altera parte super negotiis ecclesiarum Ungariae et aliia ; promittitque et jurat, se omnia puncta compositionia atricte obaervare velle. Theiner: Mon, vet. Hung, 7, 119. Cf. nr. CCLXXIV, CCLXXX. Jaderae, 6. Octobris 1233, Temporibus Ducis venet Jacob^ Teupoli, Joannis archiepiacopi Jadrensis et Joannia Michaelis comitis Can- cius filius Cosmae ex reverentia, quam habuit in dominam Bonam abbatissam monasterii S. Mariae, donavit ei quamdam suam terram in piscina iuxta terras Grabae uxoris quondam Germani, quam illi consangvineus David donavit. Bona dedit autem pro talione libras denariorum parvulorum 45. Testibus Vocenaj Domatasayi et Grube de Liaiza. Firminua filiua Marini examinator scripsit. Rainerius jaderensis notarius consveto aigno signavit. Ex mea collectione. CCLXXXI. Anagniae, 10. Octobria 1233. Gregorius IX papa mandat fra- tribus praedicatorum in Bosna, ut filium nobilis viri Ubani dictum Priesda consangvineum !Ninoslavi ducis de Bosna, qui P. nuper rediit ad catholicam fidem, et cuius filius obses Romanae ecclesiae fuerat, duci restituant. Fejer: Cod. dipl. III. v. II., p. 344. Theiner: Monum. vet. Hung. J., p. 120. CCLXXXn. Anagniae, 10. Octobris 1233. Gregorius IX papa scribit Colo- mano regi et duci Slavoniae, quod referente Ninoslavo duce de Bosna ei inno- tuerity quod cum progenitores sui de antiqua consvetudine comitatus et alias villas terrae auae concesserint et abstulerint quibuscumque secundum suam voluntatem, eo nuper ab haeresi ad fidem catholicam converso et haereticos expugnante, detentores comitatuum et aliarum terrarum ducatus sui praedictae consvetudini refragentur, comitatus et terras easdem contra voluntatem ducis temere detinendo, supplicante ab eo auxilio, injungit, ut praefatam consvetu- dinem faciat firmiter observari. Fejer: l. c. 343. Theiner: Mon. vet. Hung. /., p 84 I. KUKUUBVI6, qui eamdem emerant, cognatis suis se emere posse non fatentibus^ quia ma; gnus Ochuz, pater dicti Ocuz bani, emerat dictas viUas Milley et Lengel, et certas metas assignaverat et sigillo Vesprimensis capituli roboraverat Quas litteras patris sui cum homines repeterent» Ocbuz banus juramento probavit, quod amissae fuissent Wengel: Cod, dip. Arpad. F/., p. 532. CCLXXXVin. A, 1233. Andreas II dedit in mandatis Bartholomaeo epis- copo Wesprimiensi, ut circuiret et metis distingueret illas terras comitatus Ves- primiensis, pro quibus filins eius Colomanus rex et dux tocius Slavoniaei nec non populi de Bokon (Bakony) litem habuerunt cum Andrea comite de genere Wigman. Harum terrarum una erat Seg sive Band, quae erat bonae memoriae Salamonis bani, ab Ochuz bano, qui super dote uxoris ipsius Salamonis ordine judidario convictus fnerat, pro 120 marcis argenti comparata. Altera tera Byluga erat ab ipso Salamonae bano Belae primogenito filio regis in morte sua relicta, et ab eodem Bela magistro Pous collata et ab ipso magistro per banum Sala- monem pro 300 marcis empta. Tertiam terram Vesun lcgaverat ipse banus Salamon militi suo Andreae calvo pro redemptione voti crucis. Codex. Dipl. patrius T. /F., p. 14. CCLXXXIX. In viUa Carbo, 1233. Bartholomaeus episcopus Wesprimiensis, attestatur, quod cum nobilib vir Michael frater comitis Buzad (Bani) contra- xisset matrimonium cum domina Henthe matre Laurentii et Virunth filiorum comitis Michaelis, et eandem pluribus annis tanquam legitimam uxorem ha- buisset, ipse postmodum a se eam alieuare fecerit quia illay ipso nesciente, erat patris sui filia spirituaiis, et cum ea nec secundum Deum contrahere poterat nec de iure. Hoc ipsum probaruut eius fratres et consanguinei, vide- licet Hahold, Amoldus, comites Peneth et Tristan coram capitulo Geurienfii solemni juramento. Ad haec decrevit et episcopus, ut eadem domina uxor Michaelis de iure esse non possit Fejer: Codex dipl 1. III., vol. II., p. 330. CCXC. Spalati, 10. Januarii 1234. Tempore Guncelli archiepiscopi spa- latensis, Qregorii comitis, Mengace Majnucii vicarii, Ugo(nis) prioris. Chatena abbatissa s. Benedicti vendidit magistro Poail quandam terrullam, quae est in Laureto iuxta terram ecclesiae s. Pauli et s. Johannis de Postigno, pro 4 perperis. Pro cambio autem et in signum stabilis emptionis accepit abatissa tres barcas de terra illius in Dilato sub Cosize. Testes fuerunt: Forminus Testa et Andreas capellanus. C(oIo)manus clericus comitis Spalatensis notarius scripsit. Ex arehivo Monialium 8. Mariae Jaderae. CCXCI. A. 1234, 25. Fehruarii. Joannes filius Michaelis Gundulae, una cum uxore sua Dobroslava filia Mauri Mananae, firmato inter se consensu per fidei sacramentum, fecerunt ultimum testamentum de omnibus suis rebus mobilibus et immobilibus. Et commiserunt epitropis suis presbytero Sabae, patri suo spirituali diebus suis, et Valio nepoti Joannis et haeredibus fratris eiusdem et Grubessae fratri ejus et haeredibus in perpetuum et praesbitero Eliae Joannis Viviani diebus suis, ut in loco de propriis suis personis habeant plenam potestatem faciendi, dandi et ordinandi illud, quod subtus ordinave- i i i » I '« I \ I 4 / { J REGBSTA. 85 rint pro remedio animarum suaram et mortuorum suorum Volunt autem, ut pro primitia dent perperum unum et uatam decimam. Item ut monasterium, quod cum suis denariis in loco Brelas construxerunt ad honorem s. .Tacobi ap., perpetualiter sit sub prot^ctione Pontificis Romani, sicut continetur in privilegio Honorii papae et in carta domini Acontii, subdiaconi d papae, et capellani legatique sedis apostolicac, et in carta, quam presbiter Gataldus no- tarius in archiepiscopali palatio scripsit ; vohmt, ut idem monasterium consistat sub regula s. Benedicti et sub custodia abbatis et fratrum ibi degentium. — Donant ei vineas et terras, quae sunt in Brelo, et vineas in Vergatto et terras, quae incipiunt a spelunca Mauritii et vadunt usque ad monasterium, et domum, quae est in Pusterula cum molendino, et post mortem suam domum, quae fuit patris Dobrosiavae, quae est ad latus domus Dabranae Prochuli et est super viam, quae descendit ad magnum mercatum. £t domum, quam emit J. a Marino Zrieue, quae domus fuit Oapalii et de Jachna et est de latere pelagi et confinat domui Catenae Debigi et domui. que fuit patria Johannis; et istam domum patris dederunt Grubessae fratri J. quae domus confinat etiam aliae domui patris Michaelis, in qua nunc manet idem Grubessa. Vaccas et pecora, quae sunt in terra nova, relinqunt post mortem coenobio et vineas de Gion- chetto cum omnibus pertinentiis et mobilibus rebus. £t omnes libros, et quartam part-em navis Striga et tertiam partem alterius navis, et naviculam, et arscanam et retia. £t pes s. Jacobi laboretur de unalibra argenti et detur monasterio. . Testantur etiam pecuniam omnibus fere eeclesiis Hagusanis, nominatim adductis. ' Servos et ancillas proclamarunt liberos, et scapuli vadant per 4 partes mundi. Testes : Mathaeus Bodatiae judex, Vitalis filius Joannis Coledae. Presbyter Pa- scbalis notarius scripsit. I FarlaH: IllyT. Sacr. T. VL 93. -■% ■ \ CCXCII. Ragnsii, 4. Februarii 1234, Stephanus (Radoslav) rex totius / Rassiae et Tribuniae veniens Ragusium et honorifice receptus a Comite Petro Boleslavich et Theodoro Krusich et a tota communitate civitatis et onmibus nobilibus a parvo usque ad magnum consideransque eorum servitia et exhibitos ^ honores, tribuit eis Ubertate veniendi, eundi et redeundi cum suis mercibus • per totum regnum suum et per terram Zachuhniae et Zetae, et liberat eis a portoriis, quibuslibet dationibus et a datio de vineis, quas plantarunt in eius , terra. Miklosich: Mon. Serbica p. 19. CCXCni. Laterani, 13. Febr. 1234. Gregorius IX papa mandat omnibus archiepiscopis et episcopis, abbatibus et ahis praelatis ac universis Christi fidelibus^ per Carneolae, Istram, Dahnatiam, Bosnam, Croatiam, Serviam et alias partes Slavoniae constitutis, ut priorem s Bartholomaei de Trisulto, tan- quam sedis apostolicae legatum, recipiant; cum in Bosnia et vicinis provinciis magna copia perfidorum excreverit, quod iam tota terra velut deserta lugeat. TJmner: Mon. vet. Hung. X, p. 122. Fejer: GocL dipl IIL v. IL, p. 379. CCXCIV. Tragnrii, 18. Februarii 1234. Praesidente summo pontifice Gre- gorio IX, Andrea tertio (II) regnatore Hungariae gubemante, Treguano episcopo, Stephano comite, judicibus ser Casoto et Saladino Tragiurii existentibus. Dessa Lucae quondam filius, assensu Stanae uxoris suae disponit testamento, quod 6 86 I. KUKUlSBVldj post obitum suum vult irrefragabiliter observari. Operae pretium ducit Domino inservientibus universa quae possidet largiendi, adoptans loco camalium filiomro, quibua caret, spirituales filios, immo patres, fratres scilicet Minores, ad quorum receptaculum ecclesiam B. V. M. cum murorum ambitu et domibus fabricavit prope Tragurium. Farlati: Illyr, Sacr, T, IV,, p, 338, CCXCV. Laterani, 12 Maii 1234. Qregorius IX papa abbati et conventui honestae vallis de Posega cisterciensia ordinis praecipit, ut ad hospitale in terri- torio Bachienai, pro receptione infirmorum et paupemm ab archiepiscopo colo- censi erectum, duoa conversos e monasterio suo ad dicti hospitalis regimen, cum necease fuerit, transmittant. Theiner: Mon, vet Hung. L^ p. 381, F^er: Codex dipl, T, IIL vol. IL, p. 381. CCXCVI Mense Junio 1234, Temporibus Guncelli arcbiepiscopi spalatensis, Gregorii comitis, Dessae nepotis Paliunbellae vicarii. Dobromil sr. Colonus et Bonscutems cum sua uxore Perva vendunt Juriso clerico filio presbiteri Vole- nine terram suam sub Heilco iuxta Spillam pro 4 perperis. Testea: Sirvia- nus, Marcus Lucari, Slavco et Budic de Heiico. Cumanus cancellariae spala- tensis iuratua acripsit. Ex archivo Mon, S. Mariae Jaderae, CCXCVII. Reate, 13, Julii 1234. Gregoriua IK papa mandat episcopo et magiatro Gregorio canonico Traguriensi, ut quum archiepiscopus Baguainus conquestus ait, Svaciensis et Drivastiensia epiacopi sufiraganei aui obedientiam et reverentiam sibi debitam exhibere denegent, partibus convocatis audiant causam et apellatione remota fine debito terminent. Ex transumpto buUarii Archivi Ragusini Msc. p, 379. In mea collectione. CCXCVni. Jaderae, 29. Julii 1234. In praesentia Michaelis episcopi ab- sarensis Michae et Theodori praesbiteromm et aliorum multorum clericorum Ja- drensium et Absarensium Joannes archiepiscopus jaderensis et Johannes absa- rensia archipreabiter delegati papae, praesentibus partibus archipresbitero jade- rensi ex una parte et Marino Bertaldi atque Jochanne Michae laicis civibus Jaderae ex altera, sedentes pro tribunali in prato, quod est inter ecclesias s. Mariae et a Felicitatia, fecerunt recitari rescriptum apoatolicum Gregorii papae, in quo dicitur, quomodo dictua archipresbiter judex sua petitione monatravit fal- sam ease quaerelam aupradictorum civium, quod ille quaedam eorum vaaa aurea et argentea furtive aubripuiaaet, illumque indebite in judicium epiacopi tra- gurienais evocassent. Papa mandat dictia legatia, ut inquirant in rem et super illo ei notificent. Advocatua archipresbiteri nobilia Jurialaus civis Jaderenai.s allegavit, quod episcopua tragurinus publicua sit falaarius bullae Papalis, quod sit excommunicatus et fautor haereticomm, adeoque false judicaverit, ut illius possessio ei auferatur, idcirco appellavit ad papam Altera pars firmavit, quod dicta poBseaaio ilJis a legatia papalibua adjudicata ait, denique lata est aententia in emolumentum archipreabiteri /fi mea collectione. CCXCIX. Zagrabiae, mense Septembris 12S4. Colomanua rex et dux totiua Slavoniae attestatur, querelam et discordiam inter abbatem et conventum de KEG^TA. 87 Toplica ex una parte, et Rata et omnes filios suos ita pacificatam esse, quod Rata cum tribns ania filiis Gamaticia, Martin et Usanj promiserint sub aacra- mento, quod domui Toplicne et suis jobagionibus de caetero non nocerent, et tam de terris quam de rebus pax esset inter eos. Et Rata cum filiis tenetur reddere litteras bani| quas dicebant babere contra tres jobagiones Custue, Vicol et Szelane. Et si in futuro occureret inter partes aliqua quaeetio, debeant ipsam tradere ad, pertractandum tribus bonis viris. scilicet praeceptori Goraei comiti Babonic et judici de Pema. Tkaliid: Mon. episc. zagr. Z, p, 74. CCO. Perasii, 14. Ociobris 1234. Gregorius IX papa instigat Colomanum regem et ducem Slavonie, ut ad convertendum infectos macula haereticae pra- vitatis se versus partes Slavoniae ita potenter accingat, quo et alii huiusmodi sanctitatis opus animo prompto suscipiant et sedentes in perfidiae tenebris ad lucem catholicae properare fidei non postpouant sicque fiet, ut numerus dei filiorum augeatur, honor suae celsitudinis amplietur et ille tandem in bea- torum collegio conquiescat. Theiner: Mon. Hung. /., 128. CCCI. Arbi, mense Octobria 1234. Temporibus Jacobi Teupoli ducis Venetiarum et Jordani arbensis episcopi. Idem episcopus, Christoporus Maldi, Nicolaus de Rufaldo, et Ciprianus de . . . . pro tota commnnitate Arbensi Runt electi ad resecandam controversiam inter civitates Arbensem et Seg- niensem, et frater Radoslaus domua templi de Segna etc. simili modo pro sua communitate electi ad eandem controversiam resecandam. Quam recorda- tionis cartam firmiter habendam per manus notarii fieri jusserunt, concorditer affirmantes, illud instrumentum confectum esse per manus quondam Pot. dia- coni arbensis notarii anno 1222. 5. mense madio tempore Prodani episcopi arbensis. FarUkti: Hlyr. Saer. V. 240. Wenzel: Cod. Arp. VI 660. CCCII. Peraaii, 17. Octobris 1234. Gregorius IX papa episcopum Bosnen- sem de zelo contra haereticos Slavoniae et Bosnae collaudat, indulgentias terrae sanctae largiendi facultatem ei concedit omnibus catholicis per regnum Hnn- gariae constitutis, qui ad haereticorum exterminium signo crucis se accinxerint F^er: Cod. Dipl. T. IIL vol. II., p. 397. Theiner: MBorifllay<) episcopo Senensi et Danieli archidiacono Bachiensi, et Martino bano et Andreae comiti, ut dicti Jacobus et Petka suam assertionem iuramento confirmarent Praestito igitur sacramento in sua capella archiepiscopali restituta est terra lyancae, abbas autem et curialis comes pro merito condemnati. Clericus BenedictuB introduxit eos in terram, cujus meta prima posita est super montem Camuna burda, ab eo per quemdam diyium Cuesbere procedit inter duas fontanas, quae Jeloye yocantur, usque ad aquam Pukur et per eandem ad fontem Luplan, exinde ad montem Stoyla in metam de Noac et tendit yersus orientem Kenelbere usque Bedech. Wetufel: Cod, Diph Asrpad. VL, p. 557, CCCVlll. A. 1234. Colomanus rex et dux totius Slayoniae tribuit magnae yillae Wereuiche sequentem libertatem : ut libere et yenire et recedere possint cum omnibus pectmiis suis quo yolnerint absque diminutione rerum suarum, yenditis domibus et aliis necessariis Si quis siue haerede decesserit, potest omnia sua legare cui cimique yoluerit. De qualibet porta sua debent solyere duci quatuor pondera cum statera loci. NuUus judex audet eos judicare nisi yillicus eorum cum ciyibus yillae et juratis. Majorem yillae ex suis eligant, quem dux confirmabit. Tributum non teneantur dare extraneo. Item neque currus, qui poyoz yocantur, nec legationes deferre, nec yictuaUa quaedam, nisi ima die pro munere, nec yictualia bani quae zalusina yocantur praestare teneantur. Factiun consllio omnium iobagionum, yidelicet Julae bani filiique ejusdem Julae magistri Tayemicorum ducis, Nicolai comitis de Zala, Opoy comitis de Symigio, Georgii comitis de Wolko etc Ex Actie deportatia FMinum e regni archivo. N. R. A. Fasc. 590, N, 19. CCCIX. A. eirca 1234, Q(uncellus) archiepiscopus spalatensis promittit firmiter Btare omnibus, quae inter illum et capitulum frater Quarinus cum auis fratribus decreyerit ordinandum. Libros, quos apud se habet, promittit usque ad s. Martinum restituere. (Vide Doc. 1228) Ex archivo aulieo viennenei. Carrara: Archiv. capit. p. 11. CCCX. Ragtidi, 1234—1238. Joannes Dandulus comes Bagusii cum omnibus nobilibus et tota conununitate jurant regi totius Bassae et Maritimae Vladislayo, quod ab hodierna die yelint esse eidem yeraces amici, et inimici eiuB inimicorum; et si aliquis ex eius regno fugerit ad eos, non nocebit ei ; et si aliquid offenderit, ipsi component aut illum regi tradent, et si fugiens aliquid adduxerit ad ciyitatem, reddentillud. Et si ipse rex fugerit ad ciyita- tem, recipient illum sicut dominum suum cum honore et amore cum omnibus magnatibus eius et conseryabunt eos sine uUo damno Et quando rex per mare adiutorium quaesiyerit, ibunt ei in adiutorium, illo tamen anno dimittet rex iUis totum iUud, quod habent in usu dandi; et eorum mercatoribus, qui ambulant per terram ilUus, dimittet datium sicut avus eius et pater eius fecit. Si autem non potuerint ire in adiutorium, tollet totum illud quod est de con- syetudine. £t hoc iurant sicut jurarunt eorum nuntii Mathaeus Bodaciae (Bu* dafid), Geryasius Naymeri (Mangjereyi(5) et Petrus de Sretta (Srje^id). Signa 90 I. kukuubvk:!, dederunt, qiia testes, Petrus Btilialavae, Johannes Bogdani, Veleius Bladimiri, Martinusius Qervasii, Andreas Bolislava, Jacobus Negamiri, Dabrana Proculi, Ceme Vitanoe, Michael Pezanae, Petrus Strettae, Gmbessa Gundulae, Caleuda Cemechae, Niciphorus Strettae, Marinus Calendae, Gmbena Balislavae et Goislavus Theodori. Ex Archivo reip. Reigusituie. Mikloiic: Mon. Serbica p. 22 orig. slav. CCCXI. A. 1234 — 1238. Johannes Dandulus comes Ragusii cum nobilius et toto communi Bagusino jurant regi totius Bassae et Maritimae Vladislao, quod ab hodierna die emnt ei veraces amici, sicut iam prius juraverant eorum nuntii Mathaeus Bobatiae, Gervaaius Neimerius et Petrus de Stretta. Et se- cundum quod erat consvetudo avi regis et patris ejus, civitas cum terra habeant legem inter se de S. Michaele usque ad Georgium Subscripti sunt: PetruR Ballislave, Joh. Bogdani, Velcius Bladimiri, Martinusiuh Gervasii, An- dreas Ballislavae, Jacobus Negamiri, Dabrana Proculi, Ceme Vitanae, Michael Pezanae, Petrus Stretta, Marinus Calendae, Grubessa Ballislavae, Goislavus Theodori. Confirmavit cum cruce Vladislavus cum divino adiutorio rex totius terrae de Bassa, Dioclitiae, Tribuniae, Zaculmiae et jurat coram nobilibus et communi Ragusii, ipsos habere pro amicis eorumque privilegia, quae ab avo et patre ejus obtinuerant, inviolabiliter tenere, dummodo et ipsi hoc faciant. Wenzel : Cod. Dipl. Arp. XI. p. 319. Translatum de Slavonico in latinum. CCCXn. A. 1234 — 12S8. Stephanus Vladislaus rex totius terrae dc Rassa, Diocliae, Dalmatiae, Tribuniae, Zachulmiae jurat Ragusinis avi et patris sui amicis, quod ab hodiema die, si steterint ei in sacramento, quod jurarunt, eos in omnibus diebus suis tenebit in omni justitia, qua tenuerunt eos avus et pater eius et nuUum malum eis faciet, donec tres sententias cum eis fecerit Jfi archivo reip. ragusanae. Ex slavonico translatum in latinum. CCCXIII. A. 1234 — 1238. Andreas magnus comes chulmensis paciscitur amicitiam et societatem ciun Joanne Dandulo comite Ragusii et tota communi- tate ragusina. MikloSid: Mon. Serhica p. 24. CCCXIV. A. 1234 — 1238. Matthaeus Ninoslav Bosnae magnus banus con- firmat Joanni Dandulo comiti Ragusii et toti communitati Ragusii privilegium libertatis, concessum eis a Kulino bano quoad liberum commercium ; et si Serbus quaerelam habuerit contra Latinum (vlah), ferat judicium comes, ct si Latinus contra Serbum, judicabit banus Scripsit Desoe gramaticus bani Ninoslai. Miklosich: Mon. Serb. p. 22. CCCXV. A. 1234-^1240. Stephanus Vladislaus rex totius Rasiae, Diocleae, Dalmatiae, Tribuniae et Zachulmiae confirmat privilegia Ragusinis concessa a patre et avo suo. Mikloiich: Mon. Serbica p. 25. CCCXVI. A. 1234—1240. Stephanus Vladislaus rex Serbiae remittit Ragu- sinis ^movnicense territorium. Miklosich: Mon. Serbica p. 27. r RBQBSTA. 91 CCCXVII Jaderae, 2. martii 3236. Temporibus Jacobi Teupolo ducis Ve- netiarum, Johannis Jadreusis archiepiscopi, Johannis Michaelis comitds. Petrinna filius Bitte de Pece confitetur, quod cum Cancione Petrici venerit ad concor- diam pro quodam muro apud s. Stephanum et ejus proprium palatium Te- stibus: Josepho filio Laurenchine, Camasario. Andreas de Petrico examinator scripBit, Petrus diaconus et s. Anastasiae canonicus et iadr. notarius signavit. Ex mea colleciione, CCCXVTII AlTniBii, 17. tnartii 1235, Colomanus comes Dalmisii cum suis consanguineis et parentibus et cum toto communi Dabnisii iurat firmam pa- cem Bagusanis im praesentia Petri Ba]islave vicecomitis et Bubanae et aliorum plurimorum nobilium Ragusaeorum, qui tunc temporis Dalmisii erant cum lignis suis. Hi fuerunt jurati: comes ColomanuS; PribislavuB, CalimannuB, Osor, Negoslaus, Strieslaus, Nicolaus Chodimiri, Nicolaus Belcit, Bela de Volcoe, Radoslaus de Stepco, Jesda cum fratre, Rados de Bogdanit, Prodanus de Dracano, Dragoslaus Spue, Bratoslaus cum fratrei Radovan deObrad, Velco- slav de Miroslav, Tupsa de Mauro, Negoslav, Bratoslav de Belize, Bados Lizerta, Dragotin, Bosdarius de Poclat, Qerdavez, Russota, Merzona, Velcan, Predimir, Ludemir, Alexi, Zarabatan, Radoslav, Marmus^ Oblegan, Desco, Strance, Bellos, Obrat, Milos Arcer, Dobrona, Velichna, Radinez, Bratona, Bela, Cemecha, Budislav, Velce, Damian, Dragan, Serben, Lubomir, Martin Seraver, Preven, Desimir, Volemir, BaBtant, Ambrosi, Stregona, Vellis, Re- cinna, Nicola de Bel, Gnevota, Bellen, Desirat. Ljubid: MBBaia, saepiua oommonitus, intelligens quaedam iura et possessiones ipflOfiim ak. oiiScaaKbiiM ejos iniuste detenta esse, restitait eis terram seu prae- dwtn TopKchai quod, eia oolhitum fiierat ab antiqao, ad eum yero pro quodam paryo concanbio deyolutumy in quo ultra dimidium iusti praetii se deceptos assememnt Pro Ugra antem et Zdina, qnia et ista praedia eis restituenda erant, siQut ex priyilegiis regum et confinnationibus romanorum pontificum tJrbani et Gregoril demonstrarunti ei autem yalde necessaria erant, in con- cambium dedit praedium Podgoria cum onmibus suis decimis, et duas insulas iuxta Sayam, qi;^ B]ua et Albertus ex parte sua possidebant Et quia ante- oessor ejus Stephanus eis donayerat ducentos porcos et totidem cubulos yini ad communem mensam singulis annis, yult illam donationem obseryari et insuper quingentos cubulos yini annuatim eis dari. Titulo detentorum iniuste iructuum praedictae terrae donayit illis terram Zagrabiae ad quatuor aratra et, quatuor mansiones seryorum. Insuper curiam yicinam ecclesiae ex parte septemtrionis cupi piscina iuxta eandem dedit illis, ut possint aedificia ad coxnmunes usus fratram aedifican et parari. Contulit etiam decimas zagra- bienses plenarie cum omnibus minutiB, agnis yidelicet, mele et cera, linis, nucibus, fabis et quaecunque solent decimari; retentis sibi tribus millibus et quij^entis cubulis yini et quingentis qninquaginta capeciis, et secentis galinis. ^xcepit at^tem a decimatione XJgram et Cassinam reseryans eas ad suum cel- larium. Con^rmat illis quoque quaedam priyilegia quoad facultatem dispo- nendi cum rebus suis, et quoad descensum liberum populomm capituli. Tkal6i6: Mon. epi{^. zagr. /., p. 76. CCCLin. A m7. Capittilmh Ty«alens6 m^zdfedfaty qb6it fi^mh^ ^fc6t8o8 et Bena eleriettfl iratree dff vilis Hetten de Symia j^f opd^e^rint^ ^ BtdjlHitih, fratri Thomate a«shidiaconi Syttnielwifl, de tefra e^yiz^ tf rt6ti' etotmn" iA^enl^ pro marca et dimidia TendidisM, nbi nune ^ccfeslaf et viHa e^Menfr Stej^hUUf eonstitata eet. Item dictas Bena et Farcafr&inil filiotfBeca iLBseriierunt, se V^. merid. L, p. 56. Weneel: Cod. Dipl. Arpad. XI., p, 305. CCCLVnL Lateram, 26. Novembrie 1238. Gregorius IX. papa rogat Co- lomanum ducem Slayoniae, quatenus Balduino haeredi imperii Bomaniae et comiti Namucensi ac aliis in imperii subsidium transeuntibus, benigne recipiendo eos, securum conductum cum consilio et auxilio efficad impertiri procuret Theiner: Mon. vet. Hung. /., p. 168. CCCLIX. Laterani, 22, Decenibrie 1238. Gregorius IX. papa monet Co- lomanum regem et ducem Skiyoniaei ut haereticos in dioecesi Bosnensi ezstlrpet. Theiner: Mon. vet. Hung. L, p. 168. CCCLX. Laterani, 22. Decembris 1238. Gr^orius IX. papa communicat abbati Varadiensi ordinis S. Benedicti, se intellexisse, quod apud fratres ord. praedicatorum quinqueecclesiensium, a quodam Jula bano Colomani ducia Slayorum fuerit deposita quantitas pecuniae pro fidei negotio in Bosnae par- tibus ezpendenda ; cum autem in eisdem partibus Bosnensi episcopo plene legationis officium commiserit, mandat, d constiterit dictam pecuniam in sub- sidium praedicti negotii fuisse legatam, ipsam dicto episcopo ab eisdem fra- tribns fadat integre assignari. Theiner: Mon. vet, Hung. L, p, 169. Sub eodem dato et in eodem merito ecribit papa priori et fratrihue Praedicatorum ordinie QuinqueeccUsiae: quod cum dux Boenae a catholica fide in haeresim eit relapsus, euperius nominata peeunia pro aUhedrali eonstruenda in Boenae partibus sit depoeita. nrid. BBCOBTA. 105 COCLXI. Lateraai, 2S, Deeembria 1238. Qregoiius IX. papa epiflcopo BoBnend, (Poaaae). Cum Colomani duds Slayoniae ac aHonim fideUum drcum- positae regioms diligentia efficad fadente proTenerit» quod ibidem consorgat religio Christiana, desiderans ut a perfidiae macolis penitos immunis reddator, tribuit d legationis offidum in Bosna et injungit ei, nt fideles in regno Hon- gariae exhortetur, ut se viriliter et potenter acdngant ad haereticae pestis resi- duum de praedicta dioecesi penitus abolendum, et concedit omnibus dusdem regni contra haereticos processuris yeniam peccatorum, tribuens d eandem potestatem, quam praedecessor ejus frater Johannes a aede apostolica se ha- buisse dignosdtur. Theiner: Mon, vet. Hung, /., p. 169. CCCLXn. A, 1238, Btephanus Vladislaus rex Serbiae conqueritur, Bagusinos homines capiendo et praedam fi&ciendo fidem violasse. Miklogieh: Mon, Serbiea p, 21, CCCLXin. Raguaii, A. 1238, Nicolaus Tonisto comes Bagusii cnm judi- dbus et consiliariis referunt Vladislao regi Serbiae, Vladimirum in eius terra praedam feciase neque comite neque oommuni svadente. MikloHd: Mon. Serbiea p. 21. CCCLXrV. A. 1238. Opoy banus totius Slavoniae notificat, quod dum post decessum regis Andreae inquidtiones super terras ad castra pertinentes fuis- sent exortae, jobagiones castri de Eyris, statim dum ad banatum venisset, d de terris castri violenter occupatis conquesti iuerint; accepto pristaldo suo et homine regis Leustado terras castri tam ab aliis, quam a Jaza vice- bano et firatribus suis, yiddicet Georgio et Bratyno receptas, castro restitue- runt, iuxta institutionem regis Belae et Colomani per bani sententiam; prae- dictns autem Jaza vicebanus et iratres sui supranominati, dum castro et jobagionibus suis satisfedssent, in praesentia dicti bani terram haereditariam Dobouch (Duboyica), contra quam praefati jobagiones nullam causam potue- runt proponere, petierunt banum ut de dicta terra litteras confirmationis prae- staret Quod ille et fedt, litterasque duplid suo sigillo firmatas contulit, insimul mandavit pristaldo suo Nicolao filio Ivan praefatam terram metis drcumscri- bere. Quamm meta prima incipit a fluvio Bogachaiach ad partem occiden- talem ad arborem pomiferam sub silva, et per silvam penes plures arbores cum meta terrea et per vallem ad viam, quae tendit ad partem meridionalem, ubi adiungitor terrae porcariorum regis. Oriffindle perg. in mea collectione. CCCLXY. Menee Februarii 1239. Farcassius praepositus quinqueeccle- densis cum toto capitulo testatur, Abraam comitem, filium Marcelli, praesente homine magistri File praepositi zagrabiensis, cancellarii Colomani regis (et duds), protestatum fuisse, quod terras ipsius Donat et Drauch, quas habuit juzta Buch (Boych, Bovi§5e) emptitias, et alteram terram ez altera parte Buch, nomine Cudmend, illustri regi Colomanno, duci totius Sclavoniae, in concambium pro terra Pukruch et aliis terns dedisset Ex Actie ex regni Arehivo PesHnnm transloHa. N. B. A, 1501. N. 8. 106 I. KVKfnjvTid^ CCCLXYI. A, 1250. Capitulum chasmensis eodeaiae significat, quod in praesentia ab una parte Dyane de Oarig ab altera Micov et Mixa, filiis Druzi- zlay, et filiis Mikula, iidem Mikov et Miza et filii Mikula confessi sint, se tenram ipsorum Poloziticha ipsi Dyane et suis haeredibus Tendidisse, sicut etiam in litteris Henrici comitis Symegiensis continebatur, pro tribus mards et fertone. Meta incipit a fluyio Chasmae, inde per unam Malacha ad riyulum Poloziticha; inde ad fluyium Zeznick, exit iuxta terram Paulin et cadit ad fluvium Zalatinnik; inde per sUyam Bayna, et transiens fluyium Poloziticha oadit ad fluviam Chaama. Codex diph patrius, T. VII,, p, 39, Ex Archivo comitum Erdddy in OaXgocM, CCCLXVn. Spalati, 19. Martii 1239, Eegnante Bela IV. rege et tempo- ribus Bugerii archiepiscopi Spalatensis, nobili yiro Widone Vegliensi comite Yinodoli et Modrussiae ac potestate dyitatis Spalatensis. Quum idem comes Wido cum iudicibus, consiliariis et conmiunitate Spalatensi, et similiter cum indidbus, consiliariis et communitate Traguriensi in guerra maxima pro ho- nore coronae regiae et fidelitate observanda permanerent cum Pollizanis infi- delibus dictae coronae, comes Butteco maritimus banus promisit et sacra- mento se obligayit in eadem guerra iuzta dictum potestatem et praedictas communitates esse et perseyerare, et eisdem infidelibus yiyam guerram facere, nec tregnam yel pacem aliquam facturus nisi consensu praedictorum. £ con- yerso pradicti promiserunt et iurarunt in dicta guerra permanere, nec sine consensu oomitis et bani pacem facere yelle. Haec omnia sunt pacta coram fratre Sebastiano priore fratrum praedicatorum de Spalato et fratre G^sae et aliorum fratrum. Luciys: De rtg. Croat, tt Dlomanum regem et ducem totius Slavoniae ex una, et magistrum domus templi in Hungaria et Slavonia ex altera parte jam dudum yerteretur super medietate terrae de Licenissa in comitatu de Posega et pro terra de Maladin in comitatu deDobicha: ad pacem inter eos reformandam, de consensu totius capituli pro dedmis marturinarum totius comitatus de Volko et de Eraigna a Golomano rege in concambium eis traditis, integraliter dedmas suas de Licenissa et de Nessicha (NaMce) domui templi duzerint permittendas ; si tamen fodinae auri vel argenti ibidem inyentae fuerint^ templarii dedmas de fodinis capitulo praestent Katona: Hiet, crit. V., p. 876. Fej4r: Cod. dipl Hung. IV. vol L, p. 172. CCCLXXrV. Spalati, 11. Julii 1239. Tempore Gregorii papae et serenis- simi regis SlaTonie Colomani Garganus de Arsignis civis ADConitanus et po- testas Spalatensis cum tota communitate ez una parte, ex altera autem Petrus de Luca et Faulus iudices civitatis Traguriensis cum legatis ejusdem dvitatis Rade, Ceme de Dine, Marino Omblasii et Ivan Trenta statuunt firmam pa- cem et fratemitatem inter ambas dvitates sub conditionibus in sedecim punctis spedficatis Inter caetera : si Rogerius nepos comitis Domaldi voluerit in cau- sam trahere in aliqua re Tragurinos, debet illos citare in curiam regis; de damnis autem, quae fedt Spalatensibus comes Stepco, posteaquam factus fuerat comes Traguriensis, debent examinare iudices de Tragurio. Scripsit pactum pacis Petras de Transmundo dvis Anconitanus notarius communis de Spalato. Lucius: Memorie di IVat», p. 38. CCCLXXV. Veglae, 4. Oetobrie 1239. Johannes diaconus et notarius Ve- glensis, filius quondam Bontii Dragomiri, donat ecdesiam seu altariam s. Jo- annis de Portasuso vegliensis diaecesis obedientiae s. Cypriani de Murana Torcellanae dioecesis, in perpetuum domino Petro priori eiusdem ecdesiae, quam cum suo iratre Anthasio aedificavit ad honorem b Mard evang. et SS. Cosmae et Damiani in contrata de populo. Praesentes: Martinusius et Deo- datus diaoonL Testes : Otubellus, Quirinus de Cuna et alii. Presbyter Honoratus Vegl. eccL canonicus et notarius scripsit. Farlati: IUyr. sacr. T. V. p. 643. CCCLXXVI. Vegliae, 9 Octobris 1239. In praesentia Martinusii et Deo- dati diaconi et testium infrascriptorum Anthasius quondam Bontii Dragomiri tradit se ipsum ad serviendum deo et ecclesiae s. Joannis de Portasuso, Veglensis dioeoesis, et stare sub obedientia prioris ipsius ecclesiae, donec vi- xerit; et in salutem animae suae et suorum parentum donat spontanea volun- RBGBSTA. 109 tate ecclesiae praedictae seu altario s. Joannis, Vegl. dioceais, obedicDtiae B. CTpriani de Morano Torcellanae dioecesiSi ius patronatns ecclesiae, quam cum suo fratre Johanne diacono et notario veglensi haedificavit et constnmt ad honorem b. Marci evangeliste et BS. Cosmae et Damiani io contrata de populo, cum onmibus pertinentiis ad ecclesiam spectantibus. Farlati: lllyr, saer. T. F., 643. CCCLXXVn. A. 1239. 7. Novtmhris. Bela IV. rex attestatur, quod rex ColomanuB, dux totius Slavoniae, ei significaverit, quod cum terra Drugani fili Bayletha esset vicina suo praedio Vereucbe, recipiens ipsam terram dicto Dru- gano dederit aliam terram castri Symigiensis nomine Toplicham in Garig. Metae : prima in quodam monticulo; inde ad viam exeuntem de ipso monte Chra- chemer vocato; inde ad fluvium Mechenicha, qui inferius cadit ad aquam Toplicha, per aquam vadit ad semitam et per illam eundo cadit ad aquam Soploncha; per aquam vadit ad pontem Michaelis bani, et de ponte eundo per pontem veterem venit ad planitiem, et iuxta nemus Cerich pervenit ad fluvium Chernech pataka versus aquilonem; iuxta fluvium ad magnam viam, et transit aquam Toplicha, et porro per quemdam fluvium et nemus venit ad fluvium Mechenicha. In Archivo Budenn N. B. A. 1598. N 24. In tranmmpto actorum^ mixtorum regni archivi, p. 427. Hoc documentum confirmavit postea rez Ludovicus I. ad petitionem Ni- colai filii Stephani dicti Arthov de Kyristalfelde, eo quod ipse per suam ma- trem ex linea predicti Drugani naturaliter extitisset propagatus. Anno item 1363, Zagrabiae, Stephanus episcopus zagrabiensis et regni Slavoniae vicarius generalis commendavit memoriae, quod Georgius, Petrus sacerdos et Boleta, filii Valentini, filii Samsonis de Kyristalfelde, attraxeriht Nicolaum filium Ste- phani filii Laurentii de eadem in praesentiam Leustachii dicti regni Slavoniae bani in causam, quae a diversis prorogationum cautelis et terminis interve- nientibus tempore Banatus dicti episcopi ad eum transcendit, et pro termino ejus dies 18. Novembris constituta fuit, quo termino occurrente praedicti Geor- gius et Petrus pro se personaliter et pro Boleta fratre cum procuratoriis lit- teris capituli chasmensis venerunt ad judicium, et dixerunt, quod idem Nico- lans filius Stephani quandam possessionariam portionem condam Petri filii Ivan dicti Cheh in dicta possessione Kyristaifelde iuxta fluvium Thoplicha sitam, in qua porcione ipsi mortuo Petro dicto Cheh iuxta regni consvetu- dinem portionem habere deberent, pro se occupasset et amodo detineret, cuius detentionis soire vellet rationem. Quo percepto dictus Nicolaus exsurgendo respondit, quod praedicta portio Petri condam Cheh, olim Drngoni filii Bay- leta, prothavi sui, extitisset, et praefatos filios Valentini in nullo attineret, sed ad ipsum de jure debeat pertinere, quod super attacto privilegio Belae FV regis demonstravit. Wenzel: Cod. Diph Arpad III, p 72. In eamerali arehivo N. B. A, faac, 1589. N 24. reservatum qua documentum mixtum, sed est pure croatieum, CCCLXXVm. Laterani, 5. Deeembris 1239. Gregorius IX. papa audiens a Colomano duce Slavoniae, quomodo ille haereses extirpare et fidem catho- 8 110 I. KUKDLJByn), licam propagAre studeat, extoUit eam dignia laudibus et ezhortatur, ut in devotione dei et ecclesiae continuia excrescere procuret augmentiB KaJUma: Hi$t. crit. F., 871. Theiner: Moh. vet. Hung. I, 172, GCCLXXIX. Laterani, 6, 4eembri8 1239. Gr^oriuB IX. papa injungit priori provinciali ord praedicatorum in Ungaria, ut cum ex litteris Golomaoi ducis Slavoniae intellexeriti quod ipaius Btudio in BoBna exatirpari haereBet et fidei catholicae funiculi dilatari inceperint, aliquoB fratres, potentes in opere et sermone, IQuc ad praedicandum mittat KaUma: Hist. eriU V. 878. Theiner: Mon. Hung. vet. I. p. 170. GCGLXXX. Latnraiii, 7. deeembrie 1239. Qregorius IX. papa confirmat Pouaae episcopo et capitolo s Petri in Bosna possessiones et alia bona a Colomano duoe Slavoniae et aliis fidelibus collata. Katona: Hietor. crit. F., 878. Ftjer: eod. diph IV, 1 p. 177. Theiner: Mon, vet. Hung. 1. p. 172, GGGLXXXI. (Almisii). A. 1239, Stephanus comes, Andreas et comes ToUen, iurant Spalatensibus, quod ds nullum malum, nec palam nec occnlte, facere uelint, sed si eis aliquod periculum institerit, vel ab aliquo Slavo, iuvabit eos cum nepote suo, excepto d. rege ; item tradunt eis pro priori damno miUe perperos, et promittiint, quod de omni mercatore, qui veniet ad negociandum in eiua terram, in navigiis teneatur eis solvere praedictum debitum; et cum solutum ftierit, tunc duana, quae a mercatoribus recipitur, remanebit ab eis (Spala- tencibua) expedita in potestate eius. Actum in praesentia comitis Nicolai et parentelae eius et totius communitatia Almisi. Quod si autem pax iata rupta fiierit per ipsum vel per nepotem eius, teneatur Spalatensibus solvere poenam mille perperorum. In praesentia Marini judicis Sibenicensis. Item, quod si eseroitus alicuius fortioris contra eos venerit et ille coactos fuerit cum ipso voiire, qukiquid de praeda ab eiB ablata in partem eius venerit, tenebitur in iategrum restituere^ excepto, quod comestum fuerit. Item iurant in hac pactioDe peraeveraxe quo ad usque vixerint. Denique adiiciunt, quod merca- tores Spalatenaea ad illorum partes venientes, non possint vocari ad placitum per si^Uum comitiay sed ibi reddant rationem, ubi cum navigiis steterint. Lueiu9: De reg. Dahn. et. Oroat. ed Sehtoandtner III, 591. CGGLXXXn. 1^9, Opoy baous totiiis Slavoniae notificat^ quod Puchuna Gomes plaeabaTeiSt cum Salamoae pngiJie de Zagrabia super terra Ga|>nt Ve- liolia flabtns portam, aMerens^ quod Si\» teira, quae erat sibi patrimoniaUs eo tempore, quando adem baaus Opoy ipsum PuehHoa prsocepto regis ce|>erat, a Salamone violenter occ«>pala fumet; Saiamon autem asseruit, quod iUam A Thoma firatre Pochuni eBnerft Banus etxpedivit Salomonem ad suod, qui eom snis fiddvssaribus eam sao suod et ciun praeceptoj» s Johannis et aliis DobiliboB et melioribus tecre psobavit hoaeste ; Poohuua vero nullo modo probare potuit Salomon debuit cum duobus teatibus praestare auper hoc inramentum, qvwd praeaeote praeceptore s. JohaDniB et alio Johanne filio Bod«is in ecdesia s. Johannis «pud Graciieroa in Bynna (?) coram LodomAro nobili viro de Worozd qua prestaldo bani praestitit Sic terra Salamoni per- mansit Sigittum bani m pendenii 9ona. Ex aetie arehiei regni 4eportaiti» Budmn N. R. A. 600 N. 47. BXOB8TA. 111 CCCLXXXin. 1239. Arnoldns comes de Zala notificat, qnod Opoy banufl totiuB Slayoniae causam, quae yertebatur inter maglBtrum Michaelem fratrem Buzad bani ex una parte super destniccione praedii siti inter duos fluvioi, Drava videlicet et Zurathka, nomine Wyzmeth, et Eguthka, Walchun, Othok ac cognatorum eorundem ex altera, eius (Amoldi) transmisit sententiae judi- candam, ordinandam et paci reformandam. Ille ergo, volens causam ezquirerfl^ accessit ad terram supradictam, faciens descensum in domo Petmsloy, codtO" catis omnibus commetaneis, parochianis et omnibus yiris idoneis et nobilibus cirGumadiacentibuA, interrogans magistrum Michaelem, qii^ter sujHradictam tenam possedisset? qui dixit^ se jure empeionis possedisse et super hoc lit- ieras Beke reg^s, capituU et episcopi Wesprimiensis exhibuit, quas comes in IMeseotia ommiim ibi existenciiim et in praesentia Egutku ac cognatorum eiasdem ac in [Nraesentia pristaldi Colomani regja, qua ducis todus Blavoniae, nomine Alberti de yilla s. G^rgii yerbo ad verbuija fecit perlegl Interrcgati6 tunc omnibus praesentibus cum ipsis Egutku et cognatds: an Magister Mi- chael iuste et legitame Ulam terram poseedisset? qui in nuUo contradixerunt et Michaelem in pacifico possessu remiserunt Wmuiel: Ood. dipl arpad. 7IL p. 86. CCCLXXXIV. 1240—1272. Georgius comee gener Vladislai regis Serbiae, jussus a rege Stephano Urofi orat Bagusinos, ut cum eius hominibus pacem teneanty et Bratoslayum missum Ozori comitis beneyole accipiant. Miklosidi: Mon. aerbica p. 54. CCCLXXXV. 1240r-1272, SUphfuiiM Urofi Serbiae rex, majvlat 2upano Tvrdko, quod eom Raguflaei unam aavem subdid sui Ur8et9.e una cum rebus fluis abstulissent, demat ilRagasinis ^r suam regionem euntibus, quaecumque poesit, et tra4at dioto Ursetae^ eos tamei^ qui ad regiy; emporia sese oonfe- rent, libore ke patiatur. Mikio8i(h: Mm. Serbica p. ^, CCCLXXXVI. A. 1240. 3. fehr^arii. Comes Babonik cum suo fratre Btephano bano ineunt pacem cum populo de Segna. Orig. in archivo fatniliae eom. Frangepanij in caetdlo de Porpetto in JFqrojulio. N. 1. CCOLXXXVn. Sp«lati, 1240. 3. fdHruqnrii. JOum inter Tre^num epis- 4M>piua Alezandro filio Gnndak pro sex marcia sibi plene persolutiB, de communi voluntate totius eius generationiB. Metae terrae sunt: Ab oriente juxta Vn, et tendit super occidentem per medium Vn in magno spatio, et pervenit ad Daloc (Dolac) terram Tadei antedictiy tendit per unum chreth ad aquilonem, et pervenit ad parvum rivulnm, per quem yenit ad viam de Eoz- tainicha ad Dubicham venientem, ubi stat arbor grabor, inde ad montem, inde ad terram Tadei ad occidentem, inde per magnam viam, Sep vocatam, in longo spatio pervenit ad finem unius monticuli et per metas arboreas ad Gradinovech, ubi Tadeus conmietatur, et per unum rivulum ad unum vmoa veraua meridiem, et per plures metas ad magnam viam, et per vallem ad montem et superiua ad viam Wran, abhinc per vallem ad priorem metam WenMtl: Cod. dipL Arpad. VU.^ p. 114. CCCGI. Zagrabiae, IS. Maii 1241. Bela IV. rex edocet pontificem Grego- riiim IX., quomodo Tartari bestiali crudelitate saevientea, nuper circa festum dominicae reaurrectioniB in Hungariam copiosa multitudine intrauerunt, et non habito delectu aetatis vel sexua univeraoa, quos reperire poterant, in ore gladii peremerunt, ecclesias et loca divina incendio, strage hominum et aliis auiB foeditatibus profanarunt Petit itaque a Pontifice consilium et anxilium, et ut orbis Ghrifltiani excidio praevenire dignetur; tranamitit autem cum hac petitione Eomam Stephanum episcopum vadenaem. Theiner: Mon. vet. Hung. L 182. CCCCII. Laterani, 16. Junii 1241. GregoriuB IX papa respondet Belae rV. regi, quod audlverit ejua vocem lamentationis et fletus, deplorans, quod jaculatum de coelo iudicium depopuletur undique populum christianum, super afiOictione regni Ungariae, quod a Tartaris inuasum et occupatum pro magna parte in lectione litterarum regis non sine multarum lacrymarum efiusione dididt Monet et hortf^tur regem, ut confidat in deum, et ad defensionem regni se acdngat, spondens consiliiun et auxilium, et recipit personam ejus et familiam suam sub protectione sedis apostolicae et sua, concedens indul- gentiam omnibus, qui assumpto signo crucis contra Tartaros proceaaerint EaUma: Hist. erit. F, 932. F^er: Cod. dipl. IV., 1 p. 216. Theiner: Mon. Hung. ffet. I. 183. 8ub eodem dato injungit ponHfex epiecopo vadenei, ut nerbum erucia contra Tartaros praedicet. Ibid. p. 184. CCCCin. Latenmi, 16. mensia Junii 1241. Gregoriua IX papa acribit Colo- mano regi et duci Slavoniae, quod vocem lamentationis et fletua audiverit et ipae doloribua deploret, quod iaculatum de codo iudicium depopuletur undique populum Chriatianum, quod infidelium gladiua in fiddea redproca caede con- vertatur et in Christicolaa paganorum muro crudeliter debacetur. Sperat, fore ut, etai Deus dura nos increpatione redarguere coeperit, regna tamen, quae ipsiuB nomen invocant, a facie sua disperdere non intendat, et si graviter de omnium fidelium oppresaione turbetnr, super aiflictione tamen regni Ungariae, quod a Tartaris invasum et occupatum, pro magna parte, in lectione litterarum dusdem Colomani non sine multarum laerimarum efiusione didicit, eo maior tristitia cor eius implevit, quo in ipso purioris erga deum et apostolicam ae- dem aigna devotionia invenerit. Mouet ducem, ut ad defenaionem regni et 118 I- KUKITUBVld, catholicae fidei, quae a Tartaris specialiter nosdtar expugoari, potenter et ▼iriliter se accingeiiB in iUorum ezpughatione eo Btudioaior et ferventior coret existere, quo in hoc exaltationem sui nominiB et honoris fortius dinoscerit procurare. Promittit ei, quod regno efficaz praestitarus sit auxilium et oonsi- lium, personam autem et familiam ipsius redpit sub protectionem sedis apo- stolicae, elargiens ei et omnibus, qui assumpto cruds signaculo contra Tar- taros processerint» illam immunitatem et indulgentiam, quae terrae lanctae succurrentibus in generali condlio conceduntur. In eodem sensu scnbit papa et episcopo Wacienai 9ub eodem dato. Theiner: Mon. hist. Hung. L 183. 184, CCCOIV. Lateraiii, 16. junii 1241. Gregorius IX papa mandat sagrabiensl et de Ofaasma zagrabiensis diooesis prioribus, el superiori aigrabiensi ordinis flratmm praedicatorum, cum sicut ex tenore litfcerarum Behie regis inteilexerunt, gentes Tartarorum, regno Ungariae pro parte ooeupato, noki solum regni praedicti residuum perdere cupiant, sed etiam totam cbristianorum terram deiertam ponere moliuntur; quatenus ipsum regem et familiam suam non permittant ab aliquibus molestari; molestatores autem et eos, quos terras dusdem regis post invasionem huiusmodi occupasse, yel occupare in posterum iuYenerint, cogant ut ipsas regi restituant» monentes per censuram appellatione remota. Theiner: Mon. Bung. L 184. Wemel. Cod. dipl. arp. II. p. 133. CCCCV. Lateranx, 1. julii 1241. Gregorius IX. papa mitdt Belae negi litteras consolatorias, in quibus inter caetera dicit: Nnper audito, quod geiks Tartarorum ad regnum Ungariae manus depopulatrices extendens, adeo in ipsum desolatrix insaevierit, ut gladio ejus habitatorum illius sangyine oonti* nuata caede madente diro illud exterminio devastarit, gravis doloris extitimas sagitta perculsi tantaeque amaritudinis potati absinthio, ut oculi protinus copiosis exprimerent lacrymis cordis tristidam vehementem*. »Nos in tantae necessitatis periculo consilium et auxilium, prout poterimus, efficax impende- mus, te semper oportunis favoribus prosequendo. Ad hoc si Fridericus impe- rator rediret ad mandatum matris ecclesiae, paratus esset pacem reformare cum ipso, ut etiam tibi posset liberius et utilius subveniric Katona: Histor. crit F. 985; Fej^: cod. dipl. IV. 1 p. 228; Theiner: Mon. Hung. I. p. 185, CCCCVL A. 1241. 7 eeptembrie. Andreas comes de Ohelmo, veniens per duas vices Bpalatum ad reformandam pacem inter se et suos ex una et dictum commune ex altera parte, denique ad talem pacem perpetualem per- venerunt: In primis ordinaverunt, quod omnia damna illata ab utraque parte in personis et rebus usque in bodiernum diem penitus sint cassa, et amplius non recordentur. Item, quod dictus comes et sui heredes et sui homines salvi et securi veniant ad dvitatem et extra, sicut amici. Item, dictus comes pro damnis, quae ipse et sui homines dederunt Spalatensibus, recuperabit suam terram de Chdmo hinc ad festum s. Domnii. Item, quod omnes Spalatini sint salvi et liberi in tota terra comitis, et vadant, et stent et redeant et vendant et emant sine ulla contradictione, sine ullo tributo in perpetuum. ttem quod S)(»alaten8es in terra comitis sint salvi et securi ab omni homine mundi, et si ofibnderentur, comes et sui heredes teneantur emendare de bonis suis. Item, si Bpalatenses voltierint ca^edere lignamen, quod possint caedere et portare BB0B8TA. 119 sine aliquo datio et tribato. Item, si comea non recuperaverit dictam terram ad dictum terminum, quod haec pacta non teneant, nisi de utriusque partia ▼oluntate. £t si dictua comes non observabit banc pacem et conoordiam, solyat nomine poenae mille romanatos cooununitati Spalati. Ipae comes cum quatuor auis hominibuB Fatco, Cleea, Dobrochna et Betco iurat super evangelium et crucem observare praedicta, et ita fadet iurare, cum habebit terram, onmibus suis hominibuB. Eodem modo consilium Spalati promittit omnia promiaaa obser- yare et si non observaret, solvat comiti miile romanatos. £t sic iurarunt iudices civitatis Lampridius et Madins Grecinae, cum Madio Jurcu et Lucaro Stresi. Actum in palatio quondam comitis Heliae, in presentia Pauli Trepetii came- rariiy Lampredii Zagarella, Zantii Sab. Tan . . . et Michae Jurec. Temporibus Gregorii pontificis et serenissimi regis Belae. Petrus etc scripsit Luciina: De regno Croatiae et Dalmatiae. Schtoandtner 111. 598. CCGOVn. 1241. 23. Septembris. fiela IV. rez ad petitionem Baboneg et Stephani fratrum et comitum, filiorum Stephani de Gorica confirmat cum pri- vilegio suo aurea buUa signato aliud privilegium Hemerid regis, genitoris sui, itidem aurea buUa communitumy qno per enndem Stephano de Gorica, quaedam terra Vodicha, quae primo possessore suo, sine haerede defuncto, per regem adhuc Belam n, patrem Hemerici regis, pro fidelibus serviciis, et praedpue quod idem Stephanus quendam potentem de Theotonia nomine Albridium de Micho in confiniis ducatus Slavoniae profligaverit, colhita fuerat, de novo coofirmat, maxime cnm praenominati Baboneg et Stephanus ob inaignia fidelitatis suae merita, quibus coram oculis suae majestatis multipli- dter efiulgebant, gratitudinem regis promemerunt Datum per magistrum Bene- dictum praepositum albensem et electum colocensem. Praesentibus inter cae- teros cognato regis Joanne domino Sirmiae et comite Bachiensi, Dionisio bano totius Slavoniae et magistro Agazonum. Origindle in pergamena, in archivo eomitie Ludoviei Blagaj Nr. 2. Aemo- nae. (Rad. LopaHc). De eodem dato existunt litterM ejusdem Belae IV regis iisdem fratrihus Babonegh et Stephano comitibua de VodychOf cum eisdem ferme tenoribus aub duplid Hgillo collataey a capitulo Zagr, de dato 15 Febr. 1350 ad petitionem comitis Duymi JUii comitis Badotlai de Blagay trat^- eumpta^ In eodem archivio Blagajano stib Nr. 1. A. 1241. 23. Septembris. Bela IV rex notum esse vult, quod servitia lauda- bilia, quae iUi Baboneg et Stephanus comites de Wodycha filii comitis Ste- phani de Goricha in diversis expeditionibus regni exhibere studuerunt» et de die in diem non desistunt, exponendo se et sua multis periculis et fortunae casibns incessanter; considerans specialiter fidele servitium comitis Stephani de Goricha, quod contra quendam potentem de Theotonia, nomine comitem Albrichum de Mycha, confinia ducatus Slavoniae saepius invadentem, dimi- cando viriliter exercuit, ipsum potentialiter superando, suosque ad ultimum exterminium prostemendo, non utique absque magna sangvinis effiisione et suorum consangvineorum quam plurlum et militum occisione, prout in privi- legiis regis Hemerici plenius continetur, in memoriam revocans, hanc gratiam dictis comitibus et eorum haeredibns duxit largiendam, ut eosdem nullus banus judicare debeat vel possit, eximens eos perpetuo a iudicio et iurisdiccione baoatus; collectam etiam mardnrinarum in dus possessionibbs nullus officialis 10 120 I. KBXULJBVK), duciB Slavoniae nec banus ullo unquam tempore dicare vel exigere possit; immo ex regali benignitate ipsis concedit, ut nullua banus descendere, vel cungregationem generalem facere possit vel debeat in eorum posseBsionibus, deprehensos poBsint soli iudicare et punire auctoritate regia. Datum per manus magiatri Benedicti praepositi albensis et electi colocensis. Inter magnates sub- Bcripta cognatus regis Joannes dominus Syrmiae et comes wachiensis, Dioni- sius banus totius Slavoniae. Wtngtl: Cod. dipl, Arpad, IIL 115 ex archivio eomitum Blagay. OCCCVIII. A. 1241. Stephanus banus tocius Slavoniae significat, quod consti- tuti in sua praesentia Baboneg comes a parte una et Wlkodrag filius Abrahae cum generatione sua, scilicet cum filio Eumik, Moydrug et Dobromero, idem Wlkodrag confessus sit terram suam Polana iuxta fluviiun Sana, in comitatu Dubicensi ejdatentem, eidem comiti Baboneg pro centum et quinquaginta pensis vendidisse. Intra metas, quas Petrus comes Tinioiensis distinxit, occurrit Coysin zdeuech, fluvius Voizka, locus Braholco, fluvius Jezenova, locus Verhy, aqua Eonzki stmg, locus et fluvius Wlchya, fluvius Wn, fluvius Zana, aqua Alsew- nicha, lutum Temechech, loca Medvegak, Dolboka, Knega, supra montem Kalyschye, et venit per viam publicam de Cerleuchk. Ex transumpto eapituli zagr. de o. 1401. in pergam, in arehivio eomitia Blagaj. N. 69 Badoslav LopaSid. CCCCIX. Apud S. Sal ... A. 1241. 29. Decembris. FridericuB Bomanorum imperator, attendens grata servitia, quae universi homines Tragurenses de partibus Dalmatiae fideles amici eius sibi exhibere atuduerunty concessit eis, ut ubique per regnum suum salvi et securi incedant in personis et rebus eornm ; quocirca universis in regno Siciliae constitutis mandat, ut nuUus eorum ali- quem hominem de Tragurio praesumat tam in peraona quam rebus suis ofiendere. Lucius: De regno Dalm. et Croat. Lib. IV. eap. 5. CCCCX. A. 1241. De partibus Hungariae quinque aororcs monasterii vesprimiensis ordinis s. Augustini a persecutione Tartarorum fugientes, in quarum comitiva erant fratres praedicatores, nomina qnarum sororum dixerunt haec esse: soror Egizia filia Simeonis bani, s. Christina, s. Helenai s. Mar- garita et s. Maristela, quarum quatuor remanentes in civitate Nona ordina- veruut monasterium in ecclesia s. Mariae, quinta vero Helena ivit Jaderam, et ibidem ordinavit monasterium s. Mariae de alta ripa, sive de Melta. Farlati: Illyr. sacr. T. V. p. 78. CCCCXI. Viennae, 4. Januarii 1242. F. abbas sanctae Mariae cum toto conventu eiusdem loci ordinia a. Benedicti in Ungaria, in epistola ad universos s. matris ecclesiae fidelea directa, perscribit vastationes Tartarorum in Cappa- docia, Peraia, Buasia, Polonia et Hungaria factaa, praeterea fugam regia Belae, et eius cladem, in qua tres archiepiscopi, 4 suflraganei et G5.000 hominum periernnt; et in eodem bello Colomanum regis fratrem vulneratum esse letha- liter, ita quod mortuus sit post breve tempus. FejSr ex Mathaeo Parisiensi: Cod. dipl. T. IV. vol. II. p. 235. CCCCXII. Tragnrii, 10. Martii 1242. Bela IV rex, ad petitionem filiorum Guidonis de Vegla, Johannis Friderici; Bartholomaei et Quidonis, nt privi- BK1B8TA. 121 legia aTi dus Belae m et patris Andreae n eis coneesaa coDfinoaret» con- siderans, quod cum tempore necessitatis illum persecutio impelleret Tartaro- rum et ipsorum comitum non modico indigeret servitio, roboravit eis anno* tatas privilegiales litteras, ita tamen, quod securiore tempore ad exhibitionem oiiginalium praedicti filii Guidonis comitis teneanturi ut nova de yeteris acci« piant firmitatem, adjiciendoy quod eidem ipsis se obligaotibus com rex drca maritima yenerit, donec moram ibi fecerit, cum duabus nayibus, que vulga- riter galia et seycca vocantur, teneantur desendre ; sed postquam de maritimis reoesserity prioribus obligabuntur conditionibus, que in memoratis privilegiis continentur. Praeterea oonstituit, eisdem assummentibuBy quod ratione terrae ezistentis infTa ducatum 81avoniae, qnae Wynodol vocatur, quam ipsi ex donatione patris ejus possidere dinoscunturi com tribus militibus armatis regi servire tenebuntur, quod minus bene explicatum fuerat in privilegio patris, extra regnum autem, cum exercitus croaticus fuerit convocatus, cum duobus tantum militibus deserviant, sed inter regni limitea cnm tribus decenter et honeate armatis. In tran$umpto Caroli I regia de a. 1323 in aetis N. B, Fasc. 370 N* 34 ex arehivo regni Oroatiae Peetinum deportatie. L Kukuljevid: Borba Hrvata 8 Mongoli, P. 71, CCOGXin. Tragnrii IB. Martii 1242. Bela IV rex impnlsos venire arduls quibusdam negotiis ad partes maritimas tractaturus, quae causae qualit:is et conditio temporis reqoirebat, oum ad dvitatem Traguriom appulisset, pater Treguanus episcopus ejusdem loci cum clero nec non Cherne Garbonis rector et iudex et universi dves, occurerunt ei hilariter et jucunde cum omni appa- ratu laudia et solemnitatis, et obtulerunt omnia ore et operoi que honorem regis decebant, qui etiam eum tam honorifice susceptum in suis munitionibns aimul cum suis plnribus, qui de regno Huugariae et Slavoniae a fade Tar- tarorum aufugerant, diutius detinentes eos amministrarunt, regi multa et non modica deliciarum genera, ita quod iam merito non solum fideles sed fidelis- simi poterant appellari. Bex igitur confirmans eorum libertates et privilegia ab antecessoribus concessa, jurat per sanctam crucem et sacrosancta evan- gelia, que sequuntur diligenter observare: videlicet firmam pacem, statum et libertatem ipsomm; episcopum et comitem, quem clems et populus de com- muoi conseosu elegerint, studebit confirmare, et lege ipsos antiquitus conati- tuta cum judice suo, uti permittit, in nuUo consvetudinem infringens; de tri- butis, quae de mercatoribus extraneis in portubus et portis civitatis proveniunt, doae partes regi recipiantur, tertia pars comiti, et decima pars episcopo civi- tatis colligatur; cives ab omni exactione tributi liberi sint penitus et exemti; com rex in civitatem pro negotiis regni tractandis vd casu quolibet acces- serity nemiDi civium vis domorum suarum per quempiam inferatur, sed hi tantum domos eorum intrent, quos eorum dilectio dnxerit admittendos; regi etiam aut bano nihil a civibus nomine tributi aut debiti exsolvatur; cives nemiDi extra muros dvitatis in aUqua causa respondere teneantur, sed secun- dom consuetudinem solum coram eorum iudice eos conveniat, quicunque cum ipais agere voluerit; obsides ab ipsis rex non redpiet, sed in curia sna ser- vire volentibus stipendium impoDdet; si aliquis dvium negotia terra seu mari exercuerit, nuUum persolvet pedagium nnllumque tributum; si quis extraneus 122 I. xninnjBvid, de regno sno yel aliimde cmn uxore, filiis et bonis suis propter iodignationem regiam ad ciyitatem confugerit, liberum sit ciyibus eum receptare eumque infra spatium septem dierum retinere, post quos, si gratiam regiam interim acqoirere nequiverit, liberum sit illi cum omnibus suis rebus abire; si quis ex civibus alias abire voluerit, secure cum familia et rebus permittatnr. Con- firmat etiam territorium ciyitatis a colunma, quae sub Ostrog posita est usque ad yillam Smoquize. Nomina autem viUarum et locorum in hoc termino sunt haec: monasterium s. Petri de Clobociza, yilla Biacy cum toto territorio suo, ecclesia s. Vitalis, et s. Georgii, pascua Diuuly, campns Traguriensis, totnm Mazolinum usque ad SmoqtiiEe. Extradatum sub aurea buUa per manus ma- gistri fienedicti praep. albensis, aulae cancellarii, existentibus : Btephano epis- copo zagrab., Dyonisio bano Sclavoniae et maritimarum etc. Ex libro commefnorialium T. 27., p, 403 in archivo Aulico Viennensi. Kuku^evid: Borba Hrvata. F, 76^78. CCCCXrV. Tragnrii, 18, Martii 1242, Bela IV rex notificat, quod Tre- guauns episcopus Traguriensis, cum toto suo clero, et Cerne de Qarbone rector et iudex dyitalis cum omnibus ciyibus, yenientes in ejus praesentiam petie- rint, ut eis confirmaret priyileginm regis et ducis Slayoniae Colomani, fratris ejus, in quo illis praedium Drid, a patre eorum rege Andrea II concessum, confirmayit, de novo priyilegio suo confirmaret, quam gratiam rex iUis prae- stitit, inhibendo et extinguendo omnem jnrisdictionem Budislavi comitis et aliorum, introducwdo illos et ecdesiam Traguriensem in possessionem praedii per comitem Petrum, magistrum tayemicorum filii sui Stephani ducis. Exi- stente 8(tephano) episcopo zagr. Dionisio bano totius Slayoniae et maritimarum. Lucius: Memorie di Traii. p. 44, Farlati: Hlyr, Saer. T, IV, p, 340. CCCCXV. Ragusii, 22, Aprilia 1242. In praesentia Stephani Justiniani comitis Bagusii, Marcus Dnlcinensis episcopus una cum canonicis suis, dia- cono Theodoro de Lampridio, diacono Andrea de Maria, subdiacono Grobac comitis Petri dulcinensis cum nobilibus yiris Dulcinensibus Berissa co- mitis Valentini et Petro de Goyslayo iurant ad s. Dei eyangelia, quomodo totum illud pertractarunt et confirmarunt cum Stephano comite Ragusii et cum capitulo et communi Bagusi, sicut fuit commissum a Gteorgio principe Diocliae, filio iupani Velcani, et totum iUud c[uod cum praenominatis tracta- yerunt, et quod a Miroslavo comite Dulcinensi et a toto capitulo et communi Dulcinensi per juramentum eis fuit commissum. Et omnes infrascripti bona fide conciliabunt et adiuyabunt homines Ragusii sicut homines Dulcinenses salya tamen pace domini regis Seryiae. Et de hoc factae sunt duae cartae similes. Signarunt: Marcus episcopus, presbyter Mauras yicarius Johannis Bagusini archiepiscopi, presbyter Mathaeus Lucae, yicarius einsdem archi- episcopi, presbyter Blasius Johannis yicarius ejusdem archiepiscopi, subdia- conus Geryasius Petri yicarius eiusdem, presbyter Elyas Viyiani testis, diaconus Mathaeus Teochili t clericus Ursacius Mathaei t Theodorus diaconus t sub- diaconus Andreas t. subdiaconus Grobe t. Clemens Sersii jur. judex Bagusii Grubessa Balislavae jur. judex Rag. Gojslayus Theodori Crossi jur. judex Rag. Andreas Ranane jur. judex Rag. Petrus Balislayae testis, Velcius Vla- dimiri t. Bnbana Petri t Gmbessa Gundulae t. Bonardicus Cayalcabo Venetus RBOB8TA. 123 t Paultts Boeradi t Cerne Vranae t Jacobus Andreae Goialavi t MarinuB Calendae t et alii plures Bagusini Berissa t Lazarus firater Corpolati t Petrus de Goislavo Dulcinenais t et alii Dulcinenses. Presbyter Pascalis no* tarius Bag. scripsit Ex archivo reip. BagitsirMe. Fasc. IL K 77. CCCCXVI. Tragiizii, 12, Maii 1242. Inita concordia inter episoopum et communitatem narraturi quomodo rex Bela IV veniens Traguriom receptua fuit a civibuB magna cum solemnitate, ad quoram petitionem confirmavit pri- vilegium concesaum ecclesiae Tragnrienai a Colomano duce. Facta est quoque diviaio fructuum praedii Drid inter episcopum et capitulum ez una parte, ab altera autem rectorem et communitatem, concesaa per regem, in cuius per- sonae et ezercitus sustentationem expendit civitas innumerabilem pecuniam. Lucius: Memorie di Trau. p. 44, CCCCXVn. Tragarii, 1242. die 10. Maii. Bela IV rex agnoBcens plurima servitia nobiliom de insula Faria, ad recompensationem fidelitatifl ipsorum et ad preces Nicolai episcopi et Zepregnae zupani Farensis et Bracensis, statuit, ut cum secundum tempora ecclesia de Faria vacare contigerit, libere eligant electores, ad quos de jure spectat electio, de fidelibus ad regnum Hungariae Bpectantibus sibi praesulem, qui eis praesit, electus tamen regiae maiestati praeflentetur. Concedit etiam, ut episcopus una cum iupano et cum N. N. de genere Givich (aut Ginich) libera potiantur facultate eligendi sibi comitem de Hungaria, et ad regnnm Hungariae pertinentem, quem sibi utiliorem esse conspexerint, praesentabitur autem regi pro confirmatione. luppanus semper de genere Givich eligatur et per comitem confirmetur Nulla coUecta a no- bilibuB requiratur. Ipsorum libertas in omnibus conservetur. Cum regi exer- citum facere placuerit, nobiies de genere Givich cum duabus barchis, suis impensis praeparatis et armatis una cum nautis et remigatoribus servire tene- antur; mercatores per universum regnum immunes a solutione tributi habe- antur. Nullus nobilium coram extraneo judice comparere teneatur, nisi forte regiam maiestatem in Dalmatiam contingeret adveuire. Emigratio libera decla- ratur cum tota familia. Datum per Btephanum episcopum vaciensem. Inter Bubflcriptos Dionisius banus et dux totus BlavoDiaa Ludue: De regno Dalm, et Croat. Lib. IV. cap. 5. CCCCXVin. In Clis8i&, circa 12. memia Maii 1242, Bela IV rex mani- festaty cives Jadrenses ad eum communi proposito venientes promisisse, quod secundum privilegia, a praedecessoribus eius eis concessa, fidelitatem ei de- bitam observare velint, quorum occiurens assensu, habito suorum principum consilio, decrevit, quod conventionem, quam frater eius felicis memoriae rex Colomanus cum eisdem nuiturius ordinaverat, atam habere velit et firmam. CuiuB conventionis serie continetur: quod secundum consilium pr borum ho- minum in Jadra existentium tantam summam pecuniae, qua destructio muri vel ruina ex parte maris ad regis commodum et honorem veleat reparari, dare teneatur. Insuper terram a Nedijni (Nedin) usque Beguna, praeter iilam, quam modo possident, item superius usque ad Martindam in mare, praeter terram pertinentem ad comitatum Nonae et terram Jubil (Ljubel, Ljuba), quae est Hospitaliorum, qnas illis non contulit. Praedicti vero Jadrenses de- bebunt regi et successoribus eius servitia camerae regiae conmiuniter exhibere, 124 I. KUKiruKvid, secnndum quod rto Bao Belae regi praeataterant Datum per manus Stephani epieoopi yacienBis electi archiepiBcopi StrigonienBis. Existente Stephano epis- copo sagrab. Dionisio bano Signatum aurea buUa. In Archivo reipubl VeneHarum, Libri pactorum. 1174, Wenzel Cod. Diph arpad. IL 143, CCCOXIX. CliBeaei 16, Maii 1242. Stephanus epiBcopus vacienBiB et electuB archiepiBcopuB StrigonienaiB notificat, quod post confirmationem privi- legii per regem Belam IV factam, conBtitQerit Stephanum filium MartinuBai iupannm pro prestaldoi ut introducat TragurinoB in posBessionem Buarum terrarum. Et poBtquam rex receBserat ex Daknatia, nominavit eum in vicarium Buum. Ad quem cum reversus fuisset pristaldus eiuSi retulit, quod metas dictamm terramm conscripserit, quarum metae extendebantur a columna sub Ostrog usque ad Smoquizam. Quocirca instarunt Tragurini reginam, quae tunc adhuc degebat in Dalmatia, ut a mittendo testimonio sint immunes^ quod eis regina conceBsit. Luciu^: Memorie di Trau, p, 44, CCCCXX. Spalati, mense Julii 1242, Temporibus Stephani electi archi- episcopi Spalatensis et nobilis viri Joannis potestatiB, comitis ModrusBe et Vinodoli, iudicum Petri Cicla, Formini Testa et Desa Michaelis. Cum com- mune Spalati vendidisset insulam Soltam quibusdam nobilibus Spalatensibus, emptoresque litem intenderent coenobio s. Stephani propter quasdam ab eis posBesBas terras, Desa autem abbas responderet, quod illas legitime possideat monasterium idque tabulis, scriptis manu Sabatii notarii (1178) probareti Jo- annes potestas post exmissioDem delegatorum iudicum, inter quos Petrus Pinosa antea fuerat datus pristaldus a Domaldo comite et a communi Spa- latensi, dictarum terrarum pacificam possessiona adjudicavit caenobio 8. Ste- phani. Scripsit CamaDus clericus iur. notarius Spalat. Farlati: Illyr, Sacr, tom, IIL^ p, 263, CCCCXXI. RagaBiiy 10, Augueti 1242, Tempore Joannis archiepiscopi Bagu- sini, MarcuB Dulcinensis ecclesiae episcopus una cum suis canonids preabytero Marino, diacono Grobae comitis Miroslaui, diacono Theodoro de Lampridio, diacono Andrea de Maria, subdiacono Grobae comitiB Petri, confitentur, quod Bua bona et spontanea voluntate et sincero consensu archipresbyteri Georgii et suomm sacerdotum, quorum nomina sunt baec: presbyter Sergius de Bono, presbyter Stephanus Zuraae, presbyter BayneriuB, presbyter Velemiras, pres- byter Petrus, Philippus, Nicolaus et Benedictus, diaconus Grobae, comitis Miroslaui, subdiaconi Grobae comitis Petri, diaconi Marinus, Andreas, Maurus, subdiaconi Zupanus, MarcuSi Joannes et Joannes de Castrcca, clerici Bar- tholomaeus, Sergius, Dominicus, Gerdus, Nicolaus Velcotta, Quiricus Zonus, et de capellis presbyteri Mesius, Marcus, Marinus, diaconus Zauus, subdia- conns Bratos, derici Zanus de Slav, Martinus, Marinus, Stephanus, Laurentius, PetruB, Dessina, presbyter Syri, diaconus Stenni, subdiaconus Dominicus, cle- rid Hivez, Zanus, Vincentius, Bilza, Drasco, et Beroldus, et per consensum totius capituli, et per sacramentum bs. Dei evangelii ab omnibus praedictis communiter factum et commissum, venerint ad antiquam matrem et metro- politanam ecdcBiam Bagusinensem et inquisiverunt et suiB oculis prospexe- runt, manibusque suis tenuerunt multa antiqua et nova privilegia a ss. romana BSQB8TA. 125 eodesia perpetoaliter eidem Bagasinae ecclesiae data, ex quibua Teriafiime certificati fuerant) BagdBiiiam ecdesiam antiqaam ioisBe et matrem et me- tropolim dalcineDSi ecoleaiae, qnod omnes praenominati insimul confirmantet pro Buocetsoribaa Boia promittant et jurant eidem Baguainae ecdeaiae per- petuo obedire et reverentiam facere. SubBcripaerunt : Marcus epiacopua, Dom- nuB SlaviuB abbas LacromenBia qua teatis, presbyter Mauras De . . . de vice domini Joannia BaguaineDBia archiepiBcopi, teatiBj preabyter Matthaeus Lucae vice duadem archiepiacopi teatia, preabyter Blaaiua Joannia, yice eiuadem archiepiacopi teatia, aubdiaconua G^eryaaiua Petri Theodori vice eiuadem archiepiacopi testia, preabyter Marianua teatia, diaconua Grobe teatiB, diaconua TheodoruB teatia, aubdiaconua Orobe teatia, diaconus Matthaeua Theophili canonicua BaguBinenaia ecdeaiae teatia. Preabyter Paachalia Petri canonicua Bagaainenaia ecdeaiae et communia Baguaii notariua jaratua Bcriptor et teatia dgillator. Ex tfansumpto Btdlafio archivi Bagusinu Mac. p. 379, in mea collectiane. CCCCXXU. Apud pontem Maaridi, 3. octohris 1242. Bela IV rex noti- ficat, quod cum terraa Johance filii Gborgii decedentia aine haerede, nomine Mycola, Maria cum suis pertinentiis et yineis ad petitionem fratris regis piis- simae recordationis regis Colomani, fidelibus suis File praepoaito Zagrabiensi, et suis fratribus Thomae comiti et Petro, contulisset, Thomas filius Lamperti et alii de generatione sua, nec non Vincentius praepositus et Bagyn pro filio Martini mariti sororis eorum de generatione eadem in quaerimoniis terras minus iuste petiissent, quum potius ad eos deyolyi debuissent; eyocatae ad regem comparuerunt ambae partes, et cum plurima fuissent allegata, tandem Thomas et alii, qui cum eo erant, terras iratris Johance fore empticias sunt confessi ; quare dictas terras rex de novo contulit magistro Fyle et eius fratribus. Wenxd: Cod. dipl. Arpad. VIL 125. CCCCXXIII. Apud Sebenicnm, 14. Octobris 1242 Temporibus Innocentii IV papae, Belae IV regis, DaDieUs comitis, Dragouani et Badouani Buda^e iudicum Sebenicensium. Stanimirus archipresbyter una cum Johanne, Collo- mano Badine, Micha filio Lupi Calione, et Johanne presbiteris, Crisogono filio Dragani et 8. N. C. diaconis. Wratislauo filio Vahonis Pribica, et dia- cono Btuiculi (?) et omnibus aliis clericis sibenicensibus, tam Latinia quam Sclayis, recognoscunti eos omnimodam subiectionem debere Treguano epi- Bcopo et ejus successoribus nec non ecdesiae Traguriensi etc. Actum in prae- sentia et testimonio Leonardi abbatis s. Nicolai, Danielia comitia Dragoyani et Badouani iudicum dictorum Scotii, et Drage, Surate, Pribislayi et plurium alio- rum. Stanimirus archldiaconus et juratus notarius scripsit. Dobren ezaminator manum misit. Ex meis miscellaneis. CCCCXXIV. Apud VereToha, A. 1242. 16. Novembris. Bela IV rex de- clarat, quod cum ei piacuiaaet Zagrabiae in monte Grech dyitatem liberam conatruere, hoapitea conyocare et illam partem regni ad eeouritatem confinii monire, conyocato conailio cum Dioniaio bano totiua Sdayoniae et aliia regni principibua hanc yoluntatem approbantibus auum propoaitum perduxit ad finem, conceditque, ut in dicto monte libera dyitaa fiat. ConditioneB autem et 126 I. KUKauBvi6, libertates hospitnm, qoas ipsi inter se fecemnt et rex approbavit, tales fuenmt 1. quod si hospites in districtu Hungariae, Dahnatiaei Chroatiaei Slavoniae spoliati fnerinty aestimata qnantitate pecuniaei iuzta arbitrium bonorum yiro- rem et sacramentum concivium ad hoc electorum, vei ablata restituat yel malefactorea ostendere teneatur. 2. Tributa infra regales terminos in nuUo loco BoWere teneantur. 3. Quicumque civis alium civem ▼ituperiis aut contumeliiB affecerit, hieso decem pensas, in communes ezpensas 100 denarios solvat, et si poBt trinam correctionem se non emendayerit, rebus omnibus in commnne applicatis, tamquam infamis de civitate turpiter expellatur. 4. Si quis alteri alapam dederit, vel per crines malitiose traxerit eandem poeoam patiatur. 2. Bi quis cultello, gladio, lancea aut sagitta aut aliquo tali modo alium vulne- raverit, et vuhieratus sine defectu membrorum resanatas fuerit, medico laeai satisfaciat, et laeso 25 pensas, quinque vero ad usum civitatis persolvat ; si vero in ahquo membrorum debilitatus fuerit, medico hiesi satisfaciat et hteso decem marcas et ad usum civitatis 10 pensas solvere teneatur. Bi vero mor- tuus fuerity duae partes rerum suarum cedant parentibus occisi; tertia pars civitati. 8i vero captus fuerit, secundum consvetudinem de ipso vindicta summatur, nisi quis in ludo sine praemeditata mahtia aliquem ioterfecerit, in hoc enim casu 100 pensas cognatis interfecti, 20. vero pensas ad communes usus refundat. 6. Si quis de extraneis intrans civitatem sive in vico, sive in domo, sive in foro similia ut supra perpetraverit, per judicem civitatis iudi- cetur et eisdem paenis subjaceat. 7. Si ex incolis civitatis aliquis aut extra- neus infra terminos dvitatis in furto vel latrocinio deprehensns fuerit, per judicem civitatis puniatur. 8. Si quis extraneus aliquem de civitate in causa pecuniaria vel in lata injuria voluerit convenirei coram judice civitatis conveniatur et nulla causa ad duellum judicetur ; sed per testes et juramentum terminetur, sive sit cum extraneis srve cum indigenis. Testes autem eiusdem conditionis et libertatis, cuius sunt isti, assumantur. 9. Eodem modo siue extranens inve- niat apud incohis sive incola apud extraneos equum vel bovem aut aliquas res iurtivas, semper testes, ut supra, producantur. 10. Cives de praedicta civi- tate vel jobbagiones de viUis ad ipsam pertinentibus, qui prope territorium civitatis fuerint, nullius judicis, nisi civitatis, adstare teneantur. Quod si judex snspectus habebitur, convocatis omnibus majoribus civitatis ipso judice prae- sente negotium decidatur. Si actor ad regem appellaverit, solus judex ad regem ire teneatur. 11. Si pro quacunque causa judicem, et cives vel cives solos ad Begis praesentiam quis citaret, non tenetur ire nisi solus judex, etc. 12. Cives liberam habent facultatem eligendi judicem, regi praesentandum, et mutandi annuatim pro suo arbitrlo. 12. Si quis de civitate siae haerede de- cesserit, de suis rebus liberam habet disponendi facultatem. Bes vero immo- bileSy domos, curiam, vineas, terras et aedificia habito consilio cum concivibus familiae suae vel cognatis relinquat 14. 8i quis intestatus decesserit et non babuerit cognatos, duae partes pauperibus et ecclesiae eiusdem civitatis distri- buantur, tertia autem pars ad utilitatem civitatis reservetur. 15. Forum in dvitate duobus diebus in hebdomada, videlicet die Lunae et Jovia oelebretur, praeter quotidianum. 15. Ad servitia regis tenetur civitas cum rex expeditio- nem ad partes maritimas, vel Carinthiam, vd Austriam facere voluerit, tunc dvea decem nulites mittere tenentur cnm armis miUtaribus. Praeterea regi, quando ipsum iUuc ire contigerit, dare debent pro prandio 12 boves, 1000 RXaBSTA. 127 panes, i tunellaa yini, duci autem totiua Slavoniae, ai Bit de prole regiay me- dietatem praedictorum dare debent Bano vero, non tamen vicebano, nihil aliud solvere, niai in principio intuitu aui banatus unnm bovem, centum panes, onam tunellam vini, Bemel donec fnerit banuB. Ab omnibus iBtia servitiiB erunt tamen per quinquennium liberi. 16. Item civea aBsumpserunt in se propriis ezpensiB murum Grech muro firmisBime commnnire. Ad austentationem hoapitum dedit illis rex terras statuens eoB in eisdem per banum totius Slavoniae Dioniaium. Prima meta eat in portu Savae, quod Eiralyr^v (kraljev brod) dicitur, iuzta magnam viam^ per eandem usque rivum, qui Zoisca dicitur, quem tranaienB per pontem, ad eandem viam veraus aquilonem transiena aquam Mlaka venit ad monticulum et terram, quae dividit terram populorum regia. TraDBiena minorem Mlakam ad magnam viam, quae vulga- riter Ettewen dicitur, per iUam ad rivum Cirkvenik, ubi est pons. Superiua per rivum iuxta montem Grech vadit directe ad aquilonem et ad pontem Kubul kut, et Buperius per rivum Cirkvenik transienB monticulum in quandam vallem, per quam transit in rivulum Lonazki potok. Deinde aacendit ad metam capituli zagrabienBia, altera est hoapitum de Grech, tertia filiorum Dobcha de genere Aga. Deinde ad cacumen montis Medvenicha versns ocddentem et pervenit ad metam fiiliorum Mikula, quae Pleaivicha dicitur. Deinde aacendit et venit ad terram Endre, descendendo et ascendendo ad metaa ecclesiae zagrabienBia Deinde ad rivulum Peznich potoka, per terram Endre et per vallem ad verticem montia, separando terram Srem vadit in viam, quae exit de villa Gremla. VersuB meridiem ad campum et per viam ad paludes Mlaka, et siniBtre usque ad fluvium Savae. BuUa anrea pendeuB. Datum apud Wer- euche per magistrum Benedictum praepoaitum albensem et cancellarium reginm electum archiepiscopum colocensem. — Subacripti inter caeteros. Stephanus episcopus zagrabienBiB, cognatuB reg^s Angelns dominus Syrmiae et comes bachienBiB. In archivo civitatia zagrabiensis, TkaUic: Monumenta hist civ. eagr. 1, 15, CGCOXXV. In Wereacha, 21. Novembris 1242. Comea DionysiuB dei gratia dnx et banns totius Slavoniae notificat, quod cum Jaco, Isaak, Bratila com filio Lodicha, Adam, Zadnrk, Meurk, Giurus, Nork et tota generatio Bratila tempore peraecutionis Tartarorum coram eo remansisBent, ita ut rebus snis mobilibuB a debito suo defendere non potuiBsent, quam particulam terrae Boae haereditariae pro viginti marciB Abram comiti de Moroudia et Nicolao fratri buo vendiderunt; sed quia Abraam comes cum fratre suo de eis diffi- debant, ab eiadem Jaxum banum, Turdialaum, Tybam, magistrum Buzam et Endre filium Petri pro fideiuaBoribus auper eadem terra recepernnt, Blagona, Acha comitibua, FarcaBaio de Zagoria et Pethk de Cumarcha praeaentibus, terram autem dictam cum hominibua capituli zagrabienaia et cruciferorum de sancto Martino et de a. Georgio et ahis quam pIurimiB drcuiendo certia metis fecernnt limitari, cujus prima indpit ab oriente in aqua Lona et eidt in nemna, ubi duae aeparant eam a generatione Pozdemer; inde ad rivum Moroucha et rivum Cadenche; ex nemore ad occidentem aeparat a genera- tione Cyncemer; inde per varias metaa ad terraa caatreuBium et Marin atque Abraam comitia, inde aeparat a ^eneratione Jaco et a filiia Marin et iterum Abraam comitis; inde ad rivum Moroucha in fine pontia; inde per montem 128 I. KUKULJByi()y transenndo reflectitur in yia ad aquam Bedioice; inde in aquam Lona, u\A terminatur. Ex €Kti8 e regni Croatiae archivo Pestinum tranalatis N. B. A. 1501, N, 10 et ex transumpto Belae regis de dato Wereucha 11 kaUndas Decembris 1242. F^er: Cod. dipl T. IV. vol. I. p. 255. Kukuljevid: Sorba Hrvata. P. 78—9. CGCCXXVI. Tragnrii, 13. kalmd. (meneis?) 1242. Ezistentibus Treguano epiBcopo traguriensi S(tepcone) comito, Carini Casotti rectore et iudice. Cerne. . . recognoscit, se a Paulo filio Dragislai recepisse perperos . . . pro terra sua iuzta terram s. Johannls de platea jacentem, et eam vendidisse in perpetuum. Testes: Dobrana subdiaconus, Marinus clericus, Marinus Prodani et Janicha, filius Cassoti. Zanicha examinator manum misity Johannes traguriensis nota- rius et B. Laurentii cano.icus signayit. Ex archivo monialium 8. Mariae, Jaderae. CCCCXXVn. A. 1242. Bela lY rex privilegiales Utteras civitati Nonae, reambulatlonem eiusdem per Joachimum banum (?) factam exhibentes, elargitur. Feih". Cod. dipL Hung. YIl. vol. 4, p. 91. CCCCXXVUI. A. 1242. Bela IV rez hoapitibus de Vorosdino concedit libertates, sicut easdem frater eius Colomanus rez et dux totius Slavoniae concesserat £t quidem: quod comes aut corialis comes de Vorosdino non habeat potestatem ipsos iudicandi, sed ipsi inter se judicem eligant, quem Bichtardum solent appellare, qui tamen regi praesentandus et ab eo confir- manduB erit. Cansas exortas inter ciyes judicat judex, causas vero Banguinis iudicare tenetur cam comite vel curiali comite. De judiciis .... duae parteB comiti, tercia rihtardo persolvatur. Tributum nullum Bolvunt civeB, niai qui yadnnt in Theutoniam cum mercimoniis, tuno de quolibet cnrru onerato Bolvent tres denarioB, de singuliB equis venalibus duos denarios, de duobus bobuB unum denarium . . . pro sigillo atributario habendo, dimidinm denarium. In portu vero Dravae de quolibet curru onerato unum denarium; item de qua- libet curia annuatim dimidlum denarium. Novi advenae per triennium nihil Bolvant. Haerede carens libere disponat de omnibus suis bonis. Unusqnisque de villa recedere libere potest, venditis omnibuB suiB immobilibus rebuB. Nullus baro regni super ipsos violenter descendere audet. Datum per ma- gistrum Benedictum praepositum Albensem et cancellarium aulicum. Extat in transumpto regis Stephani de anno 1272 in archivo civitatis varasdinensie. Faac. II Nr. 8. CCCCXXIX. In Segast, 1242. Bela IV rex ad supplicationem Johannis abbatis de Toplica, ut divisionem terrae caBtri de Guora inter ipsum ab una parte et Giinenses ab altera, factam per comitem Marcum, filium Borochuni, destinatum ad hoc a Dionisio bano, presentibus clerico magistro Nicolino, qua pristaldo regio, nec noa homioe capituli zagrabiensis et homine praeceptoris Templariorum de Goura et hominibus hospitum de Perna et Petrina, ne ulte- rius per Glinenses ecdesia possit molestari, litteris Buis dignaretur confirmari, annuens precibus abbatis divisionem ratam et aoceptam habuit Nomina posBessionum sunt haec: Crathka ultra Savam, vUla Schuchia citra Savam, Labngn villa Teredych; et locus ubi Lagna cadit in Sava, tam citra quam ultra; terra villae Bratkovichi citra Savam et ultra, villa Bakolechiche, villa Trebochel, villa Pyschani villa Heberkov, villa Paschena, viila Beth, quae fuit RKOB8TA. 129 terra WedeOi viUa Bcerda fliiper rivulum Scelna, villa Gregen, terra sanctae Crucifl, terra ubi Stevenicha cadit in Scelna, villa Velezna, villa Stevenicha, quae eat Borth, villa Dedech, villa Moznav, Bebrevnicha, Jelsevnicha. Dividit autem ipsam partem abbatis rivulua Gradiza eundo in Savam et Bava usque dum derivatur in aquam Chygovge, quae tranBiens 8ylvam(?) Zava vadit per campum aquosum, qui eat campus Logna et cadit in fluvium Logna, Gra- dixa autem incipit a loco ubi rivulns Scopnik cadit in rivulum Gradizam. Tkaliid: Monum. episc. zagr. L p. 79. CCCCXXX. In viUa Vereuoha, 1242. Bela IV rex ad petitionem hospi- tum de Zamobor prope caatrum Oclychi ut modum et statum libertatis eorun- dem, de gratia et provideutia piae memoriae regis Colomanni fratria ejus, juxta tenorem libertatis hospitum de Pctryna concessae, confirmaret, precibus ipsorum favorabiliter annuit, statuitque leges, et fedt conscribi metas eorum per comitem Stephanum fratrem Babonegh, quarum prima incipit de Thopol, et tendit ad pontem unum, deinde ad Breuilaz, deinde per sylvam ad Bo- koyca, ubi duae aquae simul veniunt, deinde sursum usque Pizni, deinde per montem ad Eocoycha, deinde ad Breztoycha, ultra montem in rivum Cher- nich, deinde ad Lipoiczam, per montem ad Grabouicham et per montem Fozorin ad Gradna, descendit ad viam, per quam iuxta Fresekam ascendit ad montem et descendit ad fontem Bisterch et sub Boboycha exit ad primam metam. Jura regni CroaUae L p, 62. CCCCXXXL 10. Dteembris 1242. Temporibus Budislavi comitis sibeni- censis et judicis Michae civis spalatensis, Gregorius filius comitis Elye dat suam terram ad plantandum ad quartum (cui?), qnae iacet in Necutuvina iuxta Ciprianum filium Georgii et Michaelem filium Dresini. Nobiles testes: Stan filiuB Cemotae et Dragusavus frater eius et Vojno filins Cemi, et alii Domnius filius Vulcinae, Pribisius, filius Cocege, Micus. Vulcinia de Curtissia frater examinator posuit manum. Leonardus notarius sibenicensis scripsit. Ex mea eollectione diplomatum. CCCCXXXII. Apud eastrum Tnraos, 29 Januarii 1243. Bela IV rex manifestat, quod considerans multimoda servitia magistri Scemeyts de villa Budugey, anrifabri consortiB suae Mariae reginae, quae ei et sibi a puerilibus annia impenderit fideliter et devote, et qui maxime tunc probatus est tanquam aarnm, cum regnum eius divino judicio fomax succenderat Tartaroram; nam mnltis retro abeuntibns ipee fidelitatis glutino, qua poUebat, relictis suiB, regi adhaesit, ofQciosum se exhibens in omnibus et fidelem; unde pro suae fide- iitatls et servitiorum oonstantia decorat eum perpetuae libertatis munere, exi- mens eum una cum fratribus suis Andronico et Eooz et Kaxa filiis patmelis eiuB, ab omni iugo debiti et servitii, quo sua generatio, videlicet viUa Bedegey, consorti suae rcginae tenetur; aula quoque regia pateat iliis tamquam allis anlicis nobilibus regni, statuens ut inter nobiles regni honorifice computentur. Super hoc confert ei litteras aurea bulla insignitaa. Inter subscriptos Dionisius dux totius Sclavoniae, Stephanus Agazonum magiBter et comea de Vrbaa. Wenzel: Cod. dipl Arpad VIL 13L CCCCXXXm. Budae, die Jovia post Paacham (16 aprUis) 1243. Bela IV rex laudando fidelitatem civium Traguriensium commendat iUis, ut cumulando 130 I. KUKUuavid, ▼irtntem ad yiitutem oum coDBilio et adiutorio compatri suo Alezandro zupano de Clich, qnando ab illo rogati fuerint, sicut ipse rex dedit in mandatia Dio- nisio dud totius Slayoniaei Stephano bano maritimo et dicto Alexandro, ut iUis in occurrenti necessitate succurrant Luciua: Memoria di Trau p. 54, CCCCXXXIV. Budae, 16. AprUis 1243. Bela IV rex scribit dilecto com- patri Alexandro comiti zupano de Chlich (Clissa): »NoYit tua fidelitas, quod tam grata fidelitatis obsequia nobis et coronae regiae impederant fideles cives civitatis ragusiensis, propter quae civitatem recommendatam merito habemus. Quare mandamus qnatenus praedictae civitatis et dvibus eius astare debeas consilio et auzilio, nec ipsos contra libertatem eorom per se vel per alioe molestare aliquo modo praesumas*. etc. Lueiua: Memorie di Trau. p. 77. CCCCXXXV. A. 1243. 23. AprHia. Bela IV rex notificat, quod, cum Bechend filius Nicolai plurima ei in fervore fidelitatis servitia tam in regno, quam extra regnum, maxime tempore persecutionis barbarae nationis Tarta- rorum in partibus maritimis indesinenter et indefesse impendisset, ita ut titolo probitatis ipsius coram regis oculis comendabilis haberetur, conferat ei terram Pouse filii Badiahii iobagionis castri Trinchiniensis nomine Wjchap, et faciat eum per Bogomerium comitem trinchiniensem introduci in eam. Wenzel: Cod. dipl Arpad. VII, p. 133. CCCCXXXVI. A. 1243. 2 «Timu. Bela IV rex declarat, quod Never, Buda, Ordrad, Bascho, Badila et Damaslov homines castri trenchiniensis de viila Vetislov pro eo,.quod iidem tempore persecutionis Tartarorum personas et res in observatione castri Trenchen exponere nullatenus dubitarint et regi, de maritimis revertenti, armati in exercitu contra ducem Austriae habito, ser- vitium exhibuerint gratum et acceptum, ducat eos in iobagiones sancti regis castri una cum haeredibus perpetuo transferendos. Wenzd: Cod. dipl. Arpad. VIL p. 136. CCCCXXXVII. Jazta Badam in insala Leponun, 5. Junii 1243. Bela IV rex notificat, quod cum Fhilippus et Detricns comites filii Mathaei a primiB pueritiae suae temporibus in bonorum actuum exercitiis et virtutum meritia accrescentes ei et fratri eius Colomano regi Oaliciae ac dud totins Slavoniae adhaesissent et grata obsequia impendere non cessarent, et quamquam in cunctis eventibus regis lateri tamquam columnae immobiles et muri aenei semper et ubique inseparabiliter se junxerint, tempore tamen, quo insultus Tartarorum regnum hostiliter invasit, inter alios electos specialiter claruerint; in praelio siquidem cum Tataris commisso, cui rex personaliter interfuit^ ipsi firatres in acie conflictum cum hoste ineuntes, ad belli exitum persistere viri- liter; ibi praefatus Detricus hostes agressus et semel secundo ante omnes vibrata lancea, ordinatam adem irrumpens, post multorum stragem, post inflicta quam pluribus vulnera, ipse quoque, equo suo oodso, fuit graviter vulneratus,* postmodum etiam, cum per Teutoniam cum paucis transitom faceret, rex suorum auxilio pene penitus destitutus, ac per ducem Austriae via Uli libera foret praedusa; idem Detricus in regis comitiva praeoedens, mortis sese manibus abeque metu oommittens, iter procuravit; abhinc rege uanTA. 131 maritima petente enm secatas, multa servicia staduit ezhibere; irater vero eins PhilippuSy castrum regium Eemluk (Ealnik), suae commiBSum custodiae, tam contra Tartaros quam contra quofldam alios, qui de Slavonia in infideli- tatem versi, eum multipliciter impngnabanty servavit fideliter et prudenter, in cuiuB consenratione Slavoniae dominium regi fuit instauratum; porro in bello cnm duce AuBtriae in castriB circa Bopronium, quod dux occupaverat, balli- stario castro egredientes Baepedictns DetricuB cum lancea irruenB in eosdem, in cafltrum illoB redire compulit, gravia duo vulnera recipiens, nnde eisdem fratribuB quasdam posBesBioneBi quae Bors comite filio Dominid bani abflque haerede decedente ad manus regis devolutae fuerunty nec non Berzethe cum multis aliis possessionibus in superiori Hungaria sitis, confert in perpetuum. F€j4r: Cod. dipl P. IV. vol I. p. 287. CCCCXXXVin. Anagniae, 19. Julii 1243. Innocentius IV papa (Stephano) episcopo quondam Vadensi in archiepiscopum Strigoniensem postulato, comittit offidum legationis in Croatia et Dalmatia, obsecrans eum, quatenus indutus fortitudine ac virtute praednetuS| pravitatis haereticae maculas, quibus terrae illae nimis sunt infectaCi abolere studeat; quod per censuram ecdesiasticami ac si necesse fuerit, per subsidium brachii saecularis, poterit acquirere. Katana: Hisior. crit. VI, 4. Fejir: cod. dipl. IV, 1 p. 282. — Theiner: Mon. vet. Hung. I. p. 187. CCCCXXXIX. Anagniae, 21. Julii 1243. Innocentius IV papa injungit Bertholdo patriarchae aquileiensi (avunculo Bdae regis), ut si hostis dei et amica daemonum gens impia Tartarorum suam in reliquias regni Ungariae moliretnr ezperiri saevitiam, Christi fiddes in Theutonia piis inducat monitis, ut contra Sathanae nuncios, Tartarique ministros, signaculum cruds susdpiant Katona: Hiet. crit. VI, 6. FejSr: Cod. dipl. T.IV.vol I.p.299. Theiner: Monum. Hung. I. 187. CCCCXL. Ragnsae, 14. Augusti 1243. Btephanus Vros rex totius terrae^Bassae et maritimae iurat comiti Bagusii Johanni Michaeli et omnibus nobilibus et communi dusdem terrae, quod ab hodie in antea, donec et ilU steterint d in fide, iustitia et amore, velit vivere cum eis in pace, et amore, sicut vijdt pater eius cum eorum antecessoribus et cum iUis; mercatores non disfortiati veniant libere ad eius terram stando et eundo, comparando et ven- dendo, dando illnd quod est consuetudo dandi; cuilibet illorum civium, si qnaesiverit, fadet iustitiam; eorum mercatoribus nulla sit molestia a nullo homine Td ezerdtu, in nuUo loco: si aiiquis a dvitate sua fugerit in dus terram et de illa ceperit molestare dvitatem, dabit eum illis; et regis com- mersariufl stet in eorum civitate sicut tempore eius patris stetit; et stanec sit inter eos a s Michade usque ad s. Qeorgium, sicut fuit in diebus eius patris, in looo constituto. Ad hoc pactum iuravit rex Fetro Strettae et Nicolizzae Pecenagii. In ar^ivo aulieo Vindobonenn. Raguaa rub. Servica 163/5. CCCCXLL In inaola Bua, U. Septembris 1243. Temporibus Treguani episcopi, Stepconis comitis, Petri de Luca, Pauli et Marint Blasii, iudi- dicnm Traguriendum, in insula, que vocatur Buua, luxta ecclesiam s. Petri. Memorati iudices et communitas compromittunt in manus fratris Gerardi Muti- 132 I. KUKUuavid, nensis et fratnim Pauli et Andreae de ordine fratnun Minoram, quod bona fide Btare velint ad omnia, qne ipai inter eo8 et Spalatioenses dnxerint ordi- nandnm. Testes: T(reagaaDus) episcopuB, Thomas archidiaconaB SpalateoaiB, Fhilippus civis JadreoBis, Rantulfua et Naesarius Justinopolitani, et alii multL Johannes Casotti ezaminator manum misit, Gausinus primicerius et jar. notarias. Ex arehivo aulieo viennensi Acta spalat XVI, 186. Wensel: Cod, dipl, Arpad, XL p, 330, Lueiua: Memorie di Traitf p. 46. CCCCXLU. In inaiila Bua, U, Septemhris 1243. Temporibus Ste- phani archiepiscopi Spalatensis, Bemardi de Tergesto potestatis, Doimi de Forminoy Merga de Magero et Gregoiii de Gruba iudioum. fieraardus de Ter- gesto potestas Spalatensis compromittunt cansam suam habitam cum Tragu- riensibus in manus fratris Gerardi de Mutina et suorum confratrum Pauli et Andreae ordinis Fratrum Minorum, et obligant se firmiter tenere omnia illa, quae in dicta causa disponent. Testes: Treuguanus episcopus Traguriensis Thomas archidiaconus SpalateDsis, Filippus de Jadera, Cantulfus et Nasarius de Capodistria, et multi alli. Joannes Desa Marci de Capodistria notarius marchionis Istriae et cancellarius spalatensis scripsit. Lueiue: Memorie di Trai^, p. 46. CCCCXLIir. 11. Septembris 1243. Temporibus Treguani episcopi Tra- guriensis, Stepconis oomitiS; Petri de Luca, Pauli et Marini Blasii, iudicum traguriensium. Cum inter cives Bpalatenses et tragurienses gravis esset dis- cordia, ita ut belli iam rabies incepta de die in diem increscere videretnr, tunc frater Girardus de Mutina ex Apuliae partibus veniens, una cum fra- bribus Paulo et Andrea, conpatientes dictarum civitatum discrimina, conclu- serunt inter ambas partes pacem et concordiam reformarei quae ambae partes in illorum arbitrium compromitteDtes, obligarunt se stare ad omnia quae sta- tuere vellent pro bono pacis; condudunt ergo in primis, ut villa de Ostrog cnm omnibus suis pertinentiis sit proprietas ecclesiae s. Domnii, ita sicnt fuit tempore G(uncelli?) archiepiscopi ; usque ad adventum domini regis Belae antiqua questio super territorio de Biaci et s. Vitalis relinquitur indiscussa; nt porro Tragurienses nullum inimicum Spalatensium recipiant, retineant sive foveant; item at omnes terrae patrimoniaies, quae sunt infra confinia spala- tensia et traguriensia, restituantur snis domiuis, salvis rationibns debitorum ; onmia mala utrique parti illata et iniuriae commissae in invicem dimittantur; quaecunque autem pars huic compositioni rebellis et inobediens fuerit, teneatur Bolvere nomioe poenae ducentas marcas argenti, quarum medietas ad obedien- tem pnrtem deveniet, altera pars fisco regio applicetur. Communitum est hoc statutum sigillis utriusqne civitatis. Subscripti: Johannes Casoti examinator, Gausinna primicerius et traguriensis notarius, iubentlbus fratribus Girardo, Paulo et Andrea, et voluntate predictorum iudicum et comunitatis traguriensis. Ex archivo aulico viennensi. Aeta spalat. XVIL 17. Carrara: Archiv eapit, di Spalato p, 74, Monum, Slavor, merid, I, 59, CCCCXLIV. Ragoaii. A. 1243. Joannes MichaeUs comes Ragusii cum consiliariis et nobilibus et communi ragusiensi jurant Stephano Urosio regi^ quod ab hodie in antea diebus suis et eius erunt fideles et recti amici eiuB, BMBSTA. 133 et qaod Tiyent in pace cnm eo siciit Tixenmt antecessores eorum et ipsi ctun patre eius; et quando placuerit ei vel eius hominibuB venire vel cauBas mit- tere in eorum civitatem, ciyitaa eorum erit illis aperta, et stabunt aani sine nlla molestia, sicut est antiqua consvetudo ; et si aliquis inimicus eiua fugerit ad eins ciyitatem, redpient eum, eicut receperunt eum eorum antecesaores in consyetudine avi et patria eius; et cum eis stando non nocebit terrae eiua ullo modo, si autem aliquid nocuerit, componet iUud ; ai non, dabunt ipsum ei ligatum; si non dederint, component dampnum cum suo habere; commer- mersarius suus stet in civitate libere, sicut stetit diebus avi et patris eius; cuivis eorum homini facient plenam justitiam; et stanec sit inter eos a s. Mi- chaele nsque ad s. Qeorgium, sicut antea fuit, in antiquo loco; judices iurabunt rectum, sicut est consvetudo iudicandi. Juraverunt hoc pactum: comes Jo- hannes Michaelis Petnis Ballislavaay Bubanna, Qrubessa Qundulae, Velcins Bladimiri, Clemen Sersii, Theodorus BodaciaCy Johannes Catarinus, Petrus Sretae, Jacobus Negamiri, Cerne Simon Benessae, Calenda Lamprini, Marinus Zuynizae, Johannes Sersii, Boenua Bobali, Niciforus Srettae, Peregrinus, Bog- danus Pizimi, Jacobus Vulpicellae, Petrus Marini, Dobroslavus Bastii, Clemens monachus, Marinus Barbarae, Nycoliza Pecinagae, Theodorus Qizlae, Theo- dorus Bastii Cnegae, Qoislavus Paganze, et Deodatus vicarius confirmavit In pergamena. Ex archivo aulico vindobonensi, Bagwa, Serhica. CCCCXLV. Ragaaii, 1243, Johannes Michael comes Ragusii cum tota communitate civitatis promittit ad requisitionem Jurkonis, missi regis Bassiae et Maritimae, Stephani Uros, Ragusinos non passnros, ut vidua regis Vladislai in ditionem eius aut in Bosniam Utteras vel nnntios mittat MikloHd: Monumenta serbiea p. 30. CCCCXLVI. A. 1243. menae Octobris, 21. Martii 1244. Bela IV rer ad petitionem Vencentii comitis strigoniensis confirmat litteras capituli quinque- ecdeaiensis, quibus demonstrabatur, quod medietatem terrae Orywa in comi- tatu Posega, relicta Cleti quondam comitis, socrui suae, et filiis suis Ladislav, Filipo et Qregorio pro 60 mards emptorio modo comparasset, quae terra, Filipo comite decedente sine liberis, quamquam ad suas (Vincentii) manus devolvi debuisset, rex illam fratri suo Cleto comiti in recompensationem multi- pliciom servitiorum suortim, duxerat conferendam. Cujus terrae medietatem idem Cletus genero suo praefato comiti Bencentio condonaverat Literae autem capitnli continent, quomodo domina Macha, uzor quondam Cleti comitis, una cum filiis suis ladislao, Filippo et Qregorio protestata esset, praefatum virum ^ suum donasse olim genero suo magistro Bencentio, filio Vrbaz comitis, me- dietatem praedii Orywa in Posega ; sed postea propter quartas filiarum Filippi comitis coactus eandem medietatem recepisset et dictis puellis contulisset sub conditione, ut Bencentio solvant 100 marcas; sed prinsquam idem debitum exolvissent, tam ipse (quis ?) quam dictae filiae Filipi comitis a Tartaris super- venientibns interfecti snnt; et sic praedium ad filios dicti Cleti comitis devo- Intnm est; tnm istis placuit dictam medietatem eidem Bencentio pro 100 marcis restituere, aliam vero medietatem pro 60 marcis vendere, quam Ben- centius rite persolvit, dando 40 marcas Joachimo comiti pro debito, et 20 ipsis pueris. Quod capitulum confirmat anno 1243 mense octobri, rex autem anno 1244. 12 kalendas aprilis. Ex actis regni arehin Budam deportatie N. B. A. 1501. N. 11. 134 I. KUKmjwndf CCCCXLVIL Arbi, 3. Novembris 1423, Temporibus Jacobi Tenpoli dnds Venetdanim, Fauli arbensis episcopi, Bogerii Manroceni comitiB, idem comea cnm tota commnnitate ciyitatis Arbi, in praesentia ambasciatorum Teneticormn Henrici Pasqnaligi et Marini Superantii, per sacramentum promiait^ a modo usque ad tres annos firmam societatem habere cum omnibua hominibus, qni annt ad praeaens yel erunt Jadrae, et cum omnibus hominibuB insulae Vegliae et totius insulae apBarensis; et super his omnibns debeant habere nsqne ad dictum terminum suum rectorem illnm, qui est vel erit rector Jadrae. Et haec Bocietas eub debito jnramento tenetur facere viyam guerram de sangnine et foco omnibus KaKzetis et depredatoribua maris, et specialiter omnibus Jader- tinia, qui sunt yel extiterunt vel a modo fuerint rebelles contra dominium Venetomm. — Teates: Abundius Dabravze, Victor Esinne, Madius Tolchus, Madius Bartaldi, Duimus Diacobo, magiater Dobre, et alii quam plurea. Lanfrancus Arbi notarius scripsit lALcius: De rtgno Dalm. et Oroat lib. IV, eap, 6, CCCCXLVIII. Zolii, 3. Deeembris 1243. Bela IV rex condolendo pertnrba- tiones et dissensiones inter cives tragurienses et spalatensesy audiens, quod Spa- latini Tragurinis aliqua instrumenta litteraria per vim extorserint, in praeiudicium illorum non parvumi annihilat promissiones Tragurinomm violenter factas, et confirmat in perpetum privilegia eorum, propter fidelitatem eorum ei exhibitam. Lficius: Memorie di TraiL p. 48, CCCCXLIX. A, 1243, Bela IV rex ad petitionem dvinm traguriensium, qui conquesti sunt de iniuriis factis sibi a spalatensibus, notificat illis, quod Dio- nisio bano et duci Slavoniae, qui est locumtenens illius in iilis partibus, dederit in mandatis, nt iUis sucnrrat et omnia a Spalatinis rapta restituat Lucius: Memorie di Traii, p. 54, CCCCL. A. 1243, Bela IV rex ad petitionem abbatis de Torrente et conventus monasterii s. Grisogoni de Jadra, possessiones, qnas ex collatione antecessomm eius optinuerint, suo privilegio confirmat. Secundnm privileginm Celestini papae et aliorum documentomm has invenit donatas conventui pos- sessiones, videlicet: terram s. Martini Diculi, terram s. Georgii Camechani, s. Michaelis Braucii, s. Martini ante portam civitatis, s. Jacobi, terram Ceper- lani, terram Secherani, terram Berde, terram Suhovarre et terram Coknani cnm snis vineis. Ex eollectione professoris Joannis condam Berii6 Jaderae. CCCCLI. Venetiis, mense Decembris 1243. Jacobus Teupulo, dnx Vene- tiamm, denominat nobilem Leonardum Quirinum in comitem Jaderae pro dnobus annis, ad regendam civitatem cum omnibus suis pertinentiis et cum lata exacta instractione. Ljubid: Mon, Slav, merid, I. p. 61, CCCCLIE. (Zagrabiae.) A. 1243, Capitulum ecdesiae zagrabiensis fadt notum, quod Michael comes, frater Chocholl oomitis, ex una, et altera vero parte Gregorius filius Abramus viva voce proposuerint, quod Michael comes emisset a dicto Gregorio terram empticiam in Welilcase octo mards argenti. Si tamen terram niam ordine judidario perire contingeret» praedictus Grego- rins pro illa aliam eiusdem qnalitatis restitueret Michaeli comiti. Meta: prima RBGBSTA. 135 est in Ocroy, qnae ea inter metas Moriani et Salamonis et Qregorii, inde per paryam viam ad magnam viam cniciB, et inde ad locom Trebeneg laz, qnae pertinet ad ecclesiam b. Petri, ibi finitor meta SalamoniB; inde per varias metaa arborea ad locnm Badislov laz, et inde ad platannm javor, et ad sylvam, quae pertinet Michaeli comiti, inde ad plana Cupizlai, iobagionis Gregorii ; inde ad rivnlum Laate, qni cadit in Yelicam et vadit ad Cupan laz, et per montem revertitur ad priorem metam Ocrog. Ezistente Stephano episcopo zagrabiensi, fHa praepodto, Petro cantore, Barano lectore, Gregorio cuBtode, Cornelio decano et caeteris fratribnB. Wefuel: Cod. dipl. Arpad. VII. p. 148. CCCCLin. Apud aqnam pendentem, 18. Martii 1244. FridericuB Roma- norum imperator hominibns DalmiBii (AlmisBae) mandat, ne exerceant pyra- ticam in fidelea regnicolas ejuB in parfdbus Apuliae, cnm nonnnlli ex eiB, sub velamento fidelium, vascella navigantia cum rebuB eins oflenderint, mutatis victricibuB aqniUarum illius insigniis, ut naviganteB intrepide dolosaB ipBorum insidias evitari non potnerint Injungit porro, ut infra duoB menseB damna, qnae Ugo de Lila magister procnrator cnriae in Apulia per litteraa eia per- scribet, procnratori et regnicolis eins illata, cnm integritate restitui faciant. Ijtibi6: Man, Slav. merid. I. p. 64. CCCCLIV. A. 1244. 30. Martii. Bela lY rex notificat, quod cum innnme- rabilis multitudo rabidae gentiB Tartaricae per climata regni sni affiigendo severe perfusa fiiisset, et illum una cnm fidia primatibus ipsius regni sui atque nobilibns extra ipsam snam monarchiam usqne ad littora Pontns dire persequendo, ad quandanr insnlam maritimam potenter impulendo coercissent' de qua vi extrahere satagendo per nanfragium in eum irmere conareninr ' nbi in conflictu certaminis inter snos (id est regios) et ipsos nltores inimicos dintius servato suorum funera cormentium more Bachelis iugiter plangebatur, pater tandem inefiabilium misericordiarum piae consolationis exercitnumque dominus, iam ei praedpitato, suae dexterae virtntem porrigere dignatns est . . . ad refulgendnm regem et corroborandnm, ex nndique affiuente nationum diversamm gente eius personae saluberrima pro tutella ad eum — inter cunctoB vin sagaces omni fidelitatis nitore et probitatis decore faecundi, fidelea pagensis civitatiB et insulae cives ac incolae, inter caeteros nonnullos inBuIarnm habi- taculo congandentes, armis bellicis praemuniti et andacia virili snfiulti, in eomm navibns ipsoB, utpote hostes, iam celerrime versus regem, eius in ofTensam eqnoris per amnem natantes, eius in aspectu vallantes aggressi sunt, eosdemque crebrium telarum missionibns feriendo ac lancearum et aliorum instramentomm ad id aptorum generibns ictibus sanciendo, insulae ab introitu opprlmendo compescere fecemnt, et sic strage necis fere omnibns demolitis atque Bufibcatis, pristinae saluti ac libertati ex ipsornm merito laudis prae- coniB attollendis gestis, rex felici vlctoria gandens, divinitns est restitutus ; in qno certaminis praelio multi ex fidelibus corruere, alii vero stigmata laetalia et gravia sustulere pro regis honoris exaltatione, soliique regalis salute et incolnmitate ; porro, donec rex in ipsa insula profugus moraretur iidem Pa- gensea, civitatis et insulae nniversalis commnnitas, non coacti, sed gratanter et laetanter, cnncta eomm bona, donaria varia et victualia, copiosamque fre- 11 136 I. KUKULJIByid, quentiam mimstratioDiun, inBnper non modicam copiam thesanii ac pecuniae, pro aquirendis stipendiariis armigeris, expedidonibnsqnae caeteris iuxta com- modum et honorem regis offerre studuerunt, quomm obsequiorum ob mmta ipsam dvitatem et insulam Pagi, totalem ac integram, cum universis utilita- tibus et pertinentiisy dvibus pagensis dvitatis et eorum haeredibus, de bene- placito Mariae consortis suae ac praelatorum et baronum consilio dat et donat ita, ut in eadem eo iure, modo et ordine gaudere, ac omnibus illis yigoribus et nobiiium libertatum praerogativiSi honoribus ac graciis frui possint, quibua ab antiquo tempore potiti suot; et prout caeteri urbani nobilitatis titulo in urbibus liberis atque nobilibus in ipso regno Dalmatiae iirui et gaudere per- hibentur. Datnm per manus magistri Bmaragdi albensis praepositi et aulae regiae vice canceUariL Wefuel: Cod> dipl Arpad. U. et VL p. 149. CCCCLV. A. 1244. 21. Aprilis. Bela IV rex notificat, quod cum oomes Junk filius IsaaCy iratri suo Colomano, regi quondam et duci totius Slavoniae, a multis temporibus fideliter servierit, idem rex et dux terram regalem nomine Zlonyn et Worbouch in Slavonia habitam, a castro crisiensi exemptam, ipsi et dus fintribus contulerat; cum porro idem comes Jnnk non solum jfratrii sed post eius decessum regi et consorti suae servidis snis se exponens, grata fidelitatis impenderit obsequia, rex, ia supplementum donationis factae, dictam terram a quolibet castro exemptam ipsi et fratribus et haeredibus suis con- firmat, et donationem Colomanni innovat. Metae autem terrae, prout illas magister Akus plebanus de Pest, capellanus regius defixerat, sunt hae: Frima ab occidente a fiuvio Dulebzka in magna via; per ipsam viam in silva Ligeth, in qua transit fluvium Zeminztrug; transiens rivulum parvum venit ad magnam viam et fiuvium Loky, quem transiens per pontem iuxta terrum Gk>ztoyg vadit per eandem viam ad orientem, ascendit monticulum dedinat in rivulum Zlonyn, quem transiens ascendit monticulum in eadem magna via et declinat in fiuvium Velika, quem transiens vadit in eadem via magna ad montem in silva et per planiciem venit ad fluvium Kamechnicha; transiens et per eandem viam declinat in paludem ac unum lutum, et per- venit ad aquam Chemech, ubi continetur terra episcopatus ecdesiae zagra- biensis et per Chemech in aquam Glogoncha, per cuius cursum in longo spatio pervenit in maiorem Qlogoncha, per quam et alias metas in longo spatio venit in aquam seu paludem Medniche et porro in aquam Jazenovicha et Jazviaa, in dumibus viminum, et in parvo eundo in aquam Wlchi; abhinc Buperius per fluvium Fretoka in silva magna et venit in sLlvam Chereth et cadit in aquam Lonya; et superins relinquendo terram ecdesiae zagrabiensis vicinitatem terrae Cruciferorum, et iuxta tcrram subulcorum regis de Eonya venit in paludine Dulebzka, et per fluvium Dulebzka sursum tenet metas subulcorum de Lonya, venit in Dulebzka et ad metas, ubi sunt inceptae. Existentibus: Stephano episcopo zagrabiensi, Dionisio bano totius Slavo- niae etc. Ex archivo episcopatue eagrabiensis privHegialia N. 2. Tkal6i6: Monutn. epiec. iagr. J, 80. RB0B8TA. 137 CCCCLVI. Gyonnoth, 1244. 22. Aprilis. Bela IV rex consideraQS multi- plicia seryitia Nicolai iilii Obichk de Zyud, qaae tunc impendit, quando adver- sitas Tartarorum regnum inyaserat, et regem praesidio fugae ad partes mari- timaa profidscentem omnea barones ac multi nobiles regni deseruiBsent, tunc enim idem Nicolaus eum nuUatenus dereliquit, sed cum omni familia domus Buae usque ad insulas maritimas secutus ftiit; tandem de Tragurio ad curiam romanam per multa pericula marium et terrarum in regia legatione est pro- fectus; item cum post recessum Tartarorum ad easdem partes mariUmas ver- geret secundario suos gressus e super facto Jadrie inter regem et Venetos esset discordia suscitata, ipse Nicolaus Venetias accedens, litteras compos- tionis non sine magna proyidenda condidit; immo ad partes Bussiae et ad partes Bulgariae in regia legatione profectus a duce Danela, qui Tartarorum principe yisitato ad propria rediens, uniyersum statum Tartarorum, prout yiderat et cognoverat, edisserendum regi promiserati stiU offitio conditum reportavit; in Bulgaria vero per plures menses involuntarie detentus, negotiam etiam, pro quo minus fuerat promotioni reddidit; pro quibus seryiciis rex ei castrum Koarseg in comitatu hontensi confert Wensel: Ood. dipl Arpad. VIL p. 163. CCCCLVn. 1244. 23. Maii. Bela IV rex notificat^ quod propter mdeciduae fidelitatis constantiam et innimiera probitatum merita, quibus ante oculos regis fidelis Bogomerius comes tam in publids quam privatis regni negotiis in Po- lonia, Bolgaria, caeterisque regnorum dimatibus excellentissime daruisset, et nuudme, quia regi et coronae in impetu Tartarorum servitia grata exhibuit, se et sua onmi periculo exponendo, verum etiam quamvis privatus parentibus et cognatis, gravibnsque vulneribus opressus, manus impiae gentis Tartarorum yix evaserat, ob hoc tamen non perterritus, confinia per regem ei commissa ab inimids conservavit, ob haec et alia servitia ei confert terram Pruska in comitatu trenchiniensi. WefMel: Cad. dipl. Arpad. FZ7, 174. CCCCLVm. In eastro Gallas (Oydla) 1244. 29. Junii. Bela IV rex prae- stat juramentum S. Justiniano et P. Dandulo nuntiis Jacobi Teupoli duds Venetorum, quod firmam pacem cum Venetia velit tenere, sub his pactis: Venetos permittet tenere civitatem jadrensem cnm pertinentiis; non permittet ut snbditi ejus, spedaliter Cadcii et Jadertini, qui exierunt ex dvitate et sunt Bub regis potestate, praesnmant duces Jadrae, et alios Venetos molestare vel aliquam offensam et injuriam inferre; extrinsecos Jadrenses removebit a districtu jadrensi et nonensi ad 4 miUiaria; nullam confoederationem faciet contra VenetoB, nec impendet auxilium et consiUum eorum inimicis; vicissim obUgarunt se Veneti, quod, cum fuerint a rege vel eius successore requidti, velint sicut decet amico impendere consiUum et auxiUum coutra eius inimicos, maxime drca maritima. I^ubiS: Monum. Slavor. merid. I, 65. Farlati: lUyr. tacr. V, 95. CCCCLIX. A. 1244. 14. Octobris. Behi IV rex notificat, quod ab eo missi Dioniflius dux et banus totiua Slavoniae, Bartholomaeus episcopus quinque- eccledensis, Michael comes de Varasdino et File praepositus sagrabienslB, in Dalmatiam ad sedandas dissensiones inter dvitatem Spalatum et Tragurium eruptas, iidem reversi viva voce et scripto retulerint 19. Julii e. a., quod dictas 138 I. KiJKnuiBvi^, dissenBiones ita complaDayerint. 1. Capitulum et commnnitaa spalatensis jara- yerunt fidelitatem regi et suo filio, et dederunt nomine observandae fidelitatis pro obsidibus sex e coUegio civium suorum. 2. Quod inimicos et infideles regis in civitatem suam non sint recepturi. 3. Comitem eligent solummodo e regno et fidelem regi et non extraneum, quem comitem rex confirmabit. 4. ViUam Ostrogh cum tota terra de columna supra versus Tragurium cedent Spalatenses per integrum Tragurinis. 5. Domos, possessiones et yineas, quas Bpalatini possederunt in territorio Tragnrii, cesseruDt Tragurinis; ita reciproce isti iUas possessiones, domos et vineas, quas habuerunt Spalati. 6. Item ces- serunt Spalatini Tragurinis insulam s. Stephani, quam iidem Tragurini pridem possederunt. 7. Si aliqua pars contra hanc complanationem in futuro litem sascitaret, debebit solvere 1000 marcas argenti regio fisco extra poenam iudicii. Eodem tempore conclusa est pax inter Stepconem, Nelipcium, Danielem Christophorum et Crajnicum, qui fuerunt de parte Traguriensium, ex una parte, et inter Ninoslauum banum (Bosnae), Andream comitem de Chuhnia, Brativoy et Vnlka, Polizanos, qui fuerunt infideles regi. Belatio missornm subscripta est per Benedictum cancellarium bani et dncis Slavoniae 19. Julii 1244. Privilegium autem confirmatorium regis 14 octobris 1244. Lueitu: Memorie di Traii in versione italicaf p. 54. CCCCLX. Apud caetrum Oalas, 15. Junii 1244. Bela IV rex agnoscendo, quod grandis eminentium virornm fidelitas grandem apud illustres et magni- ficos remnnerationis gratiam promereatur, ad notitiam omnium vult pervenire, quod Dyoniflius banus et dux totius Slavoniae, a tenera adhuc aetate regis et suiB pariter in servitiis fidelibus regens et dirigens gressus suos, de virtute mnltimodae fidelitatis multiplicium operum produxerit in virtutes, pro utili- tate regis et regni personam suam et res exponendo fideliter et viriltter dubiis eventibus et fortnnis, propter quae in magistrum Agazonum meruerat praefici, ab illo amplius etiam praeferendus^ et ut quaedam de multis tanquam in Buae fidelitatis deliciis delectando nominetenus exprimat mens regalis, in conflictu generali, quem habuit in Sojow cum gente pestifera Tartarorum in tuitione personae suae sagax et strenus extitit laudabiliter praeliando; post- modum vero cum ad partes maritimas vergeret, nunquam se a regis et suorum familiarium custodia elongavit, pro fidelitate ejus extulerat eum in banum et ducem totius Slavoniae, qui qua talis per diversimoda praelia diversa in cor- pore stigmata suscepit, vir strenuus, adprime dimicando, specialiter autem in proelio, quod habuit circa partes maritimas, cum traiectum fecerat; quare confert ei quasdam possessiones Deslini sine haerede decedentis, videlicet quae Urbova (Vrbovec) vocatur et Horost in crisiensi comitatu existentes, et Czerova berda in eodem comitatu. Introducitur autem in possessionem per Jaxam banum filium Isaach et Petkonem filium Wlchk de genere Kamancha. Metae terrae Horost sunt: Ab oriente fluvius Glogonicha, et tenet metam cum terra Cruciferorum s. sepulchri de Glogonicha, in meridie ad latus cuins- dam montis, superius iuxta silvam cometatnr cum castrensibus de Kemluk, versus occidentem ascendit montem versus castrum Kemluk et vadit in vallem iuxta aquam Kamenchicha, versus septentrionem vinea Sepka castrensis de Kemluk ; versus aquilonem pervenit ad magnam viam, quae vadit Varasdinum, et separatur a terra castrensinm de Kemluk, et iuxta metam terrae Czerovo- RBQBSTA. 1 39 berdo ac iuxta metas Oraciferorum. Czerovobrdo commetatiir cum fluvio Olo- govnicza, cum terra Cruciferorum et per montea ascendens et deacendens cum magna via, et per variaa metas venit ad montem Cremenagorica ; deinde ad fluvium Glogovnica, et ubi Criquina vadit in eandem fluvium. Nomina- tur via, quae venit de villa Cruciferorum, quae Btrasiacha dicitor, ad antiquum comulum terrae qui Ettowen Cecewey dicitur. Litterae mnnitae aurea buUa. SimpUx copia transumpti capituU gagrdbiensis de a. Iil6. in mea coh Uctione, vide Wenzel: Cod. diplom, Arpad^ VIL 152. Metae terrae Urbova ommissae. CCCCLXI. VenetiiB, 6 Augueti 1244. Jacobus Teupolus dux Venetiarum init foeduB pacis et amicitiae cum Bela lY rege, promittens juramento, quod onmia capitula nomine etiam communis Venetiamm stricte obaervare velit; quod non sit recepturus inimicos vel infideles regis; nec aliquod auxilium aut conailium eiB daturus ; item cum requiaitus fiierit a dicto rege vel ipsius snccessoribus, impendet consilium et auzilium contra eius inimicos et infideles, maxime citra maritima; nullam confederationem aut pactum faciet contra dictum regem, nec fieri permittet, nominatim cum domina Beatrice, uxore quondam Andreae regis et eius filio, nec nuntios ipsorum receptabit; item duas partes cribitti portae ad Jadram permittet regem et eius successores et suos homines nomine regis percipere absque inqnietatione, sicat ab antiquo antecessores ipsius regis et ipse tenuerunt et percepernnt. Loubic: Mon. Slav. merid. /, 66. CCCCLXn. Bndae, 26. AugwsH 1244. Bela IV rex ad petitionem Sam- sonis episcopi nonensis et civium civitatis nonensis confirmat privilegium Andreae II regis commnnitati Nonae a. 1205 concessum, et ad omnia Dioni- sium ducem totius Slavoniae ipsis civibus ad ampliorem firmitatem in pri- staldum depntat F^^: Cod. dipl Hung. T. VII. vol 5. p. 267. CCCCLXin. A 1244. 25. Septembrie. Bela IV rex notificat, quod comes Jacobus Obusk (Ochuck) cum fratre comite Ambrosio a tempore iuventutis ipsorum ei adhaerentes multa insignia servitia impenderint, nuudme eo tem- pore, quo Tartari regnum hostiliter subintrarunt, in expeditione habita contra eandem gentem, laudabiliter dimicantes; postmodum propriis expensis asque maritima secuti, regiis obsequiis ubique jugiter inhaerentes, porro augendo adhuc bonorum actuum exercitia in congressu, quem contra eosdem Tartaros saepius habuit, in quo Jacobus frater eiusdem Ambrosii est interfectus, Am- brosins vero fere laetaliter vuhieratus ; quocirca eidem Ambrosio terram castri Quasdi Voislov vocatam in comitatu de Barana donat. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. XL 331. CCCCLXIV. Apud monasterium cieterceneium de Bo^aa, 2. Octobrie 1244. Bela IV rex reflectens servitia Ugolini archielecti spalatensis, qaae a tenera adhnc aetate regis pariter et sua eidem, maxime circa maritima, exhibuerit, donat ipsi nec non ecclesiae spalatensi totam terram iupanatus de Zetina. Farlati: lUyr. aacr. III, 268. CCCCLXV. Apud Segosd, 5. Octobris 1244. Bela IV rex notificat, quod cum comes Endre, filius Petri, de partibus Slavoniae prius patri suo (Andreae) et postmodum sibi ac etiam regno suo eximia fidelitatis opera impenderit, 140 I. KUKULJBVlO, specialiter eo flagelli tempore, cum regnum suum divino judicio foroax suc- cenderat Tartaromm, regio lateri fideliter se coniungens, officiosum exhibuerit totiB yiribua, cum suis circa regiae cnstodiam maieatatis stando, quare donat ei terram Dulypchka, quae ad manus regias defuncto absque haerede Petkone de Bclayonia extitit devoluta; ioque cuius terrae posseaBionem facit iUnm per Dioniaium ducem totius Slayoniae introdud. Huius terrae metae sunt : Prima apud radicem riyuli Velika Dulypchka, ubi terra trium generum eiusdem Petconis excepta ab eadem terra Dulypchka et collata in quartam partem suis filiabus segregatur; versus orientem yadit in caput eiusdem riyuli; per yarias metas terreas ascendendo et descendendo yenit in fontem minor Du- lypchka, qui separat terram castri de Bokonuk, ubi comitem eiusdem terrae nomine Vognizloy recipit sibi commetaneumi ascendens in caput minoris Dulypchka Bados yocatum; hinc inter terram comitis Endre et castri de Bokonuk tendit per montem in magnam yiam, quae descendit a s. Michaele, et yadit Zagrabiam, ubi terra castri Bokonuk terminatur, et terra castri de Eemluk exoritury ubi hominem Wolkomer filium Kuplen recipit sibi com- metaneum; deinde ad fontem Velika Dulypchka ascendit montemi ubi Wydus iobagionem castri de Eemluk redpit commetaneumi descendens et ascendens ad terram iobagioniB Wolkynai deinde ad fontem Velika yize, et habet com- metaneum Wolkynam cum onmi sua progenie; per Velikam commetaneum redpit Jaza bannumi et yenit ad metami ubi sunt commetanei subuld regis et centurio ipsorum Myzluna; et redit ad primam metam ad fontem Welika Dulypchka. Has litteras confirmat rex Stephanus a. 1270 ad petitionem LucaCi Vydi, Michaelis et Petri filiorum comitis Andreae. Codex diph patriua tom. VU^ p. 29, Tranaumptum cap. zagr. d. a. 1449. in mea eolUeHone. CCCOLXVI. Apud caatrum Zala, 11. Octobris 1244. Bela IV rex mani- festum facit, quod ctun interfecto Muhor per impetus Tartarorum et nepo- tibus dusdem in captiyitatem ductis possessiones eorum ad manus regiaa deyolutae fuerint, magistro File praeposito zagrabiensi et fratribus suis Thomae comiti et Petro contulisset; postmodum diyina proyidentia liberato et reverso de captiyitate filio Jacobi nepote dicti Muhor, diffiniturus esset, quid de eius fieri debeat possessione, mercantibus invicem et imponeotibus a magistro Fila et fratribus suis notam infidelitatis praedicto Muhori tandem habentes inter se amicabilem compositionem praedicti Fila et fratres sui possessionem ad manus regias statuerunt, quas rex reddendas dicto filio Jacobi decreyiti et restituiti exempta terra et siWai quam dictus Muhor ab Abel emerat, quae yidnitati terrae sancti Martini (Bo2jakoyina) adiacet, et quam Alexius frater ipsius Muhor et idem filius Jacobi pro bono pacis magistro File et ejus fra- tribus bona yoluntate remisit. Quod et rex roborat. F^hr: Ood. dipl. Hung. T. IV. vol. 1, p. 342. CCCCLXVn. Apud caetrum Zala, U. Octobris 1244. Bela IV rex noti- ficans, quod Michael comes de Vorosd, frater Buzad comitis, a primaeyo pue- ritiae regis tempore exhibuerit sibi eminentia opera fidelitatiSi adeo ut eius adhuc tenero lateri ardenti desiderio conjunctusi in custodia et tuicione eius personae nulli se et sua periculo expooere formidaret; postmodum autem, cum BBaBflTA. 141 regniim eius fornax BucceDderat Tliartharonun, ex multa fiducia rex ei, cor 8uum et ftn^*»»^^ suam, cariflsimum videlicet primogenitum suum ducem Ste- phanum duxit oommendandum , qui eundem una cum aliis prolibus regis triati tempore laetoa retinens in deliciia convenientibna sanos recondidit et illaesofl; demum cum rex partefl maritimas adiisset idem comes Michael con- finia dxca Worosd et Petaviam in tantae turbationis tempore contra male- faetorefl quamplurimofl iUaeaa et indemnia yalido brachio conseryayit^ ipsius quoque generatio fidelis semper extitit coronae regiae et devota, nam barones fideliflflimofl germinaTit; in contrarium vero, quidam de Slavonia nomine Pu- chuna tot et tanta in regno nuda perpetravity propter quae, per diverfla loca fluspendi, toto regno contra ipflum reddente testimonium merebatur, claman- tlbttfl contra ipflum homiddiifl multifl et aliia nephandifl criminibuSi et specia- liter BangniDe magistri Ochna filii Ochuz bani, quem inter alios crudeliter interfedt) cniofl mora fedt tristidam toti regno, quae malta et enormia crimina ipsum ad horrendae mortifl pericnlum perducebant ; Terum diligens misericor- diam rex, eodem Puchuna possessionibus suis onmibufl iustissime spoliato, personam ipsius libere abire permiflit, sub ea conditione, quod hiesis per ipsum satisfaceret, cuius possessiones, yidelicet Lobur, Velika, ClenoTuik et Zlogonam cum omnibus pertinentiifl praememorato Michaeli comiti de Worosd et fluifl haeredibufl in perpetuum confert. WenMtl: Cod. dipl Arpad. VII, 157. GOCCLXVni. In Seguest, 26. Octobris 12U. Bela IV rex notificat, quod, cum suo quondam fratri Colomano regi et duci totius Slavoniae placuerit poflseflsionem quandam Guestene cum duabus villis Lopud et aliis pertinen- tiifl a nobilibus Ladislao et Johanne Qykow, filiis Bothos, et Stephano ac Martino, filiis Achili de genere Chor, qui illas iure hereditario possidebant, pro flua utilitate redpere et praedio de Seguesd adiungere, in quarum per- mutationem idem Colomanus terras Bergna et Tumoa in comitatu flaladienfli flitas, quae ab Elia filio Laurentii, crimine iofidelitatis notato, atque defuncto sine haeredibus in manus suas erant devolutae, assignari fadat cum foro suo antedictis nobilibus, liberas utique ab onmi exactione et immunes, ita yide- licet, ut nec descensum banatus, nec coUectam martnrinarum, nec consimilefl cenflus flolvere teneantur; igitur post mortem duds praescriptum cambium, praedicto praedio Seguusd ad eum devoluto et sibi necessario, rati habeat, praefetafl terras Elyae cum suis marturinis et mandpiis liberas conferat, sicut per fratrem dus fuit ordinatum. Quocirca conscriptae et revisae sunt quoque metae per Johannem filium Zelk, hominem Dionisii duds et bani totius Sla- Yoniae. Quarum prima terrae Lusa est iuxta Drawam ab oriente-et cadit in stagnnm, quod Mothwa yocatur, et per yarias metas yadit in unam yallem, quae dudt in unam palludem Mulata, et yadit ad nemus et peryenit ad magnam yiam paratam de terra; per magnum spatium eundo yenit ad aquam Sturye, deinde per quendam flnyium et plures metas arboreas ad fluyium Stinicha, et ad septemtrionem ad magnum montem, in cuius cacumine est meta; et tenet metas cum filiis Christiani et cum filiis Bratke, iobagioDibus castri saladiensifl, et transeundo per fluyios et metas arboreas atque magnum nemufl, cadit ad aquam Pzincha (?), et eundo yersus Drayam peryenit ad magnam yiam Warosd ad metas Mauridi, et inde yersus septentrionem cadit 142 I. kukuljbvk), io Dravam ; et ultra aquam tenet metaa cum magno Miohaele, et per aquam Dravae yenit ad portum Pndoaiy qui ad nobiles pertinet antedictos, et hic teiminatar. Meta autem terrae Bugnae incipit in magno arbore ilyce, et tenet metam cum Gruci- ferifl aancti sepulchri, et pervenit ad aqoam Bugnae, ascendit montem et deacendit ad unum fluyium, et eundo iuxta silvam ascendit montem et ooniungitttr metae Georgii filii Lucach, et ad unum fluvium, ubi tenet metas cum 8to- phano filio Pethey, et per montem descendit ad aquam Bngne et iungitm metae iobagionum caatri zaladienais de genere Mortnnas, et per magnam Tiam ad terram Bnezevch et ad terram Yichen et terram comitis Qeorgii et per yiam ad terminum. Terrae Tumoa, quae est intra Dravam et Muram, indpit prima meta in viUa PetrislaTi, quae Benewch yocatur, apud fluyium ^nidem yillae et yadit ad locum, ubi exit ad magnam yiam, yersus partem meridio- nalem et cadit ad metam, ubi est commetanens Petrizloy, tendit ad terram magni Michaelis, quae Ledniche yocatur, et peryenit ad aquam Tumoa, et yadit ad magnam yiam, et transiens eam tenet metas cum comite Qeorgio et cum filiis iobagionum castri de Zala, et per planitiem iterum ad aquam Tumoa, et ad magnam yiam per montei et silvas ad Berzench et finem. In traruumpto capiMi chamenaia de a. 1394 od petitianem Tfumae filii Petri de Seymouee (Semovee) et Faibiani presbiteri reetarie eeekeiae a, 2Wm- tatie de Lyudbreg» Origincde in mea eeUeetione. CCCCLXIK. In 2abje (Sabya), 17. Novemhris 1244, Bela IV rex ad petitionem Btephconis filii Boberti coDfirmat ei empticiam possessionem Wsty- chemewcz (Pusti Cmec), et transmittit ad inspiciendas metas ejusdem terrae Nicolaum praepositum agriensem, ad inquirendum etiam, quo iure eadem terra ad ipsnm pertinere noscatur; petito a Dionisio bano et duce totius Sla- yoniae fidedigno homine, ezmissus est cum Nicolao Bodyey de genere Agha comitis a capitulo zagrabiensi €h*egoriu8 canonicus pro testimonio, cum quibus inquirens resciyit a yidnis et aliis nobilibus, eandem terram esse in yeritate suam, cum illam a Martun, Martanus et Pousa filiis Dragus de Blina, nobi- libus seryientium regis pro yiginti octo marcis emerit. Ejus terrae metae sunt: Prima incipit a littore Saya, ubi riynlus Chemecz cadit in dictum fluyium, yadit ad aUum riyum Listouc; per yarias metas arboreas yenit ad antiquam yiam, per quam ad noyellam yiam, ubi a sinistris fuerant commetanei Bli- nenses, quando dictus praepositus has metas inspexit; sed quia terram Blin- nensium dedit postmodum rex hospitibus de Scytiz, iidem hospites commetanei effecti Bunt; a siniatris commetanei sunt monachi de Toplicha; per yiam noyellam yenitur ad metam terrae eiusdem Stephconis, quam possidet ab antiquo, et itur nsque ad fluyium Saya, transit fossatam Prevlakam, et per aquam Scephcina redit in Sayam, et terminatur. Rex confirmat ipsam terram Stephconi presente Damasa yillico de Scytiz (Sisek). Tkaliid: Man. epise, gagrabieneis, L 82. CCCCLXX. Juxta caetrum Baroa 13 meneia Novembria 1244. Bela IV rex considerans multimoda servitia fiHonim Pribac Chemae, scilicet Prodani, Protuch, Juualk, Hwlynkonis, Borimeri, Kupleni, Marini, Moinari, Hotheni, Chlapene, Sthiburi, Chedomeri, Wlkoy et Thonye, ab inicio iobagionum castri de Podgorya, quae ei et antecessoribus eius praestiterunt, confinia regni contra yidnos duces, yidelicet ducem Austriae et Styriae nec non ducem Karanthiae, RBaBSTA. 143 laudabiliter defensando; yideiusi etiam eximiam fidelitatis constantiam, quaaab castro Ozul fluum Bangwinem efiuderaot eo tempore, cum idem castram comes Stephanus frater Baboneg contra eum (regem) detinere attemptaverat, in remu- nerationem horum seryitiorum, et etiam ut de caetero eadem confinia contra impugnatores quoslibet meliuB et robnstiuB tueantur, supranominatos quin- dedm a iobagionatu memorati castri, in terris eorum propriis et emptitiia, qoas habent in districtu castri de Podgorja, lioet non sint a castro indebite usurpati, sed solempni ezinnentione (T) et publica ez regia benignitatis gratia Qxempti; tribuit illis libertatem, ut inter servientes regis et aulicos honeste Gomputentur» et a debito seryitio castii penitus liberati sint Documentum hoc transumptum est a rege Ludovico i. in Duhiega a, 1371. ad petitianem Suda et Qozthonya nobilium de generatione Stubaucha et a rege Mathia Corvino a. 1484. ad petitionem nobilis Georgii filii Nicolai Baxieh de Prybych in causa Jhobita contra nobilem Nicolaum fiUum Mich(uli8 Japrycza de Japra, Mathiae litterae datae sunt Zagrabiae sub Hgillo Petri Bochkay de Basyna Kereethur. Originale chartacaeum in mea collectione. CCCOLXXI. Lngdimi, 16. Decembris 1244:. Innocentius lY papa archi- diacono synniensi, bachieDsis diocesis, ad eius preces, ut cum archidiaconatus syrmiensis redditus adeo sint tenues et exiles, quod ex eis nequeat commode sustentari, praeter ipsum archidiaconatum aliud beneficium recipere valeat. Eandem indulgentiam concedit archidiacono budragiensi, cum redditus sui propter saevitiam Tartarorum sint diminuti. Theiner: Mon. Slavor. merid. I, 191. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. fl, 161, CCCCLXXn. A. 1244. Bela lY rex confert iobbagionibus castri Pod- gorya privilegium super exemptione a iobbagionatu et contributione. Orig. in archivo comitum DraSkovic. Fasc. XLV. N. 1. CCCCLXXin Zagrabie, 1244. Capitulum ecdesiae zagrabiensis significat quod cum Tristan comes ex una parte et Petrina iobagio castri de 8ala ex altera, una cum £zen curiali comite Greorgii comitis zalayensis, et cum Ivan comite terrigena, ad eius praesentiam accessissent, idem Petrina fassus sit, se terram suam valentem ad Y. aratra, quae sita est inter Dravam et Muram, Tristano comiti, cuius vicma est, pro 12 marcis vendidisse. Meta autem incipit de fluvio Mura ab aquilone in Popova, inde per magnam silvam contra me- ridiem ad fluvium Begnet, inde ad arborem jagned, deinde per campum ad magnam viam contra meridiem, et vadit ad terram filii Cachelin, inde ad terram Damasa et per terram Tristani ad Muram, ubi terminatur. In testi- monium subscripti: Fila zagrabiensis praepositus, Petrus cantor, Baranus lector, Gregorius custos, Petrus decanus et caeteri fratres. Wensel: Cod. dipL Arpad VII. 184. CCCLXXIY. A, 1244. Farcasius praepositus quinqueecclesiensis et totum capitulum notificat, quod Alexius filius Petri de genere Vja confessus sit, se terciam partem terrae Holmos cum terda parte silvae usque aquam Hoscha Phileto praeposito zagrabiensi Petro et Thomae fratribos eiusdem pro 10 mards argenti vendidisse et pretium recepisse. Wemel: Cod. dipl. Arpad. XI, 337. 144 I. KUKULJSVI6, CCGCLXXV. A, 1244. Stephanus epucopns sagrabienBiB notificat, qnod cnm Qregorios fdias Vecheslav de genere Marc, filii Brochua de Brocbina, quemdam hominem, cajuB terram violenter eccupaveraty aub protectione Andreae qnondam comitis de Qora regia auctoritate oooBtitutam, in propria domo Bua combuB- Biflset, ac insuper hominem regis dehonestans TerberasBet, pro tantae infideli- tatiB excesBU esset ad mortem condemnatns, et laqueo suBpenBus, nec non et quaedam ipduB terra Drenchina praedicto Andreae comiti a rege collata fuiBBet, quam terram idem comes fratribuB et fiiio dicti infideliB redimendam exponebat, nec iidem redimere valuiBBent, tandem emit illam 8. epiBCopuB pro 130 marciB preflentibuB filio eiusdem et omnibus firatribuB et cognatis, donavitque Marco comiti pro fideiibuB servieiiB. Ex aetis e regni archivo Pestinum tranmissis, N. 22. A. Fasc, 1531 N. 4. CCCCLXXVI. A, 1244, Erney villicuB Fridericua, Marcellua, LaztiBa ac omnes hoBpites liberae yillae de Dobicha significant, quod Colomanus duz totiuB Siavoniae Croatiae et Dalmatiae, qui dum robore privilegii eis ab eo irrevocabiliter Btabiliti, eBsent iuBimul congregati, eos rogaverit, ut religiosiB viriB haeremitiB concederent locum in terris buIb pro congregatione et reai- dentia, eis terram et locum contulerunt, ubi vivere valeant CujuB terrae metae hae sunt: Ab oriente super pontem Bychcha, magna via, et per cam ascendendo juxta Bjlvam circuit ecdeBiam S. Dominici, in qna Buaa orationes Bolvere consveverunt; abhinc Buper montem, ubi finitur sylva, et per viam vadit verBUB occidentem ad longitudinem 24 ulnarnm ligaturae, et versus aquilonem ad caput cujuBdam aquae erumpentis, per curBum aquae in foBsam uBque ad nemuB Chereth, dehinc iuxta nemus ad pontem Bychcha. Jn IVansumpto regis Stephani de A. 1270, Ex actes monasterii Dubica Faac I, cr, 1, e regni archivo Peatinum transmiasis. CCCCyXXVn. A, 1244. Bela dux et banus tocius Slavoniae, manifestum fadt, quod cum AdrianuB terram quandam de suiB cognatiB de generatione Qrobie, videlicet Dragoila, Bracha, Zulupco et Milco comparaaset, ipaos ven- ditores coram duce et bano Btatuerit, qui viva voce veritatem facti confir- marunt; quare misit hominem suum ad terram conspiciendam et metis separandam. Quarum metarum prima incipit iuxta fluvium Lyscouch, proce- dendo per viam venit ad quemdam rivulum, et per varias metas terraneaB redit ad dictum fluvium. Datum per manus notarii duciB et bani Benedicti. Codex, dipl, patrius, T, III, p, 7. et T, VIL p, 31, ex archivo camitum Erdodi in Galgdcs, CCCCLXXVnr. A. 1244, Bela IV. rex confert Corrado filio Harmeth de gente Teutonicali pro fidelibus servitiis terras Prodawyz et Bozova ad castrum simegiense pertinentes et terram Qlavatuch et Barathinth ad decem aratra exceptam de terra castri de Vord(? Vorosd?) vacuam cum marturinis eorundem. Metae harum terramm sunt incipiendo ab arbore ilidB ad fluvium Zemerdek, deinde penes diversas arbores ad unam viam, et ad veterem viam ad partem orientis inter terras Jacobi et Nicolai, de dextra parte Corrardi, deinde ad nigram Malakam, et per varias metas arboreas exit de Kamartha et de Sa^ RSaBSTA. 146 • litha, et vadit inferiua per aquam ad Grogh, inde juxta Gubylyche io Zemerdek ad Kapruntha. Et transumpto Nicolai paJatini de anno 1366. ad petitionem filiorum Jacobi filii Andreae de Kamarcha eontra magistrum Stepkanum filium Micuk eondam bani, qui terram ipsorum Kamarcha occupaverat, F^ir. cod, diplom. Hung. T. IX. vol VL 289. G0CCLXXO[. A. 1244. Capitulum ecclesiae quinqueecclesieDsia notificat fasaionem Alexii filii Petri de genera Vya super tertia parte terrae suae Halmaa iuzta terram praepositi zagrab. Phile et Petri et Thomae fratrum ejna sitae, cum tertia similiter pnrte sylvae usque ad aquam Doscha iisdem dictis fratribus pro 10 marcis vendita. In regni arMvo. Mixta, transumpta. CCCCLXXX. A 1244, Bela IV. rex praebet suum consensum perennali fassioni Marthae viduae ac Ladislai Philipi et Gregorii, filiomm olim comitis Cleti, qua praedium suum Or^rava in comitatu Posegano pro 160 Marcis magistro Bencentio filio comitis UrbajE, praefati comitis Cleti genero iure perpetuo vendiderunt, coram capitulo Qninqueeccletiensi anno 1243. celebratae. Ex actia regni archivi Peatinum tranalaiie, N. B, A, Fasc 1501. N, 11. CCOCLXXXI. A. 1244. Bela IV. rez confert Dionisio bano totius Slavoniae terram Worboua, quam nobilis vir Dezen sine haerede decedens tenebat Prima meta terrae incipit a parte septemtrionali in capite fluvii Bogozna, in longo eondo venit ad pontem Nadez, deinde ad arborem Gromulchy, inde ad Bu- kovina, ubi cadit in fluvium Choimosna, abhinc per multas metas eundo ad fluvium Zombath, et per verticem montis ad Zobochyna. Privilegium aurea bulla munitum. In tranaumpio Nicolai de Zeeh iudicia curiae de a. 1356,, in quo multa privilegia et sententiae judieiariae de annie 1191^ 1335, 1345, 1346, 1355 et 1358 de eodem terra Verbova eontinentur. Nova eopia in mea collectione. CCCCLXXXII. A. 1245. 1. Januarii, Ugolinus archielectus et comes spa- latensis jurat ad bonorem d. Belae regis, se retenturum cum Tragurinis veram amicitiam et societatem coutra omnes homines et faturos inimicos eorum, et servaturum eorum libertatem et omnia privilegia eorum, salvo diplomate, quo rex confirmavit compositionem pacis inter eos et spalatenses. Actum in prae- sentia comitis Butconis et Alezandri coUateralis eiusdem archielecti. Farlati: ttlyr, eacr, III, 270. CCOCLXXXIU. Tragnrii, 7. Januarii 1245. Temporibus Treguani episcopi Tragnriensis, Stepconis comitis, Stephani de Picica potestatis Traguriensis. Sira archipresbiter, Gausinna primicerius, Thomas filius Dabren, Vita Eeme, Bive PelegriDi, Marinus Prodani, Petrus nepos Duchiae, Dabragna filius Biatichae, Cassa major, Desa filius Mile, et Joannes Kilb, orti de cognatione olim Vitacae, cum reliquis propinquis et fratribus, coofitentur, se pura vo- Inntate contulisse terram suam sitam infira territorium praedii Drid apud Bastinicium monasterio s. Donmii et Nicolai jure perpetuo possidend m pro remedio animarum omnium eorum, qui in praedicta terra sortem aliquam habuerunt Facta est haec concessio cum domina Dessaza filia Gregorii, abbatissa. Praesentibus Urso archidiacono, Maiino Petri sacrista, Innocentio 146 I. KUKUUBVI6, et Prodac presbyteris, Jacobo Ditigo et magiatro Gregorio diaconibos et ca- Donicis ecdeaiae B. Laurentii, Petro de Luca, Nicolao Stocca Matiza, Paolo filio DragaDi, Oibrae CaBsarizzae dictae domus iupano, Jacobo DabraDae, Mariao Rngae, Dooato Saladini, Sabae Husmaro, et pluribus aliia tam clericiB quam laiciB. Ganainna primicerius et notarius scripait. Luciua, Memorie di TVatc. p. 491. OCCCLXXXiy. Almisaae, 5. MarHi 1245. F[redericu8?], Nicolaus filiuB Chodimiri comes Almiai de voluntate totiuB communitatia Almisii, yidelicet comitia Pribialavi, Oaor, Jurae Bados filii Bogdanci, Slomiri, Prodani filii Dragani et aliorum — iurant tenere bonam pacem cum Baguainis et omnibus, qui sunt aub Archiepiscopatu eiuB, usque ad nonam generationemi et qui aunt aub comitatur ejus, et aalvare et manutenere iUos cum omnibua rebua ubi- conqae eoB iovenient auper mare et super terram. £t ubicnnque invenirent lignum de BagoBio, venient ad illoa cum puppis et accipient ab iUis quae- ounque voluerint dare auper terram. 8i aliquis de Almissa fecerit damnum Ba- gusaeo et iste venerit Almissam quaerendo justitiam et Almisanus ceciderit, omnes despensae, quaa fecerit Bagusaeus, componantur ei cum toto damno. In omoi ligno de Bagusio sit extraneus salvus sicnt Bagusaeus. Et si fnerit Bagusaeus cum extraneia, debet esse sanus cum omnibus rebus suis. £t si pyrata captaret aliquod lignum de suis inimicis, portet eum foris et non ante Bagusium. £t si lignum extraneum steterit in Zaro cum auatro, erit salvum ; et si steterit in Malonto cum borra, erit salvum, et similiter de porta Stannu usque Bagusium. Et si rex Ungariae venerit super Bagusium et praeceperit Almisanis ire secum, illi venient, cum aliud facere non possunt. Juravit comes Nicolaus filius Chodimiri cum 100 hominibus de Abnissa^ et insuper juravit Desco pro commune Almiasi. £t hoc sacramentum feceront cum capitaneis exercitus Bagusiensis, nomine totius exercitus et communis Bagusii. Nomina capitaneorum : Petrus Ballislavae, Bubania Petri, Dobrana Lampredii, Calenda Cemechae, Teodorus Bubatiae. Nomina comitum galeae: Bussinus BayslavaOi Grnbessa Ballislavae, Petrus Mathaei, Petrana Bunde, Diaconus Cepema jur. notarius Almissi scripsit (in stylo barbaro). Ljubi6 Mon. Slav. tnerid. I. p. 67. CCCCLXXXV. Almisii, 6. Martii 1245. Nicolaus filius Chodimiri comes Almisii voluntate omoium parentum et totius commnnis, videlicet comes Pri- bialavua, Oaor, Jura, Bados, filii Bogdanec, Slomiri, Prodan filius Dragani, et aliia inrant, ae velle obaervare firmam pacem cum omnibua hominibus Bagusii usque in nonam generationem. Insuper iurat Desco pro toto corpore Ahnisii ; et sacramentum faciunt cum capitaneis Bagusii. Et hi sunt capitanei : Petrus Ballislave, Bubania Petri, Dobrona Lampredii, Calenda Cerneche, Theodorus Budariae. £t haec sunt nomina comitis(um) galeae: Bussinus Qayslave, Grabessa Ballislave, Petrus Mathaei, Petrana Bunde, Cemocae, Josda, Dobrona, Nerina, Milos, Crela, Drasco, Cranissa, Bela, Miloje, Gle- davec, Matheis, Vassemir, Velcoslav, Cibram, Badoie, Velcoslav, Perven, Juni, Ceperna, Pousca, Desses, Bogdan, Alexi, Velce, Badomir, Bodam, Dobroit, Dobrina, Cectico, Petms, Mirsa, Vsemir, Dragan, Petras, Dragovan Georgii, Buden, Grabessa, Grisogonos, Bitos, Gradioa, Velicna, Bellem, Ba- doslav, Badoie, Budina, Slavomir, Desimir, Osriona, Goatissa, Cranut, Dessirad RKOBSTA. 147 Pupec, Badoslav Georgii, Mileni Qualec, Lnbimir, BaddoTan^ Desco, Badonec, DamiaD, Badun, Vlcosliv, Calota, Dragotin, Lutec, Mica, Raden, Dragebrat, Michael, Pascha, Stanec, Dragoslay, Crevatin, Osicha, Dradicia, Milleasa, Belen, Bellos, Budina, Dragoj, Minsa, Valtos, Jacobus, Volcina, Belco, Z incul, Dobren, Baden, Desco. Diaconus Cepema jnratus not Almissii scripait Ex archivo aulico vindobonensi. Acta Rcigmana, CCCCLXXXVL Zagrabiae, 22, Martii 1245. Capitnlum ecclesiae Zagrab. testificat, qnod Martin, Pousa et Martinns filii Dragos, item Jacou Stephcou, Jakus et Gerdona, filii Predlslai, ab una, altera autem ex parte magister Stepco filins Boberti comitis, baeres Martini, possesaionem ipsorum Chemehtu cum omDibuB pertinentiis vendiderint eidem Stepconi et eius haeredibus pro LXXXX. marcis denariorum. Astiterunt huic venditioni: Ivan, Jurk et Milona filii Orkun, Martum filins Vlkoy, Wlkovay fiilius Wlk, Dotlesyn, Donether, Prehizda filii Herteaa, Chemel, Lecuchin, Borilo filii Chemeht, Grobez, Ba- dizlav filii Odola, Zurian, Borislav, Thomas filii Zurislav, Wlkoyna filius Wlcheta, Jurk fiiius Merge, Qerdesa et Georgius filii Gerdimer, Mathe filius Wlk, Junk filius Jnnasa et Myco filius Borz, qui venditionem ratificamnt. Metae: rivus Cheraehtun, ubi cadit in Zavam, fiuvius Lyztouz ad quodam nemns palndosnm et per varias metas arboreas et per viam ad fluvium Chemehina ad silvam Megnaknea, per unum potok usque ad Piavihcna lacnm, et ad fiuvium Corita intrat unum chret et per unum Strnsez ad fluvinm Savae. ThUiH Monum. episc. zagrab. L 83. Weneel. Cod dipl. Arpad. VIL p. 202. CCCCLXXXVn. 1245. 23. Martii. Bela IV. rex notificat, quod cum ardnis qnibusdam impulsus negotiis ad partes accessisset maritim^is, et ad civitatem Tragurii venisset, Treguanus episcopus loci cum clero suo, nec non Cherne Carbonis rector et iudex civitatis et universi cives occurerint cum omni apparatu laudis et solemnitatls, et obtulerint ei omnia, suscipiendo eum honorifice una cum eius pluribus, qui de regno Hungariae et Slavoniae a facie Tartaroram effagerant, diutius eum detinentes, multa deliciamm genera administrantes, quod iam merito non solum fideles sed fidelissimi possint appellari, quapropter eis non tantum antiqua privilegia confirmat, sed et metas terrarum civita is specificat Quarum nomioa sunt haec : monasterium s. Petri de Clobouzo cum pertinentiis, villa Biacy cum toto territorio, ecclesia s. Georgii cum territorio, pascua Bivnli, campus Tragurii cum omni introitu et exitu et totum Mezolinum usque ad Smoquize. Inter snbscriptos : Dionisius banus Slavoniae et maritimarnm et Stephanus episcopus zagrabiensis. Ex archivo dei Frari Veneiiis. Libri commemorialium IL 430. CCCCLXXXVIII. In Berberio, IL Aprilis 1245. Bela IV rex ad peti- tionem civium et comitis de Sebenico confirmat privilegium patris sui regis Andreae a. 1221 eis concessum, praesentibus Benedicto archiepiscopo colo- censi et aulae cancellario, Ladislao bano totius Slavoniae, Dionisio palatino et eomite syrmiensi. Fejir: Cod. dipl T. IV, vol 7, p. 394. CCCCLXXXIX. Apud monasterium cistercitarum in Toplitz, 20. Aprilis 1245. Bela IV rex notificat, quod considerans multunoda servitia comitis Prinz, filii comitis Begnaldi, quae a frimis pueritiae suae et regis temporibus 148 I. KUKUUBVI^, continuata fidelitate impendit, tam in corpore regni quam in partibus Eussiae et in terra Aazani, ac in terra etiam Teutonica, nec non circa partes mariti- maa strenue dimicando sub regio vexillo, confert ei terram Bille commetaneam terrae suae Knysa, quae habitatoribus eius e medio sublatis vacua mansit, in comitatu zaladiensii quam pater eius Andreas patri ejusdem Prinz Begnaldo contulerat) et per comitem Marcum filium Lucae comitis de novo intro- dud fecii Wenzel: Cod, dipl Arpad. T. VII. p. 191. CCCCLG. Lagdimi, 22. Aprilis, 1245, Lmocentius IV papa episcopo zagra- biensi specialem tribuit favorem, ut nullus delegatus vel snbdelegatus, exe- cutor aut conservator, auctoritate sedis apostolicae vel legatorum ipsius, in illnm vel ecclesiam suami excommunicationiSi suspensionis aut ioterdicti sen- tentias valeat promulgarei absque mandato sedis apostolicae spedali. Tkaldid: Mon. episc zagt. /» p. 84. CCCCLCL 1245. 26. Aprilis. Bela IV rex notificat, quod comes Hudina, a multo tempore grata ei impendens servitia, se et sua ad regis benepladtum exponendOi de virtute in virtutem gradiens, eo maxime tempore, quo subita Tartarorum irruptio grave dispendium regoo ingessiti regi cum suis ultra Dravum profectis pro suo posse per omne temporis spatium, quo moram rex ibidem traxerati fideliter affuiti non pensatis laboribus et expensisi tandem regi versus maritima progressoi idem comes personam suam viribus contra Tartaros antedictos saepe ac saepius exponere non expavity landabiliter prae- liandOi ubi etiam inito conflictu cum iisdem post multorum cognatorum suorum necemi et post multiplicem cruoris sui effusionem maximam regis multitudi- nem ab hostili impetu defensavit; porro cum rex de maritimis redireti idem comes eundem et suos honestate acceptans effudit largiter quidquid erat opor- tnnum, pro istis obsequiis rex illum cum quatuor consanguineis sois PetrOi Bogdano et Potochirio in aulicos et servientes redpit specialeSi et terram iUis Vyscuz ultra Dravam in comitatu simigiensi donati et per Ladislaum palati- num et comitem simegiensem introduci facit. Metae terrae: aqua Bibinac versus orientem ad aquam Batchai ubi tenuit metas cum Alexandro filio MoySi in parte orientali cadit in aqnam Chasmai et tenet metas cum populis de Garig; inde per Chasmam ad pontemi ubi est magna via et tenet metas cum episcopo zagrabiensi deinde a Chasma ad aquam Churnuc (Cemec)i et tenet metas cum populis Chesmicze, versus septemtrionem tenet metas cum Dio- nisio banO| deinde de Chumuc tendit ad aquam Musina et pervenit ad campum et ad magnam viami versus orientem tenet metas cum filio Borich bani| et de via versus meridiem ad campumi et ad caput EibinaCi ubi tenet metas cnm dicto filio Borich bani| et ibi terminatur. Dutum per Benedictum archiepisco- pum colocensem et aulae cancellarium. Inter magnates : Stephanus episcopus zagrabiensis, Dionisius banus totius Slavoniaei Stephanus magister agazonnm et comes de Vrbaz. MikotBi: Series banorum. TkalHd: Monum. episc. eagr. I, 84—6. CCCCXCII. Lngdoni» 2. Maii 1245. Innocentius 17 papa tribuit episcopo et capitulo zagrabiensi indulgentiami ut ad receptionem seu provisionem ali- cuius per illius litteras generales seu legatorum apostolicae sedis non possit invitus cogi. Tkdlii6: Mon. epise. zagr. I, p. 86. RBQBSTA. 149 GCGCXCIII. 1246. 13. Maiu Frater J. de Metis, nuLgiflter militiae tempU per Ungariam et Sclayoniam, notificat, quod terram quam sanctus Greorgius (monasterium) in Geyka habet, emendaverit (in metis): Prima meta est arbor fagus in Tepte; inde progrediens ubi dividitur una yia ad Gorigam, alia ad curiam eiusdem monacis (sic); inde ad arborem plathanus sclavonice topol; inde ad stagnum aquae; inde, ubi jnngitur terra de Goriya cum terra mo- nacis, in capitibus; inde per viam ad Misdnam Cori^am ad putheum; inde per conmm aquae, ciyus dimidia pars templariis, dimidia monacis pertinet; in media aqua est lapis ; inde usque ad montem ad primam metam ; in monte autem debent pascere et seminarc monaci tanquam soli patroni. Actum per consilium fratrum illius temporis praeceptorum, et quidem fr. Johanne prae- ceptore segniensi, fr. Bemardo praeceptore de Ga^ka, fir. Petro milite de Bor- gona et tempore abbatis Johannis Pristaldus est Vel filiua Dragosci et Dim- noslau filius Chran^i. Temporibus quoque regis Belae et L(adislai) bani. Si- gillum magistri templi pendens. OfigindU in mea colkctione, CCCCXCIV. Tragnrii, 15, Maii 1245. Temporibus Treguani episcopi tra- guriensis, Stepconis comitis et Stephani de Pidca potestatis traguriensis, Stana relicta quondam Helye filii Grubessae comitis confitetur, se dedisse Michaeli filio Bratossy, Choteno filio Voykonis, Radossio filio Dragovani et Bratossio filio Cricae de Clissa de voluntate Gregorii sui filii ad reparandum duo molendina qnondam viri sui, posita in una domo apud Salonam, sub specificatis in documento condicionibus. Testes: Stephanus potestas, Jacobus Dabranae et Valentinus fllius Petri de Luca. Nicolaus Alberti examinator manum mittit. Causina primiceriuB et notarius tragurinus scribit. OriginaU in mea eoUeetione. Carta parva in pergamena. GCCCXCy. Apud Albam, 19. Maii 1245. Bela IV rex ad petitionem fratriB Amoldi magistri domus s. sepulchri de Glogoncha (Glogovnica) con- firmat privilegium Andreae II regis, patris sni, de a. 1228. super donatione terrae Laga. In archivo regni Croat. Aeta soe. Jesu de Zagrabia. Faee. VIII. N. 1. GCCCXCTVI. Spalati, 5, Junii 1246. Ugolinus archiepiscopus et comes spalatensis iurant supra s. evangelia, ad honorem Belae regis, tenere in futu- rum veram amicitiam cum Tragurinis et frateraitatem contra omnes homines ; et erunt amici amicorum et inimici inimicoram eoram, et firma habere volunt privilegia eoram. Factum in praesentia comitis Butconis et Alexandri colate- ralis dicti archiepiscopi. Luciua: Memorie di Traii, p. 64. CGCCXCVII. A. 1245. 8. Augueti. Bela IV rex confert iure perpetuo Moys filio Moys palatini terram Zdench ultra fluvinm Drawa in comitatu simigiensi iuxta Garig et Gordova existentem, sub metis declaratis. F^ir: Cod. dipl. Hung. T. VII. vol 3^ p. 27. OCCCXCVni. Lugdmii, 18. Augusti 1245. Innocentius IV papa mandat archiepiscopis, episcopis, abbatibus, prioribus etc. per regoum Hungariae et Ystriae^ Slavooiae, Croatiae et Dalmatiae, ne firatres minores amplius mo- 150 I. KXJKVum^idf lestent et gravent; gtrigonienai autem et colocensi archiepiscopis et zagra- biensi episcopo mandat separatim, ut ad omnia praedicta servanda quemlibet compellant. Theiner: Manum. tet. Sung. i, p. 198, OOCCXGIX. Lagdoni, 17, Septembris 1245, InnocentiuB IV papa injungit archiepiscopiS; episcopiSi abbatibus, prioribus etc. per regnum Hungariac^ Serviae, GalJitiae, Slavoniae» Croatiae et Dalmatiae conatitutia, ne ami^iua molestent fratres praedicatores et gravent. Theiner: Man. vet. Eung, I, p. 200, D. 1245. 12, Decembris, Bela IV rex manifestat, quod cum Abraam et Nicolaus filii comitis Nicolai, Thomas et Bartholomaeus, filii Thomae comitis, ab eadem consangvinitatis linea descendentes, a flore pueritiae, et tempore juventutis ipsius regis Belae et suae fidelitatis obsequia ei impendissent, variis casibus se et sua pro iUo exponendo, tum legationes in remotis partibus ultra terminos regni apud amicos et extraneos studiose exequendo, tempore porro persecutionis Tartarorum in bello campestri oum praefata gente inito vulnera laetifera recaptando, tandem circa maritima, multis recedentibus, de quibus rex firmam gerebat spem, eundem secutl, virtutem virtutibus cumularint^ et propriis laboribus et expensis non parcentes, continua fidelitatis opera exer- cere non cessarint, quia complures regni nobiles et plebeios ab incursibus praedictae barbarae gentis enormibus suorum effusione sanguinum defienaan- tes, utpote fideles et experti, laudabiliter conservarint: in recompensationem tantae fidelitatis ipsis terram Rokonuc (Bakovec) in ducatu Slavoniae sitam confert, et eos per magistrum File praepositum asagrabiensem iotroduci facit. Ipsa siquidem terra vacua quondam et deserta Martino bano filio Waic ex donatione regia fuit collata, postmodum ad Bobertum quondam archiepiscopum strigoniensem, abhinc ad Posam banum, a quo ad Ocuz (Oldd) banum, et ab illo ad fratrem regis Colomaniun, regem et ducem Slavoniae, emptionis titulo extitit devoluta; tandem Colomano mortuo ad manus regias reducta. Metae autem terrae sunt: a fluvio Lana (Lonja), ubi cadit in fluvium Crachous, et per vallem ad unum Berch, per quod egreditur ad vallem, quae vadit in parvum rivulum; unde cadit ad flumen Priscisna, et per unam vallem ascen- ditur iterum ad unum Berch et cadit ad flumen Bodovicsa, et per plures metas ad terram populorum castri Kemluk ex una parte, ex altera ad aliud Kemluk populorum dominae reginae et conterminatur terrae Rokonuk ; iterum ad viam, per quam vadit in vertice unius Berch descendendo cadit ad magnam viam, et continuatur ex parte Dubluzca populis Endre filii Petri, et ex altera Volomer, et iterum ed Bokonuk; porro transiens eandem viam ad Berch, et per sylvam cadit in vallem Scuha Dublizca, quae cadit in magnam Dublizcam, et conterminatur populis Endre et populis dominae Bentichec; et iterum ad Buconuk; et per fluvium Dubhusca inferius in eadem aqua tenet metas cum Petro et cum populis castri crisiensis ; et per eandem aquam ad Gustovig, et per eandem aquam Dubluzca ad viam exercitus nsque orientem, ubi conter- minatur terrae subulcorum domini regis; hiac vadit ad flumen Scolnuk, et vadit per caput in medium campi et hinc ad Boconuk ; porro vadit ad fluvium Lana et conterminatur terris cruciferorum, et iterum terris comitatus Mo- ravcha. Litterae hae sunt aurea bulla roboratae. Per manus Benedicti archi- I BaawrA. IBl epiBcoj^ colooeDsis anlae cftDcellaiiL Inter praelatos et magnates: Btepfaanas episcopna sagrabienais, LadiilaiiB banaB et dnz totins Slavoniae, Bogomiro comite de Zala etc. Ex oetM e regm arMvo PMkmm abiaUe N. R. A. 1501. N. 13. DL Lagdmti, 22, Deoembria 1245, LuiocentiaB IV papa commendat ardii- episoopo et dero jadrenri firatree ordinia praedioatorom, qoi Jadrae nondom locam congrnm potaerant obtinere. FarlaH: lUyr. eaer. T. V. p. 76. i DII. Juxia Bon euper Granom, 1245, Bela IV rez notificaty qaod comes i 8tephana0| aolae regiae iadez, a tempore adhao paeritiae saae patri das Andreae regi et fratri Andreae dad Qalitiae, ac ipei regi digna impenderit obeeqaia tam in pestifero Tartaroram adventa drca partea maritimas quam abiqae loooram penee regem, ezhibaitqae se fiddemi propter qaae in ma- giatram Agaionam et nanc in iadicem aolae provehi merait; in plenam aatem reoompenBationem Bervitioram confert ei terram EEalaBs, abi qaondam fberant caBtri piBcatoreB, temim porro Timor et magnam villam, a oastro Szoboloh ezemptaB. fFcfuel: Cod. dipl. Arpad. T, VII. p. 187, Dm. iL 1245. StephanaB epiBcopaB EagrabiensiB ad petitionem capituli diaBmenaiB Btatait firmiter, nt canooid dicti capitali, n?e eani, BiTo in arti- calo mortiB, teBtamento liberam de eaiB facaltatibaB et rebaB habeant diepo- nendi fiicultatem ; d tamen aliqaia inteBtatas deceBserit, ipduB rea et fiicultateB in epiBcopi cedant diBporitionem; redditas etiam deccBd canonici, qui infra tri- ginta dies perdpi debent^ ad UBum familiae eiuBdem de medio Bublati inte- graliter administrentur. S transumpio et cof\firmatiane Jacobi epiaeopi de a. 1346. et Eberhardi epieoopi a. 1401, In archivo capitUli chaemeneie Varaedini, DIV. A. 1245. Stephanas PakoBj fatetor coxam capitulo quinqaeecleBienBi. 80 daaa BeBmonee iobaggionales in poBBOBdone Ujlaki (Hok) Joanni Vardy ▼endidiBBe. In arMvo oomi^mn DraSkomi. Faee. XXII. Nr. 1. DV. A. 1245. Bela IV rez, ad inBtantiam Amoldi magistri domus s. se- polchri de Qlogonoha, confirmat donationaleB litterae Andreae II regiB de a. 1233 dargitaa firatribuB b. Bepulchri de Polonia saper terra Laga (Tkalec), in SlaTonia, pertinentiiBque caetri fijriBB sita. In acHe eoc Jeeu eoUeg. eagr. Faec VIII.. N 1, DVL 1246, 15, Januarii. Bda IV rez notificat, quod magister Iwan et Lyter filiuB Lyter a primaeTiB pueritiae suae et regia temporibuB fidelia d opera impenderint, mazime eo tempore, quo Tartari regnum acerbe flagdla- runt, adhaerentoB tunc Benedicto archiepiBcopo colocensi et aulae cancdlario ; procedenti etiam regi TeniuB partee maritimaB regni praestiterunt fiddia ser- ritia, quodrca ipeiB, cum copiam terrae non haberent, medietatem terrae spe- culatorum regia de WoIcot, quae Mihaii appelhitur, in perpetuum confert^ et per Eduardom comitem de WoIcot, in poBBeedonem introdud &cit. Gonmie- 12 162 I. . tatinis i^nutt imm «»t «b omntB Smaa tamiii8| ■Ukiiie • «ApeQA b;. ▼. Muive tJ^rooedit s^f eiiu luxtt Bcotaun et nodlvtttem lon« M^mIii oado revertitur ad primam metam. WenBd: Odd. d^. HrpUd^ Vlhp. 20$. DYII» ISU&^ $. AfrOU, Bolii IV lex nofifioat, quipd Hadpna coneai fom Mua cognatiA Gurka, Potor^ BogdAo ot Bothoohuai ooram illo oonquoiti mi^ quod pro terra Wyskust (Vizkdszt) iu comitata timogieoai aitagi quam eia roz ob fidelitatem et multimoda servitia contulerat, baiuis unumquomque ipaorum singulariter compelleret, tam suo exerdtui, quam regio, offidnm exenatus exhiber^; ied mm teme diotao utilitas tatttf «erYidi ialraclbiii «I ex^aisis non 8ii{»petat> praobot iUis gratiam, qtiod de dictia quiiiqiio iobagioiiibiu.tegio et bani eiceioittti» cmiis eorum cnm equis et armie deeeniibai servire tcnwatnf* Libtr pri0ihg. 4m mrthho mrMepito^fiotmg zagrMmai», p. S^, SMU: Mmim. epiec. Mgr. I, 87, DVtXI. Ltigdtmi, 7. JuXii IMS, tnnocendus Vf papa dcrtbft eptscopo traguriensiy se recepisse querelam cleri et populi sibenicensis, tragurensis dioo- cesis, quod spalatensis electus (Hugrinus)' ante confirmationem obtetitafti, propria temeritate in eos ezcommunicationis sententiam promulgaverit, ttnde mandat d, si ita est, ut promulgatam sententiam denunciet ettse ntmaiti. Farlati: IUyr. aacr. T. III. 270. DIX. Lagdwi, 19 itUii. 1246. ]bmooeiitiuB IV. pepb, oui d pv-^fHh copiim tKMHieneem OBset propositum, quod eiim dudua oodesia eius boe^ neoelB iapsa eit in baeretioam pravitatem €t . . . ragueinus arohiepiacopua, eo tempore ipsius ecoiesiae metropolitanut, quemdam liaeretieom in epieDopom praefedsset ibideni, qoodqoe in eodeeia nonensi dioeoeeis offida uon oelebi»- rentur divina, quod ille scienter tolerasset, eumdem pmeneetiniia epieoopva tODO sedia apostolicae legatns, cognito ardiiepiecopi exoessa» pime£Eitam faoanen- sem ecclesiam ragusienai eocledee aubtraxerity et arobiepifOopo coloeese» e«b^ iecerit, qui pro extirpatione haereticorum magno expensarum onere laborabat» unde idem colocensis archiepiBCopus et rex Ungariae supplicarunt a pontifice; ut ille quoque praedictam ecclesiam bosnensem ecclesiae colocehs! sublicere curaret; quare mandat abbati s. Martini de Monte Pannoniae et decano the- saurario ecclesiae vesprhnicAssis et jauiiehsis, qual^us Inqtiifatit iu)ier ireri- tatem rei et ei rescribant. Farlati: Illyr. sacr. T. VIj p. 98. DX. Ltl§diini, 3. An^isti 1246. Innooentras IV. papa mittit arofaie^ecopo colocensi signum crucis contra haeredcoB boeneiiseat ooooedttqee 4ei, ttt poe* sessiones haereticorum occapatas possit ooooedere fideiiboset eomm faeeiedibus. Theiner: Mon. vet. Hung. /, p. 202. DXI. Tragiiyii, 5. AmgusH 1246. Temporiboi Tregnani epiaoot>i, Stepoonii coniitii, Betri Looae et Nicolai Albertiiii, indioam tragoiieniiiiii» pmei^etae episoopoe iedt cautionem, quia oom soae aedis ttoaoMm oon debeat loinnnre aliquateoui aed aiigere^ iddzco profitetur, q«od aententiniQ, 4^>^ ^^vm Ugolinna arohiepmoopos et oomea spalatenfles iuper isBtitutiene etdeetitntiioBe archipreibiteri et abbatis sib^ioeBsiB, qooa in eodtea^ oppida -oo mii t wM im^ alMqoe cobdllo et asiensn e^ pvoBiu^verat» isitam ^ habitttnii in .{if^r|M; 153 tvBi. TettM: 8iM arehipresiiitaVy I>ragsft et ouigistor Gbeoii^ OADOiiiGi te- gmmnvBaf ¥9txm el KiDobiiia iodlce» el VAtonfeiiiB QiMiariwwie. JoADDe» CMdotti yy^iim^^iw mMiun lusit^ Gb^inoa pviBiieeiiiia el iuv. neter. aeriibit BXII. ^. «olefMfti» DMemdH^ i94^. B^a IV. rex HuDgai4ae, Dalmatfae Oroaiiae, BclavoDiae ete. manif^taty qiiod coDSideRuis maMplioes fidelitates et sertMa, qnae Alexaoder comes, iifias Demetrii, de genere Aba, immo primo pater eius praefatas Demetrias, patri sao re^ Aadreae exhibuH ia eo, quod, qaaodo pater eius cum qoibosdam christiaaisdfmis regibue ultra mare magoum «d apa^Daiite Sm^emm pio lecttpent&oiie a. aepolckri Salvatoris aceessis- ■tmK idM DtmetriiHi tane magiatf Mgia et dapiferoiam sa«rnm eualeiiSy mom eodeHi tiag« tmkK»vakn et iKmert^ tr^nameaTeriti^ iibi oonua ooulia patris ragia m pnio oonfliotu oiim Saiseeuiii, prae omBiboa el as^ Qmaea ia tumam Saaaecsaorom inneMy fratrem Saldani Balnkmiae, doeem exercitaa, lancea tnnifiat, oaiiiB eapnt ampataoda ooram oaeteria legibua soeiiA snia com patre Mgia^ tadafcMitibiii aoieBmiler pvaeaeptaTearil; idem m seeaojda oonfiioto doos ■aiiitea SnldaDi manQ proipiia sagittiB peDetrawril; praetarea io tertio beiyo, cum im iaiie- irahilBaali aoatodea eKerdtiiom eoram, qoi volga £ar dieoqtor, qoos- . dam ^\> . aj^iam caatri de Budologh Csatiur in comitatu de Bftrauya. Datum PQr manus Benedicti arcMelecti qoIo- censis auhi^ csjacellani; Qxiateutibua l^adislao palatiuQ, cQmite simegi^nai, i)ioDisi<> baDO totius Slayoniae. Feiir: Cod. dipl T. IV, vqI^ I> p. 117- DXUL TQiietia% 7. (hte lioentum eomitibas ift eonailmriia da Dalmatia standi vel morandi axtra comilatam, niai d^ voluB- tate et consensu maioris partis consilii maioris. I^MbiSj Man. Sltm, mmd. X, p. 68, . DXIV. A. 1946. BteplMDas episcopus zagrabiensis, cum ecciesiam t>. Mariae in rilla Itaiifeh eonstruxisset et m eandem moniales convocasset, eaedem dona^hes fhctas inotiliter dissipanles, non iiabita ab eoliceDtia, receaserunt; tum ad petitionem Belae re^is et reginae adduxit in eaudem ecclesiam' alias flWOtimQniBlaa» qnibua omnat decimaa populorum Bovae villae Ivanoh (Ivanich), tam eogalnm qnaai rini et p^reorum et agmNrum et hedorum, ao apum et 154 X. KUKnusvi6, gaUinaSi et dedmas lioi» quae kiita vocantiir, el tributiim fori eoncedit; praeterea dat illis eandem terram, quam priores dominae in Iwanch possi- debant. Cujus metae prima terra iobagionis episcopi Povk, per yarias metas ad fluYium Chememic»! ad locum, ubi est molendinum Badomeiii, inde ad molendinum Scytk Buper eundem fluvinm, et penes quosdam rivulos et metaa arboreas ad primam metam. Item dat illis duo mancipia cum filiia et filiaboB et curiam cum domibus et aedificiiB prope ecdesiam S. Mariae. Datum per manus magistri Petri archidiaconi de Eemluk. Tkal6i6 : Manum. episc, gagrdb. L p. 88. DXV. A. 1246, Bela rex IV. dedaraty quod| quia pater ejus Andreaa rex Bohma filium Oyurk, cnius attavum similiter Bohma pro fidelitatibua eaM- bids progenitoribus suis, Petrus, qui quondam r^gni gubemaculum obtineaa, nomen regis usurpaverat sibi, et terram Turuch ipsis auferens cum suis pro- ximis ezpulerat, dum pro defensione terrae sanctae cum caeteris regibus et dudbus christianis mare transivissent» in ade et sub vezilio duds Poloniae per Bua acta virtuosa et fidelia servitia, suos progenitores sine eorum exces- sibus de regno Hungariae expulsos extitisse, recognoscens in regnnm suum reduxerit, et terram Turudi ei restituit; sed cum populi in ipsa terra existentOB, defuncto ipso Bohma in partibus Slavoniae in servitiis regis, contraLeustacfa filium Bohma et suos proximos querimonias firequentius porrexissent, confert rex in concambium alias terras dicto Leustach et illius haeredibus, et suis proxinus, ex quorum gremio aliqui in proelio oum Tartaris commisso extite- runt interempti. Wengel: Cod, dipl Arpad. T. VIL p. 207. DXVI. 1247. 7. JamMrii. Capitulum chasmensis ecclesiae significat, quod dum possessiones Macliariae filii Btephani, eodem Macfaaria et filiis suis iam viam universae camis ingressis, ad manus suorum consanguineorum Gregorii et Thomae filiorum Thoma^ Petri pueruli, filii quondam magistri Petri et Andreae fratris eiusdem fuissent devolutae, iidem padficam fecerunt inter se divisionem. Terraram prima meta est luxta fluvium Chasma, in priore divisione Thomae bani et Stephani, et tendii ad metas orientales usque ad metam filii Petri, et transiens in inferiorem partem fori intrat in fluvium Ebsev; item terra existens inter fluvios Zova et Lana, quae contigit Thomam et Andream ; item quarta pars terrae ultra Zovam versus eodesiam S. Martini, quae con- tigit eisdem T. et A. et tres partes terrae ultra Zovam versus meridiem oon- ting^nt Gregorium et Petrum filium Petri; item quarta pars Patka in Hun- garia existens ad partem meridionalem contigit Gregorium et Petrum filium Petri. £t haec divisio facta est super terram de Munuzlov. Existeute Philippo episcopo zagrabiensi, Zoaima praeposito, Paulo lectore, Jacobo cantore, Lucfaa custode. Cod. dipl. patriua i. VIIL p. 33. Ex arefuvo eomitum Erdddi in QdlgoeM. DXVn. Lugdani, 29. Januarii 1247. Innocentius IV. papa monet regem Hungariae, ut contra haeredcos bosnenses procedat, promittens d, se super facto terrae bosnensis nil penitus decreturum, nisi de suo oonsilio et assensu. Theiner: Monum. vet, Hung. 1, p. 202. DXVni. In alba Regia, 9. FOruarii 1247. Bela IV. rex mandat capitulia chanadiensis et orodiensis eoclesiae, ut ad petitionem comitis Pongradii filii BaoMrA. 155 Kelemeniis hasn, de genere Chanad, metas ternurum eioadem in comitatilmB orodienti, chanadienn, temeeiensi et eynnienai re?ideant» et circumBcribant Inter caeteraa tenas Narad in Syrmia. Weiuel: Cod. ddj^. Arpad. VIL p. 220. DXIX. 1247. 11, FBbruafiL Odola filins Preden e KniintL promitit snoe Krajinenses cum Bagnsinis aetemam habitoros pacem, Ahnissanis contra Ba- gusinos anxilinm non datoros; BaguBlni iurant se Krajnensibns iniuriam non faetnres. Erajnensis vero comes DriHmir, com generatione DJedomirid, cum Jeiebodee et Trtdjeni^ et Bjelimir et Btojanid et Gradiia Hodimirid et nepos eius Baxmjen Vlkasid, oonfirmant nomine communitatis suae joramentum Odidae. Mikionih: Momm, serHea p. 31. DXX. Lugdimi, 13, aprUie IM/. Innocentiufl lY. papa confirmat praepo- ■ito et capitnlo Osasmensi eoclesiae zagrabiensiB poBseBsioneB ab epiBcopo sagrabiensi eis donatas. Theiner: Mcn. vet. Bung. I, p. 204, DXXI. Lngdimi, 17, Aprilia 1247. InnocentiuB IV. papa iotimat spala- tensi, jadrenBi et ragusino arcfaiepiscopo, quod diaconum cardioalem S. Mariae in Yia lata ad partes eorum cum plenae legationiB offitio miaerit; unde eis mandat, ut eum honorifice et doTote suBcipiant. Ex iransumpio huUario archifn Bagusini, M8. p. 430, in nua coUeeiione. DXXn. Lagdnni, 11. Julii 1247. Innocentius IV. papa ardiiiepiBcopiB, episeopis^ abbatibuB, prioribus etc. per SlaToniam, Dalmatiam et Histriam con- Btitntis ininngit, ut epifloopo aretino marchiae anoonitanae in procarationibus snbTenire cnrent. Theiner: Monum. Slaivor. merid. I, p. 77. DXXIII. Spalati, 27. Julii 1247. Tempore HuguniB archielecti et comitia BpalatensiB, nobilis Tiri Bntich poteatatiB, Slava, relicta Andreae Segarelli, pro anima viri sui et aua tradit mooasterio S. Benedicti post obitum Buum mediam terram poaitam ad callem atrictum in perpetunm; aed ut rita Bua ipsa terra remaneat in illius poteatate. Testefl : Deaa Broce, Clodimir filius Bogo TraTalia. Martinua Crisogoni examinator maoum mittit. GregoriuB apalatensiB notariuB acribit. Ex arehivo aulico viehnenei. Aeia apalat XVI. 1, 188. DXXIV. Venetiis, 1, Auguati 1247. Kuncii Jadretinomm poat factam rebel- lionem ineunt Tslde eztensum pactum cum VenetiB. Ex libris paciorum. Weneel : Cod. dipl. Arpad. XL, p. 349. DXXV. Venetiis, 1. Augueii 1247. Papo de Petrona et Grisogonus de Manro, nuntii, flyndices procuratores et actores Stephani de Pidga, iudicis et rectoris Jadretinorum, Kooae commorantium et praesentium, asBerunt, quod, cnm in dTitate Jadra rebellaTerint contra ducem Venetiarum Jacobum Tie- polo et contra famoaissimam et magnificam proTindam Venetiarum sine causa; et capta dritate jadretina ab exerdtu ejecti et ezpulsi fuerint de eadem, con- fisi de dementia ducifl et communis Venetiarum miflsi fuerant ad petendum misericordiam; duz et conflilium reapectum habens ad misericordiam, omnes Jadretinos ad suam gratiam rcTocaTit Bub his conditionibus : Jadertini semper 156 I. cliSiBt arah]0pin(^nim de Vaetai^ ^oBqam «leotioMB pitftwmttbiTt gtpiwiB palriaidiML; MohiepiteopoB tamen babebit omiiie anliqim nn» et ntnkiiB; derns bis in airno laudea cantabit duoi^ p«tnareha% atdbiefMcepo et conid; comitem habebimt Jadretim semper de V eDetia eam cotaiwta a VcnetiEr data AUQtontate et iuDa^ctioDe; iUique sQlYeui amiuQ Ubraa deaanonwi, yenet 2000; ipse habebit omnea conauetaa hcmorifiQentiaa et dom^m^ quae fuit olim Damipjxi Varicaaei» in qoa tunc ha.bitabat Angelua Mauxocenna comes Jadrae; de deecenan ducis efc ejua nuntiia, aicut et de exerdtu» de dacif^ portarum, maneant pacta aBliqua, Item J%dretini parentelAa non audeant coDtrahere cum 81aYis, nec eoa inteor ae redpere ad habitandum* niai aeoBodum yoluntatem duda ; abjurabunt omne fidditatia juramentum alteri datum ; obaidea dabuAt 40; aolutionem 100 yperperorum praeatent aolitao^ mnroa d^itatia deatruent; laborabuut ataream naque ad voluntatem ducia, mercatfonea et datiae maaeant antiquae. Qnindecim auctorea rebellationia atabunt per quinqne annoa Ve- netus, familiae manebunt Jadrae in auia poaseaaionibua ; Joanni llkiichaeli quondam comiti Jadrae reddent pro aatiafactione iniuriae 500 libraa denariomm veneticomm, et pro danmia de Pago aatiafacient; et comiti Michaeli inauper omni anno 200 libras etc 8nnt quoque conacripta omnia Bomina jadretlnorum exnlmn. LfMi: Jftm. SUn. merid. I. p. 79. DXXVI. Lagdimi, 26. Augwti ^:?#7. Innocenthte IV. papa mandat e)^e- (M>p6 JanrieDai et eollegia aufa, ut ad propoaitlonem regia Hungariae, archi- «liiaoopi oolooeiiaiB et epiaoopi boenenaia epieoopatum l^oaneqpem aulwiant ardiieplseopatiu eolooeDai; oom eoded^ boanenaim quae ad rmnaaam .er,d<»iam BiiUo modo pertine^ totaliter lapea dt In perfidiam haeretioae prayitatiii; Uoet idem archiepiacopna et praedeceaaor eiua ad extirpationem huioa ntu. qod aine magna effuaione aangniniay atrage homiBum etdiapendiiareruiaqolQoensiB ecdeaiaei magnam partem illius terrae, abductia inde haereticorum niultis minibuai expuguarit. Quia tamen eccleaiae munitiones et caatra non ihierunt ilndem ita firmata, quod poasent ab aggressionibua et obaldione defendi, tenra iHa in puritate fidei non potuit retineri. Theineri Mon. vet. Sung. I. 204. DXXvil. Lngdtml, 28. Augusti 1247. Innocentius IV. papa acribit comiti et aliia nobilibua et populo aragusienai, quod cum inter eos et cives antiva- renses gravis discordia exorta sit, ducat universitatem eorum rogandam et monendam, quatenus a praedictomm dvium iniuria desistant, et veram con- oordiam habeant. (Extra in membrana : ftater Joannee de Flano Carp. aativarensie atfeitt- epiacopua.) . ■ - ■. Em HwmLmptQ bMorii anM>i ragueim M& p. t4. in mea coll^itiotl^. DXXVin. Oftttari, 2 Septembria 1247. Deodatns episcopua eedcelae S. Xripiioiila de Gattaio^ ad petilionem eapitnli eodeaiae duadeiai et oomma- nitatia eiviiatia ac (j^eorgii abbatiB coeoobii 8. Qeorgiiy dedieat ecdettaBi B. Georgii ad laudem dd et 8. Mariae et aliorem aanotorum, quornm reli- qniae ibidem contineotur, qitae ecdeda erat praedecessonim tottua cemmujii- tatia eattarenata. £ccleeiam dd gnbemante Innocentio (IV), regsante autem deauDo rege Uroaio^ Diaoimiui Micha de GigDa notariaa dvitatia Beril^t. Ex coUectume M8. Pap^fuvat. Farlati: lUyr, eam T. YI. p. 4^^ 167 *>:#:ii>: golmnili Xi. S^ MMi £947. Bela r«s IV. ad petitionBDl BuUhi laa t yQrfii signbiaMid» aiifietri Job j) ra ej ^q Mli baoUilwifl et cttMaid tfigni* bfeDflifl gtafin prme^oaHii dMmmeniie» Pelri OMtoriB ndiidiMMM sagMbieiMiei Michaelie lectoris et Ladielai decaid, Peiri kteuu^etom et P^ de KMliik archidiacononim confirmat capitulo zagrabiensi priTileginm tempore Boi dacatiiB con6e8sam et ducali sigillo monitam, in quo extat donatio per matrem ttati- miA eccleflSae zagrabienBi facta. i^ arehtvo eap. gdgr. Acta antiiua. pABc. Si, ^. ^. BXXJL flolomi) iX 8ipi9mM$ 1047. MtL IV, rtt aooedeftlibiM bA i^ t»iaepQdtD aagraUaoBi aagMKo Job praepMho bMhiiHii, eottiilie Ga^ellM i«Sia ol onmBOo M^mbleiiri Zopn pra«poallochaBMiiii, Podco cafllore creki*- diacono aagrabiensi Michaele lectore, Ladialfto dMM» Poaro Mnnottiai ot Petro de Eemlak archidiaco&Sa» el Domine alloram oliaka «apitali «igiabianBia privilegiam tempore Bai dacataB conceBaam et sao dacali aigillo inpreseam, ad petitionem praefatorum et totiai capitali de noyo confirmat (yidd a. 1^25.) Acta antigiua ca^ gagr, Faae. 52 N. 5, BXXXl. 2oh>tfii, 11. Septembri» 1247. Bda IV. tex notificat, qttbd ad pteces PHe praepositS sagnUyienB!^, mdgiBtri Job praepoaiti batdiiliOniriB eottiiyi e&pi^ae fegiae et canonid oagfabieniiB, Petri cantorii et ardudlajconi ai|t«<^ bienaiB, Zoym praepoBiti chaBmenBiB, Michaelis lectoriB, LadiBlld dMttii, Fetri camarcenaiB et Petri de Eemluk arcliidiacbni ot alioram , qilae petantea iu^rifift bodificare aibi turres speciales, aBsomant ex voluntate et collatione capituli loca arearum et turres, in quibus edificent turres et muros pro suis specialibus familiis atque rebus, secundum quod uuiuscuiusque poriionem contin^t, quae etiam auis haaredibus legare poterunt, dominio tamen ipsiuB castri dicto (^pitulo per omnia rcBeryato. In cuius montis' possessionem facit illos rex introduci pet Abraam cpmitem de MoroYcha. Drwikgia episc. eagr. in archivo archiepitcopatm. Tkdliit: Mon. episc. gaigr. I. f. 88. l Iiitgdtid, is. SeptevtiM» I84r iMieeantlMB IV. papa aar ulrio|iio o6po oolboenfli *et eplBiwpiB ultraifflltane ot «faAnaiHettBi) oubii es pwte oplBiNfl e%' vA^MS: «c^OBiftO tle Keti (Bliniiettsls) sttpplfoatuii eMet; t^ tttoa IpiA, 4»- BtructiB penitUB partibus illie per.9&fMH<0B, HM Mloaiil loimiti, iMMeOMltetlB tempore yaleant se tueri; archiepiaoipus atttem pnMriidb^. iMboat ioecrum 158 I. KUKULJVVld, dioecesi S. Gregorii et S. Demetrii moDasteria ordinis S. Benedicti, ad cavtra in eis coDttraenda idonea, traDsfere ipsomm episcopalem aedem lioentiam coDcedere, numdat, qnateans, an hoc expediat, inquirant et rescribant Fejir: Cod, dipl T. IV. vol I. p. 475. DXXXTIT, 1247. 3. OcMma. Bela IV. rez consideranSy quod MaooT comeB, filiuB Daria, a prinuie regia et suae iuyentutiB temporibu9 grata obseqaia exhibuerit, tam legationibuB in regno et eztra regnum perferendis asBiBtendo ; ad haec dum tempore peraecutionis Tartarorum regem ad partes maritimaa popoBoissct deelintfei idem Bpreta cnra rei familiaris, tamdin regem Becutoa eztitit, omnibus eventibus circa eius personam ae ezponendo, donec intutnm locnm venit ultra Dravam ; quare ipsi pro his meritis terram Strugar in comi- tatu Neogradiensi confert in perpetuum. J^er: Cod. dipl Hung. T. IV. vol. I. p. 473. DXXXIV. Venetiia, 7. Novembris 1247. Jacobus Theupulus dux Vene- tiarum ioiuDgit Aogelo Mauroceno et dus coDsiliariiB MariDO Mauroceno Stephano Justiniano et Joanni de Canali ambasciatoribus suiB, ut firatribus praedicatoribua quaadam poaseBsiones a duce eis concessasi a Jadertanis autem hnpeditas, restitnant; aut vero» si iustae fuerint querelke Jadertinomm, super illis inquiranty et nobiles viros Papum de Petrogna et Grisogonum de Mauro in liac re conBuknt FarlaH: lUyr. aacr. T. V. p. 76. DXXXV. Jaderae» 1247. Leonardus Quirinus comes Jadrae cum suis con- siliariis Marco Bragadino et Philippo Donato accepto a duce venetorum niaD- dato, ut FratribuB praedicatoribus Jadrae conamorantibuB, nondum tamen locum deputatum habentibus, inira muros in loco competeDti provideaDt, cmn asseDBu conuDUDitatiSi domum Petri CalchiDae cum curia sua et loculum Mal- fredii praedictis fratribus couferuDt FarlaH: Hlyr. $acr. T. V. p. 75. CXXXVI. A. 1247. AcuB soror DyoDisiii magister Philippus de S. Gerardo et BeBseueu de S. Gteorgio tribuuut douatioDes mooasterio et abbatiae de Tuije, fuudatae a bauo DyoDisio de S. Gerardo (1183). Fti4r: Cod. dipl Hung. T. IV. vo2. I. p. 479. DXXXVU. Capitulum ecclesiae zagrabieusiB Dotificati quod Michael comea, irater Buzad comitiSy ez uua parte, et MartiDUs filius Nesdese ez altera acce- deutes iD persooai idem Michael protestatus siti quod terram suam Obria in privilegio regali sub buUa aurea ezistentem, sitam iuzta terram dicti Martinii ut removeantur omnes controversiaei eidem Martino pro 20 mands argenti vendiderit in perpetuum sub conditionei ut eam nullo eztraueo vcDdere posait siDe iDsiDuatioDe prius facta. Meta prima iucipit ab oricDte Id moDtCi ubi Bunt tres metae Michaelis comitiSi Lodomerii et Martinii inde per viam usque ad vineam ZtreUc; inde per varias metas ad paludem CSiemya, dicta vero Chemyz tempore pluviali est aquosai tempore aestivo inaqnosa; inde per valiem CheTnjz vadit per longum spatium et per metas arboreaa et per aridam eadit in Plytvichami et vadit usque ad pontem Wycheo, tVensel: Cod. dipl Arpad. VIL p. 249. 159 DXXXVHI. A. 1247. Capitiiliim bAchieiifle inaiDuaty qaod Asibrftsitu filias 8eT6g«7l et Benedietos iiias Modorod oonfeeei siBt» se teKram Boam hattredi- tnriam hi comitsto de Wloov cam onilma pertineDtiifli eaia oommetaneo soo lyan, aiagifltro taverDioomm Benedicti azcliiepiflcopi oolocheBflifl, pro decem mardfl argesti vendidiflae. Huie venditioiit eooaeDseniDt vidni: ciutofl et eon» ▼eiitafl ffioBaflteiii 3. Demetiii per officiales saoa TenlceT et Thomam itatrem Fnka; item Emaa Qoenefliaa (knezinfl) popoii de nHa Yelan, et T]u>aBafl fnrter Fulla. later canonieos flabscriptoa Syiaon arciiidiacaDaB flyrmienflifl. Wtn»a: Cod, dipl. ArpmL VII, 241. DXXXIX. A. 1247. Bela IV. rex notificat, qnod Farcaaio fiiio Tliomae de Zagoria, eam nHiltipiicia Uli seryitia ianip cnd iflflet» et masiBe tampore Tarta- roram maiora fidelitatifl opera ei ezfaibiiiBflely coBceflflerit^ nt cafltmm (de Za- goria), qaod in terra aoa aedificare inoepenit^ edificet, et ut iddem tam ipee quam soi floooesBores poasint in perpetanm poeflidcre. Idem d^euiKenkm confirmatmm a. 1S42 a Oaroio Boberto rtf€ ad petUkh nem ma§is$n Ectoris fiUi VHoolam et oomitu Fumek et Jokammfdii GardmSf momme fratrwm ntorum. Wenml: Cod dipl. Arpad. VII. p. 224. DXL. 1248. 25 FebrmarU. fiela IV. rez attefltator, qood cam Hndina ad prMseutiam regis a Benedieto comite mosnniensi oitatos eflset sob praetextny qnod terram Wisguz ad comitatom Koidoa aafleraerit pertmere, haee terra ad pnediotom cmnltatom non pertineat^ tainep, qoiar rex praedictam terram Hu- dinae antea donavit, quam comiti Benedicto comitatum Kordua, velit, ut idem Hadina soper qaaerimonia Benedicti sit penitus absohitas, Benedicto autem sflentimn impositanL Ex hbro prioHeg. artkiepieeopatuB eagr. p. 58. Tkal6i6: Jlfofiiiiii. epiee. sagr. I, 90. DXLI. Liigdiiiil, 9. MartH 1246. Innocentins lY. papa Bcribit episeopo scardoDensi, qnod ad instantiam Ugrini electi spalatensis miBerit ei palliam de corpore b. Petri somptum, mandatqne, qofttenas illad ei consignet et ab ip8o fidelitatis ioramentam aodpiat Farlati: lUyr. naer. T. III, p. 272. DXLH. Lngdonii 27. Martn 1248. lanoceDtias IV. papa epifloopo segmenfli et ministro fratrum minorum Bpalatensi mandat, quatenus de rita, fama et conversatione nobilis riri Ninoslai bani de Bosna sollicite inqoiranty et quod snper Ms inTenerint, snis litteris fideliter intiment. 8ab eodem dato mandat idem pontifex arcfaiepisoopo ooloeenid, ne oontra l^inoslanm bannm Bosnae procedat, cam a fide Deqaaqnflm deriet or&odoxa sed tanqoam cflEtiiolicas tivat Theiner: Mon. vet. Htmg. I, p. 205-^20^. DXLin. Logdnxii, 29. MartH 1248. Innoeentins IV. papa ad petitionem episcopi segniensiSy qnae eontiiiebat, qnod in Slavonia est fittent speeialis, qoam iilins terrae derici se habere a beato Hieronymo asserentee eam oYmr^nmt in divinis offidis oeiebrandis; qnare nt sit iOis confbrmis, et nt eoneerTet oon- flvetadinem terrae, pofltalat licentiam seenndam dictam Vtteram dirina eeie- bracre, sttendoDS ergo qnod sermo rei, et non res sit sermoni snbleeta, lieeo- tiam ei in iUis partfbns, ubi de consvetndine obserruitar praenissa, dummedo nententia ez iprias Tarietate litteyae non laedatnr, oonoedii Theiner: Mon. 8lav. merid. i, p. 78. 12a 160 I. KUKULJBVld, DXLIV. In Waaka, 3, Aprilis 1248. Bela IV. rex confirmat Utteraa 8te- phani bani totiuB Slavoniae ejaadem anni, huins tenoris: Qnod cnm Jaxa filius Jacob, Joann filins Chakan, Preusa, Adrianus et Tyburtius filius Tyba cum fratribus suis, coram illo constituti essent, dicti Jaxa, Joannes, Tyburtius et Preusa et Adrianus ex una, Nicolaus vero et Abram comites ex altera parte litigarint inter se pro terra minori Kemluk; primaque pars affirmaverit, ipsam terram esse ipsorum haereditariam, et a Nioolao et Abram comitibns indebite emptam et detentam, praesentando litteras Ochuz comitis crisiensiSi qui illam eis adiudicavit; ad quod comites Nicolaus et Abram responderunt, quod ipsam tenram a comitibus Philippo et Detrico emissent et coram rege pretium persolvissent) nemine contradicente, tandem partes ad compositionem pacificam condescenderint in hunc modum: Quod Jaxa, Joan, Tyburtius et fratres sui Preusa et Adrianus memoratam terram dictis comitibus Nicolao et Abram relioqnere velint, hi tamen octo marcas eis solvere debeant Quo facto Jaxa et fratres litteras etiam Ochuz comitis dictis comitibus tradiderunt. Meta autem terrae incipit retro domua Wlcozlai sacerdotis; inde vadit per varias metas arboreas, silvas, unum quadruvium, siocam vailem et tenet vidaitatem cum Descyla et cognatione ejus; iode tendit ad finem minoris Kemluk, ad magnam silvsm, ad verticem unius monticuli et in occidente ad puteum Guba vodice usque ad terram Tosmiri. JSx collectione comitis Keglemc in airchivo accademiae scientia^m Za' grabiae. DXLV. In Waaka, 4. Aprilis 1248, Bela IV. rex scribit civibus civitatis traguriensis, quod cum dignum duxerit eis gratiarum actionibus et operibus occursare, transmitat praedilectum suum Stephanum banum totius Slavoniae, quem profecto virum secundum cor suum invenit, ad pajrtes maritimas, dans ei plenam auctoritatem reaedificandi et plantandi honestos et probos ac etiam reprobos destruendi, cui, tamquam regi, in omnibus pareant. Insinuat eis una, quod circa partes confinii moram trahere velit, et Stephano bano, qui iam nunc est eis proximus, expediverit ei pergrata subsidia exhibere. Litdua: De regno Ddlm, et Croat Lib, IV, c. IX, DXLVI. Jadrae, 8, Aprilis 1248. Laurentius jadrensis ecclesiae electus notificat, quod cum fratres ord. praedicatomm jam dudum per Dominicum Francum, praedecessorum ejus, Jaderam advocati, propter diversos eventus, ]ocum congruentem hactenus non fuissent assecuti, idcirco Jacobus Theupulus dux Venetiarum et L. Quirinus Gradensis electus et Dalmatiae primas petie- rint et mandarint, ut eisdem fratribus in loco competenti infra mnros civitatis providere debeat, quare consilio sni capituli et comitis, consiliariorum funda- torum et aliorum civium ecclesiam S. Platonis, in qua paucae moniales resi- debant, ipsis sponte cedentibus, et alibi collocatis, praedictis fratribus confe- rat; renuncianti autem omni juri, solvent ei iidem fratres singulis annis in festo s. Anastasiae quioque libras incensi, et duos cereos unius librae, et duas angastarias vini puri. Testes: Justinianus comes Jadrae, Johannes Gra- denicp et Mathaeus Cornarius consiliarii, Marinns Bonus milea dicti comitis et alii. Petrus Scandalarius presbyter 8. AppoUinaris Jad^rae notarius, scripait. Farlati: Hlyr. sacr. T. V, p, 608, RBOBBTA. 161 DXLVn. VenetiiB, 25. AprUia 1248. JacobuB Teupolo dux Venetiarum iDit concordiAm cum fratre Jacobo de TuriBellis, nuntio fratris Guilelmi de Sonar magistri domus militiae templi, consentientibug fratre Hermano de fiurgo praeceptore in Campania et marcha TaryiBana, et fraire lordaoo prae- ceptore Vranae et Senniae, pro satiafactione et restitutione damnorum, quae illata iuerunt mercatoribus TenetiB, veglensibuB et arbennbus in ciyitate Bennia olim tempore captionia et combustionis ipsiua dTitatis, ad summam librarum 5250 denariorum Teneticorum parvorum se extendentium, quas Templarii pe tres annos Bolvere se obllgarunt; et dux nomine oommunis fadt finem et remiBflioDem de omnibus damnis et injuriis, quae peti possent, occasione facti damni in civitate Segnia, quando capta et combusta fuit tempore fratris Bam- baldi de Corono magistri Hungariae currente anno 1239 mense Decembris. £ conyerso frater Jacobus nomine et vice magistri et domus templi fecit finem praefato dud et comuni Venetiarum et hominibus Veglae et Arbae de omnibus damnis factis domui nulitiae templi usque ad praesentem diem, exceptis damnis datis per homines Beskae iratribus, qui fugiebant a Tartaris ex mo- nasterio 8. Georgii, de quibus dux recipiet juramentum comiti Veglae et consiliariis, ut agnoscant et ut ius faciant. E mamueripto hiblioihecae marciatMe M8. cod. Lai. 71. class. XVI fol 20. DXLVin. 1248. 1. Maii. Bela IV. rex notificat, quod animo revolvens comitifl Herbordi, fiMi Osl comitis, continuae fidelitatis obseqnia, qnae a tenera adhuc aetate sua ac regis, in regia curia educatus, sine intermissione exhibuit, dimicando laudabiliter in Bussia sub magna porta GalUdae, quae vocatur nngarica, dehinc etiam snper fluvium Denisztur (Dnister); reversus autem saepius legationes detulit extra regnum; cum autem regnum invaderet gens pestifera Tartarorum, ipse tam possessiones quam omnes fratres et consan- guineos suos relinq^ens in regis servitio ad partes maritimas transivit, ubi cum regis lateri per suum continuum servitium adhaesisset, custodiae primo- geniti filii ejus Stephani regis deputatus fuit; eumque in castro Clyz conser- vavit, ubi fidelitatis ejus nitor praedpue claruit coram rege, qui tam in* terra quam mari ei laudabiles famulatus impendit; redeunti autemregi de partibus maritimis deservivit in exercitu contra ducem Austriae in pluribus con- fiictibus, et demum sub castro Ewszug (Eiseg), ubi cnm suis commendabilibus actis extitit triumphator, et decem de suo consorcio vulnerati fuerunt, castrumque redditum regi; in cuius recompensatione rex ei possessionem Baszna (Basinja), ultra Dravum in comitatu zaladiensi existentem, confert, cum omnibus per- tinentiis, quibns fratri suo quondam Benedicto episcopo jauriensi concessa fuerat Metarum, quas Dionisius Palatinus, tanc banus totius Sclavoniae, circumscripsit, prima incipit ab oriente ex parte terrae Borivoy, ubi duo fluvii Ilseuch iunguntur; inde tenet metam cum Berivoy filio Vidus, descendendo ad terram Opoy vadit ad rivulum Mortunpotok, et ad alium rivum Colbaznuk, tendit in minorem Bazyna et per varias metas ad magnam Bazynam, ubi tenet metas cum Comomero; inde superius ad metam cmciferortun S. Se- pulchri, et per Bazynam eundo superius ad metas castri crisiensis, ubi est demuB Zobislov et venit ad caput Bazyna, et ibidem rivulus Vepemuk, et tenet metas cum Cercaburda ad montem et ad metas magni Mothmari in 162 I. KDKUUByid, Thoplica ; inde ad riyum Venioach et ad metas Zlanna, inde ad magnam viam m monte teria Stephani filii Pathay; per viam in capnt Zegnna tenet metas cum Wnlchnch et cnm Georgio comite filio Lukach et magna yia. Weiutl: CotL d^plk Arpad, VII, ^ 262. tuUiqucL Copia ex archivo comitum 8€fma§e in mea colUcUone. DXLIX. Venetila, S. Mdii 1^4&. Dnx Venetiamm cum sno conailio ex una parte, ab altera antem flrater Jacobus de TariselliSy nnntins fratris Gni- liehni de Sonar, magfstri domus militiae templi, fkdnnt dnas cartas concor- diae, initae inter eoa, BUper damnls datia mercatoribus venetis, Teglensibns et arbensibus, in oivitate Senia, olim tempore captionis et combnstioniB ipsiuB civitatis, tempore fratris Bambaldi de Corone, magistri domns per Hnng. et Slav. Dedit quoqne duz quandam litteram, qnam direxit comiti et consiliariis Veglae praecipiendo, nt fratribus militiae templi, qui fngiebant a Taitaris e monasterio s. Georgii, damna illia per homines Bescae illata cognosc&nt et ius faciant tali modo: ut, si a festo & Petri prozimi nsqne ad alind festnm s. Petri dictus magistdr tempU miserit procnratoribns Veglae cartas nomine ducis aigillo domus militiae templi sigillatas, contlnentes formam concordiae, tunc procuratores nnam ex snpradictis cartis et dicfeam litteram duds dicto magistro vel elus successori aut nuntio, qui cartam sigillatam apportaverity dare et consignare debeant; si autem magister cartam et litteras non miserity tnnc procnratores dictas dnas cartas et Utteram praedictam ad rolnntateni dttds e! consignare debent. Ijuhid: Monum, Slavor. merid. /, p. 79. Cf. nr. DXLTU. DL. MmBf 16. Jwmi 1248. Bona abtaatisaa moiiagterH «. PlatMua de Jadra, praeBentibaB et conB e nlie n iibuB moniatibnB ma^ resigBat ipaam abba- tiam atqne looom eom horto et oBanibiiB adiaceBtiis anis in manus Laafeutii jadrenBiB electi et eins oapitnli, qnam oesBionem dictaB electoB acoeptaft et sigiDo sno el capitaU couBuinit TealeB : NioQyKiB abbaB a,GriBOgoiii, S. Umt rnmB de Caloma et Petn» frater Beoe pcaeBbyteri a. Petri Neti de Jadera. PeiruB SoBBdalarioB nolBrinB. Fariaii: lUyr. $acr. T. F, p. 607. DLI. Vegliae, 10, Julu 1248. Quum eiset discordia de nobilibtiB yiriB de Vegla et de soa nobilitate, Marcus Contarenns comeB Vegliae et ejus consi- liarii: Joannes Fascarenus et Jacobus de Canali, ponit in praesentia Joannis Teuplo comitis arbensis, filii d. ducis Venetiarum, quinque nobiles yiros ad ■acramentum, qui iurant ad s. evangelia, se dicere et inquirere omnes no- biles de Vegla. Hi quinque sunt: Branidus de castro Muscho, Steplianus de Bano, iudez Borai Bpresia de Dominico et Sprezia de Nicola. — £t dixe- mnt: de progenie Doganich (aut Dognanis) sunt nobiles: Blasius de Clissa, Kabaldus nepos Brauicii, Lassinus frater Branicii et Petrus nepos Branicii; de progenie Bubinich sunt nobiles : Stephanus de Bano, Banus filius Bore, Nicola £Iias quondam Nicolae, filius Mile, Vido filius quondam Joannis Bore; de progenie Tngomorich sunt nobiles : iudex Bora, Dominicus ejus iirater, Petrus ejus neposy Jarislaus nepos et Andreas nepos dicti Bore, Sprecia de Nicola, Xiassinus filius dicti Spreda, Andreas de Syzo, Milogne de Syzo ; de progenie Zudinich sunt nobiles: Smina uzor quondam Simonis, Mathaeus de Perano, Dominicus de Suzura et Jaroslaus filius Sclauogosti; sunt etiam nobiles Vlcina de Domcha, Nicola dus frater, Dessa quondam filius Bambaldi, Pe- trus Bomanus, Barbanus de dicto Dessa, Priboslaus filius Jurislayi de Beschai et Amicus de Martinussoy praeterea Branidus et Stephanus de Bano et iudez Bora et Spreda de Dominioo et Sprecia de Nicola. — Hi omnes nobiles nnn- qnam dederunt allquod tributum nec datia comitibus, qui fuerunt retro in Vegla, spedaliter tempore oomitum Joannis, Vidonis et Emerid de Vegla. Praeterea fuerunt accepti pro nobilibus magister Lucianus, Andrea de Barba de Staragogne, Ortobello, da Domo, de Bunid de Tragomiro. Auditis his absoluti annt omnes praedicti ab omni datio ettributo. Snbscripti: Joannes Matd de Ordano de Padua imp. aulae notarius, rogatus scripsit et corroborayity An- dreas Bragadinus comes Auzeri testis manum mittit. Magister Joannes de Monte imp. anlae notarius et canoeUarius Chersi, subscripsit Bartholomaeus notarius et cancellarius Veglae ezemplayit et subscripsit Arhiv ta jugoih popjeH L p. 56. 13 164 I. KUKUIJSVI^, DLII. YenetiiB, 15. Auguati 1248. Jacobus Teopolas dux yenetdammy communicans S. Justiniano comiti Jadraei ad ezpoutionem Joannis Michaelia comitis quondam Jadrae, quod uxor quondam Desae de Picica quandam Tineam in pertinentiia Babici, quae olim fuit dicti Desae, et Cosa filius Ceme de Mensa quandam aliam vineam, qnae fuit eiuadem Cerne, poeitam super maceriamy quae (vineae) sunt iuria praedicti Johannis Michaelis, intromiaerit (ee) indebite his diebnSi id circo mandat ei dux, qnatenus dictas yineas nuncio dicti J. Michaelis restitui faciat. I^ubid: Man, Slav, mer. L p. 79. DLIII. Lagdani, 28, Augusti 1248. Innocentius IV. papa monendo et rogando mandat comiti, nobilibus et populo Bagusiensi, ut cum inter eos et ciyes antivarenses grayis sit exorta discordia, desiderans effectare pacem, a molestia et injuria civium desistant, et cum eis pacem et veram concordiam habeant Farlati: Ittyr, saer, VI. 101. DLIV. Lngdimi, i. Octobris 1248. Innocentius IV. papa Chanadiensi et Sirmiensi episcopis et abbati de Pelis cisterciensis ordinis vesprimiensis dioe- cesis communicat, quod Albertus archidiaconus Zagrabiensis in eius prae- sentia constitutuB proposuerit, quod cum capitulum pastore yacante liaberet de pontifids substitutione tractatum, sdens nonnullos de capitulo fcNre. mai- oris excommunicationis sententia inodatos et considerans, quod propter eos sdenter ad eligendum admissos fieret electio yitiosa, eos in commune dili- genter admonuerit, ne illi deberent ad eligendum admitti ; sed ipsi admonitione contempta ipsum archidiaconum de capitulo turpiter ejecerunt, eoque con- tempto, Fhilippum reginae Hungariae cancellarium, patientem in aetate de- fectum, per laicae praesumptionis abusum, contra libertatem canonicam in episcopum elegerinty absolutionis beneficio non obtento, qui -cum huiusmodi eorum processum a Colocensi archiepiscopo loci metropolitano peterent con- firmariy ille^d facere de jure non^debuisset, yerum tamen idem archiepiscopns, contempta appellatione ad sedem apostolicam, electum confirmaVit et conse- crayit; mandat ergo praedictis episcopiSi at in rem inquirant et suam rela- tionem super eo eidem praestent. Farlati: Blyr, saor, T, V, p, 370, Theiner: Mon. vet. Hung, I, 206. DLV. Venetiis, 12. Oetohris 1248. In consilio majori fuit ordinatam, ot 6. Justiniano comiti Jadrae notificetur, quod de merdbus et rebus, quaa Jadretini a modo Venetias detulerint de regno, tam de hif, qiiam de partibas ultramarinis, Komaniae, Tunixi et Barbariae, qnam de regno et Siciliasiye Apulia, tantum dacium Venetiis solyere debeant, quantum homlnes Veneda- rum solyunt Venetiis. Ljubid: Mon, Slav, mer, L 49. DLVI. In insula Leporum 26. Octobris 1248, Maria regina Hungariae et Croatiae hospitibuB suis de Vereuche eandem libertatis conditionem ordinat, quam hospites de Sugust (Segesd) a rege obtinuerunt, ita tamen, ut ipsi sin- gnlis annis ratione censns 40 marcas in monetiB domini regis in festo a. Mi- chaelis homini reginae solyere teneantur; praeterea ratione victus reginae debeant dare 600 panes; sex boyes pascuales, 100 gallinaSy yini 60 cabulos, HaOESTA. 165 100 cnbolos annoDae cmn calculo quatnor palmanun. Ternun dictomm ho- spitnffi pORO metb distinxit; et quidem prima incipit a parte meridionali de magna Yia, qnae de Vascha dncit yersus Wereuche, inde versus torrentem Malaeka potoch protendendo per varias metas, per planitiem et sylvas tendit ad syltam Kabonak ad torrentem Sdna potok et ad viam, quae est iuxta aylTam Bawn, et itemm per varias metas terreas et arboreas ad flumen Yer- euche, deinde ad villam Dus, et tendit in Dumbro et per ligneas metas venit ad Yiam Kyrizt ut, et per eandem yiam ad Lypocha fluvium, inde ad magnam viam, quae ducit ad Worozd et per Lipocham inferius cadit in flnvium Bnr- zach; hinc tendit ad g^gitem Chodoycha et iuzta Dravam inferius ad terram eedesiae de Bobocha, et inde separando de Drava venit ad torrentem Donach et cadit in fluvium Pisechna, et per planicies in viam, quae ducit in Belchev, et transiens viam ad fluvium Silachovycha, et post varias metas venit ad fln- ▼iam Kopynna, et per viam et per sylvas venit ad Ebres et siluam Ebres, et procedit versus Qrabroch et silvam Qrabroch, et iuxta silvam pervenit ad magnam viam, quae de Waska ducit ad Vereuchew, et per eandem magnam viara reflectitur ad primam. Datum per manus cancellarii magistri Akus the- saurarii albensiB ecclesiae. Ex actis e regni archivo Pestinum ablatis. N. B, A, Fa^c, 590, N, 29, DLVIL 1248. 26. Oetobris, Bela IV. rez, consideratis fidelibus servitiis magistri Andronici, fllii Andreae de genere Kadarkaluz, eidem quasdam terras castri de Zaghuria, videlicet Pocoy et Prtizlom (Prifilin) prope confinium regni designatas pro terra descensuali, ut idem in custodia confinii regni ▼igilando providam haberet diligentiam, ducit conferendas, et eas per comitem Okch filium Okch jubet assignari. Quia tamen iUe A. confisus de operibus auae probitatis super detentione illarum terramm reginm privilegium tunc recipere praetermiserat, cogitans ipsas terras per suam industriam posse com- mode detinere, Stephanus banus tocius Slavoniae et Philippus episcopus Zagr. qnibus omnes terras ipaius castri indebite occupatas restituere praeceperat rex, ipsaa teiras restituemnt castro antedicto, cum Andronicus nnllnm haberet acriptum munimen. Bex desiderans donationem suam nequaquam minnere, sed potius augmentare, considerans continua quoque fidelitatis obsequia, quae idem A. tam ciroa maritima quam alibi studuit exhibere, accedente in- Buper, sicut ex insinuatione bani et multorum aliomm regi ionotuit» quod idem Andronicus propter tuitionem confinii illius plurimum fructuosus, immo necessarius habeatur: praedictam donationem super duabus terris quinque aratrorum, a memorato castro exemptis, ratam habet Metae terrae secundum indicem litterarum comitis Okch sunt: Prima ab oriente apud arborem tiliae habens vicinam terram castri de Kubul, deinde ad cacumen montis, ubi me- tatur cum filio Jordani; per montem ad duas metas subtus Hirsva, ubi vici- natnr terris Krisanich castrensibus ; versus occidentem per nemus cadit in rivnm Vrbna, per quem venit in fluvium Sennicze et metatur cum terra Ma- rechay, inde cadit in Sinnicham, et metatur cum terra Qilre filii I(ula?) bani, et venit ad metam subtus montem, ibique adhaeret terra Segnra, et vadit in rivum Vrbna, et per varias metas terreas iungitur primae. Ex aetis regni archivi Pestinuin dblatis, N, R, A, Fas, 180, N, 30, ExiHit aliud Belae IV, privilegium eiusdem meriti a. 1249, 26, augusti, Fejir: cod. dipl Hung. VU. v. 5. p. 274. 166 I. KUKUijavK^ OLyin. Venetiifli 7. Navembris 1248, Jacobufl TheapulaB dax Venetui- nom Angelo Mauroceno oomiti et ejuB consillariie Marino MaurocenOi Ste- phano JustinianO; Baynerio Geno et Joanni de Canali suib ambaadatoribna significaty quod ex parte conyentus fratrum praedicatorum de Jadra fnerit ei expoaitum, qnod conceBdone quaramdam posseBBionum de Jadra, quas LeonarduB QoirinuB tunc comes de mandato duciB conyentui contulit, quidam Jadertini, ad quoB dictae poBBessioneB olim Bpectabant, impediant toto poase, petentes iUaa sibi restitui ; mandat itaque, at de bac re inquirat, et Bi ei yide- bitur, viroB nobilcB, Fapum de Petrogna et GriBogonum de Mauro nuntioa Jadertinomm, interrogare et hiquirere debeat. Lucim: De regno Dalm, et Oroat lib, IV, cap. VIL DLIX. Spalati, 2^. Decembris 1248, Praeaidente Joanne Bpalatensi archie- lecto, tempore DoBae MichaeliB, Joannia VitaliSi et Dobri Brasich iudicumi cum idem iudices Bederent in curia generali juB suum cuique tribuendo, Buper- TenienteB DeBa Corbi canonicuB et Desa Ivani| procuratorea curiae archiepiB- copaliSi conquesti Bunt de Joanne Duimii qui denegabat dare de quodam molendino buo justitiam debitam 8. DomniOi sicut et alia molendina Salonae Bolvebant, OBtenderunt autem procuratoreB quandam sententiam latam per iudiceB Duimum Florinii patrem ipaiuB JoanniBi et Micham Madii Suppe Buper ipsiuB molendini placito, olim etiam promulgatam, qua perlecta iudicefl Ben- tentiam approbarunt et confirmamnt. TeateB: Joannes BuccasiuB et Joannea Cindri. Farkai: lUyr, sacr. T, IIL p. 273. DLX. A. 1248. Bela IV. rex notdficati quod accedeoteB ad eiuB praesen- tiam LoranduB palatinuB et comcB PoBoniensiB ab nna parte, Odola, Chelk et Bouch (Borich) filii Bouch (Borich) de genere Bouch (Borich) bani ex altera, confcBBi Bint Odola cum fratribus BuiB| quod poBsesBiones suas haereditarias Golgoa et Pethna in comitatu de Posga (Po2ega) eidem Lorando pro quatuor centum marciB vendidiBsent; a venditione tamen terrae prohibuerint eoa dictus Benedictus Borch (Borich?), Marcellns et Michael filii sai| tam pro sOi quam etiam pro filiis suis minoribus de genere ejusdem Borich bani. Quia autem praedictus palatinus Lorandus cum eis fecit ordinationem, ob hoc per- miflemnt ei coram rege dicti filii Benedicti dictas terraa emere. Wensel: Cod. dipl. arpad. VII, 260. DLXI. A, 1248, Bela IV. rex notum faciti quod Butko comes filiuer Juliani grata et omni aoceptione dignissima fidelitatiB obsequia non solun circa mari- tima verum etiam ubique locorum ei exhibueriti et maxime in observatione castri regii Clych (CIisBa)i item cum Nynozlaus banus Bosnensis et omnes cives de SpalatOi a debita regi fidelitate exorbitantesi m obsedione castrorum Clych et Tragurii ausu temerario insurrexisBenti dictus Butko exponens se fortunae multiplici contra eosdem viriliter dimicaverit adeOi ut quiuusdam de Buis oonBanguineiSi multis et coHateralibus ibidem in pugna interemptiSi ipsos in fine defficientes potenter efi*ugaverit rebus omnibus spoliando et quam plures ex ipsis meliores captivando. Ad haeC| cum processu tempomm Veneti ad im- pugnadum caBtrum Nonenae in praelio navali advenissenti Baepe dictus Butko non absque dubiis eventibus bo accingens in eoedem, accepta non modica BKISTA. 167 Tnlnera, dictos Venetos, cnm perspicerent nihil ae poBse perficere per viam, qna laeti venerant, triitea redire coegit cum rubore ; qnaxe ei terram qnandam Pnin^ (polje) in parochia de Qordna (Grdova) existentem ad comitatum symegiensem, quondam (criBienBem), pertinentem eum omnibus pertinentiia confert Orig, in mea antiqua eollectione nunc. bibl. aeademiae ecienHarum Slav. mer, DLXIL A» 1248. Bela IV. rex notificat, quod cum tempore persecntionis Tartaromm compnlaus esaet ad maritimas partee declinare, perrexerit etiam et remeaverit cum eo Weyteh (Vojteh), filius Mikns, de viUa Pyr in comi- tatu Huntensi, cum equis et armia suiB, et ibi coram ocnlis rogis fideliseimum sibi et gratum exhibnerit servitinm ; quare ipsum Vqjteh in collegium et numerum regalinm servientium suorum et ad Buam specialem gratiam recipit^ eximens ipeum ab officio et conditione piBcationis; confert quoque terram quinque aratrorum cuiuBdam Bui Bervientia Ivan de villa Pyr, abBque haerede defuncti, fadtque enm per comitem ZvolienBcm Jakow introduci. Wemel: Cod. dipl, arp, Vlh p, 256. DLXin. Apud Waaka» 1248, Bela IV. rex manifestat, quod memor fide- liom et utilium seviciorum Joachimi comitis, quondam patris venerabilis patris Philippi Zagrab. episcopi, patri eius Andreae regi ac Bibiettoti regno multi- farie impensorum, intuitu quorum ipsi terra Zolona excepta de castro Zaladiensi in Bclavonia cum omnibos suis pertinentiis coUata fuerat; animadvertens etiam, qnod memoratus PhiUppus episcopus et firater ejus Thomas continna fideU- tate a pnerida sua adhaeserint ei et multa servitia impenderinti confirmat ipsis dictam terram Zolona, exceptam de castro Zaladiensi, in cujus posses- sione etiam nunc existunt, prout a patre regis obtinuerant. Wensel: Cod, diph arpad, VIL 255, DLXIV. A, 1248» Bela IV. rex notificat, quod accedens ad eius praesen- tiam Stephanus frater Johannis pugiUs fiUi Bodus et Johannes fiUns eiusdem Johannis conquesti sint, quod medietatem terrae eorum Budavelge, qnam ab antiquo tempore pater eorum Bodus et avus possederant, Michael comes Irater Busad comitis, existente comite worosdiensi, ab eisdem abstulisset et eidem castro statulBset, asserendo fuisse terram castri antedicti, petentes sibi terram restitnere, considerans, quod per instrumenta Demetru comitis de ge- nere Aba et capituU zagrabien^ constet, ipsos ab antiquo dictam terram pos- sedisse, et quod facta inquisitione per £me comitem de Worosd hoc idem confirmatum f uerit, restituit eandem terram eiBdem Stephano et Johanni, facitque eos introduci per Balad filium Martini comitis. Weneel: Cod, dipl arpad, VI J. 253, DLXV. Circa 1248, (?) Stephanus banus totius Slavoniae, a rege ad partes Croatiae ad distinguendum et separandum terras nobiUum a terris castren- sibns et viceversa destinatus, pervenit ad partes Likae, ubi cum XXIV inratis iadicibns nobiUum de Lika et cum centurionibus ad id deputatiB, de qua- dam possessione Tethacsics, utrum sit terra castri aut terra haereditaria no- biUnm Porugh et filiorum suorum de dicta Tethacsics, quaestionem habuit ; qui jndices, iurati et centuriones dixerunt, dictam posBessionem ab antiquo tem- pore, quo nec augmentare potest mens humana, fnisse iure proprio, et nobiU 168 I. Kmuuwnd, titalo avi, et protaTi dicti Poragh et filioram snoram, et qnod eadem poBSit gaa- dere nomine proprio, qno qnornmYis nobilium statns Mogorovich. Metae: terrae MogoroTichi campns visoka Gk>ricsa ad montem Pecsnik, Moraka gora et riynlns Dragobil. MikoUy: EiH. banorum. Mareelavich: Extraetus dipUmatum mse. dubiae fidei. DLXVI. 1249. 20. Januarii. Bela IV. rex conrideransi qnod cnm Fila qnondam zagrabiensiB praepositns cariaaimo condam fratri regi Cholomano dnd, et post obitnm iprins regi et reg^o mnlta fidelitatis stndia impendisset, ne liberalis donatio, qnam ille a rege consecntns erat, momentanea gratia yideator, sed firma et in haeredes snos perseveret, extendat eandem in firatres Filae: Tomam comitem et Petrnm; in recompensationem etiam servitiornm iUornmy quae iidem a primo pnerili aevo cubnini regio impendere mnltiplidter stndnerint. Donat ergo illis possessiones praefati fratris, yidelicet terram Deri Nemly, qnam habebat pro concambio monasterii de Bnldya; item terram Micola in comitatn de WolcoWi et terram s. Martini in eodem comitatn; alias qnoqne terras, tam emptidas, qnam a Colomano dnce donatas. Ex aetis regni archivi PesHnum ablatis. N. R. A. F. 646. Nro. 26. DLXVn. 1249. 21. Januarii. Bela lY. rez notificat, qnod cnmPanlus anlae index et comes Zaladiensis omnibus snis diebns penes regem merita cumnlayerity in specie qnod infidelem snnm Boysen in Insnla in yirili pngna captiynm obtinuerit; item quod in expugnatione castri Clich firatrem einsdem Damald similiter captiyatum abduxeriti et in absolutionem dua- dem aUos duodedm nobiles regios de captiyitate hostium liberayerit; qnod in obsidione castri Buthenoram Galich quandam adem clam in regium exerdtum irrampere cupientem militari bello prohibnerit; item in bello teutonico castra Peristiian et Landigh obsederit et hosti eripnerit; ad aqnam Mnram autemi cnm eam Thentonici praedusissent, dissolyendo clausnram yillas indemnitati restituerit; item hi generali yastatione Tartarorum, qnando commnniter et nobiles et populares regni pro consenratione yitae snae ante fadem eornm fngiebant, ad Dannbium cum copiosa multitudine armatorum tamdin tran- ritnm prohibnerit Tartarornm, donec ab eornm impetu qmsque sane poterat se salyare ; demnm in bello contra dncem Austriae yulneratus et captiyatns redemerit se et alios septem nobiles pro mille marcis argentL Propter quae merita confert ei rex plures possesriones in comitatn bihariensi, solnokienri et de Erasna. Weneel: Cod. dipl arpad. VII. 282. DLXVni. Jaderae, 7. MarHi 1249. Stana nxor Berislayi de Jadra cnm « suis haeredibus yendit Georg^o filio Mate et snis haeredibus nnam terram suam in territorio Kon (Tkon) super sanctam Barbaram yersus boream pro 90. solidis denariornm parynlis. Terra est posita inxta yineam Badoslayi filii Pe- trice, et ab altera parte iuxta terram Viti Fugagoli. Testes: Bade sartor et Teodor filins Badoyani et Bndislay calegarius. Jacobus filius Petri examinator manum mittit. Petras Bcandolarius presbiter s. Appolinaris, Jaderae notarius scriprit. Ex mea coUeetione. BMSflTA. 169 DLXIX. Tragtffii, 11. Martii 1249. Temporibas Tregnani episeopi, Ste- proDis comitis, Janiche et Valentiiii Easaridie indicnin Tragur. Vilce filiaa Badovani Chotnsaae aceipit a Gregorio filio Heliae qaandam comitia terram flitam anb Oatrogi cm adiacet ab oriente terra filii Odolae, ab occidente mnmSy a meridie yinea Jacobi Dobranae, ad plantandnm in ea yineam. Testes : prae- dictns Janicha index et Bnrclene. Silvester de Urso ezaminator. Qansina primicerinB et notariuB Bragnno. Eodem anno et die Tragnrii, DragoTina olim Dobroii Moysce filius acdpit a Gregorio Heliae qnondam comitiB filio terram sitam in Podmoije sub loco Smogoiz ad plantandum in ea Tineam, de cniuB fructibns aoceptiB de vinea cnm Buo aaino dabit agraticnm quintam partem. TeBtes: iudex Janicha et Petms filiuB Dese de Cega. Ex mea eoUecHane in pergamenea eartula, DLXX. Badae, 2S, Martii 1249. Bela IV. rex manifestat, qnod oum reg- nnm eiuB per subitam irmptionem Tartaromm grande dispendinm pertnliBaet, et de ipsiB incolis tam nobilibus quam inferioribuB, in maiori parte per prae- fatam gentem interemptiB, pauci remansiBBent, ad eomnden muitipliGationem et tuitlonem loca, mnnitionibuB apta, potentioribuB conferenda dnxerit, de quibuB montem SaarBumlu, in comitatu de Barana Bitum Nicolae, magistro tayamicomm filii sui Stephani regis, et comiti de Dobidiay ubi idem pro defensione personae snae et utilitate regni castrum sibi constmxit, dnxerit conferendum; et ad dictum castrum conservandum terram Harsan sub pede montis contulerit. Cuius terra, ut Arater Bembaldus domua hospitalis hiero- Bolymitani maior praeceptor in partibus CismariniB per suas litteras intimaYit» sufficere potest usui septem aratrorum praeter partem Nicolai inagistri, quae ab antiqno pertinet ad eundem (omiBsis aliis adfert rex et aliqua seryitia ejusdem comitis de Dnbicha). Idem namque tanquam colnmna immobilis regi adhaerens nnnquam a suo latere procul fuit, maxime tempore irruptionis Tartarorum in conflictu iuxta Sayo adstitit regi, laudabiliter praeliando; tan- dem rege Tersns partes maritimas progresso ipse circa regem et totam eius domum serTitiis, nec non legationibus regiis pmdenter perferendis se reddidit amplius gratiosum; in expeditionibus quoque contra Bosnenses haereticos, requenter laudum praeconia reportaTJt dimicando, in exerdtio etiam contra Fridericum condam ducem Austriae una cum suis decenter amiatas multa servitia exhibuit. Fejer: Oodex dipl Hung. T. IV. vol U. p. 49. DLXXI. 1249, Menee Martio. Matthaeus Stephanus, magnus banus Bosnae, promittit Jacobo Dalfino comiti Bagusii et omnibus nobUibus et communitati ciTitatis Bagusinae, se cum BaguBinis firmam pacem BerTatnmm. lurant: comes Ugrin, comes Badonja, cubicularius (icasHbi^E) Grdomil, cubicularius Bjelhan, TOJeToda Purda, Gmbefia pinceraarum magister, cubicularius Simeon, Je2 Ob^noTidenoTid, DomasIaT Gunetid, HranisIaT STra&6, Badoje DmgoTid, BerisilaT Banid, Kakmu2 Odram^id, Vlkda VlkasoTid. Miklosich: Mon. Serbiea p. 32. DLXXn. Lagdani, 30, Aprilis 1249. Innocentius IV. papa scribit archi- 'diacono et capitulo Spalatensi : cnm Tacance sno pastore firatrem Joannem de 170 I. KUKITLJBVn^ ordine fratrum praedicatorom eleetom Bcardonensem in suam archipiecopiim poBtnlasBent et iddrco Deaam concanonicon et Dragnm dvem Spalatenaem ad sede apostolicam cnm petitione confirmationis destinaaaent, quod huic poBtulationi Batiafacere non poBsity cum ecdesia idoneo praesule indigeat: quodrca magifltnim Bogerium capellanum cardinalia b. Laurentii in Lucina et canonicum ZagrabienBem, quem de dono Bcientiae et honestate morum ac conyeniatione laudabili experta familiaritaa et familiarie ezperientia reddunt mnltipliciter commendatum, praeficit in archiepiBcopnm BpalatenBcm. FarlaH: lllyr. saer. IIL 274. Theiner: Man. Slav. mer. L 78. DLXXIIL Jaderae, 13. Maii 1249. Micha filius quondam Mathaei de Duzica de Jadra concedit Bogdano Petegal vineam in quadam Bua terra plantarei quae iacebat peneB aliam vineam uBque ad yiam et verBUB auBtnim Buper vinea Andreae Petri^e et vinea Vulcigne MatafariB, et uereuB bor- ream iuzta terram CreBte et uersuB traverBam inxta terram haeredum condam CoBmae de Pa . . de Mdio, tali condidone, ut donec vineam habuerit, praestet Bextam partem de rino in civitate de Tina; de oliviB et omni alio fimctn Bimiliter Bextam partem; et bi de aUquo fiructu recenti vel Bicco vendiderit^ dabit Bextum denarium; ei vero aliquando in firande inyentUB fuerit, debebit Bolvere eex yperperoB. TeBteB: LemcBBa de Jacobo, DcBegna de Bind, Jo- hanncB de Borayan, et Coma fiiiuB Viti Morvice, et Micha Bapalino. JaoobuB Plulippi examinator manum mittit. PetruB BcandollariuB preBbyter S. Appol- linaris Jaderae notariuB Bcribit. Ex meis misceUaneis dalmaticie. Nr. 20. DLXXIV. Lagdnni, 28. AugusH 1249. InnocentiuB IV papa monet comi- tem, nobilcB, ciycB et populum dyitatiB BagUBienaiB, ut exorta discordia inter eoB et cives antivarenBeB a praedictorum ciyium molestia et iniuria deaiBtant; ac pacem et yeram concordiam cum eis habeani Farlati: lOyr. sacr. VI. 102. DLXXV. Die 4. et 27. Septembris 1249. Capitnlum VeBprunienBe noti- ficat, quod a rege Bela IV acceperit mandatum, ut cum DionisiuB banuB de S. Qerardo pro anima sua poBBeBBionem Apatovecz in terra Slayoniae et comitatua criaienaiB existentem ecdeaiae B. M. Virginis et firatribuB ordinia prae- monatratenaiB in Terbecz exiBtentibua in perpetuum contulerit, hominem capitoli cum homine regio magnifico Sicardo de Uaa curiae regiae prothonotario exmittat pro reambulatione dictae poBBeBaionia, et pro introductione ordiniB; capitulum obediena mandato exmiaerit praeabiterum Nicolaum canonicum auum una cum homine regio ad fadem poaaeasionia, et praeaentibua Dioniaii bani fratre ac proximia cognatia haa inyenerint metaa: prima meta incipit aub quodam monte Gradich Slayonice nominato, ubi in uno rivulo eat fona, a parte meri- dionali aeparat Crudferoa de Golgoncza, a parte ocddentali terra Dloniaii bani ; a aeptemtrionali parte poaaeBaio B. M. V. de Terbecz, ddnde aacendendo montem a parte aeptemtrionali poBaeasio Dioniaii bani, ab orientali Apatovec; deinde aacendendo montem Qradich in cacumine montis eundo et deacendendo ad terraa arabilea et aaliendo ad viam, tranaiendo ad aeptemtrionem yenit ad montem Slavonice Apni dictum; a monte deacendendo ad magnam viam ii\ Bireki et aacendendo et descendendo tranaiena aaepiuB magnam viam, qoao / BKS0TA. 171 dacit yiam Ghalaperda, et ascendeDdo ad montem Eemenche, et porro montem Apni per ▼ariaa metaa pervenit ad yiam dnplicatami yalgo Skereat uti dictami et a parte eeptentrioniidi Beparator a caatrenaibaB, ab orientali a craciferis de Glogoncaa, in meridie a poBseseione Apatovecs, sub uno arbore est fons Kiraly Kntya Tulgo nominatus, et venit per riyulum ad fontem Stragiche, pergit ad fontem Fadar Eutya, pervenit ad montem Halom et ad priores metas. Ex actis ord. Soc Jesu Varaadinensis. F, IX. JVr. 36 in regni archivo. CLXXVI. Lagdoiii, t OcMria 1249. Innocentias IV. papa ad quaerel- lam Alberti archidiaconi Zagrabiensis ecclesiae, quod cum capitulum eiusdem ecclesiae pastore vacantiB baberet de episcopi substitutione tractandum, idem archidiaconus sciens, nonnnllos de ipso capitulo fore maioris exconmiunicationis sententia innodatos, et quod propter eos, si ad eligendum admitterentnr, fieret electio vitiosa, contra quam electionem ille conquestus a capitulo turpiter electns iuerit, et per iUos Phiiippus reginae Hungariae canceUarius electus pro episcopo, et per archiepiscopum colocensem contra sensum appellationis directae ad sedem apostolicum confirmatus esset, unde mandat papa Cena- diensi et Birmiensi episcopis et abbati de Pel Cisterc. Ord. ut super prae- miisis inquirant, et causam sufficienter instructam ad sedem apostolicam remittant. Farlati : lUyr. sacr. T. VIL p. S49. DLXXYII. 1249. Btephanus banus totiuB Blavoniae signifieat, quod con- stituti in eius praesentia Baboneg comes ab una parte et Yulkodrug filius Abrahae cum generatione sua, similiter cum filio Eumik, Moydrug nomine, et Dobromyrio, praeuotatus Vulkodrug protestatus sit, se terram Buam haeredi- tariam Polana iuxta fluyium Zaram sitam, in comitatu Dubicensi existentem, comiti Babon^ pro centum et quinquaginta pensis yendidisse. Cuius terrae, aicut in litteris Petri comitis Tininienais contineri vidit, prima meta incipit in Coyzinsdenech et vadit in fluvium Woyzka; cadit in locum Baholbo, (Gal- dovo?) et per eundem fluTium cadit in Jezenova; deinde directe in Verhi yadit in Eonskystrug, inde per fluvium Woyzka in locum Vulchya, et per fluvium Yulchia tendit ad fluvium Vun; et vadit in fluvium Zava, et per enndem infra ad aquam Alsevnicha; transit supra quoddam lutum Temechech, deinde supra in Medvegak, inde per Dolbocham, quae norminatnr Lucia, ▼enit ad montem, ubi est Eallysche et per montem et viam publicam venit ad Ferlevilik arcem; deinde ad priorem metam EosBivzdevech (Eosinadenec). Fitjer: Cod. dipl. Hung. T. III. vol 4 p. 102. Ex autographo eruit Qyu- rikovOs. DLXXVin. Oirca 1249. Andreas magnus comes Chelmiae cum suis filiis iapano Bogdano et 2apano Badoslavo et cum suis nobilibus iDfra scriptis iarat Jacobo Delfino comiti Bagusii, nobilibus et toti communitati civitatis Bagnsinae, se perpetuam pacem servaturos cum Bagusinis secundum anti- qoam consuetudinem. Jurat ex chelmensibus: Hrelko Bastimirid, Dobrovit Badov6i6, Hrela Stjepkori^S, Odomisl et Strjezimir Adamovid, Clepmja Osilid, Hranislav Prvoslavid, Bigrjen Mrti<5, Dobromisl Pobratovid, Desjen Berivo- jevi6, Badovan Prividru2id, Hrela Desav6i6, Pribjen ZloSevid, Toma Cupeti<5, Galac VIksani<5, Hrela Hranidru2id, Prjedislav VIkmiri6, Bojmir Vlktid, Bogdan 172 I. mKOLnmd, DobromiriiS, Hryatin Torbid, PrToslay Ftod«D&6, BraiosIaT Vlkovid et Berko Eadovanii^. Mikloiieh: Man. serbica p. 34. DLXXIX. 1249, Donatio regis Belae IV. qna mediante oniTena ac qnae- libet bona condam Filae praepositi ZagrabiensiB, Bignanter yero terram Deri- nemty ex concambio cum monasterio de Bnldoa intervento obtentam, nec non terras quoqne Micola et St. Marton per defectnm qnorumdam nobiliom ad fiscom reginm devolataSy comitataique Valkoviensi ingremiataa, Thomae et Petroy praelibali qaippe praepositi fratribasy eornmdemque haeredibufl peren- naliter confert. Anno 1249, Btib auih. N. R. A. /mc. 646. Nr. 26, DLXXX. 1249—1264, Bela rex ad petitionem Wylkina, Mark, et Miren filii Xnrla, confirmat privilegium Stephani condam bani totinB Slavoniae de a. 1249., qui de mandato Belae regiB in toto regno Slavoniae terras poBt obitum regis Colomani a caBtro alienataB iudicans, filiia Corla et omnibuB jobagionibuB ZagrabiensiB castri a parte una et Ivan filio Jaroslai ab altera partCy coram eo conBtituti«, quoad terram Odram inter se altercantibuB, ean- dem terram filiia Corla inre mediante rcBtituit. Metae per pristaldnm bani, Martinnm filium Goidoi, distinctae: Prima juxta fluvium Odra et multum eundo pervenit ad viam fiindatam, quae Vtteven dicitur, et conterminat terrae Mortun; inde ad fiuvium Haranifthnik et deflcendit ad fiuvium Chemech; ezinde ad finvium Mozechine, inde ad flnvium Lomnicha, poBt haec per fluvium Odra revertitur. In mea antiqua eoHeeHane. DLXXXI. Jaderae, 24. Januarii 1250. Temporibus Marini Mauroceni dncis Venetiamm, magistri Laurentii Jadrensis archiepisoopi, Baldnini Quirini comitiB. Michael de Milegoste tribunuB attestatur, quod cum Martinus Slavus per decretum curiae miBBus esset in tenutum bonorum Marini filii Baucanelli pro debito, quod ei Marinus tenebatur, nobilis vir Andreas de Petrizo in presentia Balduini Quirini comitis et eius curiae asaeruerit, quod domuB illa, in qna dlctos Marinus de Baucanelli morabatur, ad eum pertineat, quam in placito comildB Johannis Michaelis aquisivit per sententiam, teste nobili do- mina Mara matre Bocana, per sententiam adjudicata sit Andreae de novo praedicta domus, constituto pristaldo Michaele. Testibus: Micha de YaricaBBo et Philippo de Cemessa. Gregorio de Mauro examinatore. Ghiilielmo panpere Jadr. notario. £^ tnea coUecHone, DLXXXII. Apud Albam curiam 21. Martii 1250. Bela IV rex concedit hospitibuB dvitatis montis grecensis, ut in monte Grech de Zi^;rabia nundinae ab octo diebus ante festum b. Marci £v. incipiendo usque ad octavas eiusdem fcBti sine tributo quolibet celebrentur. Tkdliic: Monumenta eccl. Zagr. p. 26. DLXXXIII. In Waaka, 4. Aprilia 1250. Bela IV. rex agnoscens dintumam fidelitatem.Traguriensium notificat illis, quod mentemquietudinissuaeimmuta- verit qoaedam tnrbatio super molestiis et qnaerimoniiB eorum, etsi juvamen ipsinB 173 propter Taxu regm segotia foerit dHatiiin; niuio ?ero tnuunnitlt praedilectam . et fidelem ranm Stephanam banma totiafl Slayomaey quem proCecto vixnm secoadom cor ejaa invenit, ad partes maritimaa, dana ei plenam anctoritatem eoi tamqaam regi in omnibaa pareant Ipse rex promittit ad paxtes confinii hoioa moram triJiere» at bano, qai nanc aedificandi et plantandi honeetoe ao proboSy reprobos vero deatraendi gaudet aaotoritate» et iiedem Tiagariiiis, ot ezpedierit» pergzata aabaidia exhibere poaaiti lMeiu$: Memorie di Trai^ 71. DLXSXIV. Tenetlia, 30. Aprilis 1250. Marinas Maarocenae daz Vene- tiamm mandat Baldaino Qairino comiti Jadrae, at commonitas Jadrae Joanni Mlekiaeliy qaondam comiti Jadrae, exolyat debitaa illi praestadones in samma oc denarioram Teneticoram parroram. Idubid: Montm. Blav. merid. L p. 79. DLXXXV. Lndgimi, S3. Maii 1250. InnooentiaB IV. papa Balvio epi- scopo Tribaniensi scribit: cam archiepiaoopoB Ragnsinafi in aoa praesentia proposaerit, qaod yacante olim Antibarensi ecclesia, sibi metropolitico iare sabiecta, ipsias capitalam fratrem Joannem de ordine Praedicatonim sibi in pontificem eligendo, ac contempnendo ipsam sibi confinnandam, prout ad eam pertinety praesentare, ad pontificis romanae ecdesiae praesentiam acces- serity cuins per eum electione cassata, iustitia exigente, sugesto ei ex pajrte ipsias oapitalii quod metropolitana sedes dicta antibarensis ecclesia existeret, obtxnnerit eidem eoclesiae de patre Joanne, cui consecrationis munus ipse papa impendit, per sedem apostolicam proyideri ; qui non solum eidem archi- episcopo ragusino obedire, yerum etiam caeteros ecclesiae ragusinae snfira- ganeos, regis Seryiae ritus, ut dicitur Qraecomm, tenentes, suffultos, auae di- tioni subiedt, cui dicti sufiraganei, suaeobliti salutis, ab obedientia ragusinae ecdesiae recedentes obediunt. Propter qaod postulayit papam, ut sibi super hiis exhiberet iustitiae complimentum; mandat igitur supradicto episcopo, quatenus yocatis Antibarensi, et Bosnensi, Buduanensi, Duldniensi, Snacensi, Scodrinensi, Driyastensi, et Polatensi episcopis, praefigat eisdem et dicto archi- episcopo Bagusino terminum octo mensium, quo per se yd per suos procu- ratores caussm ipsam conspectui pontifids praesentenk Ex Transumpto BuUario archivi Eagueini. M8. p. 15. in mea coUectione. DLXXXVI. 1250. 23. Junii. Bela IV. rex yolens possessionem .Zolona» quam a castro Zaladiend (in Slayonia) oond^ exemptam pater ipsins regis Joachino tunc comiti Scybiniensi, bonae memoriae filio comitis Gechei pro snis multipiidbas seryitiis contalerat, fitiis et haeredibus eiusdem con- seryandam; propter quae quidem seryitia ipsius Joachini comitis pater dicti Belae regis eidem dictam possessionem Zolona (postea Slayinja in comitatn Gridensi sub Mathia 1486.) in ias perpetuum donayerat, postea yero rex Bela praefato dlistro restituit, et a filiis Joachini receperat; yolens ergo ser- yitia etiam filiornm eius recompensare tradidit ad petitionem patris Fhilipi epsoopi Zagrabiensis et Thomae comitis de Orocoy, filiorum Joadiini, de noyo dlctam possessionem in perpetaum possidendam. Wenea: Cod. diph Arpad. VIL 309. 174 !▼• Ktnn7ijmA| DLXXXVn. Anaiae, 10, JuUi 1250. BadoalaynB rez Serviae et orae maritiinae et firater eias VladialaiiB et UroBdiifl reyocantes in memonam un- ceram fidem et obeeqinm dvium et patridomm OatharenaiB ctyitatis praestitam parent! eomm Btephano primo coronato regi et avo eomm sancto Simeoni Nemagnae, et ipns irairibus, qnibaa fideliter obtemperant et nnnqaam non obedientea se praestiteranty priyileginm regia Georgii de a. 1115 idibas au- gosti (18), quo eia tradidit FireTlacam in eo solo et patrimoniOi in quo nunc refidunt et reatanrant aedem b. Azdiangeli, olim ab ipsiB conditanii eommque territorio confirmayit poBBesaionem onmium hortomm et vineamm, qaas ob- tinebant in pagis Lnstiza et PaBiglava et in oniyersa planide uaque ad finea de Garbagl poirectam, item omnium agrorum OBque ad oram maritimam, quod priyilegium iidem fratreB confirmant in perpetuam. Scribit hoc documentam BilyeBter ipeo rege dictante et iubente et eiuB firatriboB et tradit in manua Maoro et Metodo patritiia et legatia GatharenaiunL FarlaH: lUyr. saer» VI, 440. Prvnkgium ex 8kw(mieo in itdHeum ei ex itaUeo mi laiinum eermanem canversmk DLXXXVnL 1250. t Augusti. Bela IV. rex donat aliquam particalam terrae in Zoljom iuxta Granum (Goron) cuidam Badun cum filiia aoia Thomay Madaca et Tobia, quia cum propter inaultnm Tartaromm ad partea maritimaa proceaaiBaet, idem Badun regi drca mare commoranti fidele aer- yitium ezhibuit; et poatmodum cum de maritimia ad meditulium regni per- yeniret, idem B. cum filiia buib in domo regia comorando multiplida eeryitia ezhibere non ceaaayit. F^er : Cod, diph tom. IV. vol IL p. 59. DLXXXIX. 1250. 11. Augusti. Bela IV. rex notificat, quod Stephanua banuB totiuB Slayoniae, Priyartns Eded filiua Chepani, Tyba Andreaa filiua Bani, Opoy flliua Opoy et Ladialaua cum firatre auo Aladario, praeaentea patefe- cerint, qaod cum monaaterium de Saryar, cujua aunt patroni, in epiacopatu Tranajlyano aitum, quondam celebre et opulentnm, et generali aubyeraione Tartarica pene ruinatum et depopulatnm ait, ut reaurgat, quandam terram ecdeaiae memorotae Futog seu Batkay nominatam et deaertam, in Bachienai comitatu aitam, pro 80 mards argenti Johanni filio Mathad firatrique Domi- nid magiatri pro reformatione praedicti monasterii yendiderit, qnam yenditionem xex ratificat. F^er: Cod. dipl T. IV. vol. IL p. 67. DXC. 1250. 28. Auguati. Capitnlum eccleaiae B. Petri de Poaega notum * fadl^ quod Stephanua, filiua Borich bani, ab una parte, item Alezander filiua Bora ex altera personaliter conatituti, idem Stej^nua confesaua ait, qnod quia ipae Margaretham nobilem dominam, consortem Alezii,. yulneraaaet et aex aeryientes ipsius: Paulum, Stephanum, Jacobum, Benedictum, Andream et Eujahinum intezfeciBset, et insuper quam pluroB iniurias ac damna ddem in domo aua irrogaaset, ob hoc poasessionem snam Zalathnuk in comitatu de Posega ezistentem, Buam haereditariam, ez benepladto omnium conaangyi- neomm Bnorum et yicinomm^ yiddicet Lamperti de Horaoya et Berialai de Bnboyik, prae&to Alezio conceflaerit iure perpetuo. Cujua meta prinm indpit a jneridie drca Zalathnnk Ohriatophori; inde yadit iuxta yidnitatem Ohriato- RE0E8TA. 175 phori ad occidentem, et aflcendit ad Berch; inde cadit in unum potok, et in vicinitatem Bukoarcba; inde ad aquilonem, inde in vicinitate eiusdem Horsova ad orientem, ac hinc iuxta Dubovik ad meridiem, et ad primam metam. Ex actis regni Croatiae N. R. A. Fanc. 1501. Nr. 15 per hanum Khuen Hedervari Pe^tinum delatis. DXCI. Lagdimi, 5. Octohrin 1250. InnocentiuH IV. papa ad petitionem abbatia CiaterciensiB et conventus eiuadem ordinis (probabiliter Toplicensis) concedit per privileg^um: ut nemo abbates vel alias personas monasteriorum cisterciensium ad synodos vel forenses conventua, nisi pro fide dumtaxat, vel huinsmodi placita, seu capitula vel forum penitenciale, absque speciali man- dato sedis apostolicae vocare vel citare praesumat. Ex archivo cap. zagr. Acta antiqua fasc. 83. nr. 50. . DXCII. 1Z50. 21. Novemhris. Bela IV. rex mauifestat, quomodo Tbomas Philippus et Laurentius de genere Rad a primaevis pueritiae suae annis ei indesiTienter adhaerentes, gradientes de virtute in virtutem, sic profecerint, ut in deferendis legationibus regiis, viarum prolixitatem et distantiam seu peri- cula quaelibet postponentes, ad Graeciam et ad partes alias, quantumcunque remotas, magna cum diligentia executi sint ; porro in generali persecutione Tar- tarica circa consortem regis degentes eidem et regi in partibus maritimis fide- Ilter servierint, nunquam a rege durantibus periculis recedendo ; quare tribuit illiB quasdam terraa in comitatu de Posega, quas mortuo Thoma fratre Phi- lippo et Laurentio de novo confirmavit et per Kylianum comitem taverni- cornm reginae magistrum metis circumscribere intimavit. Qui sub testimonio Dobilis matronae comitissae de Posega et praesentibus abbate et conventu de Kotho (Kutina) magistro Johanne praeceptore de I^osega et capitulo eiusdem dictas terras circumivit, quarum metae: Prima incipit in Horsowch in supre- mitate montis Posega, qui Zelemen (sleme) dicitur; porro commetatur cum Magno Marck, venit ad locum Fertessev, commetatur cum terra ecclesiae s. Petri, et venit ad montem Holm; a parte occidentali ad aquam Pri- binya, et per magnum spatium eundo incipit cometari castrensibus Tur- diasa et Cristophoro; et ascendendo et descendendo per varias metas venit ad rivulum 8ythnyak ; et per rivulos Pribinya et Zaynpatoka venit ad terram magni Marci; et per varias vias et montes et valles ad terram castrensium Cliae et Jacobi, et deinde de lacu arundiuoso ad aquam Kalsapataka, et in- ferius ad fluvium Cirkonie, et ad viam, quae vadit ad Ledeth, et tenet metas cum Ivanka comite, filio Abraham, et ad aquam Xagpatak few et Kenez- kntha; item terra Puzada incipit ab aquilone a rivulo Posona et terra cruci- ferorum templi, et per varias metas vadit in magnam viam et rivulum Gerak- pataka et /^arozpatak, et transit rivulum Qerak et vadit per magnam viam et tenet metas cum terra Gerhardi et cadit in rivulum Jelzewch; ab aquilone metatnr cum terra Cruciferorum templi iuxta rivulum Posega, eundo per campos tenet metas cum terra ecclesiae de Kothoa; venit ad caput rivuli Rupatha, et caput rivuli Zwadol ; item terrae Koprina meta incipit supra caput aqaae Coprina, vadit ad terram ecclesiae de Kothoa per montem poseganum Zeiemen ad montem Jubagorica ad maguam viam, que venit de Kekche (Nafiice)i ubi terra castri de Posega, et a via descendit ad rivulum Cotelna, vadit per vallem Zvodol ad rivulum Coprina; item terra Blathka incipit 13a 176 IV. KUKULJEVld, saper caput aquae Kerethkuta et est terra ecclesiae de Kothoa, et per terras; et silvas ad aquam Malaka usque dum aqua Sywch exit ab eadem Malaka. et cadit ad rivulum Strahowch potoka, teoet metas cum Radovan nepot« £t- byhel, et exit in aquam Jezychovch et venit ad caput aquae Destivoykuta, et tendit ad caput rivuli Odalynkuta, et inferius ad aquam Kerekuta; item ^ieta terrae matris Fu^conis incipit super caput aquae Wrloa in via, quae descendit de Kahowcha, tenet metas ecclesiae S. Petri, venit ad caput rivuli Bokola, et ad metam lapideam, ubi cometatur cum terra Crucificorum tempH et cadit in rivulum Wrloa et ibi terrainatur. In transumpto Sigismwndi regis de a, 1392, Ex actis e regni archivo per banum Khuen-Hedervdry ahlatis, N, r. o. Fasc, 1501. nr, 16, DXCin. Trmgurii, 15. Octohris 1250. Vido Tragurienais potestas, et Daniel fdbinicensis comea, arbitri et arbitratores dictarum civitatum, occaaione fac- tarum iniuriarum pro bono pacis et concordiae stabiliunt et determinant in- vicem conditiones pacis Bcribit Statimerius archipresbiter Sibenicensis, cum civitas careat tabellione. Lucius: Memorie di Traii 69. DXCIV. 1250, 6. Novembris, Oliverius episcopus sirmiensis significat, quod cum M. Laurentius praepositus eiusdem ecclesiae quam plurima grata ei et ecclesiae praestiterit servitia villam Zlacho, quae vulgariter Drasch ap- pellatur, de consilio fratrum suorum quoad vitam suam ipsi conferat. Fejer: Cod. dipl T. IV. vol II. p, 78. DXCV. 12^0. Capitulum chasmensis ecclesiae significat, quod in praescDtia ab una parte Dyane de Garig ab altera Micov et Mixa, filiorum Druzizlay et filiorum IVIikula, iidem Mikov et Mixa et filii Mikula confessi sint, se terram ipsorum Pbloziticha ipsi Dyane et suis haeredibus vendidisse, sicut etiam in litteris "Herrici comitis Siniegiensis continebatur, pro tribus marcis et fertone. Meta in- Cipit a fluvio Chasmae, inde per unam Malacha ad rivulum PoIoziticha;"inde ad fluvium Zeznick exit iuxta terram Paulin et cadit ad fluvium Zalatinnik; inde per silvam Ravna, et transiens fluvium Poloziticha cadit in fluvium Chasma. * Codex dipL patrius. T. VII. p, 39. Ex archivo comitum Erdodi in Galgocz, DXCVI. 1251. 3. Aprilis. Bela IV. rex notum facit, quod cum Ivan co- miti, filio Irislai, montem quondam Lipouch contulerit pro castro construendo et idem suis propriis sumptibus ad honorem et confortationem regni castrum exstrueret, ipsi quondam terram sub castro, nomine Bregana, cxeoiptani a castro Oclyncb, una cum monte praedicto sive castro, sine cuius utilitate ipsum castrum posset minime conservari, ducat conferendum. Metae vero terrae, sicut per litteras Stephani Bani totius Slavoniae innotuit, ita distin- quntur: Prima incipit, ubi una aqua non currens cadit in Breganara, et venit ad locum Lesswhel ; inde ad caput aquae Gragdna et ad duan raetas in Eeu- riacia; inde ad montem Ostruz, inde deacendit ad fluvium, qui cadit in Gradna, de eadem exit ad Indagines, et cadit ad fluvium Zavae, ubi coramentanei sunt Tbeutonici. Ex archivo comitum Erdody translato e Croatia ad Galgocz. Cod. dipl, patrius, VI. p. 59. VIL p. 40. RBaBSTA. 177 DXCVn. 1251, 5. Aprilis, Bela IV. rex manifeBtat, quod cum FridericuB, Bariholomaeus et Guido, filii Quidonis comitiB, comitea de Wegla, a primaevis regit et eorum pueritiae annis, eisdem indeBinenter adhaerentes, tanta fideli- tatis servitia impenderint, ut tempore peraecutionis Tartarorumi rege in par- tibus maritimifl constituto, non solum in mari cum navibus munitis, verum etiam in terra cum armatis, ad custodiam personae euae, nec non ad perse- quendum inimicoA et infideles regit tam fideliter et constanter Bervierinti quod inter alios regni fideles ex debito fidei meruerint computari, quocirca eis do- nationem comitatus de Modrus, progenitoribus suis per avum regis Belam (ni.) quondam regem factam nec non donationem de Wynodol, a patre regis factam patri eorum, de novo confirmat Servitia autem praetextu terrarum donatarum re^ debita taliter duxit limitanda, quod quamquam ratione comitatus de Modros ex ordinatione Belae in. regis cum decem loricis in regno et cum quatuor extra regnum servicia facere teneantur, postmodum ex ordinatione regis servitia utriusque comitatus Vinodol et Modrns in unum comprehendendo decreverit, ut cum in maritimis esset personaliter constitatns in mari ei galea et saycia teneantur deaervire ; praeterea in regno cum tribus militibus decenter expeditis, et extra regnum cum duobus mili- tibttfl servitium facere teneantur. Quia tamen diversitates praelictorum ser- vitiorom dubietatem inducebant, cassatis eis decernit, ut regi in maritimis per- sonaliter existenti in mari cum una navi, quae saicia dicitur, et cum una barca teneantur deservire; si vero Veglam insulam suam rehabuerint, tunc cum galea servire teneantur. Insuper si necesse fuerit exercitum croaticum convocari infra montem Ovozd, et ubicunque in illis partibus, serviant cum viginti armatis decenter expeditis; ab ista vero parte montis, quocunque rex convocaverit exercitum croaticum, cum decem armatis servitium exhibeant Adiidt quoque, quod si quis ex comitibus sine haerede decesserit, donatio de Vinodol et Modrus integra devolvat ad haeredes fratrum aliorum. Ex transumpto Stephani V, regis de a, 1270 in archivo camerali Budensi eonaervaio, Wenzeh Ood, dipl. Arpad, T, XL p, 370, DXCVIII. Dolcigno, in ecclesia 8. Mariae majoris, 18. Aprilis 1251, Preebyter Dessigna nuntius Salvii episcopi Tribuniensis praesentat litteras eiusdem episcopi Dulcinensi episcopo, in quibus eum provocat iuxta man- datum snmmi Pontificis, quatenus infra octo mensium spatium vel persona- liter vel per procuratorem suum cum actis et munimentis conspectui archi- episcopi Bagusiensis se praesentet .Actum praesentibus praesbyteris Philippo et Salamone, diaconis Grobac et Zuppano, subdiacono Grobac atque universo caintulo ecclesiae. Bonacursus notarius. Ex transumpto Bullarii archivi Bagusini. MS, in mea coUectione p, 406, DXCIX. Drivaati, in domo episcopali 26, Aprilis 1251, Presbyter Des- signa, nuntius Salvii, episcopi Tribuniensis, praesentai literras ex part^ eiusdem episcopi episcopo Drivastensi, in quibus eidem praecipitur, ut iuxta man- datum summi pontificis Innocentii IV. infra octo mensium spatium vel per- Bonaliter vel per procuratorem suum cum necessariis actis et munimentis se conipectui archiepiscopi Bagusini praesentet. Actum praesentibus archipraes- bytero Joanne nepote episcopi Andreae de Pollato, diacono Joanne fratre co- mitiB DrivaBtenais et diacono Lazzaro. Bonacuraus notarius. 14 178 I* wuKuuwndf Eid«m die in eodem loco praeaentat Deeigna similes littenw epieoopo DriTastenai pro Andrea epiicopo PoUatenBi, qnas ille eadem die in concilio episcopomm Antibari ooraro epieeopo STaceDsi ab epiicopo Drivaatenei reoeperat Ex iransumpto BuUarii arehiffi Ba^usiniL M8. in mea eolkeUone p. 16. et 17. DC. Scodrae, m dmo epieeopi 27. Aprilie 1251. Deesigna nuntiua epia- oopi TribuniensiB Salvii praeeentat Scodrensi episcopo litteras dicti Tribu- nienBis epiBcopi, in qnibnB eidem ez mandato Bummi pontificiB Innocentii IV. praecipitur, ut infira epatium octo meuBium bc conspectui archiepiBCopi Bagu- Bini cum idoneiB actiB et priyilegiiB praeBentet. Actum praeBcntibuB archipraeB- bytero Andrea, praeebTteriB VitOi Theodoro et Triphone. BonacurBUB notarius. Ex T^aneuimpto BuUarii arehivi Bagueini. M8. in mea eollectione p. 19. DGL PeruBii, 1 Maii 1251. LeonarduB de Tarviaio, clericuB, procurator archiepiBcopi BagUBini, ius et poteetatem ipsiuB in AntibarenBom eccleBiam in andientia publica alleganB obBiBtit, ne per litteraB papalcB contra epiB- copum ArbenBem propter inobedientiam eiuB Buffraganeo buo archiepiBoopo Antibarensi datae, dicto archiepiBcopo BaguBino aliquod detrimentum adfe- ratur, ad quod para altera ei coram iudicio firmiter promittit, quod per lilr teras praedictaB praeindidum nnllum ei generetur. FarUUi: Illyr, eaer. VI. Ul. DGII. Venetiia, li> Maii 1251. Gapta parB in conBilio, ut hominibuB Jadrae non tollatnr datinm pro communi de mereibuB, quae naBcuntnr in regno, et aint abBolnti ab ipsiB dationibuB de rebuB regni eodem modo, aicut homincB Venetiamm. Jj)M6: Mon. Slav. mer. I. 80. DCIIL 1251. menee Maio, FarcaBiuB praepoBitns qninqneeccleBienBiB cum toto capitulo tcBtatur, qnod Fonch iobagio caBtri de Walko ex una parte, Michael vero tam pro ae quam pro Henrico fratre, filiiB Nicolai, et Thoma comite, tam pro bc quam pro Petro fratre buo, fratribuB quondam Phyle praepoBiti, ex alia parte, confeBBus Bit, quod cum ipae cum praedictiB terram qnandam Alexii, HolmoBh dictam, in parodiia de Walko aitam, pro triginta marciB argenti ratione commetaneitatis emiBset, in tree equaa partea di- ▼idendam, nna Fonch, aiia Nicolao cum fratre et tercia Thomae comiti cnm Petro, ipBe NicolauB Buam tertiam partem Abraamo eorum Bororio cum eiuB Borore tradidiBBCt: poatea placuit, quod Buam tertiam partem Abraam et Thomae comiti cnm iratre pro decem mardB vendiderit, et ita Tenit de illa terra medietae ad Abraam, alia vero Thomae comiti et Petro remaneuB. Ex aetie per banum Hedervary ex archivo regni ablatie. N. B. A. F. 1501. nro. 18. DCrV. 1251. 7. JuUi. Bela IV. rex notum £Eu;it, quod £me magiBter aga- eonum et oomeB de Zolgageuri (postea varasdinenBiB), cum barbara geuB Tar- tarorum regnnm dus invadBBet, praeclaris fidelitatiB indgniiB coram regiis ocnliB tam commendabiliter enituerit, ut cum invalescente adyenitate regem defectnm eqnorum habere contigiBset, ipse yivere proponens, et yitam regiB BMHOTA. 179 » morte Bua redimere deaiderans, equum, qnem pro salvanda persona soa habuit, pro salvatione personae regis optulerit (caetera omnia sicuti in priyilegio de dato SO Noyembris 1251); inde pro tam praeclarae fidelitatis et serfitiorum ipaius ezhibitione, confert ei terram yacuam Terebes in comitatu de Zothmar super aquam Tfaur. Fejer: Cfodex dipL Hung. T, IV. tM)2. 2, p. 92. DOV. Ahlana, apud eccUiiatn 8. Nieolai 2S. JtUii 1251. Saracinus epi- scopuB Corbayiensis exortas inter Arbenses et zupanum Nemagnam Croatiae dynastam, qui de bonis et rebus, quae Arbenses in Ablana (Jablana) eiusque agro poBBidebant, multa per yim abstulerat, discordias leyando, partibus pacem reddit. Tempore Mauri Mauroceni ducis Venetiarum et Stephani episcopi Arbensis. FarUai: Illyr. aacr. T. V. p. 242. DGVI. 1251. 1. AuffusH. Farkasius praepositus QuiDqueecclesiensis, totum- que capitulum eiusdem loci, significat, quod nobilis matrona domina Elisabeth, uxor nobilis yiri Opsae comitis, de consensu eius condiderit testamentum in hunc modum: Seryos et ancillas, quas secum ad dictum Opsa traduxerat, et tria praedia, sita in Posega, sua haereditaria, yidelicet Prebena, Kanacuta et Fellok duabus filiabus Michaelis, quem ipsa de dicto Opsa comite pepererat, EliBabethae et Gung uomine, leget; dolem suam marito dimittat, ita ut post mortem eius ipsa dos ad dictas filias Michaelis deyeniat ; post obitum QtriuB- que omnia, scilicet homineB, praedia et dos, ad monasterium B. Petri de Maguch deyolyantur. Codex diplom. com. Zichy I. 6. DCVII. PeruBii, 20. Augusti 1851. Innocentius IV. papa, ad quaerimoniam archiepiscopi Antibarenflis, quod episcopus Arbenensiis eius suffraganeus ab obediencia se subduxerit, mandat episcopo Cattarensi (Centiberio), ut dictum episcopum attentius moneat, et ad reyerentiam inducat. Farlati: Illyr. sacr. II. 441. DCVIU. VenetiiB, 24. Augmti 1251. Pactum Jadrae de datiis solyendis. PracBentibus testibus nobilibus yiris Lampre filio quondam Prestae de Daria, Joanne filio Petrizi de Forte, Dimitrio filio Prestae de Matafara, Mathaeo filio condam Theodori Thosaningi, Andrea filio Bendae, Jadratinis, Joanne Barocio, Bartholomaeo de Mugla, Henrico de Fuscareno, Dominico Arimundo, de VenetiiB et aliis multis coram Marino Mauroceno duce Venetiarum. Ste- phanuB de Piziga et Cerne de Mergia ambasciatores Jadrenses concedunt et determinant nomine sui comunis, ut amodo Jadretini de merdbus, quas de- ferunt de Venetiis, de regno Siciliae siye Apuliae et de aliis partibus, illud datium Venetiis solyere debeaut, quod constitutum est solyendum ab homi- nibuB Venetiarimi Venetiis. Comissionem pro nuntiis subscribunt: Balduinus QuirinuB comes Jadrae, Joannes Delphinus consiliator Jadrae, Baphael Bet- toni consiliarius ; iudices Preste-Matafari. Papo Petrognae, Cosa Saladini. Bartholomaeus de Dumin examinator. Petrus Scandolarius presbiter S. Apo- linariB Jadrae notarius. Pactum ex parte Venetlarum subscribunt: Gabriel Pau- linuB et Joannes de Varago notarii, de mandato Baynerii Geni ducis Vene- tiamm 13. Aprilis 1251. E» Ubro pactorum. Venetiis archivum dei Frari IL 75, 180 I. Kumjsvid, DCDC. Arbe. 13. Septembris 1251, Temporibns Marini Mauroceni ducia Venetiarum, Btephani Arbensis epiBCopi ac Marci Ziani comitis; praesentibus Madio Zoleo, Marco de Bomaaulo, et Gteorgio de Vallaga. VeruBBia abbas S. Stepbani, ArbenBis dioeceBiSi MarcuB ZianuB Bupradictua comes Arbends, ClemenB Madii de BuBaldOi DomalduB de Martinussa, et Dimigna Gambetta iudicoB arbitri decreyerunt in cauBa inter Fetrum de BomaBulo archidiaconum Arbensem et eiuB capitulom ex una, et Madium abbatem S. Petri ArbenBis dioecefliB cum buo conventu ez altera partCi quod de plena yoluntate inter BC concordaverint ambae partea in episcopio Arbensii cum voluntate etiam Buperius nominatorumi ut quidquid dicti iudices arbitri ordinayerint, pro firmo babeant Bub pena mille perperorum denariorum Venetornm parvomm ordi- nanteBi quod abbas monaBterii 8. Petri cum buo conventu per Buum nuncium teneatur inyitare epiBcopum ArbenBom cum buo capitulo octo dies aote festum S. Petri, et clericiB, qui ad fcBtnm ibunt, teneantur dare prandium compe- teuB ; item teneantur mittere in Tigilia S. Petri pro domino epiBcopo et buo capitulo BBx equoB, Bi monaBterlum habuerit buob equoB, ni noUi adminuB id quod habuerity et si Buum equum non habuerint, nil debeant mandare. Item monaaterium debet mittere pro capella episcopi; et quando epiBcopuB cum BuiB clericiB veniet ad monaateriumi ad ingresBum ecclesiae cum procesalone abbaa cum auia monachiB debent venire cum incenso et aqua aancta et hono- rifice recipere eos; et tota ofiertBi quae venerit ante miasam maiorem, de- veniat monasterio ; et omnes denarii de ofierta, quae venerint ab initio miaaae maiorisi episcopuB cum suo capitulo habeat; insuper capitulum mittat anu- atim Buum clericum nunciumi qui invitabit abbatem cum conventu ad fefltum victoriae S. Christophori; et abbas debet stare juxta archidiaconum, et monachi debent habere in monasterio unum modium de vino. Ex traMumpto anni 1739. In mea collectione. DCX. 1251. 8, Octobris. Bela IV. rex notificat, quod cum exhaeredttato Jnla bano propter suorum exigentiam meritorum BervoB ipsius et ancillaB in praedio de Nekcha (Na&ica) quondam exiatentesi qui et quae dispersi fuerant, fideli Alexandro filii Demetrii comitiSi cognato ipsius Julae bani| in recom- pensationem servitiorum contulisseti idem postea Alexander quasdam litteraa Pauli comitia Zaladiensis et iudicis curiae de a. 1250. praesentaverit, conti- nentes: quod cum Demetrius comes citasset ad praesentiam regis Vlchinum iobag^onem castri de Baranai requisiverit ab eo duo mancipiai Naglich et MilhaUi quae cum filiis et fiiliabus decem capita hominum esse aBaerebat, quaeve domina uxor Julae bani emerat cum patre eorum Batay a Wlchin supradicto i quae etiam idem Wlchin post obitum praedictae dominae blandis verbia ad ae retraxerati aed postea attractua in cauaam reddiderit coram Ivanka priataldo et Crucifero de Nekcha. Praeter Nagltch et Milan fuerunt adhuc mancipia Blasin et filius eius Tintur et fratres Blasi Petrus et Paulus et filius sororis eorum Bodlo et filia Bororis Juba (Ljuba). Fijer : Cod, dipl Hung. T. IV. vol. 2 p. 103. DCXI. 1251. 5. Novenibris. Capitulum ecdesiae Albensis testatur, virum Gyurkonem, fiUum Ochus (Oklid 1230.) quondam bani, posaessionem auam Pecael aitam in Szala iuxta lacum Balaton cum viginti duobua capitibua libertinorum, (quorum nomina dtantur, et inter reliquoSi Mirka, Crit, Peturka, uoatTA. 181 ratb» Ivaxikay Mikei Gjura, 8oclr, Mech et Eeaa) eoin omDibua pertinentiia vendidiaae capitalo Weapximienai pro 55 maroia argenti. F^tr: Cod. dipl Bung. T. l?. vol. 2 p. 119. DOXn. 1251. 17. Novembria. Bela IV. rex notificat» quod magister Erne comea WorostienaiB, cum barbara gena Tartarorum insultn bellico regnum in- yatiaaet) praedaris fidelitatis ioBigniia coram regiia oculia tam commendabi- liter enituerit, ut cum inyalescente adyeraitate defectum equorum habere regem contigiaBeti ipse Tiyere postponens et yitam regia morte aua redimere deai- deranBy equum auum pro salyatione regi obtuleriti ipae yero cum TartariSi qui eum inaequebantur, praelium certaminiB inienB, post plurea punctua lan- ceamm et ictus Bagittarum ac receptionem yulnerum insultibuB inimicorum yiriliter reaiatendo de medio hoBtium ae yiz potuerit liberare; praeterea cum idem rez ante fadem Tartarorum eodem tempore ad maritima deyeniBBeti £me diyeraiB fortunae casibuB ae exponenB, eo tempore, cum diacrimina yiarum et inBidie hostium aecuroB meatuB non permitlerenti ipae boIub ibat ad ape- culandum deBcenaum Tartarorum et rumoresi quoa perdpiebaty regi referebat Fraeter haec etiam in conflictu contra ducem Austriae tanta seryitia exhibnit praeliandOi quod quemdam militra insigDem de Theutonia cum propria lancea deyicerit et caput eiuadem amputayerit, et conapectui regis et banornm per anum militem deatinayerit. Item in alio exercita contra Anatriam quendam famoBum nulitem de castro Imperg, capitaneum illiuB regionisi Preycel nun- cupatum, qui cum exercitu buo de dicto castro Imperg prodiyerat in campumi ipse in eum impetnm facienSi hasta sua de dextrario potenter dejecit in terram et dextrarium lancea transfixum ibidem interemit; quo peracto exer- cituB dicti Prewcel territns et confuBUB terga dedit. P^o tantis ergo exhibitis seryitiis confert ipsi rex magistratum agazonum suorum et officium comitatus Varasdiensis cum quatuor yiliis slayonicis comitiBsae Varasdiensis in eodem comitatu exiBtentibus, in qnarum posBesBionem introduxit eum Thomas comes de Herusney. Metae autem indpiunt a parte orientali super fluyium Blizna potok| ubi juxta terram filii Selk yadit super eundem fluyium ad terram de- cani zagrabienais ; inde ad terram filiiFarcas et ad fluyium Ghdabich potoka, et ad terram filii Berk| et ducit ad fluyium Pitnichei et yenit ad terram epi- Bcopi zagrabieuBiB, inde ad terram populorum de WorostiD ; deinde ad terram Welchek, et cadit iterum in fluyium Pitiiiche, reyertitnr ad Blizna et ibi terminat. Ex iranmnpio regis Sigimundi a. 1418. confeeto ad peHtionem Woyn et Oregorii filii Nicolai de Kneginec, haeredum condam magistri Emey olim comitis Varasdien8i8f ac Nicolai et Stephani filiorum Pauli nec non Ambroaii JUii Gregorii fratrum 8%u>rum de eadem Kneginec personis. Menbrana in ar- chivo dvitatia varasdiensie. Faec. I. 3. Aliud transumptum eiusdem regia Sigimundi de a. 1409. ad petitionem jnagistri Johannie filii Stephani, filii Selh de Zenth-Jacap (Jakopovec) existebat in actis regii archivi per hanum Hedervary Budam deportatis. N. E. A. 1597. nr. 4. DGXIII. 1251. 23. Novembris. Bela IV. inductus considerationei quod fide- litasi praeBerdm cum hominibus infectis corruptella saeculi seneBcentis, quo rarior^! reperitur eo carior Bit habenda, et ardentius amplectendai manifestum facit /bmnibuB, quod fideles Stipcho comes et Jaooy, filii comitis Stephani [ 182 I. KU&ULJ]l?l6, Gregoriua et Daniel ciMnes, fiUi Bribignae conutiSi et Obrad nec non nepotea eju8 filii comitis Budielavi, nobilea de Breberio, a primaevia ipaorum tempo- ribua patemia yeatigiia inhaerenteai tam grata fidelitatia obaequia coram ooulia regiae Maieatatia aemper impenderint, ut expugnatia et effhgatia Damaldo et Bozin et cognatis eorum; qui a fidelitate debita aberraveranti contra etiam multoa alioa, adyersna regiam maieatatem resultantea, in praelio navali et terreatri aaepe ac aaepiaaime (certaaaent) et laudabilem victoriam obtinuiaaent Ad haec, com tempua peraecutionia Tartarorum regem ad partea maritimaa coegiaaet dedinare, iidem ipsum regem et suos aedulo receptantea, univeraa, quae habebant, ad eius praeceptom ezposuerint, suas peraonaa contra in- sultus Tartaromm et alios diversos fortunae caaua multipliciter exponendo; quoadam, qui ae illo eventu contra regem extoUere intendebant, commenda- biliter represaerint; conaideratia his rex comitatum Breberiensem cnm omnibus utilitatibus ac pertinentiis, ab antecessoribus ejus coUatum et per ejua patrem privilegio roboratum, casu tamen amissum, de novo ipsis confirmat Datum per manuB Benedicti archiepiscopi Oolocensis, aulae cancellarii. Fhilippo za- grabiensi episcopo, Stephano bano totius Slavoniae, £mey varasdiensi co- mite inter caeteros existentibus. IiuctfM: Bt regno Dalm, et Croat lib. IV, cap, 9, Wenxd: Cod, diph ar- pad, Vn, 321. refert quod originalea huius litterae aurea buUa provisae eon- eenfentur in arehivo familiae Kdllay, DOXiy. 1251, 23, Novembris, Bela IV. rex notificat, quod cum Stephanus banus totius Slavoniae plurima merita et fidelia servitia exhibuerit, et quidem tam fratri suo Andreae, dum adhuc ducatum gereret, quam etiam aibi, siogu- lariter in praelio campestri, quod contra Tartaroa habuit, dum vix ipaorum manua efiu^aaet; deinde ad partea maritimaa regem secutus sedulum semper exhibuit servitium immobiliter assistendo prope personam regia, ubi lauda- biliter se gessit; nominatus postea in iudicem aulae regiae et comitem Nitri- eosem gradatim processit in honore, et in conflictu cum Austriae duce efiuso sanguine vix ipse mortem efiugit, decoratus officio comitis Simigiensis et pa- latini Ungariae. His dignitatibus susceptis ad damnandam gentis . . . proter- viam Stephano rex Banatum totius Blavoniae contulit, qui ex illis partibus infideles expulit et radicitus efiiigavit; loca immunita regni Oroatiae munivit, et vacua populorum multitudine replevit Quibus pro servitis confert ei rex possessionem Szalath (^alac?) inter fiuvium Oulpa et Novum caatram confinio bonenai vicinum; item Vrh(ovina?) inter caatrum Thinienae et Unfieu (Unaeu) cum peitinentiis. Diploma aurea bulla aignatumi datum per Benedictum archi- episcopum colocensem aulae cancellarium. Existente Filippo episcopo zagra- biensi, Stephano bano totiua Slavoniae, Laurentio vojvoda ultrasilvano et comite de Wlcow, Bagon magistro pincemarum et comite de Zana, Emey Varaadinenai etc. Ex eollectaneis MarceUovicianis Mikotei: Seriea Banorum Msc, DOXV. 1251, 24, Novembris, Bela IV. rex notificat, quod Daniel comes Sibinicensis et Stanymir arch(idiaconu9) eiusdem civitatis transcriptum con- firmationis privilegii ipsoram regis conspectui praesentaverint , petentes, ut illod iterato dignaretur confirmare; rex cum de veritate ipsius licjuido constaret et per relationem Stephani bani totius Slavoniae, qui terras -prae- sentialiter inspexit, idem privilegium reconfirmat (ut ad a. 1245.). OonfiihBiaTit » 183 » ds ettom tmaB in BoBalina. Datum per manoB Benedieti arohiepiBcopi Colo- cenBiB anlae canoellarii. EziBtentibna Philippo ZagrabienBi epiBoopOi Bolando palatino^ Stephano totina Slayoniae bano, Lanrentio Yojvoda nltraailyano et comite de WlcOi P«nlo indice cnriae et comite Zaladienai, Henrico eomite iTmigienaii Emey comite WoroBdienai etc. F^tf: Cod, dipl. Hung. tom. IV. voL 11. p. 97. DCXVL In BreBan, 125t Stephanna banna totinB SlaYoniae notnm fadt imif eiaiB, qnod conaiderata fortitudine montiB Jablanich et inspecta utilitate eJQfldem, ibidem coUocare Yolnit noYam ciYitatem ; popnli antem ArbenBCB miBBiB floIemnibuB nnntiiBi Yidelicet indice Andrea de Cotapagna et Domigna Gam- betta, locnm in eadem dYitate poBtnlaYerint, qnomm petitioni adhaerendo iubet nnnm castellnm in Yertice ipeinB montia aniB expensiB pro domino rege edificarii drenmqnaqne antem pro ntilitate popnli ibi commorantiB, ipsiqne eandem libertatem, qna utuDtnr TragurienBiB, SibenioeuBiB et aliae dYitatea regiae in maritimiB conBtitntae concedendo. £t qnidem conutem aibi eligant de regno regiB qnemcunqne Yoluerint; iudicea et conailiarioB eligant ex popnlia arben- sibuB ibidem comorantibuB; ai autem ArbenseB illQm locum utilem et forum in eodem faeere potuerint cum adiutorio bauiy quarta pars totiuB lucri et tributi regia et bani ad uBum populomm arbenaium ibi commorantium admi- niBtretur, trea Yero partOB ad uaum regis et bani. Per totum regnum negotiatio sit illiB libera. Si aliquem contigerit in regno amittere bona, banna Ycra fide conabitur requirere ablata. AdYeraarii Arbensium in ciYitatem non Busdpiantur. Mercatorea arbenBCB nnllum tributum BolYcre teneantur. Terraa ad Jablanich spectanteB a Seraouniza uBque ad ScrisBam habitatoribuB Jablanich relinqnantur padfice. Paacua extraneiB non admittantur. Lueiua: De regno Ddlm. et Cro€U. lib. IV. eap. IX. DCXYII. Arbae, Stephanus episcopuB arbendB confirmat priYilegia mona- sterii S. Petri, conceBsa d per Dragum episcopum arbenaem. Michael Fride- rid imperatoria palatii notariua de mandato epiacopi scribit. FarlaH: lUyr. eaer. V. U2. DCXYin. 1251. Bela IV. rex notificat, qnod ad petitionem Stephani bani toduB SlaYoaiae, qui propter Buae probitatiB opera coram Buae majeatatiB ocolia multipliciter meruit, conBangYineo buo Apa Yicebano, filio Laurentii eomitiB, pro eo, qnod pro expugnandiB et effugandia infidelibnB coronae Buae sibi aBflifltendo oommendabiliter perBtiterit, et abaente etiam bano contra infi- deles de Croatia YariiB fortunae casibufl se exposueriti et in expugnatione caBtri Stroycha, perpeBsis pluribus damnis, grande in se Yulnus exceperit, ranltiB de parte adYorsa interemptis, terram Beaycha aut Beycha, a castro Peeeethnnk exemptam, cum omnibus pertinentiiB suis in perpetuum conferat. Ex iraiM^mpto eapiMi 8. Petri de Foiega de dato 20. Juni 1385. ad peHtianem magistri Johannis flH eomiti» Duymi de Blagaj^ in pergamena eonfeeto tit archiw) eomvtie Lud. Blagay nr. 52. Badoelav Lop et penea yzconiBam ad viam, nbi terminatar terra Wlk filii Zibizlay et eccleaia ToplicensiB. TkaliU: Man. hist. eecl Zagr. /, 95. DCXL. 1259. StephanHS banuB totiufl Blavoniae flignificat^ qnod com ex praecepto Belae re^s terras caatri in tota Slayonia a tempore Colomani regis alienatas iudicando cattro restituerety quidam iobbagiones castri Zagrabiensis terram Nicolai filii Hudizlai Scepnicha nominatam ratione castri reambula- ▼erint dicentes, illam fuisse castri memorati, sed per eundem occupatam, Ni- colaus autem illam terram suam haereditariam esse asserebat, ostendens evi- dentem rationem ▼eritatis, quod olim Ompud banus terram illam ignoranter ab attayo eiusdem occupasset, postmodum autem cognita yeritate restituerit; postea etiamj qnando Nicolaus orphanus fuit, erat iUa terra a quibusdam jobagionibus castri occupata, e quorum manibus idem illam teste litterarum eapituli lagr. et Josuce tunc comitis Zagrabiensis et vicebani iusto venditionis ^tulo comparayit; quocirca banus terram ei perpetualiter adiudicat. Metarum autem terrae prima incipit a quodam fonte, drca quem sunt salices; per Yarias metas arboreas et montes venit ad yiam, quae ascendit de domo Me- riad et ad medium montis, ubi sunt tres metae Nicolai; inde ad metas cruci- ferorum s. Sepulcri, ex parte sinistra fiiii Merge; per varias metas ad vineam Sotk et ad aquam Scepnicha, iuxta quam est quidam puteus, ubi deficit meta cmciferorumi incipit Bolosod convicinari terrae Nicolai comitis; et iterum per Yarias metas, montes et vineas, vadit super monticulo Preval, et transiens viam de domo Nicolai ad domum Bolosod descendit ad rivulum, qui decurrit de domo Bolosod, et venit ad aquam et ad primam metam. TkaldU: Mon. hiat. eccl Zagr. I, 94. DCXLI. 1252. Capitulum vesprimiensis eccleaiae notificat, quod Martinus Nana pro se et filio suo Motmerio, Egidius et Tiburcius filii Egidii ex una partCi Benedictus decanus et Nicolaus custos Zagrabiensis pro capitulo ea- grab. ex altera, proposuerint viva voce, quod cum questione mota inter ambas partes super quarta terrae Topliche donatae ecclesiae Zagrabiensi ex parte relictae Motmeri comitis coram patre Philippo episcopo Zagrab. aliquamdiu Utigassent, et per relationem ad audientiam regis questio pervenisset, tandem ex permissione regis venerint ad talem compositionem, quod capitulum zagr. Martino, Egidio et Tiburtio solvere teneatur viginti novem marcas, ipsi ab omni ulteriori questione cessantes. TkaUi6: Mon. hist. eccl. zagr. J, 97. DCXLII. Penisii, 18. Januarii 1853. Innocentius IV. papa abbati et con- ventui de Thoplicza cicterciensis ordinis, zagrab. dioecesis, petentibus, ut ordi- nationem epiacopi Praenestini, tunc archiepiscopi StrigoniensiSi qui in mo- nasterio s. Nicolai de Erche, vesprimiensis dioecesis, in quo iratres Carthu- siensis ordinis aliquando morabantur, sed post recessum Tartarorum destructum et desolatum extitit, quosdam monachos et conversos Toplicensis monasterii colocaverat, ratam haberet, confirmat. Theinet: Monum. vet. Hung. 7, 216. F^er: Cod. dipl. Hung. t. IV. vol. U. p. 178. 192 I. mKUuvndy DGXLIII. Belgradi, 26. Januarii 1252. Bela IV. rez capitalo nonenBi quandam executionem pro parte comitis Petri filii Tolomiri de Lika mandat et relationem requirit. Orig. in archivo comitum Frangepani in eastello PorpeHo nr. 2. DGXLIV. Venetiis, 10. Martii 1253. In conailio maiori prolongatnr ter- mlnuB nobili Laurentio Teupolo comiti Veglae, ut usque ad octo dies, poat- quam Mediolano reveraus fuerit, ezcutiat pignus auum, quod est in procuraria, et Bolvat illoB denarios, quoB debet Andreae Gisi. I^ubid: Listine 1. 85. DGXLV. 1253. 3. Aprilis. Bda IV. rex notificat, quod coram eo consti- tuti MartinuB filiuB Nana cum filio suo Motmerio, et Egidius filius Egidii pro Be et fratre buo Tiburcio ex una parte, SmaragduB praepoBitas Poso- nieuBiB, PetruB fisieuB et JacobuB ZagrabieuBes canonici pro buo capitulo ^ altera, litigarint Buper quarta parte terrae Toplica, donatae eccleBiae Zagra- biensi a relicta Motmerii comitiB, et qnod tandem venerint ad eam compoBitfbnem, nt capitulum zagr. Martino, Egidio et Tiburcio solvere teneatur 29 marcaB, quod et factum. Tkaliid: Monumenta hiet. episc. zagr. L 98. DGXLVI. In Bobocha, 16. Augusti 1253. Bela IV. rex manifeatat» quod Merge filiuB Stephani et Mothko filius Wlkosa de Zlayna Bupplicaverint quandam particulam terrae vacuae in comitatu Griaiensi ; ipse autem attendens multimoda fideliBaima eorum servitia concedit ipsis dictam terram, quam per Georgium comitem Grisiensem et Prelsam terrestrem metari fecit; quanun metarum prima incipit iuxta terram Herbortya, Johannis filii Stephani, ubi stat mons Petththa; abhinc per vallem ad quendam parvum fluvium; inde per vallem ad montem Travnich, et venit circa terram Pousere ad magnam viam, iuxta quam est lacus Kalische, et tendit inter fluvium Glogoncha et sub montem Geroberda; deinde per varias metas ad terram capituli zagra- biensis, et tendit per monticulos Glawycze Drenovethke ad parvum montem; inde ad vallem circa fortem Dubranzky et pervenit drca quendam magnum fluvium, et ab oriente ad montem magnum Garmith; iterum ad montem Pethche, ibique terminatur. Vult etiam rex, quod praefati Merge et Mothko poBteritatesque ipsorum universi nullo unquam tempore ad exercitum ire te- neantur, sed singulis annis in octavis b. Georgii quadraginta denarios qui- libet ipsorum regi solvere teneatur; siDgulis etiam annis circa festum b. Mi- chaelis archangeli medium cubulum frnmenti et medium avenae regi solvere tenebuntar, sed marturinas dare non tenebuntur. Tkal6i6: Mon. hist eccl. eagr. 99. DGXLVU. 1253. 13. Auguati. Stephanus Uro§, rex Serbiae, Marcello Georgio comiti Kagusii et toti comunitati Bagusiaae confirmat privilegia con- cessa mercatoribus ragusinis a patre suo. Ex parte Bagusinorum jurant An- dreaa cum suo fratre SalamoUi Teodorus Budadid et Petrus 2un Bogdanid. Miklosich: Mon. aerbica p. 40. J DCXLVm. 1253. 3. Oetobria. Bela IV. rez notificat, quod com Lau- rentins Tillicafl de Beseney, ad eccleaiam s. Gregorii pertinente, et fllius ipiins DemetriaB, ac JTohannes gener Qregorii de eadem yilla, per camerarioi regios Sirmienies, Leopoldom scilicet et ejuBdem sodoSi in manifesto crimine iabri- cationia falsae monetae deprehensi, coram Benedicto archiepiseopo Colocensi, anlae cancellario, qui per totam Birmiam non solum honore comitatiis, sed etiam yice et anctoritate regia ez delegatione sna fongebatnry conyicti fiiissenty ila qnod et omnia eomm instnimenta regi eesent praeeentata, et eoram bona ad dictam archiepiscopnm, utpote indioem regium et in partem dictomm camerariorum (secundnm consvetudinem regni) devoluta fuiaaent: idem areki- episcopus fideli suo Ivan, magistro tavemicorum, qnasdam res et bona ipsius Laurentii contulerit, quam donationem rex confirmat. Fider: Cod. dipl Hung. t. IV. v. II. p. 170. DOXLIX. Penuil, 12. Decembrii 1253. Innocentius lY. papa ad peti- tioDem magistri et fratrum militiae templi in Hungaria et Blayonia, qnod licet Bela rex olim omnes donationes et concessiones a patie Aiidrea rege nec non Emercio factas revocandas duxiBset, idem tamen postmodnm ad cor rediens, volens domui militiae templi salubriter providere, quosdam redditns, terraSy possesBiones et res fratribas eiusdem domus confirmaverit, eandem confirmationem ratam habet et gratam. F^er: Cod. dipl Hung. t. IV. v. II. p. 203. DCL. In Kemliik, 1253. Fulcumar, comes de Kemluk, vice Stephani bani aigaifioat, quod Ciisan et filii eiusdem Eiyas et Ivan accepto homine suo Teambulaverint vineam, sitam Buper terram Badeh, et ipsum Badeh dtaverint ad Buam praesentiam contra eum proponentes, quod eandem vineam indebite defcineret; quod e converso responderit Badeh, quod vineam pro septem pensls emeiSt ab eisdem Crisan et filiis in praesentia Zolad comitis tenestriSy cujoB litteras dizit se iiabere; ^ cum Badeh easdem lilteras presentaaset, iidem Crisan et filii easdem falsificavenmt ; comes autem Fnlcomar stataerit ad hoo ipsum Zolad eomitem per litteras coram se, qui asseruit, ipsam vineam in sui presencia eidem Badeh venditam esse a Crisan et filiis et lit- teras suas falsifieatas esse; ad quod ipsi reos se esse dedaramnt; eomes eangninis effusionem cum eis facere nolens statuit, quod ipsi in fntumm quem- cvmque heminem in maiori causa litigare non possint, nisi in caaBa.duodeeim denariorum, secundum quod consvetudo exigit columniatorum approbata, vinea relieta penes Badeh. Ex coJUctione Thadaei Ferid. In mmbr. DCLI. 1253. MojB magister tavemicorum Belae duds (Slavoniae)i comes Simighiensis et de Varasdino, significat, quod cum Samson filius Samsoms super filios Kurpad medietatem terrarum ipsamm de Jutha et de Band in- quisivissent coram eo, et ipse probationem testium adiudicasset, tandem idem Bamson transactis quibusdam diebus duelio inter partes adiudicato resigna- verity nec sacramentum receperit^ videns magiater justitiam dictorum filioram Karpad reliquit eis terram perpetuo possidendam. F^er: Cod. dipl Hung. t VIL v. 5. p, 583. 15 1S4 I. KnKXJuwnd, DGLn. 1253. Bela IV. rez significat, m. Stepk(o)nem filium Roberti co- mitiB poBtulasse, quod vellet pro remedio animae suae possesaiones auas Oulpafeu haereditariam et Ghernehttuu empticiam monaaterio s. Stephani regia de Zagrabia et per eum capitulo loci conferre, si rex annuere dign»- retur; ttx vero ob fidelia obfieqnia et merita Stepconis donationem ratam habet Tkdliid: Mon. hiH. ecch sagr, /, 101, DOLni. Oifea 1253. Clmomir comes queritur, BagnnnoB homines suos, Buhotam et Diocletiannm (Duk^anin) et Lucanum et unam feminam ce- pisse et ultra mare yendidisie. MMosich: Mon. Serbiea p, 42, DOLTV. Laierani, 20, Februari 1254, Innocentias lY. papa concedit pro- euratoribus B. quondam Oolocensis nunc Strigoniensis archiepiscopi magistro Petro praepoBito ecdesiae Ohasmensia, Octomaro archidiacono Novogradienai et Baynaldo plebano die Bana, Strigoniensis dioecesis, facultatem nomine ipsius archiepiscopi mutuum 8.500 marcarum argenti oontrahendi. Theiner: Monum, vet, Hung, 7, 225, DOLV. 1254. 5, Aprihs, Bela IV. rex notom facit, quod Lanceretus comes, filius Buzad comitis, in petitione sua monstraverit, quod cum ipse terrani Bela intra Dravam et Muram a iobagionibus castri zaladiensis, Joanne yide- licet filio Petri, Abraam filio Jura, et Dominico filio Abranki pro certa summa pecuniae comparasset, Stephanus banus totius Shivoniae et Paulus tunc iudex curiae et comes Zaladiensis, quos ad reambulandas terras castri Zalad r6x exmisserat, si illas invenirent per aliquem contra iustitiam occnpatas, terram Bela ab ipso Lancereto comite sub nomine terrae castri receperint, et eandem castro statuerint, inungentes venditoribus, ut pecuniam restituant, quam cum per spatium prolixi temporis restituere nuUatenus potuissent, pro ipsa summa praedium Joannis supranominati, Tomua nomine, eidem comiti extiterit assi- gnatum. Quo facto dicti iobagiones castri regem hnmiliter petiemnt, ut dictam terram Bela, quae fnerat eorandem, vendendi facultatem praeberet, cum ex illa terra modicum castro commodum accedat, terra autem Tomua magnum eis et castro dispendium procurabit. Oui petitioni rex annuens praecepit co- miti Lanzereto, ut praedium Tornua Joanni dimitteret, et loco sui Belam reci- peret, in cnius possessionem per Farcasium de Zagoria ad hoc per regem deputatum Lanceretum introduci facit. Metae autem, prout Joahun filius Oupan, Wlchuk filius Wlchuc, Qlauch filius Oozma, Ladislaus filius Wrank, Petizlo filius Qurg, Volcodrus ac Ouplen filins Stephani, iobagiones castri, in acriptis detulerunt, hoc ordine diatinguuntnr; Prima incipit a Kemen terra conaortia regis, quam possidet magister Ohak ex donatione ipsius, inde con- terminatur cum terra Polana, inde ad magnam viam Ebrys, inde ad meridiem transiens viam cadit in aquam Bela, et venit ad portum aquae Bela, vergens ad merdiem cadit in aquam Ohoma mlaka, ubi conterminatur terrae Scom- bathel, quae eat comitis Lanceroti, in occidente terra Enchula vadit ad terram Ladialai, in aeptemtrione ad terram Eemen et cadit in metam priorem« Wengd: Cod, dipl patrim VL 8t r RBOBSTA. 195 DCLVL Laienai, 2L Aprilis 1254. Innocentina IV. papa ad petitionem archiepiscopi Spalatensis, quod cum inter eum et S. archipresbyterum et de- ricoB ecclesiae de Sebenico, traguriensis dioecesis, soper eO| quod ipai a iuria- dictione eius se subtrahm niterentur, materia quaeationiB exorta esBet, etme- diantibus archidiacono et canonicis ecclesiae Spalatensis amicabilis inter partes compositio interyenerit, ipsam compositionem confiimat et ratam haheat Luciua : Memarie di Traii p. 75. DOLVn. 1254. 23. Aprilis. Bela IV. rez notnm facit, qnod Johannes filiuB Nicolai fratris Ugrini de genere Cbak confessus sit, terram suam Guth in comitatu Albensi existentem, quae prius terra generationis Guthkeled di- 1 dtur extitisse, Stephano bano totius Slayoniae (cum consensu?) generationis ^ Guthkeled pro 33 mards perpetualiter yendiderit. Porro confessus est Becha, filius Mochian, quod tempore famis post insultum Tartaromm terram suam Dada in comitatu Zabolch iuxta Tyciam praenominato Stephano bano pro 43 marcis perpetualiter yendiderit. Demum confessusest Gregorius filius Hunth comitis, se possessiones suas Garabsa Budilo, et Ganus iater Ticyam et fluyium Budrug » in comitatu Zemlyn iuxta Karacha existentes, eidem Stephano bano pro 100 mards argenti yendidisse. ^ Fejer: Codex dipl Hung. VI. vol 2. p. 226. Wengd: Cod. dipl, patrius. VII. 43. DCLVni. Ragnsii, 22. Maii 1254. Jndices et commune Bagnsii et duo- decim nobilea iurant 2upano Badoslayo et ejus proceribus, se cum iis firmam Sa<%m seryaturos esse. Jurant: Vukan Miga6a, Mikulica PedenjelS6| Andreas lerjeyid, Petronja Bundid, Petms Batal, Michael PjeSenid, Vlkas Mudnik, Demetrius Men6eti6, Gk>islay Erusi^ Dobroslay Banoyi^, Tudor Budadid, Mar- tolo Ban Vrsankoyi^. Miklosich: Mon. serhica p. 42. DCLIX. 1254. 22. Maii. Badoslay chlmensis iupanufly filius Andreae co- mitis chlmensis, cum suis infrascriptis nobilibus iurat iudicibus et commnni Bagnsii, qna fidelis subditus regis Ungariae, se cum Bagudnis pacem senra- tnrum, cum rege XJroS per terram et per mare bellum gestnrum, ctm impe- ratore yero Bulgariae Michaele in amidtia yelle yiyere, quousque Bagusini r cum eo pacem tenent. Jurant ex Chlmensibui: Pribjen Zlofieyid, Boislay Mr- kotid, Obrad lyanoyid, Simeon Balgariui Prjedislay VlkmiriiS, Berko Badoyani^, Miltjen Hrelid, Bogdan Pryoslayid, Bogdan Badoeyid, Desimir Cmjenoyid, Godjen Krajmirid, Prodan Pobrenoyid, Hrelja Badjenid, Boislay Bado6eyi<5, capitaneus de Imota. Miklonch: Mon. aerlnea p. 44. . DCLX. Anagxiiae, 11. Jtdii 1254. Innocentius IV. papa mandat archi- episcopo iadrensi, episcopo scardonensi et archidiacono nonensi, ut, quia epi- scopus et capitulum ecdesiae Traguriensis in Dalmatia petitione sua mon- ^ straront, quod licet castmm Sibenicense, Traguriensi ecclesiacj quae cathedralis fuit, a tempore cujus memoria non existit, sit lege dioecesana subiectum, tamen clems et populus dicti castri sub falso praetextOi quod sedem episco- palem hactenus habuiisent, eidem Tragurinae eodesiae debitam obedientiam 196 I. KUKUUBVK), praestare nollt| vocatiB qui fiieriQt eyocandi, cauBam infra trea menHes ter- minare corent, et ad aedem apost. pro examine remittant JS^ mea coJleetione, Miacellanea dalmatica. Habet quoque Luciua: Mem. di Tratt p. 75. et Farlati: Illyr. sacr. IV, 453, DCLXI. Anagniaa, 13, Julii 1254. Innocentius IV. papa electo Neapoli- tano ■edis apost. legato Bcribit, qnod epiacopns Zagrabiensis (PhilippuB) et frater £cce(?) de ordine minomniy poBtquam idem legatus ab eo diBcesait, ad Bedem apostolicam accedentes, ex parte regia Hungariae exponere cura- yerint, quod rez ipae occaBione dlBoordiae inter eum et regem Boemiae ex- ortae auctoritate aediB apoBt. citatuB extiterit, ut in festo natiYitatifl JoanniB B. proxime praeterito x>er idoneum responBalem in pontificiB praesentiam compareret» propter quod eosdem, episcopum et fratem, ad sedem ap. ipBo tennino deslanarat, quodque rex paratuB sit castra, munitioneB et alia nuncus apostolicis aBsignare, per ipsos interim retinenda, dummodo rex Boemiae de ilB| quae ipse tenet, similem assignationem duceret faciendam. Et haec eadem Fr. WalascuB de ord. Min. quem pro hoc negotio in Ungariam olim trana- misit, similiter dixit Idcirco mandat praefato legato, quatenus praetactae le- gationia (in Ungariam) offido superaedere procuret. Fejer: Cod, dipl, Hung. t, IV. vol IL p, 249 Farlati: V. lllyr, sacr. 371. DCLXn. Anagnifte, 18, Julii 1254. InnocentiuB IV. papa Pbilippo epi- scopo zagr. fadt specialem gratiam, ne ad curiam sine speoiali sedis aposto- licae mandato dtari posBit ThHner: Vet. mon. Hung. 1, 229. DCXUn. Anagnlae, 22. Julii 1254. InnocentinB IV. papa ad postula- tionem monasterii s. Jacobi de Viscgniza Bagusinae dioecesis Busdpit illud sub 8. Petri protectionem, et confirmat omnia eius privilegia, immunitates et posBesBioneB, quas habuit in locis Bubrende Ver . . . . et Juncheto. Datum per manuB Guillelmi . . . Parmensis S. B. £. yicecancellarii. Subicribunt Bainaldus OBtienBiB et veUetrensis epiBcopus, Stephanua praenestinas epiBCopus, Ste- phanuB B. Mariae . . . Cardinalis, Fr. Joannes b. Laurentii in Lucina presb. card., Fr. Hugo a. Sabinae card. Pr. Bicardus s. Angeli diac. card. Octa- vianuB B. Mariae in yia lata diac. card. Joannes s. Nicolai in arce Tulliana diac. Card., VillelmuB s. Euatachii diac. Card., Ottobonua s. Adriani diac Cardin. Farkai: lUyr. aacr, VI. 105. DCLXIV. Anagnlae, 11. Aagusti 1254. Innocentius IV. papa supplicatio- nibuB Salomeae (yiduae Colomani ducis) ordinis s. Damiani, natae quondam I. Cracoyiae et Sandomeriae ducis, indinatus indulget, ut si B. ducem Cra- coyiae et Sandom. germanum suum sine prole contingat decedere, et ei re- linquere yillas aliqaaB, licite poaait ad suum et monaaterii ejus nomen red- pere ; ao etiam dum yixerit retinere, ad BuccesBores dncis eiusdem post suum obitum redituraB. Fejer: Cod, dipl Hung. t, IV, vol II. p. 250, 4 maamTA. 197 D€LX¥. 1954. B3. Augmsii. Stepfaamis TJroS, rez totius Berme et Map ritiinae, promittit propinquo comiti ragusino Andreae D'Aiiro et nobflilms hoBiinibiie ragaBinie et aniyerso comnmniy qnod Tineas et terras, quas tenu- emnt upque ad mortem sui patris, teneant et postea; iudicium sit a s. Mi- chaele nsque ad s. Georgium, uti fuit tempore eius patxjs, et M]|di<^^ V^' barum partium iurent, quod recte iudicaturi sint; coxnmercium stet secoujiiPft usum eius patris ; si aliquod malnm fieret inter homines terrarum, rectiiScetuf ratione; gentes eius regni, ubicunque inyenerint eorum homines cum mer- catu, non fadent eis malum; cum dyitatibus eius yiyent Bagusini in usu, qno Tizerunt tempoie eius patris; si inveniretur homo eins regni, qui iudi- earet eorum homini, qood regis homines dent iliud habere, et si habere non •sset taatum, dent sibi personam tantam usque ad terminum, quem iudioes poeuerint; et si iudioes non darent eum, ubi ratio monstraret levare, iUud iiabere, quod accipiat illud reamen reginm; et reamen hoc teneat eos in ho- nore, sicut tenuit eos pater eius; et si aliquiB eorum fhgeret ad terram eius z^egni, erunt securi ab eius deyastatione (molestia); eorum homines, qui yenient in 3nscuam (Brakoyo) daudo decimam de sale, yadant per terram eius /riiM datio scapoli; et possnnt yenire cum magno mercato ad meroatum regni ior cipiendo a Zuboa (2upa) usque ad Betan (evBme o^ km^ fififn ^o o»wAb) et paryum ip;ercatam possunt yendere per regaum scapule (libece). £t si a}iu# comes yenerit post supradictum, stabit rex semper in is^ sacranxento, Aonec iUi stabunt in illo. £t firmatum fiiit hoc sacramentnm (o$iT&) cQrajDi fOfilur e^copo et comite Georgio et zuppano 6tephano et coraoi Miob»ele Pesa- i^gna (IliafeftTOKeM^) et Petro Mathaei et Andrea Zereyae (GxeYii^). In archwo aulico viennensi inier aciqk Baguaa^d^, sfirij^n^ in pergamfifk^ $aeculp XIU, eed eet aerm ex elaftico, Vide MikMi6i Monummta eerbie^ DCLXVI. Aneonae, 24. Augueti 1254. SufTerectus Qufrinquellus, potestas Anconae, permittit nomine communis Paulo Fultronio exercere repressalia contra Bagusaeos. Item 15. Bept e. a. permittit Beneyenuto ezercere contra Ragusaeos repressalia usque ad certam summam. I^ubid: Lietine J, 86. POLXVn. Ores, tO. SeptemMs. 1254. Stephannsbanusetduztotias Sla- yoniae ac ciqwtaneus Styriae notum fadt, quod prior yallis s. Joannis in Syces coram eo et Gottfrido de Marpurch iudice proyinciali et testibus Sy- fi^do de Marenbergh, Dietmaro de Qriyen, Henrico de Bohacs, mariscaloo de Txeyna, Wygando de Qybel et aliis, yiUas Alaniz et Warte domino Di- moae milite de Qybd, qui illas iore legitimo obtinuit, saae ecclesiae requi- siyiti itaque ddem confiimari. WenMel: Codex Arpadiagm cant* IX 253. DCLXVni. jAorini, 4. Octobrie 1254. Bela IV. rez significat, quod terram s. Martini iuzta Waskam, quam olim ab ecclesia sua ayoisam Bartholomaeus episcopus Quinqueeoclesiensis ex regia donatione obtinuit et postea faabebat ixater Bembaldus, regio consensu habito, cum nec aliter facere potuisset, Philippo episoopo zagrab. yendiderit, et enm de permissione regis in posses- aionem ixitrodazerit; quare praedpit uniyersis ludicibus, ut praedictum episcopom 198 I. KUKDUBVn), cmn nallo cominetaneonun Baonim indicare pneanmant^ onzn hoc fnflrit ex regia licentia. Ftjir: cod. dipl Hung. T. IV. vol II. p. 124. TkaXdU: MamtmeMa epi- aoop. Mgrab. L 101. DOLXIX. Anagniae, 18. Oetobria m4J Lmocentini IV. papa Fhillippo epiacopo Zagrabienai, indnctas eias meritiB, conoedit, nt n a qnocnnqne ad sedem apostolicam citatns fherit, yenire nnllatenaa teneatnr. Figer: Cod. dipl. Hung. tom. IV. vot 2. p. 251. DCLXX. Bagnsii, 8» NovembrtB 1254. Ordinata cnria Andreaa de Auro, comes Bagnnii cam conailiariis de parvo et magno consilio &Ginnt statatam, qaod omnes hominea Bagnsii pro qaolibet qaarengo vini, qaod liabaenmt in prozimiB praeteritis vindemiiB, solvant dimidii denarii groBBnm pro reparatione padB regia UroBsiL Orig. perg. tn are^tvo reip. Bagueane faee. I. nr. 25. DOLXXI. Jadrae, 20. Novembrie 1254. PraesentibaB Johanne Delphino comlte Jadrenei, Pliilippo Donao et Joanne Anrio conBiliariia, Simone Qe- rardo de VenetiiB, comite 8chinella de Yeglia, OoBa Saladini, PreBte de Ma- tofarro, Andrea de Ootopania, Bainerio filio VaricaBBi, Ooaa filio Petrognae, Panlo de Lampredio, Oandio filio Banei, Georgio de Yeglia, Qregorio filio comitiB Eliae, Losiprae Nicolai, GriBogono de Manro, Micha filio Formini, Damiano filio Oerne de Oarbone et Ynlcenna filio Pelegrini, Engenani ci- vibnB JadrenBibaB et DcBsa BacriBta s. AnastaBiae et Stepo canonico eiasdem eccIoBiae et aliis. Laarentins Jadrensis archiepiscopus, receptiB litteris papae Jnnocentii in merito canBae inter Sibenicnm et Tragariam qaoad electionem episcopi SibenicenslB exortam, dtat Stanimirnm archipresbiterom et presbiteros SibenicenseB Tolcnm, Bodinem et Jolianem de Viaco ac Stricnm diaconnm, qnibuB comparentibnB interpoBnit Qregorias canonicns TragnriensiB, procnrator episcopi Fr. Tregaani, petitionem, at compellat dictam archipresbiteram et clericoB observare sententiam ezcommnnicationis, qnam contra eos promnl- gavit episcopas Tragariensis, et solvere integraliter dedmas sabtractas, et ex- pensas factas per epiBCopnm ; item at paniat eos propter inobedientiam Bnam episcopo Trag. Itaqae aadita et parte contraria, qnia manifeste constat, caBtrnm et ecdeaiam Sibenid a tempore, cnins non eztat memoria, faiBse ac fore dioe- cefliB Tragariensis, et sabfuisse episcopo Tragur. tanquam suo dioecesano, pro- nnntiat sententiam, castrnm et ecdesiam sybim'censem faisse ac esse debere de dioeceai TragariensiB eccleaiae, tanquam matrids et capitis, condemnavitqne praedictoB archipresbiterum et presbiteros ad Bolvendas dedmas et expensaB, depoBuitque illoB de offido et benefido ecdcBiastico. SubBcribunt: Oandi de fiegno ezaminator, Priamus b. AnaBtasiae primioerius et Jadrensifl notariuB, Amoldus filius Alberti sartoris de Padua s. palatti notarluB. Farlati: Blyr. aaer. IV. 345. DOLXXIL 1254. Stephanus praepositas s. Sepulcri de Qlagonicha et ca- nonicuB eodedae ieherosolomitanae notum fadt, quod procurator ecdesiae Zagrabiensis, Moyg sdlicet curialis comes eiuadem ecclesiae de Toplica ab una et ab altera parte filii Martini, Ghregorius scilicet et MartinuB et consan- guineuB eorum Both, pro se et omni generatione confesBi sint, quod cum 199 inter capitiilma et Ghregoriam ae fratrem innni et oonflaDgnuieoi altei>- catio siiper parte terrae Toplkemis dia perdoraaset, tandem eompofli- tione intercedente perdacti ftaiflflent ad padfl anionemy et conflenfliflsent in metafl flalMmtiqaafl, quarom prima indpit ab oriente et venit ad magnam ▼iam, qaae yenit de praedio Gregorii nomine Jelflcich, venafl meridiem venit ad capat montifl Oobalaznafl, inde procedit in yia antiqaa, et venit ad magnam ▼iam, poflt variafl metaa arboreaa yenit iteram ad magnam viam Itteyen, qoae dndt ad Worofld, abi terminator. Ex oeHs eapiMi Zagrdbienna tmtiquis. Faac 62, nr. 9. Trammptum Nieolai praepositi StrigomeniiB de a, 1941, DGLXXin. 1254, — 1256. Andreae Daarafl oomefl et totom commaae Ba- gaflii iarant fle com rege Berbiae Btephano Urofi pacem et amidtiam eflae fleryatorofl. MiUoeieh: Mon. serbica p. 47. DOLXXIY. Neapolii 13. Februarii 1255. Alexander IV. papa ad petitionem praepofliti fl. Irenad Sirmienflifl ecdedae decidit, qnod cam frater epiflcopafl Birmiendfli attendenfl grata eiae seryitia mbi et Sirmienu ecdeaiae ab eo im- penaa, nec non et qaam plorefl laborefl, qaos pro ipflo et pro eadem eocleflia flabiit, yillam flitam in Zlacho, qoae ynlgariter Draflch nancapatar, com capi- tali aflflensa concedat, et doneo yizerit, hanc oonceflflionem ratam habeai F^er: Cod. dipl. Bung. T. IV, vol. 2 p. 526. DCLXXV. Apud Waakam, 17. Mariii 1255. Bda IV. rez ad flapplica- tionem Patrifl Philippi epiflcopi Zagrabienflifl concedit, nt ipnofl iobagiones et popali iaxta Drayam in terra s. Martini prope Waaka tam in jadidifl qaam in caeterifl eadem libertate et inre atantnr, quo ntontar alii iobagionefl et po- poli epiflcopatafl. In arehivo arehiepiscopatua eagr, Liber prtvH. p, 7. et 49. Origindle ex arMvo regni per banum Khuen-Hedervary PesHnum dblatum. DCLXXYI. 1255. 30. Martii. Bela IV. rex notom fadt, qaod cam tem- ppre coronationifl aoae flnperflaafl et inatilefl anteceflflornm donationefl de ba- noram consilio reyocare fedsset, et frater eiafl rex Oolomanafl daz totioB Slayoniae idem fedflset in ducata Slayoniae, quem obtinebat, rdinquendo dona- tionefl modo legitimo factafl penefl poflflesflores, terram quamdam No(a)ak domai firatriboB fl. Sepalcri per magifltram Julam collatam, mempratafl frater regifl ipu domoi in perpetuam demosynam duxit relinqnendam, quod et ipse rex poflt mortem fratrifl ratum habuit; at in posterum materia disceptationifl aaferatur, dictam terram per magifltrum Benedictum qainqaeecdeaienflem drcumflpid et noyifl metis iuxta antiqaafl innoyari fecerit, et licet totum flupanatum de Noyak fideli Presdae bano contulerat, praedictam tamen terram exceptam esse yult, cam ipsam domum longe ante possederit Metamm autem prima incipit sapra rippam Drawae ab oriente ex parte Waaka iuxta terram Urbani et Pouse iobagionum castri symigiensis, dein per yarias metas yenit ad yiam de Waska, et iterum per yarias metas terreas et arboreas ad quan- dam Mlakam ; et iterum ad yiam de Waska et in longo spatio metarum in- trat ad Oherich usque ad aquam Prothoh, et per aquam superius yersus yiUam s. Michadia, qoae est yilla fl. Sepulcri, et per magnum flpatium ad 900 I. KBmmjmnd, Um M m §M l ^ iyii, ibi 6:dl i» a^ C^erioh ad aeptemtrionem ioxte temm iMf BoxT», q«fte iM to«tMk» iaeipil meta tenrae ^fliae Ncnrak, per yariaa melaia teneaa el arboveaa ▼enlt ad aepuleram Paxa yocatum; et intrat yfam ■aga a m eiiBtem te yffiam N oyakj et protenditar ad angolam mori cnriae domaa e. €lep«leii{ et inzla aliom angQlum mori in recta linea eundo cadit ia Dvwwttsi el pev Dnuffam deaeendit inztaeQrsnm aqnae drcamiens inaalami fM# pnlMli Tbomae bani appeUatar, et yenit ad primam metam. Tkaliid: Mon. Mat. epiae. sagr, /, 103. DOLXXm 1255. 4. Aprilis. filephaaM fiaiiaa tetioa GUayeiHae et capl- tafieaa Sljiiae 9Jg9ifi<^t, HJioi, cum Bela rez ^on» a4 Ryoc^ prp reatatip^pdia terria a prae^icto castro alie^^atia et pro libertato hpmin^;]^ de Vyufsl^a io^lr cando deatinasaety conyocatiB ad ae iobagionibua caatri praedialibaa et cadtfea- aibua eiuadem castri, quoa inyenit e:^ caslEenaibua ^e ^fijto^ eaae iobba- gionea caatri yel praedialea, eoa reddiderit priatinae libertati; quoa yero inyenit iel^agloiiea eaat i i et praedialeei flloa in atatu auo, aecundom quod Oolomannua m (el 4nz) b spites terra se indigere dicerenti rex Stephano bano totius Slavoniae et capitaneo Styriae dedit in mandatis ut de terra filiorum Cvetk et de terra filiorum Kundia et de terra generationis Dragualay jobagionum castri de Podgoria et etiara ca- strensium eiusdem ad tria aratra assignaret. Qui eas assignavit sub his metis : Prima incipit in septemtrione iuxta unum monticulumi deinde descendit in rivulum Dalych et vadit ad portum antiquum, cadit in rivulum Chebdin ubi sumit filios Kundis commetaneos; inde per euudem ad terram filiorum Pryba, et venit ad terram filiorum Cvetk; deinde ad fiuvium Podgoria et per eundem ad masrnum portum iuxta viam^ et revertitur ad priorem. Datum per manus magistri Smaragdi albensis praepositi aule vicecanceUarii. Originale exstabat in mea antiqua colectione, nunc in bibl academiae acientiarum Zagr, Ex transumpto capituli publicavit eod. dipl patrius Vll. p, 60, Fx archivo com, Erdodiy mea iura regni Croatiae L p, 486. DCCXXVIII. Viterbi, l^o7. 6, Februarii Alexander IV. papa ministro Pro- vinciali et universis fratribus ord. minorum in Slavonia communicat, quod omnibus Chriati fidelibus vere poenitentibua et confeaaia qui eorum ecclesias in festivitatibus St. Franciacl et Antonii et per octo diea sequentes visita- verint annuatim centom dies de iniuncta sibi poenitentia miserlcorditer relaxat. Fabianich: Storia dei fratri minori. 2. p, 414. DCCXXIX. 1257. 4 Martii. Bela IV. rex notum facit, quod magister Tybur- cius phisicus ab eo poatulasset ut quaadam t-?rra8 ex^stentes in comitatu de Guersenicha fel et ol Guersenicha ac Stupna aibi confirmare diguaretur. Bex eius precibus inclinatua ob sua et fratrum suorum meritai de quibus inter caetera refert: Cum civitas Spalatenais se a regio dominio retrahere niteretur et rex ad refrenandam eorum malitiam Dioniaium tunc banum totius Slavoniae mi- aiBset, Triatanus frater eiuadem Tyburtii usque ad portas civitatis appropriansi ibidem occubuit laudabiliter dimicando. Duo etiam fratrea eiua in exercitu ge- neraU habito contra Tartaros sunt perem;)ti Ad hoc idem magister Tybur- REGBSTA. 217 iias una cum patre Philippo episcopo Zagrabiensi ad aedem apostolicam et curiam regis Coraldi in legationibua regiis proficiscens, redeunte episcopo ibidem pro expediendis regis legislationibus usque ad anni spatium iugi la- borum instantia* eztitit commoratus. Ob haec igitur servitia confert ei rex su- pradictas lerrasi quarum metae et quidem de fel Guersenicha incipit in rivulo Guersenicha et per varias metas arboreas cadit in rivulum Golobug, inde sub dumo Monoroufa, inde per varias metas, valles et unam viam, relieto limite castri incipit tenere metam cumTyburcio fratre GabrieliSi inde per vallem in rivolnm Guersenicha et cadit in viam, quae ducit ad montem Garig versus meridiem in rivulum Stupna. In prima meta de Stupna est vinea ipsius magistri TurburLii, deinde rivulus Stupna et Scumecha, meta de ol Guerse- nicha est terra quam emit de Druscone et per varlas metas arboreas cadit inter duas piscaturaS; quae Scege vocantur, ad magistum Tyburtiim perti- nentes, exit ad magnam viam quae est communis via piscatorum, inde ad silvam et venit ad stabulum porcorum Fulconis et in Golobug ubi fecit do- num Wlchnzlov et revertitur ad primam. Item dedit illi rex particulam terrae iuxta Savam quae Vstilovna nuncupatur, qui locus piscatorum esse dicitur. Cod dipl, patim VIL p, 64, ex arehivo comitum Erdddy Qalgocgam abls hiB uua cum DobilibuB regDi iudicavit baDUB Aodream comitem ad luraDdum cum quatuor jobagioDibus Buper eo, quod illa terra ait caatri. Sed adveuioDte termioo comes ADdreas et illi 4. jobagioDeB dod anai fnerunt jnrare, sed per- miBemnt eam cum omnibua jobagionibus filiia Jaco; et miait banuB hominem capitnlarem reambnlare dictam terram et omnee terras filiorum Jacov tam S. Georgii quam terram Scelnisa; et circuierunt terras comes Andreas et jo- bagionea una cum homine exmisso et invenerunt haa n.etaa: Prima igitur S. Georgii incipit de Cremena Goriza ab oriente et cometaneua eat comea Mi- chael, a aeptemtione aunt cruciferi a 6. Joanne, ad meridiem auper Zotizka io magno spatio eat commetaneua comea MichaeL Inde terra Wlchinae, ad occidentem cadit in Birch ubi eat una via, ad meridiem terra Mortuni filil Curda, ab occidente venit ad rivulum Blatna. Inde ad aiccam Botinam, inde cadit in Cochinam (Eon^dinam) ubi eadem cadit ad magnam Batinam, et per- venit ad caput Cochina, ab ocddente eat commetaneua Benedictua filiuB Bu- culo iobagio castri. Veraua aquilonem venit ad locum qui vocatur Pogana Oostun, inde per metaa iuzta Batinam ad monticulum Pechta et aub montem Bilch (Belec) et alter mons Scynch remaDet versua partea comitia Farcasii et cadit Id lapidem Pecha, ad meridiem vero ad moDtem Oztruz (OStrc) auper quem aaceodeDdo egreditur iu alto Birch versua aquilouem et cadit io Hodob Id campum Vila et in locum Calch, ubi adiungitur metae comitia Farcaaii et ab aquilone cruciferorum S. Johannia. Deinde auper magnum Honoa qui est supra CruciferoB et eundo per Birch cadit iterum in Cremena goricha ubi fiiit iuchoata. Ibi termioatur terra S. Georgii. Terra autem SselDiza m- cipit io Crapina Id siccam BotiDam, ultra Crapiuam commetaDeua eat comea Atha ex parte meridiouali. Deide ad aquiioDem est Peourna filiuB Cupan. In occidcDte sicca Botioa cadit io magoam Botioam et per varias metas cadit io UDum rivulum ubi est commetaneus Georgius filius Chouk. Ad aquiloDem suDt StephaDus Valpoth et eius geueratio commetaiiei. Per varias metaa versus meridiem veuit ad locum ubi rivulus Climiu cadit id Botinam. Versus aqui- louem commetaneus eat Bratila et per Climin eundo venit ad vimina quae vocantur Zelencha; deinde deacendit in Scelnizam ex adverao rivuli Mil- niza; deinde exit ad montem ad viam exercitus et vadit veraus orientem de meta ad metaa, et tandem venit ad metam Duraan filii Back et pervenit ad locum ubi oritur rivulua Jarouz et cadit in fiuvium Crapina iuxta comitatum Hrosna; deinde per Crapinam inferius eondo jungitur ad comitatum de Mo- roucha ad locum ubi sicca Botina cadit in Crapinam, ibi terminatur. Pri- staldus erat £Icx. • Tkal6i6: Mon. epiac, l p, 227, DCCLXVII. 1258, Stephanus banus totius Slavoniae et capitaneus Bty- riae significat, quod cum rex Bela dedisset in mandatis ut terras Castrorum per totam Slavoniam et specialiter in comitatu Varasdinensi a tempore Colomani REGBSTA. 220 regis altenataa yindicaret^ tandem Andreaa comes VarasdienBis et omnes jo- bagioues castri scilicet Martinus Volpoth filius Jezdusa, Paulus filius Pose Joachimus filius Orancha, Fulchumar, Samask filius Thcmae, Einchiz filius Bink, Vlchik filins Isan, Volcozlo filius Srobinai Demetrius filius ejus, Atuzlo, filiuB Ata, Martinus filius Zulch, Tocati jobagiones castri varasdiensis ; et Benedictu^ Volpoth, Salamon, Stephan filius Bochus, Benk et Isan frater ejus, Ivan filius Onevzlai jobagiones castri de Zagoria, terras filiorum Selk scilicet Branich, Selk et £lia filii Ivance nomine castri tam in Varasdino quam in Zagoria reambulaverunt. Qua occasione Andreas comes varasdiensis cnm omnibus jobagionibus castri quasdam terras a fiiiis Selk receperunt ad castrum, quas sciverunt esse castri, alias haereditarias, emptitias et donata- tarias relinquendo penes eos. Quocirca misit idem banus homines suos Ale- xium et Hermanum, una cum homine Andreae ccmUis varasdinensis, et cum jobagionibus castri ad terras filiorum Selk quae eis in pace remanserunt, quarum terrarum metas in scriptis portaverunt. Prima igitur in Zagoria in- cipit ab aquilone de fluvio Hugvicza, inde tendit ad magnam viam et ascendit montem, ab oriente sunt terrae Gregorii filii Abramae, ab occidente filiorum Selk. Eundo per varias metas venit ab oriente ad terram Farcasii comitis. Commetatur etiam terrae ecclesiae S. Michaelis et Thomae filii Tonc Per varias metas terreas ct arboreas vadit ad partem, quae pertinet populis castri de Sevencha, ascendit monticulum et pertransit viam Seunicha per Berk. Po- pulornm castri Sevencha est Petus commetareus, item pervenit ad magnam viam inde vadit in aquilone ad moutem qui vocatur Locus civitatis, nbi finitur meta ter- rarum Petus et est commetaneus Wlaslo. Per varias metas descendit ad magnam viam Hugussa ad partem meridionalem. Metae terrarum comitatus Varasdi- ensis incipiunt ab arbore gercian, ab occidente terrae filii Isaac. Per varias metas terreas et arboreas vadit in campum et inter magnam viam quae tendit ad Vorosd; contra occidentem venit ad terram filii Isac, et est commetaneus WlchuCi et per campum civium iuxta Vorosd usque ad fundatam viam et per terram Isaac ad terram filiorum Lodomerii, et per dictam viam contra ori- entem. Inde exit de via, vadit ccntra meridiem et conterminatur terrae ca- strensi, intrat in vallem et in oriente in quandam lacunam quae vulgo Ma- lacha dicitur. Item exit de via per amplum spatium et intrat in lutum nomine vulgari Mlacha; et per varias metas ad dumos^ qui vulgo Baquetie vocantur, usque ad fundatam viam, et interum per varias metas attingit terras filiorum Lodomerii et terram Atoslav et vadit ad viam mf gnam et viam fun- datam, et per viam et vallem, et denflam sylvam mixtam spinis pervenit ad fluvium Zbelev et deficitnte terra Otoslav est commetaneus Martinus filius Suiich cum fratre et Atoslav cum fratre, deinde terra Pauli filii Pousa. Per varias metas exiens de silva vadit ad viam que tendit ad Worosd ad terram dicti Prouch? et ad locum cujusdam aquae defluentis in Dravam et per spa- tium cadit meta in magnam Dravam, de qua in vallem lutosam quae vulgo Sotpuza vocatur, ubi est commetaneus Vlkoslav cum filio Demetrio, et per longas metas venit ad ecclesiam S. Bartolomaei et transiens magnam viam tendit ad silvam, usque dum pervenit ad aquam Zbelav et ibi io rippa est meta terrea, et juxta metas arboreas ad rippam aquae Plutvvcha, ibi deficit terra Wlcosiay. £x alia parte est commetaneus GregoriiiS de Seuinusa cum 230 I. KUKUT/JKVK^, Martino fratre ; et per longum spatium intrat in lutum quod Yulgo Churnucli dicitur ubi et commetanus Wlcheuc filius Isan. Ex mea mtiqua collectione, orig, membr. DCCLXVIII. 1258, Stephanns banus totius Slavoniae et capitaneua Styriae notificat, quod cum rez Bela ei in tota Slavonia et Bpecialiter In comitatu Vorosdiensi terras castri a tempore Colomani regis alienatas yindicare praece- pisset, tandem ^ndreas comes WorosdienBis et jobagiones castri ejns uni- verBi, scilicet Damaslr, Martinus Volpot filius Nezdasa, Wlcozlav et Deme- trius filius ejus, Folcumar, Paul filius Pousae, Renohet, Martin filius Zulich, Iwahen filius ManchCi Acuzlav filins Acha, et caeteri jobagiones castri, ex terra filiorum Selk nomii e Ebrys apud sanctum Elyam, ubi est commetaneus Martinus filius Zulich quandam particulam terrae ad alterum dimidium ara- trum reambulantes proposuerunt coram bano contra filios Selk quod ipsa terra castri essetj ad quod filii Selk respooderunt ipsam particulam et alias terras emptitias esse suas a Zopina et Endre comparatas et super boc privi- legium capituli Zagrab. praesentamnt Unde audltis partium propositiB et tenoribus privilegii capituli duxit banus dictam particulam terrae castro Wo- rosdiensi esse relinquendam. Sed postmodum Andreas comes et jobagiones castri eandem particulam in Ebrys ex eorum beneplacito filiis Selk relinque- runt in perpetuum. In cuius concambium in terra Zbelov (Zbelava) prope ad Varasdinum a filiis Selk tantam terram recepemnt, quod factum banus etiam ratum habuit. Ex archivo camerali Budensi. Wenzel: Cod, diph Arpad, 111, 491, DCCLXIX. Spalati. 1259, 19, Martii, Begnante Bela IV. rege, tempo- ribus Bugerii archieplscopi Spalatensis, nobili viro Widoue Vegliensi comite, Vinodolii et Modrusiae ejusdem civitatis Potestate. Cum idem Potestas cum judicibus, consilio et communitate Spalatensi et similiter cum judicibus, con- silio et communi Traguriensi in guerra maxima pro honore coronae regiae et fidelitate observanda permanerent cum infidelibus Pollizanis dictae coronae ; comes Butteco, Dei et regia gratia maritimus banus promissit et firmavit sacramentum et se voluntate propria obligavit in eadem guerra iuxta prae- dictas communitates esse, nec pacem aliquam facere velle sine consensu prae- dictarum communitatum promittens etiam omnes fideles subditos coronae intrare in guerram dictam. E converso juraverunt potestas et dictae communitates bano cum eo fideliter perseverare in guerra» nec eum reliuquere ullo modo. Haec omoia fuerunt facta coram fratre Sebastiano priore fir. Praedicatorum dc Spalato et fratre Gessa et aliomm fr. affirmata. Tres litteras alfabeto divisas fecerunt communitates sigillibus repartiri inter Butteco comitem. Spalat com- mune et Tragur. commune. Luciua: De regno Dalm, et Croat, Lib, IV, cap, IX, DCCLXX. Apud Ortam. 1259. Meme Martio, Manfredus rex Siciliae notum facit, quod licet totius Dalmatiae homines dati in sensum reprobum olim contra patrem eius multa enormia commisissent et damna plurima fide- libus eius intuliasent piraticam exercendo, quouiam tamen syndici universitatis Spalatensis venientes ad eius praesentiam promiserunt solemniter, et tam pro parte eorum quam aliorum civium dictae terre juraverunt, quod contra regni- REGESTA. 231 ^ colas legni sul nuUatenua piraticam exercebant, nec aliaa eoB offendent, con- cedit eis licenttam ut in dictnm regnum Siciliae cum navibus suia salyi ve- niant» mandando omnibua auia fidelibua ut nuUus eos impediat. Per manua Qualterii de Orta regni Siciliae cancellarii. Lucius: De regno Daln. tt Croat lib. IV, cap, IX. DCCLXXI. 1259. 3. AprUis. Bela IV. rex notificat, quod licet inter } magistrum Petrum patronum ecclesiae s. Mariae in insula Egidii et cives de Grech materia controversiae fuisaet aoborta, quod duo molendina auper flu- vium, qui dividit terram capituli et caatri Grech per dictum Petrum archi- diaconum Zagr. ordini Ciacercitarum donata et per regem privilegio coofir- mata, tamen rex de novo confirmaverit idem privilegium. TrkalHd: Mon. hist. T. 2. pag. 121. OCCLXXII. 1259. 19. Aprilis. Philippua episcopus Zagrabiensis signi- ficat, quod Cucmano filio Wete, Endree, Andrea et Paulo ac caeteris filiis Petri propoauerint: quod cum avi eorum cupientes sub protectione ecclesiae permanere, se cum sua possedsione Casna inferiori eccleaiae spontanee aub- miaiaaent; et cum multo tempore eoa capitulum confoviaaet, tandem ipaia, pro quibusdam inimicus capitalibua relinquentibus dictam terram et moram facientibus in partibus alienis, cum redire vellent ad eandem, ipsos excluse- runt ab omni utilitate et po^sessionei quare petebant restitutionem. Capitulum asserebat quod avo eorum dictam terram ei simpliciter donaverit, nullo re- tento jure, et hoc rex Andreas confirmaverit ; adiudicatum fuit ad hoc ut sex canonici deponant sacramentum super suam assertionem. In dicto termino canonici noluerunt deponere sacramentum, sed ad evitandum scandalum do- f naverant adversae parti terras Martini filii Nork, quae contenta cessit terram Caana capitulo. Tkaldid: Mon. hi8t T. 1. p. 121. DCCLXXIII. 1259. Mense Junio. Jurko praepoaitus quinqueecclesienaia notum facity quod prout ex litteris Belae regis percepisset quod causa^ quae inter Ladialaum, Philippum et Gregorium filioa Kleti comitis ex una parte et Julam de genere Kata^ nomine nobilis matrouae Chen vocatae relictae Petri comitis de Opor filiae magiatri Philippi et sororis comit's Philippii super quarta sua et do e matria auae in praesentia regia ex altera diu extiterat ventiiata, tandem ex permiaaione regia mediantibus viris reverendis et providis : patre Philippo episcopo Zagrabiensi| magistro Smaragdo tunc praeposito Albensi, et vicecancellariOi Alexandro comite de Zana et magistro Bach ad hoc de- ventum fuiaseti quod terram Scent Iwan quam dicti Lad. Philippus et Greg. fratres ipsi dominae pro dote et pro quarta suae matria atatuerunt eadem domina ipaam terram Scent Ivan dictis fratribus relinqueret, quae terra per Thomami fratrem Philae praepoaiti et aup. comitiS| ex parte Ladislaii Phi- lippi et Grrgorii et per Ivankam comitem filium fialan et Samsonem de de genere fiov pro parte adversa pro 45 marcis extitH aestimatai de quibus dicti fratres eidem dominae et dicto Julae 20 marcas persolverunt. Quam compositionem rex fiela confirmavit. F«ier: Codex dipl. T. IV. vol IL p. 518. 232 I. KtlKUUBVIO. DCCLXXIV. Sevrini. Kal. 1259. 1. Julii. Bela IV. rex volleDfl poflsessioiiem Sczolovna quam a caatro Szaladiensi quondam exemptam pater ejus Iwachino comiti Scibinienai bonae memoriae filio comitis Beche pro multiplicibus aervitiis donaveraty filiis eius et haeredibus conservare, commemorat quaedam eius servitia, inter caetera, quod cum Ansenus Burul imperator quondam Bulga- rorum auxilium a patre regis contra infideles suoa de Budino ex amicitiae fidacia implorasset, rex ipsc Iwachinum associatis sibi Baxonibus, Olacis, Siculia et Bissenis in subsidium transmissit, qui cum supra fluvium Obozt pervenisset tres duces de Cumania ipsis occurrentes, cum eis praelium com- miserunt, quorum duobus occisis, tertium nomine Earaz comes Iwachinus vinctum transmisit ad regem. Perveniens ad castrum Budin duas portas civi- tatis igne combusserit et post forte praelium ibi comissnm, licet equo suo oc- ciso, ipse acceptis lactalibus plagis vix vivus remanserit. Tamen quatuor co- gnatis et aliis militibus per Bulgaros occisis castrum Budin ad manus eidem B. Asseni restituit Item in exercitu quem pater regis contra Romanum ducem Ruthenorum levavit, in quo idem dux capite fuit truncatus, comes Iwachinus clara opera fidelitatis praestitit, quocirca illi pater regis possessionem Sczo- lovna donavit Rex autem post mortem patris sni revocando omnes dona- tionefl, revocavit etiam praefatami sed respectu servitiorum Ivachini ad peti- tionem filiorum ejus Phiiippi episcopi Zagrabiensis et Thomae comitis de Crocov, restituit ipsis eandem possessionem Sczolovna, commemorans ipsorum quoquc servitia, nam comes Thomas in minori adhuc aetate constitutus contra Tartaros apud fiuvium Soiov laudabiliter dimicavit, ubi laetale vulnus in brachio dextro accipiens, amissis omnibus bonis suis vix mortis periculum evasit Invalescente Tartarica tempestate apud Jadram etiam cum patruo suo Dionisio comite et bano totius Slavoniae ardenti studio servivit ae mortis periculo exponendo. Dictus autem episcopus com adhuc in minori officio constitutus praepositura Dimisienai et cancellaria dominae reginae consortis regis Belae fungeretur, continuo studio servivit, legationes in regno et extra regnum ad regem (Bohe)miae dilectum cognatum et ad partes Bavariae, quando filiam regis Elisabetham filio ducis Bavariae matrimonialiter sociaverit Quorum omnium intuito dictam possessionem rex eis restituit. Tandem tempore quo per Stephanum banum totius Slavoniae et comitem Paulum iudicem curiae occupata et confusa tempore Tartarorum jura castrorum in statum debitum revocari faciebat rex, suborta dubitatione de metis revisae sunt metae per Felicianum praepositum colocensem; quarum prima incipit ab aquilone de terra Vulchuk a fluvio Ehnech lutoso, inde per terras, quae Mege dicuntur ad magnam viam qua itur VarasdiDum — inde vergit per Bedniam et tranait ipsam et pervenit ad fluvium Stopnik, ubi est ab oriente terra Horasnik; et per cnrsum ipsius Stopnik et per quandam Baram ad viam et ad montem Gradich in quo castrum antiquitus fuerat, et per circuitum montis venit ad magnam viam quae Berczut dicitur et per ear.dem viam vadit ad Zogenefrie (?) et cadit in viam Slobiduta ubi ab oriente est terra Valchuk quae Zegene vocatur et a parte meridionali est terra Razina et in eadem via per Borcz venit ad vineam et transiens viam descendit ad fluvium Razina et in minorem Razinam, a parte meridionali sunt jobagiones castri Crisien. Scibislov et cognati eius, et superius ad aquam Wopak et ascendit quendam Bercz tendit ad montem ubi est Holm in fine ipsius Bercz cadit in Lizkochpotoka REGESTA. 233 ubi ultra est terra Greiacov et descendit in BedDiam quae veuit ad Greiaco- potoka a parte occideotali tena Greiacov. Per viam iu Bercz venit ad caput Strmech et terram CbreBnieucz, quae est Christiani. Porro terra Potey quae Zuhodol dicitur et descendit ad caput Zolonapotok et venit ad magnam viam, Varaatini ab occidente ett terra Criaiensis filii Zeneaae, ubi castrum construxiti et vadit prope ecclesiam s. Martini et transeundo ecclesiam per viam cadit in Chnech potoka, per quem curcuit ecclesiam s. Crucis et terminatur in Vulchuk. AnUquum tranmmptum in charia eonaervatur in mea collectione, DCCLXXV. Albae. 1259. 3. Octobris. Bela IV. rex commendat me- moriae, quod Philippus episcopus Zagrabiensis snper tena sancti Martini condam Borych bani a Paulo filio eiusdem Borych in causam attractus, idem PauIuB dictam terram utpote haereditariam sibi restitui postulasset, episcopus vero dictam terram titulo emptionis dixit se habere, et hoc ex litteris Rem- baldi domorum hospitalis Jerusoiimitani per Hungariam et Slavooiam tunc maioris praeceptoris comprobavit. Cumque super hoc diutius coram rege liti- gatum fuisset, tandem eisdem Zagr. episcopo et fratri Amoldo domorum hosp. per Hung. et Slavoniam maiori praeceptore, qui fratri Bembaldo imme- diate successit, ex una parte et Paulo filio Borych bani ex altera coram rege constitutis praesentibus baronibus regni, ipse Paulus deprehensus est litteras regias falsicavisse. Quo circa ipsa terra s. Martini et alia bona Pauli propter vicium falBitatiB ad manns regias devolvi debuissent, sed rex tamen adiudi- cavit eandem terram episcopo. Hoc doeumentum confirmavit a, 1275. rex Ladialaus et tranaumpsit cap. Chaamense a. 1615, Ex actis c. r. archivo per banum Khuhen-Hedervary ablatis N. R. A, Fasc, 1531. N. 13. TkaUic: Mon. I. p. 122. DCCLXXVI. TragnriL 1259. 3. Becembris. Temporibus Columbani epi- scopi Tragur., Romani Stoche et Duymi de Cega iudicum Tragur., Pasculus et Helias fratres, filii quondam Berisii Soldani, confessi sunt se recepisse a canonicis Tragur. 40 libras denariorum parvorum Venetorum pro quibus vendiderunt terram suam haereditariam sitam ad Vicum super terra Stanae relictae Bosco, et pro cambio receperunt a canonicis unum passum de terra per longum et amplum apud Blatta de Pantano. Testes fuerunt Cerne Chva- lotae, Sabaciolus et alii plures. Silveater de Urso examinator manum misit. GervaBiuB communis Trag. jur. notarius scripsit. Farlati: Illyr. sacr. T. IV. 346. DCCLXXVII. Anagniae. 1259. 3. Decembris. Alexander IV. papa ad pe- titionem prioris et conventus monasterii s. Maiiae de insula Egidii cister- ciensis ordinis Zagrab. dioecesis confirmat donationem duorum molendinorum super fiuvium qui dividit capitulum a castro Grech eis per regem factam. Tkal6i6: Mon. hist. T. I. p. 123, DCCLXXVIII. Zagrabiae. 1259. Stephanus banus totius Slavoniae et ca- pitaneuB Styriae tranasumit ad petitionem Thomae filii Bratovan litteras Ale- xandri comitis de Podgorja vicebani siii et judicis Zagrabiensis in quibus continetur: quod praefatus Thomas tertiam partem terrae Scepnice accepto pristaldo vicebani Bosiuo ac Micus, Nicola et Stephano filiis Nicolai ream- 234 I. KnKULjEvi^, bolasset, quam aBseruit suam esse. Dum intra partes Buper eadem dutiua cansa ventilata fuisset, tandem quartam partem terrae reambulatae per Petrum curialem comitem suum Zagrabiensem praedicto Thomae et suis filiis assi* gnari fecit jure perpetuo. Metarum terrae prima incipit joxta rivulum Scepnica, ultra riyulum yadit sub montem anpra quem est yinea retro yillam filiomm Nicolai et eat commetanea Bolozod. Per riyulum yenit ad molendinum et in uno loco cadit paryulus fluyius in riyum Scepnice et roanet in meta Thomae; inde procedens unam yiam et per yarias metaa terreas, arboreas et per montea yenit ad terram filiorum Marge et ad aeptemtrionem est terra fratrum aancti Sepulcri. Orig. perg, in mea coUeetione. DCGLXXIX. Zagrabiae. 1259, Magister Alexander banus maritimus et comes Zagrabiensis significat, quod cum snper facto terraCi quae incipit a ponte Glyna et yadit per magnam yiam usque ad Motoy in deztra parte, inter abbatem toplicensem ex una parte et filios Rata ex altera coram eo queatio verteretur, et eadem fuisset deducta ad judicium domini sui Stephani bani, tandem idem banua decreyit, quod ut praedicta terra easet eccleaiae topliceosis, lyan filiua Jerozlai, qui pro abbate litem portabat, cum lyan filio Ortun de Blyna et Huet of ficiale abbatis, secundo die Mariae Magdalenae coram capitulo Zagrab. deberet praestare sacramentum, quod idem lyan filiua Jerozlai praestitit. Unde ipsa terra monasterio restitnta est. Tkaldid : Mon. hist. T. 1. p. 244. DCCLXXX. ]259. Capitulum ecclesiae Zagrab. describit metas cujnsdam terrae monasterii B. M. V. de Toplica et quidem: de monte ad tres metas unde descendit in aquam Petrina; inde exit ad Belipotok, yadit per fluyium ad caput eiusdem; deinde ad Domaaingum; dein^e ad yiam que yenit de Blina, per yiam deacendit in Precopam et per yalles et montea ad Cocbinam, deinde ad caput riyuli et in Raynam ubi termiiiatur. Pristaldi fuerunt Gurk filius Merge terrestria et Blaaiua curiae capituIL Per manua Michaelia lectori^ ccclesiae. Tkal6i6 : Mon. hi8t. T. L p. 124. DCCLXXXI. 1259. Stephanus banus totius Slayoniae significat, quod Chomug filius Chornouech jobagio castri de Glauniza a filiis Endre requi- aivisset : Prediuoy, Volkonam, Scynarkum, Volkomirum, Vlkoynum et Stoysam nomine suorum aeryorum, auper quibua fiiii Eodre dicebant, quod prae- fatus Chumug aecundario praedictoa homiaes qui aemper liberi fuiaaent, im- peteret in seryitutem; et quod praedictos homines iustificati fuiaaent contra eundum Chumug et dixerunt auper hoc litteraa Gurk(oni8) quondam comitia Zagrabiensis se habere; quas cum filii Endre in die ad hoc asaignato ezhi- buissent, dictus Churnug eas falsificayit. Demum dictus Chumug in foima compositionis habite in duello quod habebat contra filios Endrae super terris Dobony et Zuhodol praedictos quinque homines tamquam liberos et litteras Gurk comitis tamquam lustas reliquit. Banus itaque confirmat libertate dictos quinque homines et litteras comitis pro iustis declarat Cod dipl. patrius IV. p. 37. RBGESTA. 235 DCOLXXXII. 1259. Bela IV. rex Bignificat, quod com PersinaB requireret a civibus de monte Grech de Zagrabia terram Ambrosiai duobus aratris «oificientem et quedam instrumenta super eadem exhiberet, ciyes autem e conTerso ezhibaisBent privilegium regis bulla aurea roboratum, rez volens pri- ▼ilegiom saum, praesertim cum ipsa terra sit inter metaa memoratae ciyitatis confleryare, dimisit eandem terram Ambrosini ipsis ciyibus in perpetuum. Ex mea antiqua coUectione, DCCLXXXIII. 1259, Maria regina Hungariae notlficat, qaod cum pos- aesaionem Pucyna filii Urban, Lobor yocatami cum castro in eadem con- stituto, comiti Michaeli fratri Buzad eius conBors Bela rez contulisset, post- modum Cheh, filiuB eiusdem Pucyna, dictam poBaesBionem Lobor et eaBtrum a patre buo ablatum indebite asBerebat et Bibi rcBtitui poBtulabat. Verum, quia donatio comiti Michaeli facta, per regem non fuit revocata, regina attendens Ber- yitia einsdem Cheh quae in regno et extra regnum in legationibuB suis exhibuit, terram Dobouch Bitam in Poaeira cum ailya Zoaberka in concambium terrae Lobor et castri dicto Cheh contulit in perpetuo poBBidendam. Praeterea cum inter ipsum Cheh et EliBabetham relictam Demetrii familiarem Bociam uxorifi JohanniB cognati reginae matrimonium celebratum fiiit efficiente regina, hanc duxit ei gratiam faciendam, quod Bi ipsam Cheh abBque haerede priuB quam dictam uxorem morl contingeret, ex tunc dicta ejua conaora terram Doboach poaaideat, quoad yixerit, poBt obitum autem ad generationem dicti Cheh pleno iure deyolyatar. Metae autem per Philippum comitem de Poaega circumacriptae tales Bunt: Prima incipit ab oriente in radice montis lapidoBi, ubi coniuguntur Oroycha et Lypouch, inde yersua meridiem in quoddam Berch per fluyium Li- pouch ad montem in cujus cacumine est meta ; inde yersua orientem in vallem ad fluyium Bregomnik usque terram Bilotae, Oroycha yocatam. Per yariaa metas cadit in potok Zuioi, ubi est commetaneus Dras et yersus Oroycha est locus a parte Nadoalak pertinena ad Dobouch. In m^rglne silyae sunt tria loca perti- nentia ad Dobouch : Bogdassa, Velika Boboycha et Kereklaz yicina domini Draa. Per montem dcBcendit ad potok Kuhnek, deinde ad potok Zkorin, qui cadit ad potok Dobouch. Per yariaa metaa yadit iuxta terram Pose et potok Skopchonik inde ad potok Pokolasnik inde ad yillam Mortunua jobagionia caatri inferior Vrba yocatam. In magno apatio yadit ad fontem Pokolaanik ubi exit ad Ca- liatam; reyertitur ad aquam Dobouch ubi Kolin est commetaneua. Per Berch yadit ad radicem montis Trihuch inde ad montem Caliatam inde ad terram lyance filii DroBk. Per longum yadit ad yillam Zochan et ex parte terrae Zkrabatnik revertitur ad primam metam. Extra metas habet dictus Chech iu aqua Chemech loca piscaturae, unam in fine campi Unuhley, alteram in Ka- ponicha et clausuram in aqua Kneznicha et piscaturam in aqua Luki. Ex aciis e regni archivo per banum Khuen-Hedervdry ablatie, N, R, A, Fa»e. 1502. N. 2, DCCLXXXIV. 1269, Stephanus dux (et capitaneus Styriae) confert Chak magistro pincernarnm suorum pro suis seryitiis castrum Horig et cum spec- tantibuB terris ad Myltumberg, cum yilla Saxumfeld prout Morsulfus de Treun ipsam possedisset. Wemel : Cod. dipl. Arpad, XI, p. 463. 236 I. KUKULJBVI6, DCCLXXXV. 1^59. StephaDus duz dooat Lancredo filio fiuzad duas terras Polona cum terriA Nedelk (Nedelig<5e) et Zuuk sitas inter Muram et Dravum exemptas a jurisdictione castri Zaladiensis. In camerali archivo Budensi. N. R. A. Fasc. IH^ N. 45. DCCLXXXVI. ^259. Idem Stephanas dux Styriae, confert comiti Ponith filio Amoldi duas terras inter Dravum et Muram fluvios situatas quarum una caatri Zaladiensia ad 5. aratra extenio cum nemore Zomor vocato, altera vero Chrisanecz dicta. In camerali archivo Budensi N R. A. Fasc. 1516. N. 45. DCCLXXXVU. Spalati. 1260. 10. Februarii. Begnante Bela IV. rege, tem- poribua Rogerii Spalatensia archiep., Nicolae Dessae, Nicolae Duimi et Cosmae Petri Camurci iudicum; Michae Madiii Aiberti Janin et Michaelis Leonardi iudicum; Ticha relicta Michae Stossae, tale ordinavit testamentum: Imprimis omnia instrumeota quae eius nepotes filii Stani quae eis ipsa vel ipsorum patres vel matres de rebus fecerant irrita permaneant et nullam vigoris ob- tineant iirmitatem. Cui dispositioni Elias Stani illic praesens contradixit et se et suos fratres et sorores sub protectionem curiae posuit, dicens suam avam non recte esse locutam. Actum in domo ipsius Tichae in praeaentia Nicolai quondam sacristae eius patris spiritualis; Dessae Michaelis, Pbilippi Cusae, Laurentii Devae et plurium. Gervasius Grubessae scripsit. Lucas canonicua Spalat. et notarius communis confirmavit, testibus : Stanicha, Venitumre et Jacobi Petri. Wenzel : Cod. Arpad. cont. II. p. 326. DCCLXXXVIU. 1260. 26. Febr. Bela IV. rex notificat, quod cum abbaa et fratres ord. cistercienais de Toplica zagr. dioec. in insula s. Ladislai, quae priuB Wyhugh nuncupabatur, turrim et domos pro defenaione sua de regio consensu construere cepissent, volentes prope castrum praedictum in aliqua terra grangiam sibi providere, rex eis terram Pridislai et Ludugari nomine Crala, cum onmibus pertinentiis suia, ailva, insula et piscationibus contulit. Tkalcid: Mon. hist. T. L p. 124, DCCLXXXIX. Jadrae. 1260. 25. Martii. Laurentiua archiep. Jadrensis, habito conailio cum universo capitulo et cum pluribus sapientibus et reli- giosis viris, considerana quod monialea monasterii s. Nicolai de Jadra ordinis s. Benedicti, quod abbatissa caret cum omnibua rebus suis, tam mobilibua quam immobilibus, de consensu patronorum ipsius monasterii, adscribi vo- luerunt ordini franciscano s. Clarae et colcre disciplinam coenobii s. Da- miani ratificat eandem donationem, eximendo dictum monasterium cum om- nibus juribus suis, et dictas moniales ab omni jurisdictione sua. Praesentibus Damiano plebano s. Petri novi de Jadra, Geminiano Jadrensi primicerio, et nobilibus viris Cerne de Merga, Chrisogono de Mauro, Paulo de Lampredio, Joanne de Zivaletti et Lampredio Nicolae. Farlati: lUyr. sacr. T. V. 79. DCCXC. Anagniae. 1260, 26. Martii. Alexander IV. papa ad rriationem episcopi Traguriensis, quod clerici castri de Sibenico ejus dioecesis a prae- decessore ejus pro deneirata Hibi obedientia, sint excoiamunicati, qiiidam RBQE8TA. 237 tamen non obstante eo sasceperunt ordines et celebrarunt officia, qaare petit a aede apostolica pro eis absolationem. Concedit igitur papa ut episcopus eoBdem excommunicatos absolTat a lata sententia. Lucim: Mem, di Trau. p. 78. DCGXOL VenetiiB. 1260, 9. Aprilia. Bainerias Geno duz Venetaarum, nna cum minori et maiori conailio et collaudatione popnli, attendentes fidem et deyotionem quam Joannes, Guido et Henricus, olim comltes Yeglae, et praedeoefMores ipBorum ad commune Venetiarum habuerunt, concedunt et confirmaat nobilibua Tiris (Joanni) Bchinelae, nato qnondam comitis Bartho- lomaei, ac ejua filiiB Petro fichinellae, Bartholomaeo et Federico, Bartholo- maeo et Guidoni, filiia quondam Guidonis de Vegla, et eorum haeredibus maaculiB in perpetuum ita, quod onua alteri auccedat, univeraam comitatum Veglae et inanlae de Previchi c jm omnibua redditibua, yiris, rationibua, hono- rificentiia, coliectia et regaliis, et quidem comea Schinella et filii et eornm haeredea medietatem totina comitatua, et Federicua, Bartholomaeua et Guido ac eorum haeredea aliam medietatem. (Seq inntnr pacta et conditiones). £t eat adendum: qnod pro dicta conceaaione ipaiua comitatns aolTi et dari debent commnni Yenetiamm libraa nongentaa veneticaa parvaa; de quibna habebit 700 dnx pro aalario ei conceaao, 200 autem nobilia yir Laurentiua Teupolo donec yizerit, et eo decedente communia Veneta. Praeterea quandocunque per commune Venetiarnm armabuntur galeae 80 aut auperiua, armari debent unam galeam hominea ipaiua comitatua eorum expenala. Et ai magnitudo Venetiamm ibit per partitionem, unna ez comitibua de domo Veglae ibit per- ■onaliter in dicto ezercitu et atabit donec alii nobiles Veneti raorabuntur suis ezpenaia. Item infra decem annos yenturos, debent dicti comites et eorum haeredea ponere in Venetiia in poasessionibus libras decem millia yeneticas paryas et pro comparandis poasessionibus. Tempore belii dabunt 100 aut 200 hominea pro soldo qaale dabitur in Venetiis. £t quando predicti comites erant pro tempore in Venetiia, debent simul esse cum maiori consHio, sacramento astricti. Bubscripsernnt Baynerins Geno duz, Joannes Quirinus jndex, Joannes Gradenicus jndez, Gibertns Dandulus judex, Marcus Totulus consiliator, Marslliua Georgii consiliator, Marcus Glurio, consiliator, Thomasinus Mauro- cenns consiliator, Nicolaus Quirinus consiliator, Conradus cancellarins scripsit. JSx traHBumpto Marcanionii Vinciguerra de a. 1480. Habet quoque Lueius de regno Dalm. et Oroat. Lib. IV. eap. 8. et I^ubi6: Mon. spee. hiat. 8lao, Merid. L p. 91, eum aliquibus muUUionU>u8. DCCXCU. Anagniae. 1260. 20. Aprilis. Alezander IV. papa mandat archi- diacono Spalatensi ut sententiam latam ab archiepiscopo Jadrensi contra archipresbyteroa et clericoa de Sibenico, sicnti est justa, anctoritate ponti- ficis, appellatione remota, firmiter observari faciat Farlati: Illyr. 8aer. T. IV. p. 347. DCCXCIII. Venetiis. 1260. Menae Aprtli. Bainerius Geno duz Vene- tiarum nottmi facit, quod cum inter Joannom Teupolo, filium quondam Jacobi dacia Venetiaram, comitem Absarenaem, pro se et hominibus Absarensis et Chersi ez nna parte et nobiles yiros Fridericum, Bartholomaeum et Gyidonem comites Veglae pro se et eoram haeredibua et hominlbus Veglae et Vino- 18 238 I. KOTUUEVlfi, doli et aliarum terrarom Ipsis aubjectamm, de quibusdam iuteryeniaset coDte&tio, tandem ad f actum et concordiam peryenerunt ad invicem et remiserunt omnia damna, iniurias et offenslones per illorum homines factas, yiceyersa. Item filii comitis Gyidonis filios Csgi Berti de Absaro, quos captos detinent ad praesena liberos relaxabunt. Item damna illata Rannasio et eins sociis et aliis absarensibus debeot satisfacere homines Veglae. Nicolao Tanolico debet satisfieri de equo. Praeterea offensio mortis Drasimiri, hominibus Chersi per oomites Veglae remissa est Ligna invicem non audet incidi et auferri sub poena duorum byzantinornm pro qualibet barcha etc. £t promiserunt pacta omnia seryare sub poena mille librarnm veneticarum paryaruuL Subscripsit RayneriuB Geno dux. I^vbi6i Liatine, L p. 93. DCOXGIV. Spalati. 1260, 7. Junii. Begnante Bela IV. rege. Temporibus Bogerii archiepiscopi Bpalatensis, Nicolae Dessae, Nicolae Duymi et Cosmae, Petri Camusd iudicum publicatur, quod eodem anno 1260. die 10. Februaril tonporibus Bogerii archiepiscopi, Michae Madiii Alberti Jancii et Michaelis Leonardi iudicum, Ticha relicta Michae Btosce ordinayit sibi fieri testamentum. Imprimis dixit: quod Stanus ejus gener cum Scemosa sua uxore habuerunt a Micha suo yiro 50 perperos, et alios 50 habueruot ab ipsai cum quibns redimemnt dcmum ipsius Stani a Chereba Solubae qui eam in pignore te- nebat Item quod Scemosa acceperat a Mieha Bacianae 50 perperos, quos Micha ipsi Tichae dare tenebatur. Item quod Stanus accomodayerat ab ipsa 240 libras denariorum paryorum et alia yice 120 libras pro quibus dedlt aliqua pignora, sed yiolenter abstnlit una cum instrumentis de suis possessionibus, et debitis. Stanus habuit etlam barcusium ejus ad custodendum et 100 pe- cndes ad pascendum, sed nichil de his omnibus dedit. Item fiiia Scemora habnit 16 pensas auri de Tragumo de quibus yoluit Ticha quod Dabra ejus filia medietatem habere debe&t, aliam haeredes Scemosae filiae. Solnta me- dietate recipiant ipsi haeredes in se terram quae est ad Cazanam, quam pa- stinayit filius Besazi et terram de Duye, quam pastinayit Plesketae filias, et terraa de Cerenaso, que fnerunt diyisae cum Brde Bussi. Et terram in Dilato penea ecclesiam St. Cosmae et Damiani et duas termlas in Dilato que yo- cantur Vosicze et terram in insula Bracia quam debent diyidere cum Dabro Ladoli. Dabra autem dixit quod habeat terram ad fontea, ad busulos dein Darcutio ad Sillatum (Dilatum), dein in Pinuzo ad paludem, et dedarayit omnia instrnmenta, quae ejus nepotes filii Stani, yel matres feceranl^ pro irritis. Quibus fUias Stani contradixit in comine suo et suorum fratrum et sororum, dicens suam ayam non recte fuisse locutam. Item yoluit Ticha quod pars quam habebat in Solta et terra ■ ad S. Mariam de Pansano yendentur et dentur pro saa anima patri spiritoali, dericis pro exequiis, matri Diuaaey suo nepoti et monasterio S. Stephani et S. Mariae de Solta, Slayae Cacasd, patribus minoribus Certae summae. Debitum Mihae Bazianae reliquit Dabrae. Legayit etiam aliqua monasteriis S Benedicti et S. Stephani. Superlectilia, utensilia, yegetes et omnia in domo suo legayit filiae Dabrae. Executores no- minayit Dnimum Cassari et Bujaldum Duimi. Actum in praesentia Nicolal patris spiritualis, Dessae Micbaelis, Philippi Cusae, Laurentii Dessae, Ger- yasius Grubasie scripsit. Lucas can. Spal. jur. not scripsit etc. Ex arehivo aulioo VindobonenH, acUi SpaikU. BBQBSTA. 239 DCCXCy. AnagniM. 1260, 11. JunU, Alexander IV. papa ad poata-, laiionem abbatitfae 8. Nicolai JadrenBia et eina sororum suBcipit eorum mo- nasterinm in protectionem B. Petri, Btatuena nt ordo monasticuB qni B. Be- nedicti regnlam atque imitationem monialinm iDclusarnm 8. Damiaui Assi- natensis et formnlam yitae snae a Gregorio papa ordini eorum traditam in eodem monasterio institutnB esBC dignoscituri perpetuis temporibus observetur. Confirmat praeterea omneB poaBessloneB et boua eiusdem monasterii. £t quidem locnm ipsnm in qno sitnm est idem monasterium. Item ecclesiam 8. Joanuis de Mesam cum vinea et terris. Yineas de Gillum cum terris, quse sunt ad Slacam et quae sunt ad Bravo, cam omnibns domibus et casaliuis in civitate Jadrenii, et cnm aliis ntilitatibus. Datnm per manus magistri Jordani Tice- cancellarii Farlati : JRyr. saer. T. V. p. 79. DCCXCVI. Laeromae. 1260. 2. Novembris. Slavins episcopns (Tribuni- enaiB) et abbas monasterii Lacromaae cum firatribua Pascale et Ysaya confi- tentar (qnidf non producitnr). Presbyter Pascalis com. not. scripsit. FarlaH: Ittyr. saer. T. VI. p. 291. DCCXCVII. Zagrabiae. 1260.-1265. 15. Nw. Bolandus banns totius Sla- Yoniae Bignificat, quod filii Jnrgis, Volkota et VoIknzloY ac Obrad filius Jurenk ex nna parte, et Miroalaus ez altera personaliter constituti, prima pars confessa ait quod quasdam terras ipsi Miroslayo impignoratas redimere non potuerat, idcirco eas eidem dedisse in perpetuum, sicut in litteris Tiburcii et Martini comitnm Zagrabiensium continetur, in quibus idem Tibnrcius comes anno 1260. testatnr, qnod supradicti filii Jurgis et Jurenk veudiderint duodecim vretenos de terra sua oomiti Miroslao pro 15 pensis denariorum zagrabien- aium, alii 12 Treteni inerint inpignorati et positi inter terram BaduhDe et fluvium Odra. Venditioi^ astitemnt, et approbarunt eam fratres Tenditorum Oylknnk et Stepan, 'Martinns antem comes Zagr. attestatns similiter Zagrabiae in festo 8. Mard 1265. qnod comes Mirozlaus praesentavit Uteras Alezandri yic^adicis comitis Tiadiriai qnondam Zagrabieusis in quibns continebatur qnod Volkota particnlam terrae jnxta Harastya, quatuordecim dimensiones qnod Tulgari dicitnr rreten Miroslao pro qnatuor marcis impignorasset et praetergresao termino in perpetunm reliquit; item quod Georgius Chenetk et Michael filii Descyn prozimi Volkota dictam terram bona pace dimiserunt Miroslao contradictione non obstante nobilium regni. Mortunns filii Mor- tunnSy Bnthnik, Nicolai filii Gnens Ex aeUs per banum Khuen-Hedervary ex archivo rtgni ablatie N. B, A. Faee, 136. N. 18. DCCXCVm. 1260. Bela IV. rex manifestat, quod cum Deus rabiem Tarta- ricae gentis ezdtasset contra eius regnum, per quos Tartaros in campestri praelio oonyictus, fugaeque praesidio Maritimas partes adiret, et aquarum latibula conquaereret» ubi cum funera suorum fidelium videret, more Bachel plan- geret, qnia eorum solatio foit dest-tutus; tnnc pater miserecordiae ad con- flolandnm eum, Federicum et Bartholomaeum nobiles de Vegla quasl de coelo proiecit^ qni ei cum omni eorum parentela adhaerentes inter actus pro- mlscnos fideles ei exhibuerunt famulatus, et non modicam pecuniam eorum, qne ultra XX marcamm miHia transcedunty in cyphis aureis et argenteis et 240 I. KUKUUBVI^, aBi8 rebas praetiosiB ei de bonia Biiis donaveront De conailio igitor reginae Mariae conaortis Buae et baronom Buorum donavit eits civitatem drca lituB marifl eziBtentem, Scen vocatam, cam omnibas pertinentiia et tribato. Datom per manafl Farkaaii electi albentifl, aalae vicecancellarii. Ex iransumpto Caroli regis de o. 1322 in actis per banum Ehuen-Heder* vary et regni archivo ablati». N, JR. A, Fctac. 1646. N. i. DCOXCIX. Bela IV. rex significat, quod cum in conflicta com Tartarid in campo 8u (Sigo) ab iisdem totaiiter victus et confuBus fuisBet, videnB nnllum auxilium adesBe, quinimo quod aufugere debeat, flicuti etiam aufugit ad partes maritimas quaerena licum abscondionlB et receptioniB intra mare. Ubi de- plorans aicut Baehel conaideravit ruinam et necem Baorum. Bed DeuB miBe- ricordiae misit ad eum tanquam ex ooelo conBolandoB iUuBtreB, magnificos et ezimioa viroa Fridericum et Barlliolomaeam Frangepan, qui donarunt ei in BcyphiB et poculia aareifl et argenteiia plusquam XX milia marcarum in pe- cnnia, uno verbo in Bcyphifl magni valoria. ConsideranB haec fidelia Bervitia donavit eia locum qui est penea mare, Vinodol cum omnibas pertinentiiB. CuioB confinium ad tramontanam imprimia est flaviuB et locna Bika in monte maris incipiendo et libera aqua lUchina uaque ponticalum penes Prohovo. Trana aquam prima meta eat in uno lapide in quo eat littera A et aqua ae- quitur libera, quae aqua ex monte GrobnicenBi et confinio Bcaturiti MuruB Bupra inchoatur in Jilievicheh, qui dicitur Prezum, murua in piscina ad Pra- putiBche ex ilk parte Terfltenik, Iocub autcm Terstenik manet regiua et integer. Inde ad Kupin kamen, ad Lisen kamen, ad Bila vod& in vale Papruthio, a valle ad montem Berinschek, inde ad Gromacha, ad Preaidin et Babinopolye. Haec Bunt vera confinia a parte mariB uaque ad Babinopolie. Doeumentum hoc publicatum per Krielic in notitiis ^aeliminaribua p. 195 ai e$t ex toto apochriphum, 8icut omnia indicia, etylus inueitiUua eius tem- porie, et nomen Frangepan comitibus Veglae tunc adhoc inoognitum testaMur. Videtur eese faUificata copia praecedentis privilegii Belae regis cum dona- tione urhis Segniae. Existebat in copia tn regni archivo Croatia Fasc, 370, N. 35 ex Fasc 1858. N 1, per banum Khuen^Hedervary Budam ablatam. DCCC. 1260. Stephanus junior rex primogenituB Belae IV. notificat» quod Chak magister Tavemicorum auorum et comes ZaladienaiB postulavit nt quandam terram praeconum caetri Zaladiensifl, Cheusy quinque aratroram, Tordae fiiio Heur oonfere dignaretur. Bex c.nsideratiB servitiiB dicti Tordae qai in bello contra ducem Auatriae conaervavit caatrum Lewka pngnanB facie ad faciem contra Teutonicos, de quibuB multos occisoB, multoa decapitatoa, quam- plures etiam captoa dicto Chak praesentavit. Porro in acie domini sui (Chak) in Bulgariam proficiscens ibidem exhibuit laudis merita recolendae obponens se prae aliis exerdtui Bulgarorum pro honore regis. Pro quibus rex ei dictam terram contulit cuins meta incipit de aqua Lysco et vadit per varias terras. Cod. dipl patrius VL 105, DCCCI. 1260. Bela IV. rex notificat, quod consideratis fidelitatibus co- mitifl Perchini, quas tum in deferendis rebus seu meicibuB praeciosis de Venetiis, non parcendo rebus nec personae, fideliter impendit et pro rebus RBGE8TA. 241 eifldem C et XX marcas, quibuB. ei tenebatur, terram seu pobsessionem Glav- nicbay quam Welezlaus et caeteri cognati Bui residebai t, quae terra ad ho- minea caatri de Morocha pertinebat in comitatu eiusdem ezistens de muni- ficcntia regia et consensn omnium baronum, archiepi8.*opi, et episcopi iure perpetao contulisset a castroque de Mbrocha et aliis castris in servitiis eztra- zisflet. Datnm per manus mag. Smaragdi praepositi AlbensiB aulae Yicecan- cellarii. Ex archivo eamerali BudenH. Wenzel: Cod, dipl, Arpad. VII, 520. DCGCII. 1260, Capitulum ecclesire Zagrabiensis notificat, quod magister PetruB archidiaconus Zagr. nomine Pbilippi epiRCopi ab una parte ab altera vero WlcuzIaT et Qordun filii Gordun terram haereditariam Gaj circa Wo- rosdinnm prope terram ep^scopi confessi Bint, se Tendidisse eidem episcopo jure perpetuo pro 50 marcis. Huic i^to interfnerunt Wytemer et Nicolaus filii Bere. Datum per manus nuigistri Michaelis lectoris eccL Zagr. Tkalii6: Uon. epiae. L p, 125. DCCCIII. 1260. Capitulum Cbasmensis ecclesiae significat, quod Vitimer ct Nicolaus filii Bere ez una parte ez nltera autem magister Fetrus nrchi-* diaconus de Kamarcha et Hudina ccmes, Tice et nomine ] hilippi episcopi Zagrabiensis, constituti coram, dictus Nicolaus spontaneum praebuit con- sensum facto Tenditionis terrae Obris ipsum Vitumerium contingentis, quam eidem episcopo Tendidit, secundum quod in litteris Belae regis continetur. TkaUi6: Mon. Hist. T. L p. 126. DCCCIV. 1260. Bela IV. rez concedit magistro Tiburtio liberorum solatio destituto, propter laudabilia sua servitia, liberam de omnibus juribus posses- aionariis et rebus mobilibus' ad lubitnm suum, Cruciferis duntazat ezceptis, testandi atque disponendi facultatem. Ex actis tnonasterii de Oarid. Fase. L N. 2, per hanum Khuen-Heder- vary e regni archivo ablatis. DCCCV. 1260. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis significat, quod con- stitutis ab una parte Iwanca nomine et Tice patris Philippi episc. Zagr. ab altera Gardun, filio Gordun, qui confessus est terram suam Bezenche se Ten- didisse eodem episcopo pro 15. marcis. Astitit WlcusIaT filius Gordun qui tcu- ditionem approbaTit Datum per manus magistri Mychaelis lectoris ecclesiae Zagrabiensis. TkaUic: Monum. hist. T. L p. 125. DCCCVI. In villa Buiad. 1260. Ch. magister TaTamicorum regis et Ste(phanus) comea Zaladiensis declarant, quod cum altercatio quae inter fratres eorum Michaelem scilicet comitem ez una parte, et Lancredum comitem ez altera snper diTisione pos^essicnum ezorta fuerat, ut inter illos concordia re- formaretur ad ipsos acceFsrrunt, qni licet diuciua Toces super facto mutuap- sent, tamen taliter factum possessionum ordinarunt: ut deinceps Lancredus in nuUo titulo possessionis praetazare tcI molestare ccmitem Michaelem debeat eum omnino idem comes Michael rationabiliter sit ezcusatus et separatus in 242 I. KUKULJEVI6, dmaione poBsessionuiiL Interrogabat etiam comeB Leonardas an qoaedam terra sita inter Drawum et Moram ad ipsum posait pertinerei cui etiam Michal contradixit et contrarium demonstravit £t sic cum bona pacis tran- quilitate ab invicem Bunt Beparati. Ex archivo catnerali Budensi. Wenzeh Cod. dipL Arp, VII. 532. DCCCVII. Vrhlab 1260.-1272. in festo 8. Crueis. Stephanus Uro& rez Serbiae confirmat mercatoribuB BaguBinis privilegia conceBBa eiB a praedecea- BoribuB Buifl juxta legem et conBuetudinem antiquam, ad petitionem miflBorum Bagusii Nicolai Krusid et Binculae ToBkovid. Mihlosich: Mon. Serbica p. 51. DCCCVIIL Dlgo Polje. 1260.-1272. StepbanuB Urofi rex Serbiae ad peti- tionem miBBorum BaguBinorum QrubeBae et Nicobii confirmat privilegia B»- gUBiniB a patre eiuB conceBBa et Btatuit controverfliaB inter Serbum et Bagu- sinum dirimendaB CBBe a duobuB judicibuB quorum alter SerbuB alter Bagu- Binns Bit; controyerBiaB vero inter Saxonem et BaguBinum a duobuB jndi- cibuB Saxone et Bagusino. MikloiiGh : Mon. Serbiea p. 51. DCCCIX. 1260.-1272. StephanuB UroS rex Serbiae confirmat privilegia BaguBiniB conccBBa eia a fratre buo Stephano rege. Mikloaich: Mon. 8erb. p. 50. DCCCX. CSatarL 1261. 13. Februarii. Capitulum ecdeBiae 8. TriphoniB cum Yoluntate totiuB populi ciyitatiB (Cattari) rogayerunt Marcum epiBCopum cattarenBcm ut ecclesiam SS. Cosmae et Damiani et S. HeliBabet conflecrare dignaretur, qui precibus obaudiens dictam ecclesiam consecrayit et reliquias sanctorum in ea coUocayit Temporibus Alexandri PontificiBy regnante rege UroBcio, regente comite Catari Budislayo, asiBtente in consecratione Grbbina electo eccleaiae DulcinensiB. Orig. In museo nationali Zagr. ex coUectione Mich. Sab\jar. DCCCXI. Venetiia. 1261. m. Aprtli. BaineriuB Qeno dux Venet. cum buo maiori consilio et collaudatione populi, attendens puram fidem et deyotionem quam Johannes Gyido et Henricus olim comites Veglae et eomm praede- cesBores hactenus habuerunt ad commune Venetiarum, concedit et confirmat Schinelae nato quondam Bartbolomaei comitiB Veglae ac ejuB filiia Petro Schinellaei et Bartholomaeo; ac Friderico, Bartholomaeo et Qyidoni fililB quondam comitiB Qyidonis de Vegla, et eorum haeredibuB maBCuIis, in per- petuum comitatum Veglae et insulam de Preyichi, sicut ipsi comites et eornm praedecesBorei hactenus habuerunt et tenuerunt; et quidem unam medietatem comes Schinella et filii ejus aliam yero FridericuB, Bartolomaeua et Qyido ac eorum haeredes. Datum per manua Conradi curiae ducalia can- cellarii. Idubid: Listine. L p. 96. DCCCXU. Viterbii. 1262. mense Julio. Urbanua IV. papa concedit om- nibuB qui ad neo extructam ecclesiam S. Georgii ordinia fratrnm HoapitaliB REGBSTA. 243 Jerosolomitani (in PlaDina) in fesio supradicti sanctt et in anni?er8ario die de- dicationiB eiasdem eccleaiae aoceaserint» plenam indulgentism peccatorum. Orig. mem, in Actis coUegii Sac. Jtm Zagrab. Fase, 26 et 2 in archivo regni. DCCCXIII. Spalati. 1261. 3. Augusti. Begnante rege Bela IV. tempo- ribos Bogerii archiepiscopi SpalatenBis, Michae Madii, Gregorii Grubae et Fetri Zachae iudicum, iidem iudicea cum consensu nobilium civitatiB bcu com- munitatia plenam contnlerunt potestatem Thomae archidiacono et Marino Bonaiuntae quos in ambasciatoreB oiYitatia ad d. regem destinarunt inveni- endi denariorum Bub mutuo auper ipaa communitate, qui in primo Tiagio eundo Tel redeundo bcu stando pro ezpenBis necesBarii fuerint, erga integram reetitntionem per communitatem. Actum intra ambaB portaB civitatiB praesen- tibuB Joanne Cigaidae, Creza Casettae, Duymo Catarii, Dobre Duaaiaae te- stibuB. Thomas Duaaiczae examinator manum miait. Magiater FrauciBcaa imperialiB notariuB et Spalat. iuratuB BcripBit. I0ubi6 : Mon. L p. 98. DCCCXIV. In Zolam. 1261. 3. Septemhris. Bela IV. rex refert in Buia epiBtoliB Ottoni epiacopo Patavino de converBione Cumanorum, oratqne eum ut Ottocarum Bohemiae regem, nepotem auum et regni implacabilem inimicum moTeat ad implendas pacia conditionea. Adiicit etiam quod poat habitam pacem inter eum et Ottocamm hominea eiusdem de Styria, de exercitu buo ad pro- pria redeuntes magnam partem terrae in comitatu WoroadienBi crndeliter yaBtaTerunt; homicidia, Bpolia, incendia, captiYationeB paupemm et malta mala alia faciendo. Fejer: Cod. dipl. T. IV. vol. 111. p. 30. Hormayera Archiv. Monath Oc- iober 1828. p. 5i— 3. DCCCXV. Zagrabiae. 1261 20. Septembr. Capitulam ecclesiae Zagrabiensia attestat, quod Jacua filiua Beruway et conBangvineus buub Draxa filiua Woik jobagiones caatri CriBienaia ab nna patte, ab altera vero Bochoy Berviena Andreae comitia de Noak filii Nicolai bani, nomine domini aai, eidem An- dreae comiti yendidisaent yineam auam in terra Eemluk positam pro 27 pensis denariomm Zagrabienaium, quamm aingulae quinque penaae marcam tunc temporia faciebant. Sx actis per banum Khuen Hedervdry ex regni archivo ablatis, N. IL A* Fasc. 465. N. 20. DCCCXVI. Venetiis. 1261. 7. Octobris. Capta eat pars iu consilio quod nuUuB Venetua audeat portare yinum de marcha in Slayonia per Dahnatiam yel Quaraerium erga perditionem yini, et quod omnea comitea de Daimatia teneantur capere quemlibet quem inyenerint aic portantem et una cum yino et lignia deatinare Venetiaa. Ljubi6: Liatine. 1, 99. DCCCXVII. 1261, Maria regina Hung. aignificat, quod cum in regnum Slayoniae ad ordinandum et reformandum totum atatum ducatuB filii Bui ducis Belae intraaaet, cives de monte Grech aua plurima grayamina explicayemnt, que volena miaerecorditer rele?are, praeaertim cum idem Caatram de noyo 244 I. KUKULJBV16, ait conBtracttiin et erectum in principaliori loco dacstaB, ad ctilitatem et Ber- Titium totius regni et ad tutelam confinii fundatum, relaxavit eis debitam ducentarum penBarum quas cives eiuBdem castri bano nomine ducatus anna- atim Bolyere tenebuntur. Insuper compobavit civitatcm liberam et exemptam eBse ab omni jurisdictione epiBCopalis digDitatiB, praesentibas et conBontien- tibus magistro Thobia praepoBito, mag. Fetro archidiacono, mag. Buza can- tore, Prothasio custode et Stephano decano. Tkaldic: Mon. eivit Zagrab. T. L Doc. 36. DCCCXYIII. 1261. Bela IV. rex notificat, quod cum Eurei dyis Voros- dienaia ei et filio buo Stephano multa Beryitia et obBequia praeBtitiBBety eidem ob merita Bua terram Petri Calvi jobagionis zaladienaiB caatri Bioe haerede decedentiB, in comit. zalad. exiBtentem cum omnibuB pertinentiiBy sicut eam Caak banuB TranBilyanuB , comea de Zounuc, secundum mandatum regiam circumBcripsit, contulit sub hac conditione: ut ibidem debeat commorari. Me- tarum autem prima incipit in littore Draye et tendit iuxta terram Crucife- rorum, abinde transit flnyium Bugne et per fluyium Bugniche yadit versus meridiem ad riyulum Chernec ubi in distancia a metis Cruciferorum coniun- gitur metis terrae in Copij. Tenet metas cum Bomano et per longum yadit ad riyulum Halyna. Per yiam yenit ad pontem ubi Halyna dupplicatur, et per veterem yiam ad fraxinum iuxta yillam supra riyulum Sceguue cadit in Btratam exercitualem prope dcmum Maitini filii Ladizlai. Ab oriente ad mon- ticulum Ozloa goriche, per yarias metas et yillam Georgii reddit ad litas Drayae. Ex trangumpto eapituli Chaamensis ad petitionem Kurei civia Voroadienaia de a, 1365, Carta membr. in archivo civitatis Varasdiensis Fasc. 1. N. 5. DCCCXIX. 1261. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis attOBtatur, qnod cum Bela rex Hung. terram Keminuchka in comitatu de Guerche magistro Petro praeposito ChaBmensi et fratri eiusdem Andrae comiti contulisBety et Bo- landuB banus totius Slayoniae qui ipsos de mandato regio in posseBBionem introduci debebat capitulum pro testimoDio petiiRset, ncminatus fuit MartinuB quondam custos yaciensis tunc sacerdos dioecesis Zagrab. ecclesiae S. Mariae de Podgorje, qui una cum pristaldo bani Nicolao, qui dictam teiram dicto magistro Petro et ejus patri Andreae reBignayerunt. Prima meta terrae in- cipit a fluvio Culpa et vadit per unam Malakam usque ad fluyium Biyn iuxta terram castri Goriciensis. Per yarias metas et silyam paludosam et silvfim Ligetk (aut Sigetk) tendit usque ad stratam publicam quae yadit de ecclesia S. Jacobi yersus locum curiae castri Goriciensis, et per montes, yalles et metas terreas et arbores deecendit iuxta terram castri in yallem, et yiam quae yadit de loco curiae Goricensis ad domum Utnnyzkiy et transit in fluyium Zalaztnyk et cadit in Culpam ubi terminatur. Ex actis per banum Shtien - Hedervdry ex regni archivo abblatis. Acta Monaeterii de Kamensko Fasc, I. N. 1. DCCCXX. 1262. Rolandus banus totius Shiyoniae attestatur, quod Be- rizlay Vulchk, Stepan, Vytko, Vulchik filius Rese, Vulchey filius Drask et Dragoslay pro se et omnibus proximis reambulantes cum homine bani terram 1 laguBa de Martino yentroso jobagione castri Zagr. proposaisBent, quod dicta RsaxsTA. 246 easet eonim haereditaria, et idem MartiDas eandem occupans, depoBBiiisset ipsos Tiolenter. Gontra respondebat Martinus: quod ipsa terra sua esset bae- reditaria ab antiqao poflessa per patrem et praedeoessorefl suos, et quod antedicti Berislay, Vulchk et socii aui in exhibitiB per eum protinus litteris Alexandri quondam Ticebani et comitis Zagrab. et privil^gio Stephani bani in quibus continebatur : quod iidem Berislaufl et socii in facie judicii proTO- cati fuerant ad productionem testium faciendam; illi vero nuUam produo- tionem facere potuissent, nec aliqnam ostendere cautionem; et ideo Martino cum undedm consimilibus hominibus adiudicatum fuisset Juramentom et iu- rasset cum eisdem. Banus igitur una ccm magistro Moys simigiensi et Vo- rosdiensi comite, magistro Nicolao judice curiae dominae reginae et p!uribus nobilibus publico judido assedentibus, Ivanka filio Inzlsyi Hrenkone, Far- cassio de Zagoria, PoTorseno filio Bata et aliis considerans ecsdem Berislaum et suos cognatos litem primitus litigatam et ex noTO terminatam resumpsissei decreyit eosdem manifeste calumniatores remansisse. £t quamquam ipscs se- cnndum constitutam yindictam calumniaei adustis per medium nasis iudicare debuisseti. tamen ad instantiam petentiumi pepercit eiSi relinquens terram Mar- tino et eius successoribus, adverflae parti perpetuum silentium inponendo. Coram Pristaldo curiae bani Thoma filio Sarctus et terrestri Pristaldo Boseno filio louse. TkaUU: M, de Bragna, Symigio, Sala et ferreo castro nec non sa- libns aquaticis et aliis juribns et pertinentiis suis ad Ducatum ipsum apec- tantibnSy quae in praesentiaram rationaliter se obtinere proponit. Theiner Mon. vet Hung. 1. 255. DCCCXLIV. 1263. Bela IV. rex uotificat, quod magister Nicoiaus cancel- larios dapiferomm regis, comes de Kemluc, et Iwachinns magpster pincer- narum Belae ducia totius Slavoniae, filii regis, confessi sint, qnod cnm Earul et Ladislans filii Beynoldi a primaevo suae pueritiae tempore, patri eomm Stephano ridelicet bano quondam totius Slavoniae ezistente et eis grata et acoepta seryitia inpedissent, in signum cuisdam retribntionis terram Zeme- felde nnncupatam, quod ipsi patri eomm et eis ratione terrae sine haerede decedentis oontnlerant inter Drawum et Plntyycham existentem donayemnt 252 I. KUKULjByi6, jore perpetao, lab eiBdem antiqnia metis, quibnB dictus Zeme dinoedtQr pos- ■edisse. Qoam collationem rex confirmat Datum per manus mag. Farcadi electi AlbenBia, aulae Ticecanoellarii. 'Ex arMvo eamerali Budet^, Wenjseh Cod, dipl Arpad, VIII. 58, DGCOXLV. 1263, Bela IV. rez remunerat Herbordum filinm Leoatacfaii de Hethys de commitatu Simigienai cum particula terae Udyomicorum de Hethys, quia in bello com Ottokaro rege Bohemiae cernentibua ipeo rege, Bolando palatino, Stephano bano totiuB Slavoniae, Henrico comite Simigiensi iudice curiae et coeteris baronibns, fuerat captiyatus, in qua capti?itate ei di- midiam aurem abs^derunt et duos dentes eztraxerunt Cod. dipl. paMuB VIL p. 87, DCCGXLVI. 1263. Bela IV. rex notificat^ quod cum rez Btephanue, filiua ejua nato sibi primogenlto duce Ladielao adi annundandum gandium desti- nasMt ad enm Dominicom magistmm pincemarum Buornm comitem de Zemlen, eidem Dominico in Bignnm magni gaudii et in remunerationem Berntiorum ejuB contulit totam poBBCBBionem Ipoliti nepotia Mohor eine haerede dece- dentifl, fedtque enm per hominem Buam Gheleum de Qumba et per tcBtimo- ninm ecdeBiae qninqueecdeBienBis introduci« GiguB poBBCBBioniB prima meta incipit ab oriente ubi terminatnr terra Ponich, inde egreditor per Wlkou in longitudinem, tenet metam cum yilla Hermani, yadit ad Aayanto et Indpit tenere metam cum Grudgeris de DubicBa. Fer eundem fiuvinm Wlkov yerBUB orientem iuzta terram Ghisar, dein per yarias metas arboreas yenit ad fiuvium Osnthnai qui dividit teiram Ghisar, Muthna tocatam, yadit ad caput uniuB fbntiB et tenet metaB cum Graciferis de Dobsa, Tadit ad quandam viam magnam. Fer varias metas, planities yirgnlta yenit ante Tillam Isow inde ad villam Burislo. Tenet metas cnm populiB de villa Dubsa (Dubica) et cum GradferiB de Dubsa. In meridie ad yillam Borsa, a parte terra Ipoliti; postea indpit tenere metam cum Oark et cnm episcopo Bosnensi, Tadit ad fluvium Ilzya, tenet metam cum Thoma comite fratre Fyle praepositi. Inde cum populis de Qara, et per varias metas ad portum Lasar, et ad fluvium Koroug, ad magnnm portum, nbi tenet metam cnm Zotmar et cum pionisio et pervenit ad flnvium Lasar et ibi terminatnr. Datnm per manus magistri Farcasii ZagrabiensiB electi, aulae regiae vicecancellarii. Ex aeiie e regni arehiw> ablatie per banum Khuen Hedervary N, B. A. Faae. 1502. N. 9. DGCGXLVII. 1263. Bela IV. rez notificat, quod cum terram HvalnB de Guerche sine liaerede decedentis, Kemenchke (Kamenako) vocatam, dtam in confinio, quam StephanuB bonae memoriae, Ghak cognato buo contuleraty et ipBO eandem terram relinquente, qoidam MyrislauB abaque regia collatione occupaverat» fidelibuB magiBtro Fetro praeposito GhasmenBi, et magistro An- dreae fratri buo conferente, per Bolandum banum totius Blavoniae, mandasset aadgnari; idem bannB litteris iuBinuaverit» quod aliis negotiiB praepeditna mi- aerit Fabyanum comitem ZagrabienBem, qui eandem terram praeposito et fratri Andreae, nullo contradicente statuit et tradidit Frima meta teriarnm in- cipit a Gulpa ab oriente, et vadit per unam Mlakam latam verBua ood- dentem, nsque ad fiuvium Brin iuzta terram caetri GoricsenaiB; inde per metaa terreaa et ailvam paludosam nsque ad atratam pubUcam, quae vadit RKasBTA. 253 de ecdesia S. Jacobi versus locum curiae GoricensiB, et 'de loco cnriae ad domum TomyElai, et per montes et valles et magnam ajlvam transit ad fla- Yium Zalatnyk versns orientem, et cadit itemm in Onlpam. Datam per manua magistri Farcasii Zagrabiensis ecclesiae electi, aulae vicecanceliarii. E iransumpto eapituU eeeUsiae Zagrab, de a. 1463. ad petitionem Ni- colai filii Thomae Banioyeh dieti de Koraua generaiionis Zirelech In aetie manasierii de Kameneko per banum Khuen-Hederoary e regni archivo ablatis. Fase. L N. 3. DGOGXLVIII. 1263. Bela IV. rex tradit terram Kemenche (Kamensko), qmm Stephanus condam Gbak banns cognato suo donaverat et certns Mi« roslaus occupaverat sine haerede decedentibus Hvalus de Qoriche ac Ivano et Marco fratribus bani, filiis Vokovoj de Qoricha propter militaria servitia sub Bolando bano praestita, fecitque illoB per Fabianum comitem Zagr. introduci. Metae sicut in anteriorlbns documentis super Kamensko. Ex aetis monatterii de Kamentko per banum Ehuen-Hedervary e regni archivo ablatie. Fase. 1. N. 4, DGGGXLIX. 1263. Bela IV. rex notificat, quod cum Wolkey et Keremer filii Batko de Garig, Borokon et Forkos nepotes eiusdem Batki, magistrum Michaelem filinm Simeonis ad praesentiam regiam evocassenti proposuerunt contra ipsum, quod terram ipsorum de Qarigfeu qnae Batk felde nuncupatur detineret indebite occupatam. Michael vero magister ex adverso responditi terram ex donatione regis posaidere, super quo exhibuit privilegium regiura in quo continebatury quod filiis dicti Batki homicidium perpetrantibus et se transfereotibus de eadem, terra vacua remanserat, quam rex more praedia- linm oontalerat dicto Michaeli propter quod filiis et nepotibus dicti ^tk per- petoom silentiam impositum fuit. TJuOdid : Mon. hist. T. l p. 128. DGGGL. 1263. Bela IV. rex confirmat donationes factas monasterio de Abraam per Moys magistrum thavernicorum domini Belae ducis filii regis et comitis Simigiensis et Vorosdiensis una cum fratre eins Alexandro. Feier: Codex dipl. T. IV. vol. IIL p. 121. DGGGLI. 1263. Stephanus rex iunior et dux Transilvaniae confirmat ho- spitibns in suburbio castri Walko privilegium patris sui Belae de a. 1244, Fejer: Cod: dipl T. IV. vol III. 153. DGGGLII. 1263. Stephanus junior rex Hung. et dux Transylvaniae noti- ficat» quod pro fidelibus servitiis Michaelis filii Michaelis villam Borotk in comitatu de Wolko, que fuerdt patris ejusdem, contulisset ei in perpetuum. Ex actis per banum Khuen-Hedervary ex regni archivo ablatis N, R, A. Fase. 1502. N. 4. ^ DGGGLIII. 1263. Gapitulum Ghasmensis eodesiae significat, quod Martinus frater Mathaei, Petrus et Qeorgius filii Dyanae de Qarig confessi sint, quod terram eorum emptitiam a Mykov et Mixe et a filiis Miknla pro undecim nuurdi comiti Rnh vendidissent; cujns prima meta incipit a fluvio Ghasma 19 254 I. KUKt7LJxyi6, inde vadit per anain mlakftm ad ri?ulam Polositicha» inde cadit ad fiamm Zmick et per eundem iaxta terram Paulin cadit in fluyiam Zalatinyk, Tadil ad flilvam Bavna et tranaiens fluvium Poloaiticha cadit in Zaviam et reyer- titnr per Chaamam. lidem fiiii Dyanae vendideront unam saam fineam in terra castrensi iuzta vineam Hudinae, existente Herrico comite castri. Cod. dipl patriua VIL p. 89. DOCCLIV. 1263. Capitulam ecdesiae 8. Petri de Posega dedarat, quod Hark comes ex una parte, ab altera yero Odech terram tenens dominae re- ginae constituti coram 00, idem Mark confessus sit teiram auam quam de Dras comparayeraty pro eo quod dicta terra eeset conti(ua terrae dicti Cheh| pro quinque marcis argenti vendidit, secundum estimationem nobilium Thomae filii Chepanii Halen terram tenentis, Gborgii et Heliae Ticecomitum de Po- sega. Meta incipit iuzta potok Skorin, per Tarias metaa cadit in rivum Co- hinich et in Sdyinec potok Tadit per ▼allea et metas arboreaa ad nlyam Zaka ad priorem metam. Ux acHs per banum Khuen-Hedervary ex regni archivo abkiHB. N. E. A. Fasc 1502. N. 5. Habet quoque F^er : Cod. dipl 1. p. 264 et T. IV. voL 111. p. 180, et Wensd: Cod. Arpad VI. 528. DCCCLV. 1263, Capitulam Bachiense notificat, quod Chepanns filius Choba de Vylok (Ilok) particulam terrae suae haereditariae nomine Vylok ad tria aratra suffidentem a parte Monasterii S. Spiritus de Wolko, yendidisset co- miti Selthae pro decem mards. Metae vadunt ad yallem Benencha (Bayap nica) ad terram monasterii supradicti ad arborem Moghol etc Cod. dipl. pairius VL p. 117. DCCCLVI. Apud urbem veterem. 1264. Urbanus IV. papa confirmat Bo- bertum subdiaconum suum cantorem ecclesiae de Posega dioec Qninqae- eodesiensis et capellanum episcopi Prenestini et ap. Legati Stephaniy in archi- diaconum de WIco, quod offidam tenebat Tymothaeus tunc electus episcopus Zagrabiensia promotionis suae tempore. Tf^einer: Mon. vet. Hung. I. 258. DCCCLVII. In alio breyi de eodem dato mandat Urbanus IV. epiaoopo Wesprimiensi ut eundem Bobertam in possessionem dicti archidiaconatus inducat. Theiner: Mon. vet. Hung. I. p. 160. DCCCLVIII. Apud urhem veterem. 1264. 16. Jan. Urbanus IV. papa ad petitionem Eventii presbiteri canonid Zagrabiensis, quod cum ipse papa Stepiiano episcopo Prenestrino concesserit jus conferendi benefida ecdeda- stica, personatus et dignitates, illas quas Timothaeus episcopus Zagrabiensis tempore saae promotionis in regno Ungariae optinebat et dictus episcopus Prenestrinus has dignitates una cum canonicatu domibus, curia etc ddem Eventio tradiderit, eundemque per suum annulum inyestiyit^ hoc factum ratnm habet. Theiner: Mon. vet. Hung. p. 260. RSGBBTA. 255 DCOOLIX. Apud wrbem veterem, 1264. 16. Januarii. Urbanas IV. papa mandat archiepiscopo Colocensi et abbati de Toplica cistercienaiB ordinis Zagrab. dioecesia, ot E?entiuin canonicaxn Zagrab. et capeUanum S. episcopi PraeneBtini in poBBessionem canonicatus, prebendae, domorum, iurium, pertinen- tiarom anctoritate pontificali inducant. Theiner: Mon. veL Hung. I. 26 1 DCCCLX. Apud urbem veterem. 1264. 18. Jan. Urbanua lY. papa mandat praeposito et capitulp Zagrabienai, qnod cum fratrem Timothaeum archidia- conum de Zala in ecclesia Yesprimiensi, subdiaconum et capellanum suuxn, praefecerit in episcopum et pastorem ecclesiae Zag^abiensis, cuius nuntii et procuratores quos ad eandem ecdesiam destinaverat, ut in absentia illius cnram gerent ecclesiae praedictae, non fuerant admissi ; quatetius ei tamquam pafltori sni obedientiam debitam impendant et fratri Qvalterio poenitentiario et capellano PoDtificis, cni idem episcopus et ipse papa ad ipsius beneplacitum curam ecclesiae commiserit, auxilium et favorem praestent. TKeiner: Mon. vet. Hung. L 2^2. DCCCLXI. Apud urhem veterem. 1264. 23, Januarii. Urbanus IV. papa fratri Qualtero de ordine fratrum minorum poenitentiario, capellano et nuntio Bno episcopatum Zagrabiensem in spiritualibus et temporalibus, usque bene- placitam Timothei episcopi, administrandi potestatem tribuit. FarlaH V. p. 373. — Theiner: Mon. vet. Hung. L p. 262. DCCCLXII. Apud wrbem veterem 1264. 11. Martii. Urbanus IV. papa confirmat Joanni archidiacono Jauriensi capellano suo et nepoti Btephani episcopi Praenestini collatum ei per eundem episcopum autoritate sedis apo- stolicae archidiaconatum Zaladiensem nec non canonicatum et praebendam qnoB Timothaeus episcopus Zagrabiensis promotionis suae tempore in We* sprimiensi ecclesia tenebat. Theiner: Mon. vet. Hung. T. L p. 263, DCCCLXIII. /n insula de Biobich. 1264, 15. Martii. Michael comes de Sana notum facit, quod de mandato regis medietatem terrae de Erala, sicut eam Pribislaus comes tenuit in vita sua, abbati de Toplica, per fratrem De- siderinm monachum auum assignasset in praesentia episcopi Ladislavi ea liber- tate qna dictus Pribislaus eam tenuit, et ibidem pro volnntate sua grangiam aedificandam. Pristaldus Jacobus comes curialia de Bichich. Tkaldic: Mon. hiet. T. L p. 128. DCCCLXIV. Apud urbem veterem, 1264. 18. Martii. Urbanus IV. papa Urbatio praeposito de Posega et nepoti epiacopi Praeneatini (ap. legati) ca- nonicatum in ecclesia Paduana, addicit. F^er: Cod. dipl T. IV. vol. IJL p. 229. DCCCLXV. In insula: S. Maria in insiila. 1264. 28. Maii. Philippus archiepiscopus Strigoniensis et Schmaragdus colocensis, Bolandus b^nns to- tiuB Slavoniae, magister Mauritius tavamicorum regis, Ladislaus woywoda TranBylvanie, magister Baas jndez curiae, jndices ab utrisque regibus pro 256 1. KITKUUBVI6, utilitate regni deputati significaiit, quod piscinam eccledae Badensii CheditoVy portoi Zintha adiacentem, decreverint restitui praedicte eocleaiae. Wensel: Cod. diph Arpad, eont, IIL p. 106, DCCCLXVI. Apud urbem veterem. 1264, 15, Julii, Urbanua lY. papa in- sinuat priori proyinciali fratnun Praedicatornm in Hungaria, quod ad peti- tionem Biariae reginae et Belae regis, enm dicta regina propter timorem de Tartarica feritate conceptum, timnBiens una cum rege ad partea maritimas, nobilibus suis in grayi necesaitate positis compatienB, pro sustentatione ip- sorum, de suis parafamalibus bonis non modicam ezpendit qnandtatem. Demum Tero idem rez huiusmodi pietatis opus dementer attendens, eastrum de Po- sega ad eum pertinens in ducatu Slavoniae constitntum, accedente ad id oon- sen^u filii sui Stephani reg^s primogenitii ao Belae Dacis Slayoniae nati regis et reginae, praefatae reginae liberaliter donavit Qaapropter non obstantibns oonstitutionibus contrariis, pontifez eandem donationem ratificayit et confir- mayit, diotoque priori mandayft quatenus dictam reginam non permittat contra confirmationis huiusmodi tenorem ab aliquibus indebite molestari. Theiner: Mon, vek, hist Hung, T. I. p. 272, DCCCLXVII. Apud urbem veterem, 15. JMi 1264, Urbanus IV. papa confirmat Belae duci totius SlayoniaCi Belae regis filiot possessionem castromm de Baragna, Wulco, Simigio, Zala et Olcha cum inribus et pertinentiis eoran- dem, nec non in salibus aquatids ad ducatam eius Slayonie pertinentibus. Item iniungit episcopo Wesprimiensi quatenus ducem non permittat super praemissis ab aliquibus indebite molestarL Themer: Man, vet Hung. I. 273. DCCCLXVIII. Apud urbem veterem. 1264, 15. Julii. Urbanus IV. papa ad petitionem nobilis mulieris Agnetls yiduae ducissae Gallidae, de Bosna et de Mazo dominae, ac nobilium yirorum Michaelis et Belae filioram eiusdem, quod rez Bela, pater ipsius dadssae, quondam Radoslao duci Gallidae yiro suo, ac ipsi dncissae quasdam terras et poasessiones Belin et de S. Demetrio contulisset, obtenta etiam petitione praefati regis et Mariae reginae, matris ipsius ducissae, eisdem ducissae et filiis praedictas possesiones auctoritate apostolica duzit confirmandas. Quocirca mandat priori proyinciali fratrum Praedicatorum de Hungaria quatenus praefatos ab aliquibus molestari nnlla- tenus permittat. F<;«r: Cod, dipl, T, IV. vol. lU. p, 235. Theiner: Mon. veL 1. 273. DCCCLXIX. 1264. 25. Augusti. Bela IV. rez notificat, qnod comes Leu- stachins filius Vyd de Copulch ezhibuit litteras magistri Nicolai comitis de Eemnuk in quibus refert regi, quod Preznicham (Bresnicam) terram caatri Kemnuk, quam praecepit statuere Leustachio, eandem una cum jobagio- nibus Bnduoj, Petus, Zolat, Wojn et Bark ac Martino filio Vatasa, Mar- tinoque comite terrestri et populis super ipsa terra residentibus, yiddicet sez mansionibus, reambulayit et assignayit dicto Leustachio. Eiusdem terrae in comitatu de Kemnuk prima meta incipit ab ortu solis a supercilio montis nbi est arbor sorbelli, inde cadit in yallem et yenit ad pisdnam Jonae co- mitis (Juak? comitis). Inde cadit in flayium Preznicha ubi est pons et portas. RSQESTA. 257 Inde per ^ariafl metafl yenH ad montem in oecidente ubi est via et per illam in aliun yiam ad terram generationia Hudyzlai. Inde yenit ad magnam viam et cadit in praedictum fluyium nbi eat portus. Eziens ad orientem in montem et declinat contra meridiem procedens ad primam metam. Bex itaque seryitia ipsitts Leuttachii quae ei una cum Bolando bano totius Slavoniae inpendisset, dictam terram Preznicha eo maxime, quia idem Leustachius ipsi caatro utilis habebatnr, confirmayit poasidendam. Tkal6i6: M bilibna luis extra monarchiam suam, usque ad littora pontua acrissime per- lequendoi ipse rex in quandam maritimam insulam Veglae contiguam repel- lendo coerguigset, de qua etiam yi extrahere satagentea eum per yaria naufragia et deijvatiya ingenla bellica in regem et exercitnm irrnere et caput ejus re- gium truncari aut in miserabile ingum paganiflaimum traducere connassety ubi in quodam turbinoso inyasionia afSictu, rege hinc inde trepide dila- tendo, circumquoque mnltitudine pugnatorum gentium ipaorum Tartarorum ob- S68aua, in uniyeraia noyia inaultibus, aaperrimia jaculia, crudelium yerberum ictibua afficiendo, gladiia feriunt turmaa regia, aagitaa lanceaaque auaa in- ebriant aanguine ocdaaorum, undique rex ut muro obstructua, aut piscis in guttro comprehenaa, incommodissimis yerberibus strictissime afflictus, ut nec antea procedere nec fugae locum habere poterat Ubi inter milites regis et ipsos Tartaros, seryato interyallo, nostrorum funera plusquam ultimum ca- pitis regii exterminium alta ad dominum intensius suspiria fandebat, iam preceps praecipitus terribilem necem in momento expectabat Tunc pater mi- serecordiarum dignatus est ex excelso angulo sno et quasi de nube Olimpi mittere tres indolis yirilis juyenes Kres (Krez) yidelicet, Oupissa et Bak de Sirmio oriundos, cum triginta octo fortissimis pugnatorum fratribus et con- sanguineis snis, a rege nec postulati nec stipendiario salario appreciati, qui se contra aspenima agmina in pugna Tartaromm militari brachio yiriliter con- tnlemnt pngnaturos, caput regium eliberando, hinc inde per a^ies et propa- gnlos Ipsos TartaroB in ore ensinm feritando. Ubi acies fortiorum pugnatorum persenaenint, illac se feryentins oontulerunt pufrnaturL Banderium regium in giro fidelium anlicomm trepide tenentium feliciter reseryando. Interea unum mirabilem artificem prae omnibus fortiorem et acriorem, diligenti habito olan- cnlo, praedictus Erea tenso suo arcu, sua acutissima sagitta, simul ambos snos efBxit oculos et coram regiis oculis yiyum ita carinam proiecit maris. Bursus in alios sequaces et pugnatores audacius insultando et eosdem illac et istac ut iumenta in ore gladioram subtus pedes eoram in terram calcando, per littora pontns transpassim tmcidando, iUico resumptis yiribus ad reful- dendum et corroborandum animum regium, cum uniyersis primatibus et aliis gentibns, alacrius itemm in ipsos Tartaros asperrime ut imber pluyiarum irra- endo et eosdem translatius ut flamen exordio yoraginis traos litus et ultra usque fluyinm Eerka et ad Brescha (Brezcza) transparsius sunt transfugati. Unde dicti Erez, Cnpissa et Bak tanta regi et regno fidelissima exhibuerunt obsequiai quantnm caput regium|praeyalebai Ipsi quoque non parya ad ca- 258 I. KUKULJEVl6, pita et hQxneroB eornm laetalia inlerant vnlnera et viginti qninqne fratrea et proximos yita misemnt exntos. Bex igitnr illos in veroe et illibatoB nobiles et anlicoB regales nominando, eia qnasdam spatioBaB terraa regales, nnam contiguam terrae monasterii in Thopolska, aliam in contiguitate terrae gen^ rationis Sallach, reUqnam in contignitate terrae generationis de Besnyk (m conf. dipl. Dresnyk), omnes in comitatn Zagrab. sitas, eosqne per Farcai- sium praepositem albensem et vicecancellarium introdnci fecit. Pro qnibns terria debuerunt titulo servitii regii tempore generalis regni exercitns tres equites faretrarios in propriis sumptibus ad quindecim dies sub regium banderinm parare, transactis antem diebns, usuali stipendario salario famnlari debeant Decimas consuetas monasterio B. M. V. in Thopolzka solyere tenebunt. ludicia et causas iustitianas in sede comitatns Zagr. ad instar aliornm nobilium ob- servare tenentur. Alias universas causas eorum territorii in eornm sede indi- care potemnt. Datum per manns magistri Farcasii, Albensis praepositi et anlae vicecancellarii. Idem dipUma eonfirmeUum per reges Ludovieum L a 1364, VladiBilaum IV. a. 1499, lAtdavicum 11, a, 1519. Ferdinandum 1. a, 154S. MaximUianum 11. a. 1571. et Rudolphum II. a. 1^83. In archivo communiiatis Draganid et KraH6. Conaervatur etiam in archivo comitum Erd6dy, • DCCCLXXI. Tragurii. 1264, 19. Oct. Tempore Columbani Tragur. episc, Bolandi comitis et totius Slavoniae bani, Valentiri de Kasariz et Lucae Petri iudicum Tragurii. Praemissis literis Urbani IV. papae de dato 8. Jannarii ad Columbanum episcopnmi quibns ei facultatem tribuit vendendi fratrum mi- nornm illa bona quae eis Desa Lucae legavit, et de precio quod ex eis pro- venerit aliquem locum guardiano et fratribus aptum emendi; supradictns Co- lumbanus episcopus viso tenore dictarum litterarum et testamenti dicti Desaei de consensu etiam procuratorum bonorum dicti Desae et de assensu fratris Bainerii gvardiani loci Traguriensis ord. min. vendidit dicta bona Valentino et Cebbri filiis quondam Petri Lucae. Fuerunt autem terrae et vineae istae: In primis terra et vinea Vulcotta quae est 14 vreten., poeita supra S. Martam prope terram haeredum Mariae de Cegha. Item terra ad Arcam 7 vretenorum prope terram Stane Munnii ab occidente, et terra de Crisize 22 vretenorum prope terram Marini et Ivi Valeutini. Item terra prope terram Helenae de Veriticis quae est 20 vretenorum et prope terram Marini comitis. Item terram ad S. Mariam de Spilliano 18 vreten. prope terram G^orgii Uceghay Beciza 20 vreten. prope terram quondam d. Berzazziae. Item Stanice 10 vreten., Sabice ct terra ad s. Georgium quae sunt 6 vretenorum. Item terra prope s. Stephanum de Campo 6 vreten. et alia prope s. Laurentium de Campo 2V2 vreten. Item terra ad Carban 7 vreten. prope terram monasterii s. Jo- hannis. Terra ad s. Stephanum super s. Stepbanum prope terram Bastiani 2 vreten. Terra de valle s. Danielis 11 vreten. prope terram s. Barbarae. Terra ad 8. Mariam de Esverize prope terram Petri Graciae 2 vret. Terra super Be- lanzane prope terram Sabbazoli 4 vret. Terra ad Eertinum prope terram qnon- dam Nusmari quae est Nuvaleniini 5 vreten. et alia ad Kertineprope terram Dobromiri Sechene 4 vreten. Terrae ad Belanzana prope terram comitis Ma- rislavae Thomae, ad Schemipole, quae est cum alia Cebbri de Easarize. Item pastinus ad Beciza prope vineam Nicolae Kalendae 20 vreten. £t pastinus REGEffrA. 259 Dragouu et Nicolae et HArintii ad Leochoyin prope yineam Cerni Colocte. Item vinea ad Loquise et aliae viDeae prope Eliam Cebbri et comitem Ma- rini. Item domus in Tragurio prope domum Georgii de Cegfaai item locua siTe paratinea prope domum Crome. Item 280 pecudes. Quae quidem omnia precio mille sexcentarum librarum yenetorum parvulorum venditae sunt. — PraesentibuB testibus Jacobo archidiacono^ Gervasio primicerio Tra^r. Jan- nicha Casiocti, Duimo de Cegha, Donato Soladini, Micola Jacobi et Bertanno Marini. Silyester de Urso ezaminator manum misit. Bonayentara Petri ciyis anconitanus notarius oommunis Tragurii scripait. FarUai: IUyr. 8aer. T. IV. p. 347. DCCCLXXn. Prelog. 1264. 6. Deeembria. B(olandus) banus totius Sla- yoniae signifksat^ quod cum comes Mogelr jobagio castri Zaladiensis cnm fra- tribns suia Symone, Jacobo et Egydio, Lanceredum comitem filium Busad coram Bela rege super terra* Tomaya et Drayamuracu2 sita conyenissent, et idem rex ad ezaminationem bani fine debito decidendam transmisisset, ut de more et consoetudine legni Slayoniae approbata facere debebat. Idem banus hominem suum Gregorium de Zynussa (Syinnfia) pro pristaldo eidem Mogek ex fratribns ad citandum Lanceredum ad bani praesentiam, transmit- tendum duzit Yerum cum partes coram eo constitutae fuissent, confessus est LancereduB antequam in formam jndicii procederent, terram Tomaya haereditariam esse Mogek comitis et patram suorum. Unde auditis partium propositionibus banus pristaldum suum Gregorium ad limitandam et secer- nendam terram exmisit. Cuius terrae Toroayae prima meta incipit a flumine Zaratka ubi sunt duae metae una Laurentii, altera comitis Mogek et fratnim. Hinc iuxta magnam yiam iteram duae metae dictoram. Hinc ad secundam et tertiam magnam yiam. Hinc ad aquam Terpava et per ipsum fiuyium per longum yenit ad metas antiquas, quarum una Laurentii alia Mogek et fratrum. In oriente yenit ad terram comitis Lanceredi, hinc ad unum stagnum Chuma makca yocatum, refiectitur ad aquam Tomaya et yenit ad terram Leza. Per yarias metas eundo yenit ad fiuvium Zaratka et terminatur. OrigindUB pergamena in eolUeHone mueaei natianaiia Zagrabiae. Donata per d. juraeeorem Kownchocsy. DCCCLXXm. 1264. 23. Becembrie. Bela ly. rez ad postulationem ma- gistri Tyburcii, concedit iili cum liberoram solatio careat de omnibus rebus et possesdonibus suis facultatem ordinandi et dandi euicunque yelluerit ezceptis dutttazat Cradferis. Datum per manus magistri Pauli electi Albensis aulae reg. yioeoanceliarii. Ex a^ie monaeUrii de Gari6. Fase. L N. 2, per banum Khuen-ffeder' vary e regni archivo dblaiis. DCCCLXXIV. 1264. Stephanus iunior rez Ung., duz Transilyaniae et dominus Cumanorum, oonfert comiti Hazos^ qui a primaeyis aetatis suae tem- poribus in multis et diversis articulis ei fideliter seryiyerit, terram Naswod, ad quam reumbulandam ezmisit Both maiorem ezerdtus castri de Walko. F^'er: Cod. dipl T. IV. vol III. p. 202. 260 I. KUKUUBVI6, DCCCLXXV. 1264, CapitQlum eoclesiae Zagrabiensis Bignificat, qaod con- stitutia in eius praesentia ab una parte Jacoy et Stephk filiia Cheral, et ab altera Ladicha comite pro ae et Stephano fratre auo, iidem Jakov et Stepkh confesai siDt, terram eorum Colovrat iuxta terram Ladichae comitia aitam eidem comiti et fratri suo veDdidisse pro undecim marcis. Huic Tenditioni aatite- runt consanguioei venditorum : Sebule, Obrad et Osko approbantes vendi- tionem. Meta terrae incipit in radice rivi Slotina ubi cadit in Culpam, venit ad locum Siget et Birch et Slotvas. Ex arigincUi in pergam. in archivo comUia Lud. Blagai N. 3. DCCCLXXVL 1264, Capitulum ecclesiae Chasmensis fiignificty qaod con- stituti ab una parte Petrus filius Petri ab sltera vero Thomas filius Thomae de Monozlov pro se et patre suo Stephano, qui Petrui confeasos est, qaod de terra ipslus Thomae Hrasiavicha vocata, unam particulam, ad mortem daorum hominum videlicet Neschen et filii Dragus, item valnus onias hominis et destructioDem anius villae, ab ipso Thoma et fratre Stephano reqoisivisset, qui tandem ad compositioncm pacis deveneiunt, quod ipse Thoma cum suo fratre pro ipsa terra requlsita, quod sua sit juravisset, et sic sibi .et fratri suo eam justificasset jure perpetuo possidendam ; sed pro morte duoram ho- minam et vulnere unius et deatructione villae Thomas ipsi Petro persolvit viginti marcas minus una. God, dipl patriuB VIL 93. Ex actia comit Erdddy, DCCGLXXYIL 1264, Capitulum ecdeaiae Chasmensis significatj quod Nedulk filiuB Tholomeri praedialis de Guerzenoe pro se et fratre suo Hor- vatin cum cnriali comite suo Marcello et cum conpraedialibos suis rogavit eos, quod terras ipsius certis metis separatas a vicinis, inseri sao privilegio facerent, quia iidem praediales dicebant, quod quamvis ipsi filii Tholomeri, eodem quo et ipai gaudeant privilegio libertatis, tamen cum aliis privilegiam regis accipere non potuiaseot impediti aetate pupilari, pro quorom iustis pe- titionibus miserunt magistrum Gregorium concanicum suum qui metas quiete erectas tales esse dixit : Prima incipit in vicinatione Demetrii iilii Deme in fluvio Prebin, veraus occideotem iotrat in fluvium Kuttina et superius intrat in minorem Kutinam, per quam venit ad terras Johannis et Demetrii comiUs, abhinc in vallem et versua aquilonem ad metam in Horh tendit ad montem intrat in fluvium Prebin, inde ad priorcm. Cod. dipl. patrius VIL p, 92, DCCCLXXVIII. 1264. Capitulum Chasmensis ecclesiae slgnificat, quod Wlcheta filiua N. ab una parte ab altera vero Voyaich et Chuerk filius Woyn jobagiones castri de Garig confessi sint: quod unam particulam terrae pro quinque marcis jam aoceptis eidem Wlchetae vendidisaent, cuius meta indpit ab oriente juzta nemus ubi est arbor egur inde declinat ad magnam viam, Inde ad meridiem et venit ad fluvium Platemi ad metam abi' vicioatur terris Drugon et Iwan, inde ad partem ocddentalem et per eundem Platemi cadit in Chaamam ibi vicinator terrae magistri Moys. Wenzel: Cod, dipl, Arpad, VII. p, 108, DCCCLXXIX. 1264. Capitulum Chasmensis eccleaiae significat, qood con- stituti ab una parte Nicolaua geoer Bogdan ab altera Eliaa filiua Bogdan pro RBaiBTA. 261 86 et fratribiis stdfl, Urbano, Isep, fienedicto et Endrey, qoi Nicolani con- foMQS est» quod tenram siiaiii in Gkurig, cnm qua idem Bogdan socer Bnns filiam 8uam dotaveiat, ipsi Elyae et fratribas pro s^^ptem marcii vendiderit, enjuB tenrae meta incipit in vicinatione Stepk iuxta rivum fiachyn, inde in parva valle ascendit ad magnam yiam per quam ad septemtrionem tendit versuB eccledam s. Jacobi in magno spacio, descendit in sicca valle in Li- pouch, desoendit iterum in vallem Istermechaga, inde ascendit in berch per vineas et valles cadit in fiachyn et revertitur. Wmutel: Cod. dipL Arpad, VIIL p. 109. DCCGLXXX. 1264, Capitulum ecclesiae b. Petri de Posaga memoriae com- mendat, quod Nioolaus filius Dezyslay ab una parte ab alia autem Mathias frater Zanydae de genere fiorych bani constituti coram illoi tale cambium inivissent, quod praefatus Mathiaa, frater Zauide, terram suam Podwrs vlcinam terrae dicti Nicolai dederit eidem Nicolao et eius successoribus perpetuo possidendam. Gujus terrae prima meta incipit ab oriente a fluvio Hodal iuxta terram Nicolai et vadit pe^r magnam viam et incidit in fluvium Lezkov, per quem ascendit versus aqui- lonem et pervenit ad duas metas ad quoddam berch et descendit ad vallem in fla?ium Zqworch et per eundem supra mansionem Wolkaz exit ad meri- diem, et descendit ad rivum Dolboka et per eundem rivum est contigua ipsa tenra Podwnu E converso dedit terram suam Proucha conterminam dicti Mat- thiae> cuius terrae meta incipit in fluvio Proucha et vadit per nnam viam versua oiientem ad aliam viam veterem quae declinat versus meridiem, et tendit a4 unum puteum. Insuper Nicolaus addidit Mathiae decem novae marcas. Ex archivo eamerali Budenn, Wenzel: Cod. dipl Arpad. VIIL 113, DCCCLXXXI. 1264. Moys comea Symigieosis et de Worosdino aigniflcat^ quod Woyn flliua Chema de fiahcha jobagio caatri de Podgora pro ae et fratre suo Orascynch, Volkona filius Halapaa, Petina flliua Belixlaw pro se et Muzina fllius Zlauetich, Dobrona fllius otanialav pro sc et fratribus suis, Scausa, Dubrishiv et Kodialav, Zlobnich fllias Herenk pro se et Crysan fratre suo, Bados filius Widona pro se et Wlchank filio suo, Durink filias Weche* drag pro se et Draguan filio Raduna et pro Ladizlao filio Pnezygoy, ab al- tera autem parte Ladizlaus filiua Baduzlav pro ae et patre et fratribus suis, Bogdano, Dragus et Voyn, astantes coram dicto comite terram suam Za- zvoba confessi sint se vendidiase praedicto Ladizlao et fratribus cjus pro qoindedm marcis. Introduxit ejus et conscripsit metas Herbertus comes de Podgoria. Prima iucipit de fiuvio Toplica, vadit ad magnam viam, inde versus occidentem ad parvam viam, tranait fiuvium Syn, vicinatur terrae Micos filii Cheime, tendit versus aquilonem ad I3erek, venit ad magnam viam, vicinatur terrae Woyn et eundo per viam ad orientem terrae Pryba filii Priba. Tran- ■iens viam ad montem Vydunae, deinde ad fluvium Bascha et ad Toplicha nbi vidnatur terrae comitis Alexandri et terminatur. Ex aeiia per banum Khuen^Hedervary ex arehivo regni ablatie N. 22. A. JPmc. 44U N. 12. DCCCLXXXIL 1264. Erney villicus, Fridericus, Marcellus, Laztissa ac omnes hospites liberae villae de Dobicha signiflcant, quod cum ex onmi fa- vore Colomani Dei gratia ducis totius Slavoniae, Croatiae et Dahnatiae, ad 262 I. KUKxsuwidp terram DubioheDBem quam tenore roi priTilegii eis ineTocabliitar Btabiliyiti liberaliter fuisBent congregati. Idem dux Colomanus duetUB misericordia •piri- tuali, eOB rogavit, ut HeremitiB yiriB religiosiB locum in terriB buib concederent congregandiy unde ad inatantiam et praeceptum ducifl contulemnt quandam particnlam in terra Bua, ubi vivere valeant, cuius terrae cursuB talis est: ab oriente incipit Buper ponte Bychcha in yia magna per quam ascendendo iuzta Bilvam vadit in eccleaiam s. Dominici in qua bubb orationes solvere deo conaueverunt, abhinc Bupra montem ubi eilva finitur, et per viam verauB occidentem et aquilouem ad caput cuiusdam aquae eruptioniB, deinde per cuTBum aquae currentiB in foBsato, venit usque nemuB Cheretfa et recurrit ad pontem Boychcba (bIc) Bupra nominatum. Hane danationem eonfirmavit StepTumua rex 1270. et Ludomeue I, rex. Anno 1364 et 1362, Ex aetie monasterii Paulinorum de Dubiea, per 6afittfn Khuen-Hedervary e regni archivo ablatis, Fase, 6. N. 4. DCCCLXXXIII. 1265, 14. Januarii, Bela IV. rex memoriae oommendat, quod cum intcrr Marki JuruBam et Myrozlaom comites de Ryuche (Boviide) ab una parte, et praediales liberoa Hungaroa videlicet et jobagionoB caatri de Ryuche ex altera super denariiB deBcenBoalibus oomiti parochiali debendia, freqnena dJBCordia suBcitata fuiaBet, rex finem litibus imponere cupieuB, medi- ante patre Philippo arcbiepiBcopo Strigoniensi, aulae cancellario, cui atatas et libertaa terrae Rynche plenius couBtabat ab antiquo, taliter BentenUaliter ordinarit: ut vlgintiquinque praedialcB Bupradicti tantundem solvere tenentor ratione deBcenBUB ipBis oomitibuB de Ryuche, quantum tunc Bolvebant cnm fuernnt sexaginta praedialcB, videlicet septem marcaB, Bicuti in priori regis privilegio continetur, nec aliquatenuB ad maiorem solutionem per ccmitee com- pellantur non obatantibuB litteriB ai quaa eisdem comitibuB medio tempore Becundum tenorem libertatum praedialium de Garig conccBBit rez. Caetemm super indebitiB citationibuB et iudiciis, quibuB se dicebant aggravari, taliter de- crevimuB nt praedicti comites vel sui of&ciales, memoratos praediales et Jo- bagionefl castri nec non populoa eorundem in illis caBibuB in quibua iidem coram comiUbuB parochlalibuB astare ...... non debeant, nec valeant iadi- care nisi aBBociato aibi uno de tribuB nobilibuB Slavoniae, Incone videlicet comite filio Izaak, vei FarcaBio fiiio Tolomeri aut Stephano filio BeluB bani, nec Bine .testimonio capituli vel loci conventualiB iidem praedialeB et eorum populi citari valeant ad praesentiam comitum praedictomm. Datum per manua magistri Farcaaii electi in praepositum AlbenBcm? et aulae vicecancellariL Ex traneumpto Ludovid L regis de a. 1880, 26. Junii extradatum ad pa- tUum Andreae filii Dragoeh jupani, Petri filii /toan, PetriMlai filii Mark et Chregorii fiiii Fabiani NobUium jobagionum caetri de Sguehe. Wmmeh Eos archivo eamerali Sudensi. Cod. dipl Arpad VIII, 124. DCCCLXXXIV. Jad^raa. 1265, U. Februarii. Temporiboa Ralneiii Gmiii ducia Venetiarum et magifltri Laurentii JadreuBia archiepi«copi ao Jacobi Quirini comitiB. Vitha uxor quondam Verfiinge habitans Jadrae fadt mani- fefltum, quod pro redemptione animae fluae, mariti et filii flui donaverit eode- fliae 8. Nicolai de Jadra duae Buaa vineas positas in Monte Ferreo ei^j^ rivum super terram archiepiflc. cum omnibus aliis suifl bonifl mobilibuB et im- mobilibufl. Tefltefl fuerunt Bartha filiuB qnondam Jurifllavi de Stepe et Prode RjBasarA. 263 filiai Petri dicti Cecon. Lampridiiis de Nicola examinator sianuiii misit Yiii> oentiDa s. Mariae majoris clericDs Jadr. DotariuB scripsit. Orig. membr, in mea aniiqua colleetione inier mieeeUanea Dalmatica, DCCGLXXXV. 1265. 17, Februarii. Bela IV. rex notificat, quod aceedeDi ad eins praesoDtiam Zobuzlo (Sebifllay) de villa Chicher supplicaYit, ut quandam particulam terrae de terra Chicher exoiaam, aiDe haerede Mikae decedeatiB, proximi acilicet anii a quo eaodem) BecuDdum regai coDBuetudineni ad se et suos proximos deYolutam fore asseruit, sibi coafirmare digoaretur. Quam terram com syl?is pratis et flurio Latoraa olim Colomaaus rex coodam Johaoni Fri- driae Proreotis (?) sdlicet Aodreae, Fraota dictii proavo dio|i Zubuzlo do- Dayit. Bex igitur petiUooi cooseosum praebeos, dictam terram eidem Zuboslo et per eom LaureotiOi Simooi et Loraado proximis sois duxit de oovo ood- fereodam. — Dedit itaque Gregorio comiti de Uogh (Ugra) io maodatis ut praefatam terram praefatis statueret, et eaodem reambularet Cujus terrae piima meta iooipit a septemtriooe iuxta aquam Vincetresso (7) et currit ad ca- cumeo moDtis hegy Fuck, iode ad meridiem ad locum Matra molve. lode per loDgum spatium ad aogulum sylvae quae vocatar Labor heg et currit ad aquam Martio pataka. lode ad locum ubi rivulus Chraztha triplicatur. Ab hioc usque ad stagoum melly (roali) Mochar ad quod aqua defluit tempore inaodatioDiB de Bussoa turiooye supra quoddam fossatum iuxta ripam aquae Latorsa, abhioc usque ad terras Bis et sic termioatur. F^er ; Cod, dipl T. IV. voL UI. p. 267, DCCCLXXXVL VenetliB. 1265. 20, Februarii, Capta.fuit pars io coo- silio Diaiori quod teoeatur terra Almesii secuodum iUum modum et ordioem qai videbitnr d. Duci et sapieotibus homiDibus de coosilio. I^ubid: Mon. I. 100. DCCCLXXXVn. Zelin. 1265. 28, Febr. Rolaodus baous totius Slavooiae declarat^ quod Miroslaus filius Stephani de geoere Eodre, uoa cum Mykula filio Xicolai, Mikus et Stephaoo fratribus eiusdem petienmt, ut litteras pri- vilegiales capituli Zagr. super veodita terra 25 vereteoorum confectas ipsi Mirozlao coofirmaret, quorum supplicatiooi Lucach et fratres sui, filii Eodre, Ooryoa, Ladizlaus filius GemzyDa, Stepko, Preda, Badus filius Georgii, Bork, Zlaviiia ac caeteri jobagiooes castri ZagrabieDsis cum suis proximis et geoe- ratioDe, vicioi et conmietaDei, praesentes pleoum cooseosum praebueruot. Teoor autem litterarum capituli fuit, quod Mycula filius Nicolai, Mirozlao filio Stephaoi de geoere Eadre, terram suam io Hercheo cootiDgeDtem, ad vigiDti- quioque vereteoos sitam iuxta Scyoa mlakam pro 25 peosis veodiderit io perpetuum. Per maous magistri Michaelis lectoris. Bx aetis per banum Khuen-Hedervdry ex regni arehino abloHs, N, E, A. Faee. 136. N. 21, DCCCLXXXVIIL 1265, 6. Martii, Temporibus ducis Veoetiamm, ma^tri Laureotii archiepiscopi Jadreosis et Aotooii Superaotii comitis, Buoa relicta quoodam Pelegrioi de Dragogoa cum suis haeredibus, de voluotate suae matris Bossae, veodit Nicolao de Matafaro quoddam terreoum suum io coofioio Gomellicae pro 12 libris ducatorum veaetoram parvorum. Testes 264 I. KUKUTJEVI^, Bakche de Petrigna et Martiniis SpBvrafeL N. de Matafaris exainiDator sub- Bcripslt' CeneriuB Alezii Jadrensia noiarius Bcripsit. - Trantwnptum in mea cc^leetiane. DCCGLXXXIX. RagvBii. 1265. 7. Aprilis. Cnm nobUes yiri Micha Madii et Michael Leonardi ambasciatores et nantii special^s Spalatenses Bagnsiam aocessissent et coram Johanne Qniilno comite Ragusii et sois indicibas et oonsiliariis se presentassent, faeta salatatione, petlenint nt dimittant homines qoi sunt capti i&t eos cum snis rebns. Habito consilio electl sont qaataor nobiles Theoporus Bobadae, Petras Bogdani, Volcassius Joliannis et Serssias Clementis cum qnibas dicti nnntli pacem et concordiam tractare debesnti nomine totias eommunitatis Spalat. cuius cartam procurationis ostendernnt Conventiones pacis haec fuerunt : Capti homines Spalat libere cum barcussis dimissi. Utrnmque commune conyenire debuit in stagnum seu stanicnm in medio loco qui dicitur Previack ad medium mensem Octobris, et pro qna- libet parte tres judiceB, aut plus aut minus secundum volnntatem, qni jnrare debebunt, qnod fideliter audire Velint omnes contentiones, aut quaestiones atqne discordias utriusque partis et ea sanare atqne diffinirey et si concordare non poBsent archieplscopi utriusque communis habent illud placitum diffinire. Si archiepiscopi impediti essent, eligere debeant novos judices, et si non possent concordare in eleetione eligantnr in medio per sortes. Testes fne- runt Mathias Balaziae, Domitrius Menaii, Andreas Benesse et Domianas Qon- dolae jurati judices; presbyter Petrus, Bagnsii uotarius scripsit. I^yhi6: Mon. L p, 100, DCCOXC. 1265. 25. Maii. Bela IV. rex manifestat, quod eum Caradiinas comes Crisiensis quandam particulam terrae uitra Dravam in Kornska ezi- stentem, super qua Pousa et Wlche residebant, nomine yaeoae terrae eastri de Kemnuk petiylsset sibi dari, magister Thomas notarius regis spedaiis et Johannes frater ejus ezhibuerunt priyilegium regis super collatione terrae Bolysk jobagionis castri praedicti, cuius terram eodem Bolisk sine liaerede de- cedente ad manua regias deyolatam, praedictis maglstro Thomae et Johanni ac patribus ipsorum dederat rex, quae igitur terra quam praefatos oomes Charachinus dari sibi postulayerat, non esset terra castri de Kemnuk sed semper fuerat antedicti Bolysk ; rex igitur collationem suam terrae Bolysk de noyo confirmat Thomae et fratribus, reyocans eam ab eodem oomite. Orig. perg. in mea collectione. DCCCXCI. In Colpata. 1265. 24. Junii. Rolandus banns totius Slayoniae declarat, quod cum dominus rex de liberia hominibus et de jobagionibaB castri de Byyche yiginti quinque praediales ezclusis aliis in eodem comitata constitnisset et singulis eorum portionem snam in terris cnm suis utalitatibiia et metis per suas litteras assignare iniunzisset, ipse banus ne iidem praedi- ales in posterum per comites de Biyche in suis juribus impetantar, yice sua Chrachinum comitem Crisiensem cum magistro Paulo canonico Chasmensi ad distinguendas metas transmisit. Qul redeuntes inter caetera metas por- tionis Bensae filii Nicolai inter dictos 25 praediales nOminati retuleront se taliter distinxisse et statuisse, cui etiam Jurse et Qregorius pro patre suo Marco, comites et jobagiones castrenses de Riyche in nullo contradixernnt BBGSITA. 265 imo approbanint. Qaarum meltram prima uicipit in flaTio Oonzka proocdit ad terram Wydoa et ad viam, per longom Bpaciom commetator terrae Pan- gratii comitis, renit ad caput Dobonch sicci, ibiqae incipit tenere metaa cam Prelsa comite, cadit in flufiom Glokocheyech per quem ezit ad magoam yiam de domo Prelsae comitiB, io qaa itur ad Biuche ibi commetatur terrae castrenfliB in eadem via ad occidentem vadit in magoo spatio per metas terreaa et arboreas ad metam iozta yiam ubi commetatnr terrae Laurentii. Inde ad oecidentem transit per Mlakam in flavium Eonzka et vadit ad primam. Idem Bensa et sui consortes iiberi praediales liberam habent etiam facultatem qnemcnnqne yoloerint ad suam portianem recipiendi, nec comites de Binche ipsoe potemnt in hoc prohibere. Ood dipl. pairius VII. p, 94. DOOOXGII. PeniBii 1265. 11. Julii. Olemens IV. papa scribit episcopo Traguriensi, cum prior et fratres ordinis Praedicatorum Spalatenaium confessi aint coram eo, quod Nicolaus AlberUni civis Tragurii, quemdam fondum snum in dvitate et jus patronatas capelie in eodem fondo erecte eis contulisset in- toitn pietatis. Quam capellam ipsis pro habitatione Urbanus papa confirmavit et qnod iuxta eam construere possint domos et offlcinas concessit, cni con- stmctioni se praediate Nicolao S. GriBagoni de Jadra, fratre Johanne custode fx;atnim minoram, fratre Bembaldo eiusdem socio, fratre Andreae superiore ff. Praedicatorum de Jadra, fratre Vincentio dus Bodo, ProBto Cotoparico, Qregorio comitis Eliae, Vulcina Pudnaneae, Sabo Mismaro, Vita Sine de Viergna, Petrogna Papae, Mauro Marini Cal- cunno, lyanno Slovinae, Josepho Stephani Mauredae, Andrea Marini Qru- bagnae, civibuB nobilibus Jadrae testibuB. Farlati: Blyr. 8aer. T, IV. p. 351. CMXXXVU. Spalati. 1267. 14. OctohHs. Begnante Bela IV. rege, tem- poribuB Joannis archiepiscopi Spalatensis, Bolandi comitis, Dominid Cassarii, Qregorii Qmbae, Dobri Madii iudicum, iidem iudices cum consilio uniyersae dvitatis notificant, quod yacante ecclesia S. Laurentii de Platea, qua pa- troni et fiindatores eiusdem ecclesiae elegerint Thomam archidiaconum cum uniyerso capitulo eccles. b. Domnii, transferentes in eos omnem saam juris- dictionem; aBtantibuB praedictis iudicibus, nobiHbus yiris Miclia Madii, Jo- hanne Cigade, Joanne Vitalis, Drago Stephani, Alberto Jamii, Petro Ceme- chae, Camurcio Petri, Marino Ghiudii, Qraptio Qatulae et pluribus. JosephuB Petri examinayit. Lucbb canonicns et notariuB scripsit In arekivo atdico FtenneiMt. colh Spal. CMXXXVin. 1267. Mense Octobri. Paulus praepositus et oapitulum QuinqueeocIesienBe notificant, qnod Stephannus, Joannes et Nicolaus filii co- mitis Isip pro se et pro Adriano et Isip f^atribus sais iitteras Belae regis exhibuissent potentes eas transsummi, quae sonabant super terra Chepan ayulsa a Chepano filio Chaba per iudidum regium et baronum, Mauritium ma- 280 I. KUKUIJBVI6, gistrom tayarnicomm et oomitem «le Barana, mag. Moys comitem Symigi- eiuem et VorosdienBem, Hemey baoum oomitem NltrienBem, Philippom co- mitem de Walcov etc. qnia diotns GhepanuB et eiua duo Heryientes Valentinus et BoBon occiderunt eomitem Isip patrem Bupradietoram et eiuB Beryum Petrum. Metae terrae fuenmt Becundum litteraB lAurentii iudiciB ouriae, terra Thomae et Nicolai fratrum Phile praepoBiti, inde qoaedam magna via, inde terra Chepani quae Boperat meta a ButheniB existentibuB iuxta aquam Obul, ad ocddentem Bunt commetanei populi de caatro Wolko? inde duae terrae abbatiB seu monasterii Sk Spiritui de Wolkov. Inde magna yalliB Bewesa venit ad clausuram Cliabagvatlia. Inde per varias metas ad primam. Cad. dipl. patrius V. VI. p. 148, ex archivo eomitum FesteHd in Ke$thely. CMXXXIX. IM Oronoe. 1267. 12. Novembris. Bela IV. rez ratificat ami- cabilem compositionem litis inter generationem Jure et magistmm Hoholdum magni Hoholdi comitis filium, mediante Chak bano comite Saladiensi per- actam. Inter alios in documento nominatos occurrit Ibrour (Ihour?) et Btephk cum filiis ac Martinus filius Budivoy de generatione lure ex altera antem parte de generatione Hoholdl Chak banus cum filio suo Dyonisio, magister Chak comes de Vrbaz, comes Lancretus cum filio suo, Midiael filius Tristani et Ochuz filius Buzad. Btatutum etiam fuit quod magister Hoholdns gene- rationi Jure solvere debeat 25 marcas ratione ezpensarum, dando pro qua- libet marca quinque pensas denariorum Zagrabiensium aut decrai pensas in Vienensibus sive ui parvis denariis numerando. Feier: Codex dipl. T. IV. vol 111. p. 403. CMXL. Tragnrii. 29. Decembrie. Qervasius Primicerius rector seu plebanus ecclesiae 8. Martini de conseasu episcopi, comitis et dominomm, comitis Marini Amblasil, Duymi de Cega, Valentini Petri, Bastiani Lucae, Theodosii, Dessae Amblasii et Jacoby Peczy, qui se haereditarios dicunt esse per pa- rentellam illorum de Machenaturis contraxit pactum cum Ludo Mathaei qui se per dictam parentellam ipsius ecclesiae haereditariimi esse dicebat, in quo dictus Lucius promisit elevare altius domum dictae ecclesiae. Actum in pa- latio episcopi praesente Duymo Domichae et Bertano Marini Ruzae; exami* nator Lampredius Jacobi. Lueiua: Mem. di Trau^ p. 113. CMXLI. 1267. Bela IV. rex considerans fidelem suum magistmm Thomam aulae suae notarium specialem et Johannem iratrem eiusdem in domo sua educatoB et a iuventutis ipsomm primordiis locupletatos virtutlbus et fid^ litatibus meritis, contulit ipsis terram castri sui Varosdiensis Komor in Za- goria, praecipiendo magistro Jolianni comiti Warosdiensi ut ipsam terram inspiceret, a quo informatns fuit quod ipsa terra sit sufficiens quindeclm aratris et quod vineae, sylvae et pratum sint in eadem. Exemit etiam ipsam terram rex ab omni onere et jurisdictione comitis tradens illam Thomae et iratribus eius Johannl, Christophoro, Paulo et 8tephano, et feoit eos introdud per Joiiannem magistmm taveraicomm Belae ducis totius Sdavonia filii sui et comitem Warosdiensem. Ex iransumpto litterarum Sigimundi regia de a. 1430 et 1635. In mea coUecHcnA. Idmn primiegiwn transumpUm o. 1431. per Stephanum EMkmger . BBOaSTA. 281 de BotilyM emUem et iudieea nMUum eomikUue Vwasdiensis pro Bene- dietofiHo Paidi de Komor, puhUeavii Wenuh Cod. dipl Arp. Vni. 170. CMXLIL 1267. Bela IV. rex manifestat, qnod cum post multas lites quae inter Keminium, Beinoldum et Jak filios Ebed ex una parte et Ponyth filium Arnoldi ex altera soflcitatae fuiBflent» partes in praeflentia Philippi, archiepisc. Strigonienflifl, Bolandi tunc bani totius Blayoniae et Manritii magiBtri taver- nicorum ex parte regis, patrifl Bmaragdi archiepiscopi Colocenfiis, Ladislai Yoivodae TransilTani et magifltri Vaafl ex parte filii regifl Stephani deputa- tonmii eflsent constitntae, idem Ponyth coram eifldem iudidbuB convictuB fuit de calumnia manifeflta, quocirca dicti iudicefl portionem terrae dicti Ponyth ia Nykfa (Nyek?) adiudicarunt fiiiifl Ebed. Bex tamen super huismodi poena calamniae eidem Ponith mfiigenda miBericordiam fecerat hoc modo ut idem dictam. terram a filiis Ebed nimquam repetere audeat, quod si &ceret ex tunc tanqoam manifefltus calunmiator sine uUa miserecoidia puniretur. Qui cum poBtea de dicta terra dictos filiofl Ebed semel et secundo expuliflset et iidem filii coram rege conqueati fuiBsent, decreyit rex eum nota calumniae puniri. Sed propter merita Cliak bani comitifl SaladienfliB dilationem ei fecerat ut pwBonaliteff compareret Sed cnm ille non comparuit rex pro tribunali sedens cum baronibuB Henrico bano totius Slavoniae, Laurentio Palatino comite Si- migienBi Panlo episcopo VesprimienBi et cancellario reginae Emey bano ju- dioe corie, Chak bano comite Saladiensi fratre eiusdem Ponyth etc. onmes poflflesflionefl ejufldem Ponyth adiudicavit filiis Ebed, nec non etiam Gregorio et Martino de Ond, Isep et Eenes de Suocurod contra quos similiter con- vietufl fnerat Prodamatum fuit insimul ut ubicumque dictus Ponyth inveniri poterit, ad curiam regiam addud debeat ut ddem pro vitio calumniae caracter imprimatur, qui iuxta regni consyetudinem calunmiatoribus imprimi consueyit. Ftoer: Cod. dipl. T. IV. wl III. 384. CMCLUI. 1267. fiela IV. rex notificat, quod magister Mois comes Simi- giensifl et de Worosdino perflonaliter coram eo confltitutufl, Alexandro filio Alexandri fratre suo praeaente et permittente, talem dispoflitionem de pos- aeflflionibnfl fluifl fecerit: Quod in comitatu Simigiensi dominae uxori suae et snis filiabuB dedit posfleflriones Igol, et duaa yiUas Posonii item Borhud et Vzlar item in Derekche portionem suam, item ultra Drawam posfeflsionem Bacha cnm omnibns pertinentiis et cum Sudyn, Musina et Bokya, item pos- flOflflionem fluam Izdench, ita tamen si magister Mois decederet siDe haerede masculo. Quam dispoaitionem rex confirmat. Datum per manus magistri Farcasii praepositi Albensis aulae yicecancellarii. Weneeh Ood. dipl Arpad. XI, p. 586. CMXLIV. 1267. StephanuB rex iunior Hung. dux Transilyaniae notificat, quod attendeuB fidditatCB et merita Mard fratris Dominici Qraeci quae idem *a tempore pueritiae regis et suae in pluribus expeditionibus exhibuit, cum effiisione sanguinifl Graed Dominid fratris Bui qui sub tibia in castro Eyns- berg per sagittam yulneratus yitam elausit dimicando, supradicto Marco terraa castri Bachi«iBi8 Horlay et Eeer duxit conferrendas. Praedictae autem tenae iacebant iuxta terram ipsiuB Marci haereditariam Irg (Irig) yocatam. 282 I. KUKUUBVld, qaae remanet ab oriaite. Habent etiam commetanenm in qnodam angulo episcopmn de Kd (Sirmiensem), ab ooddente nobilet de Bcylbach ab aqat- lone vero abbatiam Belae fontis com Buis terrls Buchke, Pyrasde, et Aranao. Ftjer : Cod, dipl T, IV, f>ol. UI. p. 416, GMXLV. Sibenioi. 1267, Frater Joannes archiepiecopaB SpalatenBiB ad petitionem Colambani TragorienBiB epiBcopi Sibenicam accedens, qoia da- mor et fiuna de excesBibaB dericoram ibidem reBidentiam ad eom penrenit^ coram epiBeopo Traguriensi et PharenBi nec non Bartholomaeo quondam ScardonenBi et fratribuB G. abbate 8. Stephani de Spalato, et FraedicatoribaB et miBBoribuB, yeritatem diligenter fecit perBcrutari, et culpas punivit delin- qaentium. Imprimia archipresbyter loci| quod longo tempore tenuit oonca- binami et quia non evitavit, excommunicatuB per epiBCopum Buumi cleriooB BUfltinuit in Bacris ordinibns conBUtutos contrahere matrimonium: Quia an- tiquam conBvetudinem de nuptiiB non Bervavit. Et quia illoB qui inddunt in canonem pro absoiutione ad episcopum ire non compullit. Jejunabit per tree annoB omncB Bextas feriaB in pane et aqua et supendit ipeum ab omnibuB beneficiiB per annumi ab officio, usque ad paBcha indasiye. — Item abbatCB S. Nicolai et S. Mariae de luBula quia camea comederant contra regalam 8. Benedicti et quia Bine monachiB Bteterunt, jejunabant decem BCxtaB ferias in pane et aqua et legent X miBBas pro peccatiB. — Item BacerdotOB Toleo, JoanncB et Michael pro eo quod in Bacerdotio dnxerunt uxoreB et gennerunt pneroB, ieiunabunt aextaB feriaB in pane et aqua omnibus diebuB vitae kubib, et BUBpeuBi fuerunt ab ofGcio et benefido per tres annoB. Et praecepit illiB Bub poena excommunicationiB quod ab illa die dimittant saaB uxorcB et de- incepB non accedant ad eaB, et Bi contrarium fecerint perpetuo Bint privati ab offido et benefido. — Item eandem penam iniunxit Michadi diaconOi Bogdano et DobroB Bubdiaoonia qui in sacriB ordinibus conBtituti uxorea du- xerunt et pueroa genuerunt, Dobroa antem qui se abaentavit a vidtatione debet comparere coram archiepiscopo ante camisprivium. Inanper Pzimua et Streco diaconuB quia ante aacroa ordincB duxerunt uxorcB ipsiB cum auis uxoribuB atare permiaBiti quia legitimum matrimoninm iudicat archiepiBCopuBi aed eodem ofEiciia et beneficiis perpetuo apoliat. Actum in praeaentia. Oolum- bani epiacopi Trag. Dobronia, epiaoopi FarenaiBi O. abbatia S. Stephani et aliorum. Lueius: Mem. di Trau, p, 80, GMXLVI. Venetiia. 1268, 5, Januarii, Beineriua Geno dux Venetiarum acribit rectoribaa et communi Spalati, cum DragaDua de Almiaso cnm uno ligno armato Nicolaum Blondum Venetum in aquia Slavoniae cum bonia et rebua auia coeperit hia diebuSi requirit eoB, qoatenua ai. contigerit viroa de AlmiBBO ad partea eorum accedere, eliberationem Nicolai et restitutionem bonorum ablatorum operam exliibere velint Lucius: De regno DdLm, et Croat, Itb, IV, cap, IX, CMXLVII. Viterbii. 1266, 24, Februarii. Glemena IV. papa ad petitionem Golumbani epiacopi Tragurienaia confirmat amicabilem compoaitionem inter eiua ecdesiam cum dero eccleaiae &ibenicenBiB mediante archidiacono (Thoma) et capitnlo Spalatenai fiftctam. FarlaH: lUyr. Boor. T. IV, p. 368, EftQBffrA. 283 OMXLVIIl. 1268. 15, Martii. Capitalam Zagrab. ecclesiae notnm facit, qaod conBtitatia in eins praeflentia ab una parte magistro Drisa lectore eocleB. lagr^b. et ab altera (^eorgio iobagione Gruciferomm de 8. Martino, idem G^rgiuB quatnor homines scilicet Peck et Paulam uzorem eius, et fiiioB eonmdem Wlkek aetate maiorem et Martinum minorem, confeBsus est se Tendidisse patii Tymotheo episcopo Zagrab. pro viginti quinque pensis de- nariomm Zagrabiensium quae quinque marcas tunc faciebant Buper quo cum praedictus Pezk uxor et filii eius iiiissent requisiti, responderunt, quod dictUB GeorgiuB usus fuit debita facultate et potiut eos Tendere, quia servi eiuB haereditarii extiterunt. Assignavitque praedictus Georgius iurisdictionem et propiietatem dictorum hominum et ipsos homines cum nascituris ex eis domino episcopo. Tkdliid : Mon, hist. T. L p. 137. GMXLIX. 1268. 17, Martii. Maria regina Hung. notificat» quod cum sua- dtata questaone inter comitem Gregorium filium luliarus nobilem de Simigio ab una parte et populos reginae de yiQa Berin ex altera propter quandam terram ad septem aratrorum quam idem comea ab elBdem populis nomine Buae terrae haereditariae de luharas occupatae ordine indiciario requirebat, duellum adiudicatum inter partes extitisset; tandem conBtitatis in area duelli et eertantibuB pugilibus utriusque partis, mediantibus proborum virorum stu- diia compositio inter eos huiusmodi intervenit : quod Gregorius ipsam terram populis dimiait recipiendo viginti marcas titulo compositionis. Postea Tero cum idem comes Gregorius, regni, reginae et Belae duci totius Slavoniae et Groatiae irreprehensibiliter servivisset propter haec servitia praestita dictam terram de benepkcito, conniventia, voluntate et cousensu regio ac ducis Belae memorato comiti restitui fecit per Ipoth comitem segaestiensem. Gujus terrae meta seperat ipsam terram a terra Zimam et Osscenag, deinde per varias metas arboreas veoit ad viam per quam itur ad Ziman deinde ad unum vir- gultnm quod dicitur Mega (medja) deinde ad metas terreas Sceghatar, per- venit ad metas sub domo Gumulchin erectas et terminatur iuxta terram co- mitiB Gregorii Ihams. Datum per manus Laurentii praepositi Bcti. Irenei SirmienBis aulae vicecancellarii. WenJtd: Cod. dipl Arpad. VIII. 193. GML. Badae. 1268, Eraey banus, judex curiae, comes castri ferrei, significat, quod in octavis cynerum Kemino, Beynoldo, Isaak fiUis Ebed, Gregorio^ Martino de Ound, Issep et Kenezio de Suchorod ab una parte, Gyak bano comite Zaladiensi, et Jacobo filio Ponich pro ipso Ponich ex altera, coram rege pro tribunali sedente, constitutis, idem Kemen et socii exhibuissent litteras iudi- ciales quibus ostenderunt eundem Ponich primo coram sex iudicibus, secundo eoram ipso rege et baronibus de vitio seu nota calumniae iuris ordine fuisse convictum et omnes possessiones suas dicto Kemyno et sociis adiudicatas fuisse. Tandem ad petitionem regis iidem dicto Ponich adiudicatam poenam remiserant, et ad petitionem eiusdem et domine regine et Ghak bani comitis Zalad. fratris dicti Ponich, de possesaionibus sibi adjudicatis restituerunt ipsi Ponik tres possessiones suas, Niczke videlicet, Lostag et Scuhorod in Sopro niensi et castri ferrei comitatibuB exiBtentea. F^er: Cod. dipl T. VII. vol L p. 351, 284 X. KtJKUuimdy GMLI. Viterbii. 1268. 31. MarHi. Clement IV. papa Gosmae Baladioi Jadienn . . . Asonis Iiutinopolitano, et Thomae Basilli catharensi eiyibQS scribit, quod illos in iyndicos et procuratores ministri et ftutrum oidinie minonun proym- ciae Slayoniae constitoerit. Fdb\mi6 : Storia dei frati minari L p. 415. GMLII. 1268. 26. Maii. Gapitulum ecclesiae beati Petri de Posaga noti- ficat, quod domina relicta Poaa cum suia filiis Gregorio, Panlo, ac Nicolao ex altero matrimonio procreato ex una parte, Gregorius autem Keneadns ex altera praeaentes confessi sint, quod idem relicta cum suia filiia Gr^gorio et Paulo terram Buam inter riyulos Eenea et Dubonch potoka aitam, de con- sensu Nicolai filii sui et commetaneorum Gheh et Torda generis sui et Draas pro 50 marcis argenti Qregorio Kenezio yendiderit exclusa portione praedicti Torda generis sni. Insuper yendidit etiam yineam in teiritorio Gheh sitanL Meta terrae incipit iuxta Dobouech potok inferiuB domus Daraa. Inde ad sQyam Bok. Inde ad quoddam I^alysta, et peryenit ad aquam Ghemecz et ad clausuram ipsius aquae ubi pisces capiuntur. Inde ad locum ubi fiuTius Wrboycha iungitur fluyio Lukuy. Venit ad campum Trezcenapole et yenit ad Dubouch potok et ad locum ubi cadit Zcophenikpotok in eundem Dubonch donec yenit ad priorem. Ex trafuumpiis Caroli regis de annis 1317 et 1323 et capituU Boenensis de a. 1400. Ex actis per banum Khuen-Hedervary ex archivo regni ablatie N. B. A. Faec. 1502. N. 16. et 17. GMLIII. Viterbii. 1268. 23. Junii. Glemens IV. papa commonicans archi- episcopo Jadrensi, cum abbas et monachi monasterii Bt. Gosmae et Damiani de Monte Jadrensi ord. 8. Benedicti destinare curarunt, quod monasterium ipsum per incuriam et malitiam degentium in eodem in spiritualibus et tem- porafibus sit collapsum, humiliter postulabant ut ipsum cum membris de cisterciensi ordine reformare faoeret, quorum petitioni annuendo mandat, si capituli assensus ad hoc accedat quatenus dictum monasterium cummembris de ordine cisterciensi monasterii de Topliza Zagrabiensis dioecesis reformei Theiner: Mon. vet. Hung. L p. 293. GBiLIV. Arbi. 1268. 23. Augueti. Temporibus Laurentii Teupolo duds Venetiarum, Gregorii de Goatizza, Arbensis episcopi et Marci Badoarii co- mitis, praesentibus Georgio quoddam Simonis et Joanne Nicolae. Gum dictus episcopus cum capitulo suo a communi Arbensi dedmas non consuetas re- quirendo, rectores ac consilium ciyitatis sub interdicto posuisset, tunc Beste (prior.) ac iudicea Hermolaus Matthei, Martinusius de Slayiga et Stephanus de consiliarii Arbenses et uniyersa communitas, sentientes se indebite aggrayatos, tamen yeluti deyoti filii matris ecclesiae patienter sustinenteB omnia pro firmo credebant, quod a grayaminibus indebite factis episcopus tandem desistere deberet, petentes ut eligentur presbyteri et yiri tam clerici quam laici qui quaestionem debito fine definirent et ut drcumstantium fini- timorum Dalmatinorum tam communitatuum quam nobilium super hoc deter- minatio requiratur, sed cum hanc petitionem derus non curayisset, reccurit communitas ad gradensem patriarcham Dalmatiaeque primatem. Martinudus de Sloriga judex et examinator mannm misit Marinus notarius scripsit, FarlaU: lUpr, eaer. T. V. p. 243. R1BGB8TA. 285 CMLV. 1268. 23. 8eptembri$. Capitulam eccleaiae ZagrabienBis oertificat^ qaod coDstitotiB ab ana parte Jonizlao filio Diminuk, Wiatk(o) filio Lubizlay, Jacov filio Lubech, Lubislao filio Gurdesa de Brochina ab altera vero Petro filio Radosi de Kenesapolja, idem Juniilaus com snia quandam parUcuIam terrae subtus Doluch contiguam terrae dicti Petri confessi sunt se vendidisse eidem Petro pro quindecim pensis denariorum Zagrabieneinm, quorum ein- galae quinque pensae marcam tunc temporis faciebant CuiuB terrae prima meta incipit ab oriente a metis terrae Petri, Knesapolia, inde ioxta terram Radoan ascendit ad montem ad arbores hrazt, nucis, breat, cheresna et per variaB alias metas ad fontem Grabrouch inde ad locum Zlatina inde iuxta metas Gk)ztizlav filii Pribizlay ad priorem metam. Astiterunt commetanei Marc filioB Marci comitis et Badoan supradictuB. Ex aetis per banum Khuen-Hedervary ex regni (urchivo ablatis. N. B, A. Fate. 1532. Nr. 4. Habet quoque Weneel: Codex dipl, Arpad IIL pag. 222. XI. 579. CMLVI. 1268. Ante mensem Octobris. Bela Duz totius Slavoniae, Dalm. et Croatiae notom fadt, quod accedentes ad eum FarcasiuB filins Damiani de genere Colchoch (Clochoch) ab una parte, MathaeuB abbas B. V. de Toplica ez altera, idem Farcasius confessuB est, duodecim servos et ancillas, haere- ditarioB suos, pro decem et septem marcis denariorum Zagrabiensiam ipai abbati vendidiaae, quorum nomina aunt: Lyben et uxor eiua Jurica, Badomer filiua eornndem, Martisaelay, Obrade, Mara, Martha, Lybysna (LjubuSna), Calcava, Voche» Vochiche et Davola. ConfesBns est etiam idem Farcasius alia capita servorum et ancillarum et quidem : TomaB et uxor ejus Canisse- vela, et Badosela, Badiscia, Luda, Bapeko et uxor ejus Drag^a, Tecana, Milnaana, Elena, Zerniche et Dobrina ipsi monasterio pro remedio animae Buae dedisae. Datum per manua patria Ladislai epiacopi tynienaia aulae ducia cancellarii. Ducatua anno primo. TkaHii^: Mon. Hist. T. L p. 148. CMLVII. Viterbii. 1268. 3. Novembrie. Clemena IV. papa tranafert Ale- ardam archiepiacopum Bagusinum ad aedem archiepiacopatus arboreacenaiB in Sardinia. Farlati: Blyr. sacr, T. VL p. 110. CMLVIII. 1268, Bela IV. rex aignificat, quod cum conaiderata fidelitate comitis Sagud, militis Henrici palatini et comitis Posoniensis, eidem terram coiadam Mikonis sine haerede decedentis in comitata Bimigienai de Chea- micza iuxta flavium Gorbonok existentem contuliaBet more praedialium ha- bendam. Sed quia poatmodum ipae Sagud circa ipaum palatinum commorando r^gi plurima aervitia exhibuit, multia ae fortunae caaibua in expeditionibua regiie et contervatione confiaiorum committendo, terram praedictam a juris- dictione comitia Simigienaia et de Chesmicza eximendam duxit ei libertandam ita, quod nec ipae nec ejua haeredea ratione ipsiua terrae in aliquo ipaia co- mitibufl teneantur aed aolummodo filio regia Belae duci (Slavoniae) aervitium debeant exhibere. Datum per manua roagiatri Farcasii electi e:cleaiae AlbenaiB anlae vicecancellarii. 21 286 I. KtJKULJBVl6, Copia recens in mea eolleetione, Eiusdem Sagud nepoies Slephanus et Peirus filii Bodor /!2tt Sagud nobilea de Oorbonok in documentis de a, 1332^ et 1334. GMLIX. 126S. Bela lY. rex notum facit, quod licet comes Panith filius Arnoldi de genere Buzad per falaam suggestionem quorundam inimicorom Buorum erga ipsum regem in pluribuB delatus extitisset et obhoc in indigna- tionem regiam incurisset et per publicam macihnationem iniquo iudicio in damnationem perdonae et ablationem possesBionum condemnatus fuisset, verum quia idem rex Bela a praelatis et baronibus ac regni nobilibus palam et occulte yeritatem inquirendo certo certius ipsum comitem Ponith in praemissis delationibus innoxium et immunem esse conperisset, ideo indignationem suam ei remittens ipsum ad suam gratiam recepit specialem, volens et statuens ut eidem comti possessiones suae haereditariae in specie Senthtrinitas, Kakonya et Bakatya restituantur. Cod. dipl patrius VII. p. 109. CMLX. 1268 Bela IV. rex notificat, quod cum ei relatum fuisset quod terrae conditionalium suorum et castrorum per quorundam indebitam occu- pationem essent alienatae, exmisit Pau^um episcopum vesprimiensem ad re- stituendas terras, qui cum ad comitatum Symigiensem pervenisset, propter quaerimoniam quorundBm castrensium de Mogorey ad terram eorum Mo- gorey accedere procuravit, procedens cum Barnaba maiore exercitus regii et Endre maiore castri praedicti, qui episc. iavenit dictam terram esse mixtim cum haereditaria comitis Joannis filiis Isip, et cum eandem per metas sepa- rare voluisset dictns comes Joannes petiit ut factum terrae castrenais exa- mini transmittet decidendum. Attamen dixerunt castrenses quod idem comes Joannes petiit ut factum terrae castrensium examini transmittet decidendum. Attamen dixerunt castrenses quod idem comes Joannes tantam haberet por- tionem in Mogorey quantam et ipsi. Praefixo terraino ad causam dedicendam advenerunt comes Johannes ab una parte, ab allera vero Bamabas et Endre comites cum castrensibus Scenke, Ivanka, Pentek et Benke, de villa Mogorey, postulavit lohannes comes, nt pro morte patris sui tunc temporis magistri pincernarum regis Colomani, qui (pater) per Tartaros in fine pontis fluvii Seyov Bub vexilio eiusdem regis Colomani extitit interemptus, ubi idem comea Joannes sub eodem vexillo per haatam eorundem Tartarorum in pede sinistro mortalem pertulit laesionem, memoratam terram eius haereditariae Zerrae ad- iaccntem sibi conferre a rege postulavit. Rex igitur annuit petitioni ex eo, quod tam pro morte patris sui quam pro effusione sui sangvinis petitio ip- sius, licet modica tamen iustissima fore videbalur, eique dictam terram con- tulit in perpetuum. Meta autem terrae prima de insula et prato Balatini, vadit versus villam Okch procedit ad terminos terrarum S. Egidii de Symigio et castrensium de villa Kulked. Per varias metas descendit ad vallem Rodnuk in qua est fiuvius et cadit in magnam paludcm Balatinum. Cod. dipl patrius. T. III. p. U. Eidem Johanni filio Isip de Mogor eon- tulit ob eius strenua facta in bello contra Ottocarum regem et Henricum banum exhibitas Stephaniis et Ladislaus rex plures litteras donationalea vid. p. iC, 27, 28, 30. Andreas quoque III. rex Trebko et Joanni filiis Joannis de Mogoroy p. 40. RBQBSTA. 287 . GMLXI. 1268, Bela dei gratia dax totias Slayoniae, Dalmatifle et Oroa- tiae notificat, quod cam DemetriuSy Marcus, Pribk, ChorDouch et Prybineg et alii cognati eorum de Soztowych, populi castri Crisienais, Abraam, Bar- tholomaeum et Dominicum filioB condam Bartholomaei coram duce convenis- sent conquerendo qaod iidem tertiam partem terrae Soztavych detinerent indebite occupatam, praedicti autem Abraam et fratrcs responderunt eandem terram ex gratia ejus patria regis Belae IV. donatam habere producendo pri- yilegium ejus, quo iuBpeeto et diligenter examiuato dux cum baronibus regni suiy H(enrico) sdlicet bano Slavoniae, Dyonisio comite Zaladiensi, iudice ca- riae suae, magistro Baag comite de Dobyoha et aliis baronibus et nobilibus regni sui decrevit ipsam tertiam partem terrae Goztowych dicto Abraam et fratribus perpetuo relinquendam esse. Uni autem ex calumniatoribus et falsi- ficatoribus Demetrio scilicet, qui assari debebat pro litis refricatione, ad pe- ticionem aliquorum baronum parcens, partem capitis sui abradi fecit in signum opprobrii et memoriam ulcionis. Datum per manus Ladislai episcopi Tini- ensis aulae ducis cancellarii. Ex archivo camerdli Budensi, Weneel: Cod. dipl Arpad. VIII. 203. CMLXIL 1268. Bela dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Croatiae, trans- summens donationem Belae IV. regis nobilibus de Soztowich factam, edicit quod inspexeiit tenorem eiusdem privilegii cum baronibus regni sui, Henrico videUcet bauo Slavoniae, Dyonisio comite de Zalad, judice curiae suae, ma- gistro Baag comite de Dobycha et aliis baronibus et nobilibus regni sui, qui ei assidebant. Datum per manus Ladislai episcopi Tyniniensis aulae snae cancellarii. Ftoer: Cod. dipl Hung. XI. p. 408. CMLXIII. 1268, Bela dux totius Slavoniae Dalmatiae et Croatiae cum post suam emancipationem per patrem suum regem Belam regimen ducatus adeptuB fuisset, confirmavit ad petitionem magistri Thomae familiaris et spe- cialis notarii regis coUationem terrae Enmur in Zagoria factam a patre suo eidem et Thomae et fratribus eius Joanni juveni ducis, Christophoro Paulo et Stephano. Datum per manus Ladislai episcopi Tiniensis aulae ducis can- cellarii. Ducatus anno primo. Ex mea antiqua coUectione. CMLXrV. 1268, Bela dei gratia dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Cro- atiae notificat, quod cum Borizlav, Vulchk, Stepan, Vytku, Wulchyk filius Bese, Vulchey filius Drask, Dragialav, asserendo se esse castrenses castri Zagrabiensis, conveoissent Martinum jobagionem castri praedicti super terra Blagusa, dicendo eam esse suam haereditariam et fiiisse ab antiquo a suis progenitoribus possessa, et iidem Berizlav et socii requisivissent ipsam terram ordine iudiciario, quam interim contra eos iustificasset coram Alexio bano prout in litteris Alexandri bani (vicebani?) et bani Stephani bonae memoriae confirmatoriis continetur. Demum cum iidem supradicti coram Bolando bano questionem super Blagusa suacitassent, iternto per sententiam ipsius bani et aliorum baronum calumniatores remansissent, sicuti litterae Rolandi bani attestant (vid. 1261). Unde cum dictus Martinus dictam terram iustificerat semel et secundo adiudicata est ei per ducem una cam baronibus Henrico 288 I. KUKULJKVI(5, bano, DyoDisio comite ssaladieDsi judfce curiae dncis^ magistro Baas comite dobicensi et aliis nobilibus regni. Praedicti antem Berislaus et socii qua ite- rati calumniatores licet secundum regni consvetudinem eorandem calumnia- torum nasi ferro candenti signari debuissent, tamen ad instantiam baronum eis misericordia facta, duobus ex ipsis Berizlao et Vulchk abscidi fecerunt crines suoa, terram Blagusa Martino relinquendo. Datum per manus Ladislai episcopi tynniensis aulae ducis cancellarii. Tkal6i6: Mon. hiat T, I. p, 137. CMLXV. 1268. Bela IV. rex commendat memoriae, quod cum Demetrius . Marcus, Prlbk, Chomouch. et Pribenuk ac alii cognati eorum de Goztoyg populi castri Crisiensis, Abraam, Bartholomaeum et Dominicnm filios comitis condam Bartholomaei, super tertia parte terrae GQztowyg (sic), quam idem comes usque dum vixit ex regia donatione pacifice possederati coram rege traxissent in causam, tandem quia ex tenore litterarum Stephani quondam bani totius Siavoniae, qui ipsam tertiam partem dicto comiti in praedicta terra statuerat, comperitur eandem terram Guztoyg fuisse castrensis et populos etiam esse castri praedicti, et propter quod poterat rex ipsam terram sine iniuria alieni juris dicto comiti conferri, ideo dimisit dictam tertiam partem ipsius terrae porro quoque filiis comitis Bartholomaei irrevocabiliter possi- dendam. Datum per manus Farcasii vicecancellarii. Ex archivo eatnerali Budensi. Cod. dipl. Arpad VJIL p. 190. CMLXVI. 1268. (Joannes V) archiepiscopus Spalatensis facit testamen- tariam dispositionem qua mediante terram octo aratrorum Polona dictam intcr Dravum et Mnram fluvios situatam fratri suo comiti Lanchreto legat. In archivo camerali Budensi. N. R. A. Fasc. 616. N. 45. MCLXVII. 1268. Chak banus, comes zaladiensis, Pausa comes, Hen- ricoB, Goganus, Vyd, Valentinus et Buchk(o) iudices a rege deputati notificant, quod cnm Bela rex Ungariae et Bela dux Slavoniae ipsis missis, terram no- bilium per totum . . . duxerint revocandam et restitnendam, terram nobilium de Zala, de castren^ibus^ de udvornicis, de populis reginaC; de populis Belae ducis et de populls ecclesiarum occupatas, manumiBerint restituendas. Hi igitur exmissi, didicerunt quod : terra Laduslai et Stephani filiornm Petri et Pauli et aliorum fratrum nobilium de Bocha 80 iugera continens, per ca* strenses de Bocha et sagittarios de Hazugd indebite occupata sit, qnam terram eis restituerant. Meta prima incipit iuxta fluvium Buchca, vadit per nemora ad aquam Plyzg et per eandem separatur a sagitariis de Hazugd. Ex autographo familiae Skuhlicianac, Jankovic et Fejer: Cod. dipl. T. IV. vol III. p. 485. CMLXVIII. 1268. Chak banus comes Zaladiensis, Pousa, Henric.is, Vyd, GoganuB, Valentinus et Buchk(o) judices a domino rege super restitutione terrarum in comitatu Zaladiensi deputati declarant, quod cnm Behi rex et S. (Bela) per dei gratiam dux totius Slavoniae eins fiiius decreverint, ut poB- sessiones quaelibet nobilium per totum regnum pristicis possessoribus re- stituerentur, convocatis omnibus qui ad hoc fuerant convocandi et tactia REGBSTA. 289 sacris evaDgeliis invicem obligati ad exequendum mandatum domini regis et duci« Belae procesaerunt in negotio ubi inter caetera terram Dominici filii Mour et fratrum de propria haereditaria terra Kezy per castrenses de Kesy indebite occupatam invenerunt, eisque restituerunt. Wenzel : Cod. dipl. Arpad, VIII. p. 208. CMLXIX. Jadrae. 1269, 11. Januarii, Temporibus Laurentii Theopoli ducis Venetiarum, magistri Laurentii archiepiscopi Jadrensis, Thomasini Justiniani conutis Heliaa Kubeus filius quondam Stanyi habitator Jadrae cum suis hae- redibus facit plenam securitatem Grubae de Bitesa babitatori Jaderae de soiidis venetiarum grossis decem, quos persolvit pro praesenti anno in ra- tionem debiti solidorum veneticorum grossis quadraginta. Testes Marcus ple banos S. Mariae majoris, Gregorius Scestagiseli et alii. Ciprianus de Can- canaro examinator manum misit, Yincentius S. Maiia majoris clericus et Jadreae notarius scripsit. Orig. tnembr. in meis misceUaneis Dahnatinis. CMLXX. 1269, 17. Januarii, Capitulum ecclesiae zagrabiensis notificat, quod constitutis coram eo Chech comite, filio Pochuna comitis ab una et Stephano et Pnchin fiiiis Mortun jobagionibus castri de Worosd ab altera parte, asseruit comes Cheh, quod habuerit materiam questionis contra dictos filios Martini super terra ipsorum apud Sanctum Grcrgium, sed renuntiavit omni liti reliuquens terram dictis jobagionibus. Cod. dipl. patriua VL p. 155. Ex arckivo comitum DraSkovic. CMLXXI. Zagrabiae. 1269. 17. Januarii. Bela dei gratia dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Croatiae notum facit, quod cum relicta Pribislai co- mitis nomine Lilium, assistentibus generis suis Egidio filio Berislai, Alexandro filio Cremae de genere Tyboldi, et Ivan filio Salamonis traxisset in que- stionem capitulum Zagrabiense impetendo eos super quatuor villis: Casna superiori, Blagusai novo praedio et insula cum portu in Zava. Tandem propter bonum pacis talis forma compositionis inter partes facta, quod capitalwm pro eo quod progenitores relictae Pribislai ecclesiae fideliter serviverint et ab eadem ecclesia enufriti fuerint et educati, solverunt eidem relictae Pribislai triginta quinque marcas et suis generis unicuique decem et octo marcas. Affu- erunt Mathias filius Borch, nepos Kinciani, filius filiae suae Annae, qui simi- liter habuit viginti marcas ex parte capituli ratione quartae contingentis ma- trem suam filiam Kinciani. TkaUid: Mon. hiat. T. 1. p, 138. MLXXII. 1269. 14. Februarii. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis significat^ quod cum pater Timotheus episcopus Zagrab. nobiles viros Farcasium filium Tbolomerii, Stephanum filium Belus et Cozmam filium Pridislai de Kamarcba excommnnicasset pro eo, quod decimas suas in specie solvere recusabant. Et idem nobiles postmodum Zagrabiam accedentes in loco capituli ab. eodem episcopo munus absolutionis peterent. Tandem idem epiacopus eorum et ca- pituli precibus inclinatus, eos ab excommunicatione absolvit et dicti nobiles assumpserunt sacris tactis, quod si magister Petrus praepositus Chasmensis et concanonicus super hoc quod decimas in specie solvere teneant«r prae- 290 I. KUKULJBVld, staret Bacramentum, extuno decimas in apede solverent. Termino adveni- ente misso magistro Petro dicto Pulchro archidiacono Vrbouch pro testimonio ad curiam episcopi, rediens ille dixit, quod dicti nobilea praepoaito Chas- mensi in loco sacramenti, videlicet in ecclesia^beatae Margaretae in Dumbrou astanti et volenti iorare, Bacramentum remiBsernnt recognoacenteB se decimas in specie solvere debere. Tkaldid : Mon. hist. T. I. p. 139. CMLXXIII. Zagrabiae. 1269. 7. Martii. Detricus comcB ZagrabienBis notum facit, quod conatitutis ab una parte Endrech terrestre comite, et ab altera Zork, Deacen, Crican filius Zvek (Zork?) iidem quandam particulam terrae in Zepnicha confessi sunt se vendidisse Endrech comiti supradicto pro 15 pensiB denariorum Zagrabiensiumi quorum singulae quinque pensae marcam tunc temporis faciebant. ABtiteront commetanei terrae venditae : Micula, Micus et Btephanus fllii Nicolai et consanguinei venditorum et Cherne nepos Bu- lezod, Iwris, Gkorgius, Gozeina, Ivanech et Drngoyk, qui venditionem appro» barunt. Meta terrae incipit iuzta ripam fluvii Zepniche et pervenit in locum ubi duo fluvii Zepniche cadunt in unum. Inde ascendit ad montem et venit ad finem vineae Branizlai iobagionis Petri cantoris. Transit viam quae ducit ad ecclesiam b. Petri et terminatur. Tkaliid: Mon. hist. T. L pag. 140. CMLXXIV. 1269. 9. Aprtlis. Bela IV. rex manifestat, quod cum ille pro contumacia ac propter devastationem terrae de Mooho (Biadva) in auxilium nepotiB Bui Belae ducis, contra Wros regem Serviae suum exercitum desti- nasset, fidelis iuvenis Michael filius Petri de genere Chak in confiictu ipsius regis contra oppositam aciem fortiter dimicavit, laetale vulnus excipiens, sicut etiam per ducem Belam regi constitit, ut idem Michael in ipsa area certa- minis, duos barones, videlicet generum eiusdem Wros et filium magistri ta- vemicorum suorum captivasset, quos cum armis militaribus et dextrariis va- lentibus regi praesentavit. Quorum veritas per filiam regis Annam ducissam et nepotem suum Belam ducem de Macho ei fuit revelata. Qui cum per regem fnissent inquisiti, retulemnt, ut cum Michaele in octigentis marcis conve- nissent se redempturos, de quibus etiam idem Michael crucem pretiosam de ligno domini ad visum Belae ducis recepisset, quam cnm rex una cum regina consorte sua inspicere requisivisset, ipsam crucem vidit continere de ligno domini longitudinem unius palmae et dimidiae, latitudinem vero unius palmae, formatam in auro decem marcarum, pretiosis gemmis et lapi- dibus mirabiliter ordinatam, estimantes in valore quingentas marcas auri lapidum et gemmamm. Quam cum rex ab eodem Michaele una cum captivis suis in pecunia redimere voluisset, dare recusavit nisi per donationem vel per concambium possessionis. Ad hoc contulit ei rex pro concambio temam Erdeuchucana prope villam Vyssunta in comitatu Symigiensi, prope praedium reg^um de Segust. Item terram Udvomicorum et Buchariomm regiorum de Nywyn cum aliis multiplicibns viUis. Fejer: Cod. dipl T. IV. vol UL 190. CMLXXV. 1269, Mense Aprili. Bela dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Croatiae notificat, quod attendens merita et servitia Johannis comltis de ge- REQESTA. 291 nere DruBina et magistri Stephani ensiferi sui, qaae iidem ei et regno ac alias fideliter impenderint se et suos dubiis fortunae casibus exponendoi cum in recompensationem multiplicium servitiorum eorum pro modico reputat id quod eis de praesenti dedit, respectu eornm qnae facere intendit in futurum, villam Gara in comitatu de Wlco ad eius donationem pertinentem, praefatis et eorundem haeredibus iure perpetuo contulit possidendam. In cuiua corpo- ralem possessionem ipsoa per Dominicum comitem de Barana introduci fecit. Datnm per manua Ladialai episcopi Tininiensis aulae ducis cancellariL Fejer: Codex dipl T. IV. vol III p. 64. CMLXXVI. Ravennae. 1269, 30. Aprilis. Pbilippus archiepiscopus Ra- ▼ennatensis et ap. sedia legatus confert Andreae Ganzono canonico Paduano adminiatrationem archiepiscopatus Ragusini cum illum ipsius ecclesiae capi- tulum duxit in suum archiepiacopum concorditer eligendum. Exjbullario Eagusino p. 408, CMLXXVIL 1269. 22. Maii. Capitulum eccleaiae zagrabiensis notum faciti quod constitutis ab una parte Wratizlao filio Jacov et ab altera Iwanca comite, genere einsdem pro se et Jacobo fratre suo, idem Wratislaus filiis anis Benedicto, et Domtnico, et Noreta, fratre ipsius Wratizlai, portionem suam divisionis factae inter ipaum et Noretam in terra qaam rivua Batina inter- fluit, confessus est se vendidiase praedicto Ivanca comiti et Jacobo fratri pro viginti duabua marcia. Prima meta terrae incipit ubi rivus Climen con- iungitur sqnae Batina, versus orientem procedit iuxta magnam viam quae via exercitus vocatur. Transiens eam venit in vallem et intrat rivum Zvinna. Per varias metas venit in rivum Megepotok. In septemtrione procedit in latere montis Birch et venit ad aquam Batina et revertitur ad primam. Astiterunt de genere Johannis pugilia de Zagoria, commetauei terrae Paul et Ivanua filii Mortunus, Dursan filius Ratk(o) et Ozul filius Stephani. TkalH6: Mon. hist. T. I. p. 141. CMLXXVIIL RagnaiL 1269. 4. Junii, Praesentibus Andrea de Zerenia, Marino filio Titi, Sorgo Pryredan, Matthei, nobilibus de Ragusio et aliis, praes- byter Donatus S. Hieronymi de Venetiis, praeseutavit litteras Philippi archi- episcopi Ravennatenais et legati apoatolici directas ad capitulum Ragusiense in quibus insinuat eis quod Andreae Gauponi in archiepiscopum Ragusienaem per illoa electo, administrationem archiepiscopatus contulerit. Ex buUario Bagusino p. 409. CMLXXIX. SpalatL 1269. 20. Junii. Temporibus Belae Slavoniae ducis et domini nati, Johannis Spaiatensis archiepiacopi, Nicolai comitia, potestatis, dictus archiepiscopus locum fratrum Praedicatorum in horto archiepiscopali positum, a praedecessoribus ejus fratribus collatum, arctum esae proapiciens, aasensu civitatis, eum de novo donatis terris amplificat. Eosque ipse cum archidiacono Duymo et capituio in possessionem introducit et per notarium civitatis Lucam canonicum publicari fecit. Testes Joannes Vitalis, Petrus Cernecha, Albertus Jancii, Dobre Dusazzae, Gaus . . . Eamurtius Petri, Ma- rinus Gaudii, Dobre Madii, Lucas Jancii, Joseb Petri Vulcinae, Simon Mar- tini examinator. Farlaii: Ittyr. sacr. T. UL p. 284. 292 I. KUKUUBVld, OMLXXX. 1269. 22. Junii. Bela IV. rex notam facit, quod NicolauB filiua Andreae et Petras filiaa Petri ab ana parte, comea QregoriaB iadez Cama- norom, Thomas et Stephanus filii Thomae fratris eiusdem comitia Qregorii ab altera, nobilea de Monuzlo eoram nobis personaliter conatitnti, iidem Ni- colaua et Petrua dixerunt, quod inter ae a primaevia parentibaa, atavia et progenitoribua auia, in univeraia poaaeaaionibua auia, tam de partibaa Hun- gariae tum etiam de partibua Slavoniae (non) habuiaaent inatam et aequam diviaionem, nec habere potuiaaent, licet in una et in eadem proximitate et conaanguinitatia linea aunt annexi, aed idem comea Qregoriua cum fratriboa auia totaa poaaeaaionea eorundem iniuata diviaione et inequali haberent et detinerent occupataa. — Dictus autem comea Stephanua et fratrea aui e converao reaponderunt, quod ab atavia, primia parentibuB et progenitoribua auia in omnibua poaaeaBionibua duia eaaent diviai, habendo diviBionem iuatam et equalem, et licet materia litia in facto poaaeBaionum inter dictoa nobiiea diu fuiaset mota, nihilominua cognoscentea lineam proxtmitatia et cognationia et fratemae dilectionia et ob amorem bonae pacia altercari nolentea, praefatua comea Gregoriua cum fratribua, quaadam poaseaaionea de partibua Slavoniae haereditariaa inter aqua Zaua et Lona et Chemech et inter aquam Zava et Hodra exiatentea cum omnibua pertinentiiB, et Kapolchami quae Qaep dicitur, in medio terrae et ailvae praefati Petri iuxta primam diviaionem adiacentem remittentea, dederunt et tradiderunt, Nicolao et Petro aupradictis in perpe- tuum poasidendaa, quam divisionem rex annuit et roboravit. Cod. dipl. patrius. VII. p, 116. ex actis com. Erdddy OalgocMam ablatis. CMLXXXL 1269. Mense Junio. Paulua praepositus et capitulum Quinque- eccleaienae uotum faciunt, quod Vrbanua fiiiua Pobrad terram haereditariam auam iuxta Wasca ad uaum 5 aratrorum aufficientem, de conaenau Pouaa fiiii Qwoh, Martini filii Kohon, et Demetrii cognatorum auorum vendiderit patri Timotheo epiacopo Zagrab. pro 30 marcia argenti. Pro ipao epiacopo aatitit Thomaa filiua Thampa. Meta autem terrae incipit de Drava in duabas metia terreia, in commetaneitate Cruciferorum de Nowak. Deinde per variaa metaa terreas et arboreaa cadit in magnam viam exercitualem. Exinde venit ad foveam vulpinam et iterum per variaa metas terreaa et arboreaa ad finem. TkaUi6: Mon. hist. T. I. p. 142. CMLXXXIL Budae. 1269 1. Auguati. HenricuB banua totiua Slavoniae aignificat, quod comea Qregorius iudex Cumanorum, Thomas et Stephanua fiiiua Thomae ab una parte, Nicolaua filiua Andreae, Petrua filius Petri ab altera nobilea de Monuzlo (Moalavina, Monoslovina) peraonaliter conatituti, exhibuiaaent ei privilegium regia Belae cum instantia ut iuxta ipaum auas litteraa teatimoniales dari faceret, quorum petitioni banua annuit, privilegium regia tranaunmii fecit et suum testimonium addidit (vide privilegium Belae de 23. Junio 1269). Cod. dipl. patrius VII. p. 116. Ex actis com. ErdSdij Galgocgam ablatis. CMLXXXin. 1267. 20. Septembris. Capitulum ecclesiae sagrabiensia no- tificat, quod conatitutia coram eo ab una parte filio Beruwey, Jacus acilicet, cum auo conaanguineo, Draxa filio Woyk, iobagionibus caatri Criaienaia, et ab altera Bochou, aerviente Andreae comitia de Noack filii Nicolai bani, vice et RBaSBTA. 293 Domine domini Bui| idem Jacua yineam suam in terra Kemluk in circuitu viiiearum Audreae comitia vendiderit eidem pro 26 pensis denariorum Zagra- biendum, quorum aingulae quinque pensae marcam tunc temporibus faci- ebant Orig. membr, ex actia per banum Khuen-Hedervary e regni archivo Pe* stinum abloHs. N. R, A, Faec. 465. N. 20. CMLXXXIV. Viterbu. 1269. 24. Septembris. Philippus Strigoniensia et Btephanufl Colocensis archiepiscopi, Lampertus agriensis, Paulus Vesprimi- ensis, Philippus Vaciensis, Lodomerius Varadiensis episcopi significant eoa et omnes e(.iBCopos regni Ungariae recepiase literas apostolicas Clementis IV. papa in quibus illis insinuat, quod barones et alii nobiles regoi, sicut ad eius pervenit auditum, in praeiudicium libertatis ecclesiasticae duxerant statuendum ut decimae non solverentnr ecclesiis iuxta morem et coosuetu- dinem, quod et reges Fela et Stephanus confirmarunt corporali praestito ju- ramento, quod illud statutum hoc observari vellint. Mandat igitur eis papa, ut statutum regni et sacramentum regum pro irrito et innani dechurant et reputant, et cum excommunicatione seu interdictis, communiter vel divisim libertatem ecclesiae defendant TkalHd: Mon. hiet T. L p. 143. CMLXXXV. 1269. 3. Octobris. Bela IV. rex orbatus filio suo carissimo Bela illustrissimo duce totius Slavoniae et per eius mortem telis sauciatus amaritudinis sempitemae, Ecclesiam S. Michaelis archangeli Vesprimii, a se multipliciter damnificatam, in integrum restituit. F^er : Cod. dipl. T. IV. vol. IIL p. 496. CMLXXXVL 1269. 21. Decembris. Bela IV. rex commendat memoriae, quod ad conquestionem comitis Andreae fratris magistri Petri praepositi Chasmensis, quod terram suam haereditariam Lepled in comitatu Simigiansi ipso comite Andrea in aetate tenera constituto ab ipso auferendo, patri Sam- soni episcopo Nonensi rex ignoranter dedisset, questionem utrum haec terra Lepled Andreae haereditaria fuisset nec ne, Johanni filio Isep, Gregorio filio Iharus, Stephano filio Ders et Dedus comitibus commisit inquirendam, qui nobiles reecripserunt : eandem terram praefati comitis Andreae revera baere- ditariam extitisse. Rex de hoc certificatus decreverat, quod post mortem Sampsonis episcopi ipsa terra devolvetur in ius praedicti Andreae, idem autem episcopus quoad viveret eandam pacifice possideret; verum postmodum re- tulit regi ipse Andreas, quod cum Bela dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Croatiae felicis recordationis filius regis, per litteras suas eundem episcopum et comitem Andream permisisset inter se ad pacem reformandam super facto terrae Lepled (complanari). Praefatus enim Samson episcopus adhuc vivens, sciens veraciter ipsam terram fuisse et esse comitis Andreae haereditariam, coram capitulo Zagrabieusi dictam terram ipsi Andreae pure et simpliciter resignavit. Bex igitur tam factum Belae ducis quam resigoationem dictae terrae per Samsonem episcopum confirmavit. Cuius terrae prima meta incipit a domo ipaius episcopi in terra sua empticia aedificata et inddit in unam foissam per quam vadit ad magnam viam et in eadem lata via vadit in occi- deutem ad aliam viam quae ducit de Scotbmar et per ipsam transit sUvam 294 I. KUKXJUEVK^, Ronna et postea in terra vulgariter Humak diota, et venit in viam Inke, deinde super viam Weysa yersaa orientem et ex parte terrae AlbeoBis ecde- aiae ad capat Bonnae fluvii ad Bilvam Malk et iuxta terram Butka comitiB vadit ad caput fluvii Noar ad praedictam tecram episcopi, quam a Peturka comite comparavit Ex archivo camerali BudenH. Wengel: Cod. dipl, Arpad VII, 228, GMLXXXVII. 1269. 22. Decemhru. Bela IV. rex notificat, quod cum sanctiferi populi et jobagiones episcopi Zagrab. in quatuor yilis: Vertus, Elias, Budun et Tikud in comitatu simigiensi existentes, per continuos des- censuB baronum et comitum simigiensium ac per curiales comites eiusdem conquererentur se fuisse plurime aggrayatos, ad instantiam Timothei episcopi Zagrabiensis dictis populis talem gratiam duxit faciendam, quod nullus ba- ronum descensum super eosdem praesumat facere violeDtum, quodque comes simigiensis et curiales comites in nuUo casu eos valeant iudicare, reservando eos regio et episcopali iudicio. Datum per manus magistri Demetrii, Albensis praepositi aulae vicecancellarii. TkalHd : Mon. hist, T. I. p. 144. CMLXXXVIIL 1269. 22. DeeemhriB. BelA IV. rex notificat, quod Timo- thaeus episcopus Zagrabiensis exhibuit ei privilegium Andreae regis et patris sui sub buUa aurea super praediis, possessionibus, terris et libertatibus ecde- siae Zagrab. (vide ad a. 1219) pro confirmatione, rex igitur confirmat illud, concedens ad instar praedecessorum suorum: quod banus in nulio casu po- pulos ecclesiae in Banatu constitutos ratione descensus vel occasione alicuius iurisdictdonis praesumat molestare, nullusque baronum audeat descensnm vio- lentem recipere. Ceterum cum in populis ecclesiae in temporibus retroactis nuUa collecta fuerit, rex autem tempore nuptiarum filii sui felicis recorda- tionis Belae ducis coUectam septem denariorum exigi fecisset et postmodum aliquot annos recepisset, ob reverentiam S. Ladislai regis, qui est fnndator ecclesiae, pro remedio animae filii sui Belae ipsam collectam relaxat. TkalHd: Mon. hist, T. L p. 146. CMLXXXIX. 1269. Belae IV. rex notificat, quod cum civit Zennye et co- mitatum de Gachke qui domui militiae templi Jherosolomitani parebat, reges antecesBores dus in forma compositionis pro se recepissent, dando eidem domui viceversa comitatum de Dubicza cum omnibus pertinentiis pleno iure et nominatim cum mardurinis, et descensu bani vulgariter Zulusina vocata, collectaque per totam Slavoniam ratione lucri camerae exigi consuetam, vult eos porro quoque in dicto comitatu et libertate conservari. Meta autem ipsiuB comitatuB incipit, ex parte Smerzenicha et eundo de Zava ubi Pukur cadit in Zavam. Inde per ipsum Pukur ad orientem in locum ubi Ozyw- puker cadit in magnum Pukur. Per magnum spatium exit ad Eossachyana flurium. Transiendo fluvium ad locum Kalysta. Inde ad fluvium Beueneche et per medium villae Vrachiche, iuxta silvam cadit ad fluvium Velyke (etc. mancum). Ftifer: God. dipl. T. IV, voh UI, p. 506. CMXC. 1269. Bela IV. rex significat, quod cum populi Thymotd epi- scopi Zagrabiensis in comitatu de Vrbaz existentes per continuos descensus RBGESTA. 295 « baronum et per eomitem de Verbaz, ac per cnrialefl comitea ejusdem, ae conquerant fuisse plurimam aggravatos, ad petionem ejuadem episcopi talem gratiam duxit faciendam, quod in antea nullus baronum descensum super eosdcm praesumat facere violentum^ concessit quoque quod comites de Vrbaz yel ejus curialea comites in nuUo casu eosdem valeant iudicare, prout liber- tas aliorum populorum eiusdem episcopi id requirit. Datum per manus ma- giBtri Demetrii praepositi Albensis, aulae vicecancellariL Tkdlii6: Mon. eivit Zagr. h p 164. CMXGI. 1269, Bela dux totius Slavoniae, Dalmatiae et Croatiae noti- ficat, quod cum Bora filius Hlapunae cum proximis suis de Eenese pula Yoyhna filius Vytalus, Zoryzlo filius Ozor cum proximis eorum de Borycha. Buzete filius Brack, Poznan filius Voyhna, Grabuch filius Drasegk cum co- gnatione corum de Fovnyna, Baduna filius Chornog, Gyrd filius Vozlo, Zy- venk filius Zorran cum cognatis suis de Bcitar, Gorivolk filius Dragubrat, Jacua filiua Branizlo, Obrad filiua Stepk cum proximia suis, Elya filius Stavleui Felyna filius Vratyn cum proximis suis de Bychfcha. Aa . . . Baaa et Heynch filii Ferxichi coram et contra eoadem proposuerunti quod ipsi fuissent joba- gionis castri in terra Vodichan, et filii Babonig ipsam terram Vodichan a caatro uaurpatam detinerent violenter indebite eam occupantea. Ad que prae- fati filii Babonig responderunti quod praedicta terrae Stephano de Goricha avo Buo ipaomm per magnum (aeniorQm) fielam regem cpUata extitiaset, ac per Henricum ac Belam regem patrem ducis collatio confirmata, super qua collatione haberent et privilegia dictorum regum; quorum privilegiorum tran- scriptum sub sigillo abbatin de Lonstraht (Landstrass), ubi ipsa dicebant esse deposita praesentarunt. Sed quia huismodi exhibitio privilegiorum suffi- cere non videbatur Ivan comiti de Prodanyz, magiatro Buzae, cantori eccle- siae Zagrab. et magistro Petro archidiacono eiusdem eccleaiae datum est in mandatis quod inspicientes ipsa originalia et transcribi facientea ipsum tran- aoriptum duci tranamitterent, quod et factum est et per ducem praesentibus baronibus et nobilibus regni aui privilegia perlecta sunt, ex quibus veritatem assertionis filiorum Babonig agnoscendo dux praedictus terram Vodichan eisdem de novo confirmavit, ea cum clausula, quod ai jam dicti Bora, Voyhnai Kuzeta, Baduna et ceteri superius nominati auper ipaa terra Vodychan contra filios Babonig vel suos haeredes aliquo tempore moverent questionem ipso facto pro calumpniatoribus et litis refractoribus habeantur. Datum per manus Ladialai epiaeopi Tinninienaia aulae ducia cancellarii. JSx archivo comitis Lud. Blagaj. N. 5. Bad. LopaH6, •^ CMXCII. 1269. Bela dux totiua Slavoniaei Dalmatiae atque Croatiae 4 cum olim inter Belam IV. regem patrem ipsius, nomine eius, utpote ad quem V- iure geniturae ducatus Slavoniae, Dalmatiae atque Croatiae pertinere dinos- > cuntur ex una parte et magistrum et fratres Templi in partibus antedictis ex alterai sascitata materia quaestionis super civitate Scenniae et possessione de Gechke fuisset diutius per procuratores in apostolicae sedis curia dis- ceptatum, tandem fratre Francone praeceptore seu magistro et conventum V sacrae militiae Templi ad procurationem seu gubemationem domorum Templi ; deatinatOi dictua Franco et alii fratres cum rege Ungariae, utpote cum eo, V qui eo tempore gubernationem praedictorum ducatum habuit, dicto duce qua 296 I. KUKULJBVI6, domino haereditario adhuc in potestate patria conatituto. Verum cum ipse Franco ex praecepto magistri Templi, Jerosolimitani accesiiset in Accon ad magistrum et conveotum ft. militiae Templi exposuit ibidem statum que- stionis seu litis et utilitatem pacis. Fratrea habitis auper hoc tractatibuB ipaum Franconem ad decisionem dictae litis constituernnt procuratorem, prout ple- nius continetur in litteris uno bullato plumbea buUa Templi habente in una parte bullae immaginem duorum militnm in equo et ex alia parte Templi imaginem cum scriptura orbiculari non abolita. Bedennte itaqne praeoeptore seu magistro domorum Francone, cum dux interim de sacris pateruis seu de potestate patria egressus eat et adminiatrationem praedicatorum ducatuum, jure naturae ei debitorum adeptus fuisset, idem magister cum ipso de consilio fratrum Militum Templi tractare caepit. In hoc tractatu illa tandem via ma- gistro et fratribus melior et utilior visa fuit, ut dux militibus Templi tra- deret comitatum de Dobicha cum omnibus juribus et pertinentiis. Dux itaque dedit domui Templi dictum comitatum cum omni districtu ac suis perti- nentiis, nominatim cum marturinis, et descensu bani vulgariter Zuluzina vo- cato. redditibus etc. reservata duci et dncatui coUecta, quae per totam Sla- voniam ratione lucri camerae ducalis exigi consuevit, adiiciendo, quod nuUus banus, iudex curiae ducalis, nuUus comes, homines in ipso comitatu possit iudicare nec descensus seu procurationes exigere ab eisdem, sed super causis exortis inter homines extezos et ipsius comitatus, quae per magistrum decidi non possent, ad dncale auditorium recurratur, qui etiam descensum et pro- curationem ab omnibus recipere poterit Dedit insuper dux miUe et quin- gentas marcas boni fini et legsUs argenti in utilitatem miUtum TempU, coram patre Timotheo episcopo Zagrabiensi et capitulo dicti loci. lidem autem ma^ gister et iratres considerantes, cum apnd Sceniam propter maUtiam civium proficere non posscDt, cesserunt spontanea voluntate ab omni Ute, et omni juri quod domui Templi competebat in praedicta civitate Scenia, diatrictu, honore, vectigalibus et tributis et in tota possessione, ac districtn de Quechke renuntiantes etiam omnibus instrumentis, pri^ilegiis etc. summorum pontificum et regum Belae III. Andreae, et Belae IV. ac Colomani regis Ruthenorum ducis Slavoniae, super Scenn et Guechke. Promiserunt etiam miUtes Templi si conventioni huic contrafacerent, solvere viginti miUia marcarum argenti fini et legaUs, in penalem stipulationem prout vicissim spopondit dux eandcm summam poenae si eis possessionem dicti comitatus turbaret. Sed quia dux vicesimum quintum annum non compleverat tempore compositionis huius, cum viginti annorum esse diceretur, iuravit cum omni solemnitate pactum invio- labiUter obaervari. Datum per manus magistri Demetri, Albensis praepositi aulae ducis vicecanceUarii. Theiner: Mon, vet, Hung» T. L .p. 311, CMXCIII. Zagrabiae. 1269. Bela dei gratia dux totius Slavoniae, Dal- matiae et Croatiae notum facit, quod cum ducatum totius Slavoniae, Dalm. et Croat. ex voluntate patris sui Eclae IV. regis primitus intrasset, exi- stenti Zagrabiae, filii et nepotes Bratona, iuxta fluvium Jalsevech existentes, videUcet Otrochk cum filiia suia, Turcha cum filiis suis, Miroslaus, Ratk(o), VeUzIov, Gerdos cum filiis suis, Martino, Drazidav, Ozul, Wlk, Zlobk(o) cum fiUo sno, Brathk(o) cum aliis cognatis, item Donk(o), Neudasa, item fiUi r I \' RB01B8TA. 297 et nepotes Ghutk(o), Stephanus, Benk(o), Wlchina, Otho et filii Wlcodrug, item filii et nepotes Qodigy, Wiktia, Pubisa, T>urdayeth ac tota generatio praedictorum io tribua yilliB contra capitulum acdamarunt, quod ipsos cum fuiflsent jobagiones castri Zagrabiensis dictum capitulum de novo violenter occupatos detinerent In termino tandem perhemptorio dictum capitulum alle- gayity quod. terram trium yillaram et ipsos a quinquaginta annis minus uno, ecclesia Zagrab. padfice possedisset et hoc per litteras patris regis et matris reginae Ungariae probayerunt. Dux igitur cum baronibus suis, cum dicti filii Bratona nec interruptionis litteras praesentasse poterant, nec aliquas rationes pro ipsis facerent allegare sed tantummodo yerba proferebant, dictos homines et terram capitulo relinquere debuisset possidendos. Tamen ut clamoribus satisfiat, electi sunt tres homines ex iis et tres ex capitulo qui debebant praestare iuramentum pro assertione capituli. Ex parte capituli fuerunt electi magister Petrus Zagrabiensis, magister Nicodemus de Kemnuki archidiaconi, et magister Drisa, lector ecclesiae Zagrab. Per dictos autem homines nomi- nati fuissent magister Boza cantor, magister Michael custos eccl. Zagrab. et magister Benedictus archidiac. de Gaerche. Dicti magister Petrus cum aliis coram capellano capituli Baulo sacerdote, iurayerunt in maiori ecclesia in altari S. Regis, quod dictam terram a 50 annis minus uno quiete possedisset capitulum. Ad quod adiudicatae sunt capitulo dictae yillae, parti yero adyersae perpetuum silentium impositum tamquam calumniatoribus. TkaUU: Mon. hisi. T, L p. 147. GMXCIV. 1269, Stephanus dux totius Slayoniae etc. notum facit, quod accedentes ad eius praesentiam: Farcasius filius Damyani de genere Gol- choch ab una parte et Mathaeus abbas monasterii b. y. M. de Toplica, ex altera, idem Farcasius confesaus est yiya yoce, ipsi domino abbati yendi- disse 12 seryos et ancillas, haereditarios suos, pro XVII. marcis denariorum Zagrabiensium. Quorum et quarum nomina sunt : Lyben ex uxor eius Jurica et filiuB Badomer, Martysselay, Obrade, Mara, Martha, Lybysna, Galcaya, Voche, Vochiche et Dayola. Aliorum duodecim seryorum et ancillarum, quos et quas dedisset eidem monaaterio pro remedio animae nomina sunt : Thomas et uxor eius Ganisseyela, Badosela, Badisca, Lucia, Lupeco et uxor eius Dragna, Tecana, Mylunana, Elena, Zemiche et Dobrina. Datum per mamis Ladislai episc, tyniensis, cancellarii ducis. Tkal6%6: Man epUc. Zagrab. L 148, GMXGV. 1269, Bela dux totius Slayoniae, Dahnatiae et Croatiae, noti- ficat, quod hospites de Beryn? accedentes ad eius praesentiam petiissent ut ^ priyilegium patris eius super libertate ipsorum dignaretur confirmare. Petie- • ^ runt etiam ut pro tribus ponderibus, quae debent solyere annuatim, quindedm denarios banales dare tenerentur, Dux confirmat igitur priyilegium patris L Belae regis, mutato eo quod amodo 16 denarios banales solyere teneantur. W Praeterea concesait eisdem, ut iidem, qui sunt aub comite de Segusdino con- ^ stituti, allatori assaturae nihil dare teneantur. Datum per manus Ladislai f episcopi Tynienais aulae ducis cancellarii. Ducatus anno primo. . Fejeri Cod dipl T. IV, p, vol. III. p, 529. m 298 I. KUKUIJBV16, 4 CMXCVI. 1269. Belfl dux totiuB SlAVoniae, Dalmatiae et Croatiae do- tificat, quoB hoBpites de 6. Ambrosio ad eiuB accedentefl praeseDtiam, postu* I lasseot ut eos Bub ea libertate habere et coDBeryare dignaretur qua gandent hoBpites de Yerocze. Quam libertatem eis contulit Exemit igitur eoB a juriBdictione comitiB de Verdcse. Villicum habebunt quemcumque voluerint eligendi facultatem. In festo S. Stephani omni anno ratione marturinarum ^ triginta quatuor marcaB in denariiB banalibuB BolYere, quod ai terminum \ omitterent, in octava diei solutioniB in dnplo Bolvere tenebuntur. Datum per manuB patria Ladialai epiBCopi TynieuBiB aulae duciB cancellaril F^tr: Cod. dipl B. IV. vol. lll p. 530. CMXCVII. 1269. ComcB CriaienBis testificat, quod FarcaBBiuB filiuB iBan terram Dobouch (Dubica) priuB per ae pro portione Bua in terra Dyyindedra habita a comite Junk in concambium receptam, eidem comiti Junk una cum litteralibuB instrumentis pro decem marclB jure perpetuo vendiderit Ex actis per &afitttn Khuen-Eedervary ex reffni archivo abloHa N. R, A. Faee. 20. N. 96. CMXCVni. In 2elin. 1270. 6. Martii. HenricuB banuB totiuB Slayoniae Bignificat, quod cum Petrus, filius Rudolphi, major villae de Petrina et civeB de eadem ac alii homines ad ipsam spectantes, qui terreBtres dicuntur, de- negassent decimaB Timotheo episcopo ZagrabienBi frugum Bcilicet, vini, millii, apum et minuta eorundem, kytas videlicet, gallinas A decimam de cuBtodia porcorum, quae vulgo poliche dicuntur, ac decimam fori| nec non dedmam precesBoriae, quae vicesima dicituri et decimaB agnorum, et propter hoc epi- epiBcopus sententiam excommunicationiB tuliflset in scriptis in certas per- Bonas de eadem viUa et interdicti contra totam villam. Tandem procuratore aeu nuncio episcopi ez una et Petro majore villae ac quibusdam civibus de villa ez altera, assistentibus Woyn^ Pousa, filio Sydonis, constitutiB coram bano, idem Petrus de voluntate hospitum de Petrina cum sociiB suis, prae- stito sacramento, tactis codicibus eyangeliorum, confessi sint, quod deinceps in antea omnium rerum suarum iustas decimaB ad villam Bpectantes, ac etiam sellarii eorundem hospitum de singulis fumis singulos duos denarios solvere tenebuntur. Batione autem tributi fori asBumpserunt siDgulia annis tres pensas denariorum Zagrabiensium drca festum S. Martini solvere. Tkal6i6: Mon. Hiit. T. L p. 149. } CMXCIX. 1270. 20. Martii. Capit. eccl. Albensis notificat, quod nobiles de Munuzlo (Monoslav) Petrus, filius Petri, ab una et Nicolaus, filius An- f dreae ab altera personaliter constituti, ezhibuissent privilegium capituli Chas- j mensis in quo continebatur, quod in antiqua divisione possessionum relic- tarum a Nicolao comite filio Makarii bani, Munuzlo, et praedii de Chresnev, item viilae Mark iuzta Kopus cum terra unius villae iuzta aquam Hodus cesBerit Petro; item in eadem divisione interior villa Zund iuzta Danubium^ et praedium Cherczt pertinens ad eandem; item Bupul cum capite Prisca et medietatem possessionis Bogud, item Apto et Chenev cessit in portionem Nicolao. Item de nova divisione in possessione relicta a Macario filio Ste- phani, Pressna et Kemennicha iuzta Zavam^ quas Kenez frater ipsius Ni- colai vendiderat, idem Nioolaus eidem Petro reliquit iure perpetuo possidendas. RBGBBTA. 299 Item in aqua Ebsa diTisermit molendina. Item praedium Bupul cum capite Priakae> quod Andreas pater Nicolai vendiderat Gregorio comiti et PetruB propxia pecunia redemerat, eidem Petro Nicolaua reliquit Item terram Bu- pulfew, quam nunc populi reginae et Abbaa B. Martini possident, contulit eidem Petro Nicolaus et relaxavit precium quartae partis. Item medietatem po88esaionis Bogut cum omnibus libertinis, praeter Hogov et filioSy reliquit Petro. Item Petrua filiuB Petri e converso eidem Nicolao reliquit praedinm Qodan. Item Petms portionem saam de villa Poucha et aliam quam iusti- ficavit de Gregorio comite cum mancipiis et vineifl contulit -Nieolae. Obliga- yerant se eUam quod jsi qua partium resilierit a compofiitione ac suatinere noluerit, parti sustinenti sexcentas marcas Bolvere teneatur. Cod, dip. patrius VIL p. 120, Ex actia eonUtum Erdddy QalgoBam dblatis, M. Apud monasterium 8, Joannia de Tragurio. 1270. 3. Aprilis, Prae- sentibus Georgeo de Oega, Marino Stoche, Marino Matthei et Duimo Ursi atqae Vuleosa Bubeo, etc. Bcibenico examinatore, Btefano Marini Buze, uo- bilea viri Georgius Vieloz de Bibenico et Duymus .... de eadem syndici et procuratores communitatis de Sibenico de elegendo potestate ad regimen dictae terrae yenieotes Tragurium, elegerant solemniter in potestatem Sibe- nicensem per unum annum nobilem virum Valentinum Petri civem Tragu- riensem, obligantes se nomine communis dare ei pro salario annue libras 00 denariorum yenetorum parvorum et hospitium atque partem piscium quam potestates habere consyeverant. Luciue: Mem, di Traii, p, 84. MI. 1270. 14, Maii, Oapitultun ecclesiae Zagrabiensis notum facit, quod ab una parte frater Mattheus abbas Toplicensis et fr. Guillermus cellerarius eiasdem loci pro ee et universis fratribus, ab altera autem Marinus, filias comitis Hirink pro se et fratribus suis, Petro et Johanne asseruissent, quod ipsi de controversia ac damnis et laesionibus quae inciderunt snper limitibus terrarum Jarovel, quae est Marini et fratrum eorum, et Powoniai quae est abbatis, mediantibus arbitris scilicet: Johanne comite filio Irialai ex parte ecclesiae et Egidio filio Berizlai ex parte Marioi et firatrum electis, Torda etiam et Posseny officialibus abbatis in coUegas assumptis, ad concordiam pervenerunt fixis metis terrarum, qaarum prima incipit apud rivum Pulchina, inde venit ad lacum Lokeu, inde iuzta unum rivulum ascendit magnum montem ubi est magna via,, in eadem magna via ab eodem monte procedit per metas terreas et descendit de via in vallem ad quatuor fossas, inde ad cacumen montlB et per varias metas venit ad caput rivi Marcusden et in rivum Ja- rawel ubi terminatur. Tkal6i6: Mon, hist, T, L p. 150. MII. 1270. 26. Maii. Stephanus V. rex notum facit, quod hospites de monte Grech exhibuisBcnt privilegium Belae IV. regis (de a. 1268. 5, Julii) petentes ut idem ratum haberet, cui petitioni rex annuit. TkaUic: Mon. civ. Zagrab. Vol. L Doc. 52. MIIL 1270. Ante menaem Junium. Bela IV. rex notificat^ quod Henricus et NicolauB comiteS| filii Nicolai, ezhibuerint variAS litteras iudicis curiae et I I :■-;! 300 I. KnKuuEvid, comitas parochiAlis de Wlko, in qnibns continebatur, qnod Dominicns filins Dominici, Michael filius Wros, et Qregorius filius Pons de Dobra de comi- tatn de WolkOi pro maleficiis suis yidelicet pro furto quod in suffossione domns comitis Henrici, et ablatione rerum, portiones suas in terra Dobra ordine iudiciario amisissent. Quam terram cum pertinentiis suis contulit nunc ipsis Henrico et Nicolao comitibus. Conterminatur haec terra a parte orien- tali cnm terra castri de Wolco, Dabra Tocata, ab aquilone cum terra Petii comitis filii Dionisii, ab occidente cum terra dictorum Henrici et Nicolaii a septemtrione cum terra Jako comitis de Pochinta. Datum per manus ma- gistri Demetrii praepositi Albensis, anlae vicecancellarii. Orig, membr. in actis per bamm Khuen - Hedervary ex ardmo regni dblatis N. B. A, Fasc. 1508. N. 1. MIV. 1270. Ante mensem Junium. Bela IV. rex ad petitionem Curd et filiomm eius Compolt et Leonis annuit, ut terram Petri Calvi jobagionis castri Zaladiensis, cnm omDibus pertinentiis suis Dionisio servienti dominae reginae consortis suae, familiari regis, filio quondam comitis Thomae fratris Philippi Strigoniensis archiepiscopi suo et fratrum suorum ementi vendere et tradere possint, pro qnodam palatio ia Worosd existente cum quinque curiis adia- centibus et quadraginta tribus mards argenti. Metae terrarum eaedem nt in documento a. 1261. nomina fluviornm Bndne, Bednicha (Bugniche), Chnmich, (Chemec). Orig. membr. in archivo civit. Varasd. Fasc. II. N, 6 et 7. MV. 1270. Ante mensem Junium. Bela IV. rex notum fadt, quod pater Thymotheus episcopus Zagrabiensis exhibuerit ei privileginm capituli Quinque- ecdesiensis super emptione terrae Vrbani filii Pobrad confectum, petens ipsum confirmari, quod et rex confirmayit. Tkaldid: Mon. hist. T. L p. 151, MTI. 1270. 13. Junii. Stephanus V. rex manifestat, qnod Bolandns banus de genere Batolth a primaevis puritiae snae temporibus primum patri ejus et postmodum ei fidelia servitia exhibuerit, quae quia longnm esset narrare universa, aliqua saltem commemorat, et quidem, quomodo iUe eo tempore, quando pestifer insultus Tartarorum in regnum irruisset, et contra patrem ejus dux Austriae Fridericns insultnm faciens, calcaneum erigere non expavit, levando contra eum fortissimnm exerdtum, duo oastra in con- finio Theutoniae constmcta Posonium et Sopronium, contra eundem Fri- dericum idem Bolandus forti brachio confirmavit. Ipse sustinere non yalens quin personam suam in ipso congressu regio lateri sociaret, dimissa tota familia domns snae, cum armatis quam plurimis in castris eisdem, persona- liter ad regem et ipsum exercitum se transtulit Cuius loco et vice maior et dnctor totius exercitus regii constitutus, strenuus, diligens et circumspectus ductor extitit et pariter dimicator. £t licet multi de parte regis in eadem area cecidissent, tamen dux ipse in ipsa area praelii, dies suos clausit ex- tremos. — Item missus est Bolandus banus in subsidium contra Cumanos. — Postea vero parentes regis Stephani tamquam promissae dilectionis imme- mores, pro eo quod Bolandus banns; quamquam iuxta mandatnm eorum grata ei (Stephano) obsequia faciebat, per emulorum obloquia dictum banum ^ REGBSTA. 301 tam grayiter deBtrnxerant, quod banatu suo iUom indebite spoliarant et di- versas possessiones destrui praeceperunt. Quid plura, cum ille propter bonae mentifl snae dispoBidonem semper altiBsimoa atatus tenuiaset, aliquando pa- latinatnm, quandoque banatum et diveraoa eomitatua ac aulae regiae magi- atratna^ in indidiB iuatuB, fidelitate puruB, converaatione dulds et amandus. Cum tandem rex in regnum patria aui BuccesBiBaet, tempore coronationiB Buae in immenaa congregatione apud Albam omnea unanimiter eundem com* mendarunt Iddrco reepectu tantorum aervitiorum donavit eidem Bolando bano caatrum Eemlnk (Kalnik) cum omnibua pertinentiiB auiB, et oum illia etiam quae per patrem regie ab eodem caatro fuisaent diatractae. Datum per Benedictnm praepoaitum Orodiensem vicecancellarium. EzistentibnB Timotheo episc. Zagrab, Joachimo bano, Moys palatino etc. F^eri Cod. dipl T. VIL vol IL p. 12. MViL 1270. 15. Junii. Stephanus V. rex, ad petitionem Dominici et MichaeliB filiornm Petri de genere Gliak confirmat donationem^ reapective cam- bium terrae Erdewchukuna factam eisdem per Belam regem pro preciosa crace de ligno Domini, quam una cum duobua captivia, genere nempe regis Serviae Yroa, et filio magistri tavernicoram eiusdem, dicti fratrea regi tradi- derunt. Fejer: Codex dipl. T. V, vol L p. 24. MVin. 1270. 29. Julii. Stephanua V. rex ad petitionem capituli Zagrab. confirmat privilegium Belae ducia fratria aui super facto terrae Jalaeuech ne- potnm Brativoy. Datum per manuB magistri Benedicti praepoBiti OrodienaiB anlae vicecancellarii. Tkdiad: Mon. hiet. T. L p. 152. MIX. 1270. 29. Julii. Stephanua V. rex confirmat privileginm fratria aui Belae dnds auper compoaitione inter capitulum Zagrab. et relictam comitis Pribizlai et eiuB generoa (v. 1269). TkalHdi Mon. hist. T. L p. 153. MX. 1270. 29. Julii. Stephanua V. rex notificat, quod cum regni guber- naculum adeptua fuiaBet, Timotheus epiBcopua Zagrabienaia per idoneum pro- curatorem deatinaverit ad eum litteraa Belae IV. auper emptione terrae a. Martini inxta Wascam, aupplicana uteaa confirmare dignaretur (vide a. 1254.). Bex igitur liberaliter roboravit eas. 1 Tkam: Mon. hiet. T. L p. 152. MXI. Cattari. 1270. 8. Augu8ti. Marcua epiacopuB CattareDBia dgnificat, quod coram eo et capitulo auo acceaaiBBet Baailiua Dragonia et petiiaset lit- teram alavonicam teatificatioma quam executor aententiae domini regia fecerat Bcribi in linguam latinam. Cui petitioni annuentea per notarium aententiam fecerunt tranaferi, quae continebat: quod Voislavua dei gratia et d. regis Urosii comea de mandato et acripto regis super placito quod moverant pres- byter Myche Pasqualis et Tripe adverBus Basilium Dragonis de ecdeeia s. Lucae fuit sententia regis, et comes pulsavit campana et congregavit nobiles civitatis, et concurrerant eorsum duo episcopi de Senta, episcopna Neophiton et catharensis episcopus Marcus, et interrogati ut dicant si sint Manro pro- 22 l 302 I. KUKUUKVI^, zimi presbyter Nicha et Tripe aat participes eccclesiae s. Lucae. Unde Voi- Blayus fecit praeceptam regis (pablicari) et palsavit campanam semel, bis et ter et vocavit ambos dictos episcopos et totam capitalam et nobiles et probos ▼iros civitatis et addaxemnt lignum Domini, ioones et reliquias s. Try- phonis, et ex precepto regis provocarunt episcopi illos ut dicant si sint oonsanguinei Mauro praesbyter Micha et Tripe, et supradicti omnes jura- verunt, quod nesciunt comsangnineitatem eorum, et quod essent participes ecdesiae s. Lucae. Testes fuerunt: presbyter Valentinus, presbyter Micha sacrista scti. Trjphonis, presb. Petrazza, presb. Tryphon Dissae, presbyter Nicolaus Qrubessae, diaconus Micha Bigae et diaconas Cressana, Paulus de Biare judex civitatis, Damianus Jacobi, Micha Buchia, Junius Gimana. Per maouB diaconi Michae Bigae communitatis notarii. FarlaH: lUyx^ sacr. T. VL p. 442. MXII. Zagrabiae. 1270. 2. Septembtis. Hodus comes Zagrabiensis signi- ficat, quod cum questio esset suborta inter Timotheum episcopum Zagra- biensem ex una parte et Abram comitem de Moroucha, jobagiones castri et castrenses de Glavnicha, videlicet Beriwey, Nerad, Myko, Scelk, Wikozlow, Zlobysa, Paulus, Joseph, DrugaUi Wlchina, Wechezlow, Gurgat Prononeg, Paulum, Hrenko, Steplianum, Borych, Matheico, Pavco, Zovidrug, Ooporta, Petrum, Vulchilo, Zlobyna, Petrus, Martin filium Dragchin et Zlobyzhium ex altera parte super terra Pzerich (Pserje) vocata, quam episcopus dioebat esse occupatam per Abram comitem, jobagiones castri et castienses de Glav- nycha, et haec quaestio inter partes diutius fuisset ventilata. Tandem partea ex permissione comitis cum arbitrio proborum virorum hinc inde eiectorum scilicet Gabriani comitis et Petri Capitosi ex parte episcopi, et Ivan comitis filii Irizlai ex parte Abram comitis, jobagioDumque et castrensium, talem compromissionem iniverunt, ut ex parte episcopi debeant statui octo personae de capitulo, e quibus quatuor debeant assummi ad sacramentum praestandum per dictnm comitem Abram et aocios quod terra praedicta semper fuerit episcopi. Quae quidem 4 personae, scilicet: magister Petrus archidiaconus Zagrabiensis, Michael praepositus Chasmensis, Stephanus archidiaconus de Guerche, et Chrachinus cantor eccl. Zagrab. tertio die post festiim s. Stephani coram hominibus comitis Zagrab. Petro filio Bogdazlov et Laztych filio Dragan juraverunt. Comes itaque tali juramento recepto, nominatam terram episcopo tradi et reambulari fecit per dictos Petrum et Laztych pristaldum terrestrem, cum Petro ccmite filio Petrilo praeceptorem de S. Martino pro teatimonio destinatis. Cuius terrae prima meta incipit ubi fluvius Pzerych defluit in fontem Zelne. Inde ad pontem super eundem fluvium et per varias metas ad unam viam et ad terram episcopi. Tkaliid: Mon. hiat. T I. p. 154, MXIII. Zagrabiae. 1470. 4. Septembris. Joachimus banus totiua Slavo- niae ad preces Timothei epiacopi Zagrab. confirmat sententiam Hodus co- mitis Zagrab. in causa inter epiacopum ex una parte et Abram comitem de Morovcha,:jobagiones castri et castrcnaes de Glavnicba ex altera parte auper terra Pzerych. Tkalci6: Mon. hist. T. L p. 16^. RSGB8TA. 303 MXrV. In veteri Peat. 1270. 8. Sepiembris, Stephanus V. rez notificaty quod propter grata obBequia et meritoria servitia Philippi s. StHgonienBis ecclesiae archiepiscopi et Thomae comitia fratria eiuB, parentibus suiB et ipeo regi et regno impensa, licet parentes habuissent in animo eosdem remunerari, quia tamen illa vice praepediti erant, ideo nunc confert eis possessionem Cor- rardi di Treun, Praudauyi yocatam nltra Dravam existentem, a multis retro- actis temporibus, quorum non exstat memoria a comitatn Simigiensi exceptam, quae per infidelitatis notam a Gorrardo filio praedidd Corrardi di Treun, imo verius ob manifestum crimen laesae Maiestatis ab eodem commissum ad manuB regias devolnta est. Licet postmodum cum ducatus Slavoniae in Belam condam ducem fratrem regis - translatus esset, ipsius possessionis detentio aliquantisper mota seu turbata fnerit; post mortem tamen fratris Belae, pa- rentes eius, ad quos idem ducatus exstiterat devolutus, praedictam posses- sionem reddidemnt magistro Dyonisio canceUario pmcemarum regis et fira- tribus suis filiis Thomae comitis et suis haeredibus. Quam donationem post mortem patris sui (regis Belae) ipse rex confinnavit Thomae comiti, et ipso sublato, filiis suis. Cuius posseBsionis metae de mandato regis Butka comes conscripsit, et primia incipit iuxta Dravam ubi dividit terram subulcorum a terra Praudauiz, per varias metas venit ad rivum Biztra et ad rivnm Copnicha, deinde ad metas filiorum Bogdani ad rivum Zemdech (Zdenec?) ad metam Petke, terram episcopi Zagrab. et Kamarcensium iuxta rivum Kamarcha — ad viam magnam ex altera parte viae versus meridiem ad Cruciferos de Zdda, et a rivo Zdela ad rivum Hotoa, ad villam S. Georgii, ad terram comitis Tiburcy ad terram Chopoy ad metam Belus ad rivos Copnich et 2Unurdech ad rivum Zimdech, ad campum Huetimzala? ad rivum Buooa, ad finem Bo- boyche et eadem Boboycha est iuris Daciani et eius filii Farcasii, ad campum Amey ad terras Mikulae comitiB, ad rivum Bizcomicha, rivum Tripche, rivum Telnicha ad metam Belos filii Belos, ad rivum Kolinoa, silvam Sciboeth etc. Datum per mag. Benedictum praep. orodiensem viceoancellarium. Existentibus Philippo Strigon. archiep. Timotheb Zagrab. Iwachino bano totius Slavoniae Petro mag. Dapifer. comite de Guechke, Michaele Zaladiensi, Nicolao Va- rosdiensi. Wenzel: Cod. dipl Arpad. VIIL p. J877, MXV. Spalati. 1270. 21. Septembria. Begnante Bela IV. rege, tempo- ribus Johannis archiepiscopi Spalatensis, Michae Madii, Petri Srichiae, Dobri Madii, judicum, don Duymus archidiaconus et universum capitulum Bcti. Domnii, statuunt et ordinant quod quilibet canonicus qni in kalendis Martii decederit totam suam partem ipaius anni totaliter debet habere et de ipsa disponere et testamento legare prout voluerit. Actum in praesentia Dominici et Stephani presbyterorum, Petri Zanini et Andreae laicorum. FranciscuB Stipe, Madii filiuB, examinavit, Lucas canonicus et notarius scripsit. Farlati: Illyr. 8acr. T. IIL p. 283. MXVI. 1270. 10, Becembris. Stephanus V. rex notum facit, quod Ponych banus de genere Miskovch comes Zaladiensis a tenera juventute sua primo patri regis ac demum ei ipso et regno suo grata et continuata fidelitate ser- vivit indifesse. Primo enim, cvm inopinata Tartarorum calamitas, pristinae 304 I. KUKULJEVI6, deTastationis non immemori reliquias populi in ore gladii consumere cupi- entes regoum adire hostiliter voluissent, rex molem tanti negotii humeris ipsius Ponych bani imponens, misit enm in legatione sua ad regem seu im- peratorem Tartarorum, unde ille loco formidiniii laetitiam, moeroris gaudium, et loco desperationis spem incolis regni de Bua yita conservanda reportayit Et cum post aliquot annos per incitationem yicinorum iidem Tartari animoa habentes ad bellum de eorum ad regnum ingressu quasdam legationes prae- 'miserunty eundem Ponych banum ad eosdem transmisit iterato, ubi manus illorum ad armatam incitatas suo ingenio conpescuit Praeterea dum pater regis relegata pietate paterna quorundam baronum incitatione ad fines regni usque ad locum Faketeuhalm eum (regem) trahsferre coegisset induso eo in castro praedicti montis, et armatorum multitudine vallato, idem Ponych banus cum quibuadam suis sociis licet paucis, tam per potentiam, quam per astu- ciam suam devicit exercitum baronum infidelium, et obsessus restaurando ei fiduciam»de regni gubemaculo et vita conservanda ; et insuper exercitum Emerii (Emey) bani ex missione patris venientem debellavit, adducendo ipsum Ernerium banum et capitaneum exercitus captivum. Item cum iidem barones coegissent dictum patrem suum contra eum exercitum movere, idem Ponich banus in confiictu quem in Usnazeg habuit, virtutem exercnit lauda- bilem coram oculis regis ita ut per eius et aliorum fidelium probitatem victor extitity recQperando clausis reginae consorti suae et filio suo duci Ladislao in captivitate permanente, absolutionem. Porro cum Zvetisiaus Balgaroram imperator, gener regis, tunc ei oppositus, terram eius de Zeurino mise- rabiliter devastasset cum rex congregato exercitu ad Bulgariam venisset, dictus Ponych banns castrum PIevn(a) Bulgaroram optinuit expugnando. Contulit itaque rex pro tantis servitiis, cum ad regai tlironum venisset eidem Ponich bano omnes possesaiones et castra Nicolai filii comitis Amoldi quae propter infidelitatem eins ad regias manus devenerant, videlicet Pliske castrum una cum villai item tres villas Burnuk, item villas Terpen, Forkosiulese, SzoDt Ladislo, Klink, Hetes, Bok, Gunturfelde, cum iure in terris monasterii de Haholth, Villas Hmarfeulde, Zobozlov, existentes in Zahidiensi comitatu. Item castrum Purpach cum villa Knesd et portionem in Nykch salva portione Amoldi filii Arnoldi junioris in castro de Zturgo. Datum per manus magistri Benedicti Orodiensis praepositi aulae vicecancellarii. Wenzd : Cod, dipl. Arpad. XIL p, 6, MXVII. 1270. 12, Decembris, Stephanus V. rex confimiat privilegium compositionis fratris sui Belae ducis Slavoniae bonae memoriae, de consensu patris sui Belae IV. regis ex una parte, et fratres domus militiae Templi super facto Sceniae et comitatu de Dnbicha, elargitam sicut in litteris capituli Zagrab., abbatis de Toplica et praeceptoris domus hospitalis de Poccihitz(?j et Petri magistri Dapiferorum descriptae sunt: Prima autem meta incipit ex parte Guersenicha exeundo de Zava ubi aqua Puker cadit in Zawam. Inde per ipsum Puker ad orientem venit ad locum ubi Zeupuker cadit in magnum Puker et dividit terram cum filiis Petres. Inde in magno spatio ad fluvium Kossathyna. Inde per varias metas ad locum Elalysta, ct iuxta dumum vi- mineum descendit ad fluvium Bevenicha et vadit per medium villae Brathyche, inde per silvam ad montem et veteres metas ubi suut duae novae et cadit RKQE8TA. 305 ad flaviam Velika et per eundem inferiuB usqae ad locum, ubi idem fluyius cadit in fluyium Clokouech, ubi sunt commetanei filii Itazlay ; Tersus meridiem cadit in fluThim Qranicha et per eundem ad fluyium Nagachyn et per enndem ad Zavam, et inde per longum gpatium ad locum ubi fluyius lapras cadit in Zawam, ubi sunt duae metae quae incipiunt stringere terram de Dobycha a terris de Wrbaz. Et per eundem fluvium Ispras versus meridiem, ubi flnvius Liscorich cadit in Ispras. Inde iuzta sylvas ad locum Preseka et per Berch ad montem Bakfeu et pervenit ad locam Basoy ; versus meridiem ad montem Kohnafeu et inde per varias metas ad locum Kalista inde ad verticem montis ad magnam viam quae ducit in Vrbaz, versus meridiem ad montem altum qui est inter Rakowech et Jastrobicha et ascendendo venit ad montem alti- orem in cuius vertice sunt duae metae. Inde per montes et valles ad montem Fudina feu. Inde directe cadit in Gosd et per ipsum in fluvium Meschenicha et hic terminantur metae de Wrbaz. De Meschenicha autem cadit in Tempni feu quae est prima meta inter Dobicham et Zavam. Inde ad monticulnm et rivulum Mescenicha per magnum spatium ubi Jelauech potok cadit in Me- scenicha. £t per Jelavech ad locum Predol et ad montem. Inde ad caput Koztonicha feu et per magnam vallem in rivulum Kastaynauicha. Per magnum spatium ad montem et ad locum Wracha versus occidentem per inga montis Brist. Descendit ad fluvinm Strigouina. Per varias metas ad'magnam viam ubi est quadrivium. Inde ad occidentem et ad fluvium Jalseuicba et per quemdam semitam ad cacumen montis usque ad Wysenik. £t per verticem montis ad viam et per eandem ad locum Pachuch, inde ad fossatum Jamnich et per magnam viam ad Wracha, inde ad fluvium Jelsouicha et Strigovina. Et in vertice montis incedendo descendit ad magnam viam et inde in fluvium Snhodol. £t per varias metas ad viam quae separat terras de Dobycha a terris de Waudicha et iuxta eandem viam incipiunt termini terrarum de Wo- dicha. Per varias metas ad rivulnm Strigovina et inferius in fluvium Vn et ubi fluvius Castanicha cadit in ipsum. Inde ad quemdam fonticulum per magnam viam ad fontem qui est sub ecdesia s. Michaelis. De' quo ascendit ad duas vias, quarum una a dextris vadit in longitudinem montis sub quo sunt vinee et per eundem montem vadit in Wracha, et per magnum spatium descendit in rivulum Turicha et cadit in rivnlum Turia per quem venit ad aquam Pulizka per quam ducitur in Zawam, ubi inceperat prima meta. Theiner: Mon. vet Hung, L p. 311, MXVIII. 1270. 19. Decembris. Capitulum ecclesiae Zasrr. commendat me- moriae, quod constitutis ab una parte magistro Philippo notario Pemicholi comitisi vice domini sui et ab altera Stephano et Mykus filiis Nicolai joba- gionibus castri ZagrabiensiSy idem Stephanus et Mykus confessi sunt se rece- pisse triginta marcas minns una in denariis Zagrabiensibus a praedicto Per- nicolao comite pro terra eorum in Sepnicha, qnam ei pignori obligarunt. Astitit Mirizlans qui super hoc assensum praebuit. Tkaldie: Man. hist. T. I. p. 155. MXIX. 1270, StephanuB V. rex declarat, quod hospites de novo monte ■Grecensi iuxta Zagrabiam exhibuissent ei patentes litteras Belae regis de a. 1258. petentes ut easdem confirmare dignaretur^ quorum petitioni rez annuit. Tkaliid: Mon. civit. Zagrab. vol, L Doc. 5f. 306 I. KUKUUBVIC, MXX. 127JD, Stephanus V. rex notum fadt, quod Alexander, Laurentius, Nicolaus et Lukach filii magistri Andronici de Badar Ealuz ezhibuissent pri- yile^um Belae regis petentes, ut idem ratum habere dignaretur. Bez annuena petitioni confirmavit privilegium praefatum (de a. 1249). Fejer: Qod. dipl Hung. T. VII. vol 5. p. 365. MXXI. 1270. Stephanus V. rex notum facit, quod Lukach, Vyd, Ma- theuB et Fetrus filii comitis Eodre de pardbun Slayoniae exhibuiasent priyi-< legium Belae IV . regis petentes, ut ipsum dignaretur confirmare ; cui petitioni rex annuit et priy. de anno 1244 confirmayit. Cdd. dipl patriua VIL p. 127. Ex aetia cotnit Erdddy. QalgocMam dblatis. MXXII. 1270. StephanuB V. rex notnm facit, quod hospites de Berin praesentassent litteras patentes Belae ducis totius Slayoniae, Dalmatiae et Oroatiae, piae memoriae firatris slii, supplicando ut eas confirmare digna- retur, quorum petitioni rex annuit. WenMel: Cod. dipl. Arpad. XII. p. 79. Ex archivo camerali Budensi. MXXin. 1270. Stephanus V, rex ad petitionem firatrum Eremitanum de Dubicza confirmat eis collationem super quadam particula terrae per ho- spites yillae Dubicends (an. 1244.) eis collata. De hospitibuB nominantar Emei yillicuB, Fridericus, Marcellus et Lastiza. ' Fejer : Cod. dipl. T. V. vol 1. p. 59. Vide aeta monaeterii B. M. V. de Dubica. Fasc. I. N. 1. per banum Khuen-Hedervary ablata, MXXIV. 1270. StephanuB V. rex extollit seryitia Beynoldi magistri Da- piferorum ducis Ladislai filii regis et comitis Agazonum suorum, qui a pri- maeya Bua pueritia, et specialiter quando ducatum Styriae tenebat, tam in Teu- tonia, Karinthia et Bohemia, quam etiam in aUis expeditionibus in Graecia, Bulgaria.ac demum eo tempore cum grayes persecutiones parentum Buonim perpesBus fdiBBet^ fidelissimum famulatum exercuisset dimicando contra Lau- rentium palatinum et Emericum banum. ad Isazeg, ac contra ducem exer- citua patris ipsiua Herricum banum quem ad Danubium lancea de equo deicienB captiyaBset in quo luctamine Binistro oculo priyatus extitiBset. F^er: Cod. diph T. V. vol. L p. 54. MXXV. 1270. Stephanus V. rex notum facit, quod Fridericus, Bartholo- maeuB et Guido aliis Wydo comites de Modros de Wegla et de Wynodol ad eiufl yenientes praesentiam rogassent^ ut priyilegiam Belae regis, patris ejus, collatum illis (anno 1251) confirmare yellet, qaorum petitioni annoit rex. Fe^er: Cod. dipl. T. V. vol. L p. 52. MXXVI. 1270. Capitulum Bachiense significat, quod comes Sacmar et Merk frater ejusdem filii Merk de comitatu Wolck confessi sint particulam terrae haereditariae Tolman consentientibua commetaneis Bellus, Laurentio, Feldrico, Philippo filiis Ehne tribus marcis et dimidia yendidissent Martino filio Petri de eadem generatione. Cuius metae sunt: dumus yiminia et fons qui exit de Wolko et per medietam ipsius Volko descendit ad quemdam fonticulum et ad silyam, quae yocatur Vagas Halma ad arborem desicatam, quae yo- catur Bor scuatu ad metam Martini Sciloyuno. Fejer. Cod. dipl. Hung T. VIL vol. 3. p. &r. RBGBSTA. 307 MXXVII. 1270. LaurentiuB comea de Byiuche sigmficat, quod cum rex ei in Utteris suis praecepisaet, ut terram villicatus Macek iuzta Welikam in comitatu Byiucbe existentem, Prenchoio comiti camerae ZagrabiensiB coram testimonio capituli Chasmensis aasignaret, secundum praeceptum regia, con- sentientibuB jobagionibus caatri : Sauerli, Mile, Zlobiuechi, Vuzmek, Vurbanus, Bykolt ac praedialium lunns comitis, magistri Tiburtii, Cency praepositi, Ste- phani et Jak fratrum lunus comitis, Leustacii comitis, Mikulae filii Dragani, et aliorum, per homines suos Cemynum, Saulum et Mylem jobagiones castri dictum Prencholum comitem in dictam terram fscit introduci. Cujus prima meta incipit a parte septemtrionis in monte iuxta magnam viam ubi est meta Tiburtii comitis, inde per yarias metas iuxta ecclesiam s. Crucis ad terram filiorum Celyani ad rivum Bocouca, inde ad terram magistri Emey ad domum Locha, inde per varias metas ad unam Calistam, quae est iuxta yiam Colo- mani, vidnatur terrae Bank et terrae Tiburcii comitis, declinatur de via Co- lomani ad aliam yiam per montem ad partem meridionalem et per varias metas ad priorem Ex archivo camerali Btidmsi, Weneel: Cod. dipl, Arpad VIL 327. MXXVin. Bari. 1271, 25, Januarii. Marescallus regni Siciliae commu- nicavit officialibus regni Siciliae et per terras maritimas in Apulia, quod per piratos Almissii quoddam vascellum in quo vehebantur homines Marescalci et archiepiscopi Tranensis, equi et alia bona, captum fuit, et cum eisdem personis, bonis et equis per piratos ipsos detentum ; mandat igitur eis, ut tam haec quam et bona Bagusaeoram, Jadertinonim et aliorum Dalmatinorum detinere et arestare debeant, neque dimittere abque Marescalci licentia. Quia vero consul Venetiarum asseruerat homines castri Almissii non esse de di- strictu seu jurisdictione Venetiarum sed ad regem Ungariae pertineant, mandat rex Sicitiae Carolus I. ad petitionem Thomae Quirini consnlis Venetiarum in Apulia, ut securltas Venitis et fidelibus ducis Venetiarum illaesa servetur, contra mandatum Marescalci. WenMel: Acta extera. I, 31, MXXIX. Bndae. 1271, 3. Februarii. Stephanus V. rox mandat bano to- tius Slavoniae et aliis baronibus regni ut ecclesiam Zagrabiensem et populos suos tam ad episcopum quam ad capitulum spectantes in omnibus liberta- tibus et juribus suis conservent. Tkdl6i6: Mon. hist. T. I. p, 159. MXXX. Venetiia. 1271, 11. Februarii. In maiori consilio concessum co- miti Chersi ut scutifer eius possit esse de Sclavonia. I^ubid: Mon. 1. p. 105. MXXXI. 1271. 23. Martii. Stephanus V. rex considerans fidei constan- tiam Laurentii bani de Zeurino et comitis de Doboka, qui post obitum patris sui Belae regis, cum infideles ei barones thesaurum regni ad districtum regis Boemiae perduxissent, et ipse Laurentius tunc palatinus et comes Simigiensis ac de Kemluk (Ealoik) utpote qui ab annis adolescentiae penes regem pa- trem suum fidelibus semper coaluit sudoribus, ante alios barones et proceres regni se ei qua novo regi obsequiosum exhibuit. Post coronationem etiam cum rex desiderium haberet paucis comitantibus in Poloniam divertendi, prae- 308 I. KUKULJBVI6, fatus Laurentiua banus Bemper reps adhaeserat lateii. Item cum haberet trao- tatom et colloquinm cum rege Boemiae apud Posonium, non timens insi* dias el versutias dicti regis in quadam insula ubi colloquium fecerat inter reliquos asseclas regi assistebat. In ezpeditione etiam contra Austrenses propter versutiam regis Boemiae oomprimendaniy qui multipliciter fidem fregit, infi- deles regis in suum dominium admittendo et thesaurum regni contractando, dictus banns solertem et in bellicis sndoribus providum se exhibuit oontinno in regis exercitu contra potentiam regis Boemiae laudabiliter concertando et cum ezercitu regni confinia defendendo; pro qnibus serritiis rez ei posses- donem Uyhel cum Debrete, Lybo, Potvorich et Zerdahel in perpetuum donavit. Wenzd : Cod. dipl, Arpad. XIL p. 40, MXXXU. Venetiis. 127i. 9, Aprilis. Capta fuit pars in cons. maiori et prolongatus terminus illis de Yegla, de pecunia, quam dare tenentur com- muni, videlicet de duabus partibus mille et XL librarum. IJubic: Mon, L 105. MXXXin, 1271, 11. Maii. Stephanus V. lez notificat, quod dum yiyente patre suo Bela rege ducatum Transilyaniae teneret et graves persecutiones patris Bui licet inmerito perpessus fuisset, Nicolaus iudez curiae ejus, comes Simigiensis, qui tuno temporis apud patrem ejus comes Sirmiensis fuerati se ad eum de ipso comitatu suo cum honestissima familia transtiilit, pro fideli- tatibus et seryitiis suis, ammissionem et deetructionem possessionum suarum ultra Drawam et ez ista parte Drawae ac uniyersorum bonorum suorum mi- nime ezpayescens, quibus omnibus per patrem ejus Aierat spoliatus. Pro factis servitiis quae ille, qui qua miles strenuus claruit et Msit, regi prae- stitit, possessiones quasdam Furro iuzta aquam Herrad, Iwanch cum yillis, Heyes cum yillis, £lswa oum castro Muran contulit et donayit. Wensel: Cod. dipl Arpad. Vlll. 334. MXXXrV. Tragnrii. 1271. 13. Maii. Factum fuit generale consilium ci- yitatis Traguriensis in ecclesia S. Laurentii in quo propositum fuit, cum do- minae Grubae uzori d. quondam Tolimeri pro se et filiis pluries sint termini assignati et yendere deberent omnia eorum bona quae habent in civitate et toto ejus districtu, et postea fuit iterum terminus assignatus per Millocinum nuntium communis ad Pascam Rosatam, cum alias omnia yenderentur se- cundum instrumentum publicum magistri Francisci notarii. Tunc nobiles yiri Johannes Vital, Josephus Petri et Marinus Simonis ci?es Trag., proposue- runt quod amore communis Spalatensis, dictis filiis Tolimerii et matri eorum debeat prolongari terminus usque dum poterint commode yendere sua bona. Unde onmes de oonsilio, yolentes precibus communis Spalatensis et eomm ambasatorum adsentire dictum terminum prolongayerunt usque ad festum s. Viti, tali conditione, quod dicta Oruba vel eius procurator yenire debeant Tragurium et sua bona yendere tantum hommibus de Tragurio, et si yende- rint forensi, statutum est quod tunc omnia bona sint communis Tragurii et yendantur pro communi. Actum praesentibus : Zanicha Casotti, Duymus de Cega, Nicola Jacobi, consules com. Trag. Item comes Marinus, Dessa Am- bksii, Valentinus Petri Lucae, Luca Matthaei, Valentinus de Cazarizsa, Ber- tanus Marini, Stephanus Marini ejus frater, Cebrus Petri Lucae, Jacobus RBGBSTA. • 309 ToUllae Gtoorgias de Cega, Lomprus Jacobi, Marinus Stochae, Gudaej Dessa Petri yengigtterra, Thomaa Janichae, Silvester Mengazzae. Ludua: Mem, di 7Vat«y p, 90, MXXZV» 1271» 16, Maii, Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notam facit, quod constitutis coram eo ex una parte Crisano, Gregorio, Mortunus et Thoma filiis Thomae de genera Agha, et ab altera Iwanka comite et Jaoobo fratre suo, idem Crisan et fratres sui terram suam Scekerie confessi snnt se yendidisse eidem Iwanka et Jacobo pro noyem marcis denariorum Zagrabien- sium. Cujus terrae prima meta incipit sub monte, inde yadit ad aquam To- plica potok, deinde per varias metas ascendit ad montem Berch, et veoit snpra vallem Mortun. Iterum per varias metas ad foveam quae vocatur Cupest, de qua descendit ad aquam Toplica, ibique terminatur. Astitit Johannes filius Arhindi commetaneus. TkdlM : Mon. hist. T. l p. 157. MXXXVI. 1271. 23. Maii. Capitulum ecclesiae Zagrab. commendat me- moriae, quod constitutis ab una parte Andrea clerico Pemicholi comitis pro ipso domino suo, ab altera Stephano filio Nicolai, idem Stephanus particulam terrae suae in Scepnicha, per Chema filium Hode antea sibi cum litteris Hodos comitis Zagrab. pro 16 pensis et deoem denariis inpignoratam, dicto Pemicholo pro eadem summa obligavit pignori sub conditione, ut eam in quatuor annis redimere possit. TkaHii: Mon. hi9t. T. L pag. 158. MXXXVU. luxta fluvium Dudwag. 127L 16. Junii. I(wachinu8) banus totius Slavoniae significat fideli suo Juriso de Busan, quod comes Michael filius Vbul fedt concambium super praedio suo Tutulyg, cum comite Petro fratre Sarachen episcopo Corbaviensi, pro quo Petrus sacerdos exhibens lit- teras domini sui episcopi et comitis Petri coram bano, quod praedium ip- sorum Scelch contulerit in concambium praedii comitis Michaelis ita, quod in quindena s. Michaelis partes coram capitulo Zagrab. comparendo litteras et instramenta, quarum auctoritate ipsa praedia possidebant, producere de- beant. Mandat itaque ei banus ut dicat comiti Egidio fratri Michaelis comitis, ut usque dictum terminum, in dicto praedio quidquid habet suum tollat sibi ex integro. Weneel: Cod. dipl. Arpad. T. VIIL p. 378.- MXXXVIII. Segniae. 1271. 20. Junii. Temporibus regis Stephani V. et Joachim totius Slavoniae bani, Segnae ante ecclesiam B. M. V. iudices, con- siliarii et universus populus segniensis Widonem comitem de Wegla de Mo- drus et de Wjnodol ac suos haeredes elegerant in potestatem perpetuum Segniae civitati et rectorem. Vincentius quondam Gerardi Duylyno notarius et Seniensis tabellio scripsit. F^er : Cod. dipl. T. V. vol. L p. 166. MXXXIX. 1271. 26. Junii. Stephanus V. rex notum facit, quod Timo- thaeus episcopus Zagrab. exhibuit privilegium Emerici regis, avi sui, super factis praediorum et terraram quas ecdesia Zagrab. ab antiquo possidebat, petendo ut idem privilegium confirmaret; cui petitioni rex annuit. TkdHid : Mon. hist. T L p. 158. 310 I. KUKTJLJRVld, MXL. In ciKtris apud Posoniom. 1271, 3, Julii. Stepbanus V. rex post longa gnerrarum discrimina quae inter eum et Ottocarum, regem Boemiae Buscitata fuerant, misit pro pace reformanda Paulum episcopum Wesprimi- miensem, Egidium summum camerarium aulae, Bolandum banum, Benedictum praepositum orodiensum suum vioecancellarium, qui cum baronibns regni Boemie pacis pacta ordinaverunt, in quibus inter caetera continebatur : quod castra Kuzeg, de monte 8. Viti, Slomuk, Perstan de Ghertus ac caatra Far- casii de Zaguria quae Henricus et duo castra Strigo, quae Johannes filius eiusdem Henrici, ac castrum Dobra quod Nicolaus et Stephanus filii Pauli et castrum Rouch, quod Merch filius Gianur transfugentes ad regem Boemiae, illi tradiderunty de sua bona yoluntate deseruit rex Boemiae et quod idem per praedictos Henricum Joannem, Nicolaum et Stephanum nullum nocu- mentum hominibus regni Hung. pacietur inferri. Pro minoribus causis quae hinc inde inter utrasque partes emerserint, destinatus fuit circa confinia Ka- rinthiae, Camioliae et Marchiae ex parte regis Hung. banus totius Slayoniae. Inter barones qui juramentum servandae pacis praestiterunt, nominantur: Joa- chimus banuB totius Slavoniae, Bolandus banus, Emerius banuB comes Wo- rosdiensiS) Ponioh banns comes Zaladiensis, Paulus banus comes Bachiensis, Dionisius comes de Morocha, magister Andreaa comes de Bewche et Petras comes de Zana. WenMel: Cod, dipl. Arpad. cont. IIL p. 247. MXLI. 1271. 9, Jtdii. Gapitulum ecclesiae Zagrabiensis notificat, quod constitutiB coram illo ab una parte Perincholo comite cive de monte Grech et ab altera nobilibus de Brochina, Obrad scilicet filio Zlobina, Maradek et Gordino filius Wratizlay et idem Obrad pro Goriwlk firatre suo Duyen et Wlk filius Jacov, Nicolao filio Dragan pro se, pro Stanch et Dragyna fra- tribuB suis, Woyhna filio Woyn pro se et pro Drusina filio Michaelis fratre suo, Brezhal filio Woydrug, Zlangozt filio Tolen, Wlk filio Priban pro se et fratre Marcyzlav, Descen filio Descis et pro Malsa fratre suo, Wlkoway filio Wlchina pro se et fratre Belota, Pribizlao filio Hynk(o), Dragsan filio Hrela de Gredech, item Dedusa filio Deduan, pro se et fratribus Dobulon ac Wo- grinich, Wolk filio Wolkomer, Wratko et Kuhan filiis Petk(o), Ivan filio Premag pio se et pro Wydomer-filio Teydon, Godomerio filio Dragoan pro se, fratre suo Dimnik filio Medilov, Wezelto filio Hernav pro se et fratre DymiuBa, Gordina filio Badizlai, Dragina filio Jula, Marcizlau filio Volcona pro Be et fratre suo Ohemech de Jarmanighy. — Idem Obrad et caeteri de parte sua praedicti de Gredech, terram ipsomm sitam in Brocbina iuxta rivum Peten pro centum pensis denariorum Zagrab. ; item Dedusa et alii de Jarmanych terram ipsorum in Brochina iuxta terram de Gredech nunc venditam confessi sunt se similiter pro centum pensis monetae Zagrabiensis vendidisse praedicto Perincholo comiti perpetuo possidendas. Quamm terrarum prima meta incipit ab aquilone in monte iuxta viam inde supra vineam Dragdani. Inde descendit per Obres ad vineas Furiani et Bogdani, venit ad metas abbatis de Toplyca, et per varias metas revertitur in longo spatio ad primam. Astiterant consauguinei venditornm: Martinus filius Martini, Mark filius Mark, comites: Gordosa filius Zavid, MagdanuB filius Petri, Badoan filius Baduzta, Mladovoy Bilk, Dragyna filius Studilov, Odola filius Zurk, Wlk filius Drask(o), Pazman filius Mark, Polak RBGESTA. 311 filias Torka, PetruB filius Bodolfii Koyan filius Zabizlay, Jacov filius Qordo- zlai, Ohabut filius Prodanch de Bomouch, Jacobus filius Berizlay, Martin filiuB Wlksa jobagio abbatis Toplicensis pro se et domino suo. Ex archivo eamerali Budetm, Wmeel: Cod. dipl. Arpad VIL 389, MXLII. Zagrabiae. 127t 2t. Augusti. Iwachinus banus totius Slayoniae notificat, quod Heruoy, Obrad, Jacus, Stepchech fiiii Stepk, Grordona et Chepk, filius eiusdem, Jacobus, Yroslaus, Ohomogadu, Jaza filii Jacov de Blyna agebant litem contra Endre et Iwanus, filios magistri Stepkonis, dicentes: quod iidem filii Stepkonis quandam particulam terrae suae Stepchinaloncha, quae est inter aquam Sawam et silvam Stepchina occupassent. £x adverso filii Stepconis responderunt, quod eadem terra eorum esset emptitia quam privilegio regis condam Belae possiderunt^ producentes in termino praefixo ipsum privilegium, in quo inter metas ipsa terra continebatur. Produxerunt etiam privilegium Ladislai condam bani pro Blinensibns, concordana privi- legio regis. Unde banus una cum nobilibus regni, quorum multitndo copiosa adfuit, decemendOy ipsam terram reliquit Endre et Iwanus supradictis, Bly- nensibus autem perpetunm silentium imposuit. Orig. perg. in mea eollectione. MXLm. Bieheg. 1271. 24. Augueti. Stephanus rez notificat, quod pro qnibusdam jobagionibus castri Zagrab. Stanyssa exhibuerit litteras privile- giales. Joachimi bani totius Slavoniae pro confirmatione, in quibus contine- batur, quod cum casualiter in praesentia Belae ducis astarent snper quodam suo negotio tractaturi per ofiendiosam et ineptam responsionem unius ex ipsis in delaturam lignorum seu ligniferos conditionarios incidissent, et ex- inde in castrenses. Auditis: episcopo Zagrab. Timotheo, capitulo Zagrab. M. abbate Toplicensi, magistris templariomm et hospitalioram et nobilium regni, concessit eis rex ut titulo jobagionatus castri Zagrab. pacifice perfruantur. Ex valde inepto transumpto copia in mea collecHone. MXLIV. Veglae. 1271. 12. Septenibris. Sprecca de Dominico confirmat et acceptat testamentum suum factom per magistram Martinum de Brixia 13. Februarii 1271. Insuper adiunxit dari capitulo Vegliensi medium romaoatum. Deinde presbytero Manfredo solidos 10, monasteriis S. Michaelis, S. Mariae de Oastellione, S. Laurentii et S. Johannis solidos quinque. Deinde primi- cerio suo patemo medium romanati. Fratribus minoribus medium roma- natum, monasterio S. Michaelis dimissit partem terrarum suarum de Don- drago et totnm lectum suum. Item tertiam partem totius vini et bladi de praesenti anno et vestes suas sive indumenta, ut Dominica fiiia sua distri- buat pro anima sua. Bonae servitrici suae reliquit uuum cogcium 1. feltrum, 1. galiciam, 1. vegeticlam. Brattae filio suo decem romanatos. Dominicae filiae Buae dimissit omnes vestes et lectos suos et omnes colonos et portiones suas et fecit illam procuratricem et fideicommissariam suam. Bes quas dedit Dabborae quondam filiae suae remaneant penes virum eius Dessa. Actum coram Andrea primicerio Veglensi et coram testibus magistro Luciano^ G^orgio de Ingiso, Johanne filio Stasie de Tukero. Petrus diaconus et notarius scripsit. In eoUectione Accademiae sdentiarum Zagrdb. MXLV. 1271. 24. Septemhria. Stephanus V. rex notum facit^ quod cum populns ecclesiae Zagrab. per continnas vexationes et descesus mnltiplices 312 I. KXJKULJBV16, atrociter aggravatuB faerit, recepit eandem eccleaiam in Buam protectionem, confirmayit ejus jura et libertates antiquas, et concessit quod nuUus neque magnuB neque panrus, neqne baro nec inferior, super popoloB ipaiuB ecde- siae desceuBUB facere praesnmat violentoBy nec aliquas molestiaB facere audeat. Datum per nuinuB magiatri Benedicti OrodienBis praepositi et auiae vicecan- cellari. ExiBtentibuB Philippo archiepiBcopo Strigonienai et Johanne Spala- teuBi, Timoiheo episc. Zagrab. Joachimo bano totiuB Slavoniae, Laurentio bano de Sevrino et comite de Doboka. Ponych bano et comite Zaladiensi. TkaUi6: Mon. hist. T. I. p. 159. MXLVI. 1271. StephanuB V. rex manifeBtat, quod comcB Gaban (Jochan) filiuB comitiB Widonis de Vegla de Wynodol et de Modrus pro se et pro patre sup veniens ad eius praesentiam, obtulit litteras communitatiB de civi- tate Seniensi super concordi electione potestariae ipsius civitatis de persona dicti comitiB Wydonis confectas, supplicans, ut ipsam electionem ratificare vellet Kex attendens meritoria obseqnia dicti WydoniB et Gkiban et filiorum suorum, memoratam electionem confirmat. Datum per manus magistri Bene- dlcti Orodiensis praepositiy aulae vicecancellarii. F^er: Cod. dipl T. V. vol. I. 107. MXLVII. 1271. StephanuB V. rex manifestat, quod cum homines in pos- sesBionibuB Alexandri et Demetrii filiorum Demetrii comitis ultra Drawam existentes, coUectam septem denariorum a tempore Belae regis editam et in- dictam ratione lucri camerae, et nollam aliam exactionem, licet minimam, quae cum facta fnerit et indicta per totam terram illam ex indulto eiusdem regis, nunquam solvissent, nec etiam primitus solvere debuissent, petiverunt igitur regem, quatenus Bupfadictis eandem gratiam sibi et eorum populis factam ratificare et privilegio confirmare dignaretur. Bex attendens eorum laudabilia servitia, ratificavit ordinationem sui patris, quod popuJi ipsorum nec ad septem denariorum coUectam solvendam nec ad alias exactiones dandas aliquaUter compeUantur sed ab his sint perpetuo liberi et exempti. Datum per manus Benedicti praep. Orodiensis aulae vicecanceUarii. Existentibus inter caeteros magnatibus et praelatis Johanne Spalatensi archiepiscopo, Joachimo bano totius Slavoniae, Petro magistro Dapiferorum comite de Qeychke (Qafika), Ponich bano, comite Zaladiensi etc Fejer: Codex dipl. T. V. vol. L p, 150. MXLVIII. 1271. Stephanus V. rex coUationales Colomani ducis totius Slavoniae a. 1240. hospitibus de Petrina datas per Belam IV. a. 1242. con- firmatas innovat, ac favore hoc, ut iidem negotia sua iuxta morem aUorum hospitum regaUum hactenus observatum, per juramentnm debeant legitime terminari, auget. Ft^er: Cod. dipl V. vol. II. p. 172. MXLIX. 1271. Oapitulum Chasmensis ecclesiae significat, quod consti- tutis ab una parte Voysa et Marizlov fiUis Berivoy, ab altera vero Endrey parvo praediaUbus de Qresenche, iidem filii Berivoy particulam terrae eorum pro quinque marcis dicto Endrey vendidissent. Meta terrae incipit de terra fiUorum Euchk in rivo. Inde per vailem exit ad viam, inde ad magnam viam inde per varias metas arboreas ad priorem. Cod. dip. patriua VII, p. 133. Ex actis eomitum Erdddy Oalgotam abloHe, RBGESTA. 313 ML. 1J371. Capitulum Chadmensis ecclesiae significat, quod constitutis coram eo ab una parte Petrin filio Petri, Cbema filio Zeoyk, Matbaei, Sank, Ginse, Gardoka filio Ginka, Wizloy, Moycho filio Moycbin, Czerniglav filio Nekemir, Mark filio Boner de genere Bucbka; ab altera autem Mirse filio Destyn, idem Petrin et alii socii terram suam et communem, vicinam et fere circumdatam cum terra Mirse pro decem marcis et tribus pensis confessi sunt se vendidisse. Cuius terrae meta incipit ab occidente in yicinitate terrae Mirse inde cadit in Zubodol, intrat in aquam Bogozna, inde ad molendinum, inde in magno spacio. ad terram Markus filii Tuol a meridie terrae Wizlov et Czemoglavy per varias metas ad ripam Wrbona ad priorem. Ex archivo camerali Budensi, Wenzel: Cod, dipl Arpad. VIIL 357, MLI. In Senia ante eecleeiam 8, Joannia Bapt. 1271, Jacobus vicepo- testas, iudicesque, consiliarii et tota comunitas Bceniensis significant, quod cum frater Henricus monacbus Toplicensis, electus eiusdem civitatis, veniens in ipsam dvitatem vice et nomine abbatis de Toplica, litteras magistri Petri arcbidiaconi Zagrab. praesentavit, quod dombs suas, quas dominus Bel- zaninus in dicta civitate ab eodem Petro tenebat, ad manus abbatis deberet assignare. Qui B. domus praedictas eidem H. sine contradictione assignavit. TkaUid: Mon, hist, T. L p. 160. MLIL Bichigii. 1271, Jacbbus maior viUae et tota communitas civitatis de Bibig notum facit, quod cum patre Mathaeo abbate de Toplica talem ordi- naverunt compositionem, ut ipse nuUum de eorum jobagionibus de Velicbo ad suum districtum de Crala recipiat, et illi e converso nullum de Crala ad 'distxictum de Veliko assummere praesumant. Tkal6i6: Mon, hist, T L p, 160, MLIII. Tragurii. 1272, 7, Jannuarii, Comes Stepiciusde Ceptina et sui consanguinei Vulcepta, filius Previslavi et Predislavus, filiua Qnalimere de Ceptina ex nna parte, et Elias filius Radovani, Volcheuza de Sibenico, no- mine communitatis Sibenici, et Dessa Amblasii, Luca Petri et Lomprns Ja- cobi iudices civitatis Tragurii nomine communis Traguriensis ex altera, ad talem concordiam pervenerunt: Quod si aliquis de Ceptina danmum dederit alicui de Tragurio vel de Sibenico et eum percusserit aut sanguinem fuderit, teneatur dictum damnum emendare et si non poterit, tradatur personaliter illi cui damnum fecerit aut qnem percusserit et e converso Tragurinus vel Sibinicensis Cetinensi homini. £t si aliquis inventus fuerit postea aliquo tem- pore, quod malitiose dixerit et petierit quod petiit, teneatur solvere duplum de eo, quod accepit pro damno illi| a quo accepit emendam damni. Haec omnes ad invicem alter altri promisemnt et corporaliter iuravemnt rata babere. Eadem die Stepcus filius Stancii et Joannes filius Bogdani, iudices de Chlisszai ex una parte pro sua communitate et Elias filiis Badovani et Vol- cbesza de Scibenico pro sua communitate et iudices Tragurienses nomine suae communitatis ex altera parte, ad idem pactum ut supra consenserunt. Praesentibus Zancia Casotti, Marino de Casariza, Gteorgeo de Caga, Mauro Stoche, et Duymo Domiche et aliis testibus, et Stephano Marini Buge exa- minatore. Lucius: Mem, di Trau p. 86. 314 I. KnKuuByi6, MLIV. In Brochxiuk 1272, 9, Febntarii. Hodus comes ZagrabieDms notom facity quod coQstitutifl in eius praesentia ab una parte comite Ferincholo de monte Grech et ab altera Guerd filio Priba, Vezelk et Diminsai filiia Herman de Brochina, idem Gverd cum sociiB confessi sunt se unam partlcnUm terrae in Pribirag iuzta terram Perincholi comitis et Martini filii Martini positam se yendidisse pro septem marcis denariorum Zagrabiensium, quorum aingulae quinque pensae marcam tunc temporis faciebant Aatiterunt commetanei terrae Martinus filiua Mariiniy Marc filius Marci, Bogdan, Gordosa cum suis pro- ximis, Dedesa, Godemer, Petk, cum suis prozimis de Jarmanichi, Obrad, Maradeky Nicolaus filius Dragan cum suis proximis de Grach (Gradec), Odola; Wlkoy, Badauan, Mladoy, Kadeck cum suis prozimis, Draghin, Varatk cum suis proximis Achibil, Wlchihna cum suis prozimis, Hemetk, Wlkina cnm sttis prozimis de Lonotichi, Gurg, Stoizlav, Benedictus cum suis pro- zimis de Melinche qui venditionem unanimiter admiserunt. Meta incipit in fiuvio Pribiray et vadit per varias metas terreas. Ex archivo eamerali Budensi, Cod. dipl. Arpad. VIII. p. 412. MLV. Venetiis. 1272. 11. Februarii, Conceditur per consilium majus ut una galea hominibus Bagusii, una commnnitati de Arbe et una comitibus Ve- glae vendi possit. Ljubid: Man. I, MLVL Venetiis. 1272. 20. Februarii. Laurentius Teupolo, duz Vene- tiarum scribit Bectoribus et universitati civitatis Traguriensis cum nobilem N. in comitem Curzurae et Meletae praesentialiter dirigat, requirit idem duz et consilium qoatenus eundem nobilem et homines eius recommendatos ha- beant, et eis favorem suum et auzilium impendant Lucius: Mem. di Trau p, 108. MLVII. 1272. 26. Fehruarii. Stephanus V. rez confert comiti Michaeli filio Andreae in praemium multomm servitiorum et specialiter quod in bello Erney bani dum ille cum Henrico palatino regem interfioere cupiebat, in medias acies hostium se immiserit et victoriam habuerit, aliquas possessionea Simoni genero Bank bani ademptas, inter caetera Lasponya circa Tytiam fiuvium, quam Banch bano pretio comparaverat et cum filia sua Simoni ge- nero suo donaverat. Fejer: Cod dipl T. VII. vol. II. p. 19. MLVIII. 1272. 27. Februarii. Capitulum eoclesiae Zagrabiensis notificat, quod constitutis ab nna parte Petro archidiacono cathedrali et ab altera David filio Pousa de vico eorum, idem David molendinum suum in fiuvio supra civitatem inter molendina capituli et fillorum Isaak situm, quod sibi in concambium dimidii molendini sui sub ecclesia B. Virginis sub monte Grech a praedicto magistro Petro provenerat, confessus est se vendidisse eidem Petro pro 50 pensis denariorum banalium, quorum singulae quinque pensae marcam tunc temporis faciebant Tkalii6: Mon. Hist T. I, p. 161. REGBSTA. 315 MLIX. Apud urbem veterem, 1272. 11. Martii. Oeorgius X. papa mandht episcopo ZagTabiensi ut indagat de moribus cleri sui et ad concilium uni- versale referat. Theiner: Mon, vet Hung. T. L p. 294. MLX. Bndae. 1272. 20. Martii, Capitulum BudenBis ecclesiae ad peti- tionem viri nobilis Petri filii de Zonuk de gener Zoynnk exmittit tres cano- nonicos suos, pro ratificando testamento eiusdem Petri, qui terras suas Ze- derkyn iuzta pontem Namya cum ecclesia 8. Crucis ibidem aedificata, in co- mitatu Barania et Zamaria prope aquam Drawa in superiori villae Hagmas in comitatu Walkow cum omnibus pertinentiis et aquis legavit ecclesiae S. Mariae de Insula pro remidio animae suae. Insuper servos suos Pentyk, Ja- cobum, Blasium et Margaritham andllam perpetua libertate investivit. Hanc dispositionem Petri de Zederkin confirmavit etiam Stephanns rex eodem anno. F^er: Cod. dipl B. V. vol l p. 188, 189. MLXL 1272, 14. Aprilis. Capitulum ecclesiae Albensis notum facit, quod magister Johannes thesaurarius Zagrabiensis ecclesiae iitter<^s regis Stephani exhibuit, quibus eis mandat, qimtenus transumpta privilegiorum Timothaei episcopi Zagrabiensi, sigiUo autentico assignare debeat. Tkaiac: Mon. hist. T. L p. 161. MLXII. 1272. 28. Aprilis. Stephanus V. rex notificat, quod cum nobiles viri N. de N. filii N. bani bona in pueritia, meliori in adolescentia, et optima in iuventute virtute fuJgentes Belae regi patri suo in diversis ezpeditionibus laudabilem semper impendisaent famulatum et post obitum regis contra Otto- carum regem fidelia praestiterunt servitia. Praeterea cum Henricus bantis filius Henrici, deserta patria et proditis castris ad praenotatum regem se transtolisset) ad expugnandum ipsius caatrum Kuzeg destinati, per ipsnrum miiitiam recuperatum est idem castrum^ quocirca eis rex contulit quandam vacuara terram comitatus Castriferrei. Existentibus Joh. archiepiscopo Spalat.^ Timotheo episcopo Zagrab., Joachimo bano totins Slav., Ponich bano comite Saladiensi. Fejer: Cod. dipL T. V, vol. L p. 234. ItfLXIII. Zagrabiae. 1272. 29. Maii. Stephanus V. rex confirmat ad pe- titionem Moysis palatini et comitis Soproniensis donationem possessionum so- roribus de insula B. M. Y. factam per eum, ratione sororia et duarum fili- arum suarum inter ipsas sorores existentium. Fejer: Cod. dipl. T. V. vol. L p. 251. MLXIV. Toplicae. 1272. 8. Junii. Stephanus V. rex manifestat, quod in baronum suorum praesentia iudicans in Toplica, edicto praemisso publico, ut omnes causatores eo pro tribunali sedente adesse deberent peremptorie tunc nobiles Matyn, Petrus et Johannes filii Hetynk ad regis accedentes praesen- tiam foro instante iudiciali proposuerint, ae super terra Kaztanicha per fratrem G. magistrum dotnus militiae Templi per Ungaiiam et Slavoniam in iudi- cium evocatosy exhibentes privilegium patris regis super ipsa terra confectum, poatulaotes ut idem confirmaiet (vide priv. a. 1258); quam petitionem rex attendens, dictum privilegium confirmavit, per manus magistri Benedicti Oro- 316 I. KUKULJHVI6, diensis praepositi, aulae yiceeancellarii. EziBtentibus Philipo StrigonienBi et Johanne Spalat arcbiepiacopiB. Timotheo Zagrabiensi episcopo, Nicolao iudice curiaei comite Simigienfii. Joachimo bano totiua Blavoniae, Petro magiatro Dapiferorum comite de Gvechke, Paulo bano comite Bachiniensi, Ponich bano comite Zaladiensi. In archivo camerali Budemi» Wengel: Cod, dipl. Arpad, T, VIII, p, 884, MLXV. /n partibus Slavoniae apud Toplieam. 1272, 8. Junii, StepiiannB y. rex confirmat ecclesiae Vesprimiensi posBessionem Chycho in valle Niveg Ritam a Bela IV. rege eidem ecclesiae donatam. F^er : Cod, dipl T, VIL i>ol, II. p, 18, MLXVI. Spalati. 1272, 14. Junii, Begnante Stephano rege, tempore Jo- annis archiepiRCopi Spalatensis, Joachini Pectari, bani Slavoniae, et oomitiB Vulchetae potestatis, Dobri DuscixEae, Vulcinae Tresae, iudicum. Praedictus archiepiscopus notificat, quod suscepta regiminis cura dolens repererit ecde- siam Spalatensem de sua antiqua dignitate multis modis spoliatam et suis juribus destitutam esse. Percepit etiam ab ipso primordio sui adventus pro- vinciam Likam ad praefatam sedem Spalat pertinuisBe, ideoque cum consilio et conBensu capituli dictam provinciam ad jus et proprietatem beati Domnii reBumere volens, domino regi contra Stephanum episcopum Nonensem graves quaerimonias faciendo ipsum in causam coram rege attraxii Oumque nego- tium diu inter eoB vertereturi Bupplicavit NonensiB epiicopus ut sibi miseri- corditer justitiam declararet Quapropter archiepiscopuB et capitulum cupientes juB ecclesiae Nonensis conservare, habito oonsilio cum sapientibuB et reli- giosis viria deliberarunt praedictam provintiam Lika cum omnibus suiB ju- ribus et pertinentiiSi salvo viBitationis oificiOi Stephano nonensi episcopo et suis succeBBoribuB pacifice possidendam relinquere. Praesentibus nobUibus viris Martino Grisogoni, Josepho Petri et Martino Simeonis. Lucas cano- nicuB et notariuB Spalat BoripBit Farlati : Hlyr, sacr, T. UL p, 285, MLXVn. 1272. 16, Junii, Stephanus V. rex confirmat litteras Stephani bani pro quodam nobili Perugh de generatione Boith, nobilis de Tetachich, de Lica. ExistentibuB Joanne Spalat. archiepiBCopo, Timothae Zagrab. epi- piflcopoi Joachimo bano Slavoniae. Ex transumpto Sigimundi regU, MareelUmch. MLXVIII. 1272, 17. Junii, Stephanus V. rez ad instantiam Timothei epi- Bcopi Zagrab. ut privilegium Andreae II. regis sub aurea bulla obtentum, et confirmatorium Belae IV. regis super immunitate libertatis ecclesiae Zagrab. dignaretur aureae bullae munimire roborari ; annuens petitioni memorata pri- vilegia sua aurea buUa roborando, ipsi Zagrab. ecclesiae, praesertim ob de- votionem S. regis Ladislaii qui eliminatis gentilitatis erroribus in ducatu Bla- voniae, Zagrabiensis ecclesiae instructor sanctiBBimus eztitit et iundator; at- tendens porro Timothei episcopi devotionem, qui opere mirifico et plurimum BumptuoBO quasi diBSoIutam in sui corpore a primo fundamento ipsam Zagrab. ecdesiam reparavit, mandat eniquiam bano, etiam de stirpe regia descen- denti, vel cuiiibet comit], iudici etc. ne auderent populos ecclesiae Zagrab. KBOIBTA. 31 T in aliqaa causa jndicare Tel jariadictionem aliqoam aibi vendicare. Datum per manna Stephani, archiepiscopi GolocenBls aulae Bummi cancellarii. Existen- tibus Johanne de generatione Busad Spalatensi archiepiscopo, Timotheo Zagrah. episcopoi Joachimo bano totius Slayoniaei Anselmo comite de Kewe et de Crasui Bolando bano perpetno comite de Eemluki Paulo bano comite Ba- chienai, Emerio bano comite Vorosdiensii Ponich bano comite Zaladiensiy Petro magistro dapiferorum et comite de Quetke. TkaliU: Mon. hi$t T, L p. 162. MLXIX. 1272, 24, Junii. Stephanus V. rex notificat, quod cum statim post eius coronationem inter fratrem Joannem de genere Buzad archiep. Spalat ab una et Stephanum episc. Nonensem ab altera super provincia de Lica et eius dedmatione seu iuribuSi fuisset grayis materia questionis coram rege suscitatai tandem idem episcopus nonensis ezhibuit privilegiales litteras eiusdem arehiep. Spalat. et capituli sui, super dedsione quaestionis huins datas, petens ut eum et eoclesiam nonensem in suo iure conservare et id quod drca decisionem questionia factum eat, ratum habere dignaretur. Quarum litterarum de dato 14 Junii 1272 tenor fuit, quod temporibus Joannis archiepiscopi Spalat. Joachim Pectari bani SiavoniaCi comitis Vulchetae potestatis, Dobri DussizaCi Vulcinae Fresae iudicumi idem archiepiscopus et capitulum Spalatense con- fessi Bunt Licam pertinere ad dioecesim Nonensemi salvo jure visitationis. Bez itaque iam ex forma litterarum edoctuSi quam etiam per teatimonium Bolandi bani aliorumque nobilium et ex serie instrumentorum Nonensis eccle- aiae informatus, quod provincia de Lica et eius decimatio nunquam ad Spa- latensem ecclesiam sed semper ad nonensem pertinuerit, litteras supradictas ratas habuit. Datum per manus magistri praepositi Orodiensis aulae vice- cancellarii. Existente Joachino bano totius Slavoniaei Paulo bano comite Biacfaiensi. FarkUi: lUyr. sacr. T. UI. p. 286. MLXX. 1272, Stephanus V. rex notificati quod cum Nicolaus comes de Blagay multa servitia patri ejus et sibi, cum in Styria fuisset, impendisset et post mortem patris sui (regis Belao IV.) in guerra quam cum rege Boemorum habuiti fidelitates et servitia cumulavit, hominibus de Styria qui confinia regni invadebant, strenue resistendo. Demum cum inter ipsum regem et Boemos treugae et concordiae fuissent ordinatae, rex Boemorum praedictum comitem Nicolaum suia castris ac possessionibus spoliavit universis, quae in Styria poBsidebat In reccmpensationem itaque sui fidelissimi famulatus eidem comiti villam Zamobor ia Slavonia existentem, cum tributOi utilit&tibus et pertinentiis universis contulit, et eandem per Iwachinum banum totius Sla- voniae asaignari fecit. — Datum per manus Benedicti Orodiensis ecclesiae praepositi et aulae vicecancellarii. Existentibus inter caeteros praelatos et magnates : Johanne archiepiscopo Spalatensii Thymoteo episcopo Zagrabiensi, Nicolao iudice curiae et comite Symigiensi, Joachimo* bano totius Slavo- niae, Laurentio bano de Zeuerino comite de Doboka, Petro magistro dapi- ferorum comite de GuechkCi Paulo bano et Ponych baao comite Zaladiensi. Orig. memdr. %n archivo emitii Lud» Blagay. N» 13. 83 318 I. KUKDUBYld, MLXXI V^2, Stophanas V. rex notificat, qualiter magiflter Boza qaondBm cantor Zagrab. eodeaiae com adhuc ▼iveret, decrevit ut BinguliB diebus in honorem B. M« Yirginis, circa crepusculum diei, in cathedrali ecclesia Zagrab. miasa indeainenter debeat decantari, sicut etiam eiusdem miBsae B. V, in eadem ecdesia celebris habebatur, ad hoc ezercendum duobuB eacerdotibus institutiB, quibus ad sustentationem contulit quoddam praedium ad Othok ricinum prope fluyium Bawa. Oontolit etiam dnoa servoa Budulo et Ochus cum matre eorundem. Item unam yineam in Jdseuch intra territorium capi- tuli Zagrab., quam collationem rez confirmat. Datum per manua magistri Benedicti praepositi orodienBis aulae yicecancellarii. EziflientibaB Philippo Strigoniensi, Stephano colocensi aulae cancellario et Johanne Spalatenai archi- episcopiBy Timotheo Zagrab episc. Joachimo baoo totiuB SlaToniaei Petro magiBtro dapiferorum comite de Guerche, Paulo bano comite Bathjensii Po- nych bano comite Zaladiensi. TkaliU: Man. hUt. T. L p. 164. MLXXU. 1272. StephanuB V. rez significat, quod inter patrem Philippum archiepiscopum Strigoniensem ez una parte, et inter Lorandam banum cni coUectam regiam septem denariorum ultra Dravam pro Incro camerae rez donayit, super decima ipBiuB collectae orta coram rege materia qaestioniB, ipBO archiepiscopo yendicante decimaB ez ipsa sibi et eccloBiae suae debitas tum ex privilegio, tum ez antiqua consyetndine cuiub non eztat memoria. In contrario autem Lorando negante et asBeyerante, de coUecta lucri ca- merae ultra Dravam nuBquam arcluepiBcopum Strigoniensem percepiBBe de- cimam. E contrario demouBtrayit archiepiBcopus quod ei decima per totum regnum debebatur, quae ei etiam per litteraB papalcB et genitoris regiB Belae IV. confirmatae fuerunt Quocirca rez ipsi Lorando bano et omnibus quibuB dicta collecta in fiitamm donaretur silentium perpetnum imposuit adiudicanB' ipsaB decimas lucri camerae ultra Drawam archiepiscopo StrigonieuBi et ejua eodeBiae. F^er: Cod. dipL V. vol. I. p. 251. MLXXIII. 1272. Stephanus V. rez notificat, quod Stanmk filius Vara- cysk jobagio caatri ZagrabiensiB cum Bua generatione ad regis accedeaB prae- sentiam ezhibuisset litteraB priyilegiales Joachimi bani totius Slayoniae Buper libertate sua et suornm cognatorum supplicando ut eas confirmare digna- retur. In litteris autem bani continebatur, quod cnm idem StanyBk et tota Bua generatio caaualiter in praesentia Belae duclB fel. memoriae astarent super quoddam negotio tractaturi, per offendiosam et ineptam responsionem unius ez ipsis, in delaturam lignorum, seu ligniferos conditionarios incidis- sent et ezinde in castrenses idem duz Bela eos redegisset Postmodum cnm Bcita yeritate ezpertus yoluisset ipBos in jobagionatum castri Zagrab. trans- ferre, prout prunnm fuisse dicebantur, sed duce de medio sublato, demum ad petitionem eorum commiserans eis banus, ezaudiyit Thimotheum epiBcopum Zagrab. capitulum ejusdem loci, M. abbatem Toplicensem, magiBtros praecep- tores Templarioram et Hospitaliorum, nobilesque regni : Iwan comitem, filinm Treylay (Iroslai), Lucam, Wyd, Mathaeum et Petrum, filios Endre, Martinnm, Petrum filios Herenk, Mortun, Cuchnik, Damianum et Gybrianum de genere Atha (Agha); jobagiones yero castri Zagrab.: Nengrag (Nedrag), Wydorliam, ■ RBQSSTA. 319 Jaram, Iwan, Welizlaam, Eados, Mikus, Endre, Moloynamy Weysnam, La- ditlaum, Endrecb, Obnlganld, Ladiglanmi Wantin, Mark, Prodan, Myren, \ Wydevch, Paulnm filium Oporych, Wlkotam, Desce^ MoBen, Paulum comitem terreatrem, Lack, Petres, Petrisaum et alios jobagionoB castri Zagrab. quam plurea. Item Petres comitem filium Petryla, Moyaan, Ghomog et Badoy, Ivankam comites, utrosque Ydkm, Danus, Mark et iE^doyanum. Item Petres, Mark et Mork, jobagiones castri Okluch. Item Eliam, Zloynam, Zaladinum jobagiones castri de Podgorya; Jurk et generationem suam de Blyna; Po- ursen et generationem suam, Baboneg comitem, Farcasium filium Jelenki Huec comitem, Jordan comitem, Bodoney, Stanislaum et Jaan villicum de Ctora, ac nniversos nobiles regni, prout constitit. Item Btanyk, Wolthuk, Bosk filios Waratisk, Benk filium Prek, Dragozlaum filium Gudialai, Moak ' fiHum Dragavani, Gordinam filium Drasyle, Pornos filium Stank, Zlobb, Vol- kosa ac totai>'^ generationem eorum, qui omnes attestamnt, quod iidem pe- titorea Bemper faerint jobagiones castri Zagrabiensis a snis progenitoribus* Quibns auditis ooncessit banus ut ipsi et eoram successores titulo joba- gionatUB caatri Zagialnensis padfice et perpetuo sicut antea perfruantur. Dalum Bi^zeg, S4. Augusti 127 L Quam sententiam rez confirmat Existen- tibuB Johanne Spalatensi archiepiscopo, Tymotheo Zagrabiensi episoopo, Joa- chimo bano totius Slavoniae, Petro magistro dapiferornm comite de Gecke, Paulo bano comite Bachiensi, Ponich bano comite Zaladiensi. F^tr: Cod. dipl T. F. vol II. p. 196, MLXXIV. W2, Stephanus V. rex notificat, quod cum nobiles viri comes DominicnB et magister Michael filii comitis Petri de genere Chak, primo cum esaet in persecutione suorum infidelium in Fekete Holm fortiter dimicando contra hostes ipse Michael mortale vulous excepit. Item secnndo in IIsu- ascegd idem Michael plura et gravissima vulaera accepisset. Item tertio post obitum patrifl Belae regis, in conflictu regis Boemiae iuxta fluvium Babcha dictus Michael in area certaminis multiplices plagas sustulit. Nec hoc praeter- mittendo, quod cum Vros rex Serviae pro contamacia suae ignorantiae et propter devastationem terrae de Macho contra Belam regem insurgens in 8U0 conflictu faerat devictus, extitit et captivatus. In quo bello idem Michael honestos captivos captivasset, et diversas crudeles plagas super bc assump- fliBBet. Bex igitur confert dictis fratribus villam Korusd. Existentibus Johanne archiepiscopo Spalat., Timotheo episcopo 2iagrab., Moys bano totius Sla- ▼oniae, comite Sopronensi, Ponich bano comite Zahidiensi. Fi^er: Cod. dipL T. V. vol II. p. 238. MLXXV. 1272. Stephanus V. rex notificat, quod Lucas, Wyd, Mathaeus et Petrus filii Endre oomit ei conquerendo retulerint, quod Stephanus quondam banus Slavoniae, particulam terrae eorum haereditariae Odravocatae ad nnius aratri et dimidium deputatam, et quandam insulam de quadam terra eornm fidcatam, Gonsehan vocatam, ad unum aratmm snfficientem, Prelocam nuncnpatam, ab eis allienasset ; petiemnt itaque ut eis easdem reddere digna- retiir. Bex oensenB petitionem hanc legitimam atque justam fore, eisdem filiis Endre comitia restitnit. Datom per manus magistri Benedicti Orodiensis praepositi aulae viceoanoellaril ExiBtentibas Johanne arcfaiepiscopo Spala- 320 L mKaiJvnAf tenai, Ximotheo epiflcopo Zagrabiensi, Henrico bano totiua Sla?oniae, Eg^dio bano de MachoT, PaoIo bano de Zenrino. Ex acUa per banum Ehven-Hedervafy ex regni archivo abla^ N. B. A, Faee. 135. N. 19. MLXXVI. Tragnrii. 1272. 15. AugwH. Frater Simon de Tragorio de ordine Fr. Praedicatorum electos epiacopus TininiensiB constitnit et ordinavit Martlnum canonicum B. Laurentii sunm procuratorem et nuntium ad petendam confirmationem Buae electionia coram yenerabili archiepiBcopo Bpalatenai et aliiB quibuBdam personiB. Actum in capite Bcalarum palatii d. comitiBi prae- sentibuB CaBotto primicerio et Martino de CaBareoa et Nicolao Longo testibuB et Matheo Lucae ezaminatore. FarlaH: lUir. eaer. T. IV. p. 287. MLXXVIL Albae. 1272. 2i. AugusH. LadiBlaas IV. rez inflinuat Tragu- rieuBibuB quod Bit regni sui diademate inBignituB et coronatuB. BegOBque et principeB regnomm circumquaque adiacentium Bunt cum eo in bona padfl unione. Quare eis firmiter mandat, quatenuB ciroa ea qnae ipBum et Joa- chinum banum contingunt, tali fideiitate procedant, ut eoB omni bono pro- Bequare poBsit, Bciat enim quod quamriB Bit ad praesenB in puerili aetate, tamen liabet potestatem insurgenteB contra enm potenter coercendi. Unde Bi aliquid infidelitatiB in corda eorum aBcendet, nec Buper aquiBi nec in terris eradent manuB eins. Vult etiam ut maiorea ex eis veniant ad eumi aicnt ad dominum Buum naturalem festinanter sine aliquo timore. Lueiua: De regno Dahn. et Oroat. Lib. IV. eap. IX, MLXXVin. In insula Sat . . . 1272. 20. Novembrie. Ladislaus IV. rexi potestati et communi de Tragurio qui ei per nuntinm suum Oosmam signi- ficaverint, quod debitam fideditatem ei perfecte seryare et in ea persistere perpetuo volunti refert eis multas gratias, assecurandOi quod eos in liber- tatibus et juribus eorum quae a Banctis progenitoribus tenuernnt, yelit per omnia conservare. Lueius: Mem. di IVau, p. 9L MLXXIX. 1272, 2. Deeembrie. LadiBbius IV. rez confirmat ordini fratmm Praemostratensium donationales ayi sui Belae IV. regis monasteriob. Mi- chaelis archangeli de insula Virginis Mariae (in Hungaria) ; nbi inter prae- latos et proceres occurunt: Joannes archiepiscopus SpalatensiSi Timothaeus episcopus Zagrabiensisi Bolandus palatinus; banus de MachOi Joachimus magister tayemicomm, Mathaeus banus totiuB Slayoniaei Henricus banus de Wosora et de Sol| Alexander iudex curiae et comes de Vrbasi Paulus banus de ZeuriuOi JoanneB comes ZaladiensiSi Stephanus banus de BoKna, Grego- riuB banns de Kuche et de Boronchi Herbordus comes de Barana. F^er: Ood. dipl. T. V. vol IL p. 56. MLXXX. SpalatL 1272. 27. Deeembrie. Saracenns episcopus Ckirbayi- ensis significati quod de mandato Joannis archiepiscopi Spalatensis in mona- sterio metropolitano (ecdesia B. Domnii) Nicolanm electum Tyniensem sine ulla contradictione promoyisset ad sacram saoerdotis ordinem. FarUUi : lOir. eaer. T. IV. p. 197. BBOflffTA. 321 MLXXXI. SpalatL 1272. 24. Deeembris. BanchennB OorbayienBiB et Do- brona FhazexuiSi epiicopi rignificanti qnod in feato natalia dominii praecipi- ente Jobanne archiepiflcopo Spalatensi metropolitano sao accedentes in Spa- latnm Nicolaam canonice electam et confirmatam, nollo contradicente in epiflcopom Tiniensem consecrayerint FarlaH: HUr. ioer. T. IV. p. 288. MLXXXn. Bpalati. 1272. 25. Decembrie, Oapitalom ecdesiae Spalatensia notom facity qaod deftincto Ladialao epiacopo Tiniensi» capitalum et plares presbyteri et clerid TynieDses cam moltiB nobilibaB viris eiasdem epiBcopatas ad sedem Spalatensem accedentes, cam Nicolao eiasdem ecdesiae archidia- cono et 9U0 electo, electionem de ipso factam Joanni Spalatensi archiepi- scopo sao metropolitano praesentaasent, sapplicantes at ipsam confirmare dignaretar. Arehiepiscopas habito consiiio cam sao capitalo et clero, ipsom electom confirmayit ad petitiODem regis et bani et postmodum in diaconam et episcopum ordinavit et in die nativitatis Domini conseerayit, assistentibaB Saraceno Corbayiensi episcopo et Dobrana pharensL FarkUi: Jllir. sacr. T. IV. p. 288. MLXXXm. Zagrabiae. 1272. 25. Decembris. Mathaeas banos totias Sla- Yoniae significat, qaod constitatis coram eo Ferchino comite ex ona parte, Foseil filio Mirozlai, Wlk filio Wlkomeri, Widomerio filio Tezlai, Gohan filio Ferk et Dobrila filio Vidislai a parte altera, idem Foseil com sociis sais confessi sunt se yendidisse triginta et duas dimensiones, quae vulgo vereten dicnntnr, de terra Jarmanichi snper fluyinm Volauch ioxta metas popolorum de Gradich ddem Perchino comiti iore perpetuo pro triginta duabus pensis denariomm Zagrabiensium. JE^ arehivo camerdli Budenei. Wenul : Cod. dipl. Arpad. VIIL 398. MLXXXrV. 1272. Ladislans IV. rex recensens praestita obsequia iratrum Fetri ac Mathaei de genere Chak, avo, patrique suo temporibus exhibita, praedpue cum Hemey banus et alii avi nostri (Belae regis) barones, persecu- tionis tempore (Belae regis) contra patrem nostrum (Stephanum Y.) domata militia accesdssent, idem magister Fetrus cum praefato fratre suo huius- modi praeveniens exerdtum, ipsom Emei banom devictom in pradio capti- vavit, ubi ipse lethaliter extitit saudatus. Item in Hsvazeg cum idem pater noster contra Belam Ducem, Frewdlinum, Henricum banum et alios avi nostri adiutores et barones confiictum haberet, idem magister Fetms, licet antea transfossus lancea et sectus gladio militare non valeret, mori tamen pro patre nostro et nobis elegit potius, quam ante consumationem relinquere initiatam negotium patris nostri, ubi coronam regni coelitus nobis per suc- oessionem traditam, in persona patris nostri obtinuimus et recuperavimus per eiusdem msg. Fetri fidelitatem. In quo quidem conflictn, Bela dace effu- gato et Frewcdino interfecto, Henricus banus cum filiiis et complidbus suis exstitit captivatns. — Demum in conflictu contra Ottocamm regem Boe- miae ad fluvium Bebucse (Babca) cum patri nostro felix cesserat victoria idem Fetms licet hinc inde impngnaretur et pugnaret^ Belam tamen ducem, tunc intimum patris nostri defensorem et militem strenunm, ejus equo in bdlo mortoo, ipse Fetrus de medio cunei per probitatem suam et virtutem 322 I. KUEXJUEvidj propriam redemlt et reduxit. — Inter praelatos et baronea nommantur: Jo- annoB archiepiscopufl Spalat,- Timotheus episcopua Zagrabieoaia, Henricua, banns totiua Slayoniae, Egidius banuB de Macho et de Bozna, Ugrinus ma- gister Agasorum et comes SyrmienBiB, Paulus banuB de Zeurino, Dedalus comcB ZaladiensiB. F^er: Cod. dipl T. V. voL II, p. 95. MLXXXV. 1272. Ladislaus IV. rez notificat, quod cives de monte Grech de Zagrabia petierint privilegium patriB ejus Belae IV. regis bulla aurea robo- ratum confirmari, in quo eis terram Ambrosini duobuB arairis aufficientem dimisit in perpetuum possidendam, quod rez lubens ratum habuit. In archiv» Accad. Slav, merid. MLXXXVI. 1272. Ladislans IV. rex scribit comiti Spalat. ciTitatia, quia eadem civitaa ei semper fidelitatis opera exhibuit et quia ad eos propter va- riarum guerarum discrimina accedere nequit, quomodo intellezerit quod ja- dices extraneos de aliis regnis recipere consyeTisaenti quod non eat fidelitatlB indicium. Quod etiam ciyes Tragurienses perturbant et quosdam ez sua com- munitate expulerunt Quare eis mandat si eum naturalem dominnm regem Hungariae et Groatiae cognoscunt, extunc iudices extraneos expellant, et de regno ejus fidelem pro Potestate assnmant, et ciyes Tragurienfles in aliquo non perturbant, praeterea quatuor meliores ex suis usque ad festnm S. Mi- cbaeUs ad eum transmittant, ut nna cum ipsis de bono fltatu regni Croatiae ordinare possit. Lucim: Mtm. di Trau. p. 93. MLXXXVn. 1272. Ladislans IV. rex ad petitionem Narad filii Vojteh de yilla Pjr in comitatu Hnnthensi confirmat priyilegium patris sui Belae IV. regis (de anno circiter 1250) concessum Woyteh filio Michaelis de yilla Pyr in comitatu Huutensis, ob praestita servitia, cum regem tempore persecutionis Tartarorum articulo necessitatis compulso ad maritimas partes declinantem ubique secutus, ad mare procedentem et revertentem cum equis et armis suifl coram oculis regis grata exhibuit servitia, pro quo servitio rex eum in nu- merum regalium servieniium suorum recepit, eximens eum ab officio et con- ditfone piscationis. Terram quoque Ivan servientis quinque aratrorum iUi contulit. Fejer: Cod. dipl. T. X. vol III. p. 160-162. MLXXXVIII. 1272. Ladislaus IV. rex Hung., Dahn., Oroat notificat, qnod cum ipse per apprehensionem quorundam baronum regni Hungariae in caatro Kopurnycha (Koprivnica) detentua fuiaaet, comes Bachaler castellanua eiuadem caatri, eo neceasitatia tempore quo idem caatrum ex praecepto regia patriB Bui multitudine exercituum circumvallabatur, efiusione sui sanguinis, innu- merabilia ei seruitia impendisset. In recompensationem igitur iatorum aervi- tiorum contulit ei rex terram Zarakad ad castrum Ferreum apectantem, habito priua consilio cum suis baxonibua, Joachino bano, Laurentio palatiiio comite Supruniensi, Irenaeo magiatro tavernicorum, Ladislao comite Poaonienai, Omodeo castri Ferrei comite et aliia omnibua. Datum per manns Nicolai peae- positi albensis aulae vicecancellarii. Sx mea antiqua coUe^ione. BMWTA. 323 MLXXXIX. 1272. MathaeuB banuB totias Slavonlae coxifinDat emptloDem 32 mansionnm tenrae ad flavinm Wolauchyfe) iaxta metas populoram de Gfiridicha, factam a comite Pereohhino de Pocal et eins congeneratione pro 32 penBii denariorom banaliam. F^er: Cod, dipl T. F. vol L p. 278. MXC. 1272. HodoB comeB Zagrabiensis teetatar factam fuisBe venditionem particulae terrae in Pribivach (Pribid) per nobilcB de Brochina pro septem marcia denariornm Zagrabiensiam comiti Perincholo. F^er: Cod, dipl T. V. vol. L p. 278. MXCI. Apud 8, Clementem. 1272* De consenBU abbatiB et totius conventus de Toplica reambulatnr quaedam terra et renovantur antiqui termini et limites metarum, quarum prima indpit in fluvio Petrina sub grangia Machim vocata. Inde aBcendendo per medium cuiusdam montis venit ad montem Gradech verBUB orientem. Deinde per varias antiquaa metas venuB meridiem ad metam &• (4ulislai regifly abhlnc flectitur ad quatuor fossata quae iacent iuxta viam. Inde ad Ponikeu ubi fluviuB intrat terramy de cujus fontis capite descendit in Chudin. Questio etiam Buborta super terris liberae villae de b. Clemente et abbate de Toplica, quae ita Bopita est, ut dictus abbas pro bono pacis montem Bitum iuxta rivulum Wolovle ecclesiae N. reliquit pacifice; cuius metae va- dant iuxta rivulum et veniunt ad Calistam ubi dividitur terra adversae partis (capituli) Hrastoycha a terra abbatis. Tkom6x Mon. hist. T. L p. 165. MXCII. 1272. Capitulnm chaBmensis ecclesiae significat, quod Egidius et Mike filii Moytun jobagiones castri de Izdench, Ambrosius et Norsa fratres eorum vendidissent Eliae Baxoni ibidem filio Moytun partem terrae haeredi- tariae pro viginti et octo marcis. Cujus meta incipit in magna Supluncha et vadit per varias metas ad rivum Cobila. Item per varias metas arboreas et tenreas cadit per vallem ad rivulum Sydin. Vicinatur terrae Byrbuk, venit ad dumum avellanae et per rivulum Sidm ad magnum Supluncha ubi finitur. Cod. dipl. patriua VL p. 185. Ex archiv. comUum Erdddy ablatum ad Vdr^ivdr. MXCUI. Zagrabiao. 1273. 15. Januarii. Capitulnm ecclesiae zagrabiensis declarat, qnod venientibnB ab ana parte Dobroteh filio Dobrozlov, Godedrag filio Badozlai, Bratyik filio Golob, Borizlov filio Dragozlo de Harapauchi pro se et tota generacione eomm, ab altera vero Zlobask, filio Gordos pro co- mite Stephano filio Stephani; iidem Dobrotehi Godedrag^ Bratyk, Borizlans et Bodoan, quandam particuhim terrae Harapauch, terrae Radizlai iratris dicti Gomitis Stephani immediate adiacentem, confessi sunt se vendidisse prae- dicto comiti Stephano pro 70 pensis denariorum banalium, quorum singulae quinque penBae marcam tunc temporis faoiebant. Inter metas terrae eiusdem occarrunt: foTca, ubi quidam riyus intrat Bub terram, item caput putei in quo mtrat flnvium Corona et vadit in aqua et pervenit supra ad terras dicti Badislai. Memb, tn areMvo eom. Lud. Blagay. N. 6. JS. Lopaiid. MXCIV. Simigii cirea 1273. 26. Februarii. Dyonisius (de OkUch) pala- tinuB et comes SimigienBis et GregoriuB banus notificant, qnod cum inter co- 324 I. KUKDijavi6, mitem Joannem filium Isip ab una parte, et comitem Ochux ex altera saper facto terrae'Chuna et destructione eiuadem, et comitia Joannie super terra saa Sur per ipsum comitem Ochua facta non ut judicea sed arbitri arbitra- remur, idem comes Joannefl asserebat quod comes Ochuz dictam terram Chuna detineret indebite occupatam, e conyerso respondit Ochuz, quod eam de praecepto reginae senioris sibi commissam tamquam protector detineret^ ad qaod judices adjudicarunt quod idem Ochuz dictum praeceptum produ- cere debeat. Wengel: Cod, dipl Arpad. IX. 48. MXCV. 1273. 6, MarHi. Praepositns et capitulum Btrigoniensis ecdesiae ad petitionem Jacobi praepositi ecdesiae Zagrabiensia privilegiales litteraa Ladislai IV. regis de eodem anno transummunt Fiijer: Cod. dipl Eung. T. VII. vol. V. p. 390. MXCVI. Apud urbem veterem 1273, 11. Martii. Gregorius X. papa mandat Quinqueecclesieosi et Zagrabiensi episcopis ut diligenter inquirant de iis quae in ecclesia correctionem ezposcunt et ante tempus generalis concilii ad sedem romanam referant. Fejer: Cod. dipl T. V. vol II. p. 66. MXCVII. Zagrabiae.* 1273. 20, Aprilis. Mathaeus banus totias Blayoniae commendat memoriaei quod cum ille terram Dydichi emptitiam et terras cultas super terram castri Medwed detineri et prohiberi fecisset et alienari voluisset a civibas Grechensibus, iidem civea ezhibuerunt privilegia ez quibus patait quod in ius et proprietatem manus suas et potentiam extendisset civium dio- torum, dimisit itaque eis dictam terram et vineas pacifice et perenniter pos- sidere. Arkiv ea potnjest Jugoal. III. p. 81, MXCVIII. Zagrabiae. 1273. 20. Aprilis. Matheus banus totius Slavoniae significat, quod in generali congregatione totius regni Slavoniae nobiles et jobagiones castrorum haec jura regni et banatus in scriptis ezhibuissent: 1. Quod Pristaldum suum consanguineum vel cognatum aut servientem, vel Buum parochialem sacerdotem pro teatimonio recipere nullas possit 2. Si citacio fiat in praesentiam bani, quindena diei citationis, si vero in praesentiam eius iudicum citatio debet pro termino nari, et actor in primo citationis edicto in litteris iudicis snam ezprimet actionem, ne locus fraudibus reser- vetur; et si conventus in primo non companierit termino, quadraginta dena- riorum judicio subjacebit, pro caeterorum Tero obmissionibus terminorum consveta judicia regni solventur. Item 3. citatus in causa possessionis, ftirti, violentiae, homicidii^ aut infidelitatis, si personaliter vel per hominem suam comparuerit, responsio peremptoria, sine judicii gravamine usque ad septimam terminum debeat prorogari, et in receptione cuiuslibet termini, quindecim dierum induciae observentur, vel pro septem edictis, quae legitime recipi possent unus terminus peremptorius assignetur; et si quis in praemissis ca- sibuB in septimo termino non comparuerit, judez in octavo termino publice faciet proclamari: quod reus juri parere debeat, quare in prioribus terminis non comparuerit, ostenBurus iustam et legitimam rationem. Qui si edam tunc BBQXSTA. 325 se absentaTerit, acior mittetar cansa rei servaDdae 'is poBaesnonem contu- maclB pro modo debitiy vel malefidi in litteriB judiciB dedarati. Fiaeterea 4. 8i qois priBtaldo contradixerit yel macnlam obiecerit falfiitatiB Bi ipsum legi- time conyincere non poterit, Bolyet pro judido marcam nnam. Item 5. 6i qnis priBtaldam yerberaverit, yd hominem capltuli, datum pro tcBtimonio, conyictuB tamen legitime poenae decem marearum subiacebit 6. Si quiB autem in fig^ura jndicii litteriB capituli vitinm opposnerit falflitatiB, et non conyicerit regni legitimiB documentiB, decem marcanim poenam Bolyet 7. Gae- terum cum quiB cum cauBa pecuniaria condempnatns, judid yel adyerBario 8U0 usque ad Becundum terminum BatiBfacere non curayerit» in tertio ter- mino unuB de judidbua per regnum constitutiB ibit cum homine comitatuB 2iagrabienfliB yd GriBiensiB adhibito tefltimonio capituli 2^grabienBi8 yel Chas- menflifl^ et de bonis fleu rebna contamads iuxta condignam aestimationem iuBtum eziget iudicatum. 8. In peculio autem petito magnae quantitatiB, ju- dices inflpecta qualitate perBonarum Becundum Buam diflcretionem modera- bnntur terminoB pro Bolutionibufl faciendifl. 9. Item si quis alteri crimen obie- cerit leaae Majestatifl, vel dizerit quod falaam incudi faciat monetam, fli con- yincere non poterit, poenam pati debeat talionis. 10. Statutnm fuit etiam, a quifl contra alterum in judido propofluerit, quod in regno ducat yitam pu- blice yiolentam, et non conyicerit, Becundum iurla proceflBum solyet dimidii homiddii judicium, pensafl Bcilicet sexaginta. 11. Si yero actor proposuerit contra reum quod ipae rerum suarum fur extiterit, fliye latro, et legitime non conyicerity judicia duo flolyet 12. Si quis autem in judicio constitutufl ad- yerflarium fluum in praesentia judicis yituperayeri^ judicium linguae flolyet, fldlicet yiginti quinque penflas. 13. In minoribqfl autem dLUflis conyictus, solo judido agrayatur. 14. Si cui obiectum fuerit in judicio, quod fluper domum alteriuB manu yenerit yiolenta, et non conyicerit juBtitia mediante, judidum duplex Bolyet. 15. Adiectum fuit etiam praemiflflis, quod in quolibet genere actorifl adiudicato ad duellum, siye aacramentum, ai partea compoflitionem fecerint, judex nltra formam compositionifl habitae, plus petere non yalebit 16. Item in omni causa, fliye actor reo deferat, fliye reua actori deferat aacra- mentnm, judex inter ipsoB duellum non poBsit judicare, sed per Bacra- mentum cauBa debeat terminari, nisi partea examen duelli aflflumpserint flpon- tanea yoluntate. 17. Extitit etiam ordinatum, quod causa homicidii yel fnrti, d quifl per flacramentum adiudicatum se purgabit, solyet pnrgationifl denariofl quadraginta, et etiam in cauaiB yinearum ac molendinorum, si adiudicatum fuerit sacramentum, idem debet judicium obseryari. 18. Item in cauBa pecu- niaria rens conyictufl nuUatenua debet captiyari, nifli pecunia yel poBBeflflione carere inyentufl fuerit manifeflte. 19. In actione etiam furti aiye yiolentiae, vel cuiufllibet maleficii, homo poflfleflsionatafl, Bine cautione fideiusBoria indicetur. 20. Itemalter pro alteriuB delicto, flicut pater pro filio emancipato, yel e conyerflo, aut frater pro firatre diyiflionis titulo separato, non debeat condepnari, nisi fuerint couflcii yel particpea criminis perpetrati. Sed qnisque in bonis propriia et pordo- nibuB iuxta fluum meritum aggrayetur. 21. Item portio haereditaria, sine haerede decedentiB, generationi Buae debeat remanere. 22. Nec praetermitimus quod ai terra alicuiufl reambuhitnr, judez ad fructufl yel utilitatefl eius non debebit mittere manuB suafl, donec causa inter partes fuerit fine debito terminata. 28. Item cum hofltilifl incurflufl yd exercituB yenerit Buper regnum, aut dominuB rex proceBserit 326 I. KUJLULJEVI6} in expeditionem persobaliter, tunc nobiles regni de Slayonia singn}! et nniverBi ire in exercitum tenebantur, ita tamen, qliod iidem cnm baronibas qoibas Yoluerint, exercituandi habebunt liberam facultatem. 24. Item aaper delHtores Zalusinarum vei procurationum, aut desceniuum, exhibita satiaiactione, banus descensum fiicere non deb6t, nisi iusta cauaa regni et legitima imminente, et nobiles et jobagionea castrorum de deeceDsibus bani debent asqae octayaa 8. Martini modis omnibus expediri. 25. Item ai quis in solvendo martarinas, oollectam septem denariorum, jadida exercitualia, yel aliam collectam qoam in regno fieri continget, aeu judicia in quibus est conyictas, oentumax exti* terit et rebellis, comes Zagrabiensia vel Crisiensis cnm uno de oojudidbus sibi deputatis, ad exigendum procedet, assumpto secum testimonio capitali Zagrabiensis vel Chasmensis, pro eO| ne plus justo debito exigatur, et in pro- cessu suo super aliqnem nobilem et jobagionem castri descensum fiu^ere non debebit, sed expensas quas fecerit in eundo, de bonis etiam recipiet contu- macis. 26. Nobiles in Zagoria et aliis comitatibus consimilibus exJstentes, oo- miti parochiali descensum dare non tenentur, nec ejus adstaire judicio; sed banus ejus judicabit pro^tempore constitutus. 27. CoUectores etiam martu- rinamm non cum plnribus procedere debeant nisi cum duodecim hominibusi lia- bentes quatuordecim equos et non plures, quibusquidem dequalibetgeneratione pro victaalibus administrari debeat ovis una, sex gallinae, anser unus, quatuor cubuli de vino, cum cubulo trium palmarum, duodecim cubuli de pabulo, cam cabulo quatuor palmarum et non ultra prout in privilegio regis Belae continetar. 28. Collectores autem septem denariorum vel judiciorum, exerei- tus, dimidietatem habebunt descensus memorati. 29. Collectorea marturinamm in curiis nobiliam'vel jobagionum castri, domos aliquas aut domum viUici vel preconis, molendina et stubas dicare non debeant ullo modo. 30. Villico etiam domus una in curia sua pro recipiendis hospitibus Hbera relinqaatur. 31. £t talis habere debet villicam et praeconem, qui decem jobagiones pos- sidet, et non infra. 32. Item aliqui commorantes super terris nobilinm vel jobagionum castri, dicari non debent, sed jobagiones eOTum, si quos habent. 33. £t quod onmia praemissa debito ordine observentur cum comite Zagra- bienai quatuor nobiles et duo jobagiones castri et totidem cum comite Cri- siensi, quos regnum eligendos duxerit, judicabunt Qui si omnes interesse non possent, tres vel dao iuxta comitem sufficiant ad judicum faciendum. Ex attUntieo transumpto capituli 2Sagrah, de a. 1350, In arefwvo regni privUegia, Vide jura regni 11. p. 3, MXCIX. 1273. 30. Aprilie. Christoforus et Vitus comites de Yrbaz, Bar- tholomaeus comes terrestris et caeteri judices nobilium videlicet Prichichna et Jacus significant, quod Hrovatin, Petrus et Blagoya filii Yoyk ab una parte, ex altera vero Gregorius filius Chelk; idem Hrovatin cum fratribus confessi sunt possessionem suam haereditariam in Vrbaz, Lipye vocatam, se vendidisse pro quinquaginta marcis dicto Gregorio in perpetuum. Ad cuias possessionis videndam quantitatem missi sunt nobiles jobagiones castri Ba- dihna: Grulich, Hodus, Wlkozlav, Georgius filius Badeyk et Zuilan, qui etiam metas distinguemnt, quaram prima incipit a fluvio potok et vadit in flnvium Ozoraicha, transiens viam cadit in fiavium Lubna et exit ad siaicam Mireni, pervenit ad lucum Baquitovech et venit ad fluvium Ozomicha contra Obrov, inde ad lucum Hraztoueth, ad mlakam et per viam ad primam metam. Ex archivo eamerdli Budenei. WenMel : Cod. dipl Arpad. IX. 43. BMBsrA. 327 MO. 1273. 23. Maii. LadiBlaus lY. rex laudando servitia Petri et Mathaei filioram Mathaei de genere Chak, praestita ei et patri sao, commemorat inter caetera: cum Erney banus et alii aYi regia barones, peraecutionifl tempore contra patrem ejusdem regia Ladislai armata militia aocessisBenty magiater Petrua cnm fratre suo huiusmodi praeTeniens ezercitum, ipaum Erney banum devictum in praelio captivaTity ubi ipse laetaliter eztitit sauciatuB. Item in IkraaBeg cum idem pater regia contra fielam ducem Presocilinum, Henricum banum et alios ipsiua avi sui adiutores et barones conflictum haberet, idem magiater Petrus licet transfossus lancea et sectus gladio militare non valereti mori tamen pro patre et ipso rege elegit potius quam relinquere initiatum negotiBm patris, ubi coronam regni coelitus ei per succesBioDem traditam in persona patris sui obtinuit et recuperavit per eiusdem Petri fidelitatem. In quo conflictu Bela dnce effugato et Prewcedlino interfecto, Henricus banus cnm filiis et oomplicibus suis eztitit captiTatus. — Inter praelatos et barones regni occurant: Joannes archiepiscopns Spslatensis, Tliimotheas episcopus Zagrab., Henricus banus totius Slayoniae, Egidius banus de Machoy et de Boma, Ugrinus magister Agazonum et comes Simigiensis. Weneel: Cod. dipl. Arpad. IV. p. 23. MCI. 1273. 29, Maii. LadiBlaus IV. rez notum facit, quod comes Buh, qui primum Belae regi avo suo, postmodum patri ipsius cnm suis servitiis pladdum se reddidisset, post obitum eiusdem patris, ipsi reg^i cam magna societate et sumptu mazimo seryivisset Et cum inter ipsum et Boemoram regem, prius patris sui ni^nc eius et regni hostem contra eundem regem ge- neralem ezercitum levasset, idem comes Buh, licet tunc nuUo honoris culmine esset sublimatus, venit ad ezerdtum regis, dncens secum potentes milites et in belli ezamine virtuosos. Bez igitur licet minor aetate cor tamen senile gerens, eidem Buh in remnnerationem snorum actuum commendabilium, nobilitavit praedia eius in Garig et in Ouersence ezistentia, quae praedia lieet a jobagionibus castri seu praedialibus emptionis titulo aut per modum cambii possiderat usqne modo, ez nunc tamen in antea eadem praedia pure et simpliciter sine debito primae conditionis tam ipse quam haeredes teneant et possideant, sicut veri, primi et naturales Slavoniae nobiles suas posses- siones possident et usque modo possederunt. Praedium autem sive possessio eiusdem Buh comitis in comitatu de Quersenche ezistens, quam a Dezyno, Gumsina et Dionizio filiis Vecheren jobagionibus castri comparavit, KatTuna nominatur. Item aliud quod habet in comitatn de Garig emptum a Martino fllio Breshaal jobagione dicti castri, Devche nuncupatur; item tertium in eodem comitatu de Garig cuius particulam a filiis Dyene Qpmparavit, aliam vero a rege Bela pro meritis obtinuit, Polosnicha appellatur. Ut igitur idem Bah eadem praedia a priori debito ezempta, iuzta Ubertatem aliorum regni nobilinm perpetuo possidere valeat, concessit ei litteras duplicis sigilli muni- mine roboratas. Datum per manus Benedicti Orodiensis praepositi. Ezisten- tibus inter caeteros : Johanne archiepiscopo Spalateosi, Timotheo Zagrabiensi episeopo, Herrico bano totius Slavoniae, Egidio bano de Machov, Vugrino magistro Agasonum comite Sirmiensi, Emerico comite Simigiensi, Dedalo Zaladiensi. Ood. dipl. patrius. VII. p. 139. Ex croat archivo com, Erdddy Qalffocgam ahlato. 328 I. KjjKVUjmdj MCII. ^273. 1. Juniu Ladislaaa IV. rex Bignificat, quod Nicolao filio Tyba condam comite de Gvenenche ab una parte, et Benedicto filio Martini ez altera coram eo constitatifl, idem comes Kicolaus terram Feklen in comitata de Gaersenoe, quae quondam fuerat Nicolai dicti Toidol, quam ipso Bine liaerede decedente idem comes ez coUatione r^'a habuerat^ confeiBUB eet bc vendidiBBe praedicto Benedicto pro septuaginta marciBy aicnt in patentibnB litterifl capituli GhaBmenfilB patait evidenter. WenMel: Cod. dipl Arpad. T. IX, p. 32. MCni. Venetiia. 1273. 20. Junii. Conceditur per majuB consHiam qaod Bainerius de VaricasBo (de Jadera) poBsit maritare unam Buam filiam natam de una domina de Bpalato cum uno de Bclayonia, cum conditione, quod de poBBeBBionibuB quas habet pater in Jadra vel in diBtrictu, filia Boa nichil habere debeat neque poBBit Eodem die capta pars: quod alicui de Jadra non poBBit concedi uUo modo ut parentellam aiye matrimonium contraliat cum aliquo Sdayo Becundum formam pacti Jadrae. I^vbid: Mon. I. 106—107. MCrV. 1273. 6. Julii. LadislauB FV. rez notum facit, quod nobiliB yir ChepanuB filius Kaimerii de genere Jak a primo iuyentatis Buae principio, ayo et patri eiuBdem regibuB ac ei ipsi in continuo fideliter Boryiyit, ez quibuB seryitiiB memorat, quod quando pater regis propuUare yolens iniuriam per Ottocarum regem finitimiB partibus terrae Buae irrogatam, cum Gregoriom tunc magistrum tayemicorum reginae matris Buae, Ponith banum Zaladiensem, Emey banum WoroBdieuBem, DyoniBium filium Georgii de Moroycha conuteB, nec non Chepanum filium Eazmerii una cum aliis nobiiibuB ad deyaatandam StTriam tranBmisisBet^ idem Chepanus sub castro Budgney (Badgonj) quemdam militem Btrenuum deiecit et captiyayit Praeterea cum idem Boemdrnm rez ducens secum in auzilinm principes totius Alemaniae finea regni Hongaiiae adiisset, PoBonium et quaedam alia castra occupando, et pater regia contra eum ezercitum ievasset ireneralem, praefatus Chepanus apud MnBuninm et apud fiuyium Babche contra iUins ezercitnm dimicans yictorioBOB eztitit, laetalia vulnera sustinendo. Item cum Herricus banus totius Slayoniae post coronationem patris regis a domo regia segregatus, se ad praefiitum Boe- morum regem transtuliBset, castra sua Euzeg, Scentwyd, ZLiynuk et Pere- Btyen manibus regis eiusdem assignandOi ipse Chepanus in recuperatione castrorum ipBius Henrici gratum impendit fidelitatis obsequiumy ita ut per ipsiuB et aliorum fidelium actus strenuos castra eius patri fuerunt restituta. Ad haec post decessum patris, cum Bohemorum rez autumans ipBom regem in aetate tenera > constitutum non posse per fiddes eiuB defensari, fines regni fecisset deyastari, et ipse rez Mathaeum banum, Omodeum Castriferrei, ma- gistrum Johannem Zaladiensem tunc comites et Nicolanm comitem de Zana et ipBum Chepanum contra Styriam misisset, ipse Chepanus sub castro Fra- Btun per quemdam locum munitum prior ante alios in adyersam adem in- gressuB quemdam ministerialem Styriae lancea propria deiecit et occidit, pro quibus seryitiiSi licet idem Chepanus esset ingenti remuneratiore confoyenduS; pro nunc tamen rez contulit immo restituit tanquam ius saum haereditarium yillam sancti Michaelis in confinio castri Ferrei cum quadam alia parya yilla Inceed yocata. Datum per manus Benedicti praepositi Orodiensis aulae yice- RBOBffTA. 329 cancellarii. EziBtentibua inter caeteros : Johanne archiepiBCopo Bpalatensi; Ti- mothjeo epiacopo Zagrabiensi, Bolando palatino, Herrico bano totiiu Blayo* niae, Egidio bano de MachoT et de Bosna, Paulo bano de Zenrino, Joachino magistro tayamicomxn comite Posoniensi et de Plys, Moys comite Simigiensi, Dedalo comite Zaladiensi. Ex arthwo eomUum Batikyani, WenMel ; Cod, diph Arpad, XII. 73, Cod, dipl. pairim IL p. 6. MOV. 1273, 26, AttguMti, Gapitulum ecdesiae Zagrabiensis dedarat, qnod Elias de Worosdino filius Martini Wolpot terram suam Polana usui septem aratronun suffidentem, contiguam terrae episcopi, videlicet yillae ecclesiae s. Mariae inxta Worosdinum, cum omnibus pertinentiis, confessus est se Ten- didisse ex permissione Stephani comitis Worosdiensis, Timotheo episcopo Zagrabiensi pro 80 mards denariorum, minus daabus marcis, quas se dizit recepisse et esse in sui redemptionem a Theutonicis persolutas. TkMU', Mon, hist T. L p, 166, m MGVI. 1273. 29. Septemb, Ladislaus IV. rex notificat, quod cum posses- siones Dyonidi calvi, quae ad manus regias fuerant deyolutae, Iwancae comiti baodniferomm regis oontnlisset et factum hoc ioquisitioni capitnli Albensis ecdesiae conunisisset ; jdem capitulum rescripsit, quod suum hominem cum homine regis Petro de Putul ad faciem lod miserit, qui eundem lyancam in tota portione dicti Dyonisii in yillis Gan, Poucha, Boldur et Meger rite sta- tuisseni Datum per Benedictum praepositnm Orodiensem, aulae yicecancella- rins. Ezistentibus inter caeteros: Joanne Spalatend archiepiscopo, Timotheo Zagrab. episcopo, Bolando palatino, Henrico bano totius Slayoniae, Jowachino magistro tayernicomm, Ugrino magistro agazonum et comite Sirmienu, De- dalo comite Zaladiensi. TkaUU: Mon, Hiat T. L p, 166. MOVU. 1273. 5. Oetob. Ladislaus IV. rex notum facit, quod Timothaeus episcopus 2Uigrab. exhibuit priyilegium Stephani regis, patris ejos, sub bulla anrea cnm donationibus, libertatibus et exemptionibns qoas ecdesia Zagrab. ex collatione praedeceasoram regis possidere dinosdtur, petens id de noyo confirmari, cui petitioni rex annuit et sigillo suo roborayit. 2%aUftrgoy ad eandem flpectantibns assignaBset eidem Buh nullo contradicente. Bez igitur conside- ranB servitia eiusdem, dictam terram ei iure perpetuo donavit. Oajus metae foemnt inter caeteras arboreas et terreas flavius Zabrudna, aqua Qarig, rivus Deecha et terra emptitia Decche comitis Buh. Existentibus Johanne Spalatensi archiepiscopo, Timotheo Zagrab. episcopo, Herrico bano totius Slavoniae, Joachimo magistro tavemicorumi Emerico comite Simigiensi, Dedalo comite ZaladiensL Cod. dip. patriu8 VIL p. 144. Ex aetis eamitum ErdSdy Chilgogam ablatis. MOXIV. 1273. Elisabetha regina notificat, quod consideratis meritis ma- gistri Aladarii filii Ohefy, quae a primaevis puritiae suae annis Belae socero suo et postmodum Stephano consorti suo quondam regibus Ungariae ezhi- buit» eidem terram Aryaicha fOrjayica) in comitatu Posega Bitam, quam Fetrus fllius Oheleus de donatione regia tenuit ac per mortem sine liaerede dece- dentis ad manus regias devenerat, quae terra ipsi magistro primum per socrum reginae Mariam quondam reginam collata fuerat et consensu Belae regis do- nata pro eo qnia primidas gaudiomm nativitatis filii Ladislai ei detulerat. Ipso magistro antem Aladario per Stephanum regem et consortem reginae, eo quod contra ipsum magistmm motus eztiterat et translata ad dominium diversarum personamm fuerat, modo de voluntate regis Ladizlai et omnium baronum consensu reddidit et restituit ipsa regina,* in eadem consvetudine et libertate, quibus aliomm nobilium de Posagua de genere quondam Borych bani terrae et possessiones possidentur. Hoc ezpressim annotato, ut omnia documenta quae super donatione ipsius terrae Nicolao filio Laurenti] aut aliis quibuscumque emanassent, cassa et irrita habeantur. Datum per manus Fhilippi episcopi Bachienais aulae cancellarii, comiti Neogradiensis. Ex €ieii8 per banum Ehuen-Hedervary em regni archivo ablatis. N. B. A. Fasc. 1502. Nr. 2L 332 I. KXjKXSLSVftbf MCXV. 1273, Elisabeiha senior regiua consideranB fidelia Bervitia comitaa Dominici, filii Petri de genere Chak iudiciB curiae ejua et specialiter pro effuBione BanguiniB, cum quidam infideles incolae regni apud Albam ante tempuB coronationiB filii eius regiB Ladislai contra Buam Excellentiam mann armata inBurgentes, idem D. gladium cujuBdam armati, qui priuB in domum reginae auBu temerario inveraty de manu ejuB arripienB, mortiB poterat sub- dere periculo, nisi aliorum Bceleratorum et armatorum manuB obBtitiBaent, letale vulnuB accepit, et ibidem BemiTivuB relictuB viz corporiB recepit Bani- tatem. Contulit igitur ei titalo «cambii pro aliiB poflBeBflionibuB in Hungaiiay poBBeBBionem HagamaB (HagymaB) Bitam iuxta Danubium, ubi aqua Drawa in ipBum Danubium descendit, in comitatu de Wolko cum omnibuB peiti- nentiiB et tributo in fluvio Drawae et Danubii. F^er : Cod. dipl T. V. vol. IL p, 131. MCXVI. Zagrabiae. 1273. HenricuB banuB totiuB Slavoniae Bignificat» quod GregoriuB pro ee et fratribuB BuiB DoBa et Foyn YooatiB, PoBcyl filius Mirozlaiy Gordina filiua Baduzlai pro bc et pro Draguina, DemeuBa filiuB Heman, GodimiruB fiiius Dunguan, TomaB filiua Vid pro bc et pro Vido- mero et Vgrinicb, Dobrila firater eiuB Petk(o) pro bc et pro Bratk(o) fratre eiuB et Wolk filiuB Volchina nobilcB de Brochina, qui yocantur Jarmanigi et Baztinarigi a parte una, PerchinuB comcB ab altera conBtituti, iidem Jarmm- nigi et Baztinarigi contestati Bunt, dimidiam partem portioniB Buae, qnam habent in magno monte in Brocliina, se vendidiBBe Perchino comiti pro qua- draginta mards. Ex arckivo camerali Budemi. Cod. dipl. Arpad. IX. p. il. MCXVU. CriaiL X273. HerricuB banuB totiuB Slayoniae significat, quod Lucas, Wyd, Mathaeus et Petrus filii Endrini exhibuerint litteras Ladislai regis, quibuB ei praecipiebat, ut particulam terrae Odra et insulam Pre- loca quas ab eis Stephanus banuB per potentiam alienayerat, eia reBtitni debeat, quod dictus Henricus banus praesentibuB Ladislao filio Gymzina co- mite terrestri, lyan fiiio Menealai, Obulgano filio Domomir, BadoB filio Ge- orgii, Paulo filio Vida et BoBsone jobagionibus castri Zagrab., a quibuB cum eBset Zagrabiae suscitatuB fuera^ praefatam terram et inBulam filiorum Endrey fuisse haereditarias, quare easdem dictiB filiis etiam restituit. Ex actis per banutn Mhuen-Hedervary ex regni arekivo Pestinum ahlatie. N. B. A. Faee. 135. N. 20. MCXVin. 1273. Capitulum CliaBmensiB ecclesia notum facit, quod paryo Eodrey de Gresenche ab^una parte, Voysa et Marizloy fratre suo ab altera constitutis, iidem fratres de terra sua Glodna quandam particulam eidem Endrey pro 4 marcis denariorum banalium se yendidisse confesBi sunt. Me- tarum autem sicut eas Gregorius canonicus ChaBmensis reambulando circum- BcripBit, prima incipit in yalle quae yicinatur terrae Damiani iuzta quemdam fluyium, et yadit per yarias metas terreas et arboreas yenit ad magnam yiam. Transiens quemdam riyulum descendit ad fluyium et iuxta silyam aquosam terminatur. Tkal6i6: Mon. hiit. T. I. p. 169. RBOBSTA. 333 MOXIX. 1273, Gapitolam chasmensiB eocleaiae signifioati qaod LadiaUuis irater Gkibrielia confeMUB sit se donaase aea logasBe pro remedio animae laae &atriba8 b. AuguBtini de Gersenche apud ecdeBiam B. M. V. commorantibai, daas ▼ineaB in medio tenae Boae conBthatas; qaaram ona aita est in quodam monte ab oriente, alia yero ab ooeidente in monte jozte magnam riam. Jte oMb monat^Bm d» QmriL FaMc 1. N, 3. pw htmm Khnten-HeiBr' Mfy ex mreh M fO regm ofrMtt. MOXX. 1273. Oapitolum chaamensiB eodeBiae aignificati qao4 Olup de GerBeache portiooem Buam in teiza, quam idem et JohanneB propinquuB Baua ex donatione Belae regia posBederunt, confeBBOB eat ee raididiBBO comiti De- metriQy Jacobo et SebaBtiano filiia DemCi sea Demetrii pro Bededm marciB. j Cod. dipl, patriuB VIL p. 146. Ex aetia ooBMt. Erdddy. Oalgoeeam abUUis. MOXXI. 1273. Oapitulum eccleBiae beati Petri de Poaega Bignificat, qnod PetruB Oupee pro ae et pro filio buo, Nemana, filioB Badaic pro bo et fira- triboB BuiB ab nna parte, comes yero Oupee et OonraiduB frater eiuB filii comitiB Fetri ab altera perBonaliter conBtituti, iidem Petrua ao Nemana con- foBBi Bunt, quod teiram ipBomm sitam in Predyzinch cum omnibuB pertinenciiB et molendino Buper finrio Oryowa et duae YineaB biUb auper terra MortonoB, Odula, Philippi, Miroclay, Tucsen et Bymonis pro debito decem marcanim, quas de comite Oupse et eius firatre se recepiBse dicebant, et eisdem sibi te- neri ez Toluntate Simonis, Tucsen et Mirodai filiorum de Omesith et Odula, MorthanuB, Philippi filiorum Mortan, Sonsa, Bogdan, filiorum Zuoisa, Bolislai, Bolerad filiorum Badihna, Martin, Petri, Petrus, Odolini et Jaoobi filiorum Prodasa, Mortun et Mortnnus filiorum Bosan et cognatorum eorandem, Poubc filii Dabiohna et generationiB einsdem, Micha, Dragoth et genero eiusdem Fabiani oomitiB et generationis eius, Brahate et firatris sui filiorom Vadyn snpradicto comiti Onpse et firatri suo yendidiflBent in perpetonm. Metarom aotem terrae indpit prima ioxte qooddam Malaka et terram filiomm Omedt et fiiioram Morton, inde ad floriam Oriaoa, inde per yarias metas arboreaB ad Vinni poiok iozte terram filiorom Yodyn. Trandt magnamriam et iterom ad floriom Oiyaoa et terminatur in Malaka. In traneumpio eapitUli Poeegani de anno 1305, Ex acHe per banum Khuei^Hedereary ex orMvo regni Sudam abUUie. N. E. A. Faee* 1697. Nr. 8. MOXXn. 1274. 12. Januarii LadizIauB IV. rez notificat, quod comcB PerehinuB ezhibnisBet pririlegium patris eiuB Stephani regis in qoo contine- batnr: quod rez Bela IV. avus eius, contulerat eidem comiti terram Byuche, qoae rillicatos Machyk nuncupatur, iozte aqoam Vdyka, qood pririlegiom con- firmavit ddem comiti ipBC rez. Sed qoia eidem eomiti placoerat venditioni ezponere, peciit ot ei oonoederetor eandem terram donaticam vendere. Qoibos predboB rez annoens, Tendidit itaqoe comes Perchinus coram rege dictam terram Machyk, Alezandro de Mechos pro sezaginta et duobus mards eom- munis argentL Datnm per manus magistri Benedicti praepodti Budexuus aulae TicecancellariL EzistentibuB Johanne archiep. Spalat, Timotheo Zagrab. episc, Dyonisio palatino comite de Oklich, Henrico bano totius Slayoniae, Joachino magistro teyemicorum comite de Plys, Moys magistro teTemicorum reginae 24 336 I. KUKULJBVI^, factam Bimalque archipreabyteram et primorea cleri et oppidi Sibemoenlis anathemate percntit. Farlati: Hlyr. aacr, T. IV. p. tm. MCXXXIII. Salonae. 1274. 12. JuUi. GervaBins arcbidiaoonna Tragnri- ensis procnrator et nuntins episcopi Tragnriensis Colnmbani notnm facit coram Y. episcopo Tininiensi et bano maritimo, quod cnm Sibenicensea dicto episcopo Tragnriensi a tempore cuius non extat memoiia fiiemnt lege diocesana subiecti, nnnc autem eins monitis inobedientes ezistant et itira episcopalia contemnunt, et quod deterins est, dericum missnm ad jnra exigenda verberaverint, et rebns propriis ezpoliaverint^ per haec omnia S(tar nimirnm) archipresbytemm, Vnlconem, Diniacnm, Casorinum et Badovannm sacerdotesy Michaelem diaconum et Ditum subdiaconum Sibenicemsem no- mine episcopi excommnnicat. Vemm qnia iudices Sibenicenses: Dobrogna, Ivanci filius Martini, Stefanns Brestovani et consiliarii: ser Dragovanus Baris, frater Vnlcepta, Elias Badovani, Georgius Dragozaji Fello Nicolai et alii dicto episcopo decimas dare denegant, idcirco eos quoque exconminnicat. Praesentibns fratro Martino, fratre Joanne de ordine Praedicatornm, fratre Zubriano et fratre Joanne de ordine minorum, Lnca saceidote et canonico Spalatensi, Joanne filio comitis Jacobi de Breberio, Sclisa filio jnpani Ma- ladeni de ...... . Privoalavo Dobrolli de Spalato, Dessa Amblasii, Simone comitis Marini testibus et Duimo Domiche examinatore. Farlati: lllyr. aacr. T. IV. p. 354. MCXXXIV. Badae. 1274. 10. Augusti. Ladislaus IV. rex acribit com- munitati Spalatensi, qnod intellexerit quomodo illi iudioes extraneoa de aliia regnis recipere conservemnt, qnod non est fidelitatis indidum. Civea etiam Traguriensea pertnrbant, et quosdam fideles regi ex sua commnnitate expn- lemnt, quare eis firmiter mandat, si eom naturalem dominnm regni Hunga- riae et Croatiae cognoaount, extnnc iudicea extraneos expeUant et de reguo eins sibi fidelea pro poteatate aaanmant ac cives Tragnr. non perturbant, ez- pulaos vero cives redncant, et bona eia reddant, ex auia autem melioribna civibuB, si ei fideles esse volunt, usque festum s. Michaelia ad eum tranamit- tant ut ipae una cum illia de bono atatn regni Croatiae ordinet. Lucius: Mem. di Trau p, 93. MCXXXV. Bada«. 1274. 13. Augusti. Ladialana IV. rex acribit commn^ nitati Tragurienai, quae sibi semper fidelitatis opera exhibnerit, quod eos regio cum favore prosequitur. Sed quia propter gverrarum diacrimina ad iUaa portes accedere nequivit usque modo, annuntiat illis, quod in brevi talem hominem ad eos destinabit^ qui eos tam a Paulb, qui vicem gerit pro bano maritimo, quam a civibus Spalatensibus et Sibenigh ac aliis omnibna mole- stantibus defensabit Luciua: Mem. di Trau, p. 92. MCXXXVL Bndae. 1274. 13. Augusti. Ladislaus IV. rex acribit Panlo bano, quod communitas Traguriensis conquesta sit, quod ipsoa non deaiatit moiestare petendo ab eis obsides et faciendo descensus snper terris eornndem, et quamplures alias iniurias irrogando. Mandat ergo ei quatenns a mole- 8tationibufl (le8i.«)tat, non permittendo eos nec per fratres suos nec per cives RBQSaTA. 337 Spalatt et Bibeiiigh aggrayari. Obndes reddat, popolos autem qui de Spalato pro fidelitate regi debita sunt ezpulsi ad eandem iBtrodncat, restituat omnia eorum bona et poaoesuonee. Luews: Mem. di Traup p. 92, MGXXXVn. Jn LTpclia. 1274. 15. Augu9ti. Ladislaus IV. rex com- mendat memoriae, quod consideratis seryitiis eximiiB magistri Gerardi phisici Bui| quas idem circa recuperationem sanitatiB eius fideliter exercuit, terram castri ZagrabiensiB Tomawa prope Zagrabiam, cum yilla Earalicha ipsi per- petuo duzit conferendam. TkaUi6i Mon. Aist T. l p. 172, MCXXXVm. Tn^gurii. 1274. 16. Auffmti, Temporibus LadialaTi IV. regis, Colombani epiflcopi, nobilis d. Joannis de Breberio TragurienBis comitiB et Freste Cotopagna poteBtatiB, frater ColumbanuB episc. Tragur. notificat, quod nuper derus et populuB SibenianuB in audaciam et inopinatum opprobium prorumpenB auBu temerario eccleBiam Tragnr. matrem Buam Bpemendo ac in uno corpore doo capita erigendoi eligere sibi volunt noTum episoopum. IJnde cum illoB epiBcopuB repetita yice monuisBet sed iUi ad emendam venire noloenin^ idoirco intmBum ipBorum electum episcopum Paulum preBbyteram canonicum StrigonieuBem, potoBtatem JurisBam et maiores de caBtro Sibenia ▼idelicet: Dobrinam, Stephanum et Johannem Martini iudices, Dragoyanum Baniz» Vulcettam £ratrem, Georgeum Dragoiais, Sijam Badoyani, Tallonem Nicolae, S. archipreBbyteram, Tholeonem diaconum, Stroinium et Badoyanum Bacerdotes, Miculam diaconum et Dominicum subdiaconum in scriptis ex- oommunicat Terram etiam Sibenicensem ecdeaiaBtico subiedt interdicto. Prae- sentibuB Ludoyisio sodo nobilis yiri de Preste de Cotopagne potestatis Tragur. magistro Balto medico, Janichae Casocto, Valentino Casarisa, Luoae Mathaei, et Dessa Dujmi examinatore. Frandflcus Benyenuti de Cingulo scripsit et publicayit. Lucius: Mem.^di Trau, p. 88. MCXXXIX. Apud locum Peiinlos. 1274. 4. Septembria. Begnante Carolo rege Siciliae, ducatus Apuliae etc:, Bartholomaeus de Stresai de Begio et Ja- cobuB de Varduno de Alba magna, regiae curiae iudices et Mathaeus Bara- boIuB de Gaeta magnae curiae notarius cum testibus declarant, quod inter dictum regem ex una parte et Dobrenum et Heliam judices et nuntios spe- ciales communitatis terrae Sibenici et Wlcinam Sreze et Priyolaum Daba- chae sindicos et nuntioB ciyitatis Spalati ex altera, infrascripta pacta et con- yentiones firmatae fuerant. Inprimis de fadenda guerra per ipsum regem et praedictas uniyersitates terrae Dalmisii et omnibus coadiutoribus suis. Item quod una pars Bine altera non audeat facere treugam cum eis (Almiasanis). Item quod ipse rex habebit pro ipsa guerra facienda usque ad finem guerrae duaa galeas bene armatas hominibus, armis et aliis necessariis, singulis annis donec durabit guerra. Item quod ipse rex commodabit Spalatmis duas ga- leas cum ofiessis et corredis suis sine hominibus, Sibenicensibus autem unam galeam usque ad finem gyerrae, quae galeae erant in mari cum aliis galeis regis. Finita gyerra debent restitui galeae, siout receptae fuerant Obligarant se etiam gyenam facere bona fide sine fraude dictae dyitates per mare et 338 I. KUKUI41BVI6, per terram. Lucmm diyldetur aequalitery captiyi omnee peryeniant in fortiam et bailiam domini regls, et de ipaiB facient yolnntatem suam. Pecunia pro re- demptione captlyomm sit dictorum uniyersitatuum. Bez nominabit capitaneum qui praeait dictis galeis. Si yoluerint aliqui ez Dalmasibufl yenire ad habi- tandum in terrenum dictarum conmiunitatuum libere eoa recipient, ai non sint contra yoluntatem regia Hungariae et si non offendent regem Siciliae yel gentem auam. I^MS: Mon. 1. p, 108. MOXL. Lngdimi. 1274, 18. 8eptembri$, Gregorius X. papa ad petitionem magistri et Aratrum domuB militiae Templ! qui insinuarunt quod olim ciyi- tatem Bceniensem et possesdones de Wecke (Qe^l^e) ad eos spectantes cum quondam fiela Blayoniae, Dalmatiae atque Croatiae duce pro comitatu de Dobica cum omni difitrictu ac pertinentiiB ad ipaum ducem pertinentibuB per- mutayerint, eandem permutationem ratam babet. ThdHeri Mon. vet, Hung. L p, 310, MCXLI. 1^4. 30. Sepimbris. LadislauB IV. rez contulit comiti Lanrentio filio Petri quandam poBBOBBionem Scentmihal in comitatu Caatriferrei pro ip- BiuB fidelibuB Beryitiis, inter quae memoratur Bpecialiter: quod in conflictu quem cum Henrico (bano)i Joachino (quondam iMino) et aliiB eorum Bequa- dbuB, qui cum yexilliB eleyatlB contra coronam reglam auBu temerario yenire temptayeranty pugnaturuB apud montem Buken-Bomla habuerat, in quo con- flictu idem HerricuB primipilariuB ezerdtuB eorundem iofidelium morte mlBe- rabili per fideloB regiB eztitit interemptuB, idem comeB LaurentiuB actuB ez- hibuit BtrenuoB. Datnm per Benedictum StrigonienuB ecdedae dectum, prae- podtum BudeuBem et aulae yicecancellarium. EbciBtentlbuB inter caeteroBi Jo- hanne archieplBcopo SpalatenBl, Timotheo eplBcopo Zagrablend, Bolando palatinoi DioniBio (de Oklich) bano totiuB Blayoniae, En^ey judioe curiaey Egidio magifltro tayemicorum. Wengel: Ood. dipl. Arpad. Xll. p. 88, 92, 95. MCXLH. 8ub Zolonnak. 1274. 1. Deeembris. LadidauB lY. rez Dyonido bano totiuB Slayoniae mandat, cum rez Bda aVuB et rez StephanuB pater eiuB terram caatri 2iagrabienBiB Tomawa prope Zagrabiam magistro Qerardo fidco reglB et ipBe rez contuliBBenti quatenuB ipBum in poBseBBionem introducat Tkal6i6: Mon. hiet. T. L p. 173, MCXUn. 1274, 4. Decenibrie. LadidauB IV. rez attendeuB obBequioBa merita Stephani filii MichaeliB iuyeniB Bui» quae idem regi Stephano patri ipduB et ipBi ac regno in diyerslB ezpeditionibuB ezhibuit^ concedit d in re- compeuBationem fleryitlorum: ut populi ejuBdem Stephani in banatu Slayoniae conBtituti collectam marturinamm et yictualiumi que ZuluBina nnncupatur, bano Slayoniae pro tempore conBtituto nuUatenuB solyere teneantur Bed eint ab ea ezempti. Datum per maglBt Benedictum electum StrigonlenBem aulae yicecancdlarium. EziBtentibus Johanne archieplBcopo Spalat., Timotheo episcopo Zagrab.i Thoma bano totiuB Shiyoniaei Bolando maglBtro tayemicoram re- g^nae comite de ZaUi, MoyB comite SymigienBii Bagun comite ZdadienBi. B^ arcMvo camerali Sudenei. Weneeh Cod. dipl. Arpad. IX. 116. REQESTA. 339 MCXLIV. 1274» Ladialaas IV. rex notificat, quod coDsiderans qaomodo comes Ivan filioB Inslay (Jaroslai) nedum tempore gentis Tartaricae quum regnum Hongariae invasissent, prout per barones, nobiles et procerea regni ciarius conBiitit luce clara, verom ab omnibus infantiae Buae temporibus in plerisque caBibus, diversiB actionibuB et expeditionibus maxime contra regem Boemorum iudeBinenter dimicando servivit, voIenB eum inaignire regalibus donis, contulit eidem comiti Iwan villam in Slavonia existentem Zamabur nuncupatam cum universis jaribuB, cum tributo portae prope ipsam viUam in regni confiniis existentis, sitae in terra Iwan comitiBy jure perpetuo possi- dendum, maxime cum caBtrum, quod in praedicta terra Zamabur praedicti Bohemiae regis homines conBtrnerant, idem comes Iwan multo sudore, multis laboribuB et expensis et non sine suorum sanguine et cruore ab ipsis ini- micis rehabuit et recepit. In archito capituli Zagrab» ProtoeoUum XXIX. p. 35. MGXLV. 1274, Ladislaus IV. rex enarrando merita Jacobi comitiB filii Jacobi meminit specialiter, quod cum per inBultom Theotonicorum oastrum Jauriense captum esset, et ad obsidendum ipsum rex particulares exercitus miBissety idem Jacobus comes, una cum Iwachino magistro tavamicorum, comite PoBoniensi et de Pylis, contra Theotonicos laudabiliter dimicando« et quosdam ex ipsis lancea dejiciendoy lethalia reoepit vulnera, de quibus vix per curam expertorum medicorum per spacium longi temporis est reBanatus. Postmodnm sub castro Wetrecb, quod per exercitum regis Bohemornm obsi- debatur, idem comes Jacobus audacter irruit in aciem Theotonicorum, ubi similiter graviter fuerat sauciatus. Pro remuneratione igitur servitiorum ejus, contulit rex terram Eonazka castri de Binche (Bovifide) ad sex aratra suffi- cientem ei et fratri ejus Btephano. Dedit una in mandatis capitulo chasmensi ut cum Abraamo de genere Eamarcha homine suo eandem terram inspice- rent, et dictos Jacobum et Btephanum in eandem statuerent. Capitulum re- scripsit dictam terram Eonsska sitam esse iuxta flnvium Eonsaka et per Nicolaum comitem de Zana et de BTUche statutam fiiiBse et assignatam. Datum per manus Benedicti praepositi Budensis, aulae vicecancellarii Existen- tibus Joanne archiepiscopo Spalat. Tymotheo episcopo Zagrab., Dyonisio pa- latino comite de Oklych, Henrico bano totius Slavoniae, iudice Cumanorum; Iwachino magistro tavemicorum, Nicolao iudice curiae comite de Gueohe. F^eri Cod. dipl T. V. vol. II. p. 154. MCXLVI. 1274. Ladislaus IV. rex libertates civitatis Petrina in Slavonia a Colomano duce a. 1240 concessas, a Bela IV. rege a. 1242 confirmatasi de novo transumit et confirmat. F^er : Cod. dipl T. V. vol. IL p. 230. MCXLVIL 1274. Saracenns episcopus Corbaviensis et exactor episcopatu, Sibenicensia significat, quod lamentabilem episcopi Traguriensis quaerellam et proteBtationem recepeiit, quod Joannes archiepiBcopus Spalatensis cibaret eum pane anguBtiae atque tribuIationiB; imo potum daret sibi aquam fellis deatruere volens ecclesiae suae statum et dividere Buum episcopatum in duas partes contra omnia jura sine assensa papae, contra statutum concilil gene- ralis. £t cum misisset saum nuntium Gervasium archidiaconum ad appelandum 340 I. KJTKUhJJEVld, idem archiepiicopiiB denegavit ei additum saae praeaeiitiae et de eccleeia cathedrali indecenter expelli caraTit Qni archidiaconna poetqnam rediTit, ad sedem apostolicam appeUatloDem Boam direzit. Ad hoc archipreabytemm Tol- conem, Dnimnm et Hartini filinm indicea» Dragoyannm Vatb, Yolchetam fratrem, Georgenm Draaaal, Eliam BadoYani et Tblennm Nicolae conBUiarios et ciTes de Bybenico exoommunicatoa dennntiayit Imeius : Mem, di IVaif, p. 88. MOXLVin. 1274. Herricofl banns totina Blavoniae aignifieat, qnod PMrna filina Rodolphi coram eo oonfeaana ait^ vendidiaae anam terram Fetyn in Broehina onm piacina et omaibna ntiHtatibna pro Tigmti marcia eomiti Per- chino inre perpetno. i^ artkm) etmmralH Bmdetm. Wenmi: Cod. dipl. Axpad. T. XI. p. 88. MCXLIX. 1274. Dyoniaina banna totina Blafoniae aignificaft» qnod ma- giater Gerardna fisicna regia ezhibniaaet littma regia auper donatione terrae Torvawa, in ctgna corporalem poaaeaaionem enm per oomitem Bartholomaenm offidalem aunm de Pyhina introdud fedt TkdUid: Man. hiH. T. 1. p. 173, MOL. 1274. Dioniaina banna totina BlaToniae reibrt Ladialao regi, qnod terram Tomawa enm omnibua pertinentiia magistro Gerardo fiaico aaaigttaTerit. Tkdm: Mon. hiet. T. 1. p. 174. MOLL 1275» 10. AprUie. OonTentna domna hoapitalia Jeroaolimitani de Alba notifieat^ qnod Gabrknna fiMna JaooT de Poohnnta et eomea Henriona filina Nioolai de Yrumnyohaa cnm firatre ano Nicolao comitibaa retnlarint^ qnod idem Gabrianoa teRmm Wobra (Dobra) in comitatu de Wolko, temun aex axatromm qnantitatiB, a Dominioo filio Egne de Dobra oomparatam titulo emptkMiiay pro qnindedm marda argenti praedioto eomiti Henrioo et ania haeredibna ae eonibaaaa eat Tendidiaaa Praeaentibua ftmtre GniUermo piiore, eodemqne cuatode eccleaiae dicti ordinia et ihitre Ugone praeoeptore domua. E» aetie arf^hiivi X)reatiae per bantm Khuen^Hedervary ablatie. Wenael : Ood. dipl V. II. 277. MOLIL Ante Koaam. 1275. 6. Jmii. Nioolaua banna totiaa Oroatiae et Dalmatiae, comea de Guecka notificat» qnod cum olim bonae memoriae pater ejua Stefanua banua totiua SlaToniaei aicut aibi placuit, aubtraxiaaet communi et hominibua de Tragnrio qnaadam poaaeaaionea in confiniia Tragurienaibua poritaa in ioco ad a. Petrum de Olobuchidiy anb Oatrogi quae anbiectae fuerant caatro Oliaaiae per patrem dua. Hominea antem de Tragurio aHega- Terunti eaadem poaaeaaionea ad ae pertinere de jure et anper hoc oatende- runt a rege Bela (IV.)'edita et a rege Btefano V. confirmata priTilegia. Qoibna Tiaia et auditaa allegationibua banua praedictaa terraa rdaxaTit Tragurienaibaa abaque omni contradictione. Oonfirmando eia oinnea poaaeauonea quae ex- tenduntur uaque ad terraa de Bliaay, conatitaena in Praeataldum nob. Tirum Badozlaum filium quondam comitia JacoT de Breberio ad haec omnia exe- quenda. i^ticiiM: Mem. di TraUf p. 93. RBOBffTA. 341 MOLIIL ZBQraUM. 1275. 9. Jmii. Johaimea banas totias SlAVoniae me- moriae commendat, qaod pater Timotheoa epiBcopaa Zagrab. ezhibuerit ei lit- teras Ladialai regia continentea qaod ob merita servitionim epiBCopl ei terram caatri Zagrabienais Fays vocatam (Krayeveo) sitam sab castro episcoiH, juie perpetoo contalisset^ quam igitar terram banos ei iaxta tenorem privilegii regis, a castro Zagr. penitns exemptam, possidendam reiiqait. Tkdliid: Mon. hiik T. I. p. 176, MOLIV. 1^75. 27, Juliu Magister Martunos comes Orisiensis declarat, qaod constitatiB coram eo Bank filio Wysezlay a parte una, Woinch autem et Thomas filiis Martini pro se et Alezandro fratre ipeorum absente ab al- tera parte, iidem Woinch et Thomas partem terrae saae inter fluvios Mo- sjnya et Zelnek existentis eidem Bank pro 14 mards confessi Aiissent se vendidisae jare perpetao. Meta terrae incipit ab ocddente in fluvio Mosjmya iazta terram Ohristiani filii Mylosthe, per quem fluvium tendendo in magno spatio venit ad terram Mahark filii Minoslay, inde per quandam magnam viam iuzta terram eiusdem Mahark ad frueticem Qyamelch^n. Per varias metas enndo intrat in rivalum Zelnek, et iuxta viam ad terram dicti Baak emptoxis et per metas ad rivulam Br^sthowci ad pximam metam. Ex tronsumpio palatim MidMeUs OrtMag de a. 1481, In actig per banum Khuen-Hedervary ex archivo regni ablatii, N, B, A, Fa»e, 681. N. 22, MOLV. In Potok. 1275, 4, Auguiti, Ladislaus IV. rex monet matrem saam EHisabeth reginam: cum in persona eiuB vergente deorsnm virtute cor- porea invalescat posaessionum ecdesiasticarum invasio et desolatio ac occu- patio indebita, cum specialiter per frequentes nuntios et litteras requisisset eam nt possessionem s. regis Btephani de Zagrabia, Wasca voeatam, occu- patam restitueret, sed sine oUo effectu, ut possessionem dictam ecdesiae re- stituat, si non vult ut episcopns contra eam esclesiastica procedat censara. Tk^Odii: M sidendam. Metae terrae secundnm distinctionem Laurentii condam comitis de 'Posega, haec sunt: Prima incipit iuxta aquam Oryoycha, inde ascendit ad montem et pervenit ad viam, inde iuxta populos reginae de Bomiricha et de Gradpotok vadit ad terram qnae dividit terram Beluch a terra reginae, et ibi est commetaneus Petrus filius Cheley, et venit ad eius curiam; et per vallem et montem venit ad ecclesiam s. Lucae evangelistae, sub cimiterio est meta terrae. Et venit ad commetaneos populos reginae de Oryoycha et terram fratram Otrochk et Sewa, et iuxta aquam Oryoycha ad piscinam Ch^uch ubi terminatur. Datum per manus magistri Gregorii aulae cancellarii. Ex actis per hanum Khuen^Bedervary ex regni arehivo ahlatie N. JR. A, Fasc. 1538. N. 28. RBQSSTA. 345 MOLXX. 1275. EUsabeihA regiiia manifMtaty quod lervitiA oomitis Bene- dictii filii comitis Iwancha, qai Belae et Stephano ragibas et tandem Ladl- alao regiy filio suo et ei ipai, persooam Buam canbat fortaoae comittere non formidanB in proiperie et adYereia cum samma diligenda ezhibnisset, qnandam terram in foenore, Vrbna yocatam, in comitatu de PoBaga, qoam qnondam MorcanuB filiuB Mike dettnebat, cum ommbas pertinentiiB, de benepladto filii Bai LadiBlai regis contulit. Metarom autem prima indpit iuzta flnTium Chur^ nuch, inde procedit ad septemtrionem in 8il?am Zana, dedinat ad campom et ad fluyinm Vrbua. Per TariaB metae oadit in potok Bokolcmyk. Gommetatar terrae oomitiB Chech, et per diotum potok yadit ad magnam viam, cadit ad aquam Zlopchenik et ad Dopouchpotok et trandt aquam Dobouch, yergit yereaB DaBtenlai, yenit per oampum ad aquam Luki et ad laoami qui nna HeleuBkapolya yocatur, ad meridiem ad aquam Chumnch et ubi in eum osdit aqua Zayina et Beparatar de terra Cheh ibiqae terminatur. Datnm per manus Gregorii aulae cancellarii. Ex acHe per Ixmum Khmm^Eedervary ex ngni archiw> abUiiis. N. IL A. Fa$e. 1603. Nr. 12. MCLTXI. 1275. EliBabetha regina notificat» qnod cum LadiBlauB rex et dux AndreaB firater eius, filii reginae, patre eorum Stephano de medio sub- lato in aetate tenera constituti regnam gubemare nequirent, et ezinde per eztran^os hostes yariae necessitates regoo, et per discordiam baronum ioter se iniuriarum acdones incolis eiusdem in ablatione possessionum imminerent, yolens succurrere immunitati quorumlibet, Damasa et Thomae nobilibus de Verecha filils Mathiae in comitatu de Wereuche terram tenentibus, duzit annuendum, ut terram Lusanch prope fluyiom Ilua, quam Maria socras re- ginae in concambium terrae Bryzniche dederat» cum omnibus pertinentiis iidem Damas et Thomas ac haeredes eorum perpeuto tenere yaleant et legandi potestatem cuicunque yolueriot habeant etiam haeredibus destituti. De col- lectis autem marturinarum et aliis debitis populorum suomm reginae per- solyendis, tertiam rccipiaot portionem. Concesdt insuper, ut ultra Drayam ad curiam regis yd alterius judids cuiuscumque dtati nullatenus accedere teneantur. Et quod persona eztranea testes eztraneos producere non possit contra ipsos. Metarum autem terrae prima incipit ab oriente de capite putei Bepesch iuzta terram magistri Egidii, yersns meridiem terrae VyEnicatus. Inde ad fluyium Hua et per yarias terras ad terram Jacobi filii Bethe et in monte ad magnam yineam Mathiae, inde ad yiam iuzta terram magistri Egidii et reyertitur ad primam. Ex actia numasierii Dobra huta per ba/num Shuen-Hedervary ex arMvo regni ahlatie. Faac. 1. N. L MCLXXn. Circa 1275. Nicolaus palatinus comes Suproniensis scribit yiro nobili et amico sno Gregorio bano comiti Symigiensi et requirit amicitiam suam quatenus comitem Bartholomaeum et magistrum Caknerium ratione terrae castri Bymigiensis Gorbonuk, ipsis pro seryitiiB suiB per regem col- latae, non molestet. Cod. dipl patriue VL p. 214. MCLXXIII. 1275. Nicolaus banus Oroatiae et Dalmatiae refert regi La- dislao, quod Spalatenses et Sibenzani nobilibus omnibus et potentioribus 346 I. KUKULravi^, Blayoniae Bocietati cootra civitatem Tragariensem proceesiBaenty et non aolum bona, sed etiam ciyitatem destrnere conaasent, nisi ipBius ciyitatiB episc. ca- pitulum et ciyes promitterenty quod praedicta communitaB SybenicenaiB, quae a tempore, cuius non ezistit memoria, fuit de dioecesi ciyit Tragur. (exempta), episc. haberet proprium et pastorem in Bibenico residentem. Et nifli Spalat. reatituerent quasdam terras per priyilegium Belae cbmmuntati Tragnr. con- cessas et per Stephanum regem confirmatas, prout ex ipsis priyilegiis a bano yisis eyidenter apparet. ProhibitioneB et mandata bani ex regia parte facta eaedem commumunitates yilipenderunt Quumque banus yideret ipsam dyit (Tragur.) esBC totaliter praecepitatam et sociatis adyersariis propter modicam Buam societatem resistere non audebat, ad praedictam destructionem eyi- tandam, mandayit Traguriensibus, quod petitionibus praedictorum debeant penitus satisfacere. — Ad quod ipsi TragurienBes responderunt : quod ante pa- tientur eorum ciyitatem destrui, quam consentiant petitionibus Bupradictis et ut regum priyilegia irangerentur absque regiae maicBtatis scientia et yo- luntate. Demum quum banuB nihil aliud potuerat facere de iure, coegit Tra- gurienses ad praedictas petitiones admittendas, qui licet inyiti paruemnt Quae omnia, ut in posterum reprehendi non possit; cum non yoluntate sed coactua fieri fecerity Maiestati regiae refert. Fejer: Cod, diph T. V. vol. IL p, 361 erroneae ad a. 1276, prolatum, Lucius: Mein, di Trau, p, 96, MCLXXIV. In Car . . . 1275. Nicolans totias Dalmatiae atque Croatiae banus et comes ds Gezcha notum facit, quod cum de speciali mandato regis Ladiilai aoceBsisset ad dyitatem Spalatensem et Traguriensem pro aedanda discordia quae dicebatur inter homines earundem terramm suscitata, inyenit inter utramqae ciyitatem capitalem inimicitiam. Cumque de causis inimid- tiae et guerramm cepisset inquirere, dicebant Bpalatenses, quod Tragurienses contra Deum et iustitiam sibi quasdam terras in districtu et confinibuB Spa- latensium detinebant occupatas, unde petebant eaa sibi restituL Ad quod re- spondebaDt Tragurienses se illas terras tenere de yoluntate gratuita totins communitatis et hominum de Spalato et de assensu Belae regis et confir- matione regis Stephanii yerificantes ex toto per priyilegia super his terriB ab utroque rege sibi edita, quae banus repperit fide digna. Quare utriqne par- tium dedit in mandatlB, ut cum iuribus suis coram regia Maiestate compa- reant, ad audiendnm quod regia celsitudo super his dignabitur ordinare. Lueiua: Mem. di Trau, p. 94, MCLXXV. Zagrabiae. 1275. Johannes banus totius Slayoniae significaty quod ciyes de monte Qrecensi exhibaissent litteras Ladislai IV. r^is, in quibus praecipiebat, quod yiUam castri Zagrabiensis Eobylam cnm omnibus pertinentiis eis statuere deberet, cum eandem ob merita senritiorum eorundem perpetuo eisdem contulisset Banus itaque misit Inus comitem suum Zagra- biensem ut terram eandem reambulando ciyibus assignaret Peracta reambu- latione sine ulia contradictione jobagionum castri, perlecto priyilegio regio coram uniyersis, assenciens banns collationi regiae, fedt dyibus aBsignari dictam terram. ThalHd: Mon. civit, Zagrab. vol. L Doc. 63. RB01B8TA. 347 MGLXXVI. 1275, DioniBias banuB comeB Zaladiensifl significat, qnod no- biles de Kustan, Mikoy et Bola, ezhibuisaent ei litteras Ladialai regis in qnibuB ei mandat, ut dictam terram accedere et a castrensibuB de Eustan et ab udvomicifl ac a populis dominae reginae separare debeat Quicum Gre- gorio bano fratre buo et cum aliis nobilibus de districtu Zaladiensi, ac cnm Sebe maiore exerdtns Zaladiensis et metas terrae distinzit, quae terminantur cum yinea Ibur, foenili Horvasuth, terra Karamah, yinea Ramngh, et yinea Michaelis Jacobi. Cod' diph pcUrim IV. 54. MCLXXVII. 1275, Frater Pontius de Fayn, magister domorum hospitalis 8. Johannis Jherosolimitani per Hungariam et Slayoniam significat, quod cum omnibuB fratribus suis in capitulo eorum in die ABcensionis domini ia Ghorgo (Curgoyo) celebrato cum eo consedentibus yidelicet : fratre Ugone Bo- raldy praeceptore de Ghorgo et de Ydyorhel ac yices eius gerentC; fratre Guilermo de b. Paulo, praeceptore de Ghychan, fratre Ugone de monte Glaro, praeceptore de Alba, fratre Margaritha, praeceptore de Bela, fratre Petro Umberto praeceptore de Zyrak et aliis quamplurimis, consideratis mul- tipliciis seryitiiB comitis Perchini potestatiB de Monte Grecensi et Antonii fratris sui, quae Domui eorum in diyersis necessitatibus fideliter impenderunt, qua^dam terras domus suae yacuas et quasi desertas, minor Peschenicha et Lykenik yocatas, cnm omnibns pertinentiis coutulissent Quarum primam Borch et Zioyna cum fratribus suis ez parte domus quondam tenuerunt, de quibus domuB annuatim yiz unius marcae redditum perdpiebat Dederunt autem terras in feudum cum pacto: quod nulla ratione possint ab eisdem fratribus et eomm haeredibns auferrii nisi in manifesta infidelitate contra domum per- petrata notarentur. Praeterea in silyis ad domum de Ghydian spectantibus, ezcepta silva Qyas, tam porci dicti Perchini et Aratris eius quam etiam po- pidorum auomm sine aliqua ezactione tributi pascantnr et ligna tam pro aedifidis quam pro usu recipiant Ominia iura terraram tam in marturinis quam in collectis quae per terram domus solyi consyeyerunty illi etiam obtine- bunt. Populi eoram in iudido solummodo illis Bubstabunt, praeter causas homicidii, quae praeceptor de Ghichan una cum comite Perchino et fratre eins iudicabit. Gaeteram domui nomine pensionis quatuor marcas annuatim solyent in duobus terminis cum quinque pensis denariorum Zagrabiensium. Ex archivo camerali Btidensi. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. IX, 128. MGLXXYIII. 1275. Gapitulum eodesiae Zagrabiensis significat, quod Wlk filius Dobrelech de Gassina totam suam portionem in inferiori Blagnsa yen- diderit pro 11. Marcis denariorum banalium Withuch filio Martmi yentrosi, eyiccione in se assnmpta, et Badila filio Badns consanguineo et commetaneo consentiente. Marcellovich: Eoetr, diph MGLXXIX. 1275, Gapitulam ecclesiae Zagrab. notum fadt, quod Jo- hannes prior de Toplica ab una parte yice et nomine abbatisi ab altera yero Marcus filius Martini et Badislaus filius Isani de genere comitis Pounene asseraissent, quod cum super metis possessionis monasterii dicti d. abbatis Zycha-Ghemernicha yocatae et possessionis Mark et Badoslai Stirochenna nuncupatae ez utraque parte questio mota fuisset. Tandem mediante sollici- 348 I. kuxuuxtk), tadine comitis Poaneiii ut contro?enia sopfretor ambae partes ad metas di- stingnendas penonaliter accederunt, et ad invicem diatinxerant taliter: qaod incipiendo saper capite Btyrochenne iuxta Tiam pablicam, qaae dacit TerBaa meridiem ad partee PeiBech, a parte dea.tra praedictae Zaeha-Ghememicha re- linquerent monaaterioi a parte aatem sinistra relicta est terra Maico et Badidao. TkaiiU: M3o7 bralifl jndices, conBiliam, commnne et Bpeeiftlea personas ciTitatis Bpalati ex iina parte. Ut patet per publicmn InBtrumentum oompletam manu Franciaci Anconitani notarii civit. Spalat. 12. Maii 1277. sicot in eo plenius legitur; et nobiles yiroa d. Mladinnm comitem Brtberiensem et poteatatem Tragurii et d. Stane de Varicassia, capitaneum civitatia eiusdem et consilium, monasteria, ecdesiafly homines atque commune et spedaleB personas dictae civitatia Tra- gurii ex parte altera, uti patet ex publico instrumento confecto manu Fran- daci Benvenuti de Cingoli Trag. notarii de 11. Maii 1277. auper ordinanda pace inter Tragurium et Spalatnm, de guerra qne fuerat inter easdem civi- tates poBt Tartarorum adyentum usque in praesens tempus. Inprimis lata est Bententia per arbitroa: ut TragurienBes cunctas poBseaBionefl archiepiBcopatna SpalatenBis quaa tenent a Columnai quae pro meta antiquitus sita erat, infra versuB Tragurium et quae poBsesBioneB per commune Spalatense datae fue- rant communi Tragurienai^tempore prioria gaerrae, babitae post Tartaroram adyentum, eisdem archiepiscopatui et commnnitati Spalatensi illico resUtuere debeant, Possessiones autem specialium hominum Spalati quae datae fuerant dicto tempore ipsis Tragurinis, permanere debent Traguriensibus, exceptia possessionibus ecclesiasticis et sub columna villae Dedig^orum, Ostrogh nun- cupataOi ac insula s. Stephani. £t titulo maioris complexi terrarum obten- tarum solvent Tragurienses Spalatensibus tria milia librarum Veneticorum parvorum. Villa autem Ostrogh cum omnibus suis pertinentiis per civitatem Traguriensem totaliter relinquatur omnibus commorantibus Spalati vel Tra- gurii illis, qui vulgariter lingua slavonica Dedigi appellantur, qui etiam anti- quitus, tempore prioris guerrae tenuerunt et possederunt eandem villam. Praeterea insula s. Stephani adiudicatur Spalatensibus. De ecclesia vero s. Petri de CIobuchaK cum pertinentiis et terra Bristicz relinquitur ius deddendi regiae maiestati. Omnes possessiones in guerra acceptae^ ablatae, aut venditae vicissim restituantur. Super possessiones terras et villas in hoc tractatu no- minatas, partes nuUam novam donationem aut privilegia a rege, vel bano Slavoniae seu Maritimo impetrari audeant. Omnibus litibus motis tempore gnerrarum viceversa finis imponitur. Deinceps nuUo unquam tempore civitas SpaL vel Trag. aliquem ex concivibus, vel Tragurienses comitem Stepconem de Zettina vel Volcestam quondam d. Vulcignae filium qui in auxilium ste- terunt SpalatensibuSy vel Spalatenses jupanum Sleoc et Steredem, qui steterunt penes Trag^rienses, infestare aut molestare valeant. Instar prestaldi, judices arbitratores introducent ipsi partes in suas possessiones. — Actum apud Spa- latam in domo Praedfcatorum conventus civ. Spalat Testibus fratre Dominico sabpriore, fr. Jessae lectore, fr. Leonardo, fr. Miohaele guardiano. il^obilibus viris Cemae de Dunae et Michaele Martinus civibus Jadrensibus. Vicenlius s. Mariae maioris clericus et Jadrensis notarius scripsit. Lucius: Mem. di Trau, p. 101, MCCXVII. Vienxiae. 1277, 13, Julii, Lodomerins Varadiensls, Timothaeus Zagrabiensis episcopi, Bolandus banus, Aladarius magister dapiferorum reginae et comes de Neograd, Demetrius Albensis aulae regiae vicecancellarius, et Johannes Budensis praepositus significant, quod in praesentia Budolphi impe- ratoris fecissent tractatum foederis cum Ladislao rege, in quo etiam sponsaUa inter Andream ducem totius Slavoniae et Croatiae, fratrem ipsius regis et 358 I. KUKULJBVI6, jQliam imperatorifl Clementiam contracta faiMent, accepto per praenominatoa noncios corporali lacramento a primogenito filio imperatoris a prindpibus, baronibufi et consangyineis eins. Fejer-. Cod^dipl P. V. vol II. p. 388. MGCXVUL 1277. 15. Julii. Ladislaus IV. rex consideratifl servitiis fideliom comitis Ponsae et magistri Qyechae fratris sni, qnae ei in aetate tenera con- stituto in diversis expedicionibus omni cum fidelitate impendissent tempore discriminis variantibus et disturbantibus baronibus regni, propter quod uni- ▼ersi populi ipsorum in regno Slavoniae constituti per continuos insultns et bella intestina baronum inter se dimicantium destructi fuerant penitus et di- spersi; volens eos regio prosequi favore, eosdem Pousam et Guecham ac oniversos popnlos ipsorum in Crisiensi et Bimigiensi comitatibus yidelicet ultra Drayam in Vrbanana et Chanaburda et in Bathina existentes, a iudicio et iurisdictione comitis Crisiensis et Simigiensis ' perpetuo duxit eximendos, reservando eos duntaxat iudicio bani totius Slayoniae. Fejer: Ood. dipl Hung, T. VII. vol 5. p. 593. MCCXIX. 1277. 19. Octobria. Capitnlum ccclesiae Chasmensis notum facit, quod comes Syrbok fassus sit se yendidisBe comiti Benedicto filio Jacobi por- tionem terrae snae inter terram Myrse filii Descoy et inter fluyium Dobrolech exitentem pro triginta marcis. Cujus terrae meta incipit in loco ubi fluyius Dobrolech cadit in aquam Chasma, inde per yarias metas arboreas et terreas cadit in aquam Wrboynychka et yenit inferius ad insulam et cadit iterum in aquam Cliasma. /n arMvo eamerali Budemi, WenMel: Cod. dipl. Arpad. T. XII. p. 210, MCCXX. Zagrabiae. 1277. 7. Novembris. Henricus banus totius Slayoniae mandat omnibus regni coUectoribus, cum dominus Ladislaus rex comitatum de Gersenche cnm cunctis marturinis, septem denariomm, Zalusinis et aliis redditibus eiusdem Timotheo episcopo Zagrabiensi perpetualiter dnxerit con- ferendum, quatenus de huiusmodi collectis se nullomodo intromittere piae- sumant Farlaii: Illyr. aacr. T. V. p. 378. MCCXXI. 1277. Ladislans IV. rex, attendens mnltiplicia seryitia Timo- thaei episcopi Zagrab. confert ei et per eum episcopatui ZagrabienBi comitatum de Guersentze cum collecta marturinarum et septem denariorum possidendum in perpetuum cum immunitate a judicio bani Slayoniae et exemtione a cuius- libet generis coUectione secundum libertatem aliorum populorum episcopatus Zagrabiensis. Datum per manns magistri Demetri praepositi Albensis aulae yicecancellarii. Tkdli^6: Mon. hiet. I. p. 190. MCCXXn. 1277. Ladislans IV. rex notificat, quod Thymotheus episcopas Zagrab. postulasset, ut Zagrabiensem eccles. tam in capite quam in membria, in possessionibus^ tributis, judiciis et juribus eo priyilegio uti faceret, quo tempore praedecessorum ejus utebatur. Maxime terram s. Martini prope BBOB8TA. 359 Waskam iiutta Drawam, quae est inter UDgariam et 8chla?oiuam, quae pri- vilegia ipse rex confirmat. TkaUic: Mon. hist. L p. 184. MOCXXIU. 1277. Ladislaus IV. rez notificat, quod cum magiater Ge- rardus fisicus regis, universas poBsessioneB suas et suum patrimonium ad regalem confisns providentiam pro Bela avo, et Stephano patre reliquisset, et eosdem in bona sospitate conservasseti ac demum circa ipsius regis prae- servationem et curam cum omni fervore fidelitatis periciam suae artis exhi- buisset, quocirca eidem terram castri Zagr. Tomova contulity et ipsum etiam in corporalem posesionem dictae terrae, consilio et concensu lohachyni bani totius Slavoniae per magistrnm Manfredum hominem regium sub testimonio cap. Zagr. fecit introduci. Cujus terrae meta incipit a parte meridionali a quadam arbore ylicis, et protendit per quendam rivulum versus ecclesiam sitam in honore virginis gloriosae et per varias metas arboreas venit ad magnam viam et per alteram viam ad aquam Blizyna, per quam venit ad quandam viam per quam ascendit supra in montem, et descedens pervenit ad primam. TkaUiex Ml. II. p. 472. MOOXLIV. 1278. 24. Junii. Oapitulnm Ohasmensis ecdesiae notnm fadt, qnod Iwan filius Beriday confessus sit: magistro Blasio, seryienti comitis Elyae Sazonis yice et nomine eiusdem domini sui, yendidisse portionem terrae suae Policbna ez permissione et beneplacito Martini et Dominid fratrum suorum, pro una marca. Metae terrae snnt fluyius Blanicha, in ocddente magna yia, fluyins Oharoareka, inferins terra magistri Moys, deinde riyns Doboyech, flnyins Jawarowa, terra filiomm Gyerden et yariae metae terreae et arboreae. Ex ardUvo eamerali Budensi. Cod. dipl. Arpad. XII. p. 237. MOOXLV. 1278. 1, Augusti. Oapitulnm eccl. Ohasmensis notificat, quod Urbanus, Benedictus sacerdos, et Isep filii Bogdani terram eomm in Pribe- nesech contiguam terrae comitis Boh, item seztam partem silyae aquoBae confesd snnt se yendidiBse comiti Bnh pro se et Stephano, Jacobo et Bene- dicto fratribus suis pro sez mards. Oujns metae fhernnt inter caeteras arbo- reas terra Thomae filii Ezae, flnyius Pribenesech, flnyius Eoledyn, terra Pouka filii Bethlen, unns Ohereth ez terra Blasii filii Demetri. Cod. dip. patriua VII. p. 168. Ex acHa eomtum ErdCdy QalgoMam ablatis. MOOXLVL Meliie. 1278. 23. Septembrie. Oarolus L rez Sidliae, Jnstid- ario Oapitanate jubet, ut nayim qnam in portu Manfredoniae detinet, libere permittat discedere Tragurium. Baiki: Arkiv VII. p. 13. Ex regutia Caroli I. a. 1278. 0. fol. 2. MOOXLVn. Melfie. 1278. 26. Septembris. Oarolns I. rez Sidliae magistris procuratoribns Apnliae mandat, nt Sergio picto permittant ducentas salmas ordd, et centum salmas fmmenti in duobns yasdlis onerari et assignari Guil- 364 I. KUKULjEyid, lelmo de Braeriis et judici Ade de Vigiliis, deferenda per eoe ad yendendQni apud Traguriam vei alia loca ipsarum partinm. Ra6ki: Arkiv VII p, 14. Ex regeaiia Caroli I. a. 1278. 0. fol. 2. MGCXLVIII. 1278. 13. Octobris. Gapitnlum Weaprimiense significat, qaod Alexander filiaa oomitis Simonis de geoere Bogat-Bodvan litteraa capitoli patentea snper divisione totiua posBeasionia eiusdem generationis Halap con- fectas exhibuisset, petendo ut eaadem transumeret, cui postulationi capitalum annuit. Cod. dipl. patrim VIL p. 169. MGCXLIX. Zagrabiae. 1278. 6. Novembris. Nicolaus banus totias S]ayo> niae mandat coUectoribos marturinarum et zaluzinarum quatenus de collectia et judiciis comitatus de Qnerseoche coUatis per Ladislaum regem Timotheo episcopo Zagrab., nuUomodo se intromittere praesummant. Tkal6i6 : Mon. hist. T. I. p. 191. MGGL. Romae. 1278. 9. Deeembris. Nicolaus III. papa, cum post mortem Salvii archiepiscopi Bagusini electus a Bagusinis Fr. Marcus de VenetiiB ord. min. debitum naturae ante suam confinnationem persolvisset, postularunt Ra- gusienses, capitulum et commune pontificem ut iUe eis archiepiscopum deno* minaret, qui petitioni eomm annuens, dedit eis in archiepisc. Fr. PhiHppum inquisitorem contra haereticos in marchia Taryisina. Farlati ; lUyr. eacr. T. VI. p. 114. MGGLI. 1278. Budolphus I. imperator Ladislao IV. regi de concordia cnm Andrea Slayoniae duce^ filiae eius sponso innita gratulatur, ad debel- landumqae Ottocarum regem Bohemiae eundem proyocat F^er: Cod. dipl. T. VIl. voh II. p. 85. MGGLII. 1278. Ladislaus rez componit inimicitias et hostUitates inter Btephanum banum totius Slayoniae, Stephanum comitem musoniensem ju- dicem cnriae et Paulum, fratres eiusdem filios alterius Stephani bani ac totam generationem eorundem ex una parte, ex altera yero inter Joannem banum et comitem Badoslaum fiUos comitis Btephani, Nicolaum et Stephanum filios comitis Babonyg, comitem Thomasium et Vulcetam filios Jelinichi comitem Ghurdun filinm Gardun, et Johannem filium Arlandi et totam generationem eorundem. Quae hostiUtates exstiterunt propter mortem Joachimi bani, ia congressu beUi per dictum Stephanum banum et per suos interempti. Ex mandato regis paciscemnt partes judices arbitri, yideUcet Thimothaeus epi- scopus Zagrabiensis, Mathaeus palatinus, frater Mathaeus abbas TopUcensis ordinis Gisterciensium, frater Oerardus magister domus Templi per Hungariam et Blayoniam ac aUi. Bulletino di arch. et atoria DaJmata, A. IV. 1881. N, 5, p. 71. MGGLIII. 1278, Gapitulum ecclesiae Zagrabiensis manifestat, quod con- stitutis coram eo Alexandro fiUo Petri, et Mathey fiUo Blasey fratris eusdem de genere Acha ex parte una ac magistro Stephano archidiacono de Ka- marcha, yice et nomine Tymothei episcopi Zagrabiensis ex altera, oonfessi sunt quamdam terram anam Planina nuncupatam de consensu cognatomm et BBOBBTA. 365 coaanet8B6on«Bi taonua ▼«ndidiue dicto epiflcopo et eooleiiae iiiae pro idgiBti mjurcia denarioram ZagrabieBsiam qoorom qaioque peoeae tanc temporia p^^w faciebant, com omnibas pertinentiiB nec oon pertinentiia aliis qaae Tolgo Bou- akuth noncapantar. Interfuerant antem hoic venditioni Pothola et PetruB filii Borch de genere eorundem, qui pro se et tota generatione saa plenum con- Bensum tribuerunl Introdaxernnt antem eodesiam in poBBeaBionem terrae Gre- ^rlTiB canonicas et archidiaconaB de Bezin et Mlatk villicafl de Ghaofauria. Prixna meta indpit a septemtrione joxta magnam yiam qaae tendit yerflas Worofldin et per ▼arias metas arboreas, silyas, montes et valles venit ad quemdam flnvium currentem in ruptura aquae phiyialis, et ad aKam fluyium magnam currentem per medium yallis, et per yarias metas eundo, ascendens perveBit ad cahnen montis ad yiam magnam ubi est arbor castaneae et Ibi commetatar terrae comitis Radialai filii Stephani. Inde per eandem yianf in oulmine montis et a parte septemtrionah iuitta terram comitis Badizlay et per ▼arias metas eundo commetatur terrae Ditrici filii Wlchina de genere Acha et per yarias metas descendens in yallem peryenit ad magaam yiam, quam transieoB peryenit ad caput fontis Casna, abinde regirat per ipsam magnam Yiam yersus meridiem quae yia est pro meta, currens directe per longum spa- tinm ad primam metam. Orig. perg, m mea eoUectione. MGOLIV. 1278. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notum facit, quod Chuck filias Humerl pro Aratre Mathaeo abbate de Toplica et conyentu ejiifldem ex una parte et Wikowoy filius Dragacha, Dobroteh filius Cherbich, Bogdan filhiB Zo . . . et Beck filius Nadanei de generatione Bathei de yilla Mayay. ab altera coram constitotiy idem Wlkoyoy et caeteri de parte sua confessi sunt terram eorum yicinam grangiae eiusdem abbatis Brochina nuncupatae, iuzt^ fluyium Adulnak existentem, saper qua inter ambas partes iis et controyersia iam dudam liabita fuerat pro bono pacis, dicto abbati et monasterio pro dao- dedm pensis dimisiBse in perpetuum. TkaUi6: Mon. 1M. T. I. p. 191. MCGLV. 1278. Capituium Zagrabiensis ecclesiae notum fadt, quod Budycy filius BudEo, Wlcheta fiUus Braten, Wlketa filius Mladicha, Gerge filius Pri- bizlo, Stepluinus filius Wlkoyn, Zlayen filiuB Badiaiay de generatione Pouona confessi sunt se yendidisse Mathaeo abbati de Toplica et ejus monasterio, possessiones ipsoram Poyona yocatas, nec non insulam Wlkom cum aliis paryis insulis in fluyio Wen eziBtentibus pro centum ut duabus marcls dena- riorum banalium, quorum singulae quinque pensae tunc temporis marcam faciebant. Metae autem per magistrum Manfredum archidiaconoum de Gu- erche destinatae faerunt haec: Prima ab oriente in flumine Wen (Una) ubi cadit riyuluB Mutniche, a quo ascendit ad fontem, inde ad cacumen montis iuxta magnam yiam. Deinde per medium montis in eadem yia iaxta terrayn filiorum HemEOonis. Deinde per eandem yiam ad onam semitam. Deinde ad unum montioulam, de qao descendit ad riyulum Meroosyn. Deinde ad ori- entem per longnm spatium ubi idem riyulus cadit in riyalom Jaro? eJg et yersoB meridiem per longnm spatium cadit in flayium SyreaiGha, ^ qao de- •cendit per majsimum spaciam io fluyiam Woumnam yersus orieotem ad ifi- 26 366 I. KUKULjiEyic, Bulam quae folt Antedicti Badvo;^, et per fiuTiuin Wouna usqtie ad primam metam ubi riyuluB Mothnicha cadit in eundem fluyium. TkdUi6 : Mon. hiat T. I. p. 192. MGCLVI. 1278. Capitulum Zagrab. ecdesiae notum fadt, quod oonBti- tntia coram illo Detrico fiUo Wlcfaina et Hertelen ac Mathaeo filiis eiusdem de genere Acha ez una parte et magistro Stephano ardiidiacono de C&- marcha nomine Thymothei episcopi Zagrab. ez altera, iidem permittentibQs BuiB cognatiB Potala, Borch et Petro filio Borch pro se et tota sua genera- tione confesBi Bunt Be vendidiBBe poBaeBdonem suam Schekerie oontiguam terris Aiexandri cognati de generatione Acha, dicto episcopo pro triginta mardB denariorum Zagrabienuum, singuIaB cum quinque pensis computatis. Interfuerunt huic venditioni Putula et Petrus filii Bordi de genere Acha nec non et Jacobus frater Iwanka praedialis episcopi. Ad distingvendos terminos missi fnerunt magister Qregorius archidiaconus de Bezhun et Maltk, villicus de Chucheria. Qui termini incipiunt in capite fluyii Casna qui est pro meta iuxta viam magnam quae dudt versus Worosdinum et currens per ipeam yiam Yersus septemtrionem separat terram Cruciferorum. Per yarias metas arboreas et terreas ao per yalles et montes procedendo i>eryenit ad fluyimn Zekeria et regirans in occidentem per magnum spadum commetatur terrae comitis Jacobi fratris Iwanka et in magno spacio terrae comids Badizlai deinde ad fluyium Symogi qui procedens per silyam yersus meridiem diyidit terram Badizlai comitis, et peryenit ad terram Alezandri filii Petri ubi ter- minatur. Tkaliid: Mer coUatioiie triam terrarum : Zuci^ Zepene et Band in comitatu ZakdJensi existentiam uberitifl oontinetar. Constitit etiam regi dictum Mikud banum Belae et Btephano patri suo regibus multa alia servitia inpendisse, pro his igitur et pro servitiia ipso Togi in diversis ezpeditionibus ezhibitis, coDfirmat ei rez donationem sapradictarum terrarom cum omnibus pertinentiis. F^er: Cod. dipl Hung. T. Vll. vol 3. p. 83. MCOLXm. Apud Badam. 1279. 1. Julii. Nicolaus bahus cum suis co- gnatis ab una, parte f^b altera vero Stephanus banus filius comitis Stepliani cum suis stipulaDt pacem et concordiam coram Lodomerio episcopo Yara- dinensi. Orig, In archivo comitum Frangepani in casteh Porpeto. cr, 6. MOOLXIV. In eastro Badenai. 1279. 13. JuUi. Fhilipus epasoopas Flr- manas arpost. sedis legatus ad petitionem Thimothaei episcopi Zagr. confirmat donatioitem ccmiitatus de Guersenche cum collecta Marturinarum et septem de» nitribrtim ikctam eocleaiae Zagr. per Ladislaom IV. regem. ThOiid: Mon, hist. T. I. p. 199. MCCLXV. In Tetum tn generali congregaHone totiue regni Hungariae 1279. 25 JuUi. Nicolaus banus totius Slavoniae notum fadt, quod Ponsa comes et magister Gueche firater eios ezhibuissent ei privilegium Ladislai lY. reg^ super quibusdam libertatibus eisdem collatis, petendo ut ipsum privilegium acceptare et tenorem eius suo privilegio confirmare dignaretur. Tranaumpto igitur privilegio regis de a. 1279. banus una cum nobilibus regni Siavoniae qoi tanc cum eo aderant attendens meritoria servitia eorundem Pouaae et iratris sui, dictum privilegium confinnat. Fejer: Cod. dipl Hung. T. V vol. 5. p. 365. MCCLXVI, VenotiiB. 1279. 18. Augusti. Jacobus Contareno dux Vene- tiafum scribit nobili viro et amico Mathut (Mathaes) palatino Ungariae, quod Bodogerius Blanchus sua conquestione monstraverit, quod eo piidem in RWWTA. 369 in pttiiboa Hnagttrke MeMatMu mte emn bon» wm modieis ezislea^ Herka filifiB qiiaiielenter et oeeesarias debet ezhibera, et eos doo liberat sine speeialiboa litleris regiis. WmB9l: Aeta extera L eH. MCOLXVin. Meliiaa. m9. 25. SepiembrU. Earolas L lez mandat oa- stelano castri Trani : Cum beneplacitiun dns rit^ qnod Nicolaas filias comitis Faieasii et Stepbanus filins Stephani bani qui in castro Trani custodiuntnr, ut obaidee iiberentar de carctte et ad propria levertanlor, ut eoe ad requi- rilioBem patrie J. Dragmnrie epieoopi, eoluiyasli et fiHoSttaria regis fier qoem eoa ad pmflea eOTom reimllat abire Hbere. Wengel : Ao$a «vfeHi 1. 63. MCCLSIX. Apud civitaiem taadenaem. 1279. 8. Oetobria, Praesestibus firatre de ordine minorum Baimundo s. Aquilegensis ecdesiae capellano et nobili riro Anaebno de la Tuire, saer. ptiL nolario de Mediolaoo» Bokindo de s. Angdo, Oatario dwti d. Flitrisffehae, testibas ad hoc ^oeatis Bm. d. Poter Baimondos s. Aqoilegenris sedis patriarcha ist Irtriae atqae Carniolae Mavefaio ordinavit NieolAom Delfinimi de Vooeliie aielDdiaoonom Polensem soom nonthim et proearatorem ad ezigendum Jnra et mtioDes ipsioa palriar- due el egus eeoleriae in Istria et Si«vonla et ad in^onendum ibidem eoileetaa et ad ezigendiim poonas et baima ri neoease ftierit Joannea de Lopico acripeit. I^ eoUectUme d. KmdUr Ih^gesHni. MOCLXX. In caetro Bodemri. 1279. 17. NovembriB. PfaUippae epieeopus Fizmanus ap. sedis kgalnsi ad qoaerellam ^iscopi Zagrab. Timotliaei, qood judioes et homines de Veruohe et de Lipaa et ocmiitata riusdem, Zagrab. dioecesis, praetezta gaerrarum, quae in illis partibas fuenmt retroaetis tem- poriboe> Don oararunt de dedmis ad ecdesiam speotantibus neo oorant in aliquo respondere. Iniungit igitur guardiano fratnim minorum de yeniche qoatenua praedictos judices et homines ad solyendas decimaa moneat et iudicet TMm: Mon. HiH. T. /. p. ftOl. MCCLXXI. B^ohe. 1279, 31, Deeembria, Petrus banua totius Slavoniae significat, quod oum una com nobilibua regni Slayoniae in congregatione 370 I. KUKmjwid^ sederet generali, yenit ad eius praesentiain comeB Ponsa et irater ejus maglster Qeehe exhibentes privilegia LadiBlai regis ac Kicolai bani filu Stephani, ante- ceBBoris ejua et quamplures litteras regias, quaadam etiam Belae regis felicia reeordationis, super gratuitia et meritoriis eervitiis eorundem, ita quod idem comes Pousa, magister Geche et umyersi populi eorundem in comitatu Cri- sienu et Simigiensi yidelicet in Vrbona, Ohemaborda et Buchina existentee, a iudicio et iurisdictione comitiB GriflienBis et de collecta septem denariorum quae ratione lucri camerae annuatim ezigi conBveyit exceptii et Bolum judido bani totiuB Blavoniae astare tenentur. Priyilegium igitur hoc confirmat banua cum BodiB BuiB et nobilibuB regni. OriginaU in parva earta pergamenea in mea coUectione, MGGLXXII. 1279. LadiBlaus IV. rex ad petitionem JohanniB, Leonardi, Stephani et Doymi comitnm de ModruB, Vegla et Wynodoi, ut omnia pri- yilegia, quae pater ejuB Friderico, Bartolomaeo et Qyidoni comitibuB patribas eorum dederat, buo priyilegio confirmaret ; attendeuB fidelia seryitia dictomm comitum, quae ei et progenitoribuB eiuB impendiBBent^ memorata priyilegia trauBumit et conflrmat. Datum per manuB magistri Nicolai Albensis electi et aolae yicecancellariL P^er : Cod. dipl. T. V. vol II. p. 552. 554. MGGLXXnL 1279. Ladislaus IV. rex notificat^ quod procuratores Jo- hanniB comitis de Wegla, Winodol et Modnis exhibuisBent ei priyilegium patris eius Stephani V. regis a. 1271. super potestate de Scenia concessom, petentes idem priyilegium confirmarL Guius petitioni rex annuit. Ex acHa per banum Khuen-Hedervary ex regni archivo dblatia. N. B. A, 1646. Nr. 2. MGGLXXTV. 1279. Ladislaus IV. rex commendat memoriae, quod ipse et domina regina consors ejus comitem Perchinum ad Xarolum regem Siciliae socerum suum pro agendis arduis negotiis miserint, idemque apud eum fhnctus legationis officio, cum esset in suo redditu inddit in latrones ibique per eosdem miserabiliter extitit interemptus, et post mortem ejus Nicolaus banus totius Slayoniae oniyersas possessiones eiusdem exiBtentes in Slayonia occupasset. Verum quia Merculinus comes ayunoulus ipsius comitis Perchini dimidietatem possessionum ipsiuB, suam esse per priyilegiales litteras capituli Strigon. ecclesiae et alia documenta cum eyidentia demonstrayerat, rex eandem medietatem dicto Merculino comiti restituit in perpetuum, residuam autem dimidietatem restituit Antonio uterino fratri comitia Perchini. Insuper donayit eis omnes alias possesBiones quas Perchinus ex collatione regia obtinebat propter fidelia seryitia Merculini, quae primum patri regis et demum ipso regi omni tempore exhibuit. Datum per manus magistri Nicolai aule yicecancellarii. Ex actie per banum Khuen-Bedervary ex regnf archivo ablatis N, JR. A. Fase. 1532. N. 38. MGGLXXV. m9. Ladislaus IV. rex attendens fidelitates et laudabiles famulatus ac strenuos actus militiae nobUium jobagionum castri et praedialium suorum in comitatu de Bjuche existentium, quos iidem primum Belae regi ayo et Stephano patri suo et demmn ipso regi in aetate tenera constituto in BBOBffTA. 371 omnibiu ezpeditionibas regni ezhibuenint, eximit eoBdem nobiles specialiter antem Petmm filiom Tnraohk jobagionem caatri de Bynche et einsdem poBte* ritates a jndicata, jndido, jurisdictione et poteatate bani Henrid filii Nicolai qnondam comitia de BTUche et aliomm comitnm pro tempore conttitutorum et quidem tamquam veroe et naturales servientes regalea ultra Drayam oon- stitutos, juzta Hbertatem eomndem nobiliunL Datum per manus magiatri Ni- colai aulae TicecanceUarii. Ex aetis a bano Khuen-ffedervary ex arehivo regni dbkUia, N, B. A, Faac. 562. N. 36. Cod. dipl patrius VII. p. 172. MGGLXXVI. 1279. Joannes archiepiscopus BpalatencuB insultoB Bibeni- censium propter non consecrationem electi per eos (contra ordinem et legem) Ungari Pauli in epiflcopum, et per hoc videns periculum non tantm rerum Buarum Bcd quod graviuB est personae Buae, eundem coactuB couBecravit. PhilippuB tamen episcopuB firmanuB et ap. BediB legatuB, eandem conBccra- tionem per eum una cum TinienBi et NoneuBi epiBCopia peractam caBsavit et irritam proclamavit qua indebite factam, praecipienB Paulo sub poena ezcom- municationiB, ut ultra non electus sed Paulus flimplidter Tocaretur. Farlati: Hlyr. sacr. T. IV. jp. 355. MCOLXXVU. Zagrabiae. 1279. Nicolaus banus totius Bhiyoniae notificat, quod Petro filio Borch de genere Agha ez una parte et magistro Manfredo archidiacono de (}erche decano ecdesiae Zagrab. vice et nomine capitnli ez altera perBonaliter constitutiSi idem Petrus confeBsus sit, quod cum famis inedia et periculo propter instantem temporis sterilitatem laboraret, terram 8uum haereditariam.Cozolin vocatam, in montibus super Casna ezistentem prope ecciesiam beati Mathaei sum onmibus pertinentiis praefato capitulo pro viginti sez marciB denariorum Zagrabiensium, quorum singulae quinque pensae marcam tunc temporis faciebant, tradidisset» astantibuB etiam Potola et Borch fratribus dicti Petri, Ditrico et BerTslao fratre ejusdem de gene- ratione dicti Petri commetands eiusdem. Metae autem terrae sunt a parte meridionali terra Cruciferorum de Planina in una valle quae vadit pelr potok Bopoth et venit sursum ad terras Ditrid et Berizlai patris eiusdem et per varias metas arboreas et terreas ascendendo in montem venit ad viam pu- blicam per quam itur ad Vorosd. Per bonum spatium jungitur terrae Potula et per varias metas venit ad viam quae vadit ad Glaunicham, et venit ad montem ubi vicinatur terrae Vychech, et pervenit ad quandam ruperturam Gurhuc, et ascendit ad monticulum Cuoshegh (Knezberg?) et procedendo per vallem ad primam metam Zapoth. TkaliH6: Mon. episc. Zagrab. L MCCLXXVIU. Zagrabiae. 1279. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis signi- ficaty quod fratre Johanne priore de Thoplica, pro venerabili viro fratre Matbaeo abbate de eadem Thoplica et conventu ejusdem monasterii a parte una, et Badyslao, Jescen, Gordomel, Senko filiis Isan de genere Bathey ab altera personaliter constitutis, idem Badyslaus et fratres sui confessi sunt terram suam in Eyrha vidnam terrae eiusdem abbatis Chememicha vocatam, eidem abbati et monasterio de Thoplica vendidisse pro viginti novem marcis et dimidia denariomm banalium, quorum singulae quinque pensae unam mar- cam fadebant Prima meta dictae terrae indpit in confinio terrae grange de 9^12 I. KIIKDL1BVI6, Bq^ kxla «rboien htes^ vique ad mnlMm Chmmmmth», MBde mdife ad aliiim imlain YokftMck, nbi idam iitvIu cftdit in (%6Menieh«a. DoBde ttfqve ad Tortaoem noBtia ed lapidoii Zeno Yocetiim. Deiiide ed mlltm qiiae tcsdit ia BKtexiem, deinde dMeeMdene ad tamuoi Boaiwiriae^ qeee eat «bbatia. On§. maik tfi erdiee oom. Lmd, Bki^ap. N. 7. JS. £ayflhanus, frater eius, tacita veritate non .... litteras regias recepissent super eo: (iund magister Joachimus infidelitate per- petrata fuiaset interemptus. Unde cum idem nuUam infidelitatem contra re- giam Maiestatem commisisset, imo semper studuit suis meritoriis servitiis cx)m- placere, vult ut omnia privilcgia ejus et litterae ejus si quae contra Joachimum processerunt, cassentur, nullasque vires habeant, quia dictus magister Joa- chimus pro fidelitate coronae regiae pcr suos aemulos extitit interemptus. Fejer: Cod. dipl. T. VIL vel IL p. 82. MCCLXXXVIir. Venetiis. 12S0. 18. Julii. Capta fuit pars in maiori con- silis, quod comes Fredericus, commune et universitas totius Veglensis insulae ex una parte et VeglenHis episcopus ex altera parte debeant facere refici corapromissura inter ipsas partes hactenus factum et hoc infra unum mensem sub poena librarum MM. pro qualibet parte. Item pro discordiis quae sunt inter ipsas partes, quaelibet partium debeat eligere unum iudicem arbitrum REGESTA. 375 et tertius eligatur per d. ducem et eius cousilium et possint dicti judices eligi de omni loco et de omnibus officiis. Ljuhic: Mon. L jj. 126. MCCLXXXIX. Apud urhem vetemn 12h(), 16. Augusti. Nicolaus III papa perscribit archiepiscopo Bpalatensi, multa dura et amara discrimina terrae sanetae, quae ei nuper intulerat vis hostilis, cupiens igitur eandem e ma- nibus impii Tyranni recuperaxi et recuperatam stabiliter conservari, communi voce declarat esse necessarium ut Fratres Hospitales 8. Joannis et militiae Templi Hierosolymitani ad unius ordinis unitatem, seu religionis unionem reducat, super quorum unione hactenUvH etiam tempore Lugdunensts concilii mentio facta fuit. Mandat ergo archiepiscopo ut cum suilraganeis suis in provinciali synodo, prout ei iu aliis litteris iniunxerat, habito super hoc con- Hilio, de eorum deliberatione quantocius edoceat. rejer: Cod. dipl. T, V. vol. III. p. 42. — Farlatti: IIL 29(). MCCXC. 12H(). 19. Augusti. Ellsabeth maior regiua Hungariae, ducissa de Macbov et de Bosna, cupiena fidem catholicam in piraedictis ducatibus et in comitatibus de Posaga et de Valcov, depulsis inde haereticis, dilatari, ad re- quisitionem Philippi legati apostolici promittit, quod omnia statuta et decreta eontra haereticos per sedem apostolicam edita observabit et per subditos suos observari faciet. Datum per manus m. Lucae Strigoneusis praepositi et aulae reginae cancellarii. Fejer: Cod. dipl. T. V. vol. III. p. 37. MCCXCL Arbae. l^SO. 23. Augusti. Gregorius, Arbensis episcopus, una cum 8U0 capitulo rogat in scriptis comitem, judices, cousiliarios et totam co- munitatem Arbensem, cum idem comes Marcus Michael fecisset episcopum Arbensem, Dominicum archipresbitenim et alios clericos forbanire ut nuUam habeant humanitatem cum Arbensibus, quod nuUura audeant impendere servi- tium illis sub poena perperorum 50. quod est valde dissonum rationi, ut a tam gravi processu suos animos revocent, dantes eis terminum usque ad tertium diem, alioquin contra eos procedent secundum quod dictaverit ordo juris. Et haec amonitio lecta est in ecclesia cathedrali die uono exeunte augusto. IJubic: Mon. I. p. 127. MCCXCII. Bndae. l^SO. 23. Augusti. Moys, magister tavernicorum do- minae reginae signiiicat, quod comes Andreas filius Johannis de Wruzy, ser- viens ejus, diversis fortunae casibus committeudo plurima opera fidelitatis et servitia ubique, specialiterque in Teutonia ubi extractis dentibus ac amputatis digitis per Teutonioos multa cruciamina passus fuit, exhibuisset, et demum Michael filius eius a tempore pueritiae suae cum orani fidelitatis studio existens in domo eius ei et consorti suae laudabiliter scrvivit, in quorum servitiorum recompeusatiouem terram suam haereditariam Fekethew inter terras Zyman et Fyzesth, inter terram Kus Segesd sitas contulit iu perpetuum. Ex actis monasterii Ourich. Fasc. I. nr. 4. Per banum Khuen-Hed^vdry ex archivo regni aUatis. Eiusdem priv. transumptum Ladislai regis post ohitum magistri Moys a. 12S0. Fa^^c. I. N. o. 376 '• KUKtTLJKVI(5, MCCXCIII. Sttigonii. i^. 17. Octohrifi, Lodomerius, archiepiFCopus Strigoniensis, Dyonisiua Jauriensis, Petrus Transilvanua, Thomas Vaciensis, episcopi, confirmant ad petitionem Thimotbei, epiacopi Zagrab., donationem comitatuH de GuerHencbe factam per Ladislaum IV. regem ecclesiae Za- grabiensi. Tkalcic: Mon. Hist I. p. 2()2, MCCXCIV. Suh casiro 0*ail. 1S8(). 30. Octohris. Capitulum eccleaiae Za- grabienais aignificat, quod inter Nicolaum banum et auo» cognatoa ex una parte et Stephanum et fratrea eiua filioa Babonig nec non Joannem et Doynium, comitea de Vegla et de Modruasa ab altera parte pax et concordia inita sit. Mg. In archivo com. Frangepani in caMello Forpetto. N. 7. MCCXCV. In castro Strigoniensi. 12S0. 6. Nov. Philippua, epiacopus Fir- manua et ap. aedia legatua, conlirmat ad petitionem epiac. Zagrab. Thimotbaei donationem caatri de CTarig factam ecclesiae Zagrab. per Ladislaum IV. regem. TkaUU: Mo^i. Hist, T. I. p. '202. MCCXCVI. Chasmae. 1280. 8. Nov. Jacobua praepoaitua Chaaraenais, de- cretorum doctor et d. papae capellanus, refert Philippo episcopo Firmano et legato apostolico, quod erga conquestionem cpiscopi Zagr. et ad mandatum eiusdem legati villicoa de Vereuche et de Lipoa et cum eis viginti quatuor utriuaque villae maiores, aeniores et iuratos, autoritate eiua fultus, soUemniter aententia excommunicationis innodaverit, et totam terram reginae aenioris ecclesiasfico subiecerit interdicto. Tkalcic: Mon. Hist. T. I. p. 203. MCCXCVfl. In Slankamen. 12ii0, 11. xYovem?>ns. Ladislaus IV. rex signi- ficat, quod cum Sebaatianua filiua Alberti, ad nuliam expeditionem et con- gregationem regni tam generalem quam privatam venire contumaciter negle- xerit, imo infidelibus adhaerendo contra regem processcrit, damna quam plu* rima inferendo, terram eius Ibran, eomiti Sepbrido filio Marcelli pro fidelilnis servitiis, specialiter pro etlusione sanguinis et morte Ivancae fratria sui, qui in expeditione contra regem Boemorum dimicando extitit interemptus, contulerit possidendam. Fejer : Cod. dipl. T. V. vol. III. p. 32. MCCXCVni. Venetiis. i^.s'0. i.">. Novemhris. Capta fuit para in maiori con- siiio, quod nobilibua viris Nicolao Storlato et Rogerio Mauroceno confirmetur carta concessionis factae nobili viro Gvidoni de Canali et Petro Storlato et Leoni Sanuto et Johanni Barvecio et Marino Dandulo per venerabilem abbatem de Sansego (Su§ak) pro insulia per ipsum abbatem concessis praedictia no- bilibua. Ljuhic: Mon. I. p. 128. MCCXCIX. 12S0. 7. Decembris. Capitulum Cliasmensis ecclesiae significat, quod Georgio filio Zlobsa tam pro se (luara pro Nicolao fratre suo a parte una, ab altera autem Ladislao filio Pousa coraite de Ruicli, serviente Nicolai bani filii Henrici bani vice et noniiue eiusdem domini sui, personaliter con- stitutis, idem Georgius concambium super terris cum eodem Nicolao bano B£G£8TA. 377 fecisse retuUt, ita videlicet, quod omnea terras ipstiin et fratrem suiim Nico- laum in comitatu de Ruieh contigentes, nec non terras comitis Pauli filii Endre fratris 8ui, eodem Paulo sine filiorum solntio deceden*e, iuxta regni consue- tudinem ad ipsum et fratrem Micolaum devolutas, in predicto comitntu exi- stentes, et insula seu indagine eiusdem comitis Pauli in districtu de Crisio inter aquas Blyzna et Velika vocatas, eidem Nicolao bano perpetuo possi- dendas assignaverit; pro quarum terrarum concambio idem banus, sicut prae- dicto comiti Ladislao constat, quandam terram suam apud S. Beaedictum, Poloncha vocatam, ipsis Georgio et Nicolao assignaverit, solvens eis insuper quadraginta marcas. Originale perg, cum sigillo pend^nti in mea collectione. MCOC. Romae. 1280. IH, Decenihris. Nicolaus III. papa scribit archiepi- scopo Jadrensi, quod ad eius audientiam pervenerit, quomodo Marcus Mi- chael comes Arbensis, Stephanus de Forma, Madius de Paireo et Zodenicus de Zodenicis, tunc judices Arbenses contra Franciscum abbatem monasterii s. Petri ord. s. Benedicti Arbensis dioecesis, cura ipse per eos citatus acces- sisset ad illos, ipsum per roultos dies in palatio s. Cnicis, capellae ipsius monasterii, fame, siti, pluribusque aliis affiictum iniuriis stare fecerint, et eundem ad suum monasterium redire minime permiserint, asserentes se velle ipsum comburri, quare ipse abbas per vim et metum coactus fuerat suo monasterio renuntiare, praestito super hoc corporali juramento. Mandat itaque papa, si praemissis veritas sufiragatur ut eundem abbatem a juramento absolvat, comitem vero et judices excommunicatos publice nunciat, et abbatem in pos- sessionem reducat. Ljubic: Mon. I. p. 12S. MCCCI. Prope Warknn. 12ii(). Ladislaus IV. rex mandat Stephano bano totius Slavoniae ut ad quaerelam Behis, Nicolai et Stephani filiorum Behis, (iuod Bachader possessionem ipsorum Lapathk potentialiter occupatam deti- neret, ut eandem possessionem eis reddat. Kx archivo camerali Budensi. — Wenzel: Cod. dipl. Arpad. XII. 326. MCCCII. 12S0. Ladislaus IV. rex notificat, quod Vrkim banus, fiUus Ipo- liti de genere Thomoy, in praesentia et de beneplacito eius medietatem om- nium suarum possessionum et Dyonisii fratris sui, sine haerede decedentis, videlicet: Pachey, Jaksynch, Susy, Vesnich, Petrich, Solch, Katha et Tuuch vocatarum cum appertinentiis in comitatu Syrmiensi existentium propter uni- onem et mutuae consauguiueitatis dilectionem, Dyonisio comiti, filio Dyonisii (luondam Palatini de eadem generatione, reliquisse et donasse confessus sit tali conditione, quod si eundem Vrkun banum sine haeredum solatio primo mori contigeret, dictam medietatem possessionis eiu.sdem Vrkuni bani, idem Dionisius comes cum medietate aha sibi devohita possideret. Si haeredes ha- buerit remanebit eius medietas ei.s, si autem Vrkun et Dyonisius haeredibus carerent, possidelnt ambas medietates Nicolaus frater Dionisii et eius haeredes. Cod. dipl. patrius VI. p. 205. MCCCIII. 12S0. Ladislaus IV. rex ad intercessionem Philippi episcopi Firmani, ap. sedis legati, oninia statuta contra haereticos, specialiter de Du- 378 I* kukoljevkJ, calii et dioecesi Boftnensi ac quibufldam adiacentibus terris, sub eius dominio constitutis, poenis canonicis substerni et executioni dari jubet. Fejer : Cod, dipl. T. V. vol. IIL p. 'f-'). MCCCIV. 18^. Elisabetha maior repna manifestat, quod attendens mul- tiplices fidelitates nobilis viri Jacobi fiiii Ponich de genere Buzad, magistri dapiferorum suomm, quae regi Stephano consorti suo et regi Ladislao filio in diversis regni expeditionibus et necessitatibus ipsius Ladislai filii adhuc iu tenera aetate existentis exhibuerit, post mortem etiam Stephani regis reginam nullatenus relinquendo ct pro ipso filio suo Ladislao se et sua variis pericii- lorum generibus exponendo, specialiter cum effusione sanguinis quum in ex- pugnatione castrorum de Nowak et Paka (in Cris. comitatu) coram oculis suae Maiestatis laudabiliter dimicaveril laetalia et mortalia vulnera subferendo. In recompensationem ipsorum servitiorum contulit ei possessionem Chechy in comitatu segusdiensi. Datum per manus magistri Vrbazii, praepositi ecclesiae 8. Petri de Posega, aulae reginae cancellarii. Wenzel: Cod. dipl Arp. XII. 301. MCCCV. Za^rabiae. l^SO. Iwan comes filius Irizlai significat, qiiod pro remedio animae suae contulerit ad honorem Dei et virginis glorioaae partem terrae suae hacreditariae Brezoicha vocatae, cum quadam vinea in Chucheri sita, abbati et conventui s. Jacobi de insula prope Zagrabiam Cistercieiisis ordinis, ita ut etiam abbatia sub nomine ipsius comitis in ipsa terra Brezoicha ordinetur et aedificetur. Meta terrae incipit a via retro capellam iuxta rivulum Mochirad, inde versus meridiem, inde ad alium rivulum Damerie vocatum, inde descendit ad fontem Bukovi et versus septemtrionem per silvam Starch, inde per viam antiqiiam venit ad campum, et iuxta nemus ad locum Tho- polgran, inde tendit ad locum Rakitgran et arborem Brezth, venit iterum ad rivulum Damerie et per magnam viam ad primam. TkaUi6: Mon. Hist. T. I. p. 205. MCCCVI. Zagrabiae. 1280. Ivan comes filius Irizlai, comes de Ocluch, (Oki^) significat, quod terram suam prope Zamobor sitam, iuxta ecdesiam s. Elenae, contulerit ecclesiae s. Mariae virginis, abbati et patribus (^8tercien.Mi< ordinis in eadem ecclesia deo famulantibus, ecclesiae videlicet b. Mariae. quae est sita in terra sua Brezoicha. Cuius tcrrae nieta incipit a meridie iu arbore Oimulchin, tendit sub montem tftraznivrh, cadit in unam viam, quac procedit in dictum montem, et per eandem viam venit ad Teluk portae inda- ginia, inde ad laevam manum girat per eundem Teluk et descendit ad antiquani piscinam quae pertinet ecclesiae s. Elenae. Per varias metas venit ad locum Mlaka et vadit ad primam. Tkalcic: Mon. Hist. T. L p. 20fi MCCCVII. 1280. Capitulum ecclosiae beati Petri de Posaga notum facit. quod Racoldus filius Rolandi bani confcssus .slt, particulam terrae suae Pechuac, quae Jelsevik dicitur, Ladizlao, Arnoldo, Gulae et Blasio filiis Zoboo, vendi- diflset pro triginta marcis denariorum. Meta terrae incipit iuxta quoddam Kalistii quae est iuxta riam in nioute Mocheych, desceudit inferius ad Jel- sewech potok, indc per silvas et planiciem iuxta quoddam Fuk, quod dicitur BEQESTA. 379 GradiniD quod currit de fluvio Morchuna, inde ad fluvium Zawa et per silvam venit iterum ad fluvium Murzuna, transitoque ipso ad vnllem in qua eet Gra- machnik potok, inde ad Berch et ad priorem Kali$itam. Wenzel: Cod, dipL Arp. IX. 2^ri. MCCCVIII. 12S(K Capitulum eccles. de Posaga notum facit, quod Ybrahun Rlius Ahae, Apa filius Ezbeusy, Mutimir fllius Negani, Gurdusa filius Zlau- meni de Churkunyk, jobagiones castri, postulaverint unum a capitulo trans- niitti, qui terram ipsorum de Churkunyk, quam dudum perditam et amissam per humanitatem et expensas Ybrahimi recuperarunt, certis metis distingueret et portionem Ybrahimi separaret. CMiua terrae Ybrahimi, ei a tota generatione concessae, prima meta incipit iuxta fluvium Churdunyk, inde tendit iuxta terram Batua comitis, per varias metas eundo commetatur terrae filiorum Negan, Mucimiri et Andreae et Jacobi fllii Nerad. Inde ad magnam vallem iii <]ua currit Seryzeunik pothok, pervenit ad latus cuiusdam lapidis et tendit ad montem maximum, descendit ad quoddam pothok et transito ipso ascendit nd montem Oatri hig, descendit ad vallem et ascendit ad vinm quae vocatur Banuta, deinde cadit ad fluvium Prezekoulich ct per ipsum vadit ad Zelemen, descendit ad fluvium Churkunyk ubi in eum cadit Prezekovech, venit ad viam et cadit in stagnum Truglo. Wenzel: Cod. diph Arpad. XIL 314. MCCCIX. Jadrae. rJiSl. IH, Januarii. Temporibus Joannis Danduli, ducis Venetiarum, magistri Laurentii, archiepiscopi Jndrensis, Gabrielis Michaeli, comitis, Petasca filia quondam Bratellae promittit solvere nobili viro Damiano de Begoa jadertino septem libras denariorum Veneticorum parvorum hinc ad fcstum s. Michaelis sub poena dupli et hoc pro blado ovili habito ab eodem. Coram testibus Slavosco piscatore et Mathaeo filio Joannis pelliparii. Cavatae examinator manum misit. Vincentius ecclesiae s. Stephani diacouus notarius scripsit. E meis miscellaneis Dalmaticis antiquae collectionis. 3ICCCX. Venetiis 12*8iones in Borsodiensi, Gomoriensi, Simigiensi, Vesprimiensi, Sabolchensi, Zemplinicensi, Byhoriensi, Posonieusi et Pestiensi comitatibus Hungariae. Item in comitatu de Posega, et castrum Nagy- Kemluk, ac inter fluvios Dravam et Savam in Slavonia. (Confer nr. MCCLIV.) Fejer: Cod. dipl T. VIL vol. II. p. !)!K MCCCLVI. 12S3. Ladiftlaua IV. rex dat pro mcmoria, quod comes Bene- dictus filius comitifl Iwance exhibuorit prinlcgium matris ejus reginae Elisa- bethao, dncianac totius Slavonine, de Macliov et de Bozna super concambio pOHsossionis suae Podgoria, (inani a Matbia et Petro filiin Mortunus compa- ravemt pro torra Vrbua, cum litteris per patrom Pouce, episcopum Sirmi- BEGE8TA. 303 ensem aulae cancellarium a. 1282. extradatis, peracto. Quod privilegiiun rex confirmat. Datum per magistrum Bartholomaeum, praepositum s. Martini de Scepes aulae vicecancellarium. Ex aciis per banum Khuen-Hedervdry ex archivo regni ahlatis. N. E, A. Fasc. 1503. N. 23. MOCCLVII. 12S3. Elisabetha regina donat terram Vrboa seu Orbova, quam illa licet alias Thomae filio Comelii et Joauni filio Nicolai de genere Cbak contulisset, postea tamen ab iis receperat pro comite Benedicto filio Joance et eius haeredibus, tum in concambium possessionis ipsius Podgorja, quam a Mathia et Petro filiis Mortunus comparavit, cum etiam erga super- additas et in Ladislai regis filii sui e quorundam infidelium captivitate re- demptionem conversas 200 marcas, iure perpetuo concessae. Anuo vero 1283 per dictum regem I^dislaum pro eodem Benedicto confirmatae. Ex transumpto capituli h. Petri de Posega pro Joanne filio Simonis de Welika a. 1370. confecto. Ex archivo regni Cr. per hanum Khuen-Uudervdry ahlato. MOCCLVIII. 1283. Frater Dominicus, magiater hospitalis et totus con- ventus Cruciferorum s. regis Stephani de Strigonio notificant, quod nobilis vir magister Thomas filius Petri de genere Bancha, nepos Stephani Oardinalis, nomine suo et discreti viri Vrbazi praepositi ecclesiae s. Petri de Posega fratris sui confessus sit terras et possessiones suas Fumad vocatas, partim in comitatu Borsodiensi partim Strigoniensi situatas dedisse in concambium Lo- domerio archiepiscopo Strigoniensi pro terris in Susol, Lovcha et Poroztohiuk. Wenzel: Cod. dipl. Arp. IX. 36S. MCCCLIX. Suh castro Perestian. 1284. 6. Fehruarii. Ladislaus rex «igni- ficat, quoi Stephano et fratribus suis, filiis comitis Opoy, hanc duxit gra- tiam faciendam, quod si dictum comitem Opoy, fratrcm eorum, possessiones suas qualicumque modo alienare contigerit, portio eorundem filiorum suorum semper salva permaneat et illaesa. Orig. tn parva cartula perg. in mea collectione. MCCCLX. Scardonae. 1284, 11. Februarii, Capitulum cath. ecclesia b. M. virginis de Sardona significat, quod nobiles viri civitatis Scardonae vide- licet : Lubavac filius condam Bartodruzzi, Cosmas et Michael filii condam Do* brosii cognomento Tvardouh, Pribinus et Bosanus, Berislavus, Dominicus, Lau- reutius et Zune pro parte Hua et omnium civium Scardonensium, pro parte vero altera nobiles viri Purthio condam Stressimeri in persona d. Bani Pauli tamquam per pactum pro eo quod dictae civitatis cives tenebantur ad castrum Scardonae in quibusdam servitiis, videlicet vigilias seu custodias servare, vineas et terras colere, et aquam portare, itinera et alia servitia consveta fa- cere, his et aliis cupientes absolvi et esse liberi et frui libertatibus civilibus, convenerint cum bano et se obligaverint eidem annuatim et in perpetuum solvere duo millia librarum, et pro pedagio portarum civitatis, pro piscaria, pro macello et pro arboragio portus et pro transitu barchanei.Iibras 600 vene- torum parvorum. Item iidem obligaverint se in perpetuum facere conducere monasterio s. Elisabethae santimonialium, ubi deget d. Stanialava soror dicti d. Pauli bani, et hoc pro necessitate dictarum dominarum et capellanorum 394 <• KUKULJEVld, eoriindem, fn lignis quatuor vicibus in annOi omni yice quatuor barcas vul- gariter dictas Bastassizzas, facta tamen prius satisfactione dictae civitatis ci- vibus videlicet Wladislavo filio Petri, Stoyslavo et Lucae, filiorumque Berizei et comiti per d. Paulum banum pro quibusdam territoriis, silvis et campis, pratis, aquis et quas eidem cives vendiderunt dicto d. Paulo bano et consorti suae d. Ursae Banissae pro tribus millibus librarum. Quod si dicti cives aliud fecerint vel essent ausi contraire dictae compositioni, obligaverunt se duplum solvere et ad pristina servitia redire. Praesentes fuerunt Damianus, episcopus Bcardonensis et viri nobiles: comes Neliptius, filius condam Georgii, comci$ Budislavus Corbaviensis, filius condam Curiaci et alii quam plures. LtMnus: De regnis DaJm. et Croat. Lvb. IV, cap. XIIL MCCCLXI. 1284. 14. Fehruarii. Capitulum ecclesiae 21agrabiensis notificat. quod Pribk, filio Priba, de genere Priba ab una parte et magistro Jacobo no- tario nobilis viri comitis Eadizlai filii Stephani vice ac nomine eiusdem dominl sui ex altera parte, personaliter oonstitutis, idem Pribk confesus sit: quod cum Wlkouoy proximus suus, videlicet frater patris sui, captivitate theutoni- corum tempore Dumolchar quondam capitanei de Carintya incidisset, et per Dionysium banum bonae memoriae fratrem praefati comitis Badizlai, de eadem captivitate pro quinquaginta marcis fini argenti liberatus fuisset, pro quibus etiam memoratus Wlkovoy universas terras suas haereditarias et emptitias postmodum fratri eiusdem comitis Radizlai obligaverati et ad praesens idem Pribk inopia sibi adimente facultate persolvendi praedictam pecuniam, memo- ratas terras proximi sui praememorati redimere non valeret, nihilominua re- cipiens satisfactionem domino comiti Badizlao, terras suas Buzindol et Toplicha, existentes in Podgorja titulo venditionis legitimae, condigna aestimatione no- bilium regnii praefato comiti B. tradidit pro 50 marcis fini argenti, septua- ginta marcarum denariorum banalium facientibus, cum tunc singula marca septem pensas monetae valuisset. Terram autem Buscindol habitatoribus de- stitutam pro 45 marcis, terram vero Thoplicha pro viginti -quinque marcis per nobiles regni aestimatas. Betulit etiam dictus Pribk, quod litteras seu instru- menta quas habebat super iure dictanim terrarum in combustione civitatis Grecensis amisisset, unde si forte repertae fuerint, illas cassas et nulliu8 valoris esse declaravit. Metarum terrae Buscindol sicut magister Gregorius archi- -diaconus de Bekchin retulit, prima incipit in loco ubi sunt tres monticuli, ubi est via publica, quae vulgariter Clauch dicitur, ab occidente comitatur terrae Mark filii Zlavina et Alexandri filii Obroni. Procedit porro inter vallem Buscin et vallem Buzan et pervenit ad terram Descen filii Velezlao et per quandam viam aiitiquam ad metam ubi sunt spinae gymulchin vocatae, ab occidente terra Descenmark, Alexandri Gregorii filij Dibk, Boris filii Loicha, ad septemtrionem terrae Wlkoy filii Vrban et Tolk filii Tolizlao et pervenit ad fluvium Buscinpotok et superius pervenit ad fiuvium seu vinculum cuiusdam flnvii Dank potoka. Per longum spatium venit ad pedem montis magni Pre- copa vocati, et per scissuras et cacumina montis veuit ad terram filiorum Badomiry, et per varias metas tendit ad viam antiquam iuxta terram filiorum Badomiri praedicti et venit ad montieulum rotundum ubi eat meta terrea angularis et ibi commetatur terrae generationis Varatimiri, et ad quasdam fru- tices spiuarum Chypke vocatas, ubi est fons exilieus et transcurrens, et per BEQESTA. 395 curoum eiusdem fluvii cometatur terrae Alexandri filii Obrani et per longum spatium cadit in alium fluvium Lascouech ubi sunt dumi avellanarum, a siuistris tetta generationum Varatimirichi et per longum spacium cadijt in fluvium Ru- foin et p^r varias metas ad primam. Terrae autem Thoplicha in Podgorya in- cipit meta super aquam Thoplicha, ubi coniungitur aqua Rascha/ declinans in portu, venit ad viam ; aacendens in montem Yidoua goricha ubi a meridie comme- tatur terrae Bogdan et Dragoa filiorum Badizlai, et tendit ad promontorium eiua- dem montis et a meridie commetatur terrae comitis Badizlai, quam comparavit a Yechedrag de Bascha, et pervenit ad quemdam montem, et versua aquilonem descendit in vallem ad fluvium Bascha. Transiens fluvium vadit ad monteni (}azlicha, et super alium montem nemorosum et per longum spacium ad la- pidem rubrum, vulgariter caruaui Kamen dictum. £t versus orientem ad quandam viam magnam, et per longum spatium descendit in vallem, et per- venit ad fluvium Zyuin et directe procedens cadit in aquam Thoplicha et per eandem procedens, revertitur ad angulum primum, ubi aqua Bascha cadit in aquam Thoplicha et sic terminatur cursus metarum. Beambulationi huic asti- terunt personaliter vicini et commetanei: Alexander filius Obranii Leuk filius Yelezlao, Mark filius Cherk et Byta filius Thordosa de genere Yaratimirichi et Wlkoy filius Yrbau jobagiones castri de Podgorya pro universis proximi» et cognatis qui venditionem consensu suo ratificarunt. Originale Doc, in magna carta pergamenea in mea coUectione. Jkf CCGLXII. Ragnsii. 12S4. 18. Aprilis. Frater Bonaventura archiepiscopiis Bagusinus in praesentia capituli in sala archiepiscopali subdiacono Jiinio dc Prodanello praecepil sub poena excommunicationis, ut usque ad diem Jovia proxime venturum satisfaciat archiepiscopo pleoarie de centnm yperperis sicut in sententia lata per eundem continetur, scilicet 50 de bonis pignoribus, et 50 de fideiussionibus valentibus. Antonius de Carletis civis Parmensis archie- piscopi notarius scripsit. Termino praedicto petiit dictus Junio veniam et mise- ricordiam ab archiepiscopo coram congregato capitulo et petiit promulgationem termini. (Tandem die 17. Octobris eiusdem anni in praesentia d. Michaelis Mauroceni comitis Bagusii; Martini et Nicolai suorum militum, Antonii de Gaioppa cleriei, Yitalis Bodatiae, Clementis de Oangulo, Yrsacii de Gleda canonicorum Bagusinorum, Pascae Yolentis, Juuii de Crosio, Luchari de Fuscho, (trubossae de Banana, Ursacii de Ceriva, Palmae de Binzola, Laurentii de McDcae, Marini de Pizagna, Zersi Savini Bondi, Paschalis Marinelli, Nicolai de Certello et aliorum multorum clericorum et laicorum in sala arehiepiscopali cum archiepiscopus citari fecisset per presbytenim Pascum santisium maioris eccl. subdiaconum Joannem de Prodanello ut compareat coram eo, tandem com- paruit in praesentia syndicorum omnium, et antequam archiepiscopus proce- deret ad sententiam dictus Joannes coepit petere veniam dicens, quod nulla ratione poterat dare pignora quinquaginta yperperorum in quibus conderonatus fuit per archiepiscopum nec etiam fidejusaorert de aliis 50 yperp. Tunc archie- piscopus inclinatus praecibus d. comitis et aliorum laicorum et clericorum accepto a Joanne juramento quod nullo modo dictos yperperos aquirere po- terat recepit ab eo fideiussorera Petrum de Scillo canonicura Bagus. de 50 yperperis et de aliis absolvit eura.) Ex Bullario Ragusino Ml. p. 436» 396 I- KUKui^vid, MCCOLXin. In Potok. 1284. 24, Maii, LadislauB IV. rex jubet matri suae EliBabeth reginaei ut terram Waska ab eccleaia Zagrabiensi iuique occu- patam, eidem restituat Farlati: Illyr, Sacr. T. V, p, 381, MCCCLXIY. 1284. 30, Maii, Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notificat, quod comite Petrus filio Petrilo, Coyano et Iwanus filiis Wlk, nobilibus de Bornovez ab una parte, Wlk filio Budur pro se, et Mileth filio Barnih fnitris sui, Matia filio Odomizel pro se et Jakmin fratre suo, Iwan filio Wlkota, Georgio filio Qoyan, Wlchey filio Oynamer pro se et Guerdona fratre suo, Dragan filio Chernech, Wlkoy filio Dobroslav pro se et Wlchik fratre auo similiter de Bornovez cognatis dictorum Coyan et Iwanus qui se sic esse et vocari asserebant, ab altera personaliter constitutis, idem Wlk et caeteri de parte sua confessi sint, quod terram ipsorum de Glyna cum omnibus perti- nentiis vendiderint unanimiter praefatis comiti Petrus, Coyano et Ivanus pro sedecim marcis singulis cum quinque pensis denariorum banalium, excepta particula terrae in qua est monticulus situs inter rivimi Lokauech et puteum Braik. Ex actis per banum Khuen-Hedervary ex archivo regni ablatis, N, M, A^ Fasc, 1533. N. 6. MCCCLXV. 1284. 30, Maii. Capitulnm ecclesiae Zagrabiensis notificat, quod comes Petrus filius Petrilo ab una parte, Coyanus et Iwanus filii Wlk nobiles de Bomonch ab altera personaliter constituti retulerint, in terris suis de Glyna divissionem et in aliqua parte concambium fecisse, ita videlicet, quod comes Petrus terram suam Goyan et Iwanus eisdem Coyano et Iwanus, hi vero terram suam contignam terris comitis Petrus dederunt eidem comiti Petrus. Metae fuerunt, primo: locus ubi palus Prodor cadit in Giynam et exit ad quandam viam. Inde per eandem viam ad aliam paludem Mecinycha, inde per quandam viam quae ducit ad filios Radovanych et pervenit ad rivum Wlchi. Inde iuxta silvam filiorum Radovan ad quendam puteum. Inde per varias metas ad terram Abbatis, et terram Cruciferorum de Gora et terram de Bornoch ad primam metam. Ex actis per banum Khuen-JSedervdry ex archivo regni ablatis, N, R. A. Fasc. 1533. N. 7. MCCCLXVI. In ecclesia S. Johanis de Dayno. 1284. 31. Maii. Albertun comes Goritiae ex una parte et Albertinus Mauroceno de Venetiis, nuncius, actor et procurator pro illustri domino Andrea dei gratia duce Slavoiiiae, nepote olim Andrcae regis Ungariae, et nepote ipsius Mauroceni avuncuU sui, contrahunt matrimonium pro eodem duce cum Clara filia comitis Alberti. Testes fuerunt pro comite Alberto nobiles viri Hugo de Duyno et Jacobus de Ragonia, et pro parte ducis supradictus Albcrtinus Mauroceno et Marinua Pasqualigo, qui invicem praestiterunt sacramentum juramenti ad altare s. Johannis, dare spem et operam pro posse, quod praedictum matrimonium le- gitime consumetur. Praesentibus Wolrico de Riffeubergh, Andrea de Peunia, Gebhardo de Eberstayn, Johanne Geno, Audrea Grusom, Bartholomio Gritti, Petro Mangono de Forlivio et aliis. Subscripserunt, Ottolinus de Justinopoli notarius et Marcus Siboto Imperialis notarius et ducalis auiae Venetae scriba. Fejer: Cod. dipl. T. VII. vol. IL p. 111. BBGB8TA. 397 MCCGLXVII. 1^4. 7. Junii. Ladislaus IV. rex agnoscens, quod fundus existens ante ecclesiam s. regls cathedralem, in quo bani Slavoniae aliquando ex pennissione episcopi zagrab. domos et descensum habere consveverant, fuerit et sit ipsius ecclesiae Zagrabiensis proprietas a fundatioue antedictae ecclesiae. Ipsum fundum ad petitionem Timo'haei episc. restituendum duxit . ita, quod idem episcopus debeat ipsum fundum munire pro fratribus ecclesiae suae, ne per ipsum, cum desolatus remanserit a decem annis et citra, Teuto- nicis vel aliis inimicis loco Zagrabiensi aditus pateat ad nocendum. Datura per manus patris Thomae episcopi vaciensis aulae cancellarii. Tkalcic: Mon. episc. zagrab. L p. 211, MCCCLXVIII. 1284. 7. Junii. Ladislaus IV. rex notum facit, quod cum controversia exorta fiusset et aliquandiu ventilata inter d. re^inam Elisubeth matrem suam ex parte una, et Thimothaeum episopum Zagr. ex altera super detentione decimarum de Vereuce et Lypova ac totius comitatum de Vcreuce. Demum comperta veritate eadem regina dictas decimas episcopo restituit, cuius privilegium restitutionis rex confirmat ad petitionem dicti episcopi. Tkalcic: Man. Hist T. I. p. 212. MCCCLXIX. 1284. 7. Junii. Elisabetha regina ' Huugariae manifestat et confirmat, quod socrus eius Elisabetha regina restituerit episcopo Zagr. Thi- motheo, decimas possessionum de Vereuce et Lypova et totius comitatus de Vereuce, medianta privilegio suo. Tkaldic: Mon. Hist. T. I. p. '^14. MCCCLXX. 12H4. 7. Junii. Ladislaus IV. rex ad petitionem Timothei episcopi Zagrabiensis, contirmat ei propter fidelitateni et ipsius grata obsequia exhibita indefesse donationem comitatus de Gerseuche. Tkalci^: Mon. episc. zagr. I. p. 215. MCCCLXXI. Apud urltem veterem. 12H4, 13. Junii. Martinus IV. papa mandat archiepiscopo Ragusino fratri Bonaventurae ut in vacantibus episco- patibus Tribuniensi et Stagnensi eius provinciae metropolico jure subiectis idoneas personas pro episcopis praeficiat Farlati: Illyr. Sacr. T. VI. p. 393. MCCCLXXIL Venetiis. 1284. 3. Augusti. Capta pars per maius consilium, cum hominea Farrae et Brazae sint plurimum aggravati occasione guerrae Almisanorum, ita quod ad raultam paupertatem sint redacti, conchisum ut ipsi non aggraventur nimis tollerabilibus expeasis, et qtiod potestates eorum non debeant habere consiliarios, sed duos socios, qui sint Veneti, qui habebunt libras 30. et duas robas in anno. Ljubic: Manumenta I. p. 138. MCCCLXXIII. Venetiis 1284. 5. Augusti. Mittitur Joannes Quirinus, qua commissarius ut a magistro militum Templi Hierosolimitani incasset 5200 libras titulo darani facti Veneticia, Veglensibus et Arbensibus civibus in civitate Segna olim tempore captionis et combustionis ipsius civitatis. . Ljubic: Mon, p. L 130. 398 !• KUKULrJEVld, MOCOLXXIV. Zagrabiae. 1284. 21. AugusH. Thimotheus epiac. zagrab. in eccl. cathedrali consecrat altare in honorem b: v. Mariae. Tkalcic: Man, episc. L p. 216. MCCCLXXV. Zolam. l'^84. 26, Aiigusti. Ladislaus IV. rex confirmat Timotheo episcopo Zagrabiensi donationem castri Garich, quod a tenipore coronationis suae conscrvationi eiusdem commiserat. Furlati Blyr, Sacr. T. V. 380. MCCCLXXVL Zeoned. 1284, 15. Septemhris, Ladislaus IV. rex, maodat universis nobilibus et cuiuscunque conditionis hominibus in Gersent^e exi- stentibus, cum ille comitatum de Gersentze Timotheo episcopo zagr. eicut primitus ita et nunc cum plenitudine suae gratiae reliquerit, quatenus omnia jura et proventus ex parte dictorum comiti de Gersentze debitoa et consvetoH, oflQciali ipaius episc. sine diminutione dari faciant et persolvant eo modo, quemadmodum tempore Belae Ducis consveverant ministrare. Fejer: Cod, dipl, B, N, T. V vol. III. p. 242. MCCCLXXVH Ragusii. 1284. 17, Octohris, In presentia nobilium Mi- chaelis Mauroceni comitis Ragusii, Marini et Nicolai suorum militum, Antonii de Gaioppa clerici, Vitalis Bodatii, Clementis de Gangulo, Ursacii dc Gleda canonicorum Ragusii, Pascae Valcassii, Junii de Croseo, Luchari de Fuscho, Grubessae de Rananai Vrsacii de Coreua, Palmae de BinzoIIa, I^aurentii de Mence, Marini de Pesagna, Zerzii Savioi Bondi, Paschalis Marinelli, Nicolae de Cortello et aliorum clericorum et laicoxum in sala archiepiscopali con- gregatis, cum Bonaventura archiescopus citari fecisset per praeabiterum Pascani sacristam eccleaiae Ragud. subdiaconum Joannem de Prodanello ad audiendam sententiam quam volebat ferre contra ipsumi qui tandem comparuit et petere coepit veniam dicens, quod nulla ratione poterat dare pignora 50 iperperorum in quibuB condemnatua fait per archiepiscopumi nec etiam fidejuasores de aliia 50. Tunc predictus archiepiscopus ad preces comitis et alionmi Laiconim obtulit eidem Joanni juramentumi quo deposito recepit fidejusaorem Petruni de 6cilIo canonicum Ragusinum de 50 iperperiSi de aliis autem 50 eum ab* solvit Antonius de Carletis civis Parmeosis notarius archiepiscopi scripsit. (Confer nr. MCCCLXII.) Farlati: Illyr, Sacr. T VI. p, 117. MCCCLXXVIII. 12^4, 16. Novemhris. Capitulum Chaamensia ecclesine significat, quod Johannes et Pousa filii comitis Pouna tam pro se quam pro fratribus suis Nicolao et Mark absentibus a partc una et Marcellus conieA CriiiienHis nomine domini sui Johannis bani totius Slavoniae, filii Herrici bani, ab altera constituti, iidem filii Pousae terram eorum Rjissyna eo iure, qiiam eam pater eorum comes Pousa et mapister Gueche frater eius possederunt, confessi sint piguori obligasse eidem bano pro octogiuta et quinque mwcis, exclusa tamen octava parte possessionis, quae nobilibus dominabus: consorti Tybae filii quoudam Belus et consorti magistri Georgii cessit ratione quartae earundem. Oriij. varta penj. in mea Cfjllectione, MCCCLXXIX. 12S4. 23, Nov. Capitulum eccl, Chasmensis notificat, quod Johannes et Pousa filii comitis Pousa tam pro se quam pro Nicolao et Alark fra- REGESTA. 3tK) tribus sais ab ana parte, ab altera autem MarcelluB comes Crisiensis nomiue domini sui Johannis bani totius Slavoniae filii Herrici bani persoualiter con- stitutiy idem comes Marcellus jn nomine bani pro filiis comitis Pousa dedit et solvit Tybae filio Belus personaliter astauti viginti sex marcas, cum quibus iidem filii comitis Pousa eidem Tybae debitores erant; ipsas autem 20 marcas Marcellus comes dedit nomine bani ad rationem possessionis ipsorum filiorum coinitis Pousa Bassyna vocatae, quam iidem filii Pousae domino bano pro octo- ginta antiquis marcis obligarunt. Orig^ in perg. parva cartulo^ in mea collectione. • MCCCLXXX. 12H4. 30, Novembris. Fmter GuiUebnus de Peymes domorum militiae templi per Hungariam et Slavoniam magister significat, quod atten- dens gratA et fidelissima servitia per nobilem virum Lucam de Dcssa civem Jadrae ei et fratribus quampluries exhibita, quae inpendere non desinit de die in diem ; considerata etiam utilitate, profectumque domus suae, consilio et assensu fratrum suorum, fratris Petri de Beizeyo, vicepraeceptoris de Auranna, fratris Oliverii, fr. Thomae, fr. Johanis de Foys in Zablata praeceptoris^ fr. Johannis de Athis praeceptoris palacii de Auranna in maritimis, dedit et assignavit eidem Lucae quandam particulam terrae incultam, desolatam et vacuam sitam in territorio eorum de Zablata Po(d)skaligaa vocatam, sub tali forma, quod usque ad complementum duorum annorum, pro eo quod terra inutilis et inhabitata permanebat, nullum censum domui solvere, completis vero 2. annis viginti libras monetae parvulorum venetianorum domui de Au- ranna annuatim solvere tenebitur. Hoc adiecto: quod futuri jobagioues terrae de tribus magnis iudiciis, videlicet de homicidio, iucendio et de mutilatione membrorum seu arborum coram dominis domus Templi debeant iudicari, tertiam vero partem judicii idem Lucas optinebit, domus vero duas partes. Kubinyi: Cod. dipl. Arpad, I. 133. MCCCLXXXL Jaderae. 1284. 11. Decemhris, Temporibus Joannis Dan- dulo ducis Venetiarum, Laurentii ven. Jadrensis archiepiscopi, Joanuis Con- tareno comitis, Pasqua de Yaricassa civis Jadrensis arbiter et amicabilis com- positor inter Marcum Michaeli comitem Arbi et Commune eiusdem civitatis, ex una parte et Volcetum potestatera Nonae ex altera parte publicum iustru- mentum compromissi facti manu Homodei filii Joannis Denarii notarii imp. auct. et nunc Arbensis jurati not. die ultimo Novembris 1284. intelectis et examinatis in utraque civitate solemnibus nuntiis utriusque terrae, omnibus litibus et controversiis quae vertebantur inter Arbum et Nonam et habitis deliberationibns plurium sapientum tam saeculariiun quam religiosorum; citatis etiam partibus Jadram, pronuntiavit seutentiam arbitralem, quod sententia, quam Marcus Michael comes arbensis protulit in Dobrissam civem Nonensem, quem fecit suspendi propter sua opera mala, fuit digna et iusta, quoniam dictus Dobrissa iverat furatum ad insulaa comitis Arbensis et captus fuit in furto manifesto. Imposuit igitur communi Nonensi perpetuum silentium. Item quia una barcha Arbensis capta fuit tempore treugae per Nonenses et conducta Nonam, sententiat arbiter quod commune Nonae solvere debeat 20 libras d. v. civitati Arbensi. Item de mbrte Cemotae nobilis civis arbensis, qui tempore gverrae interfectus fuit in praelio per homines Nonae, sententiat, quod Ar- benses habeant silentium perpetuum quia hoc factum fuit in proelio. Pro damnis 400 I- KUKULJBVld, fHCiis per ArbenMea solvere debent iidem Nonensibug libras 40 denar. ven. Omnia alia facta damna, sunt cassa et nullius valoris quae data sunt tam in treuga quam post suApensionem Dobrissae. Pronuntiata est denique plena et firma pax inter utramque conmiunitatem sicut in antiquis pactis legitur. Et pro maiori cauteU duodecim boni et nobiles viri de Arbe et totidem de Noua predictam pacem confirmarunt. Juraverunt autem cives Arbenses : Stephanu8 de Firma, Philippus Genani, Mathaeus de Hermolao, Nicola de Pribae, Stephanus de Galzigna, Martinusaius de Bovignaj Madius de Clemente, Oreste de Foscho, Epube de Zanae> Stephanus de Deminae, Martinus et Marinus de MachDae. — Cives autem Nonenses juraverunt: Milgostus iudex, Moyssa Chrance Ja- momethi, Paulus filius Borislavi, Jacobus Dragchis, Radovanus Stringi, Toli- slaus Budislavig, Radoslaus frater archipresbyteri, Deaenus Darisig, Volcina Drusig, Voycbna Dresevig et Stephanus Danchovig. Pristaldus ad hoc nomi- uatus Gvido de Varicassa. Testes nobiles de Jadra: Dessa de Fanfogna, Fredericus Grisogoni de Mauro, Paulus de Borachae, Bomasius Penazo, Da- mianus de Slorado, Prodde de Cosa, Barthe condam Grisogoni de Mauro, Stane de Varicassa examinator. Henricus notarius scripsit. Ltudus: De regno IJalm. et Croat. LtK IV. cap. IX, MCCCLXXXn. i^S'4. Ladislaus IV. rex notificat, qualiter comes Iwan fi lius Inslay (Jaroslavi) nedum tempore cum gentes Tartaricae regnum inva- sissent, prout per barones, nobiles et proceres regni clarius constitit luce clara, verum et ab omnibus infantiae suae temporibus in diversis casibus, actio- nibus et expeditionibus et maxime contra regis Boemorum regii inimici capit&Iis versutias indesinenter dimicando servivit laudabiliter. Idcirco donat ei et haere- dibus eius villam regiam in Slavonia existentem Zamobor nuncupatam, cum suis universis iuribus et cum tributo portae prope ipsam villam in confinio regni existentis in terra antedicti comitis Iwan, jure perpetuo possidendam, maxime cum castrum, quod in predicta terra Zamobor predicti regis Boemiae ho- mines construxerant, idem comea Iwan multo sudore, multis laboribus et expensis, et non sine suorum sanguine et cruore ab ipsis inimicis rehabuit et recepit. Dafum per manus Benedicti Strigoniensis ecclesiae electi, Budensis praepositi et aulae vicecancellarii. Existentibus int. cet. Joanne Spalateni^i archiepiscopo, Timotheo zagr. episc. Kolando palatino et judice Cumanorum, Dyonisio bano totius Slavoniae, Petro comite sopron. et simigiensi, Dedalo comite Zaladiensi, etc. Fejer: Cod. dipl. T. VIL vol IL p. 106. MCCCLXXXIII. 1^H4. Nicolaus palatinus filius Herrici bani significat, quod consideratis fidelibus aervitiis magistri Duruzlavi, quae primo patri suo Herrico bano dcmum ei in divcrsis fortunae cusibus exhibuit, possessionem sunm Ozun in comitatu castri Ferrei ultra Rabam a regc Ladislao pro eius servitiis ei datam, contulerit. Cod. dipl. patrius VIL p. IHH. MCCCLXXXIV. i,<^s'5. 2. Jamuirii. Capitulum Chasmeusis ecclesiae notum facit, quod Laurentius filius Petri confcsHua sit quandam terram suam in (Tarig iuxta locum fori Garig, quam Petrus pator suus adhuc vivens a Job filio Drask comparaverat, vendidisHC comiti Adamo filio Ders pro triginta marcis. Cuius terrae prima meta incipit ab oriente in Reznik iuxta magnam REQESTA. 401 yiam per quam cadit in aquam Garig, de qoa ezit in Bamurna potok, venit ad fontem Yidoim et per varias metas arboreas et terreas, per montes et valles venit ad priorem metam. Cod. dipl. patrins VIL p. 192. Ex Croat, archivo comitum Erdody Gal- gdczam ohlato. MCCCLXXXV. Romae. 1265, 11. Martii, Honorius IV. papa ad peti- tionem Bonaventurae archieplscopi Bagusini concedit ei, in sensu buUae Mar- tini IV. praematurae mortui, ut pro episcopatibus Tribuniensi et Stagnensi idoneas personas in episcopos denominare eosque consecrare possit. Farlati: lUyr. Sacr. T. VI. p. 293. * MCCCLXXXVI. I» Prisoova. 1285. 6. Aprilia. Heinz de Bibanis tradit capellam suam, quam in honorem B. M. V. iam dudum constrnxerat, fratribus Praedicatoribus de Bagusio, insuper donat ds omnes capellae praetiosas re- liquiaSy calicem argenteum, et veates sacerdotales cum ornamento altaris. Farlati: Illyr. Sacr. T. VI. p. 117. MCCCLXXXVII. J^idrae. 1285, 2. Junii. Laurentius Pereander archie- piscopus Jadrensis scribit Gregorio episcopo Traguriensi. Cum pridie quando placuit ei consecrationi ecclesiae Jadrensis personaliter interesse, praesente Joanoe archiepiscopo Spalatensi cum aliis suifraganeis ejns et illius, concessit quamdam litteram sigillo suo signatam Petro archidiacono Sibenicensi et Sibe- nicensibus super duabus insulis Srimaz et Zuri, dicens in eadem sicut audivit, quod iste duae insulae erant et pertinebant ad Sibenicenses. Postea vero per antiquos homines et fide dignos intellexit plenius veritatem, visis quibusdam privilegiis, in quibus probatur quod predictae insulae erant ab olim de jure et proprietate civitatis Jadrensis. Idcirca confessionem suam erronee factam propter occupationem nimiam, occasione dictae consecrationis revocat illam et cassat, ne proccessu temporis inter civitatem Jadrensem et castrum Sibe- nicense quaestio aliqua valeat snscitari. Praesentibus fratre Augustino dei gratia episcopo civitatis Novae Novesia, Joanne abbate s, Grisogoni. Nobb. viris Girardo et Bicobono de Venetiis, nnnc mercatoribus Jadrensibus. Vincentius B. Stephani presbyter et Jadrensis notarius ad mandatum archiepiscopi scripsit. Lucius: Mem. di Trau. p. 117. MCCCLXXXVm. 1285. 16. Junii. Nicolaus comes palatinus, filius Hen- rici quondam bani, cambiatam suam possessionem Laztay commetaneam mo- nasterio montis s. Mariae, quam a Jacobo oomite filio Ponith sub forma commutationis accepit, dicto monasterio coufert sub sigillo Joannis bani fratris eius, et suo. Testes fuerunt inter caeteros comes Laurentius de Nek, comes Herbordus de Osl, Durizlaus et Ladizlans chari eius. Fejer: Cod. dipl. Hung. T. VIL vol. V. p. 467. MCCCLXXXIX. Zagrabiae. 12H5. 7. Sejitemlfris. Capituhim ecclesiae Zagr. dat pro memoria, quod Johanne comite filio Arlandi pro nobili viro Stepliano bano domino suo ab una pate, et ab altera Zemk filio Bose pro se et Maren fratre suo, Wlcheta filio Stoizlai, Dobrotech filio Chernk, pro se et Badei fratre suo et Petk filio Brathesa coram constitutis, idem Zemk et caeteri de parte sua confesai Hint, se et proxiraos suos universos de Drozgometh, terram suam de eodem Drozgomech in loco Dola, Vechyn-chereth vocatara a ca- 402 I- KUKULJKVld, cumine montis Hualey usque .ud rivum Brochina, pignori obligasse Stepfaiuio bano pro viginti marcis denariorum Zagrabiensium. TJcalcid: Mon, Hist T. I. p. 216. MCCCXC. In Zegned. r^85, 15. Septemhris. Ladislaus IV. rex mandat hominibus in Gerzencha, cum ipse comitatum de Gerzenche Hmotheo epi- scopo Zagr. donaverit, quatenus onmia jura et proventus comiti debitos et consvetoS) officiali ipsiua episcopi dari faciant et peraolvi, eo modo, quo tem- pore Belae duds fratris regis officialibus ipsius consveverant ministrare. Thalcid: Mon. Hist T L p^ 217, * MCCCXCI. Cathari. 12S5, 17. Ociobris, Domnius episcopus Catharenais tiotum facit, cum d. Heinz de Bibanis civis Priscovensis suam capellam B. M. Virginis iratribus Praedicatoribus de Ragusio donaverit, quod ad petitionem dictorum fratrum, eandem donationem confirmaverit, salvo, quod dicti fratres de nullo jure majoris ecclesiae se aliqnatenus intromittant. Farlati: Illyr. Sacr. T. VI. p. U3. MCCCXCII. Gathari. 1285. 30, Octobris, In praesentia Marchisii BavacoUi consulis Venetorum in Cataro, Ugolini de Marca et Leonardi Bonvisini mer- catonim de Venetiis, testium ad hoc rogatorum, in consilio civitatis congre- gato, Sersius Clementis et Nicola de Crossio, nuntii comitis et communis Eagusii porrexerunt hanc protestationem in scriptis: Dicimus pro parte co- mitis Michaelis Mauroceni et communis Ragusii, quod cum Juppanus Desa, filius quondam regis Ladislavi et domina Beloslava mater eiusdem Desae deposuerint in Bagusio quasdam res, venerunt Eagusium Johannes de Pribi, Nicolaus Dabronis, Johannes Gimanoi, .Fohannes Gille, Marcns Basilii et Me- dosius Thomae Dragonis sindici et procuratores communis Cattari, ut conatat publico instrumento presbiteri Thriphonis tunc notarii Catari, et accepemut de manibus d. comitis et communis dictas res de predicto deposito. Qui sin- dici obligaverunt se nomine communis Catari, quod si aliqua persona futnro tempore apparuerit ad petendum dictas res, et comiti et communi Ragusii vi- debitur, quod illa persona habeat jus in dictis rebus, commune Catari dictas res restituere debeat comiti et communi Ragusii infra unum mensem, et si non volucrint restituere, homines Catari debeant dare et solvere communi Ragnsii tantum, quantum dictae res per commune Ragusii fuerint aestimate. Cum igitur praenominata Beloslava mater dicti Dcssae mmc venerit Ragusinm cum litteris dom. regis Urossii, continentibus, quod dictae res debeant dari Beloslavae, praedicti nuntii Sersius et Nicola requimnt commune Catari qua- tenus dictas res restituant aut secundum aestimationem persolvant. £t quia' Catarini suum notarium Thomam pro facienda petitione et protestatione eis deneganint, ideo rogaverunt magiHtrum Thoroasium de Savere notarium im- perialem et ducs Venetiarum et communis Ragusii ut super haec instru- mentum faciat publicum. Ex archivo aulico Vindohonensi inter acta liagmana 1G3\3. MCCCXCIII. Tragurii. 12S5. 30. Decembris. Temporibus Ladislai IV. regis, vcncr. Gregorii episcopi Traj^uriensis, nob. Gregorii comitis Traguriensis et nob. Palmerii D. Talci de Firmo potestatis Tnigur. civitatis, praedictus G. epi- scopus una cum Gervasio arcbidiacono, primincerio Caaiotto, et toto capitulo BEGB8TA. 403 ex nna parte, et Palmerius potestaa de voluntate generalis consilii dicti com- munia ex altera super dedmifl dandis venerunt ad concordiam cum specifi- catione dandarum dedmarum. Testibus Dessa de Amblasio, Georgio de Cega, Thoma Janicbae, Mathao de Pascha, Amblasio Dessae, Gregorio Gualimeri et Dessa Duimi de Morsica examinatore. Dessa Duymi examinator consodus examinavit. Jacobus de Firmo notarius scripsit. LticiiM: Mem. di Trau^ p. 138, MCCCXCIV. 1285, Badizlaus comes de Glaas, Vrbaz et Zana significat, quod cum insula Tympor sita iuxta fluvium Wen, post obitum ip^ius Tympor, fratris comitis, Dyonisio bano bonae memoriae et ei mediantibus litteris regiis remansisset, nemine de nobilibus regni Slavoniae contradicente, frater Ja- cobus abbas et conventus ecclesiae Toplicensis litteras privilegiales d. regis snper esdem terra confectas praesentarunt, quanim tenore intellecto restituit eaudem ecclesiae Toplicensi. Tkalcic: Mon. Hist. T, I. p. 218, MCCCXCV. Tragarii. im. 28, Fehruarii. Temporibus Ladislai IV. regis, G. Traguriensls episcopi, Georgii Traguriensis comitis et nobilium virorum: Dessae Amblasii, Duymi Domichae et Mathaei Lucae Tragur. judicum, cum inter caetera statuta . pateat esse statutnm: quod nuUus ex dvibus Tragurien- sibua audeat ab aliquo extraneo sive forensi aliqua bona sive possessiones emere vel in cambium sive in donum, vel aliquo modo suscipere aliquid de bonis et possessionibus ipsius extranei vel forensis qui essent in civitate Tra- guriensi vel ejus districtu, quod juri consonum non esse videtur et sapientum sit in melius revocare consilia. Ideoque judices et totum consilium civitatis unanimiter dedemnt omnibus civibus civitatis Spalati, qui bona aliqua vel possessiones habent in dvitate vel in districtii plenam potestatem ipsa bona cuicunqne voluerint vendendi, donandi, pignorandi, obligandi et permutandi. E^dem modo dederunt et suis civibus Trag. plenam liceqtiam bona a Spalaten-. sibus emendj, permutandi etc. Actum in camera presentibus Johanicha Casacti, Luca Mathaei et aliis. Dessa Duymi examinatore. Sanctorius Trag. juratus scripsit. Ljubic: Mon. L p, 143, MCCCXCVI. Tragurii. 1286, 3. Mariii. Frater Gregorius episcopus Tra- guriensis, cum de voluntate d. Gervasii archidiaconi et canonicorum omnium ibidem presentium in suo palatio negotia tractaret, ab eisdem canonicis petitio est ei porrecta, ut sdlicet illegitime natus et condicionis servilis nunquam. admitteretur in clericum, cnius . petitioni annuit episcopus ut dignitas ecclesiae conservetur, et ovilis dominid ager in amplam segetem pulularet. Dompnus Stephanus canonicus de mandato episc. scripsit, Gervasius archidiaconus con- sentit, Casoctus primicerius consentit, Marinus canonicus, Michat presbiter, Kalenda f diaconus, Bogdanus f canonicus, diaconus Michael canonicus, Dragns can. f , Kasarezza can. -f aliena manU scripserunt. Natalis canonicus f ne- sdens scribere manu Stephani can. scripsit. Omnes autem consenserunt. Lficius :'Mein, di Trau, 139. MCCCXCVIL Badae. 1280, 16. Maii, Ladislaus IV. rex significat, quod Radislaus et Stephanus frater eiusdem, tacita veritate, non ex consensu nec ex conniventia regis, litteras eius privilegiales recepissent super eo, quod ma- 404 I. KU&ULJKVld, gister Joachinufl nullam infidelitatem contra saam Maiestatem commiserity imo semper ei studuit multiplidter suis meritoriis servitiis complacerei vult itaque ut omnia privilegia eius et litterae eius si qnae super huiusmodi facto oontra dictum magistrum Joachinum processerint, cassentur, et ubicunque fuerint praesentatae vires non habeant, quia dictus magister Joachinus pro fidelitate coronae regiae debita per suos aemulatores extitit interemptus. Wenzel: Cod, dipl, Arp. IX. 444. MCCCXCVm. Dayno. 1286. 6. Junii. In ecclesia b. Johannis de Duyno, praesentibus Wolrico de Rifienbergh, Andrea de Peunia, Gebardo de Eber- Btayn, Johanne Geno, Andrea Grusoni, Bartholomaeo Gritti, Petro Mimgono de Forliuio et aliis testibus rogatis, initus est contractus matrimonli inter illustrem Albertum comitem Goritiae ex una parte et Albertinum Mauroceno de Venetia nuntium pro illustri domino Andrea, dei gratia duce Slavoniae nepote olim Andreae regis Ungariae ex altera, vi cujus comes Albertua sua spontanea voluntate promisit fide manuali in manibus dicti domini Albertini dare filiam suam Ckiram in uxorem praenomlnato illustri domino Andreae dei gratia duci totius Blavoniae, et idem d. Albertinus avunculus eiusdem ducis nomine ipsiua dictam d. Claram, nominato Andreae nepoti suo accep- tavit accipere in uxorem. Et quia domini dux et comes convenerunt prae- dictum matrimonium per corporale sacramentum perducere ad afiiectum, idcirco de vohmtate partium nobiles viri Hugo de Duyno, et Jacobus de Ragonia pro parte d. comitis in animam ipsius comitis, et Albertinus Maurooeno et Ma- rinuB Pasqualigo pro parte d. ducis in animam ipsius, super altare s. Joannis tactis evangeliis iuraverunt Scriptum per Ottolinum de Justinopoli notarium subcriptum per Marcum Siboto notarium, aulae Venetiae scribam. (Confer nr. MCCCLXVI.) Archiv der k. k. AJkademiae d. Wiss. 1H94. I. IL p. 201, MCCCXCIX. Venetiis 1286. 22, Junii. Capta fuit pars maioris conailii quod quando comes Kagusii constringet homincs de Ragusio ut non vadant in terras regum Kasciae et reginae matris eorum, possit constringere etiam hcv mines de Venetiis et Venetos mercatores qui essent Ragusii ut non debeant ire in dictas partes. Item debeat destinari communi Bagusii una galea et unum lignum ad ofiensionem Almissanorum et aiiorum malefactorum. Ljuhic: Mon. L p. 143. MCD. 12S6. Elisabeth maior regina Hungariae notificat, quod nobili do- mina relicta comitis Laurentii ab una parte, magistro Joanne, juvene domus reginae una cum fratribus suis, Gregorio sacerdote et Marcolpho comite ab altera, coram illa personaliter constitutis, quaesitum extitit: ut poasessionem seu viUam Berzeniche vocatam in comitatu de Posaga, quam regina eidem re> lict^e Laurentii pro notoriis servitiis coutulerat cum omni facultate tenendi, do- nandi, vendendi etc. vendere possit dicto magistro Joanni et fratribus suis. Regina considerans, quod dicti Joannes et Gregorius sacerdos saeculo renuntiantea et deo servire se voventes, habitum Cruciferorum et fratrum domus miliUae Templi assumserint, praedictae relictae comitis Laurentii, habito consilio omDium suorum bnronum, annuit ut vendere possit dictam possessionem praedictis Joanni, Gregorio et Marculpho, et per eosdera domni militiae Templi, pm centum et sexnginta marcis. De iiuilnia marcia .50 marcas sacerdos Gregorius et fjO comes Marcolphus de auis propriis pcrsolverunt, magister vero Johannes posaeasionem suam Ponaafeldus in comitatu de Werewche, pro 60 marcis eideni RBGE6TA. / 405 \ dominae atatuit Ad interpositionem praedictorum cassavit etiam regina eam donationem dictae posseBsionis, qaam dederat Jacobo filio Ponith, qni contra eam talem commisit infidelitatem, qnod inter eam et Ladislaum regem, filium suum, in legationibus quas ei confidit, discordiam suscitavit non modicam. Et postmodum cum possesionem suam et regiam Kalman-Kiralychey per eam ipsi collatam repetivisset, ipse elatus in superbiam contra illam et regem, taver- nicum reginae Paulum ad hoc ad ipsum destinatum, capite truncavit et occidit et sic ipsam possessionem Chey funditus destruxit ipsam ab illa retrahendo. Datum per manus Vorbazy praepositi de Posaga aulae reginalis cancellarii, doctoris legum, domini Papae Capelani. Fejer : Cod. dipl T. V. vol IIL p. 322. MCDI. Apud Baniliim. 1287. 1. Febr. Begnante Carolo rege Siciliae et Hyerusalem, Kicolaus Cavamaccus regalis Baroli iudex cum testibuB et litte- ratis ad hoc vocatis fatentur, quod Mathaeus de Longis de Trano nuntins fratris Bonaventurae archiepiscopi Ragusini ostendit quasdam litteras procuratorias datas olim ab eodem arhiepiscopo dno. Barsuccio de Clerico civi et mercatori Lucanensi super extrahenda certa quantitate frumenti de portu Baroli. Quas litteras petiit nuntius in publicam formam redigi, in quibus continebatnr, quod idem nuntius Barsuchius extrahi debet de portn Baroli, frumenti salmas tre- centas per mare ad terram Ragusii pro usu suo et familiae suae, de quibus salmis frumenti ad petitionem Illustrissimae reginae Serviae concessit licentiam . . . sicut in suae celsitudinis litteris apertis continetur. Orig. Membr. in arckivo reip. Ragminae. MCDII. 1287. 5. Febrtuirii. Capitulum ecclesiae Zagr. dat pro memoria, quod constitntis Domaldo filio Thomae, consanguineo Laztech et Stank ab una parte, ab altera vero Brache pro domino suo comite Martino castellano do Blagnsa, idem Domaldus confessus sit se recepisse a comite Martino vi- ginti marcas, pro quibus obligavit portionem suam in terris de Scepniche. Astiterunt personaliter Petrus filius Laufracb, Odola filius Draguzlav, Wolko- zlav, Ocrocha et Earachinus filius Badilov, jobagiones castri Zagr. cognati et commetanei dicti Domaldi. Tkalci6: Mon. Hist. T. I. p. 218. MCDIH. Tragnrii. 1287. 20. Martii. Joannes, archiepiscopus Spalatensis manifestaty cum in provincia Dalmatiae per s. romanam ecclesiam archiprae- siilatus primatum teneat in sua metropoli spalatensi, edicere vult veritatem, quod a temporibus, quorum nulla extat memoria, in civitate Traguriensi sedes viguerit Cathedralis, quam b. Laurentii fovent merita et patrocinia, cui ab eisdem temporibus extitit subiecta ecclesia et clenis castri et oppidi Sibeni- censis, ut patet ex pontificum documentis et totius viciniae acclamationibus. Oontra quos Sibenicenses propter renitentiam suam episcopus Tragnr. Colum- banna excommunicationis sententiam fulminavit. Cui tamen illi non parue runt, sed ad sedem apostolicam appellarunt, quam appellationem a duodeoim annis et ultra sunt minime prosecuti, obsequium ultro quoque denegantes et paulum Ungarum in episcopum praeficieutes. Quem tamen ad petitionem Si- benicensium ipse archiepiscopus in principio consecrare noluit sed postea seductus, formidans personae suae, petitioni adhaesit. Firminus autem legatus 29 406 '■ KUKULJBVld, apostolicus factam cassavit. Perhibet itaqne de doto teatimonium quod castnim Sibenicense semper et ab olira pertinebat ad episcopatum Traguriensem. Lticius: Mem, di Trau, p. 220. Farlati: Illyr, Sacr. IIL p. 29L MCDIY. Arbi. 1287, 27. Maii, Gregorius epiacopuB Arbenaia, com mona- sterium Monialium s. Joannia Evangelistae in civitate Arbensi remanserit va- cuum contulit idem cum toto ambitu suo fratri Jacobo de Padua, gvar- diano fratrum Minorum de Arbo, jure omnium fratrum Miuorum provinciae Slavoniae. Praesentibus Marco Michaeli comite) Gvidone vicecomite, Matthaeo judice, Clemente de Cinano, et Jacobo notario ac multis aliis. Farlati Illyr, Sacr. T. V, p, 243, MCDV. Zagrabiae. 12S7. 1. Septetnhris. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notificati quod constitutis in eius praesentia ab una parte comite Elya et magistro Petro servientibus nobilis viri Stephani bani, filii comitis Stephani. nomine eiusdem domini sui, ab altera vero Dragnan filio Hemei Hercak filio Obrad et Wolk filio Jako de Gradneh. Item Brathk filio Petk, Qordoua filio de Wydozlov et Wolkoy fiiio Guduzlov de Germanichi nobiles de Brocbina, dictus Draguan cum suiSf terram suam haereditariam Graduch; item Brathk cum suis, terram suam haereditariam Germanigy (alins Jnrmanigi) nuncupatam confessi sint, vendidisAe praefato Stephano bano pro sexaginta marcis dena- riorum Zagrabiensium. Meta autem terrae incipit in valle Cobyldol iuxta flu- vium Brochina. Inde pervenit ad montem Wyher Dobrostyn. Inde tendit ad fluvium Gollobinik. Inde per magnum spatium ad fluvium Behow, et per va- rias metas ad priorem. Alterius autem medietatis terrae tendunt metae per varias metas arboreas ad fluvium Brochina, inde ad fontem Woloych, inde ad desolatam vineam Malsset et in fluvium Bruznylc, inde ad fluvium Zuynech, inde in vallem Cobyldol. Meta autem terrae Germanigy incipit iiixta silvam Tolazluftchelou tendens de fluvio Bruznyk et per varias metas super fontem Petyn, inde ad vineam pertinentem ad Grangiam abbatis de Brochina, inde per viam Klanch ad rivum Petyn, inde ad montem Goriche, inde ad pa- ludemi inde ad vineam ecclesiae s. Martini de Brochina, ad fluvium Brochyna ubi rivus Torbochyn cadit in eundem, inde per viam ad fluvium Blagoaagy et super Loko>\ischa ad metam priorem. Orig. memhran. In actis per hanum Khuen-Hedervary ex archivo regni ahlatis. N. B. A. Fasc. loS3. N. 15. MCDVI. Venetiis. 12»7. 11. Stptemhris. Friderico, Joanni et Leonardo comitib\is Veglae iniungitur ut uaque ad festum nativitatis Domini exoivant pro regaliis solidos novem grossorum, minus quarta unius grossi, pro anno 1285. ; item libras ducentas pro a. 1286. snb poena quinque librarumi quae exeou- tione quoque adigentur. Ljuhid: Mon, I. p. 143. MCDVII. Zagrabiae. I'^ti7. 6. Octolms. Antonius episcopus Zagrabiensi:» notum facit| quod cum in ecclesia Zagrabiensi mansionariorum seu praeben- bendariorum sacerdotum esaet raritas, tempore Thimothaei praedeceseoris eius, nonnuli ex canonicis dum viverent, aliqui in sua ultima voluntatei volentei* providere huiusmodi defectui, de bonis suis praebendarios ad officium chori 1 I I I r BBGB8TA. 407 et missae B. V. dispoBuerunt, ac eiadem in posBessionibng et yineis, curiiB et aliis bonis ad suBtentationem praebendae nomine ordinarunt. Decedentibus autem ipsis, praebendas yacantea iidem canonici ab initio contulerunt, postea autem episcopus Thimotheus in suam collacionem assumpsit, ex qua coUa- tione turbabantur canonici per ipsos sacerdotes praebendarios, qui dicebant nichil iuris in eos habere, insultantes canonicos per suam elationem, dene- gantes eis obtemperare in ipsis divinis exequendis. Volens igitur episcopus Bcandala removere, decrevit in pleno capitulo, ut deinceps sicut canonici prius usi fuerant in collatione praebendarum utantur et dein pleno iure. Tkalcic: Mon. Hist I. p. 219, MCDVIII. Zagrabiae. 1^S7. 13. Octohris. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notificat, quod nobilia vir comes Joannes filius Arlandi de genere Agha, con- fessus sit oraculo vivae vocis se particulam terrae haereditariae sub Pod- gradia, contiguam aquae Zavae, cum locOi quem olim beatus Martinus vitam colens heremiticam inhabitasse refertur, et cum capella sub honore glorioBae Virginis ibidem constructa, circa quam etiam in concavitate cuinsdam ardui montis eonstructum est altare sub titulo praefati sancti Dei, cum montdbns, campisi nemoribus, aliisque pertineniiis, contulisset et assignasset monachia or- dinis Cisterciensis, investiens fratrem Johannem tunc abbatem de insula s. Jacobi, volens praedictum locum divino officio per fratres dicti ordiniB de- corari, conferens abbati et fratribus faciiltatem claustrum et grangiam se- cundam morem professionis construendi. Addidit etiam locum pro aedifi- cando molendino in rivulo per vallem Podgradia decurrente (Sutiska). Asti- terunt nobilea viri NicolauB et Achk, fratres dicti comitis Johannis camales, ratificantes collationem. Meta autem terrae incipit in praenominata valle a qnadam petra iuxta vineolam dictae capellae, inde per montes et metas ar- boreas ad foveam quandam, et directe descendit ad locum ubi aqua Crapina cadit in Zawam. Descendens per Zawam versus meridiem in magno spacio venit ad insulas sitas in medio Zawae et in fine extremae exit de Zawa in nemus et venit ad viam ducentem ultra Zawam, per quam venit ad paludem quandam, et per campum ad locum Pravischa situm circa viam magnam, per quam procedens versus occidentem venit ad locum ubi rivulus praeno- tatus cadit in Zavam, per quem rivulum ascendens per vallem versus septem- trionem supradictis capellae, loco et terragio collatis fratribus a sinistris, venit ad priorem metam. TkaUic: Mon. Hist T. I. p. 220, MCDIX. 1287 Banus totius Slavoniae memoriae commendat, quod Mark filius comitis Pousa pro fratre etiam suo camali lohanne exhibuerit lit- teras patentales capituli Chasmensis (!) continentes quod in privilegio regis Ladislai et in privilegio . . . filii . . . et in patentibus litteris Petri bani per magistrum Gurch fratrem comitis Pousa exhibitis vidissent plenius contineri, quomodo idem rex Ladislaus ipsum magistrum Gurch et comitem Pousa, fratrem suum, nec non universos populos eorum in Crisiensi et Simigiensi comitatibus ex ista parte Drawae, videlicet in Wrboua, Charaburda et Rascina, pro gratuitis et meritoriis servitiis eomndem a iudicio et iurisdictione comitis Crisiensis et a collecta septem denariomm, quae ratione lucri camerae annuatim exigi consvevit, perpetuo duxerit eximendos, reservans eos solum- 406 I* KUK0LJBVld» modo iadicio bani totius Slavoniae. In nullo itaque aiticnlo praesamat eos comes CriHiensifi indicare. Confirmavit etiam capitulum se a Junus comite Cri- «ienei recepisse litteras continentes in se privilegium Belae regis sub anrea bulla super relaxatione collectae septem denariorum eidem Gurch et Pousa concessum. Orig, perg. in mea collectione, MCDX. 1287. Ladifllaus IV. rex statuit privilegialiter quatenus mercatores de Slankamen et de Zemlin monialibus veteris Budae aliquod tributum solvant. Fejer: Cod. dipl. T. V, vol III, p. B92. MCDXI. 12S7, Capitulum Zagrabiensis ecclesiae notificat, quod magister Ratolth, filius Lorandi bani, nomine etiam fratris sui Mathiae, terras Peed et Stuprische in districtu de Gora existentes sibique conterminantes, cum deai- gnatione metanim pro 400 marcis Stephano bano et ejus haeredibus ven- diderit. Ex actis per banum Khuen-Hederodry ex archivo regni aiblatis N. R, A, Fasc. 925. Nr, 9. MCDXII. Jaderae. 1828, 12, Januarii. Temporibufi Johannis Danduli, ducis Venetiarum, Andreae Gausonii, Jadrensis archiepiscopi, Jacobi Theupoli comitis, Lampridius filius olim Pauli de Lampridio, civis Jadrensis, fatetiir, quod a Drando et Costa de Cotopanga et Cyuetta, civibus Jadrensibus rece- perit in praesentia Johannis de Cuetisscia, abbatis s. Crisogoni de Jadra, libras Veneticorum parvorum mille in pecunia numerata, quam investiret in camibus porcinis et post venditiorem Venetiis, praetactam pecuniam restituere promisit. Testibus Pedegino, Damiano et Steanco murario. Ex mea antiqtia coUectione, MCDXIir. Dnbioae. 1288. 7, Mariii, Radizlaus banus totiua Slavoniae significat, quod cum terram Tympor, sitam iuxta fluvium Wn, post obitum ip* sius Tympor, fratri suo Dionisio bano bonae memoriae rex contulisset et post- modum mediantibus instrumentis regiis eidem Radizlao remansisset, quam per phira tempora pacifice possidebat, nemine contradicente, tandem frater Jacobus abbas et conventus ecclesiae Toplicensis praesentarunt super ipsam terram litteras regis, quibus vivis eandem terram ecclesiae Toplicensi re- stituit. Tkalcic: Mon, Hist. T. I p, 221. MCDXIV. Bndae. 12HH, 27. Martii. Ladislaus IV. rex nofum facit civibus de monte Grecensi, quod Stephanus banus totius Slavoniae coram eo consti- tutus, palntium suum, quod habet in castro Greoensi, dederit et contulerit Gilioni comiti concivi eorum pro servitiis sibi impeusiis, mandat ergo ut ipsum pala- tium Gilioni assignare debcant. Tkaldic: Mon, civit, Zagr, T, L p, G(K MCDXV. Braolae. 128S. 3. Aprilis, Temporibus Johannis Dandnlo, ducis Venetiarum, et nobilis ac potentis viri Roberti Quirini, potestatis insularum Pharae et Braciae, orta questione inter Clementem Grubissae et Mixam Pe- tranich de insula Braciae super terram Dobro Zirje, nobib's vir Franciscus REOE8TA. 409 Folani miles et vicarius in Bracia praefati potestatis Boberti una cum suis iudicibus et nobilibua Cherusio, Obelgauo, Dobreza et CeprigDa Prodani ad- iudicavit dictam terram esse Mixae Petranich, in praesentia Mathaei Jurjevich, Climpsae Dobranich nob. de Bracia et Pauli Osoris nobilis de Phara. Craso- vius filius Petri de Spalato scriba com. Braciae scripsit. Cicarelli: Osservcusioni sull isola della Brazza^ p. 112. MCDXVI. Firmii. 1288, 2. Junii. Ad mandatum Johannis de Guidonibus de Mutina, potestatis civitatis Firmi, leguntur coram congregato-consilio lit- terae Nicolai Quirini, comitis Bagusii et totius communitatis eiusdem, in quibus per suos nuntios petunt ut antiquus amor et andcitia inter ambas ci- vitates conservetur, quam petitionem erga postulationem ipsorum Firmensium iidem libenter confirmarunt. Victor Bonacnrsi notarius scripsit. Lju^id: Monumenta L p. 157. MCDXVII: Bndae. 1288. 8. Julii. Ladislaus IV. rex significat, quod Ni- colaus banus/ filius Stephani bani, pro se et pro magistro Paulo fratre suo,. palatium eorum desolatum quod habent in castro novi montis Grech, quodve Stephanus banus frater ipsorum comiti Gilion contulerat, eidem reliquerunt perpetuo possidendum, quam coUationem rex ratam habet. TJcalcic: Mon, civit Zagr. T. L p. 61, MCDXVIII. ViterbiL 1288. 4. Augusti. Nicolaus IV. papa mandat fratri Michaeli de Jadera, ministro ord. fratrum Minorum in Slavonia ut Judaeos in terris et locis' in quibus habitant, generaliter et singulariter convocando, semel et pluries, et totiens repetitis instantiis, quoties proficere putaverit, prae- dicationibus, monitis et discretis inductionibus, evangelicis doctrinis informans, ipsos studeat ad viam reducere claritatis, nt renati fonte baptismatis reluceant in lumine vultus Christi. Fabianich: Storia dei frati minori. L p. 417. MCDXIX. Venetiie. 1238. 9, Augusti. Cum commune Cattari, communi Ragusii debitum suum pro accepto sale per plures annos non solverit, capta fnit pars in maiori consiiio, quod niiUus homo de Venetiis, nec in Venetiis nec in Bagusio posslt facere credentiam de aliquo mercato alicui homiui de Cattaro, nec ullus possit ire Cattarum cum sale nec mittere, cum per pactum commune debeant Veneti habere amicos Bagusinorum pro amicis et inimicos pro inimicis. Ljuhid: Mon, L 146. MCDXX. 1288. 9. Augusti. Capitulum b. Michaelis "de Ferreo castro si- gnificat, quod Nicolaua banus filius Stephani bani ab una parte et Johannes palatinus ab altera in possessionibus suis tale concambium duxerunt faciendum, nempe idem Nicolaus banus castrum suum Egurvar cum pertinentiis universis dabit Johanni palatino perpetuo possidendum, e converso autem dictus pala- tinus in concambium dabit castrum suum Polosnicha cum omnibus pertinentiis in comitatu Garygh praedicto Nicolao bano. Obligavenmt se etiam possessiones in alterutrum mutuatas medio tempore conservare donec Nicolaus banus duos uobiles, unum ultra Dravanimi et alium ab ista parte Dravae et testimonium Chasmensis ecclesiae ; Johannes vero palatinus similiter duos nobiles unum ultra 410 I. KUKULJEYI<5, Draiiam et alim ac ista parte Dravae ac hominem capituli Cafltri ferrei super praefatas terras mutuatas adduxerint, qui concambium coequabunt. JKa? archivo comitum Festetid Kesthely. Cod. dipl. patrius, V. p. 70, MCDXXI. Reatae. 1288. IH. Augusti, Nicolaus IV. papa accepta relatione quod dux et commune Yenetorum ad occupationem bonorum et jurium Aqui- leiensis ecclesiae manus avidas extendentes, Parentium, Enonensem et Justino- politanam civitates, ac sancti Laurentii Montanae, et Gresignanae, Pirani, insulae Muglae aliaque nonnulla castra, terras, villas et loca in Istriae partibus constitiita, quae ad eandem ecclesiam pertinere dicimtur, per violentiam occuparunt et occu- pata detinent patratis multis injuriis patriarche, episcopi Tergestini et aliorum episcoporum et vasaUoi^im populis, ex quo gravia discrimina, discordiae et gverrae exortae sunt, missis igitur monitoriis suis litteris duci et communi Venetorum, mandat archiepiscopo Bagusino quatenus pro apostolicae sedis reverentia personaliter se conferat Venetias et ducem et commune ad restitu- tionem seu revocationem stipendiariorum seu armatorum faciendam, utque ab omnibus novitatibus, incursionibus et insultibus abstineant, eos moneat et inducat, si opus fuerit etiam per latam censuram compellat. Si vero de civi- tatibus, castris etc. jus aliquod se habere contendunt, compareant per procura- torem idoneum coram sede apostolica, cum papa paratus sit exhibere ipsis com- plementimi justitiae. Ex BuUario Bagusino Ms. p, 247. MCDXXII. Reatae. l^. 31. Augusti. Nicolaus IV. papa Joannem de ci- vitate Ragusii canonicum Coucordiensem instituit, canonicamque praebendam ei tribuit. Ex Builario Ragusino, Ms. p. 55. MCDXXIII. Reatae. 12SS. 26. Septemhris. Nicolaus IV. papa scribit epi- scopo Nonensi, abbati s. Chrisogoni Jadrensi et archidiacono Spalatensi, quod capituliun ecclesiae Morinensis (Morigne) in Dalmatia, (quod apud eccLesiam castri Sibenicensis, dioecesis Morinensis residere dicitur) petitione monstranmt, quod olim civitate Morinensi a scismaticis Graecis destructa, bonae memorioe Morinensis episeopus et capituhim et clerus, se ad castrum Sibenicense (quod propinquum dictae civitati fiiisse dignoscitur) transtulerunt, dictusque episcopus ad quoddam mouasterium positum in villa Tragurio recessit et ibidem vitam clausit. Et cum ecclesia Morinensis post obitum episcopi multo tempore va- cavisset, capitulo non curante de Praelato, clerici villae Tragurii praetendentes jus eligendi episcopum ad se pertinere, elegerunt episcopum, et successivis tem- poribus, licet capitulum Sibenicense se jus electionis exerceret, praefati derici Tragurienses quosdam alios elegenuit, qui ab eis vocabantur Tragurienses electi, quos metropolita eorum de facto confirmavit et consecravit. Deraum autem capitulum Morinense seu Sibeuicense Leonardum Faletro plebanum ecclesiae 8. Angeli de Venetiis in suum episcopum concorditer elegerunt, sed Gregorius, qui ultimo fuit a clericis Traguriensibus electus et per metropolitam confir- matus et consecratus, administrationi episcopatus temere se ingesserit, ex quo inter Tragurium et Sibenicum gravis disoordia exorta est, quare capitulunt Sibenicense supplicavit Pontifici ut eis ius eligendi episcopum humiliter tri- bueret. Pontifex igitur mandat supradictis ut tam Gregorium et Leonardum REQE8TA. 411 quam et clericos villae Traguriensis es. parte ejus peremptorie citare curent ut infra sex mensium spatium cum omnibus actis et munimentis apostolico se conspectui repraesentent. Farlati: Hlyr $acr. T. IV. p. 4^6. MCDXXIV. 128S. 30. Septemhris. Capitulum ecclesiae Zagr. notum facit, quod cum duos concanonicos ad instantiam Mirozlai filii Herchuk tunc infir^ initate praepediti, sani tamen mente, nec non fratnim Firmini prioria et Petri procuratoris Heremitarum domus B. Virginis prope Zagrabiam, misissent ad eundem. Idem Miroslaus consentientibus Micula filio suo, ac Jelen filio Wros tunc maiori villae Grechensis pro domina consorte sua Margaretha nepte dicti Mi- rozlai, particulam terrae de Biyzna, Orathkidol vocatam et aliam ei adiacentem donavit domui conventui Heremitarum. Quarum meta prima incipit ab ortu solis iuxta viam magnam et per eandem versus occldentem venit ad terras castrenses Rados filii Gerde.skh, et Gerdizlai filii Gerdozlai. Inde versus meridiem per fos- satum antiquum venit ad vineam Gan Latini et pervenit ad viam veterem ad lapidem album et per varias metas venit ad priorem. Tkalcic: Mon. civit. Zagrah. L j). (il. MCDXXV. Reate. lUSS. 1. Ociohris. Nicolaus IV. papa audiens, quod in civitate Paduana quaedam nephanda et horrenda statuta contra clerum civitatis et dioecesis Padnanae sancita sint, quibus mnltimodis offensis, injuriis, contu- meliis et periculis mortis exponitur, mandat archiepiscopo Bagusino quatenus ad civitatem praedictam se conferat et potestatem ac communitatem stricte moneat ut mandatis per litteras sedis apostolicae acceptis, satisfaciant. Ex BtUlario Eagusino Ms. p. 3!K MCDXXVI. TraguriL i^s«. 18, Octohris, Nobilis miles Bacinaldus Georgei de civitate Firmana, potestas civitatis Traguriensis, de consensu generalis con- silii civitatis Tragurii in palatio civitatis, voce preconis et sono campanae congregati, ordinavenmt Dessam Amblasii syndicum ad fideiussionem et obli- gationem statuendam de quinque millibus librarum denariorum parvorum Ve- neticorum pro parte dicto communi contingenti de sexcentis libris illius anni quo contiget Almissium exire sub dominio et de dominio ac potestate dominorum Paiili bani, comitum Georgei et Mladeni, et haereduin eorum pro ipso Paulo et dictis comitibus, Giliolo de Sannino notario, sindico et procuratore ducis et communis Venetianun stipulanti et recipienti pro dicto communi Veneto, quod praedicti Paulus banus, comites Georgeua et Mladenus attendent et observabimt pacem et pacta facta cum dicto syndico d. ducis sub poena quinque millium librarum denariorum Venetorum parvorum et in dicta quan- titate obligandum dictum commune et cives dictae civitatis, et non ultra, ac etiam ad stipulandum et recipicndum nomine communis stipulationes et obli- gationes a praedictis Paulo bano et comitibus Georgeo et Mladeno et hominibus de Almissio, quod ipsi in solidum conservabunt omni tempore dictum com- mujie Tragurii a duce et communi Venetiarum de dictis obligationibus et quibuscunque aliis factis Lucius: Mem, di Trau p, 121, MCDXXVII. Anconae. 12ss, 20. Octohris. Pactum factum inter homines de Ancona et de Jadra per nobilem Michaelem Michusii, civem Jadrensem, sindicum dicti communis nomlne ipsius, et per Vincentium s. Marlae clericum et Jadrae notarium, ex una parte ac d. Bonagiunta Vitalem camerarium et 412 I- KUKULJEVI<3, civem de Ancona sindicum dicti communis ex altera, Tolentes ipsum cx>mmune et singulares ipsorum oives ad veram pacem et concordiam redueere, deve- nertmt ad haec pacta: Quod omnes Anconitani tractabuntur per commune Jadrae amicabiliter, et quod possint sani et naufragi morari ac redire in quo- libet portu Jadrae libere et absolute cum omnibus suis rebus, et posint emere et vendere sine aliquo datio, salvo alboratico in portu Jadrae. Hoc ipflimi e converso Jadratini in Ancona. Item de sale, quod possint secure portare, dum portent in Racanetum vel inferius versus Trontum et Senegaliam et superiu:» versus Ariminum, similiter Anconitani possunt libere detrahere salem de portu Jadrae ubilibet deferendum. Item quod Jadratini possint extrahere de Ancona bucticellas. Item si venerint Jadriani vel Anconitani per fortunam cum yino in eorum portum vice versa, quod unus custos ponatur expensis dicti vini etc. Makusev: Mon, hist, Slav, merid. I, p. 98, MCDXXVIII. 12S8, Elisabeth maior regina Hungariae notificat, quod cum magistnun Jacobum filium Ponyth de genere Buzad, quidam de baronibuA, capitales inimici eiusdem, ei frequenter et assidue accusassent, non debita fideH- tate ei et filio ejus d. regi in legationibus eius quando ad partem meridionalem duxerat eum transmittendum servivisse, idem regina praedictorum baronum consiliis et verbis frivolis aquiescens, totam suam collationem; videlicet villam Chechy et tres villas Dobza in comitatu de Segusd, duas villas Ouoche et Berzenyche in comitatu de Posega existentes ab eodem revocaverat, quia etiam taimmicum reginalem Paulum fecerat interimi. Sed postquam de omnibu^ certocertius fuerat experta, resciens quod haec omnia ex odii fomite contra eundem fuerant exorta, ut eum a servicio reginae sub malo zelo possint sepa- rare et licet dictus Paulus merito fuerat interfectus, uxori et agnatis eiusdem Pauli secundum sententiam baronum satisfecit. Unde attendens totam ipnius fidelitatem et servitia quae reginae a longo tempore impenderat, villam Chehi tres villas Dobza et villas Berzeniche et Ovacha restituit ei ex voluntate filii sui regis. Datum per manus magistri Laurentii praepositi de Posega, aulae reginalis vicecancellarii. Wenzel: Cod, dipl, Arpad. ContIV.312, MCDXXIX. In Ivanioh. 1288. Joannes episc. Zagrabiensis significat, quod Abbatissa et Moniales de Iwanich humiliter supplicarunt privilegium Stephaiii quondam episcopi Zagr. pro eis renovari. Cui petitioni inclinatus, privilegium ipsum (de a. 1246) confirmavit TkaUid: Mon, Hist, T. I, p, 223, MCDXXX. 1288, Capitulum eccl b. Petri de Posoga notificat, quod Grc- gorius comes filius Zaida confessus sit particulam terrae suae Jelseuch iuxta terram comitis Nicolai adiacentem pro debito octo marcarum, quibus Zaidae filio comitis Mathiae tenebatur, eidem Zaidae vendidisse in perpetuum. Cuius terrae prima meta incipit super Oriauicha potoka, transita via ascendit ad Crisna glava, inde descendit ad terminos terrae Hursouch et ibi per quoddam mege in latere Byrch tendit versus meridiem, flectitur per vallem quae dividit a Nicolao filio Hrank, eundo cadit in Oryauicha, et per magnum Oriauicha venit ad priorem metam. Ex archivo camerali Buderisi, — Wenzel: Cod. dipl, Arpad. IX. 489» SE0B8TA. 413 MCDXXXI. Noue. 1^9, 3. Februarii. Temporibua Ladislai IV. regis et ven. Marci episcopi Noneusis et Pauli incliti bani maritimi ac Georgii comitis nec non Mladeni potestatis Nonae. Gregorius fiiius olim Berizlai fatetur se donasse Rocco filio Kerzeuani unum gonayum et dimidium terrae suae prope AVartu extra vineam suam, cui ex austro vinea Radoslay Bermechevig a^ me- ridie vinea Kerzevani Couacbevig, a borea vinea Dobre habitatorum Jadraei pro qua donatione dedit illi pro talione solidos triginta. Coram testibus Bugno GeorgiOy Moysia Stepkonik, nunc judicibuSi Hrancio Bratoslauig et Stephano Lucae. Druzina filius Jobannis examinator manum misit, Petrus Nonensis notarius scripsit. Ex mea antiqua colle^tiane, MCDXXXn. Zagrabiae. li^9. 14. Febr. Johannes ^piscopus Zagrabiensis notum fadt, quod cum fratres canonici et totum capitulum ecclesiae Zagr. magistrum Andream iudicem curiae eius super quadam insula inter Zawam et Zawicham, quae fuit quondam cuiusdam Lelchecfa, conv^nissent, dicentes ipsam insulam ad proprielatem ipsorum pertinere et eandem per sententiam sibi adiudicari po^tularent, agnoscens episcopus veritatem assertionis et plenum ius eorum, restituit eis dictam insulam. Datum per manus magistri Gogani lectoris ecclesiae Zagrab. et magistri notariorum epif sessiones eorum, villa% praedia, insulas, ca«)tella etc. jura patronatus eccle- siarum de Corbavia et de Scenya, quae et quas ex cdlation^ rQ|;un| poase- BEGB8TA. 415 denmt, confirmare diguaretur. Kex igitur attendens servitia eorum et praede- cessorum, et obsequia eorum gratuita quae in receptione nuntiorum eius ad curiam Komanam et ad Karolum regem Sicilae et filios suos, cognatos regis, destinatorum hospitalitatis gratiam impendendo non sine magnis eorum sump- tibus impenderunt, universas eorum possessiones etc. de Corbavia et de Segna, quas a regibus praedecessoribus et Stephano patre eius legitime obtentas habent, eisdem Johanni, Leonardo et filiis eorum duxit confirmandas. Datum per manus Qregorii episcopi chenadiensis aulae cancellarii. Orig. in actis per banum Khuen-Hedervdry ex archivo regni Croatiae ablatis, N, B, A. Fasc, 316. n. 5. Extitit quoque in archivo com. Frange- pani trt castello Porpetto Friuli N, 8. MCDXL. Badae. 1289. 17. Junii. Ladislaus IV. rex significat, quod intuitis servitiis filiorum Petri, nepotum Kuchuna, quae ei in omnibus regni negotiis fideliter impenderuut, eis terram Nicolai filii Mikula sine haerede decendentisi in comitatu Rewche (Rovi86e) existent^m contulerit. Wemel: Cod. dipl. Arp. JX. p, 560. MCDXLI. Tragarii. 1289. 3. Jxdii — 16. Decembris, Die 3. Julii statutum fuit in consilio generali communitatis Traguriensis, ■ quod mittantur bano pe- tenti 100 homines, armati per X. dies et solvantur eis ad rationem solidi tres pro die et detur eis farina de communi. — Die 18. Augusti mittantur bano tres barchae armatae cum octo hominibus in qualibet barcha. — Die 17. Sept. Mittantur comiti Mladino et fratribus quatuor salmerii vini et unus peponum. Armentur sex barchae pro qualibet unus nobilis pro capitaneo et unus nau- clerus. — 23« Sept Armetur una galeota pro nuptiis bani et ponatur collecta. 23. Novembris custodiatur galeota communis. — 16. Decembris. Mittantur bano in Lesina 40 homines. Ludus: Mem, di Trau p. 131. MCDXLII. Venetiis. 1289. 23. Julii. Captum fuit in maiori consilio, quod Marfnus Superantio iturus comes Jadram possit tenere secum Joannem de Parma pro socio. ZJubid: Mon. L p. 147. MCDXLin. Tragorii i. Augusti. 1289. Stephanus Ugerii civis Anconi- tanus, potestas Tragiiriensis, et quatuor sapientes determinant et XV. sapientes homiues approbant, quod captivi, qui detinentur in carcere communis, una cum Luca et Daniele, posaint exire si volunt, sed debeant parere et obedire mandatis potestatis, judicum et rectoris sub conditionibus : quod statim dum detracti fuerint de carcere, promittere debeant et jurare, stare et morari quatuor annis continuis Anconae, hoc excepto,*quod cum licentia potestatis Anconae dictis quatuor annis ad qua.scimque partea ire possint ad lucrandum, praeter- quam ad partes Dalmatiae. Completis autem annis quatuor, debeant habitare filii Jacobi Decii in Jadra, filii Petri Domatii in Arbi, residui vero in Fara temporibus vitae eonim, cum omnibus de eorum familia. Item quod nullo modo praesummant realiter vel personaliter offendere aut damnificare aliquem de Tragurio, aui aliquam proditionem aut machinationem contra civitatem fa- cere, et si contrafacerent aliquibus dictonim, cadant qualil>et vice in poenam. Et pro his firmiter obaervandis dabunt securitates bonas de trecentis marchis 416 I- KTOgLJEVid, argenteis de Spaleto, de ducentis marchis argenti de Briberio, de 200 m ar^. a d. comite Zanne de Vegla, de 200 m. arg. de Jadria et de 200 m. arg. de Sibenico et de 200 marchis de Tragurio. Cuis poenae, si contra factum fuerit pro qualibet vice applicetur medietas denunciand, et alia medietas communi Traguriensi, et dampnum patientis emendetur. LuciiM: Mem. di 2'rau p. 127, MCDXLIV. Kopornalt. 1289, 8, Septemhris, Nicolaus palatinus et comes Simigiensis commendat memoriae, quod magister Buzad, fiUus Chak bani, pro se et Friderico fratre suo coram eo constitutus, monasterium ipsorum tn ho- norem B. M. V. in Eoyk fimdatum simul cum possessionibus et populis ipsiuit, comiti Achus cognato suo ad conservandum commiserit et defendendam tam contra filios Chak bani quam alios quoslibet de ipsorum generatione. Fejer: Cod, dipl JSung. T. VIL voh 5, p. 484. MCDXLV. Zagrablae drcai. 1289. 15. Septembria. Ladislaus IV. rex mandat nobilibus et universis hominibus de Berzencze, cum ille comitatum eundem Ti- motheo episcopo Zagrabiensi sicut primitus ita et nunc reliquerit, quateniis omnia jura et proventus ex parte eorum de commitatu Berzencze debitoa, offi* ciali ipsius episcopi sine diminutione et fraude eo modo persolvant, quemad- modiun tempore domini Belae ducis fratris eius ministrare consveverant. Fejer: Cod. dipl Hung. T. VJL vol 5. p. 484. MCDXLVI. CatharL im. 9. Octohris. Ecclesiam beati Nicolai mirabili modo depictam ad honorem et laudem dei et dicti beatiy vir nobilis Tirphon Balduious de Dragonae ^t filii sui Drago et Germanus fimdaverunt, haeredita- verunt et consecrari fecerunt de sua propria substantia. Admodiun rey. domino Domnio episcopo Catharensi et suo capitulo donant dictae ecclesiae omne?» possessiones suas circa ecclesiam dictam, scilicet vineas, zardinos et horto^ pro remedio animanim suarum. Actum in praesentia episcopi et sui capituli et totius populi civitatis. Thomas de Firmo, Cathari notarius, scripMt et ro- boravit. Ex collectione Ms. Papafavae. MCDXLVII. Zagrabiae. 1289. 21. Octobris. Capitulum ecclesiae Zagra- biensis notum facit, quod Mark filius Martini.pro se et fratribus Gregorio et Demetrio, item Dersk filius Mortunus pro se et fratre suo Andrea, nobiles de genere Rata, confessi sunt se vendidisse Nicolao filio Arlandi pro domino ejus nobili viro Stephano bano, filio comitis Stephani, terram suam Drozgometh iuxta fluvium Maya pro viginti marcis. Cuius meta incipit in latere montis Cupka goricha, inde per varias metas arboreas et terreas, per montes et valle.s cadit in fluvium Cococheves et in fluvium Maya. Tkalci6: Mon. Uist. T. L p. 226. MCDXLVIII. Circa 1289. Ladislaus IV. rex scribit fidelibus suis Endre filio Lothar, et Gregorio filio Pak, parte pro Martini filii Wyduzlav et Bank filii Petruzlav jobagionum castri Simigiensis, quod Opoy ipsos destruxisset et terram ipsonim Necech indebite occupasset, inde cum rex dictam terram ipui Opoj conferre non velit, mandat quatenus orfanos Martinum et Bank in terris ipsorum conservent. Wenzel: Cod. dipL Arpad, IX. 554. KBGB8TX. 417 MGDXLIX. 1289, Ladialaus IV. rex notificat, quod Endre, Dionisius et Lothardus filii Lothardi de denere Gutkeled petierunt, ut collectam popu- lonun suorum in comitatu Wlko, marturinarum videlicet, septem denariorum et victualium, qnae vulgariter Zalusina nuncupatur, eiadem relaxare digna- retur. Rex igitur consideratis servitiis eorum quae in omnibus expeditionibus regni fideliter inpenderunt, omnes populos seu jobagionea ipsorum in prae- fato comitatu commorantes a praedictis exactionibus duxit eximendos, ita ut de caetero bano pro tempore constituto exactioni seu coUectae huiusmodi in nuUo dinoscantur adiacere sed omnino exempti haberentur. Datum per manus Thomae, episcopi Wachiensis, aulae canoellarii. Wernel: Cod. dipl. Arp. IX. 493. MCDL. Prisren. XS8.9. Stephanus Uros, rex Serbiae, ad petitionem nobi- lium Lucari Mihoilovid et Petri Goislavid, missorum comitis Marini Gjorgji et communis Ragnsii, in praesentia servientium suorum Dragoslavi et Budislavi Hvaldid statuit posse Bagusinos possidere vineas et agros in regno suo, quas possederunt regnante patre eius. Miklosich : Mon. serbica p, 55, MCDLI. Katraia. XdSP. Helena regina Serbiae confirmat Bagusinis in praesentia judicis Boleslavi, cubiculorum magistri Meriani et judicis Desislavi, et missorum Bagusaeorum Lucari Mihailovid et Petri Goislavid possessionem vinearum quas regnante filio eius Urosio et condam rege possidebant. Miklossich: Mon. Serh. p. 55. MCDLII. 1289. Andreas abbas Zaladiensis et totus conventus notificant, quod magister Buzad et Feldricus filii Chak bani possessionem ipsorum, por- tionem Michaelis filii Tristani in Boyk, vendidissent comiti Ochuf, filio comitis Buzad, fratri eomndem pro triginta marcis. Weneel: Cod. dipl. Arp. IX. 508. MCDLin. U89. Andreas abbas Zaladiensis et totus conventus loci noti- ficant, quod domina relicta comitis Nicolai filii Chak bani et comes Herbordus, filius Laurentiiy cui eadem domina totam suam causam dimisit, possessionem suam Ewthfeu in Oltaruch existentem pro triginta marcis comiti Ochuz filio magistri Buzad vendiderit. Cui terrae commetanei sunt magister Buzad et Fri- dericus filii Chak bani, ab oriente sunt terrae Descych, a meridie rivus 01- taruch ab aquilone terra Bachita. Wenzel: Cod. dU. Arad. IX. 509. MCDLIV. Tragnrii. 1290. 31. Januarii — 10. Apnlis. Die 31. Januarii statutum fuit in consilio communitatis Traguriensis, ut fiat collecta pro solu- tione 40 hominum missorum bano, et provideatur de necessariis galeotta com- munis, quae est apud Farum. — 10. Aprilis. Super litteris missis a d. bano et Elia potestate Sibenicensi mittatur ambassator. Luciw: Mem. di Trau. p. 131. MCDLV. TragfuriL 1290. 7. Mariii. Actum in palatio civitatis Traguriensis, praesentibus Donato Nicolae, examinatore, Dessa Amblasii, Luca Matthaei, Valentino Casarizza et aliis vocatis et rogatis. Quia Petrus, Lucas, Zannes, 418 I* KUKULJBVK^i, MardDasias et Margaritus, fiUi quondain Jacobi Petii di Tragario, in eonim libertate propria existentefl confitentar: quod Vitus Cemi de Jadria pro dCiO libris et procuratores Michael Martinosii pro 1000 Libris, Preboslans Dabrali^^ pro 100 libris, Mileius Dessae pro 100 lib. Dompnus Vulcinae procur. no- mine Jacobinae suae matris pro 100 lib. Duymus Gaudii pro 100 lib. Oiprianus Petri Leonardi pro 100 lib. Joannes Bambaldi pro 100 lib., Creste Alberti pro 100 lib., Theodosius Alberti procur. nomine Agapis uxoris condam Gre- gorii Orubi pro 100 lib., Domaldus Qrubi Cuttignae pro 100 lib., TheodoKiu«^ procur. nomine suae matris Goislavae relictae Alberti pro 100 lib.; item Vitu», Creste et Tbeodosius pro dominis Zanne, Dujmo et Leonardo eomitibuA Ve- glae pro 1000 libris ; item Marcus Stephani Raghae procur. nomine Vuchesae, filii condam Budislavi de Birberio pro 500 lib., Petrosius Cerniche pro 101» lib., Lucas Bastiani pro 100 lib., Qausina comitis Marini pro 100 lib., Theo- dosius Firmini pro 100 lib., Marinus Andreae pro 100 lib. denariorum par- vonim Veneticornm pro ipsis Petro, Luea, Zanne, Martinussio et Margarita in praedictis quantitatibus prout suprascriptum est fideiusserunt se, obligayerunt se eorum mandato apud nobilem virum Stephanum Ugerii de Ancona pote- statem civ. Tragur. et commune dictae civitatis et apud magistrum Philippum notarium recipiendo pro dicto potestate et communi in his quod ipsi cunctiti temporibus vitae suae parebimt mandatis, maxime de non ofiendendo personas civit. et quod ad mandatum pot. ibunt Anconam et ibi stabunt iuxta ma.n- datum dicti potestatis et commune, secedendo per annos quatuor continuos stabunt in Dalmatia extra districtum Tragurii a civitate Spalati usque Flu- vium seu Tarsicum et completis annis cum omnibus suis familiis stabuut Ja- drae usque ad tempus vitae eorum, et si contigerit eos per mare applicare per fortunam ad partes Tragurii, in terram non descendent, sed quam citius poterunt inde secedent. Ad haec omnia se pro eis obliganmt in praedicti'^ quantitatibus prout in instnimento promissionis not Pbilippi plenius conti- netur. Idcirco dicti Petrus^ Zanne, Martinussis, Lucas et Margaritus promi- senint pro omnibus et singulis fideiussoribus, ipsos a dictis promissionibus et obligationibus et singulis dampnis et expensis indemnes conservare. Lucius: Mem, di Trau. 128. MCDLVI. Romae. 1200. S. Martii. Nicolaus IV. papa vacante duduni Veglensi ecclesia per obitum Marini episcopi Veglensis, duae fuenmt elec- tiones a canonicis ipsius ecclesiae, una de fratre Joanne de Vegla Minorum. et altera de fratre Zacharia Praedicatorum ordinum in discordia celebratae, cumque electi infra tempus a jure statutum ad sedem apostolicam accedere non curarunt pro negotio electionum suarum prosequendo, nominavit pajid fratrem Lambertum in episcopum Veglensem, quod ei per litteras suas in- timavit. Farlati: Tllyr. Sacr. T. V. p. 301. MCDLVII. Zagrabiae. 1290. 29. Martii. Comes Qardun castellanus Jo- hannis episcopi Zagrabiensis de castro Medved et Blagosa significat, quod cum relicta Martini filii Thomae de Scepnicha, iobagionis castri, astante sibt Otto gladipurgatore, nunc marito suo, Itemerium servientem Martini quondam eastellani de Blagosa convenisset, egemnt contra eum in hunc modum: quod Itemerius terram filii Ivan a praefato Martino procreati, existentem in 8ce- pnicha inter terras Laztech et Stank ac comitis Perchini occupatam indebite detineret E contrario vero Itemerius asseruit se habere instrumenta quibus BBGS8TA. 419 obtentam terram possederet 8ed in termino, praefixo nulliis litteras praesen- tare potuit, comes igitur eandem terram dicto Ivan, prout avus eius Thomas eam possedit, reliquit possidendam, salva quarta parte terrae praefatae Da- masdae pertinente. Tkalei^ : Mm. Hist, T. L p. m. MCDLVIU. Venetiis. 1290. U. Maii. Praesentibus Jacobo Donato, Le- nardo Gysi, Pancratio Venerio, Marco Maripetro, Tanto cancellario et Bu- stechino Benintendi notario et scriba ducatus Venet testibus vocatis et aliis multis, coram Petro Gradonico, duce Venetiarum, astantibus nobilibus An- drea de Molino, Leonardo Venerio, Marino Buzino, Grabono Dandulo, Ga- briele Delfino, Johanne Superantio, consiliariis, nobiles viri Pasqua de Vari- casso et Domaldus de Zedulino, cives de Jadra, nuntii Pauli Breberiensis, bani et eius fratrum comitis Georgii et comitis Mladini, solemniter inierunt et firmaverunt veram et puram treugam usque ad tres annos continuos cum d. duce Petro Gradonico et hominibus Venetiarum. Ljubic: Mon. L p. 147. MCDLIX. Posegae Vi90. 28. Junii. Capitulum ecclesiae beati Petri de Posoga notificat, quod comes Ghyleth possessionem suam Zauarsia inter metas possessiouis Czech existentem cum omnibus pertinentiis et utilitatibus Ipolyto officiali suo pro morte seu homicidio Peronii, fratris praedicti Ipoliti, per ipsum comitem casualiter, ut asseruit, interemti, et insuper pro meritoriis ser- viciis eorundem, contulit in perpetuum. Meta terrae incipit iuxta aquam Oryaua inde ad locum ubi rivulus Czech potok cadit in Oryauam, inde prope villam Gurbunyk, inde per varias metas ad montem Belni-Kebiik, inde per montes et nemora et varias metas ad primam. Ex aciis per hanum Khuen-Uedervdry ex archivo regni ablatis. N. 2?. A. Fasc. 1513. N. 19. MCDLX. 1290. 6. Sept. Conventus de Zala commendat memoriae, quod domina relicta comitis Nicolai fiHi Chak bani ab una parte et Ladislaus filius Corochey pro domino suo comite Ochuz ab altera personaliter astantibus, eadem domina portionem suam Oltaruch vendiderit comiti Ochuz. Wenzel: Cod. dipl. Arp. X. p. 12. MCDLXI. Jadrae. 1290. 8. Novembris. Jadrenses declarant bonam et firmam pacem communitati Spalati et Tragurii et promittunt una esse amicos hinc ad annos quinque si Spalatenses habebunt potestatem vel comitem qui non fuerit de Sclavonia, et non recipient inimicos eorum in suam civitatem neque cum illis mercatum facient, salvo honore dd. Venetiarum; communitas autem Spalati et Tragurii eodem modo faciet Jadrensibus salvo honore regio Hun- gariae. Item si fecerint exercitum per mare, Jadrenses dabunt tres homines, Spalatum duos, Tragurium unum. Hoc pactum affirmarunt suo sacramento triginta homines Jadrae. lAicius: De regno Dalm. et Croat. Lib. IV. cap. IX. MCDLXII. 1290. Elisabetha maior regina Hungariae manifestat, quod magister Laurentius filius comitis Laurentii de genere Aba, cognatus reginae carissimus, a primaevis suae pueritiae temporibus gratos impenderit famulatus, 420 ^- KUKTJLJKVI<5, se et sua pro bonore regiae coronae Tariis periculomm generibus et multis fortuitis casibus exponere non verendo. Cuius Laurentii, dux Austriae, quia ejus consortio noUuit adbaerere, tria castra occupavit et innumerabilia bona abstulit. Et quia etiam in regiis legationibus iverat et in ellectis equis damnum contra valorem ducentarum marcarum est perpessus, eidem tam ratione pro- ximitatis, quam in recompensationem servitiorum, vyznicatum S. Martini in comitatu de Vereucbe ex voluntate Ladislai regis filii sui, cum omnibua eiu8 babitis et possessis, contulit in perpetuum. Datum per manus magistri Lau- rentii, praepositi de Posoga, cancellarii. Ex actis per banum Khuen-Hedervdry ex archivo regni ablatis. N. IL A. Fasc. 1504. N, 12 et Fasc. 1511, Nr. 3. MCDLXIII. 1291. Comes Hodus notum facit civibus Zagrabiensibus de monte Grech, quod palatium suum pro concambio quatuor possessronum scilicet Polcuna, Buken, Mixe et Gurk magistro Paulo coUocaverit, qui ma- gister contuUt idem palatium GiUoni concivi eorum, petit itaque amicabiliter ut idem dicto GUioni assig^are faciant. Tkalcid: Mon. citit. eagrdb. I. p. 46. MCDLXIV. Apud Tragarinm. 1291. 22. Jannuarii. In praesentia Micba Petri de Spalato, syndici et procuratoris communis ex parte una et Dessa Mursizae de Tragurio sindicus et procurat. communis, ex parte altera de con- seosu et voluntate ipsorum communium fecerunt inter se societatem et gene- ralem unitatem duraturam inter eas per quinque annos, et promisserunt etiam una alteri ipsarum dare omne consiUum, auxiUum et deffensionem contra omnia communia et personas singulares salva reverentia et fideUtate debito pro rege Hungariae et domini bani. Et promiserunt praedicti sindici ad invicem mius alteri nomine communitatum eUgere comitem et potestatem vel rectorem de una 'et eadem terra, prout de terra fuerint invicem concordes ad dictum tempus. Et obUgarunt se omnia baec observare sub poena duarum miUium marcarum argenti, deposito juramento ad s. EvangeUa. Actum in eccleaia s. Joannis, praesentibus Stephano Bugerii de Ancona potestate civ. Spalatensis^ Albergucio Jacobi, potestate Traguriensi, Benvenuto eius socio, Valentino de Cassariza, Josepho Petri, Lucio Mathaei, Nicolao Casocti, Theodoro Al- berti, Petro Leonardi, Privoslavo Dobrali, Duimo Domicbe, Maio Dobrae, Silv. Mengazzae, examinatore. Lucius: Mem. di Trau. p. 130. MCDLXV. Apud whem veterem 1291. 12. Februarii. Nicolaus IV. papa: siquidem Jadrensis ecclesia per obitum Laurentii archiepiscopi dudum pa- store destituta fuisset, capitulum eiusdem ecclesiae magistrum Andream Cap- soni, canonicum ecclesiae Paduanae elegit in archiepiscopum ; reUqui tamen ad Gradensem patriarcham ab electione huiusmodi appeUarunt Coram quo aUquamdiu negotio ventilato, et per appeUationem ad sedem apostoUcam de- volnto, concessit papa partibus in auditorem Joanem tit. s. CaeciUae presby- tenim cardinalem. Verum postea idem magister Andreas cupiens suae provi- deri quieti, jus suum per electionem acquisitum in manus pontificis resignavit, qui recepta renuntiatione, Joannem fratrem ordinis Minorum nbminavit in archiepiscopum Jadrensem et per suas Utteras eidem intimavit. Farlati: Blyr. Sacr. T. V. p. 85. ' BKQB8TA. 421 MCBLXVI. jAQrini. 1291. 21. Martii. Andreaa III. rex mandat hospitibus de monte Grech, eum magister Paulus filius Stephani bani palatium suum existens Zagrabiae in monte Qrecensi, quod a comite Hodus et filiis suis pro concambio quarundam possessionum suarum recepit, Gilioni concivi eorum pro servitiis et rebus expensis donaverit, quatenus dictum palatium dicto Gi- lioni assignare debeant. Tkalcid: Mon, civit Zagr. L p, 65. MCDLXVII. 1291. 8. Aprilis. Marcellus, episcopus Nonensis, transummit pro Luca filio Dessae, cive Jadreosi, litteras magistri Templarioram per Hun- gariam Guillebni de Pevmos super donatiooe terrae Podskalina in territorio Zablatae de anno 1284. Idem transumptum confirmat frater Salamon, prior provincialis Hungariae (et Slavoniae). Kubinyi: Cod. dipl. Arpad. L 148. — Fejer: Cod. dipL Hung, T. VIL vol, V. p. 98, MCDLXVIII. Neapoli im. 6. Junii. Carolus I. rex Siciliae mandat justitiariis, capitaneis et aliis officialibus Apuliae, cum viri nobiles Doymus comes de Veglia et Radislaus Babunio, regis et reginae consortis suae fideles, de Ungaria venientes ad portum Manfredoniae applicasse dicuntur, deiDde se ad regis praesentiam collaturi, quatenus eosdem comites totamque familiam et comitivam eorum cum animalibus et rebus libere permittant, nullam eis iniuriam inferre praesumant et honorabiliter sicut decet tractent et necessariis provideant Wenzel: Acta extranea, L 77. MCDLXTX. Maulohae. 1291. 17. Junii. Magister Paulus filius Stephani bani significat, quod ex consensu fratrum et filiorum suorum palatium suum quod habuit Zagrabiae in monte Grech pro concambio a comite Hodus re- cepto contulit comiti Gilioni civi de Grech, prout etiam pater ejus Stephanus banus bonae memoriae ipsi comiti perpetraverat TJcaldid: Mon. civit. Zagr. I. p. 66. MCDLXX. Kamarnn. 1291. 8. Julii. Andreas lU. rex significat, quod Paulus filius Stephani bani retulit viva voce: quod palatium quoddam Ste- phani bani, patris sui, existens Zagrabiae in monte Grecensi, quod comiti Hodns contulerat et ac eo in concambium pro 4 possessionibos videlicet Polkuna in comitatu de Borsad, item 'Buken, Mixe et Gyurk in comitatu de Zobolch re- ceperat, Gilioni civi Grecensi, personaliter astanti, pro servitiis et recompen- satione rerum suarum sibi et Stephano bano fratri suo in necessitate eorum datarum et expensarum contulerat iure perpetuo. Et ipsi collationi Ladislaus filius comitis Hodus pro se et pro patre suo, ac magister Brictius filius An- dreae cogoatus comitis Hodus personaliter assensum praebuerunt, ad peti- tionem quorum rex dictam donationem confirmavit. Tkdl6ic: Mon. civit. Zagr. /. p. 66. MCDLXXI Rtgndi. 1291, 11. Julii. Coram Andrea Dandulo, clarae me- moriae Johannis Danduli ducis Venet. filio, comite Ragusino et juratis judi- cibus Andrea Benexae, Dimitrio de Saracha, Marino Pesagnae, Junio Pici- neci et Savino Gifebae (?) de Vodacio, Savinus Ghetaldi cum assensu uxoris 30 422 '• KUKULJKVld, suae Agapyae fecit t«stamentam, quod po8t obitum eius omnia eius bona $aa- bilia veniant ad manus pitroporum seu commissariorum ipsiua, qui debent dare annuatim fratribus Minoribus s. Savini de Daxa omnes redditus de dicti!^ possessionibuB detractis expensis. £t si fratres locum et monasterium desere- rent, distribuantur bona pro anima eius et uxoris secundum consilium mi- nistri fr. Minorum provinciae Slavoniae. Possessiones hae fuerunt: domus quae confinat cum domo Qbetaldi, nepotis eius et cum domo Vitalis neptifl eiuh; item vinea et terra Rossini de Bellem penes vineam Haislavi de Crossi; iteni vinea et terra in Breno quae terminatur cum vineis Marini Prodanelli, Petri de Prodano et s. Michaelis de Labe, quam habet Marinus de Boccignoln: item vinea et terrae in Umbla quae coniinant cum terris Mathaei Binciola. Daxae filiae condam Dobroslavi de Hesti etc. Pitropos autem constituit Mi- chaelem do Ragnina, cognatum suum, nepotem Ghetaldi, filium condam Bistii de Qhetaido. Omnes denarios suos, exceptis 150 yperperis, reliquit uxori suae Agapae; mobilia omnia cum auro et argento reliquit fratribus Minorum s&lvo quod uxor eius de mobili possit trahere exagios quinquaginta de auro. Azo condam Jacobi de Pitusto juratus cancellarius scripsit. Fr. Bernardinus Gotius acceptavit. Farlati: Illyr. Sacr. 1\ VL p. 119. MCDLXXII. Zagrabiae. 1291. 11. Augusti. Katherinus major vilae. ju- dices et consiliarii; Benk, Nicoia, Wuneth, Thomas, Rodolph, Petrus, Jacob et Ivan ac universi cives de monte Grech significant, quod Gilyon, quondam major villae et concivis eorum exhibuit litteras Andreae (III) regis quibus idem notificavit : quod magister Paulus filius Stephani bani retiilerit viva voce, quod palatium quodam Stephani bani patris sui, existens Zagrabiae in monte Grecensi, quod comiti Hodus cognato suo perpetuo contulerat, ab eodem co- mite pro concambio possessionum, Polkuna in comitatu Borsad, item Buken^ Mixe et Gyurk in comitatu de Zobolch rehabuisset, et ipsum palatium Gilioni civi Qrecensi ob merita servitiorum et recompensationem rerum suarum sibi et Stephano bano fratri suo in necessitate eorum datarum et expensarum do- navit in perpetuum. Cui donationi Ladizlaus filius comitis Hodus pro se, pro patre suo ac magistro Briccio filio Andreae, cognato comitis Hodus assensum praebuerant. Ad majorem autem certitudiuem praesentarunt litteraa dicti co- mitis Hodus super donatione et concambio ipsius palatii inter ipsum et ma- gistrum Paulum facta, in quibus idem Hodus regi Andreae refert, quod suum palatium Zagrabiae in monte Grech constructiun; et ex dono filiorum Ste- phani bani pro quadam captivitate sua pro eisdem perpessa collatum, pro concambio possessionum supradictarum, ab Alexandro bano filio Georgii suo propinquo haereditario jure successorum, ipsi magistro Paulo resignavit. Qui quidem Paulus idem palatium servienti suo Gilioni civi de monte Grech tradidit, petiitque Andream regem, ut eandem donationem confirmare digna- retur. Cui petitioni rex asscnsum praebens mandavit imiversitati montis Gre- chensis ut dictum palatium supradicto Gilioni statuant et assignent, qui etiam illum in possessionem palatii solempniter introduxenmt. Tkalcic: Mon. civit. Zagr. vol. 1. p. 07. MCDLXXIII. Jaderae. 1291. 18. Septembris. Jaderensis communitas con- cludit in suo consilio: Cum mater regis Hungariae transitum facere intendit KEOB8TA. 423 per Jadram ad Kegem, mittatur galeotta eommunis bene ac diligenter ap- tata, in qua vadant quatuor de nobilioribus civitatis et ei per praedictos prae- sententnr O. castrati, et 0. galettae vini melioris, et quod vendantur C. modii de ordeo communis. Fejer: Cod. dipl T. IV, voL L p, 185. MCDLXXIV. Tragarii. mi. 18. Septembris. — 26. Octohris. In consilio communitatis Tragur. statutum est die 18. Septembris. Cum mater regis Un- gariae transitum facere intendit per Jadram ad regem, mittatur galeotta com- munis bene et diligenter aptata, in qua vadant quatuor de nobiiioribus civi- tatis, et ei per praedictos praesententur nomine communis 100 castrati et 100 galette vini melioris, et quod vendantur 100 modii de ordeo communis. — Die 26. Octobris. Nuntio qui tulit litteras regis provideatur de una marcba argenti de avere communis. Lucitu: Mem, di Trau. p, 131. MCDLXXV. 1^91. 9. Ociobris. Andreas IIL rex confirmat Johanni filio comitis Bachiensis privilegium Ladislai regis in quo exemit populos eius inter Savam et Baza existentes a coUecta victualiuih et marturinarum. Inter servitia eidem regi Andreae exhibita recitat inter caet«ra, quod cum contra ducem Austriae elevato exercitu generali, pro repellenda iniuria sibi et regno facta, processisset et plurima castra ducis expugnari et dirui fecisset, idem magister Johannes in expugnationibus dictornm castrorum maxime sub castro Viennae cnm aliis fidelibus laudabiles exhibuit famnlatus, ubi non sine efiusione san- gvinis sui evasit aliqualit^r casum mortis. Datum per manus magistri Theodori Albensis praepositi aulae vicecanceUarii. Fejer: Cod. dipl T. VI. vol. I. p. 128, Wenzel: XII. p. 509. MCDLXXVL Prope Novam civitatem. 1291. 21, Octohria. Andreas IIL rex fideli suo magistro Johanni filio Nicolai bani mandat, quod cum magister Herbordus filiua Herbordi ei conquestus sit, quod possessionem eins Ilmeuch indebite occupatam detineret, ut dictam possessionem dicto magistro reddat pleno jure prout ipsius fiiisse dinoscitnr ab antiquo et de damnis eidem illatis justitiae faciat complimentum. Wenzel: Cod. dipl Arp, V. 29. MCDLXXVn. 1291. 28. Octohris, Andreas IIL rex notum facit, quod eomes Ladislaus filius Bervusdei exhibuit privilegium capituli ecci. Quinque- ecclesiensis snper collatione possessionis Oryva (Orljava) et catri in eadem con- structi per Gregorium filium Clety dominae filiae suae uxori vero comitis Ladislai facta, petens ut eam confirmare dignaretur. Cuius petitioni rex annuit. — Ex litteris capituli mense Novembris a. 1290. extradatis patet, quod illud transmiserit suum canonicum Philippum ad Gregorium tunc podagricum, qui sciiicet in suis petibus patitur podagran ab antiquo, et quod ipse infirmus corpore, mente sanus praesente filia Jolanta confessus sit de possessionibus hae- reditariis divisionem inter comitem Ladislaum et magistrum Philippum fratres eiusdem camales et inter ipsum Gregorium factam fuisse ab antiquo de sibi devolutis possessionibus Krdos, Apaty Oryva, Chapa, castro Kuorogh, in Lyppov in Zeerya in Zava legavit has omnes consanguineis suis et fratribus. Oryavam ' 424 I- KUKULJEVld, autem cum castro et omnibus pertinentiis dedit dictae liliae suae uxori c>>- mitis Ladislai filii Servusdei de genere Peech in quartam. Si illa baeredes non babuerit, nec filium nec filiam, tunc poat mortem eius devolTetar po8ses$ii> Oriava ad consangvineos fratris Gregorii . . si autem magister Gregorius adhuc filium babuerit extunc omnes possessiones bic filius possidebit jure geniturae una cum Oryava, salva quarta filiae suae. Praeterea dedit in donum haic filiae omnes servos suos et ancillas quos et quas usque modo precio comparavit, siciit litterae super bis confectae declarant, item servos et ancillas quos et qiias mater uxoris Ladislai secum traduxit, restituit filiae. Quorum nomina snnt: Cosma<9 cnni uxore Pava et filiis et filiabus; item Paulns cum uxore Cbepke et 4 filiabus. item Cbydboj cnm uxore Mazdolna cum 2 fiUis. Hanc itaque dispositionem Gre- gorii quam et capituli b. Petri de Posega cura ipsius litteris confirmayit rex. Cod. dipl. patrius VL p, 370, MCDLXXVIII. In villa Dobsa. 1291. 7, Novemhris. Nicolaus palatinus et comes Simigiensis dat pro memoria, quod comes Endre pro Nicolao bano, co- mite Wolko, domino suo ab una parte et comes Bartbolomaeus filiua Panli pro se et comite Kalmero ab altera constituti coram eo, causam quam \^em banus in octavis b. Andreae ap. coram rege contra antedictos babebat, arbttrio magistri Jobannis fratris palatini, ipsius ac aliorum nobilium submiaerint re- formandam. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. XI L 514. MCDLXXIX. Neapoli. 1291, 28, Novembris, Carolus, princeps Salemitanus et Vicarius in regno Siciliae Petro de Mara, secreto magistro portalano et procuratori Apuliae mandat, ut cuidam Jnrsio extrabere sinat de portubu*» Apuliae, sine jnre exiturae, fnimenti salmas 200 et 100 bordei^ veheiidas ad partes Sclavoniae et Dalroatiae ad munienda castra Pauli bani, Georgii et Mladeni fratrum, dominorum totius Sclavoniae et Dalmatiae. Backi: Arkiv VIL p. 15, MCDLXXX. Neapoli. 129L '^H, Novemhris, Carohis II. rex Siciliae, se- creto Apuliae significat, a se fuisse datam facultstem Ivano de Jadera sal et fnimentum deferendi e portu Baroli vel Manfredoniae ad terram Jadrae. Badki: Arkiv VII. p, 15. MODLXXXI. 1291. Andreas III. rex confert comiti Gardun filio alterius Gardun de Greben et ejus baeredibus possessionem Hrastbyna, in vicinitate possessionis Gereben, quam prius Nicolaus, Dominicus, Stepbanus, et Demetrius filii Mauritii- tenebant, sed ob certos actus notorios amiserant. . Ex Neo registratis actis Fasv, 2597. nr, 12, e regni Croatiae archivo per hanum Khuen-IIedervdry ahlatis, MCDLXXXII. 1291. Andrejis III. rex notificat, quod quia comea (Zagra- biensis) Gyarmanus a multis retroactis temporibus in omnibus negotiis ob^e- quiosa merita devote impendit, primum siquidem eo tempore quando rex adhuc extra terminos regni fuit et ex missione praelatorum, baronum et no- bilum regni in legationibns variis regi deferendis, multis fortunae casibus, pericula mortis non formidans, exbibuit famulatus. Idem etiam tempore Du- I REGE8TA. 425 eatus regi», Albertioo fratri suo, tam in veniendo ad eum, quam in condu- cendo eum ad patriam suam, grata impendit servitia. Item circa regiae coro- nationis iuitia diu noctuque regiia inheniit servitiis. — In reconpensationem itaque meritoium suorum, contulit ei rex terram Chehy iuxta aquam Zauam iu campis, iu comitatu Zagrabiensi, super qua hospites eiusdem castri regis re.«(idebant, cum omnibus pertinentiis, sub clausula ut populi liberi sint ab omni homine castri, ad ipsam terram venire volenti causa commorandi. Actum per manus magistri Theodori albensis ecclesiae praeposiii aulae cancelarii. Ex actis per banum Khtien-lledervdry ex arvhivo regni ablatis. N, 22, A. Fasc, 137. N, 1. MCDLXXXIII. 1291, Capitulum ecclesiae Zagrabieosis ad mandatum sui epiacopi Joannis inquirit in facto litis inter Petrum canonicum Zagrabiensem et Abbatem de insula s. Jacobi super fundo seu loco cuiusdam balnei in rivo Grech subtus curiam eiusdem Petri, ad quam spectare iste aiebat, abbas vero (licebat esse in terra ecclesiae B. Virginis. Capitulum cum per quinque ex- missos inquisivisset, invenit fundum ad ecdesiam B. V. pertinere, adiudicavitque cum abbati. Tkalcic: Mon. civif, zagr. L p, 62, xMCDLXXXIV. mi. Oapitulum b. Petri de Posega fatetur, quod Wy- iloslav et Jacobus filii Bogdan, ac Dragyna et Paulus filii Sena, particulam terrae suae haereditariae Aryauicha alias Oryauicha appellatae ac alterius terrae similiter Oryavicha dictae ad Grad potok adjacentis, metisque circumscriptae, Aladario filio Cethae pro 20 marcis vendiderint. Ex actis regni archipi N, R, A. Fasc, 1504. nr. 15. per banum Khuen- Iledervdry ablatis, MGDLXXXV. Aqais. 1292. 5. Januarii, Karolus II. rex Siciliae et Maria consors eius Jobanni filio Henrici bani scribunt ut conservet fidem eis et pri- mogenito eonim Earolo regi Ungariae contra Andream Ilf. invasorem eiusdem regni, ac fautores et consentaneos suos, dantes ei liberam facultatem gerendi bellum contra eos, ita quod nullam poenam nec etiam indicii faciem propterea formidet. Wenzel: Acta extera I. p. 81, Arkiv za jugosl. povjest. Knj. VII, p, 15, MCDLXXXVI. l'?02. 25. Januarii. Capitulum eccl. Zagr. memoriae com- mendat, quod Gan, dictus Niger, civis Grechensis, consangvineus quondam Pernichoni exhibuerat litteraa capituli antiquas, petens eas innovari (de a. 1270. et a. 1271.). Ouius petitioni annuentes, easdem de verbo ad verbum rescribi fecerunt. Tkalcic: Mon. Hist, T, L p, 227, MODLXXXVII. Jadrae. 1202. (i. Februarii. Temporibus Petri Gradonici ducis Venetianim et fratris Joannis de Anan, Jadrensis archiepiacopi ac Joannis Contareni comitis, praesentibus nobilibus viris Marco Vitur et Martino Bembo conailiariis Jadrae, Marco de Marsilio socio Joannis Contareni comitis Jadrae et aliis pluribos testibus, actum in curia s. Jacobi ultra portum Jadrae, dominus CTCorgius comes Breberiensis solemniter firmavit pro se et gente sua ac sub- ditis Buis ac nomine communis Almissi puram et firmam treugam uaque ad 426 I* KUKULJBVld, UDum annum completum ciun Joanne Contareno, bonae memoriae Jacobi Con- tareni dncis Venetiarum filio, nomine et vice ducLs et communis Venetianijn, promittens dictus comes Georgius, quod ipse ciun supradictis non offendet ntfi^ oifendi faciet, commune et homines Venetiarum nec in rebus nec in persoui:^ sed omnes babebunt salvos et securos ubique. Item promisit, quod non ptr- mittet molestare terram Pharae et Brazzae vel aliam terram ubi est comes com. Venetiaiiun. Item quod Abnissani non inferre velint damna lignis Ve- neticis, nec venient ab Ancona ultra versus Venetias, nec a Hya versus Venet. nisi esset propter austeritatem temporis. Si per dictum comitem Georgium vel aliquem hominem ipsius daretur aliquod damnum hominibus Venedcia, tenetur comes totum damnum emendare vel dare illos in manus ducis, qui damnuni intulemnt infra 30 dies, sed si illi qui commisenint damnnm non possent solvere et restituere damnum, et dati fuerunt in manus d. ducis, comes lil>e- retur a solutione. Ad haec omnia juravit comes Georgius cum suis ad a. evan- gelia dei tacto libro, quod velit pacta observare sub poena 15 millium dena- riornm parvorum. Caeterum si dictus comes Georgins veniret Venetias occa«i(>ne eundi ad curiam d. Papae, vel alia occasione, dictus dux per se et per dicti »^ suos habebit et habere faciet eum una cum sua comitiva in personis et rebii> salvum et secunim Venetias veniendo, stando, eundo et redeundo. Lucius: De regnis Dalm, et Croat, Lih. IV, cap. IX, MCDLXXXVm. m2, 11, Fehruarii, Capitulum Chasmensis eccle:*iae significat, quod Petrus filius Petri confessiis sit terram suam Goricha vendi- disse magistro Paulo dicto Chak, in persona Thomae plebani de Hotkov vicem ejus gerentis, pro sexaginta marcis. Metae autem quas Petrus archidiaeonus Chasmensis coram vicinis distiuxerat incipiunt ab oriente in quadam Mbika, versus occidentem magna via, quae est inter terram Pauli et Goricham, veoii ad dnmnm Bakatya, conterminatur terrae Dionisii et terrae Benedicti fiUi Rodini, per varias metas cadit in caput PoIIarini et vadit ad priorem. Cod, dipl. patrius VII, p. 227. MCDLXXXIX. 12U2, 26. Fehruarii, Andreas m. rex donat Stephano bano filio comitis Stephani terram Dresnik cum suis pertinentiis. ()rig, in archivo comitum Frantjepani in Castello Porpetto nr. 9. MCDXC. Tragmrii. 1292. 27, Fehruarii, — 21, Martii. Statutum in eon- silio geuerali communitatis Traguriensis die 27. Februarii, quod super Aluiis- sanis vim inferentibus mittatur ambassator Spalatum, qui cum alio ambasaatore Spalatensi vadat ad comitem (Teorgeum ad hoc exponendum. — Die '21. Martii. Mittantur Spalatum duo ambaM.satores super Almissanonim inciirsione<. — Item quod pro S()0 libris dandis d. Paulo bano ponantur 20 solidi pn* centinario et solvantur bano, et residuum solvatur d. Potestati. Item super solutione hominum, qui tuebant banum contra hostem, coUigatur unus grossu:? pro fumante (de fumo-domo). Lucius: Mem. di Trau. p. 131. MCDXCI. Neapoli. 12f)2, 12. Aprilis. Carolus Martellus rex Sicilae pensati- gratis servitiis qiiae Johanues filius Henrici bani regi quondam Ladislao et ei ad praeseus in agendis regni exhibet, annuens petitionibus eius, donatioDeiu BEQS8TA. 427 ei et magistro Georgio nato suo factam in pheudo de comitatibus Sopronii et Castriferei, quod illis Maria regina Siciliae contulit, confirmavit. Wenzel: Acta exttra I. p, 88. MCDXCII. Venetiis. 1292, 22, Aprilis. Iniunctum est per majus consiliura potestati Farrae et Brazzae, quod faciant murum civitalis; item unum arsena ubi et sicut videbitur ei, et provideatur Farrae pro arsenatu de libris 150. Item intra muros capiatur monasterium in quo nunc habitat episcopus, et domum potestatis. Ljubic: Mon. p, L 150. MCDXCni. Tragiirii. 1202. 10. Maii. Domini Symon et Gausigna comites Marini, Marinu.<^ eorum nepos, pro eorum parte et nomine episcopi Georgii, et Salamon pro parte sua, et Gregorius Lucae noihine episcopi pro ipsius parte, vendiderunt praedicto Symoni potestati, nomine et vice communis Tra- giirii recipienti, generali et maiori consilio dictae civitatis ibidem congregato et volente, a crastina die in ante ad tres annos totam intratam quam habent ipsi et ipsorum quilibet de porta civitatis prope pontem ad possidendum et recipi faciendum et quidquid voluerint faciendum praedicti Symon, Gauzigna et Marinus, pro eorum parte tantum et dictus d. Gregorius pro parte d. epi- scopi. Et hoc fecerunt pro 40 libris Venetorum parvorum pro quolibet anno. Quas libras 40 solvere debent in festo s. Michaelis. Lucius: Mem. di Trau p. 98. MCDXCIV. Ui92. 25. Maii. Magister Laurentius praepositus ecclesiae 8. Pctri de Posega notificat, quod attendentes nobilitatia probitatem nobilia viri Zah filii Farcaaii et puram devotionem quam in gratia eorum habet, et con* siderantes servitia magistri Petri fratris eius et concanoDici eorum, quandam particulam terrae de terra ecclesiae eorum exceptam, iuxta terram eorum a Tristano filio Guthardh comparatam pro curia, eisdem Zah et Petro magistro, quamdiu fideles ecclesiae extiterint, donaverunt ita tamen, quod omni anno in festo Pentecostes solvet unum fertonem. Meta terrae incipit, ubi exit de Gyuok potoka in dumum avellanarum, inde ad quoddam Mege ex per aliud Mege et varias metas ad primam. Cod. dipl. patrius VL p. 382. MCDXCV. Simigii. 1292. 30. Maii. Andreas III. rex, notum facit bano totius Slavoniae pro tempore constituto, quod ille tertiam partem fori liberae villae Grecensis, capitulo Zagrabiensi ob remedium animae suae duxit con- ferendam. TJcalci^: Mon. Hist. T. L p. 228. MCDXCVI. Anconae. 1292. 4. Junii. Innitus est tractatus inter Grubessam Kadignae nuntium Kagusinum, et Dominicum Prandi nuntium Anconitanum cum consensu Andreae Danduli comitis Kagusii, filii Joannis condam Danduli ducis Venetiarum, determinatum quoque quid Kagusini Anconae et Anconitani Ka- gusii in suis commerciis pro daciis solvere teneantur et quaenam commercia et quo modo ibidem ad invicem exerceri possint. Pro violatore statuta poena 200 marcharum argenti. Karlectus notarius scripsit. Ljuhic: Mon. L p. 151. 428 '• kukuljevk!?, MCDXCVII. 1292, 22, Junii. Andreaa ILI. rex notificat, quod Lothardus banuB^ filius comitis Pauli de genere Gwtkeled et Ladislaus filiua ejus ei in praesentia sua significarunt, quod Stephanus condam rex pro meritoriia tser- vitiis et fidelitatibus eiusdem Pauli comitis, patris Lothardi bani, eidem regi in omnibus expeditionibus regni, et spccialiter eo tempore cum homines dii- catus Styriae, tunc temporis ad ipsum regem pertinentes, ab eodem peryerai in perfidiam se retraxerant, in confiictu contra eosdem homines per Stephanum regem habito, ubi Lodomerius filius Mayad consanguineus ipftorum et alter congnatus Laurentius de Pardan ac sexaginta servientes eiusdem comitis Pauli extiterant interempli, et idem comes Paulus fuersCt captivatus, et tamdiu in captivitate detentus donec possessione sua Mayad, pro redemptione sua. veD> dita, fuisset liberatus. Ipse etiam Lothardus banus impendit servitia Ladislao regi, patrueli regis Andreae, cum Joachinus banus una cum ipso Lothardo ex praecepto Ladislai regis ad devastandum regnum Austriae iverat contra regem Boemorum» ubi idem Lothardus banus extiterat sauciatus, in altera etiam ex- peditione contra Ottocariun Boemiae regem idem Lothardus viriliter dimicans, laetale vulnus acceperat. In conflictu contra Cumanos per regem Ladislaum habito idem Lothardus ictu sagittae in sinistro pede fuerat sagittatus et frater ejus Dominicus interfectus. In remunerationem servitiorum confirmavit ei rex quoddam tributum in fluvio Zomus de qualibet navi cum salibus descendente viginti sales, quod ei Ladislaus rex concesserat. Weniel: Cod. dipl Arpad. V. 66, MCDXCVIII. 1292, 26, Junii, Andreaa III. rex manifestat, cum post cxi- tialem obitum regis' Ladislai, patruelis eius, praeordinatio divinae clementiae ipsum ad thronum et coronam reginalis fastigii sublimasset et omnibus prae- latis, baronibus et nobilibus agnoscentibus fuisset coronatus, capitulum Zagra- biense postulavit ab eo, ut ecclesiam s. regis Stephani Zagrabiensem regalibus munificentiis prospicere dignaretur in eo, ut tertiam partem tributi fori de monte Grecensi ecclesiae et capitulo dare dignaretur. Rex igitur pro remedio animae suae petititioni huic annuit, et tertiam partem tributi, cuius etiam duas partes ex collatione regia colatas capitidum in antea possidebat, contulit inte> graliter possidendam. Datum per manus magistri Theodori albensis praepositi, aulae vicecancellarii. Tkdlcid: Mon, Hist, T, I, p. 228. MCDXCIX. Badae. 1292. 24. Julii, Praelati, baronea et nobilea regni Hungariae inter quos occurrunt: Thomas Bosnensis et Michael Zagrabiensis episcopi, Jacobus banus totius Slavoniae, Ladislaus condam banus, Luca.*^ comes Zaladiensis etc. aggregant Albertinum ducem totius Slavoniae et co- mitem de Posega, avunculum Andreae III., regis coetui universitatis eorum et omant nobilitatis privilegio quo universi barones et nobiles regni consveverunt ab antiquo gratulari. Inter eius merita numerant, quod ille Andream regem, auum nepotem, a tempore pueritiae suae usque aetatem juventutia in domo sua ut pater filium naturalem, et tandem accepta totius regni petitione eundem regem, tamquam praetiosum regni thesaurum sub fideli custodia conservatum in medio eonim adducendo, educaverit, innumeram pecuniae quantitatem pro eo expendendo, et multis fortunae casibus suam propriam personam auamittendo. Fejer: Cod. di})!. Hung, T. VIL vol, 5. p. 602. REGE8TA. 429 MD. Apud iirhem Veterem. 1292, 1. Augusii. Nicolaus IV. papa, miniBtro proviDcialt fratram Minorum in provincia Slavoniae mandat, ut cum sex aliis fratribus ad id idoneis praedicando misterium vivificae crucis, populum ad liberandam terram sanctam de mauibus impiorum, hortare conantur, ut quam- plnrimi suscipiant signum crucis et succursum praebeant in passaggio generali. Fahianich: Storia dei Frati minori in Dalm, et Bosna, L p. ^20. MDI Ayud urhem Veterem, 1292, 1, Augusti, Nicolaus IV. papa encyclicas litteras ad Joannem Jadrensem archiepiscopum misit ut Christianos ad sacrum bellum et crucis insigne suscipiendum hortaretur. Joannes vere archiepiscopus acceptis litteris communicat eas suis episcopis provincialibus. Farlati Hlyr. Sacr. T. V. 85. MDII. Zagrabiae. 1292. 3. Augusti. Frater Guyllermus de Peimis magister domorum militiae templi per Hungariam et Slavoniam significat, quod cum ille Andream III. regem pro diversis negotiis domorum suarum universarum in Hungaria et Slavonia existentium usque Zagrabiam secutus fuisset et penes eum multam pecuniam expendisset et Zagrabiam proveniendo tota expensa caruisset, necessitate compulsus ut domos suas apud regem ad pristinum jus posset revocare, terram suam seu praedium Qragina, quod ab antiquo Butko obtinuerat et possederat, adjungendo ad eandem alteram terram desertam infra terram Butko, quae iacet ad magnam viam quae tendit versus villam Crisiensem, cum omnibus pertinentiis ex consensu et consilio fratrum suorum, videlicet fratris Franconis se Valegio socii sui, fratris Willami de Brabantia praceptoris domus de s. Martino, fr. Rogerii praeceptoris de Glogonicha, fr. Gregorii de Wrana et fr. Samsouis, contulit in pignus Petro Theutonico probo viro et honesto pro viginti septem marcis tali conditione, quod quocumque tempore ipse vel alter magister domorum, vel ah'quis praeceptor de Glogonicha dictam terram redimere poterit a praedicto Petro liberam habebit redimendi facultatem. Meta terrae eiusdem incipit a capite fluvii Gragina. Inde per semitam et montem venit ad terram Templariorum Zelnicha. Abhinc ad aliam terram domus, et per aliquod spatium separatur a terra Butko. Exinde ad viam et per eundem montem Berch eundo per satis magnum spatium venit ad magnam viam quae tendit versus viliam Crisiensem. Divertit ad orientem et cadit in flu> vium Gragena, ubi terrae jobag. castri Crisiensis commetantur. Inde terra em- ptitia eiusdem Petri vicinatur quam a Petro filio Zulga et Nicolao filio Jonae comparavit et revertit ad primam. Ex archivo camerali Budensi. Wenzel: Cod. dipl. Arp, X. 79, MDin. Zagrabiae. 1292. 10, Augusti, Universitas civitatis montis Grechensis DOtificat, quod MarcuUnus, comes camerae regis et civis Zagrabiensis, quamdam terram suam seu possessionem per comitis Perchini sine haeredibus decessum ad eum devolutam, prope territorium civitatis Endessevec existentem, comme- taneam terris civitatia, capituli et Pristaldorum, donavit Vuel filio Herzel cognato suo. Marcelovich: Extractus dipl. MDIV. Brinonlae. 1292. 19, Augusti, Carolus II. rex Siciliae, considerana devotionem sinceram, quam viri nobiles Paulus Chrovacye. Dalmacieque banus, '*' Brignano penes Salernum. 430 I- KUKTJLJEVI(5, GeorgiuB et Mladinus comites, fratres eius, gesserunt ab hacteDUS erga eum et gerunt ad praesens; attendens etiam, quod ipsi certa servitia Karolo primo> genito suo, regi Hnngarie, in aquisitione dicti regni sui efHcacia opera presti- terunt, et prestare poterunt in futurum, omnes concessiones et donationes factas eis et eorum successoribus per praefatura regem Karolum confinnat specialiter de territorio, quod Dyesnich appellatur, nec non progenie seu ge- neratione, quae vocatur Suczunny et Pset (Krupa), que est iuxta territorium predictum, et ab inde usque ad confinia provinciae, quae dicitur Bosna ; ac etiam de eo, quod praedictus rex dictis fratribus donavit de Chroacia et Dal- matia quantum scilicet protenditur a finibus comitatus de Cheluni (Zachulmia) usque Seniam, Qazecham et Modrusiam, cum omnibus baronibus, vasallis, civi- tatibus castris et villis, ac omnibus infra se positis maris insulis adiacentibus, et omnibus iuribus et pertinenciis. Arkiv za povjeat jugosl. VIL p. V), MDV. Brinonifte. 1292. 19. Augusti. Carolus II. rex Siciliae, considerans devotionem sinceram quam vir magnificus Ladislaus, filius primogenitus illustri^ principis St«phani, regis Serviae, erga eum gessit ab olim, et gerit continue. concedit et confirmat eidem ac successoribus eius in perpetuum ducatum Scla- voniae, praeterea terras, quas possidet Radislaus banus cum fratribus suis, praeterea etiam terras quas tenent infra ditionem praedictam comes Johannes de Veglia, Modrussia et Vinodol cum fratre suo, et comes Duymus, conso- brinus eiusdem comitis Johannis, donec tamen in eius regis fidelitate existant. Arkiv za povj. jugosl. VII. p. 2(). MDVI. Zagrabiae. 1292. 13. Septemhris. Johannes episcopus Zagrabiensisii significat, quod cum vir magnificus Ladislaus banus totius Slavoniae adhuc dominum Antonium episcopum Zagrab. praedecessorem suum, ratione po^ses- sionis Harastnycha inpetirisset asserendo, quod eadem de iure deberet perti- nere sibi, sive ecclesia ipsam vel pignoris sive emptitionis titulo possederit, et demum dicto episcopo de medio sablato huiusmodi quaestio inter eo:^ exorta fuisset et diutius ventilata, tandem Kadislaus (sic) banus ut haec dis- sensionis materia de medio tolatur commisit causam in arbitrium proborum virorum videlicet magistrorum Manfredi, praepositi ecclesiae Zagrab. Gogani praepositi eccl. Chasmensis, Davidis de Kamarcha, Batholomaei de Kemnuk et Michaelis de Waska archidiacouorum ac Dominici decani eccl. Zagr. com- muniter electorum. Item nobilium regni: Ivan comitis filii Iruzlay, Mathaei filii Endre comitis, Andreae judicis curiae episcopalis et comitia Simonchae quondam castellani de Medved per episcopum assumptorum. Item comitis Gardun, comitis Wulkozlai, comitis Isip de Blina et comitis Andreae filii Floriani, per Radozlaum banum assumptorum. Tandem per praedictos arbitrob decretum fuit ut episcopus dictam posscssionem Harastnycha, quam contra cosvetudinem rcgni Slavoniae possidere indebite titulo emptionis videbatur, maxime cum tempore Belae regis universi nob. regni Slavoniae litteras eiusdem obtinuerint, ut ecclesia nullas possessiones nobilium sive pignoris sive emptioni^ titalo audeat usurpare, porro quod eadem possessio ipsum Badoslaum banum iure proximorum suorum Endre et Mark venditorum eiusdem posse^sionis . contingere videbatur, sepedicto Kadoslao, prout condigne foret aestimata re- ! stituerat possidendam. Ad cuius possessionis aestimationem comee Isip et * BB0B8TA. 431 Thomas de Blina per banum, comes Andreas et comes Simonka per episcopum nominati, ad faciem loci transmisai decrevernnti quod dictus banus pro eadem possessione persolveret ducentas et triginta marcas, quibus perceptis ab eodem bano (singulas marcas cum quinque pensis denariorum Zagrabiensium compu- tando), eandem possessionem cum omnibus pertinentiis restituit episeocus de bona voluntate dicto bano, una cum instrumentis Belae et Stephani regum, praeter litteras emptitias Philippi episcopi, quae quod perditae sint juramento suo et capituli episcopus confirmavit. Meta terrae quam mag. Micbael archi- diaconus de Yasca reambulavit, incipit ab illa parte Petrinae occidentali et transit ipsam aquam Petrina. — Inde veniens ad parvam vallem Zuhodol et venit ad dumum et transiens per valles venit ad quendam fluvium et ad unam vineam et per varias metas arboreas et castaneas venit ad fluvium Beznicha et ascendens monticulum ad Kalistam, inde declinat ad fluvium Kerleuch et in magno spatio in aquam Gulpa per quam exit in Petrina et in magno spatio intrat fluvium Bluoticha, venit in Vrachcham tendens superius castrum, inde in vflllem et in magnam viam versus orientem, inde per viam ad montem Sebekik, inde supra vineas ad Zeredahel, inde ad puteum Nevkus et revertit ad primam. Datum per manus Gogani praepositi Chasmensis tunc magistri notariorum episcopi. Cod. dipl, patrius T. VI. p, 388, Ex archivo comitum Erdody Oalgoczam oblatum. MDVn. Anoonae. 129Z 20. Septemhris, Orsacius de Villiarico et Marinus Clementis de Pecorario procuratores et nuntii Bagusini persolvunt debita communi Anconae pro acceptis ab Anconitanis diversis bonis et rebus. Actum coram Thomaxio de Henzola potestate dv. Anconae, Morano legis doctorCi et Simeone de Nippis capitaneo populi ; praesentibus Thomaxio et Bonaventura judicibusi Simeone Raynoldi et Quilelmo Laurentii de Ancona, et Laurentio Lobagnae, Nicolao Magiolesi et Blasio da Caboga de Bagusio. Karlettus Petri Trasmundi notarius scripsit Ljubi6: Monumenta I, p. 151. MDVIII. 1293. Mense Octobri. Nicolaus praepostitus et capitulum Quinque- ecclesiense notificant, quod magister Guthfred canonicus Zagrabiensis nomine Johannis episcopi Zagrabiensis ab una parte, ab^ltera vero comes Nicolaus filius Petri de Sylle pro se et Olyverio fratre suo, item Gregorius filius Si- monis de s. Johanne, pro Nicolao filio Borch de Phyles personaliter constituti confessi sint, quod cum super metis possessionis episc. Zagrab. Schentmartun vocatae ab ista parte fluvii Dravae, seu immediate iuxta eundem fluvium si- tuatae, verteretur questio, tandem mediantibus probis viris, ambae partes se- pararunt terminos. £t quidem incipit prima metaa ab aqua Kalista ubi sunt duo dumi Horozth et Rakathya. Inde tendit versus meridiem et cadit in caput stagni Stologa. Deinde vadit in aliam aquam Kalista, quae alio nomine vo- catur Malachycha et divertit ad dumum in quodam Ozturga (Ostruga) vocato Pop-Ozturga ibique terminatur. Post haec retulit magister Guthfred, cum praefata possessio Scentmarton a multis temporibus fuisset desolata, et ecclesiae DuUa utilitas ex ea resultaret, donavit eam episcopus praenomatis nobilibus, excepta villa Reyfalu in portu Dravae situata, quam epiccopus sibi reservavit. TkaUic: Mmi. Hist. T. I. p. 229. 432 I. KUK0LJEVI<5, MDIX. 1^.9^. 26. yovembris, Andreas III. rex notum facit, quod comes Ogyoz (Ochuz) iillus Buzad, cum regnum Hungariae primo adivisset eius se lateri iuDgens multa ei servitia exiiibuit Demum adepto regoo cum exercitum contra filios Herrici bani movisset, idem comes damna non modica in amissione castri 8ui et destnictione possessionum suarum, quae ad valorem mille mar- carum ascendebant, est perpessus, cum et muUi ex eius servientibus vulnerati fuissent Praeterea cum magister Johannes filiuB Herrici bani rupto pacis foe- dereinter eum et regem ordinato, ipsam personam regiam ausu temerario impea- divisset, ipse comes pro liberatione eius unicum filium suum eidem magistro tradidit in obsidem. Consideratis itaque his servitiis, rex ei villas seu praedia reginalia in comitatu de Wereuche existentia, Luchina et Wrihovch yoeata, in perpetuum contulit possidenda. Datum per manus m. Theodori praepositi al- bensis aulae vicecancellarii, Ex archivo canierali hiid^msi, Wenzel: Cod, dipl, Arpad XII, 526. iMDX. Naapoli. 129?, 1, Decembris. Carohis Alartellus, rex 8iciliae, Hun- gariae., Dalm., Croaciae etc, cum nobilis vir Racislaus banus Slavoniae, certa bona in regno Ungariae sibi dudum a bonae memoriae Ladislao rege Ungariae praedecessore et avunculo suo asserit donacione concessa fuisse, confirmat eidem dicta bona cum suo privilegio. Arkiv za povj, jugosl, VII. p. 21, MDXI. Zagrabiae. 1292, 26, Decembria, Andreas lU. rex significat, quod attendens fidelia servitia Petri Sclavi de vico Latinorum servientis sui duxit ei gratiam facere, quod nullus banus vel officialis eius seu coUectores regii in possessione dicti Petri, Ivan filii Martini, cognati ipsius, et Domoldin proximi eorundem, in possessione corum Scepnicha audeat aliqualiter molestare vel turbare. Tkalcid: Mon. Hist T. I, p, 230. MDXII. l'Mf2. Andreas III. rex, considerans servitiorum merita magistri Duruzlai de Rum (Ruma), quae in diversis expeditionibus regni, non sine cruoris sui eflusione in conflictu exhibuit, prout ex relatione baronum et no- bilium extitit manifestum, specialiter eo tempore, cum magister Johannes filius Henrici bani ausu temerario regem impediverat, idem Duruslaus propter li- bertatem regis continuis legationibus fatigatus, filium suum dederat in obsidem. Cupiens ergo respectu servitiomm snorum eum renumerare donavit ci quandam terram (non nominatam). Datum per manus magistri Theodori albensis prae- positi aulae vicecancellarii. Fejer: Cod. dipl. T. VI, vol. L p, 204. MDXIII. 1292, Andreas III. rex confert magistro Duruzlo (Daroslav) quandam terram jaculatorum, Igrichi vocatam, pro eo, quod in conflictu Teu- tonicorum fidelia exhibuerit servitia, eo terapore cum magister Johannes filius Herrici bani ausu temerario regiam Maiestatem impediverat idem magiater propter libertationem regis coutinuis logationibus fatigatus, filium suum pro rege tradidit in obsidem. Wenzd: Cod, dipl, Arpad. XII. -jSO, RBGK8TA. 433 MDXIV. 1292. Andreas III. rex concedit Arnoldo fiUo alteriaa Arnoldi de genere Buzad, translationem possessionis suae Morfartfeulde inter Dravam et Muram fluvios situatae in Jacobum filium Ponye. In neo registratia cictis archipi cameralis Budensis, Fasc. 1516. nr, 45. MDXV. 1292. Andreas III. rex notum facit, quod nobilis vir magister Ja- cobus filius Ponith de genere Buzad exhibuit litferas nobilium in comitatibus Simigiensi et ZaladicDsi existentium; scilicet : Gregorii bani comitis Bymigiensis, Johannis filii Isep, Kosmae de Koazna, Gregorii filii Iharus et Ugra filii Leo- poldi, item Stephani comitis Zaladiensis, Keled filii Keled, Laurentii filii Uros, Dionisii et Illu filii Bogizlai, tempore regis Ladislai per eundem in dictis co- mitatibus ad compescendos fures et malefactorum audaciam deputatorum, super facto possessionis Vrbonuk confectas, petens ut ipsas ratificare digna- retur. Cui petitioni rex anuit et iitteras Gregorii bani comitis 8imigiensis et supradictorum nobilium confirmavit in quibus continebatur: quod Mortunus filius Johannis de Vrbonuk in congregatione eorum in Mouruhel celebrata qua fur et latro ad mortem condemnatus fuit, ei quia personaliter non venit data est potestas Jacobo filio Ponich, ut ubicumque eum invenerit sine ullo ulteriori mandato, iugulandi et suspendendi liberam habeat faculatem, quod si fecerit possessiones dicti Mortunus de benigoitate regia conferentur possi- dendae. Cumque idem Mortunus per eundem Jacobum existerat captus et suspendio damnatus, contulit ei rex Ladislaus per dictos judices adiudicatam possessionem Vrbonuk, quam collationem rex confirmat Cod. dipl. patrius. II. p. 22. MDXVI. Zagrabiae. 1292. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis notificat, quod Mikula filio Mirozlai et Stephano filio Georgii ab una parte, ex altera vero fratre Venero priore et fratre Petro procuratore Haeremitarum de domo iuxta Zagrabiara pro eodem conventu constitutis, idem Mikula et Stephanus terram Lonca pro remedio animae dicti Mirozlai et suarum animarum contulerunt dictis fratribus possidendam. Cuius metae, magistro Dominico tunc decano transmisso, prout retulit haec snnt: lib oriente rivus Blyzna, a meridie terra quam magister Valentinus concanonicus possidet, ubi quidam torrens de magna valle separat terram capituli . . et revertitur ad primam. Tkalcic: Mon. hist. 1\ L p. 231. MDXVn. 1292. Magister Laurentius praepositus ecclesiae s. Petri de Po- sega confert nobili viro Zah filio Farkas et magistro Petro canonico de eadem Posega fratri suo, quandam particulam terrae ecclesiae suae in vicinitale terrae eorum a Tristano filio Guthard comparatae sitiuitam, pro curia eorum, quamdiu fideles fuerint ecclesiae praedictae. Fejer: Cod. dipl. T. VII. vol. IL p. 172, MDXVIII. 1292. Congregato consilio civitatis Traguriensis sub potestate Philippi Zani de Nappis civis Anconitani proposuit dictus potestas et petit sibi consilium exhibere super requisitione facta per litteras communis Spalati, qui petunt consilium ipsis dari super juramentum fidelitatiS; quod per queudam nuntium Caroli Martelli postulatur, sicut per Domioicum potestatem fuit lectum. Maiori parti de consitio placuit^ quod nihil Paulo bano significetur de requi- sitione quae fuit facta a nuntiis fegis Caroli, quousque dictum commune a 434 I- KUKTJIiJEVld, dicto bano (dod) fuerit requisitum. Dessa Lucae surgens oonsnluit, quod com- mune Spaleti vult habere consilium cum Paulo bano et quod quaedam littera mittatur communi Sibenicensi de ista materia et eligatur quidam sapiens et mittatur Spaletum. Hoc postremum consuluit Thomas Zanichae et quod dieant Spalat, quod illi nuntiis Caroli non possint modo responderi, quia qui se regem facit Ungariae solet se coronari in tali civitate, unde iUi, qui coronaretur in regem intendimus obedire. Matheus Lucae consuluit, quod mittatur Paulo bano aliquis nuntius et asserat totam responsionem quam fecerunt nuntio regis Caroli cum Spaleto et Sibenico. Luditis: De regno Dalm, et Croatiae Lib. IV, cap. X MDXIX. Noapoli. 1^93, 18, Januarii, Carolus Martellus rex Siciliae com- municat magistris Portulanis Apuliae, quod Paulo bano comiti Breberienst et Spalatensi concederit licentiam extrahendi de quocumque portu Apuliae 200 salmas frumenti et totidem ordei, illasque ferendi per mare in Ungariam. Wenzel: Acta extera L p. 100. MDXX. Neapoli. lJi93. 18. Januarii. Carolus Martellus rex Siciliae mandat Portulanis Apuliae quatenus religiosum virum fratrem Qirardum ordininis Militiae templi et Volcetum cognatum Pauli bani comitis in Ungariam trans- fretantes cum octo familiaribus eorumque amesio, exire de quocunque portu Apuliae, libere permittant. Wenzel: Acta extera J. p. 101, MDXXI. Neapoli. 1293. 18, Januarii. Carolus MarteUus rex Sidlae mandat Portulanis ApuUae cum ille reUgioso fratri Qirardo ordinis MiUtiae templi, de quocunque portu ApuUae voluerit, triginta salmas leguminum extrahendi illaque per mare in Ungariam deferendi Ucentiam praebuerit, quatenus prae- dictum fratrem dictas salmas extrahere sine aUqua contradictione permittant. Wenzel: Acta extera L p. 101, MDXXn. Sibenioi. 1^93. 17. Februarii, Regnante Andrea III. rege Hun- gariae, temporibuB Leonardi Faletro de Venetiis, electi Sibenicensis, nec non Qeorgii comitis et Laurentii CivatelUs potestatis Sibenicensis, dictus Georgiuii comes cum una potestate et cum tota curia civ. faciunt manifestum, quod ad eorum presentiam; sedentibus pro tribunaU ante ecclesiam s. Jacobi, venerit StephanuB plebanus s. Petri Novi de Jadra cum duabus commiBsionibus, una facta ex parte haeredum fiUorum et fiUarum quondam Slavae fiUae oUm Ra- dovani Postajnice Sibenicensis et uxoris Joannis de Sofiae civis Jadrensis, quam scripserat Joannes diaconus s. Mariae majoris Jadrensis anno 1292. die 18. Octobris; et aliam commisionem ex parte Viti de Cergna et Joannis de Sofiae civibus Jadrensibus tutoribus fiUorum et fiUarum dictae Slavae, in quibus exponuntur praetensiones a praenominato Stephano plebano et contutore ncH mine creditorum propositae, in quibus comes Qeorgius cum tota curia sen- tentiam protuUt. Praesentibus testibus et consiliariis Stancio filio Vidossii, Da- niele Stephani, Dissino Budimiri, Mathaeo Nicolae, Cerpagnae Joannis et Marino Dobrinico. Laurentius Civatellis potestas subscripsit Daniel Stephanl examinator manum misit Dragosius Siben. notarius scripsit. Ljubic: Mon, L 164. BE0E8TA. 435 MDXXrn. 1293 J?5. MarUi. Fraler Qwylennus propraeceptor de Bela, gerena vicee magiati domus hospitalis s. Johannis Hierosolomitani per Hun- gariam et 81avoniam significat, quod hoapites liberae villae Chichan universi et singuli eius accedentes praesentiam asseruerunt, quod cum durantibus articulis inpacati temporis quodam castrum inter ipsos constructum, extitisset combustum, et cum illo et privilegium castri, quod per venerabilem fratrem Kembaldum tunc magistrum per Hungariam et Slavoniam super ipsorum li- bertate concessum fuerat, sicut etiam ex relatione discretonim virorum fra- trum videlicet Orya de Chichan et . . . . de Pekrecz praeceptoris hoc idem constitit evindenter, petierunt itaque ut ipsorum libertatem vigore ejus pri- vilegii innovare et confirmare dignaretur. Ipsorum igitur petitioaibus annuens hanc libertatem duxit eis concedendam : Quod si quem ex eisdem sine haerede decedere contigerit, tunc omnia sua bona fratribus vel cognatis, vel aliis quibuscumque voluerit, dummodo in villa Chichan commorari velit, Hberam habeat legandi vel conferendi facultatem, nec praecpptor dictae villae ad bona sua manus ext«ndere audebit. Jtem si aliquis civis dictae villae suum concivem interfecerit, extunc occisor pro homicidio int^rfecti centum pensas solvere te- nebitur, praeceptori attunc constituto ex eodem homicidio quinque pensas, et eandem penam si extraneus perpetraverit homicidium inter hospites memoratos patietur. Si vero occisor in claustnim domus hospitah's aufugerit, ipsum prae- ceptor ad nianus inimicorum suorum ad effusionem sanguinis trahere non tenetur, imo eum tuebitur iuxta posse. Quod si praeceptor compositionem ordinare poterit int«r partes, bene quidem, alioquin enndem occisorem mittet abire salva persona sua, recepta ab ipso nna marca. Medio autem tempore donec cum inimicis concordabit, nuUus ad bona sua manus extendet, et nec baeredes eius molestabit. It^m furtum, incendium et effusionem sanguinis prae- ceptor una cum dictis hospitibus iudicabit, quonim judicium sunt duodecim denarii, de quibus duae partes praeceptori tertia vero villico dicte villae. Item ningulis annis singuli hospites tenentur dare munera praeceptori in tribua ter- minia videlicet in nativitate Domini, in Pasca et in Assumptione virginis glo- riosae. Item in singulis aniversariis tenentur dare magno magistro unam iu- vencam, vel quadiaginta denaiios, tres cubulos vini, centnm paues et sex gallinaa. Item si aliquis recedere voluerit, liberam vendendi die claro cum omnibus bonis suis habeat facultatem, una pensa tantum praeceptori perso- luta. Domus autem extraneis non potest venundari, nisi in eadem vila com- morantibus. Item praeceptor quilibet suam curiam pro utilitate domus potest habere in villa memorata. Item terram communitatis seperat a terra curiae quaedam via quae venit de Selyn et vadit in curiam memoratam. Ex alia parte viae a parte sylvae sunt duae possessiones ad eandem curiam pertinentes. — Ne ergo series praefatae libertatis valeant per quempiam imposterum re- tractari, praesentes contulit litteras sigilli munimine roboratas. Cod, dipl. patrius VIL p. 2:}s, MDXXIV. Spalati. 12f)3. 12. Maii. Johannea Spalatensis archiepiscopus, totius Dalmatiae, Croatie, Slavonieque primas scribit N. episcopo Scardonensi cum in concilio anno praeterito in Spaleto celebrato ordinatum fuerit, quod nullus suffraganeus in praeiudicium alterius Clericos alterius diocesis ad sacroa ordines promovere aut alia sacramenta ministrare praesumat sub poena 500 436 T- KUKULJKVld, librarum. Quod praeceptum Qregorius episc. Traguriensis in festo b. Domnii praesentibus sufiVaganeis dictnm episcopum Scardonensem infregisse est con- questus, dicens quod ille clericos Sibenicenses ad sacros ordines promoverit et alia sacramenta celebrayerit, cum dicti clerici et totum Sibenicum subiecti sint episcopatui Tragurii, excusando se cum mandalo archiepiscopi, quare eidem graviter eztitit infestus et molestus idem episcopus Traguriensis. Sed oportet episcopo Scard. bene recolere cum nuper in societate Pauli bani accessisset ad eum super eodem facto non solum a Traguriensibus sed etiam Spalaten- sibus gravissimas lamentationes et terribiles conquestiones in praesentia po- testatis Spalatensis et omnium nobilinm Spalat. contra se rigida et dura et molestas appellationes audiverit. Quatenus ei maod&t ut in antea nullatenus atemptet in praedictis excedere, si poenam concilii incurrere non velit Lucius: Mem, di Trau p. 132. MDXXy. Venetiis. 1293. 27. Maii, Capta pars in maiori consilio, quod fiat gratia comiti Podino, qui dedit reipublicae Abnisium, de ampboris viginti vini, portandi quolibet anno sine datio ad terras amicornm, usque ad bene- pbicitum ducis. Ljuhid: Mon. L p. 179. MDXXVI. Bari. im. 22. Junii. Carolus Martellus rex Sicilae, Ungariae etc. nobilem virum dompnum Maurnm Zabilinum de Zadara, qnem ob eius in se merita suo consortio exin aggregare intendit, in sui praesentiam vocat. Arkiv za povj. jugosl. knj. VIL MDXXVII. Naoeriae. m3. 23. Junii. Carolus II. rex Siciliae, justiciario terrae Hidrunti iubet quaerulanti Michaeli, filio Camurtii de civitate Spalatri^ restitui merces et res, (vel aeqnivalentem pecuniam) eidem per Leonardnm de Monila et socios vi ablatas e barcha cuiusdam Dussizae de civitate ipsa; onerata pannis, laneis, camibus, pa.sulis aliisque mercibus et rebus dum trans- fretaret in Apuliam. Arkiv za povj. jugosl. knj. VIL p. 23. MDXXVIII. TarMeoniae. 1293, 23. Junii, Carolus 11. Sicilae rex et Maria regina, illius consors, filio Carolo regi Hungariae, dant liberum arbitrinm et plenam potestatem conferendi in eodem regno Ungariae, terras, castra, villaft, honores, banatus, dignitates, et libertates. Arkiv za povj. jugosl. VII. p. 24. MDXXIX. Taratconiae. 1293. 24. Julii. Carolus H. Siciliae rex et regina significant se omnes et singulos banos, comites, nobiles, plebeioa et cuiuscunquc conditionis, quos Elisabetha regina, relicta Ladislai regis Ungariae, dicet ease et fuisse fideles primogenito suo filio Karolo regi Ungariae in sua gratia ha- bituros et retenturos. Arkiv za povj. jugosl. VIL p. 24. MDXXX. Mellie. 1294. 5, Julii. Carolus II. rex Sicilae, Petrum de Flo- rentia et Heristasium de Trano constituit suos procuratores ad partes TuAcie levaturos a nonnullis communitatibus pecuniam promissam, sibique necessariam ad expensas quas necessarie exigit prosecutio recuperationis regni Ung^riao REGE8TA. 437 ad Karolum primogenituin nostrom per successionem legitimam devoluti; ad quod utique recuperandum et eripiendum de manu occupatoris ipsius nostre, dictique regis vires in brevi cum eterni regis auxilio potenter insurgent. Arkiv zu povj, jugosl, VII. p. 25, MDXXXI. Mellie. 1293. 8. Julii. Carolus II. rex Siciliae, eius consors regina Maria et filiua Carolus rex Hungariae notum faciimt universis: se Paulo bano Cbroatorum et comiti Georgio, et eorum alteri, veniendi simul vel separatim ad praesentiam suam, morandi et abeundi cum voluerint «... licentiam et securitatem plenariam in personis et rebus eorum dedisse. Arkiv za povj. jugosl, VII. p. 25, MDXXXII. 1293, 11, Julii. Audreaa III. rex notum facit, quod quia Ra- d?rzlaus banus filius Stepbani, per frequentes nuntios regis et suos se per omnia studuit subiicere eius Maiestati, postulavit a rege quandam possessionem castri seu comitatus Zagrabiensis Selyn vocatam sibi conferri. Rex considerans servitia ipsius bani omni praemio dignissima ei exbibita in eo, quod cum rex Ugrinum ad partes maritimas dominae matris obviam misisset et idem Ugrinus per quosdam inimicos fnisset captivitatus, idem Baduzlaus banus recepto regio mandato cum ipsis infidelibus regis iniens conflictum, eosdem militari potentia debellavit et dictum magistrum Ugrinum de captivitate liberavit, quamquam unuB de consangvineis dicti Radozlai bani et quinque servientes sui in eodem praelio interempti et quam plures de suis militibus vulnerati extitissent Be- censens etiam servitia ipsius bani in animo quae excellentissimae matris suae studuit exercere cum ipaa ex regis vocatione studuit in regnum venire et propter insidias infidelium aditum nulla ratione habere potuisset, rex autem negotiis regni occnpatus personaliter eidem niatri obviam accedere eo tempore nequivisset, idem Badoslaus coUectis suis viribus, non parcens laboribus et ex- pensis contra omnium infidelium insidias matrem regis omni reverentia debita qua decuit ad regnum solemniter indnxit, maximam quantitatem suae pecuniae expendendo. In remunerationem itaque servitiorum ipsius bani et restaura- tionem suarum expensarum et ob rationem mortis consanguinei et servientium possessionem castri zagrab. Selyn, ei eiusque haeredibus in perpetuum donat habito consilio et consensu praelatoriun et baronum suorum. Datum per manus magistri Theodori albensis praepositi aulae cancellarii. Existentibus inter cae- teros Pouka Syrmiensi episcopo, Thoma Boznensi, Johanne Zagrabiensi^ Ugrino comite de Posega, Dominico magistro Tavamico d. matris reginae, comite de Wolkow. Cod, dipl, patrius. VII. p. 22H. Ex Croat. Archivo comitum Erdody Gal- gdcsam Mato. MDXXXin. 1293. 27. Septemhris. Capitulum ecclesiae Zagrabiensis signi- ficat, quod cum Andreas rex possessiones seu terras Vrbaz, Galas, Petrina, Vinodol, Selen, Oclich, Podgoria et Zamobor cum castris in eisdem constitutis viro magnifico Eadoslao tunc bano totius Slavoniae, pro fidelibus servitiis do- nasset mediantibus privilegiis perpetuo possidendas, ad assignandum ei easdem possessiones transmisit rex Gregorium specialem et famiiarem juvenem suum, qui coram magistro Gueroldo archidiacono de Zana, Vrbaz et Dobicha et concanonico Zagrabiensi per capitulum transmisso, qui easdem posses- 31 I" 438 KDKUL.TBVld, siones aRtantibus regni nobilibus bano Radoslao assignaverat nemine contra- dicente. Cod. (lipl. patrim. VIL 33'}. Kr Croat. arvhiro comit, ErdOdy Galgoczam ahlato. MDXXXIV. 1293. 29. Sepiemhris. Capitulum quinqueeclesiense commendat memoriae, quod magister Abraam notarius capituli ecclesiae Bosnensis pro dominis suis patre Tboma epiec. eccl. Bosnensis et magistro Demetrio fratre eius carnali, filiis Elek de genere Scentemagvch, exhibens eiusdem episcopi litteras de ratihabitione ex una parte, et nobilis juvenis iilius magistri Pbilpe5« ab altera constituti, dixerunt quod cum circa portionem terrae Kopoma quam episcopuH et frater eius emerat, inter partes verteretur qUaestionis materia, tandem secundum arbitrium proborum vironim praefata portio cessa est Thumae episcopo et fratri ejus, inter partes autem invicem se damnificantes conclusa est perpetua pax. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. Cont. V. f<4. MDXXXV. 1293. 6. Octobris. Capitulum ecclesiae s. Petri de Poaega significat, quod Johannes filius comitis Petri pro se et pro Borichio ac Belud fratribus euis confes()us est quod quandam terram suam Gramachnik vocatam, quam pater suus a Ratholdo et Mathia filiis Rolandi bani pro triginta duobus marcis comparaverat, Nicolao filio Inocha pro eisdem 32 marcis vendidisset. Cuius terrae prima meta incipit in capite rivuli Dolkoki, inde ascendit ad Berch versus aquilonem et pervenit ad viam antiquam, inde ad quoddam Kal- lista, et pervenit ad locum Vadista et per dictam viam ad aliam viam et per varias metas ad fontem qui dicitur Gramachnik few, a parte orientis terra filiorum Zabov, deinde per ailvam usque Murzuna et usque Zavam. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. XII. 54H. MDXXXVI. Neapoli. 1293. 30. Novemhri.^. Carolus II. rex Siciliae justi- tiario capitanatae provinciae iubet ut comiti Georgio fideli suo de partibus Sclavoniae, qui per nuncium nobilem virum Johanuem de Jacobo conqnestus est, quod Damianus dc Tragurio, qui in va^ello ipsius comitis redux cum mer- cibus ex Aprucio „uiore piratico" in alto niaris a nonnullis hominibus Te- mulanim cum gallono armato spoliatus fuit mercibus, convocatis patronis, nauclero et aliquibus marenariis galloui praedicti, satisfaciat, retemtamque navim reatitui faciat. Arkiv za porj. JHgoal. VII. 26. MDXXXVII. 1293. Andreas III. rex notificat, quod cum in culmen rep- niinis regni Hung. succea^isset iurc et ordine geniturae et solemniter coronatus fuisset, comes Johannes, filiu» Junk comitis, nobilis ultradravanus fidelissimos semper et ubique impcndit famulatus non parcendo rebus nec personae. Cae- terum cum contra Albertum ducem Austriae et Styriae tunc capitalem hostein suum et regni inimicuni convocato exercitu gcncrali pro repulsanda iniuria regno illata processiasct, ideni comos Jobanm^s in cxpugnatione castri Vorlter letaliter extitit vulueratus. Adhuc cum idem conies do fidelitate coronae debita nullateuus voliiisset resiliro, ipsuni quidjim de potioribus regni est persecutus iu dostrtiendis possessionibus suis, com))urondis et populis suis aufugandLs. Quocirca concedit illi rex, ut populi ejus coUectam marturioarum et coUectam RE0B8TA. 439 septem denariorum ubique in regno Slayonlae existentes non persolvant. Datum per manuB magistri Theodori albensis ecclesiae praepositi aulae regni vice- cancelarii. Orig, perg. in mea collectione. MDXX XVIII. 1293, Andreas III. rex considerans fidelium yirorum mili- tarium Pauli bani maritimi, Georgii et Mladini comitum, fratrum suorum, qui a primaevis progenitorum suorum personis quasi haereditario quodam iure in multis et magnis praeliorum congressibus militari meruerunt laurea decorari, per frequentes suos nuntios et specialiter per religiosum virum Desiderium ordinis Heremitarum s. AugUQtini oblatas preces, admittere decre^it patrum suorum munificentiis aliquid superadere, donando eis et haeredibus banatum maritimum cum iuribus, utilitatibus redditibus et proventibus banalibus imi- versis, assumens eisdem suo et haeredum suorum nominibus cum auingentis militibus apparatum habentibus militarem in expeditionibus regalibus ei so- lerter aasistere, et hoc vel in personia propriis vel saltem fratrum, filiorum, necessariorumque suorum. Banatum itaque maritimum confert eis iure pro- prietatis et perpetui dominii, sub condicionibus etiam quod Maiestatem suam et matrem anam Ducissam totius Slavoniae et maritimarum partium Princi- pissam, debitum fidelisaimae subiectionis et in Strenarum et aliorum cleno- diorum oblationibus juxta vulgarissimam consvetudinem regni recognoscant, et quod ad regis et matris praesentiam convocati veniaut et per se vel per fratres, filios aut alias personas praesentent. Ludua: Mem. di Trau in additamentis p. 63 Ex, archivo Zriniana, MDXXXIX. In Ivanich. 1203, Johannes episcopus Zagrabiensis consi- derana merita probitatis et servitia Salamonis comitis, filii Sozo, terram quae quondam fuit castrensis, Hubena vocatam, in comitatu suo Chasmensi sitam cum omnibua pertinentiis contulit eidem et haeredibus suis. Hoc adiecto, quod idem comes et sui haeredes ei et eins successoribus omni fidelitatis studio in- servire tenebuntur. Metae autem terrae, prout magister Andronicus quondam comea suus Chasmensis per eum ad limitandum transmissus in scriptis retulit hae aunt: Prima incipit iuxta quandam viam a parte aquilonis in vinicitate Georgii filii Petri inter duas vineas, venit ad vicinitatem Danych, vadit per multas metas arboreas et terreas et valles, venit ad metas terrae Gurk Ungari per magnam viam, inde per vallem ubi est potok Hubena et intrat in potok Tyzkevch, venit ad quoddam nemusculum et ibi cadit in magnam viam exercitualem et per bonum spacium revertitur ad primam. Fejer: Cod. dipl. Hung, T. VII. vol 5. p. 515. MDXL. ChaBmae/ 1203. Johannes episcopus Zagrabiensia notum facit, quod cum possessio ecclesiae suae Guesche, circa Vaska existens, propter tur- bationem et gverram praesentis temporis, quae in regno Ungariae et Slavoniae a multis retroactis temporibus miserabiliter inolevit extiterit desolata et fere habitatoribua destituta, volens couditionem eius facere meliorem, eaudem do- navit comiti Stephano de Monuzlo more aliorum praedialium suorum de Vaska. Hoc adiecto, quod idem comes Stephanus et sui haeredes episcopo omni fide- litatia studio aasistere tenebuntur. Metae autem, quas Mychael archidiaconus de Vaaca et frater Laurentius praepositus fratnim ord. s. Augustini de Vaska 440 '■ KUKITLJBVld, reambularuDt hae sunt: aqua Berzenche ubi cadit in eam aqua Achyn, tendens ad septemtrionem In magno spatio, venit ad magnam viam, et cadit in poK>k Kacha. Per varias metas arboreas et terreaa eundo cadit in aquam Hadinech et per eam in aquam Zumolch. In magno spatlo versus orientem exit in Bo- horchcheret, venit in Virilck et in aqaam Trynoich. Inde iuxta Tombul per varias metas ad aquam Berzenche. Datum per njianus magtstri Gogani cn- nonici et pronotarii episcopi Tkalcid: Mon, Hist. 2\ L p. 231. MDXLI. Venetiis. 1294. 14. Januarii. Cum Bagusei teneantur per pactum armare ligDum unum cnm hominibus centum quinquaginta contra Abnissano^ sive Cacithos quando Veneti armant contra praedictos, et ipsi per aliquod tempus armavenmt dignum lignum et per aliquod non armavemnt, ad .«» Venetiarum ei liomirnim civitatis eiusdem. JJuhic : Mon. 1. p. isl. BEGE8TA. 441 MDXLV. Jaderae. 1294. 1^9. MariiL Bugius Georgii sindicus et procurator Volzitae potestati», Miligosti 8alvonerii et Jacobi Dragae judicum et Drusinae Joannis ac Tolislai Budislai camerariorum consilii et communitatis Nonae et totius communitatis solemni stipulatione promisit se facturum et curaturum omni exceptione et occasione remotis, quod Georgiue comes Breberiensis, tam Kuo nomine et auorum hominum quaip hominimi communis Almisii firma habebit et observabit omnia inita pacta cum Rogerio Mauroceno Jadrensi comite. Ljuhic: Mon, L 1^4. MDXLVI. ClisAii. 1294. 7, Aprilis. Tempore regis Andreae IIL et po- tentis viri Georgii de Briberio, civitatum maritimarum ilhistris comitis, cum Matthaeus Lucii sindicus et procurator communis Tragnriensis, nomine com- munis publico instrumento se pro praedicto comite Georgio et hominibus Almisii obligaverit d. Rog. Mauroceno comiti Jadrae, nomine ducis Venetiarum de 3()00 librarum denariorum Veneticorum parv. occasione treugae factae et firmatae inter praedictum Georgium comitem et dictum d. Rogerium. Idcirco dictus c. Georgias tam nomine suo et subditorum suorum quam dicti com- munis et hominum Almissi promisit solemniter se obHgando Dessae Amblasii civi Trag. sindico et procuratori communis Tragur. se facturum taliter, quod si dictum commune inciderit in dictam poenam 3000 libranim, ipse compellet illos qui contraveneriut ad dandum dicto communi dictnm quantitatem, et quod ipse dictum commune conservabit a solutione penitus et sine damno, alioquin dictus comea promisit de suo proprio solvere dictam quantitatem. Actimi in castro Clissii in domo d. con)itis Georgii, praesentibus Radoslao olim Domognae de Policia. Comite Slavano, Stanislavo de Bribirio servien- tibus eiusdem comitia et magistro Benvenuto medico eiusdem dom. comitis. Stroctus Petri de Ancona notarius scripsit. Liicius: Mem. di Trau p. 123. MDXLVII. Jadrae 1294. 9. Aprilis. Nobilis vir d. Mathaeus Luzii civis Tragurii syndicus, rector et procurator nobilis viri d. Phylipuzii Rogerii de Todinis civis Anconae, potestatis communis Tragurii, nomine et vice eiuadem et communis. Item Marinus Dorbinae iudex, civis Sibenicensis sindicua et procurator Georgii Jurisig de Berber poteatatis Sibenicensis, Milobrati Drugo- zai, Eliae Dragovani, Marsae Gregorii et Marini Drobinae judicum terrae Sibenicensis, nomine et vice dictorum et communitatis Siben. Item d. Lu- batius iudex civia Scardonenais sindicus et procurator dominorum Pribi, Bo- sani et Berizlai iudicum, consilii et communis Bcardonensis vice et nomine totius communitatia Scardonensis, obligarunt se in libris 3000 mille quin- gentis denariorum parvorum Venet. se facturos et curaturos, quod Georgiua comes Breberiensis tam suo quam suorum hominum nomine quam et homiuum Almissi firmam pacem tenebit cum Rogerio Mauroceuo comite Jadrensi vice et nomine ducis Venetiarum. Actum coram testibua dominis Barchi Saladini, Lampredae Zenalelli, Andrea de Cande, Damiano de Nasci, et Blasio de Sope civibus Jadrensibus. Antonius quondam Rolanduci de Bononia iudex et no- tarius scripsit. Ljuhic: Mon. L p. IH'). 442 I* KUKULJEyij ut tam venire, morari et redire ad propria possint salvo, secure et libere «ne aliqua molcMtia aut dampno. Hanc ipsam assecurationem securitatis dederunt dicti reges ima cum regina Maria comitibus Paulo et Georgio de dato Melfi 8. JuUi 1294. Wenzel: Acta extera I. 114. 119. MDLII. Seardonae. 16. Junii (1294.— 1310.) Paulus banua Croatorum et dominus Boznae scribit Pontifici Clementi VI. (erronee erit Coelestinus aut Clemens V.), quod considerans eius contra Venetos latas sententias ac eoruni visa protervia et duricia in Jadratinos, qui suae Sanctitati speciali duoti fiducia a Venetoruni violento dominio reccdentes ad libertatem debitam per- venerunt, requisitus per eondem siuim primogenittun baniun Mladinum, banum Bosnensium, uiisit cum potentia ad defendendum et protegendum Jadra- tinos. Sed quia Veneti continuo tenent galeas armatas ante Jadram, de- r - REGBSTA. 443 yastando Innldas ipsomm, nec ille (Banus) habeat ad praesens galeas ad ob- viandum elBdem hostiliter, petit a pontifice auxilium et pro Jadratinis pro- tectionem. Glasnik Srhske slovesnosti XV. p. 205. Wenzel: Cod. dipL Arpad, IX. 432. MDUIL Bndae. Circa 1294. 23. Junii. Andreas III. rex scribit civibus de monte Grecensi, quod pro eo, quod de castro suo Medwe eis et ad eoa spec- tantibus per comitem Gyamim illata fuisse dicuntur nocumenta, cupiens ipsa a\> ilLis amovere, camerain suam de Zagrabia eidem Gano duxit conferendam, ut amplins castro nullum nocumentum inferri pra^sumatur, sed de regiis rebus custodes nutriantur. Tkalcid: Mon. Ilist. T. I. p^ ^^^S. MDLIV. Zagrabiae. 1294. 1. Septemhris. Oapitulum eccl. Zagrab. significat quod nobilis vir Grobsa, filius Stephani de Lapech (Lapac), confessus sit, quod ipse omnes terras ex ista parte fiuvii Wn, inter Zakop et terras episcopatus Tyniensis ecclesiae existentes, per mortem Ozorias filii Ludgaris proximi sui sine haerede decendentis ad ipsum devolutas, Stephano bano per Jacobum sacerdotem praesentanti vendiderit in perpetuum, o^ favorem et dilectionem dicti bani specialem, dans ei consensum ut omnes etiam per dictum Ozorias impignoratas recuperare possit, cum eidem Grobsae ad redimendum proprias non suppetat facultas. Wenzel: Cod. dipl. Arp. XII. p. 361. MDLV. Zagrabiae. Iii94. 1. Septemhris. Oapitulum Zagrabiensis ecclesiae significat, quod Zemk filius Bose pro se et fratre suo Wlkoy, item Radey filius Wlkowoy pro se et pro fratre Suo Kamona, item Retk filius Nenadai de ge- nere Rach, vendiderint Stephano bano in persona Jacobi sacerdotis particulas terrarum suanim in Drozgomech pro septem marcis, singulis cum quinque pensis denar. zagrabiensium computatis. Inter metas occurit quaedam antiqua via, praedium Radey, dumus Zyvibougrum, quedam Mlaka et fluvius Maya. Tkalcic: Mon. Hist. I. p. 233. MDLVI. Venetiie. 1294. 9. Septemhris. Petrua Gradenico dux Venetiarum nobili viro Thomae Michaeli de suo mandato ambasciatori ad comites Veglae mandat, cum illum miserit ad accipiendum lignamen quod Januensibus per Segnanos dabatur, non ut ipsum haberet scd soliun ut Januenses ipsum ha- bere non possint, et comites et ipsi Segnani non fecerint illud quod debebant, ita quod navis Januensium cum lignamine ac galeis recessit, ut non oportet ei de ligno aliquid accipere, sed si aliquid de navi remanserit, accipiat solum illud quod convenienter non posset negare et redeat Venetias. Ljtihic: Monumenta I. p. 1S7. MDLVII. Zagrabiae. 1294. 16. (ktohris. Capitulum ecdesiae Zagrabiensis significat, quod Dnisk, Pctrus et Vincer filii Stephani vendideriut nobili viro Stephano bano in persona Mark filii Descych, terram suam in Turya exi- stentem a Wlchizlo, Dimyntha, Beloca filiis Oiietan, Craban filio Brocynan, Strestrona filio Gordoan et Wlkiua filio Ropc, nec non vineam suam in terra Zavarcha existentem comparatas ; item terram, quam dictus Drask a Ban et Alexandro filiis Ivanus, Wlkoyn filio Mosila, et Martino filio Radona compa- 444 I* KI7KULJBVI<3, raverat, et quidem pro viginti septem marcis, siDgulis cum quinque peosifl denariorum Zagrabiensium computatis. TkalciS: Mon, Hist. T, L p. ^4. MDLVin. 1294. Capitulum ecclesiae Quinqueecclesiensis fatetur, qnod Aegidius filius Gregorii de genere Thomae bani, fratre suo Petro episcopo Transilyaniae praesente et consentiente, uti defectui proximus, posaessioiiifl suae Ogona tres Vyznicatus seu possessiones Gagy, Odroha et Domolch, Mi- chaeli praeposito ecclesiae Transilvaniensis et Petro comiti Siculorum, filiis comitis Stephani filii Diers de genere regio, suis in secundo gradu consaii- guineis, hisceque in fratres adoptivos receptis, eorumque haeredibus jure per- petuo contulerit et resignaverit. Ex actis per hanum Khuen-Hedervdry ex archivo regni ablatis, N, -K. A. Fasc, 1504. N, 19, MDLLS. Ragosii. 1294. Marinus Badoarius comes Racusii cum voluntate minoris et maioris consilii statuunt et firmant, quod nulla persona debeat de aliquibus partibus ducere in Racusium nec eius districtum follaros falsos sub poena et banno ipperperorum centum pro quolibet et qualibet vice. Pro Msia vero follariis cognoscebantur : Stameni de Dyrachio et Komania. FoUari de Armenia et Turchia, novi et veteres. FoUari facti de petiis de rame sine litteria et figuris. Follari incisi. Follari qui dicuntur Capuciae. 'Pucic: CnoMeuu^u Cp6cKu II, 169. MDLX. 1295, 5, Januarii. Johannes episcopus Zagrabiensis et capituliun 8ignificant, qnod comes Nicola castelanus regis de Medwe, et Janinus frater eius ab una pafte, ab altera autem Andreas maior villae et universitas civium Grecensiiun personaliter constituti, omnibus litibus, adversitatibus et inimiciis inter eos ratione occisionis Petrilce filii Benk subortis paci consulentes iuxta mandatum regis, rennntiarunt, ita quod dictus comes Nicola et Janinus frater praetextu huinsmodi adversitatis vel detentionis personarum amodo nulla dampna vel iniurias aliquas, praesertim donec idem comes N. et frater suus custodiam conservationis caetri Medwe habebunt, memoratis civibus et ad eos pertinentibus inferrent aut inferri facient manifeste vel occultate, ad quod tactis sacrosanctis reliquiis praestiterunt juramentum. £ converso promisit idem maior villae et universitas civium praestito iuramento. 8i vero comes Nicola et Ja- ninus trangressores fidei reperti fuerint, possessiones suas intra et extra civi- tatem Grecensem ammittant. TkaUic: Mon, Hist. T, I, p, 235. MDLXI. 1295, 9, Martii. Andreas III. rex notum facit, quod capitulum eccl. Zagrabieusis significare ciu^vit, quod cum Stephanus filius Mladucheucz, quondam jobagio castri Zagrab., iniminente sibi mortis articulo terram suam Casna vocatam, in medio terrarum capituli Zagr. similiter Casna existentem, cujus alteram portionem quondam Vulk fratris capitulum ex collatione regia jam possidet, simul cum suo parvulo filio, coram testimonio civium Grechen- sium conservationi et tuicioni dicti capituli reliquisset tali modo, ut si puer perveniret ad aetatem legitimam extunc una cum successoribus suis de prae- dicta terra more praeclialiiun capitulo servire teneretur. Si vero puer ante tempus vel sine liberis decederet, tunc eadem terra in propietatem capitali BIQBBTA. 445 caderet Huic ordinatiotii prael^uit rex Buum assensum, cum eam ordinationem veram esse dvitatis GrechenuB universitas confirmaviBset. Datum per manuB Theodori praepositi Albensis aulae vicecancellarii. Tkalcic: Mon. Hist, T. L p. 236. MDLXU. Anagniae. 1^5, 28, Maii. Carolus II. Sicilae rex et pro rege Ungariae mandat Henrico de HerviUa cum pro munitione quornmdam ca- strorum in partibus Slavoniae, que nuper ad Caroli regiB Ungariae ejus filii fidem et dominium pervenenmt, salmae frumenti mille iUuc per mare mittendae de partibus Apuliae necessariae reputentur, quatenus nuntium dicti regis Un- gariae dictas sahuas ex portubus iurisdictionis ejus extrahere libere permittat. Wenzel: Acta extera L p. 123. MDLXllI. Yenetiii. 1295. 28. Maii. Cum captum fuerit alia vice de far cienda gratia comiti Podinae, qui dedit Venetiis Almissium, de amphoris vi- ginti vini omni anno, capta fuit pars, quod fiat dicta gratia portandi dictum vinum sine datio ad terras amiconim. Ljuhi6: Mon. L p. 188. MDLXIV. Anagniae. 1295. 17. Junii. Carolus H. Siciliae rex attendens grandia, grata et accepta servitia, quae Paulus banus Maritimus, dominus Croatorum, dilectus et fidelis consangvineus, quondam patri regis praestiterat et assiduae praestat regi et ejus filio Carolo regi Ungariae. consentit quod dictus rex Ungariae eidem Paulo bano concedat in vita sua Banatum seu Dominium banatus in Croatinis et Dahnatinis partibuSi secundum quod ipsum Banatum tenuit et nimc tenet. Wenzel: Acta extera L p. 124. MDLXV. et MDLXVI. 1295. Junii. Carolus II. Siciliae rex tribuit nuntiis Pauli bani licentiam extrahendi libere a jure exiturae de portubus Apuliae mille sahnas frumenti deferendas ad partes Slavoniae pro mimitione castrorum ipsius banf. Wenzel: Acta extera. L 125. MDLXVII. 1295. 25. Junii. Capitulum Chasmensis ecclesiae notificat, quod magister Tiburtius, debilis corpore, sanus adhuc mente, reliquit testamentaliter quandam particulam unius aratri sufficientem in possessione sua Stupna in comitatu Guerzenche, a parte Heremitarum s. Augustini de Guarich adiacentem eisdem fratribus Heremitis B. Virginis de Garich sub tribus sigillis (videlicet eiusdem Tiburtii et conventus fratrum Minorum de Gurbanich ac comitis Mathiae), salvis tamen portionibus Joannis et Nicolai nepotum suonim. Metae quas Mathias sacerdos ecclesiae s. Nicolai de Guerzenche retulit, hoc ordine distiguuntur : Prima incipit in capite rivuli Stupna, et ibi sunt tres vineae, per qaandam semitam cadit in magnam viam et venit ad ecclesiam, de qua per antiquam viam ascendit ad tres arbores Hrast, de quibus cadit in magnam viam, qua itur versus forum ad meridiem, per Stupnam redit ad priorem metam.. Fejer: Cod. dipl. T. VL vol. J. p. 376. MDLXVin. Posegae 1295. 8. Novembris. Thomasina mater regis Andreae III. Ducissa totius Slavoniae et gubernatrix partium citra Danubialium usque 446 I- KX7KULJBVI<5, ad mare confert magistro Coraldo filio Stephani de Ovar possesaionem Gaere*''! quam possederat iniuste Benedictus episcopus Albae Bulgaricae. Wenzel: Cod, dipL Arjh X. 186. MDLXIX. VenetiiB. 1295. 10. XovemhrLs. Petrus Gradonico dux Vent^ tiarum scribit potestati et consilio civitatis Tragurienais: cum Diambra quond.am uxor et nunc sola commissaria TotigLiae Vituri, filii quondam Ceciliae tixori^ olim Drusimiri Vituri, de confinio s. Mariae Formosae, civis Venetae, ratione repromissae praedictae Ceciliae spectantis jure successionis ad dictvim T<>- tigliam, pro parte ei de supradicta repromissa contigente libranmi den. Venet. octingentarum de bonis dicti Drusimiri' debeat percipere, secundum cartiini adiudicatoriam de a. 1271. die 28. Nov. Petit ergo dux quatenus tantum dr dictis bonis Drusimiri per suos officialefl extimari facere velint, quantum ascendii pecunia supradicta, et duci pretium et confines totius quod fuerit extimatuui per suas litteras declarant, ut Veneti judices inde valeant procedere 8icut postulat ordo juris. Lucius: Meni. di Trau p. 141. MDLXX. Venetiie. 1205. 3. Decembris. Capta fuit pars maioris conHilii. quod nobilis vir Marinus Georgio comes Curzolae sit de maiori consilio senipor quando venit Venetias et stat iuvando ipsum cousilium. Ljubic: Mon. I. ISH. MDLXXL In conventu Varadienei. 1205. Tbomasina regina, mater Andreae III. regis, Ducissa totius Slavoniae a Danubio usque mare notum facit,' qinxi Laurentius magister dapiferonim dictae reginae et magister Philippus ac La- dislaus filii magistri Philippi possessionem ipsorum haereditariam Wruzy v<>- cata in comitatu de Walkov, per modum divisionis a magistro Johanne, Phi- lippo, Demetrio et Ladislao, filiis comitis Ladislai, distinctam, pro meritis comit}^ Alexandri pugillis, ex permissione filiorum Ladislai confessi sunt se dedi:«^r eideni comiti Alexandro in perpetuum tali modo, ut iidem filii magistri Philippi ratione eiusdem terrae quinquaginta marcas in denariis, se ab Alexandro re- cepisse confessi sint. Wenzel: Cod. dipl. Arp. X. 1S3. MDLXXII. 1205. Thomasina mater Andreae III. regis, enumerat fidelia ser>'itia comitis LadiHlai filii Nicolai et quidem primo: Cum Andreas rex L:i- dislao regi successisset in regni soliuni, idem comes eidem fidelissimos exhibuii famulatus. Praeterea cum Johannes Henrici bani ipsum regem Andream capti- vasaet, idem comes Ladislaus praedicto Johanni liber et spontaneus se dedit in obsidem, ut iugum detentionis regia possit evadere Celsitudo, nec aliter a pnie- dicto Joanue dictus comes se liberare potuit, nisi ducentis marcis penw)lut;> et filium suum loco sui in obsidem relinciuendo, ubi dictus puer propter iiia- litiam aeris in aegritudinem inciden» mortuus est. Dimicavit etiam ad castnui. Zeckchu contra Mize palatinum una cum Nicolao palatino. Pro quibus servitii-» ei Ducissa terram Zub ad praedium Segusd pertiuentem contulit. Wenzel: Cod. dipl. Arj). X. p. 185. MDLXXni. 1205. Thomasina mater re<^is Hungariae, Ducissa totius Sla- voniae et gubcruatrix partium circa Dauubialium usque Maritima, notificat. BEGB8TA. 447 quod considerans fidelitates et multiplices famulatus Turdizlai et Blasii filiorum Grubuch de Vibas, quos in diversis expeditionibui et praesentim in expugna- tione castri Radi^lai bani infidelis, Wrbazeu vocati, ubi iidem non formidantes ictus lapidum frequentissimos, nec jaculoium nimbos expavescentes vulnera sustinuerunt letalia sub eodem castro viriliter dimicando, volens igitur prae- dictis Turdizlao et Blasio occurere reginali cum favore, medietatem tributi cuiusdam portus super Zauam, also Gradisca mmcupati, qui versus Wrbaz transit, ad ipsorum terram Schplatu vocatam, cuius medietatem Nicolaus filius Dezlo tenere dicitur, cum omnibus utilitatibus et pertinentiis, sicut apud co- mitem permansit de Wrbaz pro tempore constitutum, duxit conferendum. Datum per manus d. episcopi Quinqueecclesiensis anlae cancellarii. Ex transumpto Andreae IIL regis de a. 1^7, 15. kal. Febr, Orig, perg. in mea collectiane. MDLXXIV. 1295. Jobannes filius Dionisii quondam palatini, magister pincemarum dominae reginae maioris et comes Vesprimiensis notificat, quod totam terram suam in provincia Godoucha (Moroucha) existentem, Nespesa vocatam, ciun terra quam prius Gregorius possidebat, quas prius contulerat Paulo et filio fratris sui Fabiano, remittens ei omnia ofiensa et excessus, quibus coutra eum excesserat, donavit eidem Paulo et dicto Fabiano pro fidelibus serviciis tempore patris sui peractis et modo renovatis. Hii sunt commetanei terrae Nespisae. ab oriente Mathaeus filiua Endure comitis, a meridie homines de Drenua, ab occidente Ivan et Joank , a septemtrione homines de Peser superiori. In medietate minor villa Peser. Praesentes et assentient€S fuerunt Jacobus filius Beriwoy, Philip filius Eayan, Pethylo filius Paulus, loan de Monte, Joank filius Nepput, Bogdoslo filius Stane, Johannea filius Wechezlai, Marcus Laznog, Budur filius Gurdua, Paulo Churtan comite castellano de Zel(i)na,et Pouka de Phihuna castellano comite. Datum per manus magistri Corardi. Ex transumpto Mykch hani totius Slavoniae de anno 1342, in pergamena cum sigillo pendenti. In mea coUectione. MDLXXV. 1295. Magister Tiburtius legat in perpetuum claustro Heremi- tarnm B. M. V. de Garigh particulam terrae unius aratri, alteri terrae hae- ditariae s. Augustini de Garigh contiguam, atque de possessione sua Stupna in Guerzenche habita excisam, cum vineis, cunctisque pernentiis, aalvis attamen Joanni et Nicolao nepotibus suis exinde obtingentibus portionibus. Ex actis monasterii de Garigh Fasc. I. Nr. 6. per banum Khuen-Heder- vdry e regni archivo dblatis. MDLXXVI. 1296. 26. Fehruarii, Andreas III. rex confirmat omnia privi- legia et possessiones coUatas monasterio b. Mariae de Toplica (ord. Cistercit.) per regea Andream II., Belam IV., Stephanum et Ladislaiun IV. Datum per manus patris Theodori episcopi Jauriensis aulae vicecancellarii. Tkalcic: Mon. Hist. T. L p. 237. MDLXXVII. 12iM}. Mense Martio. Nicolaus praepositus et capitulum ecclesiae Quinqueecclesiensis notificant, quod magister Benedictus filius comitis Nicolai de Sasg quandam possessionem ab antiquo vacuam, habitatoribus in 448 I- KVKULJBYK^, UDO loco ultni Drawam iuxta Karasu (Karafiica?) sitoatam, Guerediatha vel Hydwigh vocatam ant yocataSj cum omnibus utilitatibus comiti Thomae filio Benedicti de Beend et uxori eius, sorori suae camali, contulerit. Dum autem idem comes Thomas populos supra hanc terram suam congregasset, ecce dictas mag. Benedictus eundem Thomam et suos jobagiones aufugavit et dictam terram potentialiter occnpavit percipiendo frnctus terrae per quinque annoa. Convocatus idem Benedictus per dictum Thomam ad praesentiam regiam, fuit in pluribus judiciis legitime convictus. Tandem de permissione regia compro- miserunt causam arbitris judicibus^ secundum quorum arbitrium, videlicet comitis Kemyn comitis de Borona, filii Laurentii quondam palatini, item co~ mitis Andreae filii Petri et Bencench filii Martini nobilium de genere Bndimir, item comitis Ornolth filii Ylarii de genere Nempthi, item Michaelis filii Mi- chaelis de iuxta Karasu, item Beka filii Marceli comitis de ChiUiov, item co- mitis Petri filii Buchk de Bermen, et comitis Burin filii Burin de Horosth, Moroth nigri de Peray, Jacobi filii Porozlov, nobilium comitatus de Barana aliorumque nobilium conprovincialium concordarant partes ita, quod ipse comes Thomas propter pium. cognationis afiectum et amorem damnum factum ad 40 marcas exsolvit; item totam portionem suam in iudiciis sibi debitam circa 20 marcas numeratam eidem Benedicto relaxavit ; Benedictus autem supra no- minatas terras ultra Drawam iuxta fluvios Karasu et Welchiza situatas dtcto Thomae et sorori suae remisit. Metae huius terrae fuerunt, aqua Mlaka, terra nobilium de genere Zabov, terrae Petri bani et filiorum suorum Ozyagh vo- catae, locus Hotharastk, aqua Welchyza. Wenzel: Cod. dipl, Arpad. X. 228. MDLXXVin. 1296. 6. Mensis Martii. Nicolaus praepositus et capitulum Quinqueeclesiense significant, quod nobiles juvenes, fratres, patrueles: Magistri Laurentius et Philippus ac Ladislaus filius magistri Philipus, filii comitis Clety, ab una parte et magistri Johannee, Philipus, Demetrius, Ladislaus filii comitis Ladislai, filii eiusdem comitis Clety ab altera confessi sint, quod cum ipsi super possessionibus suis de Zelyz in comitatu Tholnensi, metis suis ab in- vicem separando ; item super possessionibus suis ultra fluvium Dravae situatis metis separando, divisionem iuter se fecissent, diutius vertebatur circa quedam illata damna coram Andrea rege et judice curiae suae, et coram Duciasa totius Slavoviae quaestio et altercatio, tandem de vohmtate dominae Ducissae secnndum arbitrium comitis Ochuz de genere Buzad, judicis curiae dominae Ducissae, Lorandi woyvodae filii Thomae, item com. Benedicti Iwanka, magiatri Geyleth filii magistri Geylethy, nobilium de Posega, item comitis Detrici et fratris sui magiatri Bolug comitis et caatellani de Poaega, item magistri Ste- phani filii Johannis de Gara, et magistri Dominici quondam palatini, filii Petri de genere Chak, aliorumque nobilium amicabili compositione partes concor- danint ita, quod filii comitis Ladialai medietatem possessionis et castri Nadasth in comitatu de Tholna, itera duas terra« Beersen et Zeklech in eodem comitatu, item medietatem terrarum Zauva, Zerna et Bora in comitatu de Barana ex istii parte fluvii Drawae, item totalem medietatem castri Koronog ultra flu- vium Drawae dimiserunt filiis comitis Philipua. E contra filii magistri Phi- lippus medietatem castri et possessionis Or\'awa in Poaega, item duas terras Hothyas et Betliev iuxta fluvium Drawae adjaoentes relinquerunt in con- cambium praemissonun filiis comitis Ladislai; diviserunt quoque pari modo BBGB8TA. 449 mancipia, Bervos et ancillas. Super qua divisione tria paria privilegia capituli et Duciflsae Slavoniae acceperunt. Wenzel: Cod. dipL Arpad. X. p. 232. • MDLXXIX. 1296. 6. Martii. Nicolaus praepositus et capitulum Quinque- eclesiense significant, quod Johannes filiua Becha de Keulges totaiem terram Auaro Keulges, ultra fluvium Dravae sitam, cum duabus viUis et omnibua per- tinentiis contulit magistris Laurentio, Philipo et Ladislao filiis magistri Philipus jure perpetuo, e contra ipsi juvenes fih'i magistri Philipus filii comitis Cleti possessionem suam Francheusfeldy vel Zeueboog in ambitu uno ultra Drawam iuxta fluvium Earaso in concambium dederunt, prout haec etiam in patentibus litteris dominae Ducissae Slavoniae (Thomasinae) continentur. Meta autem terrae Zeuoboogh incipit in littore fluvii Karaso (Karafiica), cadit in aquam viminosam Katha plesa, procedit ad arborem magnam Bereknnya terra cu- mulatam, inde cadit in aquam Nevlenya, pervenit ad magnam viam de Saagh decurrentem ad ecclesiam b. Mariae de Luka, venit ad foveam seu fossatum Kalista aquarum ex inundatione pluviarum aliquando autem siccum, comme- tatur cum t^rris magistri Benedicti et terris filiorum David et Samsonis de genere Havasth, et procedendo per magnam viam venit ad aliud fossatum. Per varias metas cadit in aquam Keresna et venit ad aquam Begya mlaka, exinde prope sessionem Scynork, inde ad arborem pomi Lubachym, venit ad aquam Zugousuk et terminatur ad fluvium Karaso. Wenzel: Cod. dipl. Arpad X. 239. MDLXXX. 129G. 12. Martii. Capitulum Chasmensis ecclesiae significat, quod comes Gregorius filius Romani petierit ut aliquem ex capitulo ad ream- bulandas terras eius in districtu Zaladiensi exmitteret, annuentes petitioni, transmiserunt magistrum Johannem cantorem dictae ecclesiae, qui rediens re- tulit, quod easdem terras et metas earundem sine contradictione aliqua ream- bulasset, et quod Endrus et Adrianus filii Vitalis et Wlk filius Tsip et Martinus filius Ladizlai onmes terras in Zeguna et Ebis existentes pro quadraginta aez marcis dicto comiti Gregorio dignoscuntur vendidisse in perpetuum. Quarum prima meta incipit in fluvio Curnech in vicinitate terrae Cruciferorum et per silvam in bono spatio venit ad fluvium Zeguna, ubi vicinatur terrae Opoy (de Rasinja), inde in eodem fluvio ascendit et cadit in potok Berzench. Transiens campum versus meridiem veuit ad magnam viam et per varias metas venit ad viam quae ducit ad ecclesiam s. Crucis, versus occidentem iungitur terrae Benedicti filii Rodyn, inde declinat ad magnam vallem et versus septemtrionem ad magnam vism, per varias metas arboreas ad rivulum Cemech et inde ad priorem metam. Wenzel: Cod. dipl. Arpad. X. 219. MDLXXXI. 1296. 1. Maii. Conventus Zaladiensis declarat, quod magister Jacobus filius comitis Panith de genere Buzad et nobilis domina consors sua Anna filia comitis Ladislai filii Nicolai praesentes constituti, eadem domina confessa est, quod ob dilectionem sui mariti dotem suam et res parafemales si ipsam ante dictum Jacobum maritum vita transmigrare contigeret eidem Jacobo relaxasset. E converso dictus maritus eius assemit, quod de posses- sionibus suis duas, videlicet zent Trinitas cum terra Kakonya emptitia, me- 450 !• KUKTTLJBVI<5, diante privilegio Bartbolomaei condam episcopi VesprimieDsig, aliam vero terram suam inter Dravam et Muram adjacentem et aquisitam mediante pri- vilegio Stephani condam regis posseasam, assignasset eidem uxori suae. Cod. dipl. patriiis VIL p. 247. MDLXXXII. 1296. 12, Maii. Capiiulum Qninqueeclesiense notum facit, quod comes Jacobus filius Ambrosii de genere Nempchy ab una parte, Hector et Chaak filii magistri Herborthy filii comitis Nicolai ab altera confessi sint quod super omnibus destructionibus, damnis, captivationibus, vulneribus sive plagis quibuslibet; item super facto dotum rerumque parafemalium ab utraque parte debentium, specialiter super facto dotis dominae relictae magistri Her- borthy, item super morte vel homicidio, caeterarumque discordiarum articulis subortis et illatis usque modo, in conspectu regio inter partes vertebatur ma- teria quaestionis, secundum arbitrium magistri Karul filii comitis Benedicti de Orman, item Stephani et Priboslai filiorum comitis Stephani, nobilium de Cheredey, item Dionisii filii Bcnedicti de Peturdy, item Orualch filiiYlamar, et Gervasii filii Petha nobiliimi de Nempchy, item comitis Homoney et La- dislai filiorum Michaelis de Thopod aliorumque nobilium comprovincialium, sibi invicem mutuo satisfacientes perpettiam pacem se habere (velle) aunt con- fessi, et quod neutra partium alteram abhinc in postenun super dictis injuriis poterit molestare. Item super facto posaessionum, scilicet Keruzthur, quae est in Zelisio, scent Gal in Woyzlo et Rawen, ratione quarum inter partea verte- batur quaestio, concordarunt in hunc modum, quod eaedem terrae Jacobo filio Ambrosii in perpetuum dicti filii magistri Herborthy cederent eum onmibus literis et privilegiis super easdem terras sonantibus. Orig, in perg. ex collectione Radoslai Lopasic. MDLXXXIII. Zagrabiae. 12i)6. 23, Maii. Capitulum ecclesiae Zagrabiensi» affirmat, quod Mathaeus filius Detrici de genera Acha in jus vocaverat civi- tatem ratione terrae Sviblian, ac deinde actioni et iuri suo cessit relinquena eam ut antea civitati possidendam. Civitatem representarunt Gilyon maior villae, sir Marko, Petrus Scandalay, Michael Bissenus et magister Clemens cives castri Grecensia. Tkalcic: Mon. cimt. Zagr. T. L p. 76'. MDLXXXIY. Venetiis. 1296, 30, Julii. Cum in pactis Ragusiae conti* neatur inter caetera, quod Ragusaei debent esse franchi de mercationibus Slavoniae, capta fuit pars maioris consilii, quod vicedomini observent Ragu- saeis dicta pacta. LjuMc: Mon. J. p. 188. MDLXXXV. 1296. 29. Augusti. Andreas III. rex ad petitionem comitis Mike filii Badun confirmat ei collationem terranim in superiori Hungaria, comitatu de Thyrocz, factam, considerans fidelitates et servitiorum merita ejus quae in omnibus expeditionibus exhibuit, maxime in expugnatione castri Adrian ubi una cum fratre suo Bytov extitit lethaliter vulneratus, attendens insuper quod idem comes Mike castrum Posega de regio mandato fideliter conservavit restituens ipsum Catherinae matri regis. Datum per manus Theodori episcopi Jauriensis aulae vicecancellarii. Fejer: Cod. dipL T. VI. vol. IL p. 36. RBGE8TA. ' 451 MDLXXXVI. Sub casiro Kwsegb. 1296. 6. Octobris. Andreas III. rex significat, qaod cum Stephanua, Ladislaus et Ugrinus filii Ladislai muItA spolia et latrodnia contra eum indesinenter in regno suo commiserint, pro eo etiam quia possessiones Gregorii bani et comitis Stephani filiorum comitis Mark pluries destruxerint, pro huiusmodi itaque excessibus possessiones eorum uni- versas et specialitsr possessiones Pech sine haerede decedentis, quas poten- tialiter occuparuntj auferendo ab eis, contulerat memorato Gregorio bano et comiti Stephano. Wenzel: Cod. dipl Avf, Cont T. F. p. 150. MDLXXXVII. Venetiis. 12iH). 29. Decembris. Cum per Almissanos fiunt et factae sunt Venetis derubationes et damna et sunt modo ambasciatores ipsa occasione tam comitis Georgii, quam civitatum Spalati, Tragurii et Sibe- nici et ipsa negotia sunt magis propria consiiio triginta, quam consilio Boga- torum, capta est pars, quod negotia Almisii debeant fieri in consilio Bogatonim et quadraginta. Ljub%6: Mon. p. I. 189. MDLXXXVIIL 1296. Andreas III. rex Moys filium Alexandri ob excessus enormes in episcopatu Quinqueeclesiensi et in societate Nicolai quondam pa- latini filii Henrici bani perpetratos iactura bonorum mulctat. Fejer: Cod. dipl T. VL vol IL p. 17. • MDLXXXIX. 1296. Conventus b. Adriani de Zala dcclarat, quod comes Beynoldus et Princh filii comitis Princh ac Arnoldus filius ipsius Beynoldi eonfessi sunt, quod comes Johannes filius Iwan de Bukin^a debito triginta mar- canim, quarum ratione et pro facto Bartholomei fratris ipsorum terram Lyzov, Emerico filio Herceg et eius filiis assignata extiterat expedivisset ipsos pecunia propria ac expensis, ob quam rem idem Beinaldus Princh et Amoldus ex eadem terra Lyzov ad usum septem aratrorum pro 15 marcis dedissent ac vendidissent comiti Johanni et suis haeredibus praesentibus vicinis. Meta terrae incipit penes fluvium Lizov qui descendit de Saag juxta terram filiorum Pantus, vadit ad capellam S. Martini et ad terram jobagionum castri Patruh, silvam ecclesiae de Chatar, et per varias metas arboreas et terreas revertitur ad primam. Cod, dipl. patrius. VIL p. 254. MDXC. 1297. 18. Januarii. Andreas III. rex ad petitionem Tnrdizlai et Blasii filiomm Grubuch de Vrbaz confirmat privilegium Thomasinae matris suae, ducissae totius Slavoniae, super coUatione medietatis tributi cuiusdam portus fluvii Zaua, AIso-Gradisca nuncupati, eis concessum (a. 1295). Datum per manus Th. episcopi jauriensis aulae vicecancellarii. Ex mea antiqua collectione. MDXCI. Zagrabiae. 1297. 20. Januarii. Michael, episcopus Zagrabiensis, coines de Garig et de Gersenche, significat, quod ^atheryn filius Martini, civis de monte Grech, particulam terrae in comitatu episcopi de Vgra iuxta Sep- nizam a Matheo fratre Damiani emptam, vendiderit Michaeli filio Stephau civi de monte Grech. Tkalcic : Mon. Hist. T. L p. 238. 452 i* KVKaj^EYid, MDXOn. Apud Vestas 13. Aprilis 1^97. RegnaDte Karalo II. rege Jera- salem, 8iciliae, dncatus Apuliae etc. Bcaras de S. Andrea Vestaram judex et Felicius dictae terrae notariua, cuxn caeteris testibua et habitatoribus de eadem terra in unum congregati exaudiverunt Angelum de Yincentio et JohaDnem de Bugio, constitutos oliih sindioos suos ad ordinandam pacem et concordiam inter homines dvitatis Vestarum et commune et homines Tragurii, inter quo)) vertebi^tur discordia et gverra pro eo, quod multas oifensiones et damoa re- ceperunt a piratis seu cursoriis Daknatiae, inter quos praesumebantur fuisse homines de Tragurio. Qui sindici exposuerunt quod dictam pacem cum Tra- gurinis fecerlnt, et quod Nicolaus sindicus eorum in consilio generali nomioe omnium civium promiserit dictis Angelo et Johanni sindicis pacem perpe- tuam, sicut ab antiquo fuit, servari. LucitM: Mem. di Trau. p. 13o. MDXCIII. Venetiis. 12i)7. 2. Maii. Petrus Gradonico, dux Venetianim, mandat Marco Michaeli, comiti Arbensi, et universitati civitatis, cum c^ntn Januenses parat potens extolium, ut 50 homines ad suas expensas et re^i- duum hominiun pro complemento armandi unam galeam ad expenaaa Vene- tas, ad 180 homines pro galea, praeparant armis et omnibns necessanis, habent quoque mittere unum nobilem pro supracomite pro galea. Ljuhicj Mon. L p. 189. MDXCIV. Romae. 1297. 15. Maii. Bonifacius VIII. papa, cum Spalatensis ecclesia dudum viduata pastore, licet in ea de Jacobo archidiacono ipsiusi ecclesiae electio fiierit celebrata, quia tamen infra tempus a jure Btatutum dem archidiaconus non fuit negotium electionis prosecutus, dicta electio ju> ribus extitit vacuata et idem archidiaconus de mandato pontificis reaigna- tionem suam recepit, praefecit igitur papa in archiepiscopum Bpalatensem fratrem ord. Minorum Petrum, capellanum Mariae Reginae Siciliae. Farlati: Blyr. Sacr. T. III. p. 295. MDXCV. Apud urhem veterem 18. Junii 1297. Bonifacius VIII. papa cun» Jadrensis ecclesia per translationem archiepiscopi Joannis ad Tranensem cccle- siam pastore suo destituta fuisset, nominat in archiepiscopum Jadrensem Hen- rium de Tuderto, fratrem ordinis minorum, quod ei per litteras suaa intimat. Farlati: Illyr, Sacr. T. V. p. 86. MDXCVI. Posegae. 1. Septembris 1297. Michael, episcopus ZagTabiensi*^. domini Albertini Ducis Slavoniae cancellarius et comes de Garygh notum facit, quod cnm praepositus et conventus fratrum S. Augustini, canoniconim regularium de domo in Wasca, possessionem suam Tubina, posseasioni de Wasca adiacentem commode procurare non possent, ad illorum qnaerolani relationem donavit eis particulam terrae villae suae de Waska, pro qua re- cepit supranominatam terrsm Tubina. Dictae particulae terrae metae aicut retulerunt Olyverius officialis episcopalis de Wasca, Gurethe et Teodoru? praedialis ac Adrianus plebanus de eodera loco, incipit a quibusdam danii^ avellanarum iuxta lacum, et currens per varias metas arboreas, vadit circa magnam viam ducentem in Zalathnuk, inde itenun per varias metas arbin reas ad ecclesiam S. Georgii ad occidentem in vicino terrae nobilium de tUIGESTA. 453 Tubina, inde ad capiit lacus FerteD, inde iuxta viam vicinatur terrae Lucach filii Martini et in aquilone terrae Petche usque ad Drawam ubi terminatur. Datum per manns magifltri Dominici lectoris ecclesiae ZagrabienaiB tunc no- tariorum magistri. Tkalci6: Mon. HisU T. L p. 238. MDXCVIL 1297. Gapitulum ecclesiae Bachiensis notum facit, quod ma- gister Thomas filius Petri, et Paulus filius eiusdem confessi sint, quod pos- sessiones suas haereditarias Zoch vocatas, in comitatu de Wolkov, a parte occidentali et septemtrionali magistri XJgrini filii Pous, a parte meridionali comitis Stephani de Gara et Blasii filii Mauricii, ab oriente abbatis ecclesiae S. Crucis de Franka villa contiguas et vicinas, cum fundo duarum viUarum Graga et Waradh, magistro Johanni filio comitis Eynardi cognato suo ob di- * lectionem proximitatis doharunt iure perpetuo. Ex actis archim regni Croatiae per hanum Khven Hedervdry aUatis. MDXCVnL 1297. Magister Stephanus filius DyoDiaii conquestus est contra Dolninicum filium Pauli quod ipse in comitatu syrmiensi quandam posses- sionem Pacheyi haereditario jure eum contingentem, quae per dictum Domi- nicum et alios iuxta libitum in diversas partes divisa et ubique Pachey no- minata, et quaedam portio ab eodem D. occupata et detenta extitit. Super hoc demonstravit tres litteras Crudferorum de Strigonio, quae attestant comitem Dionisium filium Dionisii palatini dicti Stephani anno 1291. et annis sequen- tibus eundem Stephanum, Desev et Thomam fratres semel et seundo coram conventu Cruciferorum S. Stephani protestatos (fuisse ut octo villas eorum Pachey, Jexsinch, Solch, Katha, Thuuch, Susy, Vesench et Petrich in comi- tatu Sirmiensi, quidam potentialiter occupassent ... Cod. dipl. Patriua VIII. p. 266. ex fragmento litterarum. ■ MDXCIX. 1297. Neophitus Joannes, presbyter ex Zeta, extruxit ecclesiam s. Michaelis in loco Bogda§i<5 iuxta Cattarum ad honorem etiam B. M. Vir- ginis, 8. Bartholomaei et s. Joannis apostoli, diebus honorificentissimi et deo observatissimi regis Urosii. Ex coUectione Papafavae. MDC. Circa 1298. Michael episcopus Zagrabiensis mandat capitulo Zagr. y;uiq ei relatum sit, quod Janinus castellanus de Medved ab illo peteret vic- tualia, ecclesiam tamen eorum ei vel cuipiam alteri tributari non velit, qua- tenus dicto castellano de Medved de victualibus nihil dent nec dari faciant Tkalci6: Mon. episc. Zagr. J. p. 240. MDCI. Badae. 1298. ■ 7. Januarii. Andreas III. rex significat, quod ad petitionem Midiaelis episcopi Zagrabiensis possessionem Triburya, quam idem ecdesiae suae a jobagionibus castri se comparasse asseruiti a iurisdictione judicis et potestate Banatus ac cuiuslfbet iudicis saecularis eximendo, illa libertate gaudere vult, qua caeterae possessiones episcopatus Zagrabiensis gra- tulantur. Tkaliid: Mon. hiat. T. U. p. 239. MDCn. Romae. 1298. 1. Maii. Bonifacius VIII. papa ad supplicationem reginae Mariae, consortis Caroli regis Siciliae, et Georgii comitis dvitatum 32 4^ I* KimsLJwid, BfUmatlae iid» tolleoiiMn perpetiuun dwcordiani vabst Tragunnofl st Sibem*- C0MW8 pFopter subieetioneiii hominnin de Sibeaico epieeopaitaii TEagmienai ad pfaesenft non aopitam, OModat arehiepiaeopo de Jadfa et elect» d« Spar lato ut ecclesiam 8ibeDicen8em in catbedralem eccleeiam et oppidiun 8iteBi«> cense in civitatem erigant, quae metropoli spaiatensi qoai aoffiraganeai anbiiQCta erit, propriamque ei diocesim assignat certis finibus limitatam. Insuper dictae eccfesiae' idoneam personam in episcopnm praeflciant autoritate apostoliea, qnem archiepiscopns Spalatensis consecrHri debet. Ita tamen qnod per boc capftnlo' eeclesiae SfbenicenHis, ad qnod electio episcopi pertinet, pro ftitaris tempoTibosr nuHtnn praeludicinm generetur. Lffcmsi: Mem. di Trau. p. 136. MDCm. ism. 13. JuUi. Attdreaa m. rex maiifeetat, quod magister Ugriaw filius Pous de genere Cbak, regsi Bwro fidelisMmua, in pnMaentia ngia M»- thaoamy Panlii» et Mi^baeiem filioe eomitie Urbanue^ explaiBAvit, ut dum Tartari partes Macbo obsedissent, et ad devastationem regoi Hungariae se tnmsftrrr yoittfsiienf, ifdem filii TJrbanns, enm d!cto magistro tJgrino domino ipBomm, fiuviuni ZiBxtL traaseuntes abiecto renim et personae pericnlo Tiriliter ^StttfcamiTt, nbi Mathaens Iaethi£ mlnere saudatus clandicationis sui pedis est pHNRM orbftatem, et dnos Tartaros militari sno exercitio capite detmncaTft, qtioro m capits idem Ugrinuff regf Budam transmisit, pro qnibns factis servi- tifs postufatTt Ugrfmia ut termm Pabar tn comitatu de Wofko cnm quatnor Yocfs Tflhimffl Jelmn, Tagfa, MihaTj et Eneztnen dicto Mathaeo et fhitribus donare mgnaretnr. Otntns petitioni rex annuit. Wen^ei: Cod. dvpl. Arp. XII. €17. MDCIV. im. 29. AugHSti. Magister AegidiM, filius €begom, tegat nasterio B. M. V. de Nowaky fratribnsque Cmciferis in eodem degentibw» pro perpetuis missae sacrificiis quavis septimana semel pro refrigerio animaram arlae et fratmm 'snomm celebrandts^ termm suam Vratyna vocatam cnm oiu- nfbus pertinentifs snis. In trangumpto bani Slatoniae de a. 1461. Ex acfis Jesuitar. Zagr, fasc. V. ex 2 in archivo regni Croatiae. MDCV. 1298. 20, SepteiHhris. Capitulum ecclesiae Zagr. sigmficat^ quod Nicolaus et Agk, filii Arlandi et Dyonisius filius Jobannis pro sa ^ pro Gre- gorio, Georgio ac Athycha fratribus suiR ab una parte, Mathaeos filiua De- trici, Borch filius Borch pro se et Martino filio suo^ Bartholomaeus filiua Po- tela, Jacow filius Petms pro se et pro ahis propinguis et cognstia suis absentibus nunc, videlicet Mathe filio Blase, Belos filio Alexandri, Trosel filio Troseli Jaoobo filio Kicolai et Iwan fitfo Chybriani ab altera, nobiles de ge- nere Acha confesti sunt: quod cum inopportunae adversitates et hostilitates snper occfsione cognntoram, servientinm, populomm ac servoram suoram nec non snper occupatione possesmonum et spoliationibus inter eos snbortas, ven- tiiatae dfntfns perdurassent, tandem ipse partes perpetnam concordiam fece- runt restitutis omnibus rebus et possessionibus, ut quicunque ex illfs litem innovare aut in judicium vocare unum ex ifliB cognatia praesumeret, solvet centum marcos in judicium Tocato. Si autem aliquis aliquem ex eis occiderit. tenetur cognatis ocrisi aolvere 200 marcas, sine strepitu iudicii ; ai vero SB«BaTA. 455 et poMaMionee uimi paie «Heri iniufite ooeu|mret, •babet ante ingresaiim IHis Milvare 40 vel 80 maicaB. Orig. perg. 4n mea ootleciione, i&DCVI. 1398, 13. ■Decembris. Gapitulum QutnqueeccleaieDae iijgnificat, quod nobflis juvenis magister Jobannes filius comitis Ladislai filii Cleti lUpa cum fratoiboB suis confeatus est, quod ipse poat obitum patris .eQinm «illam Thyuzen in comitatu de Wolkov cesaisset nobili dominae .novero^e auae et filiis suis ad alendum fratres suos pro tempore, donec fratres ad legitimam peFvenerint aetatem. JSWoy- woda et fratres sui, filii Thomae, contrar^gem iproceaaiaaent^ et rex eorpm castrum ^ndrian fecisset expugnari, ubi etiam idem Stephapus .laetalia vul- nera reoepiti pro quibus servitiis hanc ei apecialem gratiam tribuit, guod quia idem magister assiduis quaerimoniis recitabat quod pppuli et jobi^iones eius in universis eius poasessionibus destructiones et damna quamplurima per jn- dicia et feritatee sententiarum comitum ^parocbialium et curiales comites eorundem, mazime per comitem de W^alkou et curialem comitem ^ius, dunt pe^peaai, eundem magiatrum et populos suos tam in comitatu Walkov quam in aliis comitatibus a iurisdictione comitum et curialium comitum in perpetuum «ximit. Datum per manus Antonii episcopi Ghanadiensis aulae viceeanceUarii. Wenzel: Cod. dipl. Arpad, X. p. 295. MDGVni. Chasmae. 1298. Michael episcopusZagrabiensis declarat, quod eoodititiones libertatis hospitum liberae villae auae de Vgra ab eo .eidam con- eeaaaeeatcaiusordi&avit: quod idem hospites «lum m«iorem>viUAe»eixeouuawi voluntate eligandi omni amio libeiam habeant faeultatem, qoi maior .viUae cauaas pecuniaies inter ipsos anieigeDtes una oum -aeaioribBs viUae^plano iure judieandi habet poteatatem et iudicia exigent coQ«ueta, acilicet duodecim de- narioa pro jadieio ; maioroH .vero causaa.. veluti homicidia, latroeini^, furta .et incendia, vulnerumque illationes ac pereuaaiones hominum in die fori acci- dentes, comes episcopalis de Vgra sive casteUanus una cum maiori viUae teneatur iudicare. In quibus Hsauais duae partes iudidorum ced&nt eomiti, tertiam vero-percipiat maiorvyiUae, ^aed nuliae eauaaeinter ipaos ad duallum iudicentuf, aed pertestesrterminentur.^BmigTatioiiem cumomnibusirebus Ui>enun dedarat. Statuitetiam in ipaaUbera viUeUbemmforumabaqudexiaetioneaUciiius tribctti die dominico oelebrandumy ad quod forum' die-aabbati quieunque voluerint coBveniant libere usque meridiem die luoae, si voluerint permansuri; Guius quidem institutionem tn detrimentum fori fratrumf«uorum capit. Zagr. in Gaana (Kaiina) antiquitus praeerdiiiati eaae uon vult. Exemptos declaravit etiam h08pites:pro uno anno ab omni eeDau,'tributo atit coUecta epiac. vel auo castekoio .debila» eompleto veoo mao aonuatim in tribua festivitaAibus videUeet teto a.^i^igis 456 I. KnsuLJEyid^ Stephani, Natalis domiDi et resiirectioDis pascualem pecudem, singulaa galiDa.< de siDgiilis mansioDibus et siDgiilos duos panes, nec non tres marcaa in den. Zagr. episc. offere teneantur. Ca8telano vero similiter unam ovem, viginti galin»:* et quinquaginta panes ofierant annuatim. Liberos etiam declaravit hospites ab omni viagio, nec compelli debeant in equis vel pedites legationes aeu litteras defferre. Ex transumpto Augustini episcopi Zagrahiensis de a. 1307. Orig, ptrg. in mea coUectione. MDCIX. Venetiis. Circa 1290.^1200. Petrus Gradonicus dux Venetianim iniungit Marino de Molino suo ambasciatori ad regem Tunisii, cum Mariniis de Magnoco de Ragusio venisset in portum Tunisii cum sua tarida onerata vino graeco et aliis rebus, duae naves de ISicilia, vocatae Aquila et s. 8alvador, coeperunt dictam taridam cum rebus, et non volentes restituere abduxemnt eam, ut rogat dictimi regem satisfacere damnato iuxta pacta. Ljuhic: Mon, I. p. 101. MDCX. 1209. 9. Januarii. Capitulum Quinqueecclesiense refert Andreae III. regi, quod per captis litteris comitis Stephani judicis.curiae, nomine ac vice magistri Stephani de genere Dunisina, hominis regii, cum Johanne filio Bemalth de eodem genere Dunisina et cognato suo, hominem capituli Nioo- laum canonicum tranHmiserint, qui cum Johanne pristaldo accedena quarta Januarii in villam Rozbeyd, filii Zamuerti, Tholman vocatam, in comitatu de Wolkov, ibi reperiendo Dionisium filium Mortun, Tholmani fratrem, patraelem dicti Rozbeyd, cui Dionisio et populis in eadem villa jobagionibus eiusdem Rosbeyd commorantibus in una curia,»8ub una parte, dixit verbo regio ut in quindecimo die a praedicto die computando dictus Rozbeyd illas litteras quibus mediantibus literae introductoriae videntur revociiri, exhibeat in persona contra magistrum Joannem de Vosoud, ut cognoscatur veritas de litteris revocatoriis*. Fejer: Cod. dipl. Uung. T. VII. vol 3. p. 113. MDCXI. Qainqaeecoleaiis. 1290. 13. Januarii. Paulus episcopus Quin- queecclesiensis niemoriae commendat, quod Johannes filius Imbor de Posegii protestatus sit, quod magister Gyletus filius Gyleti, ipsum de po89e8ioDibu<^ fluis expulisset et citari fecisset eundem in facie possessionum earumdem, ad cuius citationis exequendam ob metum eiusdem magistri Gylety accedere formidaret, quia unnm fratrem ipsius occidi et servientem suum vulnerari fecerit Wenzel: Cod. dipl. Arpad. cont. V, p. 214. MDCXII. 1299. 22. Jantiarii. Capitulum Chasmensis ecclesiae et Symon subprior et Stephanus lector, ac conventus Praedicatorum domus loci eiusdem (de Chasma) significant : quod Georgius filius Gregorii filii Grobesa pro se et pro fratre suo Mathaeo, assistente Michaele episcopo Zagrabiensi in medio illorum, confesaus sit, quod cum ipsi contra Petrum filium Prelsa super di- versis iniuriis, quibus eundem Petrum, populos suos fugando, captivando, ipsorumque bona violabiliter aufereudo, graviter fuerunt persecuti, non verili fidem domini sui episcopi violare, per publicam sententiam comprovincialium suonim praedialium videlicet, rei et convicti redditi extitissent, et per hoc pos- sessionibus suis in episcopatu fuissent per dictum episcopum privati, maxime REGB8TA. 457 quia postmodum HeDrico bano tuno contra regiam Maiestatem procedenti adbaerentes, super liberam villam Cbasmensem et domos fratrum ipsius epi- scopi, capituli loci eiusdem, sub vexillo eiusdem Henrici bani irruenmt, damna plurima inferendo. Tandem volentes ipsum episcopum placare, et eidem tam de notoriis et manifestis excessibus pro posse satisfacere, ut redire et recipi in pristinam ipsius ecclesiae gratiam valerent, totum ius ipsos Georgium et Matfaaeum in possessionibus Mergereuche vocatis contingens, itixta tenorem aurei privilegii Belae regis, domino episcopo et ecclesiae in recompensationem damnorum libera voluntate sua tradiderint. Tkalcid: Mon, Hist, T. L p, 240. MDCXIII. Neapoli. 12. Fehr. mo. Carolus 11. Siciliae rex mandat Jo- hanni de s. Cruce Prothontino Monopuli, quod pro conducenda et associanda illustri regina Ungariae sorore regis (Elisabetii Karoli II.) cum duabus galeis statim ad partes Slavoniae se conferat. Wenzel: Acta extera L p. 1S3. MDCXIV. 1299. 29. Martio. Capitulum Chasmensis eclesiae significat, quod magistro lectore Zagr. ecdesiae, nomine episcopi Zagr. Michaelis, ab una parte, Daniele et Stephano filiis Petri, fratris condam Hudina, pro se et Ivan fratre eonim, Bors filio Petri filii Ourke pro se et pro Georgio ;ic pro Paulo filio Pauli proximis suis, item Bata et Toma filiis Batachyn, pro se et Ivan fratre suo, ac pro filiis eiusdem Bata videlicet Batacbyn et Martino, Priezda filio Bogdan pro se et filiia suis, Bogdan et Paulo, proximis et con- sangvineis Hudyna supradicti ab altera constitutis; idem Daniel cum caeteris de parte sua confesMi sunt, quod cum ipsi in pauperitatem nimiam propter crebros depredatorum regni insultus et vastus incidissent, et famis inedia labo- rantes per praefatum episcopum victum seu alimonia ipsis inpendentem su- stentati et de famis periculo erepti extitissent, in recognitionem huius gratiae totum ius et proprietatem, quod et quam in possessionibus Megeriywche, iuxta continentiam aurei privilegii Belae regis habere dinoscuntur, dederunt ad manus praedicti episcopi in perpetuum possidendum. TkaUic: Mofi. Hist. 1\ I. p. 241, MDCXV. In castro "Scardonae. 1290. 7. Aprilis. Paulus banus Coruaciae, Dalmaciae et dominus Bosnae notificat, quod una cum consorte sua Vrsa Ba- nissa elegerit habere Johannem Babtistam pro suo haeredumque suorum pa- trono et domino, eique tota devotione astriagi. Ad laudem dei et honorem beati Johannis et christiani populi utilitatem voluit etiam hedificare a fun- damentis ecclesiam in honorem s. Johannis Babt. penes monasterium s. Eli- zabeth ex adverso civitatis Scardonae, ubi soror sua domina Stanislaua coUegio monialium ordinis s. Clarae praesidet. In qua ecclesia s. Joannis con- stituit fratres Minores ordinis s. Fraiicisci ad regendam illam more aliorum monasteriorum. Pro necessitatibus vero eorum providit eis in mille quingentis libris denariorum parvorum Venetorum annuatim, quas libras procuratores fratrum de Comitatibus de Briberio de domo bani specialiter assignabunt de possessionibus per eum emptis. Et quidem: 1. Molendinum quod emit a Lu- banac cive Scardonensi pro ducatis 150 fior. in auro, quod molendinum est in Slap in scopulo iuxta molendinum vocatum Barsac. Unam Valcariam cum 458 I* KUKiTLJsyid, uno XDurali in qno sunt V. coodactufl aqaae sive colouoge vnlgftiHer vih catae. — Item terram quam emit duabns miUibin libTamm a commmiittie ScardoDeosi cum omuibufl pertinentiis, cuius termiDi aseenduDt ab aqua sive lacu marino per canale iuxta pratum bani, et asoendmit usque ad ynm quae ducit yersuB villam Cbuliscichi yersus portam aeu Vraga vulgariter dicta, deinde per viam quae currit per supercilium moniifl iuxta ouicenas anticaa, et desooicfit ad Nedobithe ad ilumen Carcha, inde per medium flnvii sizper Slap inter mo- lendina super dictum lacum et versus fontem Scubal sine G^esero. Item teRam quam emit consors sua Vrsa Banissa a quibusdam Soardon. pro 'pneaio li- brarum 150 parvorum denariorum Venetorum, cuiuB termini sunt ab oriente mons incultuH, ex parte scirocali est via quae vadit versus villam (^ulischicbi. ab occidente est pratum bani, ex boreali terra Vladislaui fllii quondam Petri. Item terram quam emit a praedicto Vladislauo cive Scardonensi pro centum marciH, quae sita est inter terram bsni et viam quae descendit de Dabroui^ versus Bitne, cuius latitudo est canarum sive scachi^amm sexaginta trium mensura Charuatorum. Per longum vero incipit a monte inculto et attingit ad viam publicam quae ascendit a civitate Scardonensi ad BiUane. Item tra- didit vineam Ceuercai que metatur viae publicae, quae ascendit a villa Sla- mnich. Item aliam vineam quae metatur ex parte boreali terrae Slotargooach. ex sirocali vineae Cuerca, ex oriente terra Tobolouich. Item terram in vaiie Dabar. Item duodecim jugera terrae quam emit a Dr^oshiva quondam Do- minici, cogoomento Beraathe pro libris LX, quae terra posita est in Corlaiii^a? inter istos confines: ex oriente terra Tuardouch et Stepliani Sichiri^e, ex occidente mons incultuS; ex boreali et meridionali terra Lubasci quondam Bratobnis. Item totam terram et villam Shunnich excepta particula viUae donata Dechli, quae eidem remanet libera, more seu libertate nobilium Char- natorum. Huius terrae confines incipiunt a puteo Visneuach, transeunt per viam currentem inter Duboviyam et Prispay usque ad Gomilicas vulgariter vocatas, et verfdt versus villam Plastovo et puteum Slamnidi ad viam publicam vocatam Sac. Sea . . iya cesta, de»cendit ad fontem Co^ur et per torrentem descendit ad montem Grad^ina et dirigitur ad Petrani inter vallem Badan et Dabar et a Dabar inter montem Sridofyiya et speluncas. £t terram emptam a Dobrosao cognato Tvardouch et a fratre huo Gregorio cognato Obli^a et a Granay cognomine Bigamus pro libris M. ducentorum parvorum denariorum Venetorum et duas sesBiones servorum suorum scilicet Nicolai et Petri filiorum Johannis qui fuit pastor ecorum (equorum) suorum. Originale pergameneum in niea collectione, MDCXVL l'^09. 28. Aprilis. Frater Btephanus abbas ooDTentQB ZalBdieii»i< notum facit, quod comes Achuz a parte una et magister Stephanns filius oo- mitis Haholdi ab altera confessi sunt inter se fecisse eoncambiam, quod ideni comes Ochuz terras suas empticias in Oltarch scilicet doas villas, Volkuna, Byky, Sculkfolua, Harankylysy, Kalachulgveig, villa s. Georgei, Iwantlisy, ei duas villas Kutfeu ac portionem de terra Horvath in ricinitate terrae ooffiitii« Ine Horvath dictae, item terram Zamar et Molnari ad viliam ficem^e pcrti- neutes dedit in perpetuum. E converso magister Stepluinus posseasioBea suas^ Scentmartum, Condatiir, Bogatha et Scelcscyghche dedit in ooncambiiftm co- 459 mitt Oahne. Meta incipk iuxta fluviimi Kaoysa, terminatur cum vioei» de Gelse et tena Bogafaa. Wmzeh Cod. dipL Arpad, X. 361. MDCXVIL 1^99. 17. Maii, Capitulum Zagr. ecclesiae notum fadt, quod Georgio filio Pauli, filii Vida, ab una parie» et Paulo filio Bosin ab altera iobagionibus castri Zagr. perBonaliter constitutiB^ idem Georgius confessus sit se portionem terrae Coztaneuch per patrem eius a Paulo filio Oporis compa- ratae, vendidisse Paulo et suis haeredibus pro 35 marcis denariorum Zagra- biensium. Tkmici6: Mon. Hist T. L p. m. MDCXVIII. ti99. 14. Junii. Hrivatinus comes> filii et fratres eius con- Bangvioei et cognati Pauli baai Croatorum et Georgii et Mladini fratrum, co- mitum, habent confirmationem a Carolo II. rege et Maria regina de donatione facta eis in partibus Slavoniae a quondam Karolo primogenito rege Ungariae pro meritis in prosecutione causae suae in Ungaria. WetiBel: Acta extera I. p. 133. MDCXIX. NMqEioki. Ili99. 19. Junii. Carolus IL Siciliae rex Henrieo de Heruilla Potrtulano magistro Proeuratori Apuliae mandat, ut statim bahstam Qnam de turxio^ de baMstis curiae regiae quae sub custodia eius sunt, Domaldo de Ungaria (^avonia) latori praesentium nomine et pro paite nobiHs viri Pauli bani aengnare procuret. Si non habet emat de pecunia curiae. Wenal: Acta extera I. p. 134. MDCXX. 1^9. 13. Jfdii. Capitulum ecclesiae Zagrab. significat^ quod constitutus coram eo Wlck filius Bodik de Guerche confessus est se vendidisse Marcolpho et fratribua eius Paznano et Endreyk nobilibus de eadem Guerche possessionem suam haereditariam Mrzlopolje, iuxta consvetudinem nobilium de Gnerebe ex antiqno approbatam, pro decem et octo marcis denariorum bana]ium. Cujus terrae metae, sicut retulit magister Bonoras eanonicus Zagr. incipmnt in aqua Coronicha, ubt rivnlns Brezouech intrat in eam, inde supra rivttlum et per montem venit ad locum ubi rivulus Topolouech intrat in Bre- zonech, inde per montem venit ad magnam viam et venit ad alteram per quam itnr de viUa Dobrenin ad Stanichnak, inde per magnum spatium et varias roetas ad Coronicham ubi commetatur terrae Iheseve loque, inde sursum venit ad priorem. Astitenint vicini et proximi emptorom et venditoris: Pezk filius Dragzini, Ivahen filius Craymerii, Gregorius filius Dobroteh» Stephanus et Jo- baunes filii Icomerii, Vid filius Wlkan, Wlk filius PoUgrad, Eadislaus filius Tugoray, qui omnes venditionem ratificabant. Ex aetis archim regni Croatiae per banum Khuen-Hedervdry ablatis. MDCXXI. 1299. Mense Julio. Conventus monasterii Varadiensis notum facit, quod nobiles juvenes Philippus filius magistri Philippi ab una parte et magister Ladislaus filius eiusdem magistri Philippi maioris, frater eius ab altera super possessione Grabsafolva, quae est possessio magistri Philippi in partibus ultradravanis in comitatu de Wolkov iuxta possesionem dicti Ladislai Zombotbel vocatam, item auper possessione Chala in comitatu de Tholna, tale concambinm fecerunt inter se, quod dictam posseasionem Grab«afblva, dictus 460 !• KUKULJEVIiS, magister Philippus dedit magistro LadislaOi idem autem Ladislaus suam pos- sessionem Chala prenotato Philippo. Meta praedictae terrae Qrabsa indpit a quadam arbore illicis iuxta viam quae ducit de villa Nemel yersiis orieDtem ad silvam Budigosth, versus septemtrionem venit ad fluvium Vonya, inde per dictam silvam et iluvium ad viam per quam de domo Marys filii Gyopol venitur ad Zombothel et per varias metas ad lacum Narastov, deinde per varias metas eundo ad villam Eleveyarew et ad quodam stagnum Mergustov ubi teminatur. Cod. dipl. com. Zichy. L p. 03. MDCXXIL Bndae. 120iK i. Augusti. Andreas III. rex enumenmdo ser- vitia et merita avunculi sui Albertini Mauroceni ducis, contulit ei dncatum totius Slavoniae, qui est prima dignitas regiae prolis, et insuper comitatum de Posega, qui ad ius pertinet regale seu reginale, in perpetuum, pleno iure. Fejer: Cod. dipl. Hung. T. VII. vol. 5. p. 547. MDCXXni. Neapoli. 1299. 4. Augusti. Karolus II. Siciliae rex et Maria consors eius, regina Ungariae, pensantes gravia et grata servitia quae per viros nobiles .Paulum banum Croatornm et Georgium ac Blandinum fratret;. civitatum Dalmatiae comites, diiectos consangvineos et affiues suos, ab olim eis exhibita fuerant, illudque speciali remuneratione volventes, quod in manu- tenenda, gubemanda et defendenda causa eonim de regno XJngariae contra hostiles insidias et conatus, labores graves, solicitudines vigiles et taediosa gravamina pertulerint, omnes eonim civitates, castra, villas, terras et posaes- siones in regno Ungariae et Slavoniae et partibus Groatiae et Dalmatiae con- stitutas, quae sive habuerunt, vel de novo acquirerunt, de novo donant et (^onfirmant. Wenzel: Acta extera I. p. 135. MDCXXIV. Neapoli. 1299. 7. Septenibris. Karolus II. Siciliae rex et Maria regina Ungariae, audito quod viri nobiles Stephanus, Johannes, Radislaus et Och comites, filii Babonic, tamquam in fide eorum ferventes, hostes nostris facti sunt hostibus et persecutores inimicis, ob quem fervorem eos dignis laudibus commendant et eorum cuilibet omnem culpam, ofienSam, poenam realem et personalem ex promissis commissam remittunt et perpetno relaxant eorumque possessiones et dignitates, Banatus eis rationabiliter competente^, confirmant. Wenzel: Acta extera I. p. 136. 137, MDCXXV. Neapoli, 1299. W. Septemhris. Carolus 11. Siciliae rex mandat Joanni de Cruce militi, Prothontino Monopolis, cum serenissimiis genitor eiu? reginam Ungariae (Elisabetham) sororem suam et amitam regis ad partes Apuliae providerit debere venire, quatenus statim procedat Brundusium et duas galeas de melioribus et fortioribus curiae aptat et muniat et armat, et cum eis accedat in Slavoniam ad civitatem Spalati et inibi reginam, Petrum de Suria et Petnim Pilectiun, familiares suos, nec non familias eorum recipiat et cum illis Barolum vel Manfredoniam redeat. Wenzel: Acta extera I. 138. MDCXXVI. Chasmae 17. Novemh. 1299. Michael episcopus Zagrabieosis notum facit, quod cirni nobilis vir comes Ugrinus, filius Andreae, in operibus KRGESTA. 451 sanunae tidelitatis ab autiquo Zagrabiensi ecclesiae et ipsius episcopi personae astiistens indefesse studuit laborare, pro quibus servitiis possessionem Gulynchi in comitatu de Iwanigh, quam quondam comes Gardun hostis et tyrannus notorins Dei et ecclesiae Zagr. gravissimus persecutor per coUationem Jo- hannis episcopi praedecessoris ejus, et per consequens Jaco filius Jacus co- gnati eius dinoscuntur possedisse, pro nefandis excessibus eorum ablatam, do- navit et contulit. Metae autem per Joannem notarium reambulatae incipiunt ab oriente in vena aquae Kosech de aqua Golgonycsa dirivantis. Versus me- ridiem venit ad magnam viam ducentem in Iwanigh, per quam viam venit in ri\iilum Lypnicha, ascendeodo per quandam villam venit per magnam viam ad metas arboreas et per vallem ad aquam Lypnich et per metas arboreas ad aquam Golgonicha ad priorem metam. Tkalcv6: Mon, Hist T. 1. p. 243, MDCXXVIl. Neapoli. m9, 19. yovembris. Carolus II. rex Siciliae expedit salvum conductum pro Prudeniio de Barulo et personis navigantibus in duabus barcis nobiiis viri Georgii comitis Traguriensis et Sibinicensis ad eundum et redenndum de partibus Slavoniae pro servitiis dicti comitis deputatis, quibus praedictus Prudentius praeest. Wenzel : Acta extera L p. 139. MDCXXVJIL Neapoli. 1299. 26. Novembris. Karolus II. Siciliae rex, cum nobiles viri comites Stephanus, Johannes et Radislaus fratres, filii comitis Ba- bonec ac nepot^s quondam bani Radislai, ab eo petierunt ut eas terras qiias filius eius rex Ungariae, sitas in ducatu Slavoniae praedicto, quondam Kadislao bano, dictorum fratrum avunculo, concesserat, confirmaret; rex pe- titioni hnic annuit. Wenzel: Acta extera L 139. 38 I^.